Door Webredactie op 5 april 2022 om 09:05
Eerste analyse gemeenteraadsverkiezingen 2022
De uitslagen van de gemeenteraadsverkiezingen 2022 laten zien dat de ChristenUnie de resultaten uit 2014 en 2018 niet helemaal wist te evenaren. De ChristenUnie behaalde bij de gemeenteraadsverkiezingen van 2014 al een recorduitslag. In 2018 werd dit record in procentueel opzicht geëvenaard en in absolute zin – door een hogere opkomst – zelfs met duizenden stemmen verbeterd.
Hoewel de ChristenUnie in 2022 nog altijd ruim boven het niveau van eerdere gemeenteraadsverkiezingen (2002, 2006 en 2010) zit, is de partij er in procentueel opzicht dus net niet in geslaagd om de recorduitslagen van 2018 en 2014 te evenaren (4,1% in 2018 naar 3,9% in 2022).
In 2022 was de opkomst bovendien lager dan bij eerdere gemeenteraadsverkiezingen, waardoor er ook sprake is van stemmenverlies in absolute zin. Het nieuwe zetelaantal is 305 (in plaats van 339 in 2018).
Omdat we de groei van de partij sinds de oprichting in 2000 ook in de toekomst willen doortrekken en de Provinciale Statenverkiezingen over een klein jaar alweer plaatsvinden, gaan we ook de komende tijd het land in om partijbreed te bespreken hoe we dat kunnen realiseren.
De ChristenUnie heeft in totaal 268.794 stemmen gekregen in gemeenten waar we met een zelfstandige ChristenUnie-lijst meedoen, wat overeenkomt met 3,9% van de stemmen. De gecombineerde ChristenUnie-SGP-lijsten haalden in totaal 70.516 stemmen, wat overeenkomst met 1% van de stemmen.
De ChristenUnie heeft in 47 gemeenten procentueel gewonnen en in 122 gemeenten procentueel verloren. Door de lagere opkomst werd in absolute aantallen stemmen in minder gemeenten gewonnen (40) en meer verloren (135).
Waar de ChristenUnie zetelwinst boekt, is dat altijd 1 zetel. Waar de ChristenUnie zetelverlies lijdt, is dat ook vrijwel altijd 1 zetel. Renswoude en Urk vormen daar een uitzondering op: daar worden 2 zetels ingeleverd.
De ChristenUnie is in 5 gemeenten de grootste partij geworden: Bunschoten, Zwolle, Kampen, Stadskanaal en Oldebroek. De combinatie ChristenUnie-SGP is de grootste geworden in 4 gemeenten: Lopik, Zuidplas, Hendrik-Ido-Ambacht en Sliedrecht. In Waddinxveen werd de Protestantse Combinatie Waddinxveen (PCW) de grootste partij, een samenwerking waarin ook de ChristenUnie participeert.
In 2 gemeenten komt de ChristenUnie voor het eerst in de gemeenteraad: Wijdemeren en Rijswijk. In Wijdemeren haalde de ChristenUnie in 2018 niet genoeg stemmen voor een zetel en nu wel. In Rijswijk deed de ChristenUnie voor het eerst in de historie mee en behaalde het direct een zetel.
Daar staat tegenover dat de partij in 5 gemeenten de enige zetel die het had nu verloor: Eindhoven, Harlingen, Amsterdam, Gooise Meren, en Roosendaal. Voor de laatste 3 genoemde gemeenten geldt dat zij in 2018 juist nieuw in de raad kwamen.
In Veere, Baarn, Rotterdam en Leidschendam-Voorburg deed de ChristenUnie dit jaar als zelfstandige lijst mee aan de verkiezingen, terwijl er in 2018 nog sprake was van een gecombineerde lijst. In alle 4 de gemeenten is zelfstandig een zetel gehaald.
