Algemene Beschouwingen Programmabegroting 2019
Mevrouw de voorzitter
Het proces:
Vandaag 13 november 2018 zijn we hier bijeen om programmabegroting 2019 vast te stellen. Dat is welgeteld 2 dagen voordat de vastgestelde begroting bij de provincie binnen moet zijn. “Just in Time”, zou je kunnen zeggen. Echter het proces is dit jaar moeizaam geweest, zo merken we op. Er zijn in aanloop naar deze vergadering erg veel vragen gesteld. De antwoorden daarop zijn vorige week dinsdag met de raadsleden gedeeld.
Aangezien het belangrijke vragen zijn, om tot een goede besluitvorming te komen vinden we dit aan de late kant. We stellen dan ook voor om in de volgende jaren in de commissie Samenleving en Ruimte hier inhoudelijk meer aandacht aan te besteden. Hierdoor wordt er in een eerder stadium duidelijkheid verschaft over dat wat er hetzelfde blijft of wat er echt aan verandering wordt voorgesteld. Mogelijk dat dit ook onze inwoners helpt te begrijpen wat er door ons gevraagd en bedoelt wordt om te komen tot het wel of niet wijzigen van de begroting.
Ondanks dit door ons als lastig ervaren proces, is de fractie van Beuningen Nu & Morgen verheugd dat het nieuwe college het gelukt is een meerjarig sluitende begroting te presenteren. Verheugd, tegen het licht dat er een collegewisseling is geweest en dat het nieuwe collegeprogramma een plaats heeft gekregen. We beseffen dat het “bloed, zweet en tranen” heeft gekost om de begroting rond te krijgen. De oorzaken zijn genoegzaam bekend. Hier komen we later op terug.
Vorig jaar gaven we nog een compliment dat de begroting compact en meer leesbaar is geworden. In deze versie vinden we de grondexploitatie wel heel erg compact. Wat ons betreft had de grondexploitatie meer aandacht mogen krijgen. Het is wel erg summier dat er in 3 pagina’s aandacht voor dit onderwerp is waarin alleen de lopende complexen worden beschreven. Dit is naar onze mening veel te weinig.
Financiële positie:
De situatie die ons college schetst waar vanuit de begroting is opgesteld onderkennen we. De uitgangspunten die bij de Kaderbrief zijn opgesomd vinden we terug in de begroting. Waar Beuningen Nu & Morgen wel moeite mee heeft is de verhoging met 3% Onroerend Zaak Belasting (OZB). Wij willen terug naar 1,5%! Dit hebben we immers aan onze kiezers beloofd, bovendien is de verlaging in het collegeprogramma vastgesteld. Het kan niet zo zijn dat dit voor ons belangrijke punt nu al in het 1e begrotingsjaar niet nagekomen wordt. Beuningen Nu & Morgen stond en staat voor een niet meer dan trendmatige verhoging van 1,5%. En dan is 3% te veel. Wij dienen aan het eind van de 1e beraadslagingsronde dan ook een amendement in. Dat doen we samen met het CDA en de VVD. We stellen voor de verlaging van 3 % naar 1,5 % zijnde een bedrag van €115.000 dat hiermee gemoeid is voor 2019 eenmalig te dekken uit de algemene bedrijfsreserve. Voor het jaar 2020 dringen wij er bij het college op aan om bij de kaderbrief 2020 ook uit te gaan van niet meer dan 1,5% OZB verhoging.
In de zoektocht naar dekking voor de OZB verlaging hebben we ook nog overwogen om dit uit de reserve incidentele prioriteiten te financieren. Echter uit de beantwoording van de vragen leek ons dat niet zo praktisch. We constateerden dat er in deze reserve nog veel oude posten open staan. Kortom deze reserve is naar onze mening toe aan een grondige actualisatie waarbij goed naar de ouderdom van de posten gekeken moet worden. De reserve incidentele prioriteiten zou uitsluitend uit onvermijdelijke, onontkoombare en onuitstelbare posten mogen bestaan. Wij stellen voor met de mogelijke vrijval de algemene bedrijfsreserve weer aan te vullen. Hiertoe dienen we samen met het CDA en VVD een motie in.
