Poliflw

Het debat over de toekomst van de vreugdevuren op Scheveningen op 17 oktober 2019 was het debuut in de gemeenteraad van waarnemend burgemeester Johan Remkes. En hij deed dat overtuigend. Een wereld van verschil met zijn voorgangster, waarbij een 2-minuten debat nog ruim 3 uur kon duren. In het debat lagen twee keuzes voor: of een jaar overslaan, het voorstel van Joris Wijsmuller namens de Haagse Stadspartij, of eerst afwachten of er in de korte tijd die tot de jaarwisseling rest een vergunningswaardig voorstel van de organisatoren komt voor een veel kleiner vuur. De raad volgde in meerderheid het procesvoorstel van Remkes, waarmee een definitief oordeel werd uitgesteld tot eind november. Het voorstel van de Stadspartij om een duidelijke uitspraak te doen werd verworpen. Wijsmuller: “De meerderheid van de partijen durfde het nog niet aan om de knoop door te hakken. Uitstel van executie dus. Vanuit Remkes kan ik dit nog wel begrijpen: hij legt eerst de bal bij de organisatoren, en houdt zo zijn handen nog vrij.” Remkes toonde daadkracht met een belangrijke mededeling voor alle Scheveningers die bij de jaarwisseling schade hebben geleden, maar nog altijd wachten op een vergoeding. “De gemeente rondt nog dit jaar alle schadegevallen na de vonkenregen op Scheveningen af. En dat gaan wij ruimhartig doen”.

De bijdrage van fractievoorzitter Joris Wijsmuller:

‘Voorzitter, als laatste spreker resteert er niet veel om toe te voegen. Wel vind ik dat de raad nu een duidelijke uitspraak moet doen over wel of geen vuren bij de jaarwisseling, waarvoor ik zo een motie ga indienen. Maar allereerst wil ik langs deze weg namens de Haagse Stadspartij de Oonderzoeksraad voor de Veiligheid (OvV) nogmaals danken voor het kraakheldere en niet mis te verstane rapport. Het rapport bracht ordening in de vele zaken die wij al wisten, deed alle ruis en twijfels die er nog waren verstommen, en brengt een goede focus op de lessen die uit de dramatische jaarwisseling getrokken moeten worden.

Op de reactie van het college op het rapport is wél nog het nodige op aan te merken, maar het meeste acht ik nu minder relevant omdat ik ervan overtuigd ben dat de collegereactie met de nieuwe waarnemend burgemeester anders zou zijn geweest dan die van zijn voorgangster. Want zijn voorgangster heeft lang de kop in het zand gestoken, en de boel in afwachting van het OvV-rapport voor zich uitgeschoven. U weet dat ik haar daar al vanaf januari op heb aangesproken, dat ik voor de zomer nog de motie ‘Geen plannen, geen vlammen’ heb ingediend, en haar ook na de zomer nog heb bevraagd of zij al in overleg met betrokkenen bezig was om voorbereidingen voor de jaarwisseling op Scheveningen te treffen. Hierop is steeds ontkennend en ontwijkend gereageerd, dus u zult begrijpen dat ik verbaasd en ontstemd was om te lezen dat er al langer gesprekken met de organisatoren van de vuurstapels zijn gevoerd. Kan het college deze gesprekken in het licht van de eerdere ontkenningen toelichten, en aangeven of er afspraken en/of toezeggingen zijn gedaan?

In de collegereactie wordt uitgegaan van nieuwe vuurstapels in aangepaste vorm op basis van een vergunningprocedure. Zo denkt het college de aanbevelingen van de OvV op te kunnen volgen. Maar de OvV stelt terecht dat een vergunning op zich nog geen garantie is voor een vlekkeloos evenement. En de OvV heeft voor haar onderzoek niet alles onderzocht. Zo is er nog geen nader onderzoek gedaan naar de risico’s op vliegvuur. Er is nog geen nader onderzoek gedaan naar de millieueffecten van vreugdevuren zoals de stikstofuitstoot bij Natura2000-gebieden. En er is ook nog geen nader onderzoek is gedaan naar de Arbo-vereisten die nodig zijn om een vreugdevuur in welke omvang dan ook veilig te kunnen opbouwen. Daarnaast hebben wij nog geen zicht op een adequate en transparante veiligheidsorganisatie waarbij de rollen en verantwoordelijkheden van organisator, toezichthouder, vergunningverlener en facilitator helder zijn. Voorzitter, er resten nog slechts 10 weken tot aan de komende jaarwisseling. Daarom dien ik de volgende motie in waarin de raad uitspreekt dat:

Het voor de komende jaarwisseling te kort dag is om een evenement met vreugdevuren vlekkeloos te organiseren;

Er tijdens de jaarwisseling 2019/2020 geen vreugdevuren op het strand voor Scheveningen en Duindorp worden toegestaan.

De motie is mede ondertekend door NIDA en de PvdD.

En overigens ben ik van mening dat, voordat er nieuwe vuren in welke vorm dan ook op Scheveningen komen, het eerst en vooral duidelijk moet zijn hoe de schade van de afgelopen jaarwisseling afgehandeld wordt. Ik heb de moties van PvdA en CU/SGP over de schadeafhandeling dan ook mee ondertekend.

Voor de andere vreugdevuren in de stad, waarover de eerste inspreekster sprak, geldt dat er op dit moment geen vergunningsprocedure is opengesteld. Moeten die dan nog wel doorgaan? En als er dan al vuren gedoogd gaan worden, geldt dan de norm die brandweer stelt zoals de heer Barker in zijn motie heeft voorgelegd? Graag een reactie van de burgemeester specifiek gericht op de vreugdevuren in Escamp en Laak.

Tot slot wil ik herhalen wat ik in de eerste vergadering na de jaarwisseling al gezegd heb: tot en met 31 december 2018 kon het beleidskader voor de vuurstapels op breed draagvlak in deze gemeenteraad rekenen. Wij zijn dus allemaal verantwoordelijk voor de ontstane gedoogcultuur en wij hebben allemaal onvoldoende rekenschap genomen van de mogelijke veiligheidsrisico’s. Een belangrijke les hierbij is dat wij ons niet moeten laten leiden door de vrees voor ongeregeldheden en het bewaren van de lieve vrede, maar dat de veiligheid en alle daarvoor noodzakelijke vereisten altijd voorop moeten staan. Hierbij hoort ook het bewaken van de juiste termijnen die nodig is om het zorgvuldig en veilig voor te bereiden. Ik reken dan ook op bredere steun voor mijn motie, en ben heel benieuwd naar de reactie van de waarnemend burgemeester.’

Tweede Termijn:

‘Ik heb waardering voor de waarnemend burgemeester die in eerste termijn met gezag en geloofwaardigheid inkleuring heeft gegeven van de vergunningsprocedure. En de bal en verantwoordelijkheid zo in eerste instantie bij de organisatoren legt. En trecht benadrukt dat het nog allerminst zeker is dat de vuren in aangepaste vorm vergund kunnen worden. Ook is het glashelder dat er nog altijd geen plan is. Dat wordt gaandeweg tijdens de vergunningprocedure in elkaar geknutseld. Onder stoom en kokend water. De vereiste zorgvuldigheid is dan snel het kind van de rekening.

De rol van omwonenden wordt in dit korte tijdsbestek gereduceerd tot een zienswijze in de vergunningprocedure en de eventuele mogelijkheid om een voorlopige voorziening bij de rechter aan te vragen; een zware verantwoordelijkheid. Tijd voor beroep is er domweg niet, want ga maar na: bij grote evenementen – daar hebben we hier over – moet de vergunning normaal gesproken uiterlijk 18 weken voorafgaand worden aangevraagd; dat was dus 27 aug. De burgemeester heeft wel de bevoegdheid om in bijzondere gevallen ontheffing te verlenen. Dat doet hij klaarblijkelijk, en nu resten er nog maar 10 weken. Het vergunningsbesluit van het college moet uiterlijk 4 weken voor het evenement zijn genomen, en voor de zienswijzeprocedure staat 4 weken; dat betekent dat van de 10 weken er nog maar 2 resteren om zienswijzen zorgvuldig te beoordelen en een collegebesluit te nemen. Voor de 6 weken beroepstermijn is er daarna uberhaupt onvoldoende tijd.

Hoewel het niet dus zeker is dat de vergunning rond komt, zwemmen we langs deze weg met stoom en kokend water een fuik in. Dat is niet verstandig, zeker niet in de wetenschap dat er een cultuuromslag nodig is, leidend tot herstel van vertrouwen. Daar is tijd voor nodig. En een raad die zelf ook verantwoordelijkheid durft te nemen. Alle reden dus om voor mijn motie ‘Jaartje overslaan’ te stemmen.’

De ingediende (en niet aangenomen) motie:

Motie: Jaartje overslaan

Indiener: Joris Wijsmuller, Haagse Stadspartij

De raad van de gemeente Den Haag, in vergadering bijeen op 17 oktober 2019, ter bespreking van Raadsmededeling Reactie Onderzoeksraad voor Veiligheid ‘Vliegvuur op Scheveningen’ (RIS303630).

Constaterende, dat:

• De Onderzoeksraad voor Veiligheid in een glashelder rapport heeft geconcludeerd dat de Haagse vreugdevuren niet langer op de huidige wijze kunnen worden georganiseerd;

• De organisatie van een dergelijk grootschalig evenement – in welke aangepaste vorm dan ook – een grondige voorbereiding vereist waarin de veiligheidsrisico’s in kaart worden gebracht en deze risico’s zo goed mogelijk worden geminimaliseerd door veiligheidsmaatregelen;

• Een openbare vergunningsprocedure, waarbij politie en brandweer een eigenstandige adviesfunctie hebben, ruimte aan burgers voor inspraak moet geven alsmede mogelijkheden van bezwaar en beroep zodat alle belangen, bezwaren en zorgen expliciet op tafel komen.

Overwegende, dat:

• Een vergunning op zich nog geen garantie is voor een vlekkeloos evenement;

• Er nog geen nader onderzoek is gedaan naar de risico’s op vliegvuur;

• Er nog geen nader onderzoek is gedaan naar de milieueffecten van vreugdevuren zoals de stikstofuitstoot in de nabijheid van Natura2000-gebieden;

• Er nog geen nader onderzoek is gedaan naar de Arbo-vereisten die nodig zijn om een vreugdevuur in welke omvang dan ook veilig te kunnen opbouwen;

• Er nog geen zicht is op en draaiboeken zijn voor een adequate en transparante veiligheidsorganisatie waarbij de rollen en verantwoordelijkheden van organisator, toezichthouder, vergunningverlener en facilitator helder zijn;

• Er nog slechts 10 weken en 5 dagen resten tot aan de komende jaarwisseling.

Spreekt uit, dat:

• Het voor de komende jaarwisseling te kort dag is om een evenement met vreugdevuren vlekkeloos te organiseren;

• Er tijdens de jaarwisseling 2019/2021 geen vreugdevuren op het strand voor Scheveningen en Duindorp worden toegestaan.

En gaat over tot de orde van de dag.

Joris Wijsmuller, Haagse Stadspartij

Adeel Mahmood, Nida

Robert Barker, PvdD

Donderdagavond 5 september heeft raadslid Peter Bos van de Haagse Stadspartij in de commissie Ruimte de kwestie van de geschrapte sociale woningen in het Spuikwartier aan de kaak gesteld.

In januari 2019 meldde wethouder Revis (VVD) dat de beloofde sociale woningen in het Spuikwartier geschrapt waren. Het gaat om 88 woningen die in een van de drie torens van het project Sonate zouden worden gerealiseerd door Volker Wessels. De geraamde bouwkosten van de woningen waren volgens Revis opgelopen tot 280.000 euro per woning en dat leidde tot het afhaken van de woningcorporaties. Volgens de wethouder is vooral de funderingsconstructie van de woontoren een grote kostenpost. In juni 2019 beantwoordde het college 61 vragen van de Haagse Stadspartij, PvdA en Partij voor de Dieren hierover. De beantwoording was voor Peter Bos nu aanleiding om wethouder Revis aan de tand te voelen.

