Nieuws van Pro Hengelo inzichtelijk

20 documenten

wij houden van Hengelo

Pro Hengelo Pro Hengelo Hengelo 06-07-2017 12:14

Wij houden van Hengelo

Een nieuwe toekomst voor onze stad

Voor U ligt een nieuwe visie op de toekomst van de binnenstad van Hengelo. Het plan is om honderden miljoenen te investeren in een grondige opknapbeurt van de binnenstad. De gemeente Hengelo neemt daarvan 66 miljoen voor zijn rekening. Dat is hard nodig, want (te) lang is er (te) weinig gebeurd in de binnenstad. Het plan is opgesteld door ProHengelo. Om de achterstanden in te lopen, doen we een beroep op iedereen die Hengelo een warm hart toedraagt. Laten we met zijn allen de schouders er onder zetten om de Hengelose binnenstad een nieuwe toekomst te geven!

In onze binnenstad moet straks weer veel te zien zijn en te beleven. Net als vroeger, maar wel anders. Het idee is dat mensen het heerlijk vinden om spannende plaatsen te bezoeken waar veel andere mensen zijn. Die net als hen genieten van verrassende winkels, kunst, cultuur op straat, terrassen, parken en mooie gebouwen. “Beleving”, daar draait het om in de huidige tijd. Nu is er veel in Hengelo dat de beleving dooft. Leegstand van winkels, aftakelende panden, kale plekken waar eens gebouwen stonden, lege kantoren, verouderde gevels, een verarmd winkelaanbod, verpaupering van panden, lelijk vertimmerde wederopbouwgevels, weinig rustpunten, gebrek aan groen, rondslingerende fietsen. Kortom: het “Hengelo-gevoel” is uit Hengelo vertrokken. De binnenstad is zielloos en doods. De hoogste prioriteit is om het Hengelo-gevoel weer terug te veroveren. Daarvoor is visie nodig, een nieuwe visie op de binnenstad.

Dat is makkelijker gezegd dan gedaan. Een nieuwe visie moet komen van het gemeentebestuur. De afgelopen jaren was er weinig visie en (bijgevolg) is er ook weinig gebeurd. Er is niet gereageerd op de neergaande lijn en bestaande plannen zoals Lange Wemen werden niet aangepast aan de realiteit. In plaats daarvan probeert het stadsbestuur de beleving terug te brengen door grijze straatstenen vervangen door rode steentjes, nieuwe plantenbakken neer te zetten, extra bomen te plaatsen op de markt, ander straat meubilair… Het kostte veel geld, maar is telkenmale een druppel op de gloeiende plaat gebleken.

Om het “Hengelo-gevoel” weer terug te brengen is een mentale verandering nodig bij het gemeentebestuur. Collectief lijken onze bestuurders nog steeds te wachten op het moment dat de economische opleving ook Hengelo gaat bereiken. Dat zal niet gebeuren. Daarvoor is de stad te ver heen. Een nieuwe aanpak is nodig. Met een bestuur dat niet afwacht, maar initiatief neemt.

Een plan heeft voor de binnenstad. Een open houding aanneemt naar de stad en zijn inwoners. Het belang van de burger vooropstelt en het partijpolitieke denken laat voor wat het is.

ProHengelo wil dat het stadsbestuur de poorten open gooit. Kiest voor een open bestuur dat zich laat beïnvloeden door de inwoners, de samenwerking zoekt met investeerders, visie en plannen ontwikkelt, communiceert en doet wat in Hengelo nodig is: een grondig herstel van het centrum van de stad. Zo’n college moet bereid zijn over de eigen bestuursperiode heen te denken. Iedere vier jaar weer nieuwe opvattingen over de stad en opnieuw het wiel uitvinden, is dodelijk voor broodnodige continuïteit in de ontwikkeling van de stad.

Hengelo heeft goede kansen om uit het dal te klimmen. Dat blijkt uit dit plan. Pakken we die kansen niet, dan worden we een saaie woonstad zonder eigen karakter. Een soort buitenwijk van Enschede, die zijn bestaansrecht als stad snel zal verliezen. Moeten we dan met Enschede gaan concurreren? Het antwoord is “nee”. We hoeven slechts te doen waar we goed zijn. Een binnenstad opbouwen met veel eigen ondernemers en weinig ketens, met een sterke woonfunctie, goed toegankelijk voor alle verkeer, een veilige stad met ruimte voor kinderen en adolescenten, een stad met veel kunst en aantrekkelijke terrassen, waar mensen elkaar ontmoeten en waar het gezellig vertoeven is.

Wat is er aan de hand in Hengelo?

De afgelopen 10 tot 15 jaar is de binnenstad van Hengelo schromelijk verwaarloosd. De gemeente heeft de economische achteruitgang op zijn beloop gelaten. Alles zou goedkomen met het aantrekken van de economie, maar dat wonder is uitgebleven. Nu is alle hoop gevestigd op de bouw het nieuwe stadskantoor. Maar ook dat zal niet helpen. Een nieuw kantoor naast grote leegstaande kantoorpanden.

De achteruitgang is in de hand gewerkt door Plein Westermaat. Dit koopcentrum trekt veel mensen van buiten Hengelo, maar heeft ook de binnenstad leeggezogen. Prachtige en succesvolle winkelcentra in de wijken hebben de loop naar de stad

onnodig gemaakt. Gelukkig zijn er ook positieve aanknopingspunten. De horeca heeft zich de afgelopen jaren sterk ontwikkeld. Gezellige terrassen compenseren de desolate aanblik op andere plaatsen.

Plein Westermaat

Toch bepaalt de leegstand de aanblik van de stad. Daarnaast zijn er vele open terreinen (‘prairies’) als gevolg van sloop. Lange Wemen is het meest dramatische voorbeeld van ondoordachte sloop. Maar ook de Marskant (een eindje verderop) is al jaren een winderige vlakte. Het gebied rond de bioscoop oogt als een gebit waarin vele gaten zijn gevallen. De Wetstraat en het aanpalende parkeerterrein heeft dringend een impuls nodig. De Markstraat en de Willemstraat zijn in verval geraakt en ook de Markt ligt er verlaten bij. De eens zo indrukwekkende gevelwand tegenover het station met zijn neonreclames maakt een vervallen indruk. Het gebied rond het Schouwburgplein – de Bleekstraat

takelt af, terwijl de Molenstraat en de Nieuwstraat als winkelgebied een grote leegstand kennen en daardoor een achteruitgang doormaken.

Leegstand in Hengelo

Wat is er in vredesnaam aan de hand in Hengelo? Hoe heeft dit kunnen gebeuren? Waarom is het gemeentebestuur zo passief? Maar vooral: wat kunnen we doen om de binnenstad te herstellen zodat wij met zijn allen weer trots en tevreden kunnen zijn met ons Hengelo?

Verleden & Heden

Decennia lang heeft Hengelo zich geprofileerd als de koopstad van Twente. De ondernemers droegen de binnenstad en zorgden voor investeringen. Want in Hengelo kon een goede boterham worden verdiend. Het publiek kwam in grote getale naar de stad door de kwaliteit van het winkelaanbod. Het gemeentebestuur zorgde voor parkeervoorzieningen, de veiligheid en een goede aanblik van de wegen en pleinen.

Die tijd is voorbij. De veelzijdige koopstad is verdwenen. De winkelvoorzieningen zijn in verval geraakt en talrijke sloopactiviteiten deden de rest.

De binnenstad van Hengelo is zijn energie kwijt. Vroeger zette het bedrijfsleven de toon en kon de gemeente zich een terughoudende opstelling veroorloven. Toen het minder ging hebben onze bestuurders verzuimd om de bakens te verzetten. Dat geldt tot op de dag van vandaag. Er wordt klein gedacht, waar grote oplossingen nodig zijn. ProHengelo roept op te stoppen met het eindeloos bakkeleien. We wensen de Hengeloërs een gemeentebestuur toe met visie én op gestroopte mouwen om aan de visie concreet uitvoering te geven.

Hengelo verblijfstad

Nieuwe ontwikkelingen (ze zijn al zichtbaar) leggen de kiem voor een wederopstanding van de binnenstad. De koopstad van weleer maakt plaats voor de verblijfsstad van nu. De plaatselijke horeca speelt hierbij een belangrijke rol. Aantrekkelijke terrassen bepalen het straatbeeld en compenseren de aanblik van lege panden op de tweede plaats. Veel mensen komen hier graag. Niet zozeer om inkopen te doen, vooral om te genieten van het contact en de gezelligheid die Hengelo te bieden heeft. Hengelo is een stad met een dorpskarakter. Je bent hier niet snel anoniem. Dat moet zo blijven, want Hengelo is een van de veiligste steden van NL. Ook kinderen kunnen hier veilig spelen.

Dit verblijfskarakter van onze binnenstad moet worden opgepakt en uitgebouwd. Dat mag niet alleen afhankelijk zijn van de horeca, zoals op dit moment. De basis moet worden verbreed.