Nieuw beleid:
In de voorliggende begroting is gelukkig ook nog ruimte voor nieuw beleid. Zo zien we dat er voor onze inwoners en iedereen die bij onze gemeente betrokken is, geïnvesteerd wordt in maatschappelijke ondersteuning, de leefomgeving en in de bewonersbetrokkenheid. Wij spreken onze waardering uit voor de wijze waarop het college inwoners betrekt bij de duurzaamheidsprojecten. Belangrijke stappen zijn gezet.
De investering in de doorontwikkeling van het Sociaal team is fors maar begrijpelijk. Wij gaan er vanuit en hopen dat investeren aan de voorkant de uiteindelijke beloofde inverdieneffecten oplevert. Dat wij dit zullen volgen en dus ook de wens hebben hiervan op de hoogte te worden gehouden moge duidelijk en logisch zijn.
Risico’s:
Zoals u van onze fractie nu mag verwachten hebben wij ook oog voor de financiën van morgen.
De “open einderegelingen” in het sociaal domein blijven onvoorspelbaar. We beseffen dat het een opgaaf is en blijft om binnen de budgetten WMO en Jeugd te blijven. Vergrijzing heeft zijn weerslag op de WMO en ook de Jeugdzorg blijft een zorgenkindje, zeg maar gerust kind. Dit is niet uniek voor alleen de gemeente Beuningen.
BN&M hoopt en verwacht dat de investeringen die we gedaan hebben en nu in deze begroting ook weer doen o.a. in de versterking van het sociale team, haar vruchten af gaat werpen. We komen langzamerhand beter in control en de samenwerking met partners is geïntensiveerd. Kortom aan de motivatie en facilitering ligt het niet. Beuningen Nu en Morgen is niet alleen van het moet kunnen, tenzij maar ook van realistisch, haalbaar en betaalbaar.
Van een ander kaliber en specifiek voor Beuningen is het risico voor de zandwinning Beuningse Plas. Het college geeft aan voor de zandwinning geen risico’s meer te zien. Er is geen bedrag meegerekend in het weerstandsvermogen. Wij hopen uiteraard dat het vergunningsverleningsproces loopt volgens het geschetste en afgesproken schema, zodat per 1 januari 2020 de ontzander aan de slag kan. Wij gaan ervan uit dat er tussen nu en de start en tijdens de winning geen tegenvallers de kop op steken.
Kansen:
Nu het weer beter gaat met de economie nemen de uitkeringen af. Met de woningbouw en de daaraan gekoppelde grondexploitatie gaat het gelukkig crescendo, al blijven we afhankelijk van de markt en de economische omstandigheden. We zien kansen in de energie transities. Inwoners- verenigingen en bedrijven weten ons te vinden. Goede ideeën blijven we faciliteren, immers samen maken we Beuningen. Dat geldt ook voor lastige dossiers waarbij het individueel belang soms moet buigen voor het algemeen belang. BN&M beseft dat duurzaamheidsopgave niet vrijblijvend en risicoloos is. De energietransitie gaat alle inwoners van Beuningen aan en zal van de ene inwoner meer vragen dan van de andere. Tenslotte komt de omgevingswet eraan. Ook dit proces zal samen met de inwoners van de grond komen.
Contact met elkaar houden is daarbij randvoorwaarde nummer 1.
Resume:
In deze begroting is een begin gemaakt met het collegeprogramma “energiek door samen doen”. Dat doet ons deugd, echter wij beseffen dat er weinig investeringsruimte is en dat er naast het collegeprogramma tal van uitdagingen liggen zoals de Zorg, de energietransitie, en het Zand. BN&M is van mening dat er geen reden is om te jubelen maar dat we op de goede weg zijn. We blijven behoedzaam omgaan met de schaarse middelen. We blijven sparen om de reserves aan te vullen. Ondanks de krappe financiële positie vertrouwen we er op dat het college er in slaagt de bedrijfsvoering op orde te houden en haar taken naar behoren uit te voeren.
Wij wensen het college veel succes met die uitvoering.
Tot zover in 1e instantie.
Namens de fractie van Beuningen Nu &Morgen
Bert Jeurissen