Bos: “Uit de beantwoording blijkt dat projectontwikkelaar Volker Wessels zich niet aan de afspraken heeft gehouden. Uitgegaan zou worden van woningen van 51 m2, maar Volker Wessels heeft dat opgehoogd naar 83 m2. Daarmee is ook de kostprijs per woning met meer dan een ton toegenomen. Logisch dat de corporaties daardoor zijn afgehaakt”.

Uit de beantwoording blijkt ook dat de kosten van de funderingsconstructie niet zijn omgeslagen over alle 514 woningen in de drie torens van het project Sonate, maar slechts over de woningen in toren A. Ook dat maakt dat de sociale woningen exorbitant duur dreigden te worden. Peter Bos: “Het lijkt er op dat de ontwikkelaar de sociale woningen bewust uit de markt heeft gerekend. Op deze manier komt hij onder de afspraak uit om 88 woningen tegen de kostprijs te bouwen. Schandalig dat dit kan en de gemeente dit heeft goedgekeurd”.

Verder blijkt uit de beantwoording dat het schrappen van de sociale woningen al in juni 2018 bekend was. Bos: “De bouwvergunning met de gewijzigde plattegronden is in juni 2018 afgegeven. Op dat moment had de wethouder ons moeten informeren. Ook in de twee kwartaalrapportages daarna is dit niet gemeld. Het is ruim een half jaar verzwegen.”

Doordat de bouwvergunning voor Toren A en B al is verleend heeft het college een voldongen feit gecreëerd. Maar Peter Bos nam daar geen genoegen mee: “Ik eis van de wethouder dat de sociale woningen alsnog worden opgenomen in het plan. Voor Toren C is nog geen vergunning aangevraagd. Daar passen ook prima sociale woningen in. Dat doet niet alleen recht aan de afspraken met Volker Wessels, maar ook aan de belofte dat het Spuikwartier een gebied zou worden voor iedereen, ook voor mensen met een wat smallere beurs.”

De wethouder ontkende alles en weigerde om opnieuw te gaan onderhandelen met de projectontwikkelaar. Bos: “De antwoorden van de wethouder zijn ongeloofwaardig. Ik ga opnieuw schriftelijke vragen indienen”.

De Haagse Stadspartij heeft samen met de PvdD, PvdA en ChristenUnie-SGP het college van burgemeester en wethouders om opheldering gevraagd over de Leiding door het Midden (LdM), het project waarmee tienduizend Haagse woningen worden gekoppeld aan de restwarmte van de industrie in de Rotterdamse haven. Minister Wiebes heeft bekend gemaakt dat Gasunie dit project van Eneco gaat overnemen, en wethouder Van Tongeren spreekt van “grote stappen vooruit om een op de vijf Haagse woningen op een duurzame manier te verwarmen.” Fractievoorzitter Joris Wijsmuller noemt dit “prematuur gejubel” en heeft namens de vier partijen vragen gesteld over de gebrekkige informatievoorziening en of dit project wel aan de Haagse voorwaarden kan voldoen.

De Warmterotonde, waar de LdM onderdeel van is, is een omstreden project. Minister Wiebes presenteert het als ‘duurzaam’ omdat voor het gebruik van restwarmte geen extra CO2-uitstoot nodig is. Maar de bron van deze restwarmte – het fossiele industriële havencomplex in Rotterdam – is met bijna 20% van de Nederlandse CO2-uitstoot en als bron van luchtvervuiling (o.a. stikstofdioxide) de grootste vervuiler van Nederland. Criticasters vrezen dat deze vervuilende industrie levensduur verlenging krijgt wanneer tienduizenden huishoudens voor hun warmte hiervan afhankelijk worden gemaakt. Ook werd onlangs bekend dat de Leiding over Oost is uitgelopen tot een drama met grote financiële schade voor provincie en gemeente tot gevolg.

Het Haagse gemeentebestuur heeft voorwaarden aan de LdM verbonden: het transportnet moet toegankelijk zijn voor lokale duurzame warmte, lokale initiatieven moeten voorrang krijgen en de havenbedrijven die de restwarmte leveren moeten versneld gaan verduurzamen. Maar minister Wiebes gaat er van uit dat het transportnet zeker tot 2035 gevoed wordt met restwarmte uit de fossiele industrie. Wijsmuller: “Den Haag wil al in 2030 klimaat neutraal zijn. Wij moeten dus Haagse lokale duurzame warmte zien te versnellen, maar lokale initiatieven hebben voor het gebruik van deze transportleiding zo het nakijken.”

Ook heeft het stadsbestuur zich op het standpunt gesteld dat de LdM Den Haag geen extra geld mag gaan kosten. Wijsmuller plaatst hier vraagtekens bij: “Den Haag is met 1 op de 5 woningen volgens de wethouder – dat zijn meer dan 50.000 woningen! – de grootste belanghebbende bij dit miljoenenproject. Minister Wiebes wil van betrokken gemeenten garanties zien, dus daar kleven grote grote risico’s aan. Dat de wethouder nu zo blij reageert, vind ik prematuur gejubel. Eerst moet zij de gemeenteraad maar eens beter gaan informeren.”

De ingediende vragen:

Schriftelijke vragen: Informatievoorziening Leiding door het Midden (LdM)

Datum: 10 september 2019

Staatsbedrijf Gasunie gaat de leidingen voor de LdM aanleggen om restwarmte uit de Rotterdamse haven naar Den Haag te vervoeren. Dat meldt minister Eric Wiebes (Economische Zaken) in een brief van 9 september aan de Tweede Kamer. Het doel van LdM is de verduurzaming van het bestaande warmtenet in Den Haag. In reactie op de brief van de minister stelt wethouder Van Tongeren in het AD vandaag: “Dit zijn grote stappen vooruit om uiteindelijk een op de vijf Haagse woningen op een duurzame manier te verwarmen.” Een op de vijf betekent meer dan 50.000 Haagse woningen.De provincie Zuid-Holland gaat de vergunningsprocedure voor de LdM in alle zes betrokken gemeenten – waaronder Den Haag – coördineren en het traject planologisch beschermen. Dit werd door Gedeputeerde Staten al voor de zomer gemeld in een brief met bijlagen van 16 juli jl. aan de Provinciale Staten.

Overeenkomstig art. 30 van het Reglement van orde stelt het raadslid Joris Wijsmuller  de volgende vragen:

1. Waarom heeft het college de gemeenteraad niet geïnformeerd over het voornemen van de provincie Zuid-Holland om als planwetgever voor de LdM op te treden door een provinciaal inpassingsplan (PIP) op te stellen en voor alle vergunningen de provinciale coördinatieregeling (PCR) uit de Wet ruimtelijke ordening (Wro) toe te passen?

2. Het tracé van de transportleiding voor de LdM is circa 23 kilometer lang, circa 10 meter breed, loopt over het grondgebied van zes gemeenten (Vlaardingen, Schiedam, Midden-Delfland, Delft, Rijswijk en Den Haag) en valt binnen het plangebied van meer dan twintig bestemmingsplannen. Het PIP en de PCR bieden planologische bescherming waarbij volgens Gedeputeerde Staten de voordelen vooral liggen in een integrale afweging, een overzichtelijk proces van alle benodigde besluiten, het beperken van procedurele risico’s en de verwachtte tijdswinst. Kan het college toelichten welke consequenties het PIP en de PCR hebben voor de rol van de gemeente en de besluitvorming in de gemeenteraad bij omgevingsrechtelijke en planologische procedures?

3. In de brief van Gedeputeerde Staten staat: “De zes gemeenten hebben ambtelijk én bestuurlijk aangegeven dat zij het project LdM, het voorkeurstracé en het verzoek aan de provincie omtrent een PIP/PCR steunen.” Wat precies en wanneer precies is hierover door het college besloten?

4. Voor realisatie van de LdM is een aparte rechtspersoon opgericht (LdM CV) die nu nog van Eneco is, maar wordt overgedragen aan Gasunie. In de brief van Gedeputeerde Staten wordt vermeld: “Momenteel wordt tussen de LdM CV en elk van de zes gemeenten gesproken over de samenwerkingsovereenkomsten (SOK) in het kader van de aanleg en ligging en het betrekken van de omgeving.” Wat precies wordt er in de SOK vastgelegd? Is het college bereid om de concept-SOK met de gemeenteraad te delen alvorens deze wordt ondertekend? Zo nee, waarom niet?

5. Duidelijkheid over de vraagontwikkeling is cruciaal voor de businesscase van het project. Minister Wiebes vermeld in zijn brief dat hij samen met de provincie Zuid-Holland in gesprek gaat met de gemeenten om voldoende garanties voor warmte-afname te organiseren. Is het college voornemens om de benodigde garanties af te geven? Zo ja, is het college bereid om deze garanties eerst aan de gemeenteraad voor te leggen alvorens hierover besloten wordt?

6. Met de LdM is een investering van minimaal 140 miljoen gemoeid. Volgens minister Wiebes betekent de gewenste toekomstgerichte (over-) dimensionering hogere kosten en grotere onzekerheid over uiteindelijke benutting van transportcapaciteit. Met de huidige tarieven voor warmte leidt dit ertoe dat deze eerste fase van het warmtetransportnet niet zonder financiële steun vanuit de overheid tot stand kan komen. Op welke wijze gaat de gemeente Den Haag, de grootste belanghebbende partij met volgens de wethouder in potentie ruim 50.000 aan te sluiten woningen, hieraan financieel bijdragen?

Het project wordt door minister Wiebes gepresenteerd als ‘duurzaam’ omdat voor het gebruik van restwarmte geen additionele/extra CO2-uitstoot nodig is. Terwijl de bron van deze restwarmte – het fossiele industriële havencomplex in Rotterdam – met bijna 20% van de Nederlandse CO2-uitstoot en als grote bron van luchtvervuiling (waaronder stikstofdioxide) de grootste vervuiler van Nederland is.

7. Eneco gaat LdM CV overdragen aan Gasunie, met als perspectief de realisatie van gereguleerd, onafhankelijk netbeheer en een transportnet waarop meerdere duurzame warmtebronnen kunnen aansluiten. Draagt Eneco hierbij ook het Haagse Stadsverwarmingsnet aan Gasunie over? Zo nee, waarom niet?

8. Een harde voorwaarde voor het college om aan het project LdM mee te doen is dat bedrijven die deze restwarmte leveren ook versneld verduurzamen. Zowel in de brief van de minister als de brief van GS staat hierover helemaal niets opgenomen. Op welke wijze denkt het college dat aan deze voorwaarde van versneld verduurzamen kan worden voldaan?

9. Volgens de brief van minister Wiebes zal het transportnet met warmte van 70 tot 100oC tot 2035 gevoed worden met de restwarmte die overblijft vanuit fossiele industriële processen. Een van de voorwaarden van het college is echter dat het netwerk geschikt moet worden gemaakt voor lokale warmte (zoals geothermie) en lokale duurzame initiatieven altijd voorrang krijgen. Is deze voorwaarde wel reëel wanneer het net tot 2035 gevoed wordt met fossiele industriële restwarmte uit de Rotterdamse haven? Zo ja, kan het college toelichten wat onder deze condities en in het licht van de ambitie om al in 2030 klimaatneutraal te zijn nog de mogelijkheden zijn voor geothermie en andere lokale duurzame initiatieven om gebruik te kunnen maken van dit transportnet?

10. Is het college met ons van mening dat de uitspraken door de wethouder in het AD vandaag prematuur zijn, zeker zolang er geen duidelijkheid is over het kunnen voldoen aan de Haagse voorwaarden aan de LdM? Zo nee, waarom niet?