Dat gaan we doen met een mix van voorzieningen. In een notendop: kleinere winkels, een veelzijdig aanbod aan vierkante meters winkeloppervlak goedkoop en duur, groot en klein, het verplaatsing van winkels naar het centrum, het uit de markt nemen van overbodige vierkante meters winkeloppervlak buiten het winkelgebied, het verkleinen van het winkelgebied, veel meer dag-horeca in het kernwinkelgebied, we zorgen voor een veelzijdig cultureel aanbod via bijzondere winkels en activiteiten op straat, kunst (ook voor kinderen), doorontwikkeling van de avond- en nachthoreca, voormalige winkelpanden worden omgebouwd naar woningen en er komen honderden nieuwbouwwoningen bij in de binnenstad.

De gemeente gaat dat niet allemaal zelf doen. Ondernemers en investeerders krijgen volop kansen om een goede boterham te gaan verdienen in Hengelo. De gemeente geeft vrijheid, schept faciliteiten en pakt zaken op die ondernemers laten liggen.

Onze missie is dat het weer leuk en interessant gaat worden in Hengelo. ProHengelo wil de binnenstad een bruisende toekomst geven. We zorgen dat het centrum ‘booming’ wordt door voort te bouwen op het DNA van Hengelo. Het dorpse en veilige karakter van onze stad blijft daarbij behouden als groot voordeel van onze stad, evenals de gemoedelijke sfeer die onze binnenstad zo kenmerkt.

Maatregelen

1. Om het verval te stoppen is een sterke investeringsimpuls nodig. Een programma waartoe de gemeente het initiatief gaat nemen. De gemeente reserveert zelf 66 miljoen voor publieke investeringen en aanjaaggeld. De rest komt van investeerders en projectontwikkelaars op basis van plannen van de gemeente. Achtergrond is dat ondernemers best willen investeren, maar dat er wel een toekomstperspectief moet zijn. Het is aan de gemeente om dit perspectief te bieden. De ondernemers wordt een goed rendement gegund. Waar mogelijk worden gemeentelijke investeringen gekoppeld aan die van anderen, zoals de woningbouw in het centrum, de ontwikkeling van een gedifferentieerd winkelaanbod, etc.

2. Om investeringen te realiseren is een helder beeld nodig over de toekomst van de stad.

“Weten wat je wil” als gemeentebestuur en daarop aankoersen. En goed en doordacht plan is nodig om investeerders te verleiden en burgers naar de binnenstad te lokken. Met dit plan wordt een eerste aanzet gegeven.

3. De verkleining van het winkelgebied is dringend gewenst. Te veel winkeloppervlak verpest de markt van vraag een aanbod. De tijd van praten is al jaren voorbij. Er moeten veel vierkante meters uit de markt worden genomen. De panden die achterblijven gaan een andere bestemming krijgen en eigenaren worden ondersteund om nieuwe ontwikkelingen mogelijk te maken.

4. Andere winkels kunnen worden verplaatst naar het centrum. In hartje centrum zullen zich meer en vooral kleinere winkels gaan vestigen. Bestaande grote winkels worden gekoesterd. Er komt een gericht vestigingsbeleid voor gemeentelijke panden. Goedkoop en duur worden gemixt. Klein en groot afgewisseld.

5. De verblijfsfunctie van de binnenstad wordt versterkt. Meer beleving in de vorm van

gezelligheid en cultuur is hard nodig. Er wordt ingezet op kleinschaligheid en diversiteit in het winkelaanbod, de komst van culturele ondernemers wordt gestimuleerd en horecavoorzieningen kunnen zich uitrollen op plaatsen waar de binnenstadbezoekers graag komen.

6. De binnenstad zal een mix laten zien eigen ondernemers (kleding, schoenen, etc.) naast galeries, gespecialiseerde winkeltjes met een gevarieerd aanbod, kunstroutes, kleinschalige parken met beeldende kunst, dag-horeca in het winkelgebied zoals lunchrooms, eetcafés en kwaliteitsrestaurants worden toegestaan en uitnodigende terrassen mogen zich op strategische plekken vestigen zoals de Markt.

7. Cultuur, culturele activiteiten en sport zijn de levensader van een goed functionerende binnenstad. Daarom worden het organiseren van dit soort activiteiten in de binnenstad

gestimuleerd en de cultuurbeleving in het centrum van Hengelo vergroot. Het Rabotheater wordt uitgenodigd en in staat gesteld naar buiten te treden met muziek en dans.

Er komt meer geld voor manifestaties op cultureel gebied. Overdekte rommelmarkten kunnen in het centrum worden gehouden, evenals de verkoop van antiek, de warenmarkt kan overdekt plaatsvinden en komt een moderne foodmarkt voor in en uitheemse producten.

8. Verenigingen en organisatoren van sportactiviteiten worden uitgenodigd naar de binnenstad te komen om zich te manifesteren. De binnenstad wordt actief betrokken bij grootschalige sportactiviteiten zoals de FBK-games. Alles zowel amateur als professioneel, kleinschalig en grootschalig, zomer en winter. Er wordt geld uitgetrokken voor het ruimhartig subsidiëren van dit soort activiteiten. Dat is een voorwaarde voor het ontstaan van een bruisende stad. Dat trekt mensen en vergroot de rentabiliteit van investeringen die particulieren moeten doen om hún plannen te verwezenlijken.

9. Ondernemers, investeerders, projectontwikkelaars en woningcorporaties en andere initiatiefnemers krijgen ontwikkelmogelijkheden aangeboden die passen in deze tijd.

Nieuwe horeca-concepten zijn welkom, nieuwe woonvormen mogen worden gerealiseerd, de bereikbaarheid van winkels wordt vergroot, de ambulante handel krijgt nieuwe kansen, winkels met een klein vloeroppervlak voor komen voor startende ondernemers beschikbaar, wonen en werken kunnen gecombineerd worden. Het doel is dat binnen de grenzen van de redelijkheid, investeerders en ontwikkelaars de gelegenheid krijgen om een goede boterham te gaan verdienen in Hengelo.

10. Er komt een BV Stadsherstel met als taak het ontwikkelen van panden met ontwikkelmogelijkheden die laten liggen. De gemeente is eigenaar van de BV Stadsherstel en zorgt voor een adequaat startkapitaal. Door de gemeente aangekochte panden worden aan de BV Stadsherstel overgedragen. Deze zorgt voor het bouwen van kleinschalig winkelaanbod, het opkopen, herbestemmen en ontwikkelen van panden, de verhuur van panden aan (culturele) ondernemers, winkeliers, doorverkoop aan andere nieuwe eigenaren, etc. De gemeente heeft geen winstoogmerk. Quitte draaien van de BV is voldoende. De opbrengsten vloeien terug naar de gemeente.

11. De gemeente gaat particuliere investeringen in de binnenstad bevorderen met nieuwe subsidieregelingen. Dit om de rentabiliteit van de investering te vergroten. Er komt een subsidieregeling gericht op het stimuleren van de nieuwbouw van woningen in de binnenstad. Daarnaast willen we het straatbeeld van Hengelo weer mooi maken. Ook dat kost geld, zoals bijvoorbeeld het vrij maken van de Lambertus-basiliek van aanhangende bouwsels en het inrichten van een beeldentuin op deze plek of het bouwen van een overdekte markt aan de Wetstraat.

12. Het gaat veel geld kosten om van Hengelo weer een bruisend geheel te maken. Hoeveel precies is op dit moment niet te zeggen. Een drastische aanpak nodig, geld mag geen sta-in-de-weg gaan vormen. Vaststaat dat de meeste investeringen worden gedaan door ondernemers en investeerders. Met geld van de gemeente moet dit proces worden aangejaagd. Investeringen worden terugverdiend. Dit geldt voor de investeerders (zij staan op de eerste plaats, anders komen ontwikkelingen nooit van de grond) maar waar mogelijk krijgt ook de gemeente nieuwe inkomsten. De BV Stadsherstel doet investeringen en heeft inkomsten daaruit. Als de binnenstad floreert, komt er ook meer belasting binnen.

13. Daarnaast is het voornemen om een pact te sluiten met de ondernemers die direct profiteren van het overheidsgeld. De gemeente investeert in hen en ontvangt een fee als de rentabiliteit van de onderneming dat toelaat.

De nieuwe binnenstad

Om het verblijfskarakter van de binnenstad te versterken is een grootschalige vernieuwing nodig. In dit plan staat een groot aantal initiatieven genoemd. Dat is waarop we inzetten. Tegelijk laten we ons ook beïnvloeden door inwoners, investeerders, ondernemers, maatschappelijke instellingen. Het plan is dus niet af. Nieuwe initiatieven zijn van harte welkom. Het plan kan aangepast worden of uitgebreid, zolang het nog in de steigers staat.

1. Lange Wemen

Na de voortijdige afbraak van het oude stadskantoor moet de prairie rond het stadhuis dringend worden aangepakt. Tussen de Deldenerstraat en het gemeentehuis verrijst het nieuwe stadskantoor. Die beslissing is onherroepelijk. Het aangrenzende gebied Lange Wemen is echter veel groter. Het oude plan Lange Wemen met extra winkels en horeca is mislukt. Extra vierkante meters winkeloppervlak worden niet meer gebouwd in Hengelo.

