Poliflw

Voor de politie is er geen wettelijke grondslag voor het (tijdelijk) registreren van de juridische verblijfsstatus van verdachten, aangezien het doel bij een aanhouding voor diefstal of beroving strafrechtelijke vervolging is. Dat schrijft de Amsterdamse burgemeester Femke Halsema in reactie op een motie van enkele raadsleden die hierom vroegen vanwege rovende asielzoekers in de stad.

VVD, Forum voor Democratie en CDA wilden naar aanleiding van berichtgeving in de Telegraaf en uitlatingen van de Amsterdamse politie erover beter in beeld krijgen welke personen betrokken zijn bij berovingen en zakkenrollerij in het centrum en met name welk aandeel statushouders daarin hebben. Met die informatie denken zij de diefstallen effectiever te kunnen bestrijden. Halsema had de motie ontraden, aangezien er dus geen wettelijke grondslag is voor deze registratie. De partijen stelden ook in moties voor om (super)snelrecht toe te passen bij deze criminele activiteiten, het in burgerkleding opererende doelgroepenteam zakkenrollers bij de politie in stand te houden en gebiedsverboden op te leggen voor zakkenrollers en straatrovers.

Zakkenrollersteam niet opgeheven

Halsema noemt alle drie deze moties overbodig. Het Openbaar Ministerie past al (super)snelrecht toe bij de afhandeling van zaken met zakkenrollerij en straatroof. Aandringen is om die reden niet nodig. Het OM heeft ook een zelfstandige bevoegdheid en verantwoordelijkheid voor het vervolgen van strafbare feiten en legt hierover verantwoording af aan de minister van Justitie en Veiligheid. Verder is het opheffen van het doelgroepenteam volgens Halsema nu niet aan de orde. Ze wijst er wel op dat de politiecapaciteit in brede zin onder druk staat. ‘Dit geeft aanleiding tot het maken van nog nader te bepalen keuzes. Het doelgroepenteam is echter met bestuurlijk mandaat ingesteld en kan alleen na besluitvorming in de driehoek worden opgeheven.’

Een verlaging van de maximumsnelheid op snelwegen, een noodwet voor projecten als dijkversterking, aangepast veevoer en extra geld voor het uitkopen van varkensboeren: premier Mark Rutte presenteerde vanmorgen de kabinetsmaatregelen om de stikstofproblemen het hoofd te bieden.

Politieke redactie 13 november 2019 de Gelderlander

Maximumsnelheid snelwegen naar beneden

De plannen lekten grotendeels gisteren al uit via deze krant. De maatregelen zijn nodig om allerlei woning- en wegenbouwprojecten door te kunnen laten gaan. Veel vergunningen worden niet verstrekt nadat de rechter oordeelde dat er te veel stikstof wordt uitgescheiden in Nederland, waardoor natuurregels worden overtreden. Volgens Rutte kan Nederland zich dit niet veroorloven.

Om de boel vlot te trekken gaat de maximumsnelheid overdag in heel Nederland omlaag naar 100 kilometer per uur. Tussen 19.00 en 06.00 uur mag er op de plekken waar dat nu ook al mag nog wel 130 kilometer per uur gereden worden. Coalitiepartij VVD voelt er niets voor om de maximumsnelheid altijd én in het hele land te verlagen naar 100 kilometer per uur. Die optie levert wel de meeste stikstofruimte op, maar gekozen is dus voor een compromis.

Deze optie is doorgerekend door het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) en levert volgens het kabinet genoeg stikstofruimte op om de woning- en wegenbouw uit het slop te trekken én om de stikstofneerslag in de natuur te verlagen. ,,Volgens jaar moeten we zo 75.000 woningen kunnen bouwen‘’, aldus minister Stientje van Veldhoven (Wonen).

Rutte noemde het vanmorgen een ‘rotmaatregel’. ,,Niemand vindt het leuk, maar er speelt echt een groter belang. Dit is nodig om te zorgen dat Nederland niet op slot gaat en dat banen verloren gaan. We willen niet dat met Kerst onnodig banen zijn verdwenen in de bouw. Ik zou mezelf anders niet in de spiegel kunnen aankijken.’’ Rutte hoopt dat we over een paar jaar opnieuw 130 kilometer mogen rijden wanneer er meer elektrische auto's op de weg zijn en het verkeer minder uitstoot. Maar hij benadrukt dat hij dat niet kan beloven.