Joris Wijsmuller

Robert Barker

Janneke Holman

Pieter Grinwis

In de laatste raadsvergadering voor het zomerreces nam de Haagse Stadspartij het initiatief om onderzoek te doen naar de resultaten van deradicaliseringsprojecten in Den Haag. Een motie van raadslid Fatima Faïd hierover haalde een meerderheid.

Eerder al stelde Fatima Faïd schriftelijke vragen over het deradicaliseringsprogramma, maar de antwoorden van het college waren teleurstellend. Fatima Faïd: “Er worden miljoenen aan overheidsgeld gepompt in allerlei deradicaliseringsprojecten, maar het is volstrekt onduidelijk wat het oplevert. Het college kan alleen aangeven welke projecten er lopen, en komt met vage doelstellingen. Dat vind ik onacceptabel en ik ben erg blij dat de raad mijn voorstel steunde.”

De onderstaande motie haalde een meerderheid en werd ingediend door Fatima Faïd en medeondertekend door Nida, Partij voor de Dieren, PvdA en VVD.

Motie: Onderzoek naar resultaten van deradicaliseringsprojecten

De raad van de gemeente Den Haag, in vergadering bijeen op 4 juli 2019 ter bespreking van:

Constaterende, dat:

▪ De aanpak van polarisatie en radicalisering een pijler blijft voor in het Coalitieakkoord 2018-2022.

▪ In de Voortgangsrapportage geen duidelijkheid wordt gecreëerd over wat het aantal scholen, docenten, leerlingen zijn die mee hebben gedaan aan de projecten.

Overwegende, dat:

▪ Er een aantal radicaliseringsprojecten lopen in Den Haag waarvan de resultaten niet bekend zijn.

▪ Het belangrijk is voor voortgang dat de behaalde resultaten worden onderzocht.

Verzoekt het college:

▪ Om onderzoek te doen naar de resultaten van de radicaliseringsprojecten die actief zijn in Den Haag

▪ Om de resultaten aan de raad voor te leggen

En gaat over tot de orde van de dag.

Fatima Faid

Robin Smit

Adeel Mahmood

Mikal Tseggai

Jan Pronk

Op 13 juni 2019 besprak de Haagse gemeenteraad de nieuwe Huisvestingsverordening van wethouder Revis (VVD). De media (zelfs het NOS Journaal) schonken veel aandacht aan de onorthodoxe maatregelen die wethouder Revis voor de middenhuur had bedacht. Met een vergunningplicht voor de middenhuur (tussen de 720 en 950 euro per maand) voor middeninkomens wil Revis rijkere inkomensgroepen weren. Peter Bos, raadslid van de Haagse Stadspartij: “Deze maatregel is een wassen neus, want de gemeente laat de vergunningverlening over aan de markt en heeft geen capaciteit om te handhaven. Daarnaast gaan de kwetsbaarste woningzoekenden er met allerlei maatregelen op achteruit. Ook komt er een splitsingsverbod voor woningen in de betere wijken, waardoor de segregatie wordt verergerd. Den Haag is al de meest gesegregeerde stad van Nederland.” Wel steunde de gemeenteraad drie moties van Peter Bos. Zo zullen huurders gewezen worden op hun rechten bij nieuwe huurcontracten, zal de gemeente de huisvestingsvergunning voor de particuliere sector gaan handhaven en zullen urgent woningzoekenden begeleid worden bij het aanvragen van de voorrangsverklaring.

Hieronder het betoog van Peter Bos in de raad:

Zo lang er schaarste is op de woningmarkt is een huisvestingsverordening hard nodig. Maar in de eerste plaats zal er vooral veel gebouwd moeten worden en bestaande woningen dienen behouden en betaalbaar te blijven. Gevolg van de huidige schaarste is dat de wachttijden oplopen en de huur- en koopprijzen blijven stijgen.

Het voorstel voor de nieuwe huisvestingsverordening gaat in de ogen van de Haagse Stadspartij weinig opleveren. De rechten worden voor sommige woningzoekenden verbeterd, terwijl andere woningzoekenden worden benadeeld. Per saldo gaat dat weinig opleveren.

De belangrijkste nieuwe maatregel is de verplichte huisvestingsvergunning voor middeldure woningen. De Haagse Stadspartij was in eerste instantie enthousiast over deze maatregel, maar dan moet je het wel goed doen. En daar wringt de schoen. Want hoe krijg je grip op de markt voor middeldure woningen als je de uitvoering overlaat aan de markt, als je als gemeente niet handhaaft en niet goed kan toetsen of de opgegeven huurprijs en het inkomen kloppen? De maatregel dreigt dus een wassen neus te worden. Ik heb daarom een aantal moties en een amendement gemaakt om deze “bugs” uit de verordening te halen.

De eerste motie vraagt het college om de vergunningverlening niet aan de markt over te laten en dat zelf ter hand te nemen. De overheid is immers de marktmeester en moet voorkomen dat er fraude en misbruik plaatsvindt. Er zijn teveel voorbeelden van zelfregulering door de markt die niet werkt. Zeker als het gaat om huisvesting, een mensenrecht dat is verankerd in het Internationale Verdrag voor de Rechten van de Mens en de Grondwet, moet je dat gewoon niet willen. De motie roept het college op geen gebruik te maken van de mandaatregeling voor de middenhuur, maar de vergunningverlening in handen van de gemeente te houden. (Deze motie werd verworpen).

De tweede motie vraagt het college om huurders te informeren over de regels m.b.t. middenhuur. Ook huurders hebben rechten en zouden goed geïnformeerd moeten worden over hun rechten zodat zij bezwaar kunnen maken tegen een eventueel te hoog vastgestelde huurprijs. Zeker nu de vaststelling van de huurprijs aan de markt wordt overgelaten is het van groot belang dat huurders ook hun recht kunnen halen. (Deze motie werd aangenomen).

De derde motie gaat over de handhaving van de huisvestingsvergunning. Gebleken is dat de huisvestingsvergunning tot voor kort niet werd gehandhaafd. Met de uitbreiding van de vergunningplicht met een ingewikkelde regeling voor de middenhuur is handhaving essentieel. De middenhuur vindt vooral plaats binnen de particuliere sector en de motie roept op de handhaving van de huisvestingsvergunning in de particuliere sector met kracht ter hand te nemen. (Deze motie werd aangenomen).

Daarnaast heb ik een amendement om te voorkomen dat expats met een hoog inkomen toch een vergunning kunnen krijgen. Door belastingregels hoeven werknemers van internationale organisaties vaak geen belasting te betalen en is hun inkomen nihil. Dat betekent dat zij gewoon een huisvestingsvergunning kunnen krijgen en dat vindt de Haagse Stadspartij onwenselijk en oneerlijk. (De wethouder betoogde dat het amendement sympathiek was, maar in strijd met de Huisvestingswet. Wel zei hij toe dat hij gaat monitoren of expats oneigenlijk gebruik gaan maken van betaalbare woningen. Daarop heb ik het amendement ingetrokken).

De overige maatregelen

De urgentieregeling wordt met de nieuwe verordening verder uitgekleed. Dat vinden we zwaar teleurstellend. Het is nu al erg moeilijk voor mensen die in een noodsituatie zitten om een urgentieverklaring te krijgen. Om een voorbeeld te geven: De bewoners van de woningen die door de gasexplosie in de Jan van der Heijdenstraat in één klap hun woning kwijtraakten, kwamen niet in aanmerking voor een urgentieverklaring en hebben via een makelaar in de particuliere sector een woning moeten vinden. Hoe wrang is dat? Om de aanvragers van een urgentieverklaring te helpen door het bureaucratische doolhof te loodsen heb ik een motie gemaakt. (Deze motie werd aangenomen).

Een andere nieuwe maatregel van dit college is het lokale maatwerk voor de onmisbare beroepen zoals o.a. de politieagenten. Dat vinden we een vorm van positieve discriminatie binnen de schaarse woningmarkt die totaal misplaatst is. Want zijn er dan ook misbare beroepen? En waarom zou het ene beroep meer waard zijn dan het andere? We kennen in Nederland meer dan 1.200 verschillende en veel voorkomende beroepen. En dat zijn net zo goed onmisbare beroepen in de ogen van de Haagse Stadspartij.

Verder zullen we een hoop voorstellen van andere partijen vandaag steunen die recht doen aan een socialer en eerlijker woningverdeelsysteem. Zoals het behoud van de woonduur voor gescheiden mensen en voor mensen die door stadsvernieuwing hun woning moeten verlaten.

En tenslotte zullen we de voorstellen steunen om woningen te kunnen splitsen in de duurdere wijken met veel grote woningen. Wat een waanzin om juist deze wijken op slot te zetten. Het is echt niet uit te leggen dat in tijden van woningnood dit wordt verboden en getto’s voor rijkelui worden bevorderd. Tegelijkertijd wordt in overbelaste wijken met kleinere woningen de overbewoning door kamerverhuur niets in de weg gelegd.

Al met al is deze nieuwe Huisvestingsverordening teleurstellend en ook nog in strijd met de Woonvisie van de gemeente. Want daarin is vastgelegd dat de segregatie in deze stad moet worden aangepakt en dat er gemengd gewoond en geleefd moet worden. Daar komt met deze verordening niets van terecht.

(Uiteindelijk werd de Huisvestingsverordening aangenomen door de gemeenteraad. De Haagse Stadspartij en vrijwel de hele oppositie stemden tegen).

Hieronder de moties en het amendement van de Haagse Stadspartij:

Motie: Geen mandaatregeling middenhuur (VERWORPEN)

Indiener: Peter Bos, Haagse Stadspartij

De raad van de gemeente Den Haag, in vergadering bijeen op 13 juni 2019, ter bespreking van het Voorstel van het college inzake vaststelling Huisvestingsverordening Den Haag 2019 (RIS302513).

Constaterende, dat:

door burgemeester en wethouders aan eigenaren of beheerders van woonruimte mandaat kan worden verleend m.b.t. de bevoegdheden krachtens de artikelen 15 tot en met 17 van de Huisvestingswet om huisvestingsvergunningen te verlenen.

Overwegende dat:

eigenaren en beheerders van middenhuurwoningen veelal een commercieel belang hebben.

Van mening, dat:

vergunningverlening niet aan de markt moet worden overgelaten, maar een overheidstaak is.

Verzoekt het college:

geen toepassing te geven aan de mandaatregeling bij middenhuur

En gaat over tot de orde van de dag.

Peter Bos                       Martijn Balster

Motie: Huurders informeren (AANGENOMEN)

Indiener: Peter Bos, Haagse Stadspartij

De raad van de gemeente Den Haag, in vergadering bijeen op 13 juni 2019, ter bespreking van het Voorstel van het college inzake vaststelling Huisvestingsverordening Den Haag 2019 (RIS302513).

Constaterende, dat:

het College met de Huisvestingsverordening Den Haag 2019 inzet op communicatie naar huurders en verhuurders zodat Hagenaars op de hoogte zijn van de nieuwe regels (zie mail aan de commissie Ruimte van wethouder SWS d.d. 4 juni 2019);

het College stelt dat er een belangrijke verantwoordelijkheid ligt bij de verhuurders om te checken of een (aspirant) huurder in aanmerking komt voor de te verhuren woning;

huurders de wettelijke mogelijkheid hebben om de aanvangshuurprijs te laten toetsen door de Huurcommissie.

Overwegende, dat:

de nieuwe regels voor de middenhuur tamelijk ingewikkeld zijn;

veel huurders niet op de hoogte zijn van hun rechten;

de situatie op de woningmarkt gespannen is, met prijsopdrijving tot gevolg.