De plannen voor Lange Wemen worden drastisch gewijzigd. Een woon- en verblijfsfunctie komt in de plaats van de geplande winkels en horecawand. Met een bijzondere invulling kan Lange Wemen symbool worden voor het nieuwe Hengelo en zich ontwikkelen tot publiekstrekker nummer 1.

a. Rond het stadhuis (burgemeester Jansenplein) zal een nieuw plein worden gerealiseerd met bebouwing rondom. Bijzonder is dat het nieuwe plein zich glooiend omhoog beweegt tot aan de nieuwe bebouwing. Het is een beproefd recept, het refereert aan het stadhuis van Siena (Italië) dat eveneens omgeven is door een in hoogte oplopend plein. Op dit oude monument uit de dertiende eeuw is het gemeentehuis van Hengelo geïnspireerd. De gebouwen rondom het nieuwe burgemeester Jansenplein gaan vanaf een hogere positie uitkijken op het gemeentehuis.

Siena: Palazzo Pubblico (stadhuis)

Het burgemeester Jansenplein zelf dat door de zon wordt beschenen vanuit het zuiden en westen, kan zomers een aangename verblijfsplaats worden voor Hengeloërs en stadsbezoekers, annex evenementenplein. De bouwstijl van het huidige plan Lange Wemen blijft zoals die is. Het Italiaanse karakter van het oude plan zal worden versterkt.

b. Rond het plein wordt een aanzienlijke hoeveelheid gestapelde stadswoningen gerealiseerd voor een veelzijdig publiek. In de plint kunnen kleine voorzieningen worden gerealiseerd als een koffiehuis, de verkoop van broodjes, kiosk, etc. De woningen zijn voor eenpersoonshuishoudens (ook studenten), werkenden, kleine gezinnen, sociale huur, dure huur, koopwoningen, dure woningen met dakterras. Jong en oud kan er terecht, fit of met een handicap.

Glooiend stadhuisplein in Siena

c. Er zal sprake zijn van een stedelijk milieu met een hoge woningdichtheid. Onder de woningen komt een parkeervoorziening voor bewoners en gebruikers. De vestiging van een modern verpleeghuis is van harte welkom in het project. Het schept de mogelijkheid om in het project zelfstandige ouderenhuisvesting te realiseren zonder drempels en met alarmering. Ouderen kunnen daarbij zo nodig gebruik maken van verpleeghuisvoorzieningen als de maaltijdvoorziening, de kapper, de pedicure, etc. Ouderenhuisvesting op deze plaats biedt ouderen de kans om vlak bij de stedelijke voorzieningen te wonen en daarvan naar vermogen gebruik te maken.

d. Het omhoog glooiende plein kan worden bereikt via de Oldenzaalsestraat en strekt zich uit rondom het oude gemeentehuis. Op het eerste gedeelte (bij de driesprong Bornsestraat, Deldenerstraat en Oldenzaalsestraat) langs het nieuwe stadskantoor wordt Casa Fontana gerealiseerd. Dit bestaat uit een grote vijverpartij met diverse fonteinen met tegenover het stadskantoor met langs de rand nieuw te realiseren woningen. Casa Fontana gaat over in het burgemeester Janssenplein waar het glooiende evenementenplein begint. De plein loopt door tot het eind van het burgemeester Jansenplein en gaat over in de terrassen die daar zijn gelegen.

Voetgangers kunnen door het gebied naar het winkelcentrum lopen. Trappen geleiden naar de lager gelegen ingang van het winkelcentrum. Vanuit de doorgang in de Wemenstraat kan door de bebouwing heen via een luie trap naar bovenste rand van het plein van het plein

worden gelopen. Voor rolstoelers en mensen die slecht ter been zijn worden voorzieningen getroffen zodat alle belangrijke plaatsen voor hen bereikbaar zullen zijn.

Casa Fontana (ProHengelo 2014)

e. Op het plein tussen de nieuwe bebouwing en het stadhuis blijft het monument voor de gevallenen staan op zijn huidige plek. Het oplopende plein is uitermate geschikt voor grootschalige herdenkingen en andere evenementen, zoals bijvoorbeeld muziekuitvoeringen. De ingang van de parkeergarage onder de nieuwe bebouwing ligt aan de Oldenzaalsestraat.

Trappen in het stadscentrum

2. De Mentholbuurt

Hengelo krijgt een Mentholbuurt. Tussen de Brink-Marktstraat-Pastoriestraat-Deldenerstraat-Marskant bevindt zich een kleinschalige woon- en werkomgeving met een grote ontwikkelpotentie. Nu is het nog een gebied met vele kale plekken, daarnaast staan er belangrijke functies als de bioscoop, disco’s, museum Oald Hengel, het politiebureau en diverse bedrijven en de winkel in de Marktstraat. Kernbegrippen voor de nieuwe buurt: kleinschalig, rijkgeschakeerd, gezellig en kleurrijk.

Boek van Frank Krake over Sylvester Mentol en zijn vrouw

De Pastoriestraat grenst het ontwikkelgebied af. De Pastoriestraat blijft wat die nu is: een prominente horecastraat. Maar achter de panden aan de zuidwestzijde zijn nieuwe ontwikkelingen mogelijk, evenals aan het begin bij de Deldenerstraat.

a. Lege plekken in de Mentholbuurt worden opgevuld met gestapelde stadswoningen en werkplekken voor kleine ondernemers. Bestaande voorzieningen worden in deze stadse buurt geïntegreerd. Karakteristieke panden blijven behouden en worden geïntegreerd in de omgeving. Het geheel moet een kleinschalige maar veelzijdige woonomgeving worden. Montmartre-achtig met kleine huizen, grote huizen, oude huizen, nieuwe huizen, huur en koop, goedkoop en duur, combinaties van wonen en werken, restaurants, galeries en werkplaatsen.

Montmartre in Parijs

b. De kruising Willemstraat, Pastoriestraat en Markstraat is momenteel een onopvallend pleintje zonder naam. Dit plein wordt heringericht en krijgt de naam Mentholplein. Er wordt een onderscheidend kunstwerk geplaatst op een sokkel dat verwijst naar de naamgever van de buurt. Langs de randen van het plein wordt de vestiging van kleine winkels, terrassen en werkplaatsen gestimuleerd.

c. De eigenaren van panden in de Markstraat worden gestimuleerd zich te vernieuwen. Er is een begin. Welbions heeft besloten om de woningen verbeteren en nieuwe ondernemers hebben zich in de Marktstraat gevestigd. Het kan een gezellige, aantrekkelijke straat worden met veel woningen en passende winkels en bedrijven.

Mentholplein anno 2017

Daarbij staat het voorbeeld van de Drienerstraat voor ogen. In overleg met de eigenaren, ondernemers en bewoners zal de straat door middel van herinrichting op een hoger kwaliteitsniveau worden gebracht. De Markstraat wordt de belangrijkste route naar de Mentholbuurt. Disco’s en etablissementen met nachtelijke muziek worden uit de Marktstraat geweerd. ‘Rustige’ voorzieningen zoals de automatiek (onontbeerlijk voor stappers) zijn (en blijven) hier welkom.

Brugsteeg – Domineespad – Beekstraat – Marktstraat

d. In het voormalige Mediantpand (tot voor kort een opvang voor asielzoekers) kunnen units komen voor studenten en eenpersoonshuishoudens met gemeenschappelijke voorzieningen. Dit houdt de verhuurprijs laag. Uiteraard als de eigenaren medewerking willen verlenen.

e. Het politiebureau krijgt een facelift door de omgeving van het pand te voorzien van een passende kleurstelling. Een en ander in overleg met de gebruikers van het bureau. De plek van het monumentje voor de slachtoffers van de februari-staking langs de Marskant, krijgt een up grade zodat passanten er nadrukkelijker aan worden herinnerd.

3. Het Schouwburgplein en omgeving

Het Schouwburgplein, de Molenstraat, de Hofstedestraat en de Veldbeekstraat dreigen een verloren gebied te worden zonder een duidelijke stedelijke functie. Er is veel leegstand en het gebied heeft zijn winkelfunctie grotendeels verloren. Er staan tal van oude panden die renovatie behoeven en waar herbestemming mogelijk is. Dit geldt met name voor de Veldbeekstraat.

a. Om verandering te bewerkstelligen, zal wonen rond het Schouwburgplein sterk gestimuleerd worden. Oude panden blijven daarbij grotendeels intact zodat de oude sfeer behouden blijft. Bedrijfspanden kunnen een woonfunctie krijgen of een gecombineerde woon/werk functie. Ook de Veldbeekstraat biedt aan weerszijden mogelijkheden voor nieuwe ontwikkelingen en restauratie.

b. In het gehele gebied wordt dag-horeca toegestaan. Een aantal panden kan worden gesloopt en vervangen door nieuwbouw, mits de eigenaren een goedgekeurde nieuwbouw verplichting zijn aangegaan. Nieuwbouw moet wat betreft kwaliteit de kleinschalige stedelijke sfeer van het gebied versterken.

Schouwburgplein en Veldbeekstraat

c. Het Schouwburgplein wordt heringericht als cultuurplein. De bedoeling is om van het plein een aantrekkelijke ruimte te maken met een intiem karakter. In overleg met het Rabotheater en andere belanghebbenden, zal tegenover So Nice een fontein of watermonument met zitbankjes worden geplaatst. De vormgeving zal refereren aan de kunstuitingen in het theater. Er komt een kunstwerk waar kinderen lol aan kunnen beleven en dat uitnodigt tot spelen.

