Dinsdag 7 november vergaderde de gemeenteraad van Brunssum over de Programmabegroting 2024. De woordmelding door fractievoorzitter Jos Janssen namens het PAK vindt u hieronder.
Betoog Progressief Akkoord Brunssum
‘Het zijn roerige tijden. We maken onderdeel uit van veel crises. We leven van dag tot dag en onze gesprekken gaan over oorlog, energie, duurzaamheid, stikstof, inflatie, gezondheid en armoede. En dat laatste geldt voor veel van onze Brunssumers. Voor het Progressief Akkoord Brunssum het primaire uitgangspunt van ons betoog’.
(uit: betoog PAK begrotingsvergadering 1 november 2022)
Gemeenteraad van Brunssum, College van B&W, maar bovenal burgers van Brunssum en daar buiten.
Een goed luisteraar hoort mij de zelfde zinnen zeggen, als intro van mijn betoog, als 1 jaar geleden. De PAK fractie constateert dat er in de wereld niet veel veranderd. Alleen het accent van het gesprek over onrust in de wereld ligt momenteel op het conflict in het Midden-Oosten i.p.v. de oorlog in de Oekraïne. Deze oorlog woedt nog steeds maar beheerst niet meer het dagelijks nieuws. Het valt op dat onze regionale krant hier nauwelijks nog over rapporteert. Of zoals Bredero zei: het kan verkeren. Maar beide conflicten beïnvloeden wel ons dagelijks leven. Vanuit het coalitieprogramma zijn wij het afgelopen jaar aan de slag gegaan met een uitvoeringsprogramma waar een outputkalender aan verbonden is. Veel PAK aandachtspunten vinden wij hierin terug. Met andere woorden, beste burgers van Brunssum, hierin staat precies beschreven wat en wanneer wij zaken zoals beloofd uitvoeren in de periode tot aan de volgende gemeenteraadsverkiezingen van 2026. Daarnaast zal het landelijk beleid ingebed worden in ons beleid en dat heeft, zeker ook wat betreft financiële zaken, consequenties voor de komende jaren. Brunssum doet het als zelfstandige gemeente financieel goed. Hoewel een en ander afhankelijk zal zijn van de 2
kamer verkiezingen van 22 november a.s.
Voorzitter, Voor ons ligt een meerjarenbegroting waaruit blijkt dat de eerste 2 jaren de begroting nagenoeg sluitend is en vanaf 2026 niet. Er wordt gesproken over een ‘ravijnjaar’. Maar zover is het nog niet.
Allereerst het jaar 2024. De financiële onderbouwing ziet er structureel goed uit. Qua beleid vragen wij aandacht voor een aantal specifieke PAK punten.
Primair staat voor het Progressief Akkoord Brunssum het welzijn van onze burgers voorop. Leven en wonen in een veilige omgeving met alle basisvoorzieningen in de buurt.
Aandachtspunten voor het PAK zijn en blijven:
Ad 1. Armoedebestrijding, energiearmoede en kinderarmoede.
De stijging van vaste lasten.
Zoals ieder jaar betreft dit een indexering. De 3,1 % volgens CPI normen, die nu wordt aangekondigd, een stijging van 0,7%, vinden wij wel erg hoog. Daarbij wordt er ook melding gemaakt van een inflatiecorrectie van 8,1 %, o.a. van de rioolbelasting. Wij constateren bij de Brunssumse kerngegevens dat, bij een nagenoeg gelijk gebleven inwonertal, er 60 huishoudens meer met lage inkomens geteld worden dan in 2022. Het betreft 5483 huishoudens op een totaal van 13.658. Dat is 40%. En dan hebben we het over cijfers van 1 januari jl. Wie weet hoe die situatie er nu uitziet, bijna 1 jaar later? We zien in ieder geval een stijging van het aantal inwoners. Leggen wij de cijfers van de lastenverhoging hier naast, en dan tel ik de indexering van de OZB belasting niet eens mee, maar wel het vast tarief van de afvalstoffenheffing en de rioolbelasting, dan betekent dit een stijging van bijna 80 euro op jaarbasis. Dus bijna 7 euro per maand voor elk huishouden. Het PAK heeft gekeken naar een ondersteunende tegemoetkoming en de dekking hiervoor. Mogelijk dat hier iets kan vanuit het bestaand crisis- en herstelfonds maar we realiseren ook dat wij niet aan inkomenspolitiek mogen doen. En dan wordt het lastig. Het gaat niet om het inkomen, maar om een extra steun in de rug.
