Er komt een nieuwe biomassacentrale in Zwolle. De aanvraag voldeed aan alle landelijke eisen, waardoor de gemeente de vergunning wettelijk niet kon weigeren. Wij zijn kritisch op biomassa als energievorm. Maar gaat het om duurzame biomassa én zijn er geen betere schone bronnen mogelijk? Dan steunen wij het als noodzakelijke tussenstap in de energietransitie.
Er is een omgevingsvergunning verleend voor een biomassacentrale aan de Rieteweg in Zwolle. De nieuw te bouwen centrale moet energie gaan leveren aan het bedrijf Sensus. De bouw van de centrale roept veel weerstand op bij omwonenden, én vragen over de duurzaamheid van deze centrale. Groenlinks Zwolle is uiterst kritisch over deze stap in de energietransitie. We plaatsen kanttekeningen bij de echte duurzaamheid van de energiebron biomassa. Maar met de juiste randvoorwaarden voor duurzame biomassa zien we dit plan voor nu als een noodzakelijke tussenstap in de energietransitie. Fractievoorzitter Sylvana Rikkert en wethouder Monique Schuttenbelt lichten toe.
Biomassa schone energie?De effectiviteit van biomassa is omstreden, echter ook deels door incomplete berichtgeving. Zo kopten een aantal kranten in het najaar van 2019 dat bij het gebruik van biomassa meer CO2-uitstoot is dan bij het gebruik van kolen. Dat bleek niet te kloppen: hoewel biomassa niet zo ‘schoon’ is als windenergie en zonne-energie, is de netto-uitstoot alsnog een stuk gunstiger dan bij de verbranding van kolen of gas. Dat heeft te maken met de kort en lang cyclische CO2-uitstoot. De cyclus van bomen en een bos is dit 20 tot 100 jaar ten opzichte van fossiele bronnen van duizenden tot miljoenen jaren oud.
Het is dus duurzamer om biomassa te gebruiken in plaats van fossiele brandstoffen. Maar GroenLinks ziet biomassa als een hooguit tijdelijk bruikbare techniek. We willen zo snel mogelijk naar een volledig duurzame situatie. Fractievoorzitter Sylvana Rikkert: “Wij zijn uiterst kritisch over het gebruik van biomassa. Het is beter dan kolen of gas, maar zeker niet ideaal. Wij zien mogelijkheden om warmte op te wekken met (diepe en ondiepe) geothermie voor woningen en bedrijven. Maar voor de industrie die met zeer hoge temperaturen werken is dat geen oplossing. Daarvoor is voor nu biomassa het enige alternatief voor Gronings aardgas.”
Alléén duurzame biomassa en alléén als andere schone bronnen niet mogelijk zijnEen ander punt van zorg is de oorsprong van de biomassa. Er zijn veel verschillende soorten biomassa. Bijvoorbeeld snoei-afval, gft-afval, restafval van voedselproductie, maar ook algen en oude frituurolie. De duurzaamheid van biomassagebruik heeft te maken met het soort biomassa, waarvoor het wordt gebruikt en hoeveel biomassa er beschikbaar is. Wij zijn fel tegen het gebruik van hele bomen of bossen voor de opwekking van elektriciteit.
Rikkert: “Voor ons is het een harde voorwaarde dat het duurzame biomassa betreft. Dat betekent dat het van snoeihout komt dat niet te ver weg is gehaald. En dat de toepassing alleen wordt gebruikt als andere schone bronnen niet mogelijk zijn. Dus in dit geval alleen voor de industrie. Het moge duidelijk zijn: voor bijvoorbeeld de verwarming van huizen zijn wij tegen het gebruik van biomassa.”
Uitstoot beperkenVeel omwonenden van de toekomstige centrale maken zich grote zorgen. Dat heeft vooral te maken met de uitstoot van de centrale. Wij hebben daar begrip voor en delen die zorgen. Rikkert: “We weten dat de wethouder de komende tijd in gesprek blijft met de initiatiefnemer, de firma Brouwer, om te kijken hoe we bijvoorbeeld CO2 en fijnstof kunnen gaan afvangen. Wij zullen de initiatiefnemer eraan houden er alles aan te doen om de uitstoot zo minimaal mogelijk te houden.”
Gemeente kon vergunning niet tegenhoudenVoor de industrie is er dus voorlopig nog geen mogelijkheid voor écht groene energie. Daarnaast kon de gemeente de aanvraag voor de omgevingsvergunning van de nieuwe biomassacentrale niet tegenhouden: de aanvraag voldoet aan alle voorwaarden van de landelijke wetgeving. Hierdoor had de gemeente geen wettelijke mogelijkheid om de vergunning te weigeren.
ToekomstplannenDat wil niet zeggen dat het college van B&W staat te juichen voor allerlei toepassingen van biomassa. GroenLinks-wethouder Monique Schuttenbeld nuanceert: “Voorlopig is duurzame biomassa een geschikte alternatieve transitiebron voor de industrie, omdat bij toepassing van duurzame biomassa minder CO2 wordt uitgestoten dan de huidige toepassing van fossiele brandstoffen.” Maar zowel de wethouder als de GroenLinks-fractie houden de nieuwe ontwikkelingen goed in de gaten. Schuttenbeld: “In opdracht van het kabinet verricht het Planbureau voor de Leefomgeving op dit moment landelijk onderzoek naar biomassa. Als deze rapportage gereed is (waarschijnlijk in april) stelt de Sociaal-Economische Raad hierover een advies op voor het kabinet. Wij kunnen daarna zo nodig het Zwolse beleid rondom biomassa hierop aanpassen.”