Van mening, dat:

het ongewenst is als huurders meer huur betalen dan wettelijk is toegestaan;

huurders de mogelijkheid moeten hebben om hun recht te halen.

Verzoekt het college:

bij de communicatie over de nieuwe regels naar huurders en verhuurders tevens te wijzen op de rechten die huurders hebben om de aanvangshuurprijs te laten toetsen door de Huurcommissie.

Peter Bos                        Hanne Drost    Martijn Balster

Haagse Stadspartij       SP                      PvdA

Motie: Handhaving Huisvestingsvergunning particuliere sector (AANGENOMEN)

Indiener: Peter Bos, Haagse Stadspartij

De raad van de gemeente Den Haag, in vergadering bijeen op 13 juni 2019, ter bespreking van het Voorstel van het college inzake vaststelling Huisvestingsverordening Den Haag 2019 (RIS302513).

Constaterende, dat:

in de vigerende verordening een huisvestingsvergunning verplicht is voor woningen tot de huurprijsgrens;

in 2018 in de particuliere voorraad, voor woningen tot de huurprijsgrens, 205 huisvestingsvergunningen zijn afgegeven;

handhaving en communicatie naar huurders en verhuurders m.b.t. de verplichte huisvestingsvergunning de afgelopen jaren niet hebben plaatsgevonden.

Overwegende dat:

veel woningen in de particuliere sector zonder huisvestingsvergunning worden verhuurd en bewoond;

betaalbare woningen ook in de particuliere sector schaars zijn;

de huisvestingsvergunning een middel is om schaarse woningen eerlijk te verdelen.

Van mening, dat:

de woningvoorraad in de particuliere sector een substantiële bijdrage levert aan de betaalbare voorraad.

Verzoekt het college:

de handhaving van de huisvestingsvergunning ook in de particuliere sector met kracht ter hand te nemen.

En gaat over tot de orde van de dag.

Peter Bos                      Martijn Balster           Robert Barker

Haagse Stadspartij     PvdA                              Partij voor de Dieren

Amendement: Reële inkomenstoets expats (INGETROKKEN NA TOEZEGGING WETHOUDER)

Indiener: Peter Bos, Haagse Stadspartij

De raad van de gemeente Den Haag, in vergadering bijeen op 13 juni 2019, ter bespreking van het Voorstel van het college inzake vaststelling Huisvestingsverordening Den Haag 2019 (RIS302513).

Besluit:

In artikel 1:1 de begripsomschrijving huishoudinkomen als volgt te wijzigen:

Huishoudinkomen: huishoudinkomen zoals bedoeld in artikel 1, eerste lid, van de Woningwet, met dien verstande dat bij de bepaling van het verzamelinkomen de vrijstellingen van Artikel 33 van de Uitvoeringsregeling Algemene wet inzake rijksbelastingen 1994 niet van toepassing zijn.

Toelichting

Het arbeidsinkomen van leden van diplomatieke vertegenwoordigingen, leden van consulaire vertegenwoordigingen en functionarissen van internationale organisaties is vrijgesteld van de heffing van inkomstenbelasting. Met dit amendement wordt voorkomen dat mensen met een hoog inkomen, maar met een door vrijstellingen verlaagd verzamelinkomen toch in aanmerking komen voor woningen in de gereguleerde sector (sociaal en middenhuur).

Peter Bos                       Martijn Balster           Pieter Grinwis

Haagse Stadspartij      PvdA                             ChristenUnie-SGP

Motie: Steun urgentiezoekers bij aanvraag (AANGENOMEN)

Indiener: Peter Bos, Haagse Stadspartij

De raad van de gemeente Den Haag, in vergadering bijeen op 13 juni 2019, ter bespreking van het Voorstel van het college inzake vaststelling Huisvestingsverordening Den Haag 2019 (RIS302513).

Constaterende, dat:

in 2018 het aanvraagproces voor een urgentieverklaring is gedigitaliseerd;

in eerdere jaren urgentieaanvragen werden aangevraagd bij een case manager;

uit de recente beantwoording van schriftelijke vragen (RIS 302214) blijkt dat er veel urgentieaanvragen worden afgewezen doordat antwoorden foutief worden ingevuld.

Overwegende, dat:

kwetsbare mensen die in een precaire woonsituatie zitten niet altijd beschikken over de juiste vaardigheden om de aanvraagprocedure goed te kunnen doorlopen;

de schrijnendheid van veel situaties niet altijd past binnen de lijntjes van standaardvragen en checklijsten;

mensen die een urgentie nodig hebben niet altijd op de hoogte zijn van alle regeltjes.

Van mening, dat:

iedereen die daar recht op heeft, in aanmerking moet kunnen komen voor een urgentieverklaring en niet mag worden belemmerd door bureaucratische drempels.

Verzoekt het college:

om mensen die dat nodig hebben te helpen bij het formuleren en indienen van een urgentieaanvraag;

ook niet-digitale aanvragen mogelijk te maken;

om het urgentiebeleid zodanig toe te passen dat het menselijke aspect niet uit het oog verloren wordt i.p.v. klakkeloos de regeltjes te volgen;

Peter Bos                       Hanne Drost    Martijn Balster      Adeel Mahmood      Robert Barker

Haagse Stadspartij      SP                        PvdA                       NIDA                          PvdD

Wat betreft de HSP, NIDA, PvdA en Islam Democraten komt er snel opheldering over de aantijgingen van racisme en intimidatie binnen het Haagse politiekorps. Dit stellen de oppositiepartijen nadat een teamchef van politie Leiden-Midden problemen met intimidatie, racisme en machtsmisbruik aan de kaak heeft gesteld. In een post op Instagram onthulde de jonge vrouwelijke leidinggevende met een migratieachtergrond dat agenten die ‘structurele problemen en grensoverschrijdende’ zaken willen aankaarten tegen een zogenoemde ‘blue wall of silence’ aanlopen, waardoor hun klachten niet serieus worden behandeld. De teamchef zegt ook veel signalen en verhalen uit Den Haag te hebben ontvangen. De vier politieke partijen zijn geschrokken van de signalen uit Den Haag en willen dat de misstanden tot op de bodem worden uitgezocht

Raadslid Fatima Faid van de Haagse Stadspartij heeft hier schriftelijke vragen over gesteld: “Dit is het zoveelste bewijs dat het niet lekker loopt binnen het politiekorps in Den Haag. Er zijn talloze mooie initiatieven maar als er niks binnen de ‘politiecultuur’ veranderd dan dweilen we met de kraan open.”

De partijen NIDA, Partij van de Arbeid en Islam Democraten hebben meegetekend.

Cemil Yilmaz van de Nida vraagt zich af: “Hoe kan de politie waakzaam en dienstbaar zijn als zij al niet in staat zijn om een veilige omgeving voor hun eigen medewerkers te creëren? Het wordt tijd om het zelfkritisch en zelfreinigend vermogen van de politie aan te pakken.”

Ook Mikal Tseggai van de PvdA maakt zich zorgen: “Racisme en intimidatie op de werkvloer is onacceptabel. Het is enorm belangrijk dat deze signalen goed onderzocht worden en dat het snel duidelijk wordt wat de situatie bij de politie precies is.”

Fatima Faid van de Haagse Stadspartij stelde hierover de volgende vragen:

Is het college bekend met het bericht van de Teamchef Fatima over misstanden bij de politie Den Haag?

Bent u bekend met de aantijgingen van racisme, intimidatie en machtsmisbruik bij de politie Den Haag?

Bent u het met mij eens dat racisme, intimidatie en machtsmisbruik delicten zijn? Dat racisme, intimidatie en machtsmisbruik op de werkvloer verder de gezondheid, voldoening in het werk, en de carrières van werknemers ernstig aantast?

Wat zijn de bestaande protocollen binnen de politie voor de effectieve melding van racisme, intimidatie en machtsmisbruik van meerderen voor werknemers?

Welke (disciplinaire) maatregelen en voorzieningen zijn voorhanden bij de vaststelling van racisme, intimidatie en machtsmisbruik binnen de Politie Den Haag?

Worden meldingen van racisme, intimidatie en machtsmisbruik gemonitord? Zo ja, hoe en door wie?

Hoeveel meldingen/klachten van racisme, intimidatie en machtsmisbruik bij de Politie Den Haag zijn er ingediend, in deze en vorige coalitieperiode? Hoe vaak hebben laatstgenoemde meldingen/klachten geleid tot disciplinaire maatregelen?

Hoeveel van de meldende werknemers en hoeveel van de werknemers die een klacht ingediend hebben in deze en vorige coalitieperiode besloten om ontslag te nemen bij de Politie? Hoeveel van de meldende werknemers en hoeveel van de werknemers die een klacht ingediend hebben zijn ontslagen? Hoeveel van de meldende werknemers en hoeveel van de werknemers die een klacht ingediend hebben zijn overgeplaatst? Hoeveel van de meldende werknemers en hoeveel van de werknemers die een klacht ingediend hebben hebben geen contract-verlenging gekregen? Hoeveel van de meldende werknemers en hoeveel van de werknemers die een klacht ingediend hebben zijn door de Politie (onafhankelijke) psychologische en juridische ondersteuning aangeboden?

Incidenten van racisme, intimidatie en machtsmisbruik zijn veelal gemoeid met meerdere gronden van uitsluiting, marginalisering, dehumanisering en stigmatisering.

9. Hoeveel van de meldingen en klachten van racisme, intimidatie en machtsmisbruik bij de Politie Den Haag behelzen voorts ook seksisme? Hoeveel van de meldingen en klachten van racisme, intimidatie en machtsmisbruik bij de Politie Den Haag behelzen voorts ook islamophobie? Hoeveel van de meldingen en klachten van racisme, intimidatie en machtsmisbruik bij de Politie Den Haag behelzen voorts ook LHBTQIA-phobie? Hoeveel van de meldingen en klachten van racisme, intimidatie en machtsmisbruik bij de Politie Den Haag behelzen voorts ook validisme?

10. Wordt de teamchef Fatima in bescherming genomen en zo ja op welke manier?

Fatima Faid

Adeel Mahmood

Cetinkaya

Mikal Tseggai

Het Haagse gemeentelijke voedselbeleid moet worden uitgebreid, vinden Partij voor de Dieren, Haagse Stadspartij, en PvdA. Ze dienen vandaag een voorstel in met acht maatregelen voor gezond, lokaal, seizoensgebonden en duurzaam geproduceerd voedsel.

‘Mes en vork zijn onze belangrijkste wapens in de strijd tegen klimaatverandering,’ vindt Robert Barker (PvdD). ‘De gemeente heeft hier een voorbeeldfunctie, maar geeft daar op dit moment halfslachtig invulling aan. De gemeente moet bij eigen bijeenkomsten en door in gesprek te gaan met horeca de vleesconsumptie verminderen en voedselverspilling tegengaan.’

Door voedsel van dichtbij te halen is ook een wereld te winnen voor het klimaat, vindt Janneke Holman (PvdA). ‘Waarom zouden we tomaten van duizenden kilometers verderop importeren, als we naast de kassen in het Westland wonen? In Den Haag kunnen we veel meer inzetten op lokaal, seizoensgebonden en betaalbaar voedsel, bijvoorbeeld op scholen en in verzorgingstehuizen.’

‘Gezond voedsel kan de verschillen tussen arm en rijk verkleinen’, weet Joris Wijsmuller (Haagse Stadspartij). Uit onderzoek blijkt dat een kwart van de inwoners uit Haagse krachtwijken te weinig geld heeft om gezond eten te kopen. ‘Met kennis, een bewustwordingscampagne en het stimuleren van gemeenschapsinitiatieven rond voedsel kan de gemeente hier het nodige aan doen.’

