Algemene Beschouwingen SGP–Statenfractie Overijssel bij de Begroting 2020
Meneer de voorzitter,
“Wij leven in een bezeten wereld. En wij weten het. Het zou voor niemand onverwacht komen, als de waanzin eensklaps uitbrak in een razernij, waaruit deze arme Europese mensheid achterbleef in verstomping en verdwazing, de motoren nog draaiende en de vlaggen nog wapperende, maar de geest geweken.” Dit is een bekend citaat van de historicus Johan Huizinga uit zijn boek ‘In de schaduwen van morgen’, verschenen in 1935. Zijn analyse bleek juist. Vijf jaar later brak de razernij uit en was de Tweede Wereldoorlog , met zijn verwoestende gevolgen, een feit. Ook ons land was vijf jaar bezet. Volgend jaar hopen we 75 jaar bevrijding te vieren. Vrijheid is een groot goed. Vrijheid is niet vanzelfsprekend. Het is goed daar op een gepaste manier bij stil te staan.
Voorzitter, Huizinga’s uitspraak ‘Wij leven in een bezeten wereld’ kunnen we ons inziens ook in 2019 van toepassing verklaren. Wat een onrust, mondiaal, in Europa, maar ook in ons eigen land! Het leek economisch zo goed te gaan, maar opeens is daar de stikstofcrisis en de PFAS crisis, met als gevolg grote problemen voor boeren, bouwers, hun gezinnen en hun bedrijven. Met grote protesten als gevolg. Echter ook veel ontevredenheid en zorgen in andere sectoren bijv. In het onderwijs, de ziekenzorg, jeugdzorg, stakingen, manifestaties vanwege personeelstekorten, enorme werkdruk en de roep om meer geld. De groeiende kloof tussen grote groepen burgers en de overheid moet ons zorgen baren, maar ook de overheid tot reflectie op haar eigen rol en het gevoerde beleid brengen.(Is er nog contact met de burger of is de overheid een machine geworden vraagt ombudsman Reinier van Zutphen zich af in Trouw)
Voorzitter, wat is er toch aan de hand? Aan de ene kant economische hoogconjunctuur en welvaart, hoewel niet voor allen, toch voor velen. En aan de andere kant kennelijk toch geen welzijn, integendeel, een bezeten, opgejaagde samenleving, die naast grote winsten in materieel opzicht, ook een keerzijde heeft, waarbij een hoge tol betaald wordt. De Vlaamse psychiater De Wachter gebruikt de metafoor van een schip. Op de voorplecht met de haren in de wind de snelle, blitse jongens met kreten als: sneller, groei, hogere productie, nog meer efficiency etc. Maar op het achterschip is het chaos, daar vallen mensen buiten de boot. Zij kunnen niet mee, het gaat voor hen te snel. De psychiaters varen rond met reddingsbootjes, moeten ze opvangen, verzorgen en weer aan boord van het schip zien te krijgen, maar dat is ondertussen doorgevaren en men roept daar zelfs om nog sterkere motoren. Probeer voor mensen die niet mee kunnen komen maar pillen te maken, zodat ze misschien ook op het schip kunnen blijven, maar daar met die groep kunnen ze voor op het schip geen rekening houden, zij hebben (vinden ze zelf) belangrijker dingen te doen. Snelheid, groei, daar gaat het om!
Voorzitter, de rekening die wij als Nederlandse samenleving gepresenteerd krijgen is hoog. De laatste week krant lezen levert de volgende rekening op: Een miljoen mensen onder de armoedegrens, 366000 kinderen en jongeren die in de Jeugdzorg zitten, 1,3 miljoen mensen met burn-outklachten. Prof. Buijs, bijzonder hoogleraar politieke filosofie en levensbeschouwing aan de VU heeft het in een vorige week gehouden lezing zelfs over het risico op een collectieve burn-out dat onze samenleving loopt. (Hebben wij een economie of heeft de economie ons?, zo vroeg hij zich af.)
Voorzitter, dit klinkt allemaal niet zo opwekkend, maar wij hoeven gelukkig niet in mineur te eindigen. Er is wel degelijk perspectief en hoop. Niet dat wij de sleutel hebben tot een aards paradijs. Dat paradijs zijn we door eigen schuld kwijt geraakt, maar er zijn ons wel twee paradijsbloemen gegeven, die helaas behoorlijk verwaarloosd zijn en het verdienen door zorg en aandacht weer in eer hersteld te worden. Ik doel op het klassiek christelijke huwelijk tussen man en vrouw, gebaseerd op wederzijdse liefde en trouw. De tweede bloem die het verdient in ere hersteld te worden is de zondag als wekelijkse rustdag. Op die dag geen economie, geen productie, geen kopen en verkopen, maar rust, bezinning, meditatie, kerkgang, gezins- en familiecontacten, zieken en eenzamen bezoeken, ontspanning in de goede zin van het woord. Voorzitter, het is wel zichtbaar dat de secularisatie ons geen geestelijk welzijn gebracht heeft. Veel mensen hebben toch behoefte aan zingeving, aan houvast. De beste manier daarvoor is te gaan naar de Bijbel, waarin Jezus als de Bron en Fontein van alle goed zegt: “Komt tot Mij, allen die vermoeid en belast zijt en Ik zal u rust geven”!
Voorzitter, onze fractie is content met deze eerste begroting van het nieuwe college. Er is een mooi begin gemaakt met de vertaling van het coalitieakkoord. De begroting is sluitend, ook in meerjarig perspectief. Onze hartelijke dank aan het college en al onze ambtelijke medewerkers voor het vele werk en het mooie resultaat.
In mijn volgende termijn zal ik op enkele onderdelen nader ingaan, een motie indienen en nog wat vragen stellen.
Dank u wel,
SGP-Statenfractie