Op 24 september besprak de gemeenteraad het pakket van voorgestelde bezuinigingen om de tekorten in de meerjarenbegroting te dekken. Lees hier de inbreng van D66 fractievoorzitter Fokke Fennema terug.
Voorzitter,
“Kritisch, maar constructief”, of misschien beter: “constructief, maar kritisch”. Zo heeft D66 het programma van het toen net gevormde College vorig jaar ontvangen en aangekondigd te zullen volgen. Dát is ook wat D66 nu als uitgangspunt en leidraad heeft. Het College doet een aantal voorstellen nu met betrekking tot de bezuinigingsoperatie die onvermijdelijk is, en die voorstellen bespreken wij hier met elkaar, zo mogelijk om die dan ook te realiseren. Dat doen wij vanuit de wil dat op een opbouwende wijze en samen met zoveel mogelijk andere partijen te doen. Kritisch, maar niet zonder meer verwerpend of afdoend als onmogelijk of bespottelijk, of welke negatieve bewoordingen je er ook voor wilt bedenken, en kennelijk bedenkt dus als ik hoor wat er hier (en ook elders) over gezegd wordt.
D66 is zich ervan bewust dat wij voor een bezuinigingsoperatie staan die ons allen raakt, ons allen. Ik zeg het met nadruk. Niet de ene groep wel en de andere groep niet. Oldambsters zijn Oldambsters, en er bestaan niet verschillende soorten van. Alle Oldambsters hebben schouders en alle schouders zullen nu ook mee de lasten moeten dragen. Al is dat voor de een wellicht wel meer dan voor de ander. Vanzelfsprekend zullen sterkere schouders zwaardere lasten moeten dragen, want dat kunnen zij ook. Maar dat betekent niet dat ze alle lasten moeten dragen. D66 is er voor alle Oldambsters, het zij nog maar weer eens gezegd, en niet voor sommigen wel en anderen niet. En dat zal ik alsvolgt benoemen.
Wij kiezen er vandaag voor om een drietal punten uit de voorstellen van het College te lichten en daar wat over te zeggen. Uitgangspunt daarbij is dat wij in het algemeen gesproken vinden dat het College met serieuze voorstellen komt. Het is redelijk uitgebalanceerd, al word je er natuurlijk op zich niet vrolijk van. Want de opgave is groot en er moet dan ook veel geschrapt en geschoven worden. Daar hebben wij wel enkele punten en komma’s bij. En we hebben ook wel een enkele aanvulling en suggestie voor andere mogelijke bezuinigingen.
Voorzitter,
Drie punten, zei ik, en wel over sport, over cultuur en over -samenvattend- welzijn:
Sport
Sportverenigingen hebben een grote preventieve waarde, zij zijn van belang voor de leefbaarheid en -belangrijk- zij maken sport voor veel mensen betaalbaar. En dat geldt nadrukkelijk ook voor ’t Oldambt. D66 hecht dan ook grote waarde aan de sociaal-maatschappelijke kracht die van sportverenigingen uit gaat en koestert (ik zeg het maar weer eens met zoveel woorden maar dat wist u ook wel van D66) alle mooie sportverenigingen die Oldambt rijk is. Sport en bewegen is op zich geen wettelijke taak maar de geestelijke en fysieke gezondheid van onze inwoners en de leefbaarheid van hun omgeving zijn wat D66 betreft van onschatbare waarde en daar leveren sportverenigingen met al hun vrijwilligers een belangrijke bijdrage aan. Een bijdrage die wanneer sportverenigingen omvallen, moet worden opgevangen door veelal duurdere professionals en initiatieven. Preventie is voor D66 een belangrijke pijler (zie ook onze motie vreemd die wij straks na dít debat inbrengen), en sportverenigingen kunnen daarbij een belangrijke rol spelen.
Maar wij begrijpen echter ook wel dat op álle gebieden bezuinigd moet worden en er dus ook kritisch gekeken moet worden waar we binnen de sport wel en niet geld aan uit geven. D66 ziet echter wel graag dat dit gebeurt vanuit een onderliggende visie op sport en bewegen, en door te spreken mét in plaats van óver sportverenigingen.
Een Lokaal Sportakkoord in Oldambt, waar met financiën vanuit het Rijk (denk aan het Nationaal Sportakkoord) een sportformateur kan worden aangesteld (daar zijn €15.000 rijksmiddelen voor beschikbaar!), en waarmee vervolgens een uitvoeringsprogramma kan worden ontwikkeld (en daarvoor is €20.000 beschikbaar), zo’n Lokaal Sportakkoord kan daar een mooie kans voor zijn. Een kans die al op korte termijn gegrepen kan worden (want de 2e trance sportakkoorden start in november) en waar dus €35.000 voor het oprapen ligt.
Laten we samen met sportverenigingen en andere sportaanbieders binnen dit lokale sportakkoord kijken hoe we sport en bewegen binnen Oldambt willen organiseren en betaalbaar kunnen houden zodat we niet alleen levensvatbare sportverenigingen hebben die klaar zijn voor de toekomst maar ook keuzes kunnen maken waar een visie onder ligt die sportverenigingen en burgers kunnen begrijpen. Ook dat laatste is van groot belang: een begrijpelijke visie op sporten in ’t Oldambt.
Maar voor de goede orde: let op! Als Oldambt met een Lokaal Sportakkoord in het kader van het Nationaal Sportakkoord aan de gang wil is haast geboden. De gemeente dient dit dan wel uiterlijk 8 november aan te vragen.