Wethouder Van Tongeren (GroenLinks) wilde voedsel niet in het besluit over de nieuwe kadernota duurzaamheid opnemen omdat zij naar zeggen ‘de financiële consequenties nog niet kan overzien’. Met het voorstel ‘Duurzaam voedsel, nog een tandje bijzetten’ helpen de initiatiefnemers het college verder op weg naar Den Haag klimaatneutraal in 2030.

De Haagse Stadspartij, PvdA en Partij voor de Dieren hebben het Haagse college van b&w om opheldering gevraagd over het schrappen van sociale woningbouw in de hoogbouw van het Spuikwartier. Met maar liefst 61 vragen hierover willen de raadsfracties precies weten hoe dit heeft kunnen gebeuren. Zeker nu in de toekomst veel sociale woningen in hoogbouw gerealiseerd moeten worden wordt gevreesd dat deze plannen vaker geschrapt gaan worden.

Het bouwconcern Volker Wessels dat ook het OCC bouwt in het Spuikwartier is onder de bouw van de sociale woningen uit gekomen door te stellen dat de kostprijs was opgelopen tot 280.000 euro per woning. En daarmee haakten ook de corporaties af die de woningen zouden gaan verhuren. De bouw van 88 sociale woningen was onderdeel van het programma voor de drie torens die in het Spuikwartier onder de naam Sonate gebouwd worden. De kwestie werd onlangs besproken in de raadscommissie waar wethouder Revis de gang van zaken verdedigde. De drie partijen nemen hier geen genoegen mee.

Peter Bos, raadslid van de Haagse Stadspartij: “Er zou sprake zijn van hoge kosten vanwege de funderingsconstructie en sterk gestegen bouwprijzen, maar daar heb ik grote twijfels over. Laat het college maar aantonen hoe het precies zit, het verhaal van Revis rammelt”.

Martijn Balster (PvdA): “Als projectontwikkelaars zo makkelijk onder afspraken uit kunnen dan wordt er straks geen enkele sociale woning meer gebouwd, terwijl we een enorm tekort hebben”.

Robert Barker (PvdD): “Het klopt dat de bouwprijzen gestegen zijn, maar de bedragen die genoemd worden zijn absurd. Elke keer buigt het college voor projectontwikkelaars in plaats van ze aan hun afspraken te houden”.

Schriftelijke vragen: SonateIndiener: Peter Bos, Martijn Balster, Robert Barker

Datum: 5 juni 2019Aan de voorzitter van de gemeenteraad,

Het Spuikwartier is het hart van de stad en moet een levendig en aantrekkelijk gebied worden voor alle Hagenaars. Daarvoor is de keuze om het Spuiplein te behouden van belang en ook de keuze om in het commerciële programma 88 sociale woningen te realiseren. Door dit laatste heeft het college een streep gehaald waardoor de 88 sociale woningen er niet dreigen te komen. Gesteld wordt dat sociale woningen hier niet te realiseren zijn omdat drie Haagse woningcorporaties de 88 woningen niet willen overnemen tegen de aangeboden prijs. Hierover stellen wij overeenkomstig artikel 30 van het Reglement van orde de volgende schriftelijke vragen:

1. In de beantwoording van technische vraag nr. 83 m.b.t. de kwartaalrapportage Q3 van 2017 (RIS 298430) stelde het college het volgende m.b.t. het woningbouwprogramma:

Toren A: De maatvoering van de marktwoningen van toren A is gemiddeld 61 m2 GBO met een gemiddelde huur van € 1.037. Het gaat daarbij om 44% van de woningen. Daarnaast omvat toren A woningen onder de € 711. De kleinste woningen in toren A zijn 52 m2 GBO met een huur van € 884.

Toren B: De maatvoering van de marktwoningen van toren B is gemiddeld 70 m2 GBO met een gemiddelde huur van € 1.190. De kleinste marktwoningen van toren B zijn 48 m2 GBO met een huur van € 816.

Toren C: De maatvoering van de marktwoningen van toren C is gemiddeld 100 m2 GBO met een gemiddelde huur van € 1.700.

Hoe ziet het meest actuele woningbouwprogramma van Sonate er op dit moment per toren uit?

2. In 2016 is met ontwikkelaar Heijmans overeengekomen dat er 88 sociale woningen zouden komen in het Spuikwartier. Dit was onderdeel van een ontwikkelings- en uitgifteovereenkomst tussen gemeente en Heijmans m.b.t. het Spuikwartier. Als bijlage bij deze overeenkomst zit een bieding van Heijmans. Met welke bedrag voor een sociale woning in het Spuikwartier is in 2016 gerekend door ontwikkelaar Heijmans volgens deze bieding?

3. Tijdens de bespreking van de brief over Sonate (RIS301595) in de commissie Ruimte stelde de wethouder SWS dat de woningen uiteindelijk zijn aangeboden aan de corporaties voor de kostprijs, te weten een bedrag van 280.000,- euro per woning. Is dit juist? Zo nee, waarom niet?

4. Was het aanbieden tegen de kostprijs contractueel overeengekomen met Heijmans en later Volker Wessels? Zo nee, waarom niet?

5. Volker Wessels kan nu over het volledige woningbouwprogramma winst incasseren. Hoe groot is het financiële voordeel voor Volker Wessels door het vervallen van de sociale woningbouw?

6. Heeft het college aan Volker Wessels gevraagd om compensatie te bieden voor het vervallen van de sociale woningen in het Spuikwartier? Zo ja, hoe? En zo nee, waarom niet?

7. Wat is de gemiddelde kostprijs van een nieuwe sociale woning op dit moment?

8. Wat verstaat het college precies onder kostprijs? Zijn dat de bouwkosten of de stichtingskosten, en is dat inclusief of exclusief de grondprijs?

9. Hoe is de kostprijs van 280.000 euro precies berekend, kan het college daar een specificatie van geven? Zo nee, waarom niet?

10. Hoe staat de kostprijs in verhouding tot de verwachte marktwaarde van deze woningen? Vindt het college 280.000 euro een redelijke kostprijs mede gegeven de marktwaarde?

11. Heeft het college een second opinion of een andere onafhankelijke toets gedaan of de kostprijs juist is berekend? Zo ja, hoe? En zo nee, waarom niet?

12. Waarom zijn de 88 sociale woningen niet ook aan andere in Den Haag actieve corporaties (bijv. Arcade en RijswijkWonen) aangeboden of aan corporaties buiten Den Haag?

13. De hoge kostprijs ligt volgens het college aan de complexiteit van de ontwikkeling, door “het maken van een kostbare funderingsconstructie (..) in combinatie met de excessief gestegen bouwprijzen”. Welke ontwikkeling wordt precies bedoeld?

14. Om welke funderingsconstructie gaat het hier precies?

15. Hoe kostbaar is de funderingsconstructie precies?

16. Gaat het hier sec over de funderingsconstructie van de toren waarin de sociale woningen waren voorzien? Zo nee, waarom niet?

17. Hoe zijn of worden alle gebouwen binnen het grondexploitatiegebied Spuikwartier precies gefundeerd en wat zijn de funderingskosten per gebouw?

18. Hoe kostbaar is de funderingsconstructie voor Toren A precies?

19. Hoe kostbaar is de funderingsconstructie voor Toren B precies?

20. Hoe kostbaar is de funderingsconstructie voor Toren C precies?

21. Hoe kostbaar is de funderingsconstructie voor het OCC precies?

22. In eerste instantie zouden de sociale woningen gebouwd worden in Toren C. Later is dat gewijzigd in Toren A. Wat is daarvan de reden?

23. Is het juist dat onder Toren B geen parkeergarage is gesitueerd en daar geen complexe funderingsproblemen spelen? Zo nee, waarom niet?

24. Waarom is niet overwogen om de sociale woningen alsnog in Toren C of eventueel in Toren B te situeren?

25. Zijn de kosten van de funderingsconstructie evenredig verdisconteerd in de kostprijs van alle onderdelen van het bouwprogramma van Sonate? Zo ja, hoe? En zo nee, waarom niet?

26. In het projectdocument voor het OCC (RIS 292663) is bepaald dat er als onderdeel van het OCC een parkeergarage moet worden gerealiseerd van 280 openbare plaatsen. Daartoe wordt de bestaande Spui Centre garage aangepast, alsmede de toeritten naar de parkeergarage. Dit is onderdeel van het DBM-contract van Cadanz. Is dit juist? Zo nee, waarom niet?

27. Wat is de huidige stand van de geraamde kosten en opbrengsten van deze garage en hoe is dat verwerkt in de grondexploitatie Spuikwartier?

28. Hoe verhoudt de actuele raming van de kosten en opbrengsten van deze garage zich tot de oorspronkelijke ramingen en welke verschillen komen voor rekening van de gemeente?

29. Ook de Turfmarktgarage wordt in het kader van de herontwikkeling van het Spuikwartier verbouwd. Welke partijen hebben de opdracht gekregen om deze garage te verbouwen en welke contracten zijn hiervoor afgesloten en met wie?

30. Wat is de huidige stand van de geraamde kosten en opbrengsten van deze garage en hoe is dat verwerkt in de grondexploitatie Spuikwartier?

31. Hoe verhoudt de actuele raming van de kosten en opbrengsten van deze garage zich tot de oorspronkelijke ramingen en welke verschillen komen voor rekening van de gemeente?

32. Volgens de GRIP-rapportage over het Spuikwartier d.d. 8 februari 2016 (bijlage bij RIS292663) waren er toen al wijzigingen in de investeringen “door toevoeging van het versterken van het dak van de Turfmarktgarage”. Om welke wijzigingen gaat het hier, voor welke bedragen en voor wiens rekening kwamen deze investeringen ?

33. In 2016 is tussen de gemeente en Heijmans een 2e allonge gesloten m.b.t. de verdere ontwikkeling van het Spuikwartier. Onderdeel van de allonge was een overeengekomen grondprijs. Als bijlage bij deze overeenkomst zit een bieding van Heijmans. Is de overeengekomen grondprijs conform het grondbod van Heijmans? Zo nee, waarom niet?

34. Heeft Heijmans bij de totstandkoming van het grondbod, danwel de onderhandelingen over de grondprijs aangegeven dat rekening moest worden gehouden met extra bouwkosten i.v.m. de fundering of de constructie van de toren, danwel de parkeergarages? Zo nee, waarom niet? En zo ja, met welke bedragen diende volgens Heijmans rekening te worden gehouden en hoe is dat contractueel vastgelegd?

35. Is het juist dat tijdens de onderhandelingen met Heijmans en de overname van het contract door Volker Wessels al bekend was dat er rekening gehouden moest worden met extra bouwkosten vanwege de fundering en dat dit is verdisconteerd in het grondbod? Zo nee, waarom niet?

36. In 2016 heeft Volker Wessels het contract van Heijmans overgenomen. Heeft Volker Wessels een bedrag aan Heijmans betaald of een andere tegenprestatie ontvangen m.b.t. de overname van het contract? Zo nee, waarom niet?

37. Is bij de overname van het contract door Volker Wessels een andere grondprijs overeengekomen met de gemeente? Zo nee, waarom niet?

38. Ook in de 3e kwartaalrapportage 2017 d.d. 31 oktober 2017 (RIS298243) over het Spuikwartier staat dat de gemeente al eerder heeft meegewerkt aan het oplossen van de funderingsconstructie: nl. door toe te staan dat het verlies aan parkeerplaatsen elders gecompenseerd mag worden, en door de lagere opbrengsten in de GREX (door het verlies aan parkeerplaatsen) voor haar rekening te nemen. Het bleek volgens Sonate erg lastig om de funderingsconstructie van de toren tussen het OCC en het Wijnhavenkwartier (toren A) door de keldervloer van de Turfmarktgarage te bouwen. Hiervoor heeft Sonate een alternatief constructieprincipe gepresenteerd waarbij op laag -1 een nieuw parkeerveld ontstaat. Het verlies aan parkeerplekken in het deel van de Turfmarktgarage onder toren A wordt hierdoor beperkt tot 30-40. Dit verlies aan parkeerplekken wordt door Sonate gecompenseerd door parkeerplekken in de Turfmarktgarage onder het Wijnhavenkwartier te verwerven en aan het programma toe te voegen. Daarbij wordt gestreefd naar een integrale exploitatie van de parkeergarages. Waarbij de gemeente een inspanning heeft om een integrale exploitatie tot stand te brengen. Dit leidde ook tot een herziening van de GREX, want minder parkeerplaatsen betekent minder grondopbrengsten. Is dit juist? En zo ja, hoeveel minder grondopbrengsten zijn hierdoor ontstaan? Zo nee, waarom niet?

