#DenHelder #NoordHollandNoord #CSI #Brandweer Martijn Gijsbertsen ALKMAAR Ze zijn de ’CSI-rechercheurs’ van de brandweer. Stellen sporen veilig en maken reconstructies van branden. Om, wanneer alle puzzelstukjes op hun plaats vallen, vast te kunnen stellen hoe het vuur is ontstaan, verlopen en bestreden. De Veiligheidsregio Noord-Holland Noord heeft sinds kort een nieuw, vijfkoppig Team Brand Onderzoek (TBO). De teamleden hebben een pittige opleiding van een jaar aan het Instituut voor Fysieke Veiligheid in Arnhem achter de rug, voordat ze mochten toetreden tot het selecte gezelschap brandexperts. Brandstichting „We proberen na een brand uit te vinden wat er is gebeurd. Eventuele daders bij vermoeden van brandstichting of wie er aansprakelijk zijn, wijzen wij niet aan. Dat is het werk van de politie en verzekeraars”, vertelt teamlid William van Loenen (54) uit Krommenie. Hij is in het dagelijks leven senior specialist leren, innoveren en kwaliteit van de brandweer bij de Veiligheidsregio Noord-Holland Noord in Alkmaar. Politie „Met politie en verzekering trekken we wel gezamenlijk op”, vult collega René Snijders (50) uit Wognum aan. Hij is ook brandonderzoeker en tevens senior specialist risicobeheersing en brandveilig bouwen. „Je kunt een onderzoek meestal maar één keer goed uitvoeren, dus we zijn op elkaar aangewezen. De politie is leidend, staat bovenaan het lijstje. Zeker wanneer er sprake is van een strafrechtelijke kant aan de zaak.” Expertseam Het team met experts voor Noord-Holland Noord bestaat verder uit Gerry Koerts uit Hoorn, Stephan Burgering uit Heiloo en Timo Kwast uit Stede Broec, allen eveneens beroepskrachten. „We hebben ’zacht piket’: draaien per week 24-uursdiensten en worden bij zogeheten middelbranden gealarmeerd via de pager, een pieper. Zonder opkomstplicht”, aldus Snijders. Fotograferen „Wanneer wij denken dat er ergens wat te halen valt of we worden er op verzoek bij geroepen, dan gaat minimaal een van ons heen. Ter plaatse halen we alles uit de kast. Fotograferen veel, maken soms honderden opnamen. Voelen eventuele getuigen aan de tand, horen de officier van dienst over de brandbestrijding.” De informatie die het onderzoeksteam verzamelt, wordt gebruikt voor het opstellen van rapportages. De eindresultaten worden langs meerdere kanalen gedeeld. Database „De uitkomsten plaatsen we in een landelijke database, zodat iedereen profijt kan hebben van de opgedane kennis”, stelt Van Loenen. „Verder informeren we betrokken blusploegen. Dat kan per e-mail of via nieuwsbrieven, maar in principe ook door een presentatie op de brandweerpost.” Zwarte lijsten Dankzij bevindingen van diverse TBO’s in het land en contacten met de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit bestaan er intussen zwarte lijsten van types hoverboards en verwarmingsketels die qua brandveiligheid niet heel erg betrouwbaar lijken te zijn. „Ons werk levert dus zeker zinvolle informatie en vervolgacties op.” Meetapparatuur De nieuwe bus die het kersverse team in Noord-Holland Noord ter beschikking heeft gekregen, is uitgerust met diverse meetapparatuur voor gassen, dampen en elektriciteit, uitgebreide fotoapparatuur plus beschermingsmiddelen, zoals filtermaskers. Snijders: „Er zit goede verlichting in, een mobiele unit op statief. Want vaak werken we in het donker. En er staan enkele scheppen in de bus. Ja, soms moeten we spitten, als de boel is ingestort en er een berg puin ligt.” Aftasten Tot dusverre heeft het team, dat nog in de fase zit van ervaring opdoen en aftasten, circa vijftien onderzoeken uitgevoerd. „Na een brand tijdens dakwerkzaamheden bij een zorginstelling in de buurt van Alkmaar bleek dat rook door het pand heen was verspreid naar plekken waar dat niet naartoe zou moeten kunnen”, stelt TBO-coördinator Peter Homan (60) uit Obdam. „Het gebouw en de installaties waren zo gedateerd, dat wij de eigenaar via de gemeente hebben laten weten dat maatregelen moesten worden getroffen.” Waxinelichtje Bij een compleet uitgebrande horecagelegenheid in de Noordkop, die door een voorbijganger werd ontdekt, kwam naar voren dat de waarschijnlijke oorzaak een niet uitgeblazen waxinelichtje moet zijn geweest. „Omdat binnen alles was gesmoord en zwartgeblakerd, is het enige vuur dat nog brandde met een kopje water geblust”, vertelt Snijders. Filtermaskers „Wij zijn de volgende dag met koolstofmonoxidemeters, beschermende kleding, handschoenen en filtermaskers naar binnen gegaan, moesten de boel eerst een poosje ventileren. Er was een gaskachel, maar de gaskraan was uit. Aan de elektra lag het niet. Door allerlei hypotheses uit te sluiten en weg te strepen, kwamen we uiteindelijk tot het meest waarschijnlijke scenario: dat waxinelichtje.” In een dorp in West-Friesland werd een garage ontzet door een kleine explosie, veroorzaakt door een elektrische scooter aan de lader. „Door de rookontwikkeling en een mengsel van gassen is het daar behoorlijk mis gegaan”, aldus Van Loenen. Accubranden „Omdat ook bij elektrische fietsen en personenauto’s regelmatig accubranden ontstaan, heb ik over deze casus contact met de Technische Universiteit in Delft en met TNO gelegd. Wist je dat accu’s zelfs wanneer ze vijf dagen in water ondergedompeld hebben gelegen nog kunnen ontsteken?’’ Instabiel ,,Wanneer met accu’s wordt gegooid of wanneer accu’s door botsing beschadigd raken, worden die dingen instabiel en zijn dus een risicofactor. Tegenwoordig heb je zelfs speciale recyclebedrijven, die accupakketten samenstellen van schadevoertuigen. Als ik dat hoor, krab ik mij toch serieus achter de oren. Waar gaat het heen?” Het onderzoeksteam heeft meerdere speerpunten: de focus ligt naast nieuwe energiebronnen (’Daarover is nog heel veel onbekend’) op senioren die steeds langer thuis blijven wonen. „Statistieken wijzen uit dat er bij die groep vaak brand ontstaat”, weet Petra Abma, teammanager op het strafbureau van de regionale brandweer bij de veiligheidsregio. Zij overhandigde de onderzoekers de sleutel van hun nieuwe bus. Gasfornuis „Een inductietoestel als alternatief voor een gasfornuis zou onder ouderen veel leed kunnen besparen. Senioren vergeten nogal eens het gas uit te draaien of hangen met hun schort of mouw in het vuur.’’ ,,Een simpele ingreep, vervanging door inductie, kan dat voorkomen. Dat gaat uit als het niet wordt gebruikt en vat geen vlam. Het Team Brand Onderzoek is juist in het leven geroepen om bijvoorbeeld met dat soort adviezen op de proppen te komen.” https://nl.wikipedia.org/wiki/Veiligheidsregio_Noord-Holland-Noord