'Ze heeft getekend bij het kruisje', stond in de tweet. Het ging over biomassacentrales. De tweet raakte me, omdat er achteloosheid uit sprak, desinteresse. Dus ik belde de twitteraar in kwestie en we hadden een goed gesprek. Hij begreep dat er geen sprake was van achteloosheid of desinteresse. En ik leerde dat ik nog meer de overwegingen kan delen, zodat mensen de zoektocht mee kunnen maken. Dus bij deze.
Het gesprek ging over de vestiging van twee biomassacentrales in Amersfoort. Die hebben een vergunning gekregen begin maart 2018, dus net voor de afgelopen gemeenteraadsverkiezingen. En eenmaal vergund, kun je dat niet zomaar intrekken.Stel je voor dat je een bouwvergunning hebt voor een uitbreiding van je woning en net voordat je start, trekt de gemeente zomaar de vergunning in. Dan ga je naar de rechter en krijg je de vergunning weer terug.
Maar hadden we dan niet het warmtebedrijf kunnen uitkopen?
Het warmtebedrijf was in gesprek met klanten en had inmiddels een SDE-subsidie van een paar miljoen euro. Hadden we die weg gekozen, dan was er in één keer een groot gat geslagen in het gemeentelijke budget voor duurzaamheid voor de komende jaren. En het had geen enkel positief effect gehad, ons geen stap dichter bij een oplossing voor de energietransitie gebracht. Die optie viel dus ook vrij snel af.
Wat dan wel?
Juridisch heeft de gemeente vrij weinig te maken met warmtecentrales, dat is zo geregeld in de warmtewet. Dus extra eisen zijn lastig te stellen. Daarom zijn we gaan kijken welke mogelijkheden er wel zijn. Die hebben we gevonden in het samenwerken met het warmtebedrijf.
Zonder samenwerking tussen warmtebedrijf en gemeente, zouden waarschijnlijk vooral bedrijven en woningen van de woningcorporaties aangesloten zijn op het warmtenet. Nu we bezien of het mogelijk is om een hele woonwijk aan te sluiten, hebben we als gemeente een onderhandelingspositie.
Dus hebben we ingezet op het tegengaan van de drie grootste nadelen van biomassa: de herkomst van de brandstof, de uitstoot uit de schoorstenen en de tijdelijkheid van deze oplossing. Over deze drie factoren is lang gepraat met het warmtebedrijf en hebben we goede afspraken gemaakt. Afspraken die het mogelijk maken om de stap naar aardwarmte te zetten, die ervoor zorgen dat het alleen om resthout gaat dat geen andere functie meer heeft en afspraken over het publiceren van de uitstoot, die ook nog ver onder het wettelijk maximum moet liggen.
Daarnaast, en dat is tamelijk uniek in Nederland, hebben we afspraken gemaakt over vertegenwoordiging van afnemers van het warmtenet als een klantenraad en over financiële participatie van klanten. Zo kunnen we wel de stap naar verduurzaming zetten, terwijl we de nadelen van biomassa zoveel mogelijk voorkomen.
De discussies over biomassa zijn nuttig omdat ze helpen om de nadelen goed in beeld te brengen. En publieke druk helpt ook om de afspraken de goede kant op te krijgen. Maar de energietransitie stilleggen omdat er nadelen aan de oplossingen zitten, gaat niet helpen. We komen er geen stap verder mee en de tijd tikt weg.
Waren we twintig of dertig jaar geleden begonnen aan het afscheid nemen van fossiele energie, dan hadden we nu minder haast. En dan hadden we meer mogelijkheden gehad om duurzame en betaalbare manieren te vinden om onze woningen te verwarmen. Maar die tijd ligt achter ons en we moeten het doen vanuit de situatie die er nu is.
Er zijn nu geen eenvoudige oplossingen meer. En dat vraagt om keuzes maken en oog hebben voor alle nadelen die elk van die keuzes heeft. En dat is precies, waar ik elke dag mijn best voor doe.
Astrid Janssen