Kunst in Duiven (Gelderland)

d. Het Schouwburgplein gaat geleidelijk over in de Molenstraat. Lelijke elementen in deze straat zullen in overleg met belanghebbenden worden verwijderd. Nagestreefd wordt om de klassieke uitstraling van dit deel van de binnenstad te versterken door het plaatsen van bankjes en het inrichten van een aantal parkeerplaatsen voor auto’s.

e. In het midden van de Molenstraat nabij het kruispunt met de Nieuwstraat, komen parkeerplaatsen voor kort parkeren. Deze worden ontsloten via de Nieuwstraat vanaf het Stationsplein. De gemeente gaat zich inspannen om in leegstaande winkelpanden opnieuw kleinschalige winkels te vestigen.

4. De Lambertuskerk en omgeving

Een ondoordacht besluit uit het verleden heeft een groot deel van de Lambertuskerk aan het zicht onttrokken door de bouw van een overdekte passage. Ons ideaal is dat de basiliek weer vrij komt te liggen zodat iedereen om de kerk heen kan lopen en het eigen karakter

van het gebouw weer kan ervaren. Rond de kerk wordt een nieuw plantsoen gerealiseerd.

a. Voor de ondernemingen in de passage (Dierenwinkel en Big Bazaar) wordt een passende bestemming gezocht in de binnenstad. De gemeente is bereid om de passage te kopen en te slopen.

De ‘verstopte’ achterzijde

b. Het reeds aanwezige terras van Intenzo wordt zichtbaar gemaakt en kan worden geïntegreerd in het Lambertusplantsoen als de eigenaar dat wil. In het Lambertusplantsoen wordt een beeldentuin ingericht waarbij wordt geput uit de gemeentelijke beeldencollectie.

c. Op de overgang tussen het Lambertusplantsoen en de Wetstraat (tegenover Broekhuis) komt een prieel te staan met een podiumfunctie. Hier kunnen optredens worden georganiseerd, maar spontane optredens zijn na overleg met het centrummanagement ook toegestaan.

d. De benodigde vergunningen voor kleinschalige optredens in het prieel worden afgeschaft. Het prieel markeert de overgang naar de parkeerruimte aan de Wetstraat.

e. Als het bestuur van de Lambertuskerk wil meewerken, kan zich in de pastorie naast de kerk een café-restaurant vestigen met een klassieke uitstraling voor dag-horeca. Sinterklaas kan wat betreft ProHengelo van zijn logies aldaar blijven genieten.

f. De kiosken tegenover de Lambertuskerk worden in overleg met de betreffende ondernemers verplaatst naar de heringerichte Markt. De klassiek-stedelijke uitstraling van de Enschedestraat en het Lambertuscomplex worden daarmee versterkt.

g. In de Wemenstraat tegenover de basiliek ligt de zij-entree van winkelcentrum Thiemsbrug. Daar wordt een hoogwaardige, uitnodigende entree tot het winkelcentrum gerealiseerd. De

passage wordt overkapt en loopt door tot aan het winkelcentrum. Hierdoor ontstaat een aantrekkelijke looproute biedt tussen Thiemsbrug en het Lambertusplantsoen. De winkels die langs de passage liggen worden geheel of gedeeltelijk in de nieuwe passage opgenomen. Door het aanbrengen van een hoog geplaatst dak tussen de passage en het winkelcentrum blijven de achterzijden van de winkels in de Wemenstraat bereikbaar voor laden en lossen.

I

Lambertusbasiliek in volle glorie

Diverse entrees naar winkelcentra waaronder Oldenzaal (linksboven). Rechtsonder huidige ingang Thiemsbrug

5. Stationsplein

Het stationsplein oogt goed na de herinrichting. Zeker na het gereedkomen van de parkeergarage voor fietsen. Storend is de matige uitstraling (en bouwkwaliteit) van een deel van de bebouwing langs de randen van het Stationsplein en de aanwezigheid van winkels die beter in het winkelgebied kunnen staan. Op enkele punten zijn verbeteringen wenselijk.

a. Het onderscheid tussen het fietspad en de ruimte voor voetgangers is onduidelijk. Hierdoor ontstaan gevaarlijke situaties. Het fietspad moet duidelijker worden aangeven om ongelukken te voorkomen.

b. Direct tegenover het station ligt een wederopbouwpand met een monumentaal karakter. Het huidig gebruik doet ernstig afbreuk aan de kwaliteit en de uitstraling van het gebouw. Dit is middels enkele kleine ingrepen sterk te verbeteren. In overleg met de eigenaar/gebruiker wordt onderzocht of de gemeente behulpzaam kan zijn bij het geven van een up grade aan het pand.

c. De onderhoudstoestand van flats langs de wand van het plein kan ingrijpend worden verbeterd. Het aanlichten van de panden in de avonduren zal de treinreiziger komend van het station een warm welkom bieden. Terugkeer van een lichtbak met neonletters met het woord “Hengelo” op het dak van een van de flats, zou de stad zeer herkenbaar maken voor de treinreiziger.

d. De Turkse drinkwaterfontein (een geschenk van de Turkse gemeenschap) verdwijnt op dit moment in een zee van rode steentjes en verdient een beter aanzicht. Via een aangepaste bestrating en belichting kan dit worden gerealiseerd. Nabij Startion komt een nieuw kunstwerk (zie 8d).

e. Wegbrengers en afhalers van treinreizigers hebben in tegenstelling tot vroeger (voor de herinrichting) geen ruimte gekregen voor kort parkeren. Aan de achterzijde is dit wel beschikbaar, maar dit is voor de mensen aan de noordzijde van de stad een stuk omrijden. Langs de voorzijde van het Rabotheater zullen parkeerplaatsen gerealiseerd worden voor kort parkeren en er komt een “kiss & ride” functie.

f. Via de route Spoorstraat-Stationsplein-Nieuwstraat wordt de Molenstraat bereikbaar gemaakt voor het autoverkeer. Auto’s zijn hier (zoals overal in de binnenstad) te gast.

Voetgangers en fietsers hebben voorrang en er moet stapvoets worden gereden.

g. De verlichting in de overkapping van de Brinkpassage wordt in ere hersteld als de eigenaren dat willen.

6. De Markt

Hengelo centrum is opgebouwd uit vierkanten. Dat wil zeggen: de straten staan haaks op elkaar zodat vierkanten ontstaan. Dit is ontstaan bij de wederopbouw na het bombardement in de tweede wereldoorlog. De vierkanten horen bij het DNA van Hengelo. De markt is daarvan het hoogtepunt. De situatie daar is veel Hengeloërs een doorn in het oog. Verkeerd beleid heeft gezorgd voor een verwaarlozing van het marktplein. Het is de bedoeling om van de Markt weer een aantrekkelijke verblijfsruimte te maken. De Markt blijft autovrij in verband met de verblijfsrecreatie. De Telgenflat (een rijksmonument) is verkocht en wordt aangepakt door de nieuwe eigenaar.

a. ProHengelo heeft een inrichtingsplan voor de Markt gemaakt. Dit kan worden uitgevoerd, maar andere ideeën zijn ook van harte welkom. Zoals bijvoorbeeld de plaatsing van een waterbak met een grote fontein. Aan de zonzijden van de Markt wordt de komst van dag horeca toegejuicht. De beren die een overmatige investering vergden, kunnen uiteraard blijven staan.

b. De Warenmarkt zal worden verplaatst naar de Brinkstraat, het gebied tussen de bomen vanaf de voormalige V&D tot aan het burgemeester Jansenplein. Bij een groei van de warenmarkt kan ook het plein achter de Brinktoren als markt in gebruik worden genomen. De lelijke plantenbakken op deze plek krijgen een andere bestemming. Nabij de Brinktoren worden de twee kiosken uit de Enschedestraat geplaatst.

c. Bedrijven langs de plinten van de Markt met een “verborgen” wederopbouwgevel worden gestimuleerd om deze gevels in oude luister te herstellen. De gemeente is bereid samen met ondernemers hierin te investeren. Dit geldt ook voor andere wederopbouwpanden in het winkelgebied.

De markt in Hengelo (vroeger en nu). Rechtsboven: twee wederopbouwpanden in Rotterdam: zo kan het ook!

d. De glazen ruimte onder de Brinktoren zal in overleg met de eigenaar weer worden gebruikt worden voor het doel waarvoor deze is ingericht, namelijk het realiseren van kleinschalige exposities. Ook wordt een poging gedaan om de Brinktoren veel meer in het stadsgebeuren te integreren. Er komen moderne beeldschermen te hangen. Naast reclame voor de plaatselijke winkeliers zal er permanent videokunst worden getoond.

e. De panden rondom de markt zullen worden aangelicht met behulp van moderne technieken. Hierdoor ontstaat in de avonduren een gezellige en besloten atmosfeer. Cafés en restaurants langs de plinten van het marktplein doen de rest.

