Op 7 november besluit de gemeenteraad over de Begroting 2020 en de meerjarenraming tot 2023. CKenG is content met het feit dat er sprake is van een sluitende prognose en wil het college daar graag een compliment voor maken. Castricum staat er financieel gezond voor en nogal wat andere gemeenten zullen daar jaloers op zijn. Onze fractie ziet dat er door veel mensen hard wordt gewerkt om onze wettelijke taken uit te voeren en om inwoners van dienst te zijn met alledaagse zaken. Het is business as usual en daar is zowel het beleid als het financieel perspectief ook op gebaseerd.
Castricum voor de volgende generaties
Tijdens de behandeling van de Kadernota heeft CKenG er nadrukkelijk voor gepleit om verder te kijken dan onze neus lang is. College en Raad moeten zich vandaag niet alleen bezighouden met een sluitende begroting voor 2020, maar ook met de vraag hoe Castricum er voor de volgende generatie uit moet gaan zien en hoe we dat gaan bekostigen. Daar zien wij in voorliggende stukken vrijwel niets van terug. Helaas hebben ook andere fracties dan CKenG daar nauwelijks oog voor. Dat is teleurstellend, omdat er juist nu veel ingrediënten op tafel liggen voor een toekomstbestendig menu. Laten we ze eens doornemen.
In de eerste plaats is de sfeer in de Raad goed. Het lukt ons om naast het breed gedragen raadsprogramma ook afspraken te maken over andere zaken. Burgemeester en wethouders vormen een minderheidscollege, dat uitvoering moet geven aan de prioriteiten die de Raad meegeeft. Laten we dan ook potloodpunten slijpen: niet alleen debatteren over de vraagstukken van vandaag, maar samen het beeld schetsen hoe Castricum er uit moet zien in de komende decennia. Dan kan het college daarmee aan het werk.
In de tweede plaats heeft de Raad eerder dit jaar, op initiatief van CKenG, een bedrag van 2,9 miljoen euro vrijgemaakt dat als reserve aan het wegteren was in het sociaal domein. Een aantal fracties stuiterden eerst nog tegen het plafond, maar toen onderzoek aantoonde dat de resterende reserve meer dan voldoende was om aan onze verplichtingen te voldoen en onze gemeente met een factor van ruim 2,1 beschikt over een ongekend hoge weerstandscapaciteit om eventueel toekomstige problemen in het domein te kunnen opvangen, bonden deze fracties alsnog in. De bedoeling van het ontvriezen van deze reserve was om ruimte te creëren voor uitvoering van de ambities in het Raadsprogramma. Juist in deze begroting hadden er middelen kunnen worden toegekend om die ambities waar te maken. Maak extra reserveringen en stel spaarpotjes in. CKenG betreurt dat dit nog niet is gedaan.
In de derde plaats staat de rente ongekend laag. Geld is gratis. Sterker nog, je gaat er juist op achteruit als je over financiële middelen beschikt die je bij de bank parkeert. Wij zien dit belangrijke gegeven niet terugkomen in de meerjarenraming. Wat gaat het college daaraan doen?
En in de vierde plaats komen eind 2020 de middelen vrij uit de verkoop van de Eneco-aandelen. Weliswaar derven wij jaarlijks 250.000 euro aan inkomsten uit dividend, maar daar staat wel een eenmalige opbrengst tegenover van, naar verwachting, zo’n 16 tot 17 miljoen euro aan verkochte aandelen. Nu we weten dat het geen zin heeft om dat bedrag op de bank te zetten, moeten we met elkaar gaan nadenken welke scenario’s er mogelijk zijn om niet alleen die kwart miljoen aan dividend te compenseren, maar ook te investeren in het gereed maken van Castricum voor de toekomstige generatie. CKenG heeft een motie ingediend om als Raad en College daarvoor gezamenlijk de komende 12 maanden de wegen te gaan verkennen.