In Lopik is een zelfstandige lijst juist overgegaan in een gecombineerde lijst en werd 1 zetel winst geboekt; de gecombineerde lijst behaalde 5 zetels.
In Scherpenzeel en Hollands Kroon deed de ChristenUnie door een tekort aan kandidaten niet meer mee, waardoor de ChristenUnie daar niet meer vertegenwoordigd zal zijn in de gemeenteraad.
De ChristenUnie heeft in 47 gemeenten procentueel gewonnen. Gekeken naar alle gemeenten en de procentuele winst, is er de volgende top 10 te zien (gesorteerd op de winst).
Gemeente
2018 %
2022 %
verschil %
Zeewolde
14,4
22,3
+ 7,9
Wijdemeren
3,8
6,5
+ 2,8
Terneuzen
5,4
7,0
+ 1,5
Ridderkerk
8,8
9,9
+ 1,2
De Bilt
3,7
4,8
+ 1,1
Waadhoeke
4,5
5,4
+ 1,0
Gouda
11,0
11,8
+ 0,8
Achtkarspelen
13,6
14,4
+ 0,8
Velsen
3,7
4,5
+ 0,8
Leidschendam-Voorburg
3,2 *
3,8
+ 0,6
* in 2018 was sprake van een gecombineerde lijst, in 2022 deed de ChristenUnie zelfstandig mee
De gemeente waar procentueel het grootste verlies is geleden, is Renswoude. In 2018 was dit nog de gemeente met de grootste winst in procenten (+ 24,5%).
In absolute aantallen wint de ChristenUnie in 40 gemeenten. Gekeken naar alle gemeenten en winst in stemmenaantallen, is er de volgende top 10 te zien (gesorteerd op de winst).
Gemeente
2018
2022
verschil
Westerkwartier
4081
4895
+ 814
Zeewolde
1402
2172
+ 770
Hoeksche Waard
1959
2409
+ 450
Waadhoeke
714
1017
+ 303
Vijfheerenlanden
2345
2643
+ 298
Leeuwarden
2241
2477
+ 236
Noardeast-Fryslân
2062
2278
+ 216
De Bilt
817
1030
+ 213
Velsen
1045
1206
+ 161
Alphen aan den Rijn
2834
2993
+ 159
De gemeente waar in stemmenaantallen het grootste verlies is geleden, is Amsterdam. In 2018 was dit nog de gemeente met de grootste winst in stemmenaantallen (+ 1212).
4. Winst in gemeenten met combinatielijst
Gekeken naar alle gemeenten en winst in stemmenaantallen en winst in procenten, is er de volgende top te zien (gesorteerd op de winst in stemmenaantallen).
Gemeente
2018
2022
2018
2022
verschil
verschil
Lopik
1861
2088
28,8
32,1
+ 227
+ 3,3
Haarlemmermeer
1992
2214
4,8
3,9
+ 222
- 1,1
Borsele
2569
2716
24,0
25,0
+ 147
+ 1,0
Nieuwkoop
735
876
5,6
6,5
+ 141
+ 0,9
Epe
1897
2031
12,3
13,3
+ 134
+ 1,0
Sliedrecht
3505
3613
30,4
32,3
+ 108
+ 1,9
Zuidplas
3877
3848
20,7
21,5
- 29
+ 0,8
Dordrecht
4301
4357
9,0
9,7
+ 56
+ 0,7
Goes
2517
2469
14,3
15,0
- 48
+ 0,7
De gemeenten waar we het grootste percentage aan stemmen hebben gehaald zijn weergegeven in onderstaande tabel. Deze lijst is niet uitputtend, alleen de gemeenten worden getoond waar meer dan 20% van de stemmen voor de ChristenUnie (als zelfstandige lijst) is.
Gemeente
Precentage
Bunschoten
32,4
Staphorst
27,6
Oldebroek
27,1
Hattem
24,8
Hardinxveld-Giessendam
22,5
Zeewolde
22,3
Zwartewaterland
21,4