Wanneer de snelheidsverlaging ingaat, kan het kabinet nog niet zeggen. Er moeten borden langs de weg worden aangepast. ,,Het kan daarom niet overal tegelijkertijd gebeuren’’, aldus minister Cora van Nieuwenhuizen (Verkeer). Volgens haar gaat de snelheidsverlaging wel binnen enkele maanden overal in. Volgens de ANWB wordt de verlaging ‘een uitdaging’.

5000 opvangplekken

Als de verwachte doorstroom volgend jaar blijkt te kloppen dan zijn er 5000 nieuwe opvangplekken nodig, schrijft staatssecretaris Broekers-Knol (Justitie en Veiligheid, VVD). Het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA) vangt de drukte op korte termijn op door ‘bijvoorbeeld uitstel van onderhoud en inzet van recreatieparken’. En ze overleggen met gemeenten over nieuwe opvanglocaties. ‘De uitdaging om de komende tijd het genoemde aantal plekken te realiseren kan het COA niet alleen.’

Regie

De staatssecretaris schakelt de hulp in van de regionale regietafels om te kijken welke mogelijkheden er zijn voor nieuwe opvanglocaties en om te zorgen voor een verdeling over de provincies. Deze regietafels worden gecoördineerd door de commissarissen van de koning. 'In 2015 en 2016 is de structuur van de regionale regietafels onder uw voorzitterschap zeer effectief gebleken bij het realiseren van de toen benodigde opvangcapaciteit’, schrijft Broekers-Knol aan de rijksheren.

Niet te vergelijken

‘Hoewel de situatie van nu niet te vergelijken is met die van destijds, willen wij u vragen de RRT’s opnieuw in te zetten om de verlengingen (of vervanging als verlenging niet mogelijk blijkt) en de ca. 5.000 opvangplekken te realiseren. Op die manier kan tijdig met de werving van opvanglocaties worden begonnen. U kunt daarmee in uw hoedanigheid van rijksorgaan namens het Rijk het gesprek tussen gemeenten, COA en overige betrokken organisaties voeren.’

In Amsterdam zouden jaarlijks honderden asielzoekers uit voornamelijk Ter Apel worden opgepakt voor criminele activiteiten aldaar. De Telegraaf zou hierover zorgen hebben ontvangen vanuit het Amsterdamse ‘zakkenrollersteam’ die dit jaar tot oktober al 750 arrestaties zou hebben verricht. Een substantieel deel daarvan zou bestaan uit asielzoekers die al dan niet georganiseerd op pad gaan.

Exacte aantallen kan de politie niet geven, omdat niet op etniciteit mag worden geregistreerd, maar een politiewoordvoerder laat richting de krant weten dat zij sinds 2015 en 2016 een duidelijk piek zien van asielzoekers en het aantal de afgelopen jaren niet is afgenomen. Binnen het politiekorps zouden deze asielzoekers bekend staan als ‘vlinners’: vreemdelingen in Nederland.

Spoeddebat

Reden voor VVD, Forum voor Democratie en CDA om een spoeddebat hierover aan te vragen met burgemeester Halsema. Het debat staat voor donderdag op de agenda. De indieners willen van de burgemeester in hoeverre de berichtgeving klopt en wat de omvang is van de berovingen en in hoeverre deze ‘georganiseerd’ zijn. Ook willen ze weten welke maatregelen al genomen zijn en welke nog kunnen worden genomen om de berovingen te stoppen.

Lokagenten

Zelf opperen de partijen de structurele inzet van lokagenten en het opleggen van gebiedsverboden. Tevens willen de partijen weten hoe het zit met de mogelijke opheffing van het ‘zakkenrollersteam’. Vragen die de VVD eind september hierover had gesteld zijn nog niet beantwoord door het college. Ook daar vroeg de partij het college naar welk deel van de arrestanten een verblijfsvergunning heeft en of het klopt dat asielzoekers in toenemende mate deel uitmaken van deze groep.