De gevolgen van armoede zijn van velerlei aard. Burgers mijden zorg omdat de eigen bijdrage en zorgpremies blijven stijgen. De energiekosten rijzen de pan uit ondanks landelijke tegemoetkomingen. Mensen zitten met koude winterse dagen binnen met de jas aan. De kosten van levensonderhoud zijn fors gestegen.
Het PAK hoopt op een toezegging van het college ons in 2024 op de hoogte te houden van ontwikkelingen en oplossingen in de aanpak van deze armoede zodat tussentijdse middelen en/of maatregelen ingezet kunnen worden. Wij dienen hierover een motie in, coalitie breed.PAK motie lastenverlichting
Ad. 2 strak beleid in aanpak en uitvoering van veiligheid en handhaving.
De PAK fractie sluit zich aan bij de meerderheid van deze raad voor voortdurende aandacht en actie in de aanpak van preventie en voorkoming overlast en aanpak van criminaliteit.
De PAK fractie heeft tijdens de raadsvergadering van 1 november 2022 vorig jaar een motie Ouderenbeleid Brunssum ingediend, die unaniem door de raad werd aangenomen. En waarop het college een 2 tal weken later een toezegging heeft gedaan. Deze motie staat nog altijd open. Inmiddels begrijpen we dat het college hiermee aan de slag is. De nota ouderenwelzijn uit 2009 moet geactualiseerd worden en adviezen via een actieve seniorenraad zijn voor ons vanzelfsprekend. Wellicht dat de portefeuillehouder hier nog op kan ingaan? (vraag)
Ad. 4 hetzelfde geldt ook voor ons lokale inclusiebeleid.
Hierover staat nog een PAK motie open van 23 februari 2021! Hiervan vinden we wel beleidsaanpak terug in deze programmabegroting maar ook hier kan het college nog even wat verduidelijking in geven wat nu de vervolgstappen zijn/ worden? (vraag)
2 jaar geleden heeft de raad een motie aangenomen voor aandacht voor Brunssumse burgers die in eenzaamheid wonen en leven. Daar is het initiatief ‘kom op de kerst’ uit voort gekomen. Met succes, zo blijkt uit de evaluatie. En ook de komende kerst wordt dit weer georganiseerd. De PAK fractie stelt voor om dit structureel in het beleid op te nemen. Hierover dienen wij een motie, gezamenlijk met alle coalitiepartners in.PAK motie ‘kom op de kerst’
De situatie rond de klimaatbeheersing in de brede school centrum bereikte afgelopen zomer letterlijk en figuurlijk een “kookpunt ” en leidde tot een heuse protestmars naar het gemeentehuis. Onze wethouder heeft dit samen met Weller opgepakt en de uitvoering van de oplossing van dit probleem uitgezet. Vóór de warmteperiode van 2024 moet dit probleem opgelost zijn.
Wij maken ons wel zorgen over de voortgang en stabiliteit van de Gezonde Basisschool. Wij vragen het college om te komen met een goede evaluatie van dit project met monitoringcijfers. Mogen we als PAK aannemen, dat dit project succesvol verloopt en voortzetting voor de hand ligt? (vraag)
Ad.7 De realisering van de brug over de buitenring in het verlengde van de Akkerweg.
In het coalitieakkoord en het uitvoeringsprogramma verwachten wij dit jaar een realiseringsplan. Na uitvoerig overleg tussen gemeente en alle belanghebbenden heeft de PAK fractie vernomen, via een raadsinformatiebrief maar ook met mondelinge toelichting, dat realisering nu (nog) niet mogelijk is. Daarbij stelt het college voor om de hiervoor bestemde gelden, zijnde € 400.000, te blijven reserveren. Via een amendement vraagt het PAK de gemeenteraad deze gelden onder te brengen c.q. te oormerken in een Realiseringsreserve. PAK amendement Reservering Akkerbrug
De door de raad in januari 2022 vastgestelde Schuttersparkvisie kan (nog) niet tot uitvoer gebracht worden. Dat is spijtig, temeer wij als PAK fractie, met een eigen Schuttersparkvisie, een flinke duit in het zakje hebben gedaan. De verkregen IBA subsidie van € 80.000 is prima maar de bestemming hiervoor, het realiseren van een nieuwe, zogenaamde, Schutterspromenade (vanuit het Schuttershüske tot aan de vijver) vinden wij prima, maar niet voor het ontwerp, dat we gezien hebben. Met een andere meer natuurlijke invulling passend in het beschermd dorps- en stadgezicht kunnen we een heel eind komen. In onze eigen visie hebben wij dit al kenbaar gemaakt. Het verfraaien van deze, al bestaande weg, kan ook met goed onderhoud en eenvoudige verbeteringen. Daar hoeven geen tonnen aan extra gelden aan besteed te worden. Wij beseffen dat wij akkoord zijn gegaan met de Schuttersparkvisie. En dat de aanbesteding van deze Schutterspromenade al geweest is. Kan het college aangeven hoeveel extra kosten hier nu mee gemoeid zijn? (vraag).