BUCH (-werkorganisatie) moet BETER
Tsja, en dan de BUCH …. De vier gemeenten zijn na anderhalf jaar voorbereiding nu bijna drie jaar operationeel. Langzaam beginnen zich de contouren af te tekenen van waar we met deze werkorganisatie naar toe moeten, maar het gaat allemaal erg stroperig. Van de ooit bedachte redenen om ambtelijk te fuseren, de zogenaamde 3K’s en 2G’s, maakt onze fractie zich vooral zorgen over twee van de K’s, namelijk die van Kwaliteit en die van Kosten. Voor wat betreft de Kwaliteit zien we op veel aspecten dat de overige drie gemeenten niet de slag weten te maken naar het niveau van de best presterende gemeente voor de samenvoeging, en op het gebied van de Kosten stelt CKenG vast dat zomaar het besparingspotentieel drie jaar is doorgeschoven. Bovendien is afgesproken geweest dat van die besparingen 40% terug zou vloeien naar de gemeenten en 60% zou worden geherinvesteerd. Nu die herinvestering inmiddels al heeft plaatsgevonden, namelijk door 4 miljoen euro in ICT en 16,5 miljoen in het Verbeterplan, is onze fractie van mening dat de besparing voor de volledige 100% terug dient te vloeien naar de gemeenten. Dat maakt in de meerjarenraming een verschil van enkele tonnen per jaar, oplopend tot een miljoen in 2023. CKenG heeft daar een amendement voor ingediend.
Op 31 december 2016 hebben de raden van de vier gemeenten ongeveer 1/3 van hun controlerende taak uit handen gegeven. Van de ene op de andere dag hebben 78 raadsleden 33% van hun begroting uit handen gegeven aan de BUCH-werkorganisatie en er verder nauwelijks meer naar omgekeken. CKenG vindt dat onbegrijpelijk. Hoe kan het, dat een publiek orgaan met een jaarlijkse begroting van inmiddels ruim 70 miljoen euro vrijwel ongecontroleerd zijn gang kan gaan? De BUCH ligt ons nauwer aan het hart dan ieder andere Gemeenschappelijke Regeling. Wij moeten daar kort op zitten via zienswijzen en beïnvloeding. Eindelijk, na lang aandringen vanuit Castricum, wordt er nu gezocht naar een Algemeen Directeur voor de werkorganisatie. Eindelijk gaat er nu een Commissie het financiële reilen en zeilen van 700 ambtenaren volgen. En eindelijk ligt er nu een concept op tafel voor een Dienstverleningsovereenkomst, zeg maar de huwelijksakte van de vier gemeenteraden. Maar vreemd genoeg wordt die DVO alleen in Castricum besproken. De andere drie raden hebben hem niet eens ontvangen. Reden dus voor nog een amendement.
Het gaat niet alleen om geld maar vooral om mensen
Tot zover het geld. Uiteindelijk doen wij ons werk in de Raad natuurlijk voor mensen. Onze inwoners dus. Als afsluiting van onze inbreng wil CKenG daar het volgende over zeggen:
Huisvesting: inwoners hebben recht op een dak boven hun hoofd. Het is een grote uitdaging om dat voor iedereen voor elkaar te krijgen, wat terecht is benoemd tot topprioriteit voor deze Raadsperiode. Dankzij de inspanningen van de Woontafel, van wethouder Slettenhaar en enkele ontwikkelaars begint er nu beweging in verschillende dossiers te komen. CKenG spreekt de wens uit dat we vasthoudend zijn, dat we niet worden tegengehouden door onzinnige regeltjes van het rijk en dat de Raad sterk en professioneel genoeg is om ook daadwerkelijk besluiten over projecten te durven nemen.
Als gezondheidspartij van Castricum staat CKenG ook graag stil bij zaken die daar betrekking op hebben. Actueel is bijvoorbeeld de problematiek rondom het inenten van jonge kinderen, waar onze gemeente fors lager scoort dan de 95% die het RIVM als ondergrens stelt. Verder worstelen wij in Castricum met het gebruik van gif in de bloembollenteelt en maakt onze fractie zich grote zorgen over de gesloten jeugdzorg. De procedure rondom de aanbesteding is een schoolvoorbeeld geweest van hoe het niet moet en kwetsbare jongeren dreigen het slachtoffer te worden van politieke ambities. Daar zal nog het nodige over gesproken gaan worden.
Als we het over mensen hebben, dan hebben we het ook over een groep van circa 600 huishoudens in onze gemeenten die een inkomen hebben net boven het minimum. Probleem van mensen die gewoon werken, maar tegen een bescheiden brutoloon, is dat zij buiten allerlei regelingen vallen voor toeslagen en kwijtscheldingen. Daardoor houden zij netto hetzelfde, of soms nog minder, over dan hun buurman die de hele dag thuis is. CKenG vraagt in een motie aandacht voor deze groep van 600 huishoudens.