7. De Wetstraat

Het plein tussen de Wetstraat en de Smutsstraat maakt een vervallen en versleten indruk. De nieuwbouwstrook langs de zuidzijde is daarop een uitzondering. Het plein moet worden heringericht om de kwaliteit te verbeteren.

a. Achter de Hema zal het plein worden overdekt door een hoge, licht doorlatende stalen constructie. Het ijzeren raamwerk herinnert aan het metaal verleden van Hengelo. Onder de overkapping ontstaat hoge kathedraalachtige ruime. Die wordt gebruikt voor weekendmarkten, cultuurmanifestaties, optredens en andere activiteiten die droog weer nodig hebben. Er kunnen foodproducten worden aangeboden, curiosa, boeken, kinderspeelgoed, tweedehands kleding etc. etc.

Diverse markthallen

b. Het overblijvende (verkleinde) plein krijgt bomen om de kaalheid te bestrijden. Midden op het plein komt een kunstwerk, omrand door groen. Het plein blijft in gebruik als parkeerterrein en ruimte voor grootschalige activiteiten zoals de rommelmarkt op koningsdag.

c. De Wetstraat sluit aan op het nieuwe Lambertusplantsoen. Nabij het Prieel op de hoek Wemenstraat-Wetstraat komen zitplaatsen. Deze doen tevens dienst als zitplaats voor het publiek dat afkomt op de podiumactiviteiten in het prieel.

d. De Wetstraat biedt langs drie routes toegang tot het winkelgebied. De Wemenstraat is bereikbaar langs het Prieel. Daarnaast gaan veel stadsbezoekers via de achterzijde van de Hema naar het winkelgebied. In overleg met de HEMA wordt onderzocht of deze entree een hoger kwaliteitsniveau kan krijgen. Momenteel oogt het als een achterkantsituatie. De ingang kan een beeldbepalend element worden, bezien vanuit het Lambertusplantsoen en de Wetstraat. Uitbreiding van het winkeloppervlak voor eigen gebruik door de Hema zal worden toegestaan, mits goed ingepast in de nieuwe plannen.

De verbinding tussen het verkleinde plein en de Drienerstraat (via Smutsstraat) krijgt als derde toegangspoort tot het winkelgebied een stevige up grade. Deze wordt uitgevoerd in nauw overleg met de aanpalende eigenaren.

e. Op de open ruimte langs de Wetstraat mag zich een supermarkt vestigen. Onderzocht wordt of de EMTE langs de Oude Molenweg belangstelling heeft voor een verplaatsing. Dit zou de doorstroming en de verkeersveiligheid op de Oude Molenweg als randweg bevorderen. Ook brengt het veel bezoekers naar dit deel van de binnenstad. Laden en lossen zal overdekt moeten plaatsvinden.

De Smutsstraat (toegang naar de Drienerstraat) moet worden verbeterd. Er is plaats voor een supermarkt aan de Wetstraat

8. Cultuur

Een stad zonder cultuur ontbeert een hart. Hengelo kan de verblijfswaarde van de stad een enorme impuls geven door middel van een actief cultuurbeleid. Het doel is om het rijke culturele leven uit de tweede helft van de vorige eeuw te laten herleven, maar dan op de manier van deze tijd.

a. Cultuur moet te zien en te beleven zijn op straat. In winkeltjes en galeries, cultuur op podia of in de vorm van creatief zelf doen, cultuur in musea, schouwburg en bibliotheek. Dit is wat een stad levend en aantrekkelijk maakt. Veel culturele activiteiten kunnen niet bestaan zonder hulp van de overheid. Daarom zal het budget voor incidentele culturele activiteiten in de binnenstad worden verruimd. De mooiste beelden uit de gemeentelijke collectie zullen worden overgebracht naar het centrum van de stad (Lambertusplantsoen, Bataafse Kamp en prins Bernhardplantsoen). De inrichting van het Lambertusplantsoen wordt afgestemd op de specifieke beelden die daar worden geplaatst.

b. De gemeente moet niet schromen om in het kader van het cultuurbeleid kleine bedrijfsruimten en winkelpanden te kopen. Deze kunnen vervolgens worden doorverhuurd aan kunstenaars die hun kunst met het publiek willen delen. Het resterende gedeelte van het plein blijft in gebruik als parkeerruimte en uiwijk ruimte voor enzovoort.

Het Raoul Boer theater

c. Het Rabotheater is het hart van het cultuuraanbod in Hengelo. Samen met het theater blijft de gemeente bezig met het slechten van drempels die de cultuurbeleving in de weg staan. Bij het stadtheater passen grote optredens voor een breed publiek en hoogstaande kunstuitingen voor een kleiner publiek. Maar ook het organiseren van optredens in de buitenlucht is gewenst evenals het zoeken naar alledaagse cultuuruitingen die grote groepen aanspreken. De gezamenlijk ambitie van gemeente en theater wordt het aantrekken van publiek dat de weg naar de schouwburg nog niet gevonden heeft.

d. Startion krijgt een vaste afdeling waar wisseltentoonstellingen worden georganiseerd met werk uit de gemeentelijke collectie. Tegenover het station komt een kunstwerk te staan dat verwijst naar de expositieruimte van Startion dat boven het station is gelegen. De initiatiefnemers van Startion mogen dit kunstwerk zelf realiseren met financiële hulp van de gemeente. Ook de entree zal worden verbeterd met instemming van de NS.

e. Bij nieuwe ontwikkelingen krijgt de kunst een vaste plek. Dit geldt voor nieuwbouw maar ook voor de herinrichting van straten en pleinen. Hengelo is rijk aan kunstschatten uit het recente verleden. Jarenlang is daar slechts weinig aan toegevoegd. Het hoort bij het Hengelose DNA om de draad van het verfraaien van de stad middels kunst en cultuur opnieuw op te pakken.

9. Verkeer en parkeren

De binnenstad van Hengelo krijgt een verkeerscirculatieplan. Het uitgangspunt dat de meeste winkels in Hengelo per auto bereikbaar moeten zijn. Op veel plaatsen kan in de nabijheid van de winkels kortdurend en gratis worden geparkeerd. Het verkeerscirculatieplan moet zorgen voor een rustig verkeersbeeld (auto’s zijn te gast in de binnenstad) en bijdragen aan het vergroten van de omzet van de binnenstadondernemers.

a. De binnenstad wordt verkeersluw gehouden door het instellen van sectoren en het gebruik van eenrichtingsverkeer. Het doorkruisen van de binnenstad door van de ene sector naar de andere te rijden wordt onmogelijk gemaakt.

b. Onderdeel van het verkeerscirculatieplan is het bevorderen van de doorstroming op de stadsring door voorrangskruisingen, vermindering van het aantal stoplichten en het instellen van een groene zone. Vanaf de ring wordt verwezen naar de parkeergarages met indicatie van het aantal vrije plaatsen.

c. Het stukje straat tussen burgemeester Jansenplein nabij bij Strawinski, de Blauwe Engel en de Twee Wezen wordt autovrij i.v.m. een veilige de horecafunctie. Hier komt een fietspad en de stoepen worden verbreed. Deze stoepen blijven open en vrij voor voetgangers. Indien daarvoor belangstelling is, zullen bij het gemeentehuis taxistandplaatsen worden gerealiseerd.

Parkeren in Hengelo

d. Parkeren in het centrum vindt plaats op basis van het shop & go systeem. Dat wil zeggen: een half uur gratis parkeren, daarna weer weg. Handhaving vindt plaats d.m.v. elektronische registratie. Waar mogelijk worden extra parkeerhavens aangelegd nabij winkels.

e. Lang parkeerders gaan naar de parkeergarages en naar de Wetstraat. Het eerste halfuur parkeren in de gemeentelijke parkeergarage is gratis. Bewoners van de binnenstad behouden hun parkeerontheffing. Zij mogen ook parkeren in de gemeentelijke parkeergarage.

f. Ambtenaren die in het stadskantoor werken parkeren op werkdagen in de gemeentelijke parkeergarage in de Hofstedestraat. Hiervoor betalen zij een eigen bijdrage.

10. Horeca in Hengelo

De horeca in Hengelo concentreert zich op twee plaatsen: de Pastoriestraat en omgeving (nachthoreca) en het burgemeester Jansenplein (dag en nacht horeca). De laatste 15 jaar heeft de horeca een onstuimige ontwikkeling doorgemaakt. Hengelo is meer en meer een stad geworden voor verblijf en ontmoeting. Die ontwikkeling willen we graag bevestigen en stimuleren.

a. Alle verblijffuncties in de binnenstad krijgen een herwaardering. Dat geldt in het bijzonder voor de horeca. Er geldt een andere benadering van de horecaondernemingen. Meer vrijheid voor ondernemers is noodzakelijk. Veel is toegestaan, zolang de belangen van de burgers daarmee zijn gediend en de vrijheid van anderen niet onaanvaardbaar wordt ingeperkt. De stad zal open staan voor nieuwe ideeën en concepten. Tegelijk worden de horecaondernemers gebonden aan heldere regels voor kwaliteit en veiligheid.

b. Een grotere vrijheid geldt voor de exploitatie van terrassen, de openingsuren, de vestiging van ondernemingen, e.d. Vergunningen voor terrassen worden ruimhartig verstrekt. Regels voor terrassen worden beperkt. De handhaving van de resterende regels is streng. Overtreding van terrasregels kan direct leiden tot intrekking van de vergunning. De gemeente stelt eisen ten aanzien van de kwaliteit van de gebouwen en hun aanzicht. Bij verbouwingen wordt herstel van wederopbouwgevels als voorwaarde gesteld. De (brand) veiligheid van de horecaondernemingen wordt streng gecontroleerd.