Evaluatie Wmo naar voren

De SP en PvdA stipten de problematiek woensdag kort aan. De PvdA wil dat de evaluatie van het Wmo-abonnementstarief naar voren wordt gehaald. Die staat nu voor volgend jaar in de planning. Veel gemeenten zien een aanzuigende werking sinds de inkomensonafhankelijke eigen bijdrage voor Wmo-maatwerkvoorzieningen op 1 januari van kracht is geworden. De SP vindt dat de gemeentelijke tekorten op de jeugdzorg en Wmo door het kabinet gedicht moeten worden. De SP diende daarvoor dinsdag al, tijdens de begrotingsbehandeling van Binnenlands Zaken, een amendement in. GroenLinks gaat tijdens het Wetgevingsoverleg VWS, gepland op 18 november, om meer geld voor de jeugdzorg pleiten.

Te forse bezuinigingen

Het is maar de vraag of een meerderheid van de Kamer de voorstellen van de SP en GroenLinks gaat steunen. Regeringspartijen VVD en D66 hebben aangeven voorlopig geen extra geld voor gemeenten te willen vrijmaken. Ook CDA en ChristenUnie zijn terughoudend. D66-Kamerlid Rens Raemakers stelt dat het kabinet de te forse bezuinigingen van het vorige kabinet op de Wmo en jeugdzorg deels heeft gerepareerd. Raemakers wijst op het Fonds tekortgemeenten (‘stroppenpot’), waarbij vorig jaar 200 miljoen euro is verdeeld onder 77 gemeenten die forse tekorten over 2016 en 2017 op de Wmo en jeugdzorg hadden. De helft van die 200 miljoen is overigens door gemeenten zelf betaald. Raemakers doelt ook op de miljard euro voor de jeugdzorg die het kabinet verspreid over 2019, 2020 en 2021 aan gemeenten beschikbaar stelt. ‘Eind 2020 evalueren we weer en bekijkt een nieuw kabinet welk bedrag structureel nodig is’, aldus Raemakers.

Stimuleren

‘Vanzelfsprekend is het niet de bedoeling dat dit experiment ertoe leidt dat het beeld ontstaat dat de overheid cannabisgebruik stimuleert’, schrijven ministers Bruins (Medische Zorg, VVD) en Grapperhaus (Justitie en Veiligheid, CDA) aan de Tweede Kamer. Cannabisgebruik kan bijvoorbeeld leiden tot verslaving, longaandoeningen en psychoses en daarom wordt tijdens het experiment met de gesloten coffeeshopketen, dat in 2021 van start moet gaan, ingezet op extra preventie.

Waarschuwingen

Er komen verplichte voorlichtings- en waarschuwingsboodschappen op de verpakkingen en het gehalte THC-CBD wordt vermeld. Bij elke verpakking wordt een bijsluiter verplicht gesteld die informatie geeft over de risico’s en (ongewenste) effecten. Verkopend personeel in coffeeshops moeten een cursus volgen over het geven van voorlichting en het herkennen van problematisch gebruik. En in coffeeshops moet verplicht voorlichtingsmateriaal liggen.

Onderzoek

Bovenop dit preventiebeleid en het bestaande beleid wordt er onderzoek gegaan door het Trimbos-instituut om ‘inzichtelijk te krijgen wat de belangrijkste (kwetsbare) groepen voor preventie zijn, welke partijen een rol spelen bij die preventieaanpak en welke instrumenten en/of interventies daarbij kunnen worden ingezet.’ Als het goed is, is er aan het eind van het eerste kwartaal van 2020 een uitgewerkt plan.

De stikstofcrisis blijft overheden en bouwpartijen in de greep houden. Brancheverenigingen van bouwers en opdracht waarschuwen het kabinet: als nieuwe afspraken uitblijven, is dat een ramp voor bouwprojecten. Zowel infraprojecten als woningbouw lopen nu al forse vertragingen op.

