Hoe verder met de landbouw? De Tweede Kamer debatteerde met minister Schouten over haar landbouwvisie en het onderliggende uitvoeringsplan. SGP-Kamerlid Roelof Bisschop begon zijn bijdrage met de verzuchting van een boerin: 'We zijn moegestreden. We hebben van alles onderzocht. Een voedselbos, precisielandbouw. Maar dan moet het wel renderen...'
De SGP wil verduurzaming van de landbouw, ecologisch én economisch. Roelof Bisschop pleitte onder meer voor meer experimenteerruimte, een landbouwfonds voor duurzame investeringen, en vervanging van kunstmest door dierlijke mest en van soja-import door reststromen uit de voedingsmiddelenindustrie. Hij waarschuwde voor een stapeling van regels en regels die elkaar tegenwerken. De SGP-er stelde een tweesporenbeleid voor. Beleid en regels voor boeren die gewoon boer willen zijn zonder allerlei rompslomp. Dus met duidelijke begrenzingen, eenvoudig beleid en minder ruimte. En anderzijds beleid en regels voor de ondernemende boeren die van een uitdaging houden. Zij kunnen meer ruimte verdienen met behulp van afrekenbare doelstellingen, metingen en andere randvoorwaarden.
Lees hier de bijdrage van Roelof Bisschop aan het debat:
Een boerin verzuchtte onlangs: "We zijn moegestreden. We stoppen. Door veranderende regels, opgedrongen negatieve framing. We hebben van alles onderzocht. Een voedselbos, precisielandbouw. Maar dan moet het wel renderen…"
Voorzitter! Wat is het perspectief voor boeren met dezelfde dilemma’s? We willen verduurzaming van de landbouw, ecologisch én economisch. Niet over de rug van de boer, maar samen met boer en ketenpartijen. Liever inspraak, dan grootspraak. De voorliggende plannen geven goede aanknopingspunten.
Ruimte voor innovatie
Verduurzaming staat of valt met innovatie en samenwerking.
We pleiten voor meer experimenteerruimte, ook buitenom de Regiodeals.
Voorkom bijvoorbeeld verlies van mestplaatsingsruimte bij experimenten met agrobiodiversiteit en agrobosbouw. Voorkom gedoe met de gecombineerde opgave bij strokenteelt. Maak ruim baan voor innovatieve emissiereductie. Ik noem het koetoilet, met scheiding van urine en vaste mest bij de bron. En betere mestkwaliteit, en gebruik van de urine als kunstmestvervanger. Geef technieken met beluchting en verdunning van drijfmest meer bemestingsruimte. Kies bij innovaties als deze voor een ‘green deal’ aanpak, om ondernemers integraal te faciliteren.
Het programma ‘Groene veredeling’ zoekt naar robuuste gewassen, maar loopt dit jaar af. Wil de minister voortzetting van dit programma financieren?
Regel ook budget voor gezamenlijke investeringen van boeren in praktijkonderzoek.
Landbouwfonds
De financiële paragraaf van het realisatieplan is minimaal en gaat, afgezien van het GLB, niet verder dan 2020. Zo komen we er niet. Kies voor een risico- en investeringsfonds. Bijvoorbeeld voor innovatieontwikkeling en –uitrol. Voor risicodekking bij gewaagde duurzame concepten. Of voor uitkoop van veehouderijbedrijven naast stikstofgevoelige Natura 2000-gebieden.
Minder kunstmest, minder soja-import
Voorzitter! Een derde van de stikstof die op landbouwgrond uitgereden wordt, komt uit kunstmest. Er moet meer ruimte komen om dierlijke mest uit te rijden in plaats van kunstmest. Verken de mogelijkheden voor een gezamenlijke mestboekhouding van akkerbouwers en veehouders.
In Europa wordt van de 90 miljoen ton voedingsafval nog maar 6 miljoen ton gebruikt voor veevoer. Laten we als Nederland voorop lopen om meer voedingsafval in de veevoerketen te krijgen, zodat soja-import omlaag kan.
Tweesporenbeleid
Ik waarschuw voor een stapeling van regels. Een boer zei: ‘Lopen de dieren in de wei, dan geeft dat aftrek in de Bex. Wie de biodiversiteit op zijn bedrijf wil verhogen, wordt genadeloos afgestraft in de Kringloopwijzer.’ Voorkom dat boeren zichzelf klem rijden.
Je ziet twee groepen boeren. De ene wil gewoon boer zijn zonder allerlei rompslomp. De andere is meer ondernemer en gaat graag met pc en adviseur op zoek naar het optimale bedrijfsresultaat. Wat zijn de mogelijkheden voor een tweesporenbeleid? Voor de eerste groep duidelijke begrenzingen, eenvoudig beleid, maar met minder ruimte. Voor de tweede groep meer ruimte op basis van afrekenbare doelstellingen, maar wel met metingen en randvoorwaarden.
Goed verdienmodel
Tot slot. Verduurzaming staat of valt met een goed verdienmodel.
Kijk dan ook naar handelsverdragen. De minister schrijft: ‘Nederland zal zich kritischer opstellen.’ Heeft premier Rutte daarom zo’n haast met het handelsverdrag met de Zuid-Amerikaanse Mercosur-landen en een brief op hoge poten meegetekend? Terwijl dit handelsverdrag onze landbouw op achterstand stelt en een vleeskuikenhouder mogelijk 15.000 euro in moet leveren. Waar moet hij verduurzaming dan van betalen?