Horeca in Hengelo

c. De terrassen dienen een passende aanblik te hebben. Zogenaamde “tentenkampen” worden afgewezen. Voorzieningen voor een winteropenstelling van terrassen blijven toegestaan. Bij nieuwe eisen aan de horeca wordt ook het rendement meegewogen.

d. De vrije doorgang voor passanten langs de terrassen moet te allen tijde zijn gewaarborgd. Evenals de toegang voor politie en hulpverlening. Een krachtig preventief alcoholbeleid gericht op jongeren hoort bij een verruiming van de mogelijkheden voor de horeca. Horecaondernemers met criminele antecedenten zijn niet welkom in Hengelo, hun zetbazen evenmin.

11. Winkelen in Hengelo

De binnenstadondernemers hebben onder leiding van het centrummanagement (SCH) een plan gemaakt voor de ontwikkeling van het winkelen in Hengelo. De uitgangspunten van het plan worden breed gedeeld. De gemeente heeft het plan omarmd, maar is tot dusver niet bij machte gebleken om hier uitvoering aan te geven. ProHengelo onderschrijft de uitgangspunten van het plan. De volgende maatregelen zullen worden doorgevoerd.

a. Het winkeloppervlak in Hengelo zal worden verkleind. De concentratie van winkels rond het achtje (de bekende looproute) is het uitgangspunt. Waar nodig zal in overleg met de Stichting Centrum Management worden bekeken waar het plan moet worden aangepast aan de nieuwe uitgangspunten of waar aanpassing van de uitgangspunten noodzakelijk is.

b. Belangrijk element van de nieuwe aanpak is het verplaatsen van de winkels uit de periferie naar het centrum van de stad. De gemeente kan daarbij behulpzaam zijn door het scheppen van kwalitatief goede winkelruimte binnen het achtje. Oude panden kunnen worden opgekocht, her bestemd en geschikt gemaakt voor de nieuwe activiteiten. Waar nodig en

onvermijdelijk kan de gemeente panden door tussenkomst van de BV Stadsherstel zelf gaan verhuren. Overdracht aan derden heeft echter de voorkeur.

c. Ondernemers die hun winkel of werkplaats verplaatsen kunnen een premie ontvangen. Dat geldt ook voor eigenaren die voormalige winkelpanden zelf ombouwen tot wooneenheden of andere functies. Ook ondernemers die zich nieuw vestigen in de binnenstad kunnen hiervoor een premie ontvangen.

12. Energie-neutrale binnenstad

Hengelo loopt ver achter bij het energie-neutraal maken onze samenleving. Iedereen beseft dat het nodig is, maar weinigen nemen verantwoordelijkheid.

a. Voorgesteld wordt om van Hengelose binnenstad als eerste een energie-neutrale binnenstad van Nederland te maken. Het realiseren van deze uitdaging kan een positief effect hebben de beeldvorming over de Hengelose binnenstad.

b. Hengelo heeft kansen om dit te realiseren dank zij de wederopbouwarchitectuur. Die kenmerkt zich door vele platte daken. Dat zie je goed vanaf de kerktoren en de toren van het

stadhuis. De platte daken rijgen zich aan een. Op dit moment zijn die daken vrijwel niet in gebruik voor het benutten van zonne-energie. De gemeente kan bemiddelen bij het aanboren van subsidiebronnen voor eigenaren en zelf ook (met steun van het rijk) een extra subsidieregeling maken. Deze geldt dan voor alle inwoners van de stad. Groot voordeel is de zonnecellen op daken geen extra ruimte vragen en vanaf de grond niet zijn te zien.

13. Bataafse kamp

De Bataafse Kamp ligt er in toenemende mate verloren bij. De onderhoudskwaliteit is matig en er staat steeds minder opvallende kunst.

a. Tussen de Bataafse Kamp en het Prins Bernard plantsoen wordt bij de bestaande uitgang van het plantsoen een groene loopverbinding gerealiseerd. Zo worden de plantsoenen met elkaar verbonden en vormen zij ook optisch een groene long in het stedelijke milieu. Het verkeer kan deze groenverbinding niet passeren. De Enschedese straat eindigt aan beide zijden in een lus. Parkeren langs de Enschedese straat blijft mogelijk. De doorgang naar de binnenstad en de parkeergarage loopt via Beursstraat.

b. Hengelo beschikt over een kleurrijk waterorgel. Deze publiekstrekker zal op korte termijn worden geïnstalleerd in de vijver bij de Bataafse Kamp.

c. Als het schoolgebouw op de Bataafse Kamp vrijkomt zal dit worden bestemd voor culturele doeleinden. Onderzocht wordt of hier een museum voor moderne kunst kan worden gevestigd. Musea zijn belangrijke publiekstrekkers in de weekenden en dat is precies wat Hengelo nodig heeft.

14. Looproutes

Om de verblijfsfunctie van de binnenstad te versterken krijgt Hengelo drie belangrijke looproutes die worden bewegwijzerd en via apps op de telefoon toegankelijk worden gemaakt.

a. De winkelroute zal in samenwerking met de winkeliers helder worden aangegeven. Indien nodig zal geld beschikbaar worden gesteld om via apps het winkelen te bevorderen.

b. De bestaande route langs beeldbepalende gebouwen uit de wederopbouwperiode zal worden bewegwijzerd en worden uitgebouwd. Er zal geld beschikbaar worden gesteld om deze route ook via apps te bewegwijzeren en de deelnemers van informatie te voorzien.

c. Er komt een nieuwe cultuurroute. Die loopt via het Lambertusplantsoen, de Bataafse Kamp en het Prins Bernardplantsoen. De kunst langs deze route zal worden uitgebreid. Daarnaast zullen ook panden met belangrijke kunstuitingen en beelden in de openbare ruimte in de route worden opgenomen. Ook deze route wordt via apps toegankelijk gemaakt.

15. Financiële paragraaf

Waar visie ontbreekt, komt het volk om. Dit slaat ook op de situatie in Hengelo. Alles was de afgelopen jaren belangrijk behalve de binnenstad, ofschoon met de mond werd beleden dat het anders was. In de periode 2014-2018 was slechts 1,4 miljoen extra beschikbaar voor de binnenstad op grond van het collegeprogramma. De beschikbare budgetten voor andere activiteiten spreken echter duidelijke taal: de afgelopen 4 jaar is aan Hart van Zuid 12 miljoen extra uitgegeven om verliezen te compenseren en de projectontwikkelaar uit te kopen, het nieuwe stadskantoor en het gerenoveerde gemeentehuis kosten 40 miljoen en het leidt tot een extra last op de begroting die jaarlijks terugkeert. Het Warmtenet heeft de gemeente 17 miljoen gekost en de reconstructie van de invalswegen 31 miljoen. Samen 100 miljoen.

De verwaarloosde binnenstad heeft een enorme inhaalslag nodig en dat gaat geld kosten. ProHengelo stelt voor dat de gemeente 66 miljoen extra gaat investeren in de binnenstad de komende vier jaar. Het leidt tot een jaarlast van circa 4,1 miljoen euro op jaarbasis de komende tien jaar. Dat is 1,5 procent van de gemeentebegroting. Er wordt ook geld verdiend door de gemeente. Dit kan hoog oplopen. Veiligheidshalve is met deze nieuwe inkomsten geen rekening

gehouden in de begroting. Het voorlopige investeringslijstje staat in Bijlage I. Het is ter indicatie.

Hengelo gaat zijn plannen afstemmen op het realiseren van investeringen door andere partijen: ondernemers, projectontwikkelaars, particulieren, pensioenfondsen en beleggingsmaatschappijen. Dat moet honderden miljoenen aan nieuwe investeringen opleveren. In deze tijd geldt dat de

ontwikkeling van de stad draait om het vermogen van het gemeentebestuur om de koopkracht van deze investeerders te richten op de plekken in Hengelo waar die investeringen nodig zijn. Gemeentelijke investeringen dienen daarbij als smeerolie.

