Het was 12 maart en de wereld kwam langzaam tot stilstand. Het nieuws raakte beheerst door aangekondigde corona-maatregelen: horeca dicht, festiviteiten mogen niet doorgaan, enzovoorts. Caroline Sandberg is cateraar, ze heeft haar eigen bedrijf, Tika Food, op het Molenpad in de Vlietzone. Haar dochter onderbrak haar studie om vrijwilligerswerk te doen in een Grieks vluchtelingenkamp en Caroline dacht: weet je wat, mijn agenda is leeg, ik vertrek ook naar Griekenland om te koken voor de vluchtelingen. Niet heel veel later stapte ze in Athene uit het vliegtuig, overigens net op tijd want kort na haar vlucht werden de mensen eerst twee weken in quarantaine gezet. Zij mocht meteen doorreizen naar Dilesi, een plaats vlakbij vluchtelingenkamp Malakasa.
Vluchtelingenkamp Malakasa is gelegen op ongeveer vijftig kilometer van Athene. Het kamp wordt bewoond door tweeduizend vluchtelingen uit Iran en Afghanistan. De mensen wonen met tien personen in een stacaravan of met z'n vieren in tentjes op een oude legerbasis. Twaalfhonderd vluchtelingen zijn geregistreerd, achthonderd nog niet. Deze vluchtelingen krijgen geen leefgeld, waardoor ze aangewezen zijn op de vrijwilligers van de stichting FoodKIND.
'Wat mij opviel was de chaos van de vluchtelingenorganisatie die het kamp beheert. Twintig mensen lopen er rond die niet nadenken over voedseldistributie, dat moesten wij met z'n vijven doen. En dat die achthonderd mensen maar niet geregistreerd worden, hoe moeilijk kan dat zijn?!', aldus Caroline Sandberg. 'Ons budget dat wordt verstrekt door FoodKIND bedroeg € 800,- per week voor achthonderd mensen. We deden boodschappen in het dorp en er zijn donaties van bedrijven uit de regio. Zo wisselen we af met linzen met rijst en kikkererwten met pasta en altijd veel groente en fruit. Voor de zwangere vrouwen en mensen met een kind tot een jaar was er een extra pakketje met tonijn, gecondenseerde melk, fruit, zeep en drie verse eieren.
Lockdown
Griekenland ging twee dagen na Carolines komst in lockdown, pas toen er na twee weken een coronabesmetting in het kamp kwam, ging daar het hek op slot. Er kon niet meer worden gekookt en eten worden geserveerd. 'We besloten verspakketten deur aan deur te verspreiden. In de periode van de verspakketten voor tweeduizend mensen werd het buget van € 800,- in etappes opgeschroefd naar € 2.000,- om mensen nog een redelijke hoeveelheid eten te brengen. Door de honger en het feit dat het kamp gesloten was maakte ook dat de sfeer in het kamp veranderde: er was meer chagrijn en er kwamen opstootjes. Als je vraagt of het zwaar werk is in zo'n kamp, dan zeg ik: ja, als de mensen honger lijden, dat is het zwaarste. Gezond en genoeg eten is een belangrijke levensvoorwaarde.'
Helden
Voor Caroline zijn de vluchtelingen helden. Veel van hen hebben de afgelopen jaren zoveel mee gemaakt, dat is nauwelijks voor te stellen. Alles achter je laten doe je pas als er al veel is gebeurd. Caroline: 'Er is hier een jongen die al een status heeft, hij heeft al werk gehad (uiteraard altijd kortdurend waardoor je niks op kan bouwen) maar woont al vijf jaar vrijwillig op het kamp om de simpele doch treurige reden dat hij verder niets meer heeft. Het kamp is zijn familie. Als Europa toch eens kon regelen dat de vluchtelingen door kunnen reizen, dat zou een heleboel ellende wegnemen. Ze zitten hier maar te wachten. Griekenland zit opgescheept met de vluchtelingenproblematiek en kan dat eigenlijk helemaal niet aan.'
Wat kunnen wij doen?
Er wordt voor de ongeregistreerde vluchtelingen door FoodKIND gekookt, een non-profit organisatie die donaties verdeelt over de koks in de verschillende kampen. Er is nauwelijks overhead, alles gaat naar het doel waar het voor is bestemd. 'Wij vrijwilligers betalen gewoon voor ons verblijf, de auto die we gebruikten om naar de markt te gaan heb ik zelf gehuurd', vertelt Caroline. Van elke bestelling bij Tika Food gaat € 0,50 naar FoodKIND, daarnaast kan geld worden gedoneerd en is de organisatie nog op zoek naar een snijmachine. Caroline: 'Van ons team van vijf koks zijn er nog maar drie over en nieuwe aanwas is er voorlopig niet.' Hoe dat goed gaat komen? Caroline maakt zich daar ernstige zorgen over. 'Ik zou aanvankelijk maar twee weken blijven, maar door de lockdown werden het er zeven. Het was verschrikkelijk moeilijk om al die mensen daar achter te laten. Ik heb nog een vliegticket naar Athene liggen, ik ga waarschijnlijk terug.'