Dat is de insteek van ChristenUnie Krimpenerwaard bij de begrotingsbehandeling 2023-2026. Onderstaand volgt de tekst die fractievoorzitter Ton van Dorp heef uitgesproken tijdens de Algemene Beschouwingen.
De ontwerp-begroting 2023-2026 geeft een zorgelijk beeld. Het jaar 2023 is sluitend, maar onze inwoners en bedrijven krijgen wel de rekening! Een stijging van de belastingen en de leges met 4,8%, veroorzaakt door de hoge inflatie. Een stijgingspercentage dat we niet gewend zijn in Krimpenerwaard. Het weerstandsvermogen daalt en de structurele exploitatieruimte komt onder nul. De structurele lasten overstijgen de structurele baten. Zorgelijke signalen. Werk aan de winkel.
Voor het eerst hebben we te maken met een inhaal % om de te laag vastgestelde inflatie 2022 aan te vullen. Dat is logisch, maar verontrust de ChristenUnie tegelijkertijd behoorlijk.. Het geeft ons zorgen voor de tarieven van volgend jaar. Want is de inschatting van 3% inflatie voor 2023 niet te laag? Wij vrezen van wel.
De sterke stijging van de belastingen en de lasten zijn maatschappelijk ongewenst: bij veel huishoudens en bedrijven staat het water tot aan de lippen. We hebben daar zojuist, bij agendapunt 7 over de steunmaatregelen, een uitgebreide discussie over gehad.
Meevaller is dan dat de stijging van de OZB in euro’s voor de inwoners maar beperkt is. In het voorbeeld van de woonlasten maar 3 euro stijging. Dat is ongeveer 1%. Dat heeft te dan weer te maken met een correctie op de WOZ-waarde van vorig jaar.
RavijnjaarHet laatste jaar van deze begrotingscyclus (2026) sluit af met een verwacht negatief resultaat van € 4,5 miljoen. De financiële problemen vanaf 2026 worden voornamelijk door de Rijksoverheid veroorzaakt. Maar als de landelijke overheid niet snel met een oplossing komt voor dit “Ravijnjaar” en de jaren daarna, dan zal de gemeente zelf met alternatieven moeten komen. De raad kan niet tot 2026 wachten met het voeren van deze discussie. We zullen hier moeten doorpakken! Immers maatregelen hebben vaak een overgangstermijn nodig. Zeker een periode van twee jaar voordat effecten zichtbaar worden.
Wij dienen een motie in om dit uiterlijk bij de begrotingsbehandeling van 2024 te realiseren.
CollegeprogrammaDe begroting is gebaseerd op het collegeprogramma, waarmee uitwerking wordt gegeven aan het eerder door de raad vastgestelde Coalitieakkoord. ChristenUnie staat niet altijd te juichen bij deze uitwerking. De meetbaarheid van de doelen, de mate van concreetheid… Wij zien nog volop ruimte voor verbetering. Gelukkig spreekt u over een dynamisch document. Een uitdaging aan de raad om de komende jaren het beleid bij te sturen!
WoningbouwDoorpakken moet de raad zeker op het gebied van de Woningbouw. Een versnellingsagenda en een herziene woonvisie zijn nuttig, zijn noodzakelijk, maar onze jongeren willen NU een woning.
Met realisatie van ouderenwoningen komt er doorstroming in de huizenmarkt. En het aantal sociale huurwoningen moet omhoog in Krimpenerwaard. Mooi dat de motie, die oppositiepartijen vorige week in de raad hebben ingebracht, overgenomen is door het college.
Het is ook nodig. De woningvoorraad is in zes jaar tijd met 600 woningen toegenomen. Dit komt niet in de buurt van de ambitie van de raad (zoals vastgelegd in de woonvisie uit 2017) om 3000 woningen in 10 jaar tijd te realiseren. Laten we eenduidige signalen van zorg afgeven naar andere overheden. En zoeken naar de randen van de mogelijkheden.
Goed dat we als raad gezamenlijk de Woningbouw-uitdaging aangaan. En laat het een betrokkenheid van de raad zijn, gedurende het hele proces.
Sociaal DomeinIn oktober zijn we geïnformeerd over prachtige pilots met een preventieve aanpak in het sociaal domein. Ook daar zullen we moeten doorpakken en moeten blijven innoveren. De kosten van jeugdzorg en wmo stijgen al jaren, en stijgen maar door.
Zorgelijk vinden wij dat het college in de beantwoording op de technische vragen aangeeft dat de kostenstijging vanwege meer aanvragen, vanwege toenemende complexiteit, vanwege vergrijzing en corona-effecten, dat die kostenstijging zeker verwacht wordt, maar niet is meegenomen in de cijfers. Bij de komende tussenrapportages zullen we dus zeker bijstellingen verwachten.
Gezien de bijramingen van de afgelopen jaren, is daarmee is het positieve saldo van 7 ton in de begroting van 2023 heel snel weg… Tenzij de landelijke overheid bijvoorbeeld vanwege de Landelijke Agenda Jeugd alsnog met extra middelen komt.
Voorzitter, hierover willen wij een motie indienen, waarin we het college verzoeken om bij de Kadernota 2024 te komen tot een andere begrotingssystematiek voor het sociaal domein. We kunnen als Raad niet sturen, niet controleren als we geen goed inzicht hebben in de laatste ontwikkelingen mbt kosten en baten. (Motie anders begroten Sociaal Domein)
KlimaatKlimaat, energie, stikstof zijn onderwerpen die velen in onze polders bezighouden. Boeren, natuurliefhebbers, eigenlijk alle inwoners! We vragen het college voortvarend en ruimhartig te faciliteren als het om deze onderwerpen gaat. Niet altijd is duidelijk wie het voortouw zou kunnen nemen in discussies. Laten wij als gemeente dan de stakeholders bij elkaar brengen! Samen komen we verder.
Laten we als raad, waar mogelijk, openstaan voor financiële ondersteuning voor initiatieven vanuit onze inwoners. Van college en ambtelijke organisatie vragen wij een proactieve houding als het aankomt op vergunningverlening.
Mede namens andere fracties vraagt de ChristenUnie d.m.v. een amendement € 37.500 voor de realisatie van Tiny Forests (buurtbosjes). Een Tiny Forest is een dichtbegroeid stukje bos en begroeiing ter grootte van circa 200 m2. En wordt aangelegd met en door een school en de buurt. Het kan zowel binnen als buiten een kern geplaatst worden, -zonder dat het woningbouwprojecten frustreert natuurlijk- en kan daarmee bijdragen aan het project 10% meer bomen en aan de biodiversiteit. Daarbij is het een prachtige kans om jeugd bij de natuur te betrekken. De NVWK vroeg hiervoor aandacht via een inspraaknotitie in de commissievergadering.
Naast gemeentelijk geld zal ook de Provincie een financiële bijdrage leveren.
AfsluitendVoorzitter, we leven in onrustige en ook zorgelijke tijden. Soms kan het je aanvliegen: wat staat ons te wachten? Velen maken zich zorgen: financiële zorgen, zorgen over het klimaat, over stikstof, het behouden van een baan of bedrijf, zorgen over de soms onnavolgbare ontwikkelingen op het wereldtoneel. Wij willen meegeven dat er altijd hoop is, ook al lijkt de situatie soms hopeloos!
Iedereen wijsheid en zegen. Dat wensen we u als college maar ook ons als raad van harte toe.
Fractie ChristenUnie
Ton van Dorp
Anthony Tom