Maar in slechte tijden zien anderen kansen. De Amersfoortse wethouder Hans Buijtelaar (mobiliteit, VVD) wil in november beginnen met de aanbesteding van de westelijke ontsluiting van de stad. Het is geen onomstreden project: er moeten duizenden bomen worden gekapt. En het project kost grofweg zo’n 70 miljoen euro, waarvan het grootste deel door de provincie Utrecht wordt betaald. Dat budget is krap, en eventuele kostenoverschrijdingen zijn voor rekening van de gemeente. Nu doemt ook nog een nieuw probleem op: de strenge stikstofregels voor ruimtelijke ontwikkelingen.

Maar deze week vertelde Buijtelaar trots dat kosten en stikstof geen probleem zijn. Volgens de kostenraming kan het project binnen budget uitgevoerd worden. Uit de stikstofcalculator blijkt bovendien dat het bouwproject binnen de norm blijft. Volgens de wethouder is er méér goed nieuws: de kosten zouden wel eens lager kunnen uitvallen, door die stikstof. ‘Aangezien veel andere infraprojecten voorlopig niet kunnen doorgaan, zie je dat het aanbod van aanbestedingen afneemt.

Aangezien aannemers graag werk houden, verwacht ik dat hierdoor een prijsdrukkend effect optreedt.’ Of het project écht goedkoper gaat worden door met de prijs stuntende aannemers, weet Buijtelaar niet zeker. ‘Zekerheidshalve hebben we deze verwachting echter nu niet in de kostenraming meegenomen.’

Momenteel resteert in Nederland nog zo'n 80 miljoen vierkante meter dak met asbest. Het idee van een fonds om de sanering daarvan te versnellen, doet al langer de ronde. De wens een fonds te creëeren voor asbestsanering werd een jaar geleden in een motie gegoten door regeringspartijen VVD en CDA. Uit de provincie kwamen destijds geluiden dat er wel 'tientallen miljoenen' in zo'n fonds moeten komen.

Asbest is schadelijk voor de gezondheid. De stof kan longkanker en andere aandoeningen veroorzaken. Daken met asbest zijn de grootste bron van schadelijke vezels die nog aanwezig zijn in het milieu. In de bouw in Nederland is asbest al sinds 1993 verboden.

Staatssecretaris Van Veldhoven (Milieu, D66): ,,Het gezondheidsrisico van asbest wijkt niet vanzelf. Het is dus niet de vraag of maar hoe we met elkaar voor een veilige, schone en asbestvrije omgeving kunnen zorgen. De daken waar nog asbest in zit, zijn oud en verweren steeds verder. We willen mensen helpen hun asbestdak te verwijderen.''

De inzet van Van Veldhoven, samen met andere overheden en banken, is het fonds in 2020 op poten te hebben. Het is nog niet duidelijk hoeveel kapitaal er in het fonds gaat, welke bedragen straks kunnen worden geleend en tegen welke rentepercentage. Wel is al duidelijk dat meefinancieren van sanering van asbestgevels via het fonds mogelijk zal zijn.

Eerder dit jaar lag in de Eerste Kamer een kabinetsvoorstel asbestdaken per 2024 te verbieden, maar dat voorstel haalde het niet. Van Veldhoven legt vandaag in een Kamerbrief uit waarom ze nu tot en met 2028 via een landelijk fonds vrijwillige sanering maximaal wil stimuleren. Van Veldhoven: ,,Verzekeraars sluiten asbestdaken uit en banken willen bedrijven niet verder financieren en hypotheken niet meer verstrekken als er een onverzekerd asbestdak is.''

Overigens ligt er uit de Voorjaarsnota nog 5 miljoen euro voor de aanpak van asbest vanwege duurzaamheid. Van Veldhoven laat weten dat ze gaat kijken hoe dat geld kan worden ingezet 'voor ondersteuning van de minst draagkrachtige eigenaren van daken'. Mede door een inmiddels afgelopen subsidieregeling (75 miljoen euro, maximaal 25.000 euro per adres) is de afgelopen drie jaar ruim 33 miljoen vierkante meter aan astbestdaken gesaneerd.