39. In de beantwoording van technische vraag 226 m.b.t. de kwartaalrapportage Q3 van 2017 (RIS 298430) stelde het college dat er aanvullende afspraken zijn gemaakt met betrekking tot de parkeeroplossing onder toren A en de verdeling van de risico’s in de uitvoering en dat er nieuwe afspraken zijn gemaakt met betrekking tot indexering en fasering. Kan het college exact aangeven welke aanvullende afspraken zijn gemaakt en hoe en welke risico’s in de uitvoering zijn verdeeld en met wie?

40. De hoge vraagprijs van de sociale woningen ligt volgens het college niet alleen aan de kostbare funderingsconstructie, maar ook aan “de excessief gestegen bouwprijzen”. Kan het college aangeven hoe de bouwkosten zijn gestegen sinds de 2e allonge in 2016 met Heijmans is afgesloten?

41. Volgens de “Staat van de volkshuisvesting” van mei 2018 van minister Ollogren zijn in 2018 de prijzen per vierkante meter van gestapelde bouw 22 procent hoger in vergelijking met 2016. Is dit juist? Zo nee, waarom niet?

42. Hoe verhoudt zich de stijging volgens de “Staat van de volkshuisvesting” tot de stijging van de bouwkosten van de Sonatewoningen in de periode 2016 tot 2018?

43. Wat gebeurt er met de 1 miljoen uit het potje voor sociale woningen dat is ingezet voor het Sonateplan?

44. Hoeveel woningen met welke grootte en welke VON-, danwel huurprijs komen er in de plaats van de 88 sociale woningen in het Spuikwartier?

45. Het college stelt dat de sociale woningen elders gecompenseerd kunnen worden. Gaat Sonate cq. VolkerWessels dat doen? Zo nee, waarom niet?

46. De locaties die als alternatief genoemd worden zijn de Zwetstraat en de Van Maanenkade. Deze twee locaties zijn niet in de binnenstad. Is dit juist? Zo nee, waarom niet?

47. Is het juist dat de alternatieve locaties al veel eerder in beeld waren en derhalve niet kunnen gelden als compensatie voor de 88 sociale woningen in het Spuikwartier? Zo nee, waarom niet?

48. Wat kost de bouw van een sociale woning in de Zwetstraat en de van Maanenkade en welke garanties zijn er dat deze woningen ook echt gebouwd gaan worden en sociaal blijven?

49. Vergeleken met de kwartaalrapportage van 31 oktober 2017 zijn er nu 32 minder woningen voorzien in de plannen. Is dit juist? Zo nee, waarom niet? Zo ja, wat is hiervan de reden en wat betekent deze vermindering voor de grondexploitatie?

50. Ook als het gaat om de commerciële ruimte en de parkeerplaatsen lijkt er sprake te zijn van een kleiner programma t.o.v. de kwartaalrapportage van 31 oktober 2017. Is dit juist? Zo nee, waarom niet? Zo ja, wat is hiervan de reden en wat betekent deze vermindering voor de grondexploitatie?

51. VolkerWessels Bouw & Vastgoedontwikkeling Nederland BV heeft in 2016 het contract overgenomen van Heijmans om de gebiedsontwikkeling van het Spuikwartier uit te voeren. Het college is hiermee destijds akkoord gegaan omdat deze contractovername “zicht biedt op een snellere realisatie van het commerciële programma door een efficiëntere bouwlogistiek”. Is dit juist? Zo nee, waarom niet?

52. Kan het college aangeven welke versnelling er is opgetreden door de contractovername?

53. In de GRIP-rapportage behorend bij het Halfjaarbericht 2018 (RIS300605) valt te lezen dat het saldo van de grondexploitatie is gewijzigd. De wijziging heeft grotendeels betrekking op meerkosten voor het verbouwen van de Turfmarktgarage omdat maatregelen getroffen moeten worden tegen het opdrijven van de bak. Daarnaast is sprake van meerkosten om bouwrijpe grond aan Cadanz te kunnen leveren en tenslotte is er sprake van minder opbrengsten als gevolg van het besluit van de gewijzigde openingstijden van de Stadshuisgarage. Kan het college deze drie zaken nader verantwoorden, zowel inhoudelijk als in geld? Zo nee, waarom niet?

54. Daarnaast is volgens deze GRIP-rapportage een risico opgenomen met betrekking tot genomen uitgangspunten in de overeenkomsten met Cadanz enerzijds en met Sonate anderzijds die aanleiding geven tot discussies. Kan het college dit nader verantwoorden, zowel inhoudelijk als in geld? Zo nee, waarom niet?

55. In de GRIP-rapportage behorend bij de Programmarekening 2018 valt te lezen dat in de risicoanalyse per juni 2018 reeds voor € 2,2 miljoen rekening was gehouden met de vertraging en meerkosten door gelijktijdig bouwen. Is dit hetzelfde risico als in de hierboven gestelde vraag? Zo nee, waarom niet?

56. In de GRIP-rapportage behorend bij de Programmarekening 2018 valt te lezen dat het saldo van de grondexploitatie is gewijzigd. De wijziging van het saldo heeft o.a. betrekking op de meerkosten om bouwrijpe grond aan Sonate te kunnen leveren, het aanpassen van de tramsporen in verband met de veiligheid en meerkosten voor de verbouwing van de Spui Centre Garage. Kan het college deze drie zaken nader verantwoorden, zowel inhoudelijk als in geld? Zo nee, waarom niet?

57. Wat heeft het college gedaan om er voor te zorgen dat meerkosten m.b.t. de samenloop en coördinatie van de bouw van het OCC en de commerciële ontwikkeling van het Spuikwartier niet voor rekening van de gemeente zouden komen?

58. Welke contractuele afspraken heeft het college gemaakt om de bovengenoemde risico’s met ontwikkelaars uit te sluiten?

59. Hoe kan het dat de extra kosten van gelijktijdig bouwen door een en hetzelfde bouwconcern voor rekening van de gemeente komen?

60. Zoals bekend is VolkerWessels onder de werknaam Sonate verantwoordelijk voor de realisatie van de drie torens. Met Volker Wessels heeft de gemeente een package deal gesloten van 31 miljoen m.b.t. de bouw van het OCC in het Spuikwartier. Waarom kon de bouw van de sociale woningbouw in het Spuikwartier niet veilig gesteld worden in de package deal?

61. Kan het college deze vragen beantwoorden voordat de commissie Ruimte de halfjaarrapportage Nieuwbouw OCC Q4 2018 & Q1 2019 bespreekt?

Peter Bos                               Martijn Balster                  Robert Barker

Haagse Stadspartij              PvdA                                    Partij voor de Dieren

3. Tijdens de bespreking van de brief over Sonate (RIS301595) in de commissie Ruimte stelde de wethouder SWS dat de woningen uiteindelijk zijn aangeboden aan de corporaties voor de kostprijs, te weten een bedrag van 280.000,- euro per woning. Is dit juist? Zo nee, waarom niet?4. Was het aanbieden tegen de kostprijs contractueel overeengekomen met Heijmans en later Volker Wessels? Zo nee, waarom niet?

5. Volker Wessels kan nu over het volledige woningbouwprogramma winst incasseren. Hoe groot is het financiële voordeel voor Volker Wessels door het vervallen van de sociale woningbouw?

6. Heeft het college aan Volker Wessels gevraagd om compensatie te bieden voor het vervallen van de sociale woningen in het Spuikwartier? Zo ja, hoe? En zo nee, waarom niet?

7. Wat is de gemiddelde kostprijs van een nieuwe sociale woning op dit moment?

8. Wat verstaat het college precies onder kostprijs? Zijn dat de bouwkosten of de stichtingskosten, en is dat inclusief of exclusief de grondprijs?

9. Hoe is de kostprijs van 280.000 euro precies berekend, kan het college daar een specificatie van geven? Zo nee, waarom niet?

10. Hoe staat de kostprijs in verhouding tot de verwachte marktwaarde van deze woningen? Vindt het college 280.000 euro een redelijke kostprijs mede gegeven de marktwaarde?

11. Heeft het college een second opinion of een andere onafhankelijke toets gedaan of de kostprijs juist is berekend? Zo ja, hoe? En zo nee, waarom niet?

12. Waarom zijn de 88 sociale woningen niet ook aan andere in Den Haag actieve corporaties (bijv. Arcade en RijswijkWonen) aangeboden of aan corporaties buiten Den Haag?

13. De hoge kostprijs ligt volgens het college aan de complexiteit van de ontwikkeling, door “het maken van een kostbare funderingsconstructie (..) in combinatie met de excessief gestegen bouwprijzen”. Welke ontwikkeling wordt precies bedoeld?

14. Om welke funderingsconstructie gaat het hier precies?

15. Hoe kostbaar is de funderingsconstructie precies?

16. Gaat het hier sec over de funderingsconstructie van de toren waarin de sociale woningen waren voorzien? Zo nee, waarom niet?

17. Hoe zijn of worden alle gebouwen binnen het grondexploitatiegebied Spuikwartier precies gefundeerd en wat zijn de funderingskosten per gebouw?

18. Hoe kostbaar is de funderingsconstructie voor Toren A precies?

19. Hoe kostbaar is de funderingsconstructie voor Toren B precies?

20. Hoe kostbaar is de funderingsconstructie voor Toren C precies?

21. Hoe kostbaar is de funderingsconstructie voor het OCC precies?

22. In eerste instantie zouden de sociale woningen gebouwd worden in Toren C. Later is dat gewijzigd in Toren A. Wat is daarvan de reden?

23. Is het juist dat onder Toren B geen parkeergarage is gesitueerd en daar geen complexe funderingsproblemen spelen? Zo nee, waarom niet?

24. Waarom is niet overwogen om de sociale woningen alsnog in Toren C of eventueel in Toren B te situeren?

25. Zijn de kosten van de funderingsconstructie evenredig verdisconteerd in de kostprijs van alle onderdelen van het bouwprogramma van Sonate? Zo ja, hoe? En zo nee, waarom niet?

26. In het projectdocument voor het OCC (RIS 292663) is bepaald dat er als onderdeel van het OCC een parkeergarage moet worden gerealiseerd van 280 openbare plaatsen. Daartoe wordt de bestaande Spui Centre garage aangepast, alsmede de toeritten naar de parkeergarage. Dit is onderdeel van het DBM-contract van Cadanz. Is dit juist? Zo nee, waarom niet?

27. Wat is de huidige stand van de geraamde kosten en opbrengsten van deze garage en hoe is dat verwerkt in de grondexploitatie Spuikwartier?

28. Hoe verhoudt de actuele raming van de kosten en opbrengsten van deze garage zich tot de oorspronkelijke ramingen en welke verschillen komen voor rekening van de gemeente?

29. Ook de Turfmarktgarage wordt in het kader van de herontwikkeling van het Spuikwartier verbouwd. Welke partijen hebben de opdracht gekregen om deze garage te verbouwen en welke contracten zijn hiervoor afgesloten en met wie?

30. Wat is de huidige stand van de geraamde kosten en opbrengsten van deze garage en hoe is dat verwerkt in de grondexploitatie Spuikwartier?