Cultuur
In de voorgestelde bezuinigingen wordt maar liefst € 130.000 genoemd waar het De Klinker betreft. Dat vindt D66 niet echt verstandig. Ik zei eerder al dat D66 er is voor álle Oldambsters, en dat houdt in dat D66 niet de ene groep (als je daarover kunt spreken dan) wil uitspelen tegen de andere groep: de liefhebbers van cultuur zoals in De Klinker geboden kan worden, en degenen die daarmee niets hebben. Cultuur is géén elitaire melkkoe, zó kun je het ook zeggen. Cultuur is van alle mensen, en -zo je wilt- van alle lagen van de bevolking. En als we dan over De Klinker spreken dan is het duidelijk dat De Klinker er ook voor alle mensen is.
Maar, daar wringt misschien toch wel een schoen, zoniet dé schoen, en dat wordt alleen maar versterkt indien er zo fors in een keer bezuinigd zou worden, vrees ik. Want plaatst zo’n ingreep De Klinker niet in een neerwaartse spiraal? Minder subsidie betekent minder goede voorstellingen; dat betekent minder publiek; en dat betekent uiteraard minder inkomsten uit kaartverkoop; daardoor minder goede voorstellingen vanwege lagere inkomsten, en dus minder publiek, en ga zo maar door.
Die programmering is overigens misschien nu al wel een punt van zorg, al heeft dat natuurlijk ook met smaak en andere voorkeuren te maken. Toch zijn wij van mening dat er nog eens goed gekeken moet worden naar wat brengt De Klinker nu wel, en wat niet; en dat laatste met name. Waarom wijken veel Oldambsters, naar eigen zeggen, uit naar theaters in omliggende plaatsen, of zelfs Groningen? Je kunt het niet iedereen naar de zin maken, maar grote groepen…?
Maar wat D66 betreft is een ding duidelijk: als je nu zoveel geld bezuinigt op De Klinker, betekent dat feitelijk een laatste steek, de doodsteek. Wij zouden De Klinker dus willen ontzien, maar wel de bedrijfsvoering, en in elk geval ook de programmering, goed tegen het licht willen doen houden.
Welzijn
Hét hete hangijzer in deze gemeente. Het College viel erop, of erover.
Maar wat D66 betreft wél de begrotingspost waar veel te halen valt. Laat me dat uitleggen, voorzitter.
Wij zijn van mening dat in ’t Oldambt heel veel oplossingen worden bedacht voor allerlei kleine en grote problemen op het gebied van de armoedebestrijding (ik vat het maar even zo samen), maar dat er niet, en in elk geval veel te weinig, gedaan wordt aan het aanpakken van de dieperliggende oorzaken. Het huidige “armoede-beleid” (het woord alleen al) is -zo op het oog- visieloos. D66 maakt zich grote zorgen, voorzitter, over de neerwaartse spiraal waar velen in zitten, en wij zoeken dan ook naar meer structurele oplossingen. Je kunt het ook zó zeggen: wij willen dat mensen meedoen, en met hen en voor hen zoeken naar mogelijkheden daartoe.
Mensen krijgen uitkeringen, mensen krijgen daarbij uit allerlei, en dat zijn er veel, potjes ook nog geld, mensen krijgen geld voor met name genoemde en bedoelde zaken, maar worden mensen daarmee ook geprikkeld om ook daadwerkelijk iets te doen? Je hoort wel zeggen dat het mensen soms ook wel te gemakkelijk wordt gemaakt, omdat ze nu eenmaal ook zó wel geld krijgen. Daargelaten wat daarvan zij, voorzitter, maar goed is het huidige systeem niet, niet voor mensen individueel, maar ook niet voor de volksgezondheid, zo zal ik het maar samenvatten. Het houdt teveel de status quo in stand, en laat een meer optimistische kijk op de toekomst nauwelijks toe.
En het is al helemaal niet goed voor de gemeentelijke financiën.
Wij willen dan ook graag dat er -goed!- gekeken gaat worden naar wat er allemaal is op het gebied van bijdragen, subsidies en uitkeringen; dat er nadrukkelijk gekeken wordt naar dubbelingen; dat er gekeken wordt naar de wijze waarop bijdragen gegeven worden (in veel gevallen is in natura immers beter dan als geldbedrag); kortom, dat er bezuinigd wordt. Want dát zal het resultaat zijn: zonder dat mensen er nadeel van ondervinden, zal er geld overblijven. Niet pamperen, maar structureel oplossen; daar zijn mensen bij gebaat. Álle mensen, niet de ene groep Oldambsters op het oog wel en de andere niet.
Concreet een enkel nader voorstel met betrekking tot dit onderwerp:
kijk of we de Menzis-polis kunnen afschaffen (maar onderzoek wel tevoren de vraag hoeveel we dan terug zien in de bijzondere bijstand); of: ook kijken wat voor financiële impact het heeft als de drempel wordt verhoogd van 130% naar 115% of 100% van de bijstandsnorm. Wat levert dat ècht op?; de fashion-cheque afschaffen; het participatiefonds herstructureren. Het enkel 30% korten op dit fonds zal de problemen, zoals ook in het voorstel kort worden aangeduid niet oplossen; eerder bijdragen in natura geven dan in geld;Over de wijze waarop denken en doen wij graag mee.
Tot slot nog een enkel woord over de Ennexis-aandelen. Die moeten we niet verkopen. Tenzij! Tenzij we ze zó te gelde zouden kunnen maken, of althans een deel daarvan, dat ze rendement opleveren op langere termijn. Dat we er dus ook op den duur voordeel van hebben. En niet voor de eenmalige lol. Dat is potverteren.
Voorzitter, meningvormend is deze beraadslaging. Daaraan heeft D66 hiermee een constructieve bijdrage willen leveren. Dank u.
Gesproken tekst geldt.
Het bericht Inbreng Fokke Fennema bij opiniërend debat over herstelplan financiën verscheen eerst op D66 Oldambt.