Van Veldhoven meldt in de brief op verzoek van de PvdA verder dat ze niet gaat tornen aan de grens van 35 vierkante meter, het oppervlak aan asbestdak dat particulieren zelf mogen verwijderen. Wetenschappelijke onderbouwing daarvoor zou ontbreken. ,,Verhoging van het criterium zou als gevolg hebben dat particulieren grotere hoeveelheden asbesthoudend afval moeten afvoeren en het misverstand versterken dat asbest minder gevaarlijk zou zijn dan eerst werd gedacht."

Van Veldhoven stuurt de Tweede Kamer eind dit jaar een brief met meer details over het fonds.

Sharon Dijksma, PvdA-wethouder Amsterdam:

‘Belangrijk is dat het goed gaat met de economie, maar de zorgen van gemeenten worden niet minder. Er zijn grote tekorten in het sociaal domein, in de jeugdzorg. Er zijn zo weinig leraren dat nu wordt gesproken over kinderen pas met 5 jaar naar school sturen. Zeker voor kwetsbare kinderen wil je niet dat ze een jaar later naar school gaan. In hun taalontwikkeling hebben ze dan een jaar achterstand. En leraar is een prachtig vak. Er is straks een groot investeringsfonds en er is in onze stad natuurlijk veel behoefte aan investeringen in infrastructuur met de economische groei en de enorme aanwas van de bevolking. Daar valt niet tegenop te bouwen. In onze infrastructuur is een schaalsprong nodig, maar de uitgaven aan brede doeluitkeringen dalen al jaren. We kunnen niet maar een klein sprongetje maken.’

Wethouder Bas Kurvers (VVD, Rotterdam):

‘Bouwen is belangrijk en dit is een goede eerste stap. Vooral binnenstedelijk bouwen wordt straks belangrijk, dat zijn de moeilijke stukken. Daar hoort ook een meerjarenfinanciering voor openbaar vervoer bij. We hebben woningdeals gesloten, maar de regio is daarin ook belangrijk. We moeten zorgen dat dat effect heeft. We moeten ook in gesprek over grond met ProRail en NS. Daar zitten mogelijkheden. Ik heb in de Troonrede niets gehoord over het dringen op de woningmarkt. Een van de problemen is dat particulieren worden verdrongen door investeerders. Ik heb wel gelezen over maatregelen, maar het is nog afwachten wat ze concreet gaan doen. We moeten eerst gaan bouwen en in de tussentijd moet de kwestie ‘betaalbaarheid’ op tafel komen.’

Het aantal tegenstanders van de invoering van een basisinkomen is sinds 2016 iets gedaald; van 45 naar 37 procent. Dat is ongeveer gelijk aan het aantal voorstanders (38 procent). Het terugdringen van armoede wordt als een van de voordelen genoemd. Als nadeel wordt aangegeven dat de drive om te werken verdwijnt. Als minder mensen gaan werken, is dat slecht voor de economie. Dat blijkt uit onderzoek van I&O Research.

Gelijk

Het aantal voorstanders is in vergelijking met drie jaar geleden ongeveer gelijk gebleven. Toen zei 40 procent van de kiezers achter invoering van het basisinkomen te staan, tegen 38 procent nu. Het aantal twijfelaars is gestegen van 15 naar 26 procent.

Criticasters

Vooral linkse kiezers (GroenLinks, SP, Partij voor de Dieren) zien invoering wel zitten. Meer dan de helft van de kiezers op deze partijen voelt wel wat voor een basisinkomen. Onder PvdA-kiezers ligt het percentage voorstanders op 47 procent. De meeste criticasters zijn te vinden bij kiezers van de VVD, SGP en Forum voor Democratie, maar ook kiezers van PVV en CDA hebben zo hun bedenkingen.

800-1.000 euro

De meeste voorstanders van een basisinkomen (42 procent) vinden dat de hoogte van het basisinkomen tussen de 800 en 1.000 euro per maand moet liggen. Ruim een op de vier voorstanders (28 procent) vindt dat het basisinkomen meer dan 1.000 euro moet bedragen. Eén op de vijf voorstanders vindt dat het basisinkomen 700 euro per maand of minder zou moeten zijn.