31. Hoe verhoudt de actuele raming van de kosten en opbrengsten van deze garage zich tot de oorspronkelijke ramingen en welke verschillen komen voor rekening van de gemeente?

32. Volgens de GRIP-rapportage over het Spuikwartier d.d. 8 februari 2016 (bijlage bij RIS292663) waren er toen al wijzigingen in de investeringen “door toevoeging van het versterken van het dak van de Turfmarktgarage”. Om welke wijzigingen gaat het hier, voor welke bedragen en voor wiens rekening kwamen deze investeringen ?

33. In 2016 is tussen de gemeente en Heijmans een 2e allonge gesloten m.b.t. de verdere ontwikkeling van het Spuikwartier. Onderdeel van de allonge was een overeengekomen grondprijs. Als bijlage bij deze overeenkomst zit een bieding van Heijmans. Is de overeengekomen grondprijs conform het grondbod van Heijmans? Zo nee, waarom niet?

34. Heeft Heijmans bij de totstandkoming van het grondbod, danwel de onderhandelingen over de grondprijs aangegeven dat rekening moest worden gehouden met extra bouwkosten i.v.m. de fundering of de constructie van de toren, danwel de parkeergarages? Zo nee, waarom niet? En zo ja, met welke bedragen diende volgens Heijmans rekening te worden gehouden en hoe is dat contractueel vastgelegd?

35. Is het juist dat tijdens de onderhandelingen met Heijmans en de overname van het contract door Volker Wessels al bekend was dat er rekening gehouden moest worden met extra bouwkosten vanwege de fundering en dat dit is verdisconteerd in het grondbod? Zo nee, waarom niet?

36. In 2016 heeft Volker Wessels het contract van Heijmans overgenomen. Heeft Volker Wessels een bedrag aan Heijmans betaald of een andere tegenprestatie ontvangen m.b.t. de overname van het contract? Zo nee, waarom niet?

37. Is bij de overname van het contract door Volker Wessels een andere grondprijs overeengekomen met de gemeente? Zo nee, waarom niet?

38. Ook in de 3e kwartaalrapportage 2017 d.d. 31 oktober 2017 (RIS298243) over het Spuikwartier staat dat de gemeente al eerder heeft meegewerkt aan het oplossen van de funderingsconstructie: nl. door toe te staan dat het verlies aan parkeerplaatsen elders gecompenseerd mag worden, en door de lagere opbrengsten in de GREX (door het verlies aan parkeerplaatsen) voor haar rekening te nemen. Het bleek volgens Sonate erg lastig om de funderingsconstructie van de toren tussen het OCC en het Wijnhavenkwartier (toren A) door de keldervloer van de Turfmarktgarage te bouwen. Hiervoor heeft Sonate een alternatief constructieprincipe gepresenteerd waarbij op laag -1 een nieuw parkeerveld ontstaat. Het verlies aan parkeerplekken in het deel van de Turfmarktgarage onder toren A wordt hierdoor beperkt tot 30-40. Dit verlies aan parkeerplekken wordt door Sonate gecompenseerd door parkeerplekken in de Turfmarktgarage onder het Wijnhavenkwartier te verwerven en aan het programma toe te voegen. Daarbij wordt gestreefd naar een integrale exploitatie van de parkeergarages. Waarbij de gemeente een inspanning heeft om een integrale exploitatie tot stand te brengen. Dit leidde ook tot een herziening van de GREX, want minder parkeerplaatsen betekent minder grondopbrengsten. Is dit juist? En zo ja, hoeveel minder grondopbrengsten zijn hierdoor ontstaan? Zo nee, waarom niet?

39. In de beantwoording van technische vraag 226 m.b.t. de kwartaalrapportage Q3 van 2017 (RIS 298430) stelde het college dat er aanvullende afspraken zijn gemaakt met betrekking tot de parkeeroplossing onder toren A en de verdeling van de risico’s in de uitvoering en dat er nieuwe afspraken zijn gemaakt met betrekking tot indexering en fasering. Kan het college exact aangeven welke aanvullende afspraken zijn gemaakt en hoe en welke risico’s in de uitvoering zijn verdeeld en met wie?

40. De hoge vraagprijs van de sociale woningen ligt volgens het college niet alleen aan de kostbare funderingsconstructie, maar ook aan “de excessief gestegen bouwprijzen”. Kan het college aangeven hoe de bouwkosten zijn gestegen sinds de 2e allonge in 2016 met Heijmans is afgesloten?

41. Volgens de “Staat van de volkshuisvesting” van mei 2018 van minister Ollogren zijn in 2018 de prijzen per vierkante meter van gestapelde bouw 22 procent hoger in vergelijking met 2016. Is dit juist? Zo nee, waarom niet?

42. Hoe verhoudt zich de stijging volgens de “Staat van de volkshuisvesting” tot de stijging van de bouwkosten van de Sonatewoningen in de periode 2016 tot 2018?

43. Wat gebeurt er met de 1 miljoen uit het potje voor sociale woningen dat is ingezet voor het Sonateplan?

44. Hoeveel woningen met welke grootte en welke VON-, danwel huurprijs komen er in de plaats van de 88 sociale woningen in het Spuikwartier?

45. Het college stelt dat de sociale woningen elders gecompenseerd kunnen worden. Gaat Sonate cq. VolkerWessels dat doen? Zo nee, waarom niet?

46. De locaties die als alternatief genoemd worden zijn de Zwetstraat en de Van Maanenkade. Deze twee locaties zijn niet in de binnenstad. Is dit juist? Zo nee, waarom niet?

47. Is het juist dat de alternatieve locaties al veel eerder in beeld waren en derhalve niet kunnen gelden als compensatie voor de 88 sociale woningen in het Spuikwartier? Zo nee, waarom niet?

48. Wat kost de bouw van een sociale woning in de Zwetstraat en de van Maanenkade en welke garanties zijn er dat deze woningen ook echt gebouwd gaan worden en sociaal blijven?

49. Vergeleken met de kwartaalrapportage van 31 oktober 2017 zijn er nu 32 minder woningen voorzien in de plannen. Is dit juist? Zo nee, waarom niet? Zo ja, wat is hiervan de reden en wat betekent deze vermindering voor de grondexploitatie?

50. Ook als het gaat om de commerciële ruimte en de parkeerplaatsen lijkt er sprake te zijn van een kleiner programma t.o.v. de kwartaalrapportage van 31 oktober 2017. Is dit juist? Zo nee, waarom niet? Zo ja, wat is hiervan de reden en wat betekent deze vermindering voor de grondexploitatie?

51. VolkerWessels Bouw & Vastgoedontwikkeling Nederland BV heeft in 2016 het contract overgenomen van Heijmans om de gebiedsontwikkeling van het Spuikwartier uit te voeren. Het college is hiermee destijds akkoord gegaan omdat deze contractovername “zicht biedt op een snellere realisatie van het commerciële programma door een efficiëntere bouwlogistiek”. Is dit juist? Zo nee, waarom niet?

52. Kan het college aangeven welke versnelling er is opgetreden door de contractovername?

53. In de GRIP-rapportage behorend bij het Halfjaarbericht 2018 (RIS300605) valt te lezen dat het saldo van de grondexploitatie is gewijzigd. De wijziging heeft grotendeels betrekking op meerkosten voor het verbouwen van de Turfmarktgarage omdat maatregelen getroffen moeten worden tegen het opdrijven van de bak. Daarnaast is sprake van meerkosten om bouwrijpe grond aan Cadanz te kunnen leveren en tenslotte is er sprake van minder opbrengsten als gevolg van het besluit van de gewijzigde openingstijden van de Stadshuisgarage. Kan het college deze drie zaken nader verantwoorden, zowel inhoudelijk als in geld? Zo nee, waarom niet?

54. Daarnaast is volgens deze GRIP-rapportage een risico opgenomen met betrekking tot genomen uitgangspunten in de overeenkomsten met Cadanz enerzijds en met Sonate anderzijds die aanleiding geven tot discussies. Kan het college dit nader verantwoorden, zowel inhoudelijk als in geld? Zo nee, waarom niet?

55. In de GRIP-rapportage behorend bij de Programmarekening 2018 valt te lezen dat in de risicoanalyse per juni 2018 reeds voor € 2,2 miljoen rekening was gehouden met de vertraging en meerkosten door gelijktijdig bouwen. Is dit hetzelfde risico als in de hierboven gestelde vraag? Zo nee, waarom niet?

56. In de GRIP-rapportage behorend bij de Programmarekening 2018 valt te lezen dat het saldo van de grondexploitatie is gewijzigd. De wijziging van het saldo heeft o.a. betrekking op de meerkosten om bouwrijpe grond aan Sonate te kunnen leveren, het aanpassen van de tramsporen in verband met de veiligheid en meerkosten voor de verbouwing van de Spui Centre Garage. Kan het college deze drie zaken nader verantwoorden, zowel inhoudelijk als in geld? Zo nee, waarom niet?

57. Wat heeft het college gedaan om er voor te zorgen dat meerkosten m.b.t. de samenloop en coördinatie van de bouw van het OCC en de commerciële ontwikkeling van het Spuikwartier niet voor rekening van de gemeente zouden komen?

58. Welke contractuele afspraken heeft het college gemaakt om de bovengenoemde risico’s met ontwikkelaars uit te sluiten?

59. Hoe kan het dat de extra kosten van gelijktijdig bouwen door een en hetzelfde bouwconcern voor rekening van de gemeente komen?

60. Zoals bekend is VolkerWessels onder de werknaam Sonate verantwoordelijk voor de realisatie van de drie torens. Met Volker Wessels heeft de gemeente een package deal gesloten van 31 miljoen m.b.t. de bouw van het OCC in het Spuikwartier. Waarom kon de bouw van de sociale woningbouw in het Spuikwartier niet veilig gesteld worden in de package deal?

61. Kan het college deze vragen beantwoorden voordat de commissie Ruimte de halfjaarrapportage Nieuwbouw OCC Q4 2018 & Q1 2019 bespreekt?

Peter Bos                               Martijn Balster                  Robert Barker

Haagse Stadspartij              PvdA                                    Partij voor de Dieren

Foto: Woontorens Spuikwartier Den Haag. © Sonate|Delta

Den Haag was in 2017 de eerste gemeente in Nederland met een ambitieus en breedgedragen klimaatpact. Dit heeft na de gemeenteraadsverkiezingen in 2018 geleid tot een aangescherpt gemeentelijk doel: klimaatneutraal in 2030. De verwachtingen waren dan ook hooggespannen: waar zou de nieuwe wethouder Duurzaamheid en Energietransitie mee komen? De nieuwe kadernota Duurzaamheid ligt er nu, maar is met teleurstelling ontvangen: het ontbreekt aan nieuw beleid en nieuwe betekenisvolle stappen.

Hieronder de inbreng van de Haagse Stadspartij tijdens de commissiebehandeling.

Inbreng raadslid Joris Wijsmuller 1e termijn:

“Dankzij het klimaatpact met ruim 300 ondertekenaars heeft het stadsbestuur een enorme sprong in ambitie gemaakt: van klimaatneutraal in 2040 naar 2030. Daar zijn wel grote nieuwe stappen voor nodig, en dat kan nooit zonder aanvullend beleid. Maar waar blijven nu de betekenisvolle stappen die ons door dit college zijn beloofd????

Wethouder Van Tongeren heeft een vage kadernota zonder concrete tussendoelen gepresenteerd. Wanneer je de besluiten van het raadsvoorstel bekijkt, moet je vaststellen dat bijna alles al staand beleid is. Met geothermie en circulaire economie worden zelfs stappen terug gedaan, de rem gaat er op. En voedsel, een van de belangrijkste oorzaken van CO2 uitstoot, ontbreekt zelfs geheel. De enige twee nieuwe punten zijn het tegengaan van ‘single use plastics’ en de focus op duurzame daken met een groen of een wit dak. Maar alleen met het tegengaan van wegwerpplastic en witte daken wordt Den Haag echt niet 10 jaar eerder klimaatneutraal.

