10 maart j.l. werd de Groenlinks-motie Schiedam Vuurwerkvrij aangenomen, na een intensieve periode van gesprekken, debat en veel lobbywerk van in het bijzonder Sandra Mantingh. Zij ging op 12 maart in gesprek met Katinka de Rover (raadslid GroenLinks in de vorige raadsperiode) over het vuurwerkverbod, en vooral de weg daarnaartoe.
Sandra: Eindelijk een vuurwerkverbod na jaren knokken. Ik geloof dat GL er al wel 10 jaar mee bezig was hier in Schiedam. Katinka, hoe blij ben je ermee?
Katinka: Enorm, Schiedam was hier ontzettend aan toe als je het mij vraagt.
S: Jij hebt je er jaren voor ingezet, hoe is dat voor jou begonnen? Hoe werd het jouw onderwerp en hoe heb je dat aangekaart in de gemeenteraad?
K: Vuurwerk ís vaak opeens. In november beginnen de eerste knallen al, en ikzelf, net zoals vele schiedammers, ergeren zich daar erg aan. Ik vond ook dat er veel te vroeg al vuurwerk werd afgestoken en dat daar wat aan gedaan moest worden. Daarom ben ik dat, toen ik 6 jaar geleden in de raad kwam, gaan aanpakken. “Dit moet nou eens een keertje veranderen”, vond ik.
S: Is het een onderwerp wat jij echt op de kaart hebt gezet?
K: Samen met Jeroen (Ooijevaar, red.), ik heb eigenlijk dat stokje van hem overgenomen, we zijn er beiden mee bezig geweest. En we kregen als fractie ook regelmatig een ingezonden brief binnen over vuurwerkoverlast. Vuurwerkoverlast was zo’n onderwerp waarin mensen aangaven dat ze in november eigenlijk al niet meer met de hond konden lopen buiten, omdat het beestje niet meer durfde.
S: Heb je het idee dat het met de jaren erger is geworden? De vuurwerkoverlast? Het leed, de schade? Dat soort dingen?
K: Wat ik bijzonder vond in de periode dat ik raadslid was, was dat het bedrag van de schades per jaar steeds minder werd, maar de overlast en de ervaring van mensen steeds meer. Het verschil tussen objectieve en subjectieve veiligheid. Bij mij kwam de doorslag toen ik 2 jaar raadslid was. Toen vond er in mijn wijk een schietpartij plaats in november. En de eerste associatie die ik zelf had was “oh, er wordt vuurwerk afgestoken” en ik keek er verder niet meer van op. Toen voelde ik nog meer dat dit moest stoppen, dat het te gevaarlijk werd. Je zou op zo’n moment heel alert moeten zijn, maar ook dat vlakte af. Het was niet meer veilig.
S: Voor dat afschaffen heb je je enorm ingezet: hoe heb je dat gedaan in de gemeenteraad?
K: Ik denk dat we dat als GroenLinks op meerdere vlakken hebben gedaan. We hebben laten zien wat voor een overlast en troep vuurwerk kan geven. Bijvoorbeeld met onze jaarlijkse opruimactie op 1 januari. Je ziet dat de straten vol liggen met afval. Sommige mensen doen dat natuurlijk wel keurig netjes moet ik erbij zeggen, maar er zijn straten en pleinen waarbij het niet gebeurt. En als je dan op 1 januari, 2 januari, of zelfs later in de week door de stad loopt, zie je nog steeds her en der nog hoopjes afval liggen. Daar vroegen we elk jaar aandacht voor. En in de gemeenteraad zelf heb ik het vooral gewoon bespreekbaar gemaakt. Een keer vlak na de jaarwisseling, een keer vlak voor de jaarwisseling, een keer midden in het jaar. Want het leek nooit het juiste moment om het te bespreken.
S:Terwijl je toch op heel veel verschillende momenten geprobeerd hebt?
K:Ik denk ook dat de tijd er rijp voor moest zijn. En gelukkig ben jij daar dan op dit moment.
S: Ik ben vooral heel blij dat er al zoveel werk was verzet. Het was geen nieuw onderwerp meer. Men wist natuurlijk ook binnen en buiten de raadzaal dat GroenLinks zich hard maakte voor een veilige en plezierige jaarwisseling voor iedereen, zonder vuurwerk dus. Omdat het echt schadelijk is voor het welzijn en de gezondheid van mensen. Het letsel wat veroorzaakt wordt, maar ook de longpatiënten die niet meer naar buiten kunnen. Voor dieren, omdat ze niet meer naar buiten durven en onder de bank kruipen van angst, vogels die massaal opvliegen tijdens het afsteken van vuurwerk, maar ook het giftige afval waar bijvoorbeeld vissen last van hebben. En het is superslecht voor het milieu. Wat het nu nog urgenter heeft gemaakt is dat de discussie al wat langer gaande was en de opvattingen in de maatschappij erover aan het veranderen zijn. Rotterdam had begin dit jaar ervoor gekozen om een afsteekverbod in te stellen, en ik hield echt mijn hart vast over wat er zou gebeuren als wij de afsteekplek zouden worden voor hun vuurwerkliefhebbers. We hebben onze handen al zo vol elk jaar. We zijn een van de gemeenten die de meeste kosten maken rond de jaarwisseling. Ook de kosten voor de preventie stijgen. We wordt van van tevoren heel veel aan voorbereid en tijdens de jaarwisseling is er flinke inzet, maar het loopt steevast uit de klauwen. Ik ben dus heel blij dat we nu toch een duidelijk standpunt hebben ingenomen als gemeenteraad: “dit is niet meer leuk, voor niemand, daarom willen we nu een verbod”
K: Het is niet alleen meer niet leuk voor de inwoners van Schiedam, de hulpverlening is overbelast tijdens de jaarwisseling maar ook al in aanloop daar naartoe. En er zijn natuurlijk genoeg mooie alternatieven tegenwoordig. Er is een prachtige Nationale Vuurwerkshow in Rotterdam waar je naartoe kan als je vuurwerk wil bewonderen, Al is vuurwerk niet meer perse een van de standaard tradities. Ik denk dat de rij bij Nico Sterrenburg om een lekkere oliebol te halen een betere traditie is dan die knallen.
S: Zeker! Het heeft ons, jou, mij, alle leden die elk jaar weer meehielpen vuurwerk op te ruimen, veel werk gekost en ik ben erg blij met het resultaat. Wel ben ik natuurlijk erg benieuwd hoe dit nou concreet uit gaat pakken. Ik leef niet in de illusie dat we van het een op het andere jaar helemaal geen knallen meer horen, of er geen incidenten meer zijn. Maar omdat we nu echt een signaal geven het helemaal niet meer te tolereren is het wel makkelijker om daarop de handhaven. Hulpdiensten vragen er natuurlijk ook zelf om. Je hoeft niet meer te kijken is het legaal of illegaal, mogen we het al dan niet innemen. Nee, het mag gewoon niet meer hier. Je mag het in Schiedam nergens meer afsteken. Dus als je je niet aan de regels houdt, dan is het gewoon klaar.
K: Ook fijn dat we die ‘vuurwerkvrije zones’ nu kunnen loslaten. Die veranderden per jaar, het was alles behalve optimaal, nu mag het gewoon niet. Hier niet, in Rotterdam niet en laten we hopen dat Vlaardingen zich zometeen ook aansluit.
S: En laten er vooral verschillende feestelijke alternatieven komen die veel verschillende vormen kunnen hebben die het echt tot een mooi feest maken voor iedereen.
K: Laten we daarop toasten!