Wat de museale functie van de zogenaamde pompgebouwen betreft. Hierover hebben wij artikel 43 vragen gesteld en in de antwoorden vernemen wij dat de museum functie voor meerdere organisaties bedoeld zal zijn. Wij zullen dit proces nauwkeurig blijven volgen.
En uiteraard volgt de PAK fractie de overige ontwikkelingen rond de uitvoering van de Schuttersparkvisie op de voet.
Ad.9 Er staat nog een PAK/ VVD motie open van 2 november 2021 inzake het realiseren van samenspeelplekken in buurten en wijken.
Daarbij wachten we nog op de al lang geleden aangekondigde nota speelvoorzieningen. We wachten af wanneer de openstaande motie uitgevoerd wordt en wanneer de speelnota aan de raad wordt voorgelegd? (vraag)
De gemeente Brunssum heeft zich aangesloten bij de alliantie voor behoud van volledige ziekenhuisfuncties en sympathiseert met alle gemeenten van het verzorgingsgebied Zuyderland locatie Heerlen. We constateren dat hierover in de 2
kamer afgelopen week 2 moties zijn aangenomen. De politiek heeft zijn stem voor behoud laten horen. Nu nog de zorgverzekeraars en zeker de Raad van Bestuur van Zuyderland. Ondanks het feit dat locatie Sittard-Geleen dichterbij Brunssum ligt en beter bereikbaar is, mag zorgtoename, en toename van wachtlijsten op deze locatie, niet ontstaan. Voeg daarbij de toename van werkdruk en beperkte capaciteit bij huisartsen, mede ook t.g.v. een dubbele vergrijzing, en u begrijpt waarom het PAK zich zorgen maakt om de lokale Zorg.
Een continu aandachtspunt voor het PAK. In 2020 hebben wij de laatste actuele nota Dierenwelzijn vastgesteld met een groot aantal advies en actiepunten. Eén daarvan is de aanpak van de ganzenpopulatie waartoe het college in de begrotingsvergadering van vorig jaar nog een toezegging heeft gedaan? Hoe staat het hiermee?(vraag).
Verder willen wij hierbij een compliment geven aan de uitvoering van ons amendement verlagen hondenbelasting. Het PAK blijft in afwachting van landelijk beleid tot volledige afschaffing van deze achterhaalde belasting.
De planning van de uitvoering van het coalitieakkoord staat in deze programmabegroting goed beschreven. Wij noemen het centrumplan en de aanpak van de zogenaamde Kop van Treebeek. Wat betreft de Oostflank. Daar is stagnatie waarin de Provincie een grote rol speelt. Zo vernamen wij via een brief van de Provincie. We namen destijds een besluit onder stoom en kokend water. Wat is nu de voortgang mede in het licht van de motie die we destijds hebben aangenomen? (vraag)
Onlangs heeft de gemeenteraad de nota Warmtetransvisie 2.0. vastgesteld. Die gaat in de uitvoering. Daarover hebben alle huishoudens in Brunssum een brief in de bus gekregen. Plannen die mogelijk veel onrust met zich meebrengen aangezien burgers niet meteen weten wat er allemaal op hen afkomt. En welke kosten dit met zich meebrengt. En dan verwijst het PAK toch nog maar eens even naar de bestaande energiearmoede. Als blijkt dat een en ander ook nog eens afhankelijk is van capaciteit van het elektriciteitsnet; de aanschaf van dure apparatuur i.v.m. omschakeling gas naar elektriciteit; het wel of niet plaatsen van laadpalen voor elektrische auto’s, of dat er gesproken wordt over het plaatsen van buurtaccu’s, dan begrijpt u dat het PAK dit zeer nauwgezet zal volgen.
In deze begroting is een incidenteel bedrag opgenomen van € 75.000 uit de Algemene Reserve voor het 80 jarig bevrijdingsfeest in september 2024. Een bedrag zonder onderbouwing. Wij zien dit als een incidentele subsidie aanvraag voor een evenement en verwachten dan ook, net als bij iedere andere subsidieaanvrager, een financiële onderbouwing (vraag). Wij horen graag van u.
De PAK fractie is tevreden met de voorliggende programmabegroting 2024 e.v. waarbij we onze aandachtspunten duidelijk in dit betoog hebben weergegeven. Een en ander is wel nog afhankelijk van de beantwoording van onze nog openstaande vragen.