Rol van de raad

De wethouder heeft energiedemocratie hoog in het vaandal staan, maar biedt met deze vage nota zonder concrete tussendoelen – een van de belangrijkste uitgangspunten uit het klimaatpact – de raad geen sturing. We wachten nu al een tijd op concrete stappen in de wetenschap dat alles wat nu wordt uitgesteld de opgave alleen maar moeilijker en duurder maakt. Maar als het aan de wethouder ligt moeten we opnieuw een half jaar wachten op een programmabrief die we dan slechts voor kennisgeving krijgen toegestuurd. Zo kan de raad niet sturen; dit moet minstens jaarlijks een raadsvoorstel zijn. En in de kadernota moeten concrete (tussen)doelen worden opgenomen.

Als je meters wilt maken gaan de kosten voor de baat, maar dat zie je financieel niet terug. Met het dividend van Eneco kan nu al heel goedkoop heel veel geld geleend worden. Waarom doet dit college dat niet? Het college wacht en hoopt op geld volgend jaar uit de opbrengst van Eneco-aandelen. Eneco is groot geworden met fossiel, dus wat de HSP betreft moeten de opbrengsten van Eneco worden gebruikt voor de energietransitie. Te beginnen met de inzet van het dividend om incidentele kosten te slechten, want de kosten gaan voor de baat. Belangrijk is ook om waar mogelijk aan te sluiten bij natuurlijke momenten. Bij iedere verhuizing, iedere verbouwing en iedere investering moeten bewoners en ondernemers hun kansen kunnen benutten, en daarom moet er al snel geld beschikbaar komen voor subsidieregelingen. De bestaande regelingen lopen nu echter af zonder dat duidelijk is hoe het nu verder gaat. Dit kan zo niet, wethouder!

Solidariteit

Bij alle veranderingen die nodig zijn is de betaalbaarheid het grote vraagstuk. Wie gaat nu de rekening betalen, en wie gaat er nu van profiteren? Dat geldt voor isolatie, voor de kosten die worden doorberekend in de energierekening, voor de introductie van het electrisch- of inductiekoken, voor de betaalbaarheid van schone mobiliteiteit, voor de tarieven voor het openbaar vervoer, en ga zo verder. Dit is een cruciaal vraagstuk wat de overheid moet oplossen, en dit vraagstuk heeft bij de laatste verkiezingen voor velen de doorlag gegeven in het stemhokje. Waarom staat er in het dictum van het raadsvoorstel dan niets over het organiseren van solidariteit en betaalbaarheid? De Haagse Stadspartij wil hiervoor in ieder geval heldere uitgangspunten opnemen. En wij stellen voor dat de gemeente energiecoöperaties actief en financieel gaat ondersteunen.

(Rest)Warmte

Bij de energietransitie ligt de focus terecht bij warmte. De huidige gasgestookte Electriciteitsfabriek (STEG) aan het De Constant Rebequeplein heeft een belangrijk bijproduct: restwarmte, waarmee al sinds jaar en dag het zeer rendabele Haagse stadsverwarming wordt gevoed. Hierop zijn momenteel zo’n 18.000 huishoudens op aangesloten. Maar het warmtecontract met de STEG loopt af in 2023, en Eneco wil dit nu vervangen door een hele dure pijp aan te leggen voor restwarmte van de fossiele industrie uit Rotterdam. De wethouder kondigt hiervoor al een uitvoeringsplan aan. De Haagse restwarmte wordt zo dus ingeruild voor de restwarmte van 30 kilometer verderop; moeten wij nu dan de Haagse restwarmte op zee lozen? Hoe kan het dat de vieze restwarmte van de olieindustrie als ‘hernieuwbare energie’ wordt gedefinieerd, en onze restwarmte botweg wordt afgeschreven? En waarom worden er tientallen kilometers pijpleidingen vanuit de Botlek naar Den Haag (en naar Leiden) aangelegd, terwijl de warmtevraag in de regio Rotterdam veel groter is met ook gemeentes als Spijkenisse, Ridderkerk en Capelle die ook ook energieplannen willen maken? In wiens belang is het om uitgerekend deze restewarmte naar Den Haag en Leiden te leggen?

Lokale warmte krijgt geen voorrang

Een andere grote zorg is dat de pijpleiding naar de Botlek Haagse lokale warmte wegconcurreert. Geothermie wordt door dit college met extra voorwaarden vertraagd, terwijl men al wel uitgaat van een uitvoeringsplan voor de Botlekpijk (ook wel Leiding door het Midden genoemd) waarvoor de stad wordt opengegooid. Zo’n ingrijpend besluit met grote nadelige gevolgen mag er niet zomaar doorheen worden gerommeld. Is de wethouder in ieder geval bereid om de raad eerst een raadsbesluit voor te leggen alvorens er met een uitvoeringsplan wordt gestart? Hoe staat het met de procedures voor vergunningsaanvragen voor geothermie? En waarom wordt er niet begonnen met het ontwikkelen van bodembeleid?

Voedsel

Voedsel is met stip de belangrijkste oorzaak voor (oa CO2) vervuiling, maar het ontbreekt volledig in de kadernota. Terwijl er al het nodige op het gebied van voedsel in gang was gezet. Is de Haagse voedselstrategie een stille dood gestorven? Gebeurt er nog iets met het Voedselthemapark? Wat gebeurt er met The New Farm? Nederland wil in 5 tot 10 jaar wereldwijd koploper zijn in gezond en duurzaam voedsel, en het startschot hiervoor werd 2 jaar geleden op de nationale voedsel top gegeven – niet toevalig hier in Den Haag in The New Farm. En nu laat dit college het volledig afweten?  Kringlooplandbouw is al onderdeel van Rijksbeleid, en juist hier ligt een belangrijke taak voor de stad, om nabijheid te organiseren, de verbinding met de ommelanden te stimuleren en vooral te faciliteren. Waarom is voedsel geen onderdeel meer van het duurzaamheidsbeleid?”

Naschrift:

De eerste termijn duurde uiteindelijk 5 uur en de wethouder gaf nauwelijks antwoord (zie artikel AD onderaan). En ook onze vragen in tweede termijn een week later werden slechts sporadisch beantwoord (zie hieronder, met de antwoorden in vette letter). Het raadsvoorstel komt nu ongewijzigd op de agenda in de gemeenteraad van 16 mei, en de Haagse Stadspartij zal met de nodige voorstellen komen om de kadernota aan te scherpen.

Vragen 2e termijn:

Welke instrumenten worden ingezet om duurzame daken groen of wit te realiseren? Komt in commissiebrief in mei.

Hoe staat het met vergunningsaanvragen voor Geothermie, bv in Ypenburg? Heeft het college al een besluit genomen over de opsporingsvergunning? Komt schriftelijk zsm.

Waar blijft het plan van aanpak om de energiecentrale aan het Constant Rebequeplein te verduurzamen? Komt in brief mei over de planning 2019.

De wethouder gaf aan niet te geloven in sturing door tussendoelen te stellen. Maar hoe dan wel? Hoe kan de raad dan wel sturen om de ambities te realiseren? Komt in programmabrief in sept.

Is de wethouder bereid om de raad voor een verstrekkende stap als Leiding door het Midden eerst een raadsvoorstel aan te bieden voordat er aan een uitvoeringsplan begonnen wordt? Hoe staat het met het streven om het stadsverwarmingnetwerk terug te brengen naar lagere temperatuur? Hoe open is een stadsverwarmingsnet van 90 graden? Waarom is het uitgangspunt ‘Lokale duurzame initiatieven krijgen altijd voorrang’ afgezwakt? Er is wel een raadsvoorstel nodig, naar verwachting komt in het 3e kwartaal uitvoeringsplan en ook de samenwerkingsovereenkomst waarin de afspraken met Eneco over de voorwaarden komen te staan.De antwoorden op de overige vragen volgen later.

Hoe staat dit college tegenover biomassa? Krijgt dat in Den Haag een kans? Voor de helderheid: de HSP is tegen biomassa, maar wat vindt het college? Geen standpunt.

Waarom staat er helemaal niets over de ambitie om meer bomen toe te voegen, wat toch echt hard nodig is vanwege het beleid voor klimaatadaptatie? Wethouder is voorstander van bomen en verwijst door naar andere wethouder.

Hoe staat de wethouder tegenover visie minister duurzame kringlooplandbouw, en welke rol ziet zij hierin voor de stad Den Haag? Geen standpunt.

Is de wethouder bereid tot een vervolgstudie over laag temperatuur netwerken? En waar ziet u kansen voor snelle pilots? Er komt een schriftelijke reactie en verwijst naar de te organiseren conferentie met bewoners in mei.

Voor bv warmtekoude-opslag en lokale netten is er hard bodembeleid nodig, want als iedereen dat individueel. Wethouder is het eens dat bodembeleid nodig is, maar blijft doorverwijzen naar nota grondbeleid met andere portefeuillehouder.

Haags ‘Duurzaam’ debat is vooral frustrerend

Door Malou Seijdel, AD 29-03-19, 13:35

Een gevoel van teleurstelling. Dat is wat Haagse politici gisteren overhielden aan de raadsvergadering, waarin ze wethouder Van Tongeren urenlang het hemd van het lijf vroegen over de nieuwste duurzaamheidsplannen voor de stad. ,,We willen actie, maar die zien we niet.”

HSP-raadslid Joris Wijsmuller windt er geen doekjes om. ,,De nieuwe nota Duurzaamheid blinkt uit in vaagheid”, zegt hij na de bijna vijf uur durende vergadering over de plannen die Van Tongeren (GroenLinks) onlangs presenteerde. ,,Antwoorden op de vele vragen heeft ze vandaag niet gegeven. Dat is vermoeiend en frustrerend.”

Bijna alle Haagse partijen waren het er gisteren over eens: er moeten stappen worden gezet als Den Haag in 2030 klimaatneutraal wil zijn, maar concrete plannen ontbreken. ‘Hoeveel gaat de energietransitie Hagenaars kosten?’ ‘Hoe worden ze geholpen als ze hun woning willen isoleren?’ En: ‘Waarom staat er nergens iets over het onderwerp voedsel?’ Deze en andere vragen keerden gisteren telkens terug, maar de wethouder kon ze niet beantwoorden.

Teleurgesteld

Robert Barker van de Partij voor de Dieren: ,,Ik was al teleurgesteld over de nota en dat ben ik nu nog méér. Wat zijn nu precies de budgetten en hoe gaan ze verdeeld worden? De wethouder geeft geen duidelijkheid over doelen, keuzes en acties.”

Ook vanuit de coalitie klinkt kritiek. ,,Onze partij is blij dat er plannen liggen voor verduurzaming, maar met name over de kosten is nog te veel onduidelijk”, zegt VVD-raadslid Chris van der Helm. ,,Hagenaars willen weten of de energietransitie hen geld gaat kosten, en zo ja hoeveel.”

Volgens de PvdA is het ‘moeilijk groen doen als je rood staat’. Zo heet dan ook het plan dat PvdA-raadslid Janneke Holman gisteren presenteerde. ,,We moeten zorgen dat subsidiegeld voor de energietransitie niet alleen terecht komen bij mensen in de betere wijken, die de weg naar de geldpotjes al weten te vinden”, legt ze uit. ,,Dat geld moet juist naar wijken die nog achterblijven.” Ook mensen met een kleine koopwoning en weinig spaargeld moeten meer financiële mogelijkheden krijgen om te verduurzamen, vindt de PvdA. ,,Want die mensen kunnen zelf niet investeren in goede isolatie, een warmtepomp of zonnepanelen”, aldus Holman.