In 1995 werd in Noord-Holland met groot enthousiasme het correctief raadgevend referendum (hierna referendum) mogelijk gemaakt. Middels het referendum kunnen de inwoners van Noord-Holland zich uitspreken over kwesties die hen aan het hart gaan en de door hen gekozen politici op de vingers tikken als zij in hun ogen verkeerde beslissingen nemen.
Ondanks de mogelijkheid voor het initiëren van een referendum is het instrument sinds 1995 nog geen enkele keer gebruikt. Daarom vindt Forum voor Democratie het de hoogste tijd om het provinciaal raadgevend referendum nieuw leven in te blazen.
Forum voor Democratie wil het Provinciaal raadgevend referendum simpel en bruikbaar maken. Dit willen wij doen door de volgende zaken te veranderen:
Opkomstdrempel afschaffen! Momenteel is het provinciaal raadgevend referendum pas rechtsgeldig bij een uitkomst van 30% van de stemmen voor een bepaalde keuze. Eigenlijk spreken we dus van een ‘uitkomstdrempel’. Deze drempel heeft als nadeel dat het de indruk wekt dat een referendum bindend is. Het is gezien het raadgevende karakter onlogisch om een dergelijke drempel te hanteren. Een opkomstdrempel is veel te zwaar voor dit type referendum en werkt daarom als rem op de participatie van Noord-Hollanders. Afschaffen dus!
Meer tijd! Als inwoners een referendum willen opzetten, dienen zij eerst een kennisgeving te doen. Dit betekent dat zij minimaal 500 handtekeningen moeten verzamelen om een voorliggend besluit referendabel te maken. Deze handtekeningen moeten minimaal drie werkdagen voordat het besluit door Provinciale Staten genomen wordt ingediend zijn. Door de termijn van drie werkdagen vóór het besluit uit te breiden naar tien werkdagen ná het besluit, wordt een correctie achteraf mogelijk gemaakt. Veel politieke besluiten komen pas in de media nadat het besluit is genomen. Zeker in de provinciale politiek. Inwoners moeten ook de mogelijkheid hebben een besluit raadgevend te corrigeren.
Digitale handtekeningen! Het is 2020 en nog steeds verlangt de overheid dat de handtekeningen met een pen en een papiertje worden verzameld. Forum voor Democratie wil dat handtekeningen digitaal kunnen worden verzameld. De provincie moet hiervoor een portaal ontwikkelen dat inwoners kunnen gebruiken. Zo weten we zeker dat de handtekeningen voldoen aan de gestelde criteria en dat de kennisgeving van een referendum rechtsgeldig is.
Minder handtekeningen! Het aantal benodigde handtekeningen dat nodig is voor een inleidend verzoek staat momenteel op 10.000 handtekeningen. Dit is dezelfde drempel als bij het voormalig landelijk referendum (10.000 handtekeningen op 17.000.000 inwoners). Om het aantal handtekeningen in verhouding te brengen dient het aantal nodige handtekening verlaagd te worden van 10.000 handtekeningen naar 2.000 handtekeningen (2.000 handtekeningen op 2.800.000 inwoners).
Eind 2019 boekte Forum voor Democratie ook een succes op dit belangrijke onderwerp. Een motie om het referendum meer bekendheid te geven werd aangenomen. Dit draagt bij aan een inhoudelijke discussie over het referendum. Onze fractie schreef een initiatiefvoorstel dat op de agenda van Provinciale Staten zal verschijnen. Met deze concrete voorstellen willen wij de andere partijen het belang laten inzien van een simpel, duidelijk en bruikbaar referendum. Zo zal uw stem weer te horen zijn, hier op het provinciehuis.