Hoe dit werkt zagen we bij de Agenda van Twente. Een investering van 80 miljoen heeft daar geleid tot een toestroom van andere investeringen ter waarde van 1,46 miljard euro. Een investering lokt nieuwe investeringen uit mits de initiële investering daarop is afgestemd. Hengelo heeft in totaal 61 miljoen beschikbaar voor nieuwe investeringen.

a. Voor directe investeringen in kapitaalsgoederen reserveren we 50 miljoen. 33,5 miljoen daarvan wordt afgeschreven op een termijn van 40 jaar. Daarbij gaat het om Lange Wemen, het Lambertusplantsoen, de Mentholbuurt en het opkopen en verbouwen van voormalige winkelpanden. 16,5 miljoen wordt geïnvesteerd in projecten van “maatschappelijk nut”, zoals de Wetstraat, de Markt, cultuurroutes, etc. Daarvoor geldt een afschrijvingstermijn van 15 jaar. Voor het realiseren van deze 50 miljoen aan kapitaalsinvesteringen wordt het geld zoals gebruikelijk geleend op de kapitaalmarkt. De jaarlast daarvan komt (bij vol gebruik) inclusief rente en aflossing uit op circa 2,93 miljoen per jaar.

b. De uitgaven voor sociale en culturele activiteiten in de binnenstad, het behoud van monumenten en de plaatsing van zonnecollectoren belopen over 4 jaar een totaal bedrag van 10 miljoen euro. Om dit te bekostigen wordt een stimuleringsfonds ingericht. Hierin zit 6 miljoen zit voor

culturele activiteiten, 1 miljoen voor monumentenzorg en 2 miljoen voor zonnecollectoren in de binnenstad. Opbrengsten uit de binnenstadontwikkeling worden in dit fonds gestort tot een bedrag van 15 miljoen (verkoop van doorontwikkelde panden, huurinkomsten, verkoop grond, etc.). Daarmee wordt het leenbedrag afgelost. Zonder het terugploegen van inkomsten naar het fonds bedraagt de investering op jaarbasis voor een periode van 10 jaar 1,2 miljoen euro. Bij de financiering wordt veiligheidshalve geen rekening gehouden met mogelijke inkomsten.

c. Hengelo richt een BV Stadsherstel op die uitvoert wat de gemeenteraad vindt dat er moet gebeuren. Voor de maatschappij is een initieel werkkapitaal begroot van 1 miljoen euro. In tal van steden is ervaring opgedaan met dit soort overheidsbedrijven waarin B&W de aandeelhoudersfunctie vervullen. De aankoop van panden wordt gefinancierd door de gemeente. De projectplannen van de BV Stadsherstel behoeven jaarlijks de goedkeuring van de raad. Via B&W als meerderheidsaandeelhouder oefent de gemeenteraad controle uit op de investeringen van de BV. Commerciële afwegingen zijn de verantwoordelijkheid van het bestuur van de BV. Externe deelnemers zijn welkom in de BV. Dit kunnen corporaties zijn en partijen die niet op winst zijn gericht. De jaarlasten voor de gemeente komen uit op 120.000 euro per jaar. De BV moet zijn eigen inspanningen terug verdienen. Om een start te kunnen maken zal de gemeente de bevoorschotting voor zijn rekening nemen.

d. Op dit moment is sprake van economische groei. Hierdoor ontvangt de gemeente jaarlijks extra inkomsten van het rijk op basis van het convenant tussen rijk en gemeenten. Als het rijk meer uitgeeft, kunnen de gemeenten dat ook doen. Mogelijk kunnen kosten voor de binnenstad uit het accres worden gedekt. Er is voorzien in een percentuele stijging van ruim 2% per jaar. In Hengelo komt dat uit op circa 6 miljoen euro per jaar. Deze extra inkomsten

worden niet geraamd, tenzij daar zekerheid over is verkregen. Als de inkomsten zich voordoen, worden deze aangewend voor de aflossing van geleend kapitaal binnen de totaal financiering van de gemeente. Ook gaat de gemeente zich inspannen om extra subsidies van rijk, provincie en Europa te verwerven. Mochten zich onverhoopt geen stijgingen voordoen, dan zullen de investeringslasten opgebracht moeten worden via extra bezuinigingen.

e. De investeringen in de binnenstad leiden niet tot een toename van de schuld van Hengelo. Door de afbouw van andere leningen binnen de gemeentelijke totaalfinanciering is ruimte beschikbaar om deze nieuwe verplichting aan te gaan.

f. Er komt een subsidieregeling stimulering woningbouw met een eindbudget van 8 miljoen euro. De regeling is bedoeld voor particuliere eigenaren, ondernemers en investeerders en maatschappelijke organisaties. Er is 8 miljoen beschikbaar. De extra OZB inkomsten worden aangewend voor vermindering van de financiële verplichtingen die de gemeente is aangegaan. Als de komende jaren bij de bouw van 400 nieuwe woningen in de binnenstad 10.000 euro subsidie wordt verstrekt per woning, zal de totale investering in de binnenstad alleen al voor woningen circa 70 miljoen bedragen bij een subsidie van 4 miljoen euro.

g. Uit de lopende begroting wordt geld vrijgemaakt voor cultuur op straat. Er komt een subsidieregeling voor culturele activiteiten in de buitenlucht. Grootschalig en kleinschalig. Het streven is dat ieder weekeinde in de stad culturele activiteiten plaatsvinden.

h. Er komt een subsidieregeling gericht op het opwekken van zonne-energie in de binnenstad. De regeling sluit aan op bestaande rijkssubsidieregelingen en vormt een extra plus. In de binnenstad wordt tijdelijk een energiewinkel gevestigd waar mensen terecht kunnen voor informatie en het afsluiten van contracten voor het plaatsen van collectoren.

26 Wij houden van Hengelo

16. Bijlage I Indicatieve begroting

Investeringsprogramma gemeente in miljoenen euro’s. Het programma is een indicatie. Op basis van nieuwe prioriteiten, vragen vanuit de bevolking, investeringsaanvragen of advies van deskundigen, kunnen verschuivingen in het programma worden aangebracht. Soms kan het met minder geld en hier en daar is mogelijk meer nodig.

Stationsplein

wij houden van Hengelo

Pro Hengelo Pro Hengelo Hengelo 06-07-2017 12:14

Wij houden van Hengelo

Een nieuwe toekomst voor onze stad

Voor U ligt een nieuwe visie op de toekomst van de binnenstad van Hengelo. Het plan is om honderden miljoenen te investeren in een grondige opknapbeurt van de binnenstad. De gemeente Hengelo neemt daarvan 66 miljoen voor zijn rekening. Dat is hard nodig, want (te) lang is er (te) weinig gebeurd in de binnenstad. Het plan is opgesteld door ProHengelo. Om de achterstanden in te lopen, doen we een beroep op iedereen die Hengelo een warm hart toedraagt. Laten we met zijn allen de schouders er onder zetten om de Hengelose binnenstad een nieuwe toekomst te geven!

In onze binnenstad moet straks weer veel te zien zijn en te beleven. Net als vroeger, maar wel anders. Het idee is dat mensen het heerlijk vinden om spannende plaatsen te bezoeken waar veel andere mensen zijn. Die net als hen genieten van verrassende winkels, kunst, cultuur op straat, terrassen, parken en mooie gebouwen. “Beleving”, daar draait het om in de huidige tijd. Nu is er veel in Hengelo dat de beleving dooft. Leegstand van winkels, aftakelende panden, kale plekken waar eens gebouwen stonden, lege kantoren, verouderde gevels, een verarmd winkelaanbod, verpaupering van panden, lelijk vertimmerde wederopbouwgevels, weinig rustpunten, gebrek aan groen, rondslingerende fietsen. Kortom: het “Hengelo-gevoel” is uit Hengelo vertrokken. De binnenstad is zielloos en doods. De hoogste prioriteit is om het Hengelo-gevoel weer terug te veroveren. Daarvoor is visie nodig, een nieuwe visie op de binnenstad.

Dat is makkelijker gezegd dan gedaan. Een nieuwe visie moet komen van het gemeentebestuur. De afgelopen jaren was er weinig visie en (bijgevolg) is er ook weinig gebeurd. Er is niet gereageerd op de neergaande lijn en bestaande plannen zoals Lange Wemen werden niet aangepast aan de realiteit. In plaats daarvan probeert het stadsbestuur de beleving terug te brengen door grijze straatstenen vervangen door rode steentjes, nieuwe plantenbakken neer te zetten, extra bomen te plaatsen op de markt, ander straat meubilair… Het kostte veel geld, maar is telkenmale een druppel op de gloeiende plaat gebleken.

Om het “Hengelo-gevoel” weer terug te brengen is een mentale verandering nodig bij het gemeentebestuur. Collectief lijken onze bestuurders nog steeds te wachten op het moment dat de economische opleving ook Hengelo gaat bereiken. Dat zal niet gebeuren. Daarvoor is de stad te ver heen. Een nieuwe aanpak is nodig. Met een bestuur dat niet afwacht, maar initiatief neemt.

Een plan heeft voor de binnenstad. Een open houding aanneemt naar de stad en zijn inwoners. Het belang van de burger vooropstelt en het partijpolitieke denken laat voor wat het is.

ProHengelo wil dat het stadsbestuur de poorten open gooit. Kiest voor een open bestuur dat zich laat beïnvloeden door de inwoners, de samenwerking zoekt met investeerders, visie en plannen ontwikkelt, communiceert en doet wat in Hengelo nodig is: een grondig herstel van het centrum van de stad. Zo’n college moet bereid zijn over de eigen bestuursperiode heen te denken. Iedere vier jaar weer nieuwe opvattingen over de stad en opnieuw het wiel uitvinden, is dodelijk voor broodnodige continuïteit in de ontwikkeling van de stad.

Hengelo heeft goede kansen om uit het dal te klimmen. Dat blijkt uit dit plan. Pakken we die kansen niet, dan worden we een saaie woonstad zonder eigen karakter. Een soort buitenwijk van Enschede, die zijn bestaansrecht als stad snel zal verliezen. Moeten we dan met Enschede gaan concurreren? Het antwoord is “nee”. We hoeven slechts te doen waar we goed zijn. Een binnenstad opbouwen met veel eigen ondernemers en weinig ketens, met een sterke woonfunctie, goed toegankelijk voor alle verkeer, een veilige stad met ruimte voor kinderen en adolescenten, een stad met veel kunst en aantrekkelijke terrassen, waar mensen elkaar ontmoeten en waar het gezellig vertoeven is.

