Algemene Beschouwingen ROSA 2024 – 2027

Onderstaand de Algemene Beschouwingen van ROSA op de begroting 2024 -2027, zoals uitgesproken door onze fractievoorzitter Hans Kuyper, op donderdag 19 oktober:

“Voorzitter,

Vanavond spreken we de Algemene Beschouwingen uit en dus is het ‘weer tijd om te bepalen waar het allemaal om gaat.’ Dat is een uitdaging in een wereld die haar verstand lijkt te hebben verloren – of erger nog: haar menselijkheid. Het is moeilijk om de gedachten te beperken tot alleen dat kleine stukje aarde dat Zaanstad heet.

Toch, voorzitter: ROSA kan zich vinden in deze begroting en de uitgangspunten die eraan ten grondslag liggen. Maar leuk is anders. Dat Zaanstad geen sluitende meerjarenbegroting kan overleggen, is zeer zorgelijk en het feit dat we daarin niet uniek zijn, verandert daar niets aan. Het signaal aan het Rijk is terecht, het is ook goed om in VNG-verband samen op te trekken, maar dat in Nederland de verschillende overheden nu op een beschaafde ramkoers liggen, is triest. Verwonderlijk is het dan weer niet, nadat het Rijk al eerder de strijd heeft aangebonden met de rechterlijke macht en zelfs met de eigen bevolking.

‘Het is weer tijd om te bepalen waar het allemaal om gaat.’ De bedreigingen van onze tijd maken dat we niet op deze voet verder kunnen. We moeten elkaar weer leren vertrouwen en dat vertrouwen mag ook niet meer worden beschaamd. Dat betekent niet dat we geen moeilijke beslissingen meer kunnen nemen, maar wel dat we transparant moeten zijn, dat we verantwoording kunnen en willen afleggen én dat we niet doof zijn voor tegenargumenten, maar wel paal en perk stellen aan volksmennerij en valse informatie. Laten we elkaar weer opzoeken op basis van een gedeelde waarheid en met respect voor de verschillen.

En dat kan, voorzitter. Ook in Zaanstad. Een mooi voorbeeld is het Sinterklaasconvenant dat vorige week werd getekend in de Bullekerk. Tot voor kort leek zo’n gemeentebrede afspraak onmogelijk en we zijn blij en trots dat we ons steentje aan deze positieve ontwikkeling hebben kunnen bijdragen. Laten we hopen dat een dergelijke doorbraak komend jaar ook op de Zaanse Schans te vieren valt.

Het is terecht dat het college leegstand actief wil bestrijden, maar wat ons betreft zou dat ondertussen wel eens wat strenger mogen. Dan zouden drama’s als met De Bres voorkomen kunnen worden. Nog voor het einde van dit jaar is ons een RIB beloofd over de uitvoering van onze motie Beeldbepalende Panden. We zien veel meer plekken in de stad waar die nieuwe categorie meerwaarde kan hebben. De expliciete aandacht voor Post 45 erfgoed in deze begroting is terecht. En nog wel op pagina 45 ook! Het is een categorie die veel inwoners dierbaar is en we dienen er zorgvuldig mee om te gaan om Zaanstad leesbaar te houden. Met een s.

De leefbaarheid met een f staat al heel lang onder druk. En dan hebben we het over de staat van ons milieu. Op zo’n beetje elk gebied is een intensieve versnelling nodig. Stikstofreductie, terugdringen CO2-uitstoot, aanleg hernieuwbare energiebronnen, circulariteit afvalstromen, vergroting biodiversiteit, koelteplekken, waterberging, waterkwaliteit, kroonbedekking… We staan voor grote uitdagingen, die hopelijk de komende tijd voortvarend, en met gevoel voor urgentie, aangepakt zullen worden.

‘Het is weer tijd om te bepalen waar het allemaal om gaat.’ We hebben de wereld immers te leen van onze kinderen. We moeten ervoor zorgen dat zij alle kansen krijgen. Dat vermindert ook de instroom in de jeugdzorg en schept zo ruimte voor die jongeren die net dat beetje meer nodig hebben. De begroting maakt duidelijk hoeveel we al doen op dit gebied, maar ook dat deze inzet dwars door bijna alle programma’s heen loopt. Meer regie door Zaanstad, zoals het door ons voorgestelde programma ‘Opgroeien in een Kansrijke Omgeving’ mogelijk maakt, kan de noodzakelijke verbinding tussen de verschillende initiatieven brengen. Daarbij is het van groot belang dat de uitvoerende organisaties hun mensen binnenboord weten te houden. De eerste signalen dat de indexering voor gestegen kosten volgend jaar niet toereikend zal zijn, komen nu al binnen en dat baart ons zorgen. Een direct antwoord hierop hebben wij niet, behalve dan te herhalen dat Den Haag zich moet realiseren dat dit een kwestie van de lange adem is.

Goed dat er extra budget komt om de kleine evenementen te helpen in deze tijd van grote regeldruk, ook fijn dat er intensief wordt gesproken over de toekomst van de popcultuur met de makers en gebruikers zelf. Wat ROSA betreft hoopvolle ontwikkelingen in een gemeente die zich opmaakt haar eigenheid te vieren met 450 jaar Pinksterdrie en een gouden huwelijk.

Ook met het oog daarop hernieuwen wij onze inspanningen om te komen tot meer poëzie in de openbare ruimte. Waar muurschilderingen onze stad op steeds meer plaatsen verfraaien, actief gefaciliteerd door de gemeente, mag de taal niet achterblijven. We komen daarvoor wellicht met een motie.

‘Het is weer tijd om te bepalen waar het allemaal om gaat,’ zong Neerlands Hoop – in 1978. Want eigenlijk, voorzitter, was er nooit een periode waarin dat niet zo was. We voelen nu alleen de urgentie sterker, omdat het kwaad zo zichtbaar, haast tastbaar om ons heen sluipt. Volgende maand mogen we weer stemmen. In de campagne tot nu toe is polarisatie gelukkig tot een minimum beperkt gebleven. Dat is hoopvol, in een wereld die op zoveel plaatsen in brand staat.

En misschien is het er ook wel een gevolg van; het vuur van haat en wreedheid dat ons omringt, maakt dat we vaker het midden gaan opzoeken. ROSA hoopt op een grote opkomst bij de verkiezingen, op een vlotte formatie die uitgaat van vertrouwen en op een fris kabinet dat oog heeft voor de echte noden in het land.

Dan zal het met onze meerjarenbegroting ook wel goed komen, voorzitter.”

Hans Kuyper