Onlangs heeft Gemeentebelang samen met de ChristenUnie het initiatiefvoorstel Begrijpelijke Taal aangeboden aan ons college. Een idee waar we al wat langer mee rondliepen en waarvan ik persoonlijk erg blij ben met het resultaat. Het voorstel moet er voor zorgen dat de gemeente, maar ook de gemeenteraad en de partijen zelf zo veel mogelijk begrijpelijke en prettig leesbare taal gaan gebruiken. Dat is namelijk voor iedereen, wat je taalniveau ook is, prettiger.
In onze ‘politieke bubbel’ zijn veel zaken dagelijkse kost en staan we niet genoeg stil bij de vraag of het voor een buitenstaander ook nog te volgen is. Dat is het vaak niet namelijk. En dat heeft niets te maken met opleiding, achtergrond of kennis van de Nederlandse taal, maar alles met ons taalgebruik. Regelmatig wollig, vaak lange zinnen, veel te veel vaktaal. En dan is het maar afwachten of de lezer begrijpt wat de schrijver bedoelt. Ook als je vroeger een 10 had voor Nederlands is het soms maar lastig te volgen. Onderzoek heeft uitgewezen dat voor alle mensen geldt dat een document in begrijpelijke taal (daarmee wordt zogenoemd B1-niveau aangehouden) prettiger leesbaar is en beter begrepen wordt.
En dat begint al met de verschillende ‘soorten’ documenten die we gebruiken. Een ‘initiatiefvoorstel’ om alvast maar iets te noemen (Een eigen voorstel van een raadslid, fractie of meerdere fracties wat aan de gemeenteraad en het college van burgemeester en wethouders wordt voorgelegd). Maar wat is nou precies een motie (of nog mooier: een ‘motie vreemd aan de orde’, in raads-taal ook wel eens ‘motie vreemd’ genoemd), een amendement, een principeverzoek, een startnotitie, een kadernota… zo kan ik nog wel even doorgaan. We leggen het vaak (en graag) uit, maar zien dat het voor veel mensen al lastig is om nou precies te doorgronden naar wat voor ‘soort’ stuk ze kijken. En dan is de lezer nog niet eens begonnen aan de inhoud.
Gemeentebelang is altijd al een groot voorstander van inwonersparticipatie, oftewel het betrekken van inwoners bij wat we doen. Soms is dat actief meedenken, heel soms zelfs meebeslissen, maar op z’n minst is dat góed geïnformeerd zijn. Daar hoort dan ook begrijpelijke taal bij.
En in alle eerlijkheid, dat is nog lang niet altijd gemakkelijk. Stukken moeten ook inhoudelijk en juridisch gezien gewoon kloppen. Zoiets is dan niet altijd in ‘Jip en Janneke-taal’ op te schrijven. Dat hoeft wat ons betreft ook niet, maar een begrijpelijke samenvatting erbij zou dan op z’n minst een passende oplossing zijn. En zo zijn er nog veel meer manieren waarop we het taalgebruik van gemeente én politiek kunnen verbeteren. Dat is niet morgen geregeld, maar gaan we wat ons betreft wel nu serieus mee aan de slag.
Het is een landelijke ontwikkeling dat er meer wantrouwen is naar overheden en instanties, dat zie je ook in Nunspeet. Terwijl de werkelijkheid is dat het gemeentehuis en de raadszaal vol zit met mensen, eigen inwoners, die gewoon stinkend hard hun best doen om het goede voor onze inwoners te doen. Daarbij moeten soms lastige beslissingen gemaakt worden. Als een beetje begrijpelijke taal helpt om beter te laten zien wat we allemaal doen, is dat volgens ons een belangrijke stap.
Het initiatiefvoorstel wordt nu gelezen door het college van burgemeester en wethouders en dan van een advies voorzien. Dan komt het terug naar de gemeenteraad die er een uiteindelijke beslissing over neemt. Ik hoop dat we dan naar taalgebruik kunnen waarin iedereen ook begrijpt wat er bedoeld wordt.
Pieter-Jan van Rossen