Wat is er aan de hand in Hengelo?

De afgelopen 10 tot 15 jaar is de binnenstad van Hengelo schromelijk verwaarloosd. De gemeente heeft de economische achteruitgang op zijn beloop gelaten. Alles zou goedkomen met het aantrekken van de economie, maar dat wonder is uitgebleven. Nu is alle hoop gevestigd op de bouw het nieuwe stadskantoor. Maar ook dat zal niet helpen. Een nieuw kantoor naast grote leegstaande kantoorpanden.

De achteruitgang is in de hand gewerkt door Plein Westermaat. Dit koopcentrum trekt veel mensen van buiten Hengelo, maar heeft ook de binnenstad leeggezogen. Prachtige en succesvolle winkelcentra in de wijken hebben de loop naar de stad

onnodig gemaakt. Gelukkig zijn er ook positieve aanknopingspunten. De horeca heeft zich de afgelopen jaren sterk ontwikkeld. Gezellige terrassen compenseren de desolate aanblik op andere plaatsen.

Plein Westermaat

Toch bepaalt de leegstand de aanblik van de stad. Daarnaast zijn er vele open terreinen (‘prairies’) als gevolg van sloop. Lange Wemen is het meest dramatische voorbeeld van ondoordachte sloop. Maar ook de Marskant (een eindje verderop) is al jaren een winderige vlakte. Het gebied rond de bioscoop oogt als een gebit waarin vele gaten zijn gevallen. De Wetstraat en het aanpalende parkeerterrein heeft dringend een impuls nodig. De Markstraat en de Willemstraat zijn in verval geraakt en ook de Markt ligt er verlaten bij. De eens zo indrukwekkende gevelwand tegenover het station met zijn neonreclames maakt een vervallen indruk. Het gebied rond het Schouwburgplein – de Bleekstraat

takelt af, terwijl de Molenstraat en de Nieuwstraat als winkelgebied een grote leegstand kennen en daardoor een achteruitgang doormaken.

Leegstand in Hengelo

Wat is er in vredesnaam aan de hand in Hengelo? Hoe heeft dit kunnen gebeuren? Waarom is het gemeentebestuur zo passief? Maar vooral: wat kunnen we doen om de binnenstad te herstellen zodat wij met zijn allen weer trots en tevreden kunnen zijn met ons Hengelo?

Verleden & Heden

Decennia lang heeft Hengelo zich geprofileerd als de koopstad van Twente. De ondernemers droegen de binnenstad en zorgden voor investeringen. Want in Hengelo kon een goede boterham worden verdiend. Het publiek kwam in grote getale naar de stad door de kwaliteit van het winkelaanbod. Het gemeentebestuur zorgde voor parkeervoorzieningen, de veiligheid en een goede aanblik van de wegen en pleinen.

Die tijd is voorbij. De veelzijdige koopstad is verdwenen. De winkelvoorzieningen zijn in verval geraakt en talrijke sloopactiviteiten deden de rest.

De binnenstad van Hengelo is zijn energie kwijt. Vroeger zette het bedrijfsleven de toon en kon de gemeente zich een terughoudende opstelling veroorloven. Toen het minder ging hebben onze bestuurders verzuimd om de bakens te verzetten. Dat geldt tot op de dag van vandaag. Er wordt klein gedacht, waar grote oplossingen nodig zijn. ProHengelo roept op te stoppen met het eindeloos bakkeleien. We wensen de Hengeloërs een gemeentebestuur toe met visie én op gestroopte mouwen om aan de visie concreet uitvoering te geven.

Hengelo verblijfstad

Nieuwe ontwikkelingen (ze zijn al zichtbaar) leggen de kiem voor een wederopstanding van de binnenstad. De koopstad van weleer maakt plaats voor de verblijfsstad van nu. De plaatselijke horeca speelt hierbij een belangrijke rol. Aantrekkelijke terrassen bepalen het straatbeeld en compenseren de aanblik van lege panden op de tweede plaats. Veel mensen komen hier graag. Niet zozeer om inkopen te doen, vooral om te genieten van het contact en de gezelligheid die Hengelo te bieden heeft. Hengelo is een stad met een dorpskarakter. Je bent hier niet snel anoniem. Dat moet zo blijven, want Hengelo is een van de veiligste steden van NL. Ook kinderen kunnen hier veilig spelen.

Dit verblijfskarakter van onze binnenstad moet worden opgepakt en uitgebouwd. Dat mag niet alleen afhankelijk zijn van de horeca, zoals op dit moment. De basis moet worden verbreed.

Dat gaan we doen met een mix van voorzieningen. In een notendop: kleinere winkels, een veelzijdig aanbod aan vierkante meters winkeloppervlak goedkoop en duur, groot en klein, het verplaatsing van winkels naar het centrum, het uit de markt nemen van overbodige vierkante meters winkeloppervlak buiten het winkelgebied, het verkleinen van het winkelgebied, veel meer dag-horeca in het kernwinkelgebied, we zorgen voor een veelzijdig cultureel aanbod via bijzondere winkels en activiteiten op straat, kunst (ook voor kinderen), doorontwikkeling van de avond- en nachthoreca, voormalige winkelpanden worden omgebouwd naar woningen en er komen honderden nieuwbouwwoningen bij in de binnenstad.

De gemeente gaat dat niet allemaal zelf doen. Ondernemers en investeerders krijgen volop kansen om een goede boterham te gaan verdienen in Hengelo. De gemeente geeft vrijheid, schept faciliteiten en pakt zaken op die ondernemers laten liggen.

Onze missie is dat het weer leuk en interessant gaat worden in Hengelo. ProHengelo wil de binnenstad een bruisende toekomst geven. We zorgen dat het centrum ‘booming’ wordt door voort te bouwen op het DNA van Hengelo. Het dorpse en veilige karakter van onze stad blijft daarbij behouden als groot voordeel van onze stad, evenals de gemoedelijke sfeer die onze binnenstad zo kenmerkt.

Maatregelen

1. Om het verval te stoppen is een sterke investeringsimpuls nodig. Een programma waartoe de gemeente het initiatief gaat nemen. De gemeente reserveert zelf 66 miljoen voor publieke investeringen en aanjaaggeld. De rest komt van investeerders en projectontwikkelaars op basis van plannen van de gemeente. Achtergrond is dat ondernemers best willen investeren, maar dat er wel een toekomstperspectief moet zijn. Het is aan de gemeente om dit perspectief te bieden. De ondernemers wordt een goed rendement gegund. Waar mogelijk worden gemeentelijke investeringen gekoppeld aan die van anderen, zoals de woningbouw in het centrum, de ontwikkeling van een gedifferentieerd winkelaanbod, etc.

2. Om investeringen te realiseren is een helder beeld nodig over de toekomst van de stad.

“Weten wat je wil” als gemeentebestuur en daarop aankoersen. En goed en doordacht plan is nodig om investeerders te verleiden en burgers naar de binnenstad te lokken. Met dit plan wordt een eerste aanzet gegeven.

3. De verkleining van het winkelgebied is dringend gewenst. Te veel winkeloppervlak verpest de markt van vraag een aanbod. De tijd van praten is al jaren voorbij. Er moeten veel vierkante meters uit de markt worden genomen. De panden die achterblijven gaan een andere bestemming krijgen en eigenaren worden ondersteund om nieuwe ontwikkelingen mogelijk te maken.

4. Andere winkels kunnen worden verplaatst naar het centrum. In hartje centrum zullen zich meer en vooral kleinere winkels gaan vestigen. Bestaande grote winkels worden gekoesterd. Er komt een gericht vestigingsbeleid voor gemeentelijke panden. Goedkoop en duur worden gemixt. Klein en groot afgewisseld.

5. De verblijfsfunctie van de binnenstad wordt versterkt. Meer beleving in de vorm van

gezelligheid en cultuur is hard nodig. Er wordt ingezet op kleinschaligheid en diversiteit in het winkelaanbod, de komst van culturele ondernemers wordt gestimuleerd en horecavoorzieningen kunnen zich uitrollen op plaatsen waar de binnenstadbezoekers graag komen.

6. De binnenstad zal een mix laten zien eigen ondernemers (kleding, schoenen, etc.) naast galeries, gespecialiseerde winkeltjes met een gevarieerd aanbod, kunstroutes, kleinschalige parken met beeldende kunst, dag-horeca in het winkelgebied zoals lunchrooms, eetcafés en kwaliteitsrestaurants worden toegestaan en uitnodigende terrassen mogen zich op strategische plekken vestigen zoals de Markt.

7. Cultuur, culturele activiteiten en sport zijn de levensader van een goed functionerende binnenstad. Daarom worden het organiseren van dit soort activiteiten in de binnenstad

gestimuleerd en de cultuurbeleving in het centrum van Hengelo vergroot. Het Rabotheater wordt uitgenodigd en in staat gesteld naar buiten te treden met muziek en dans.

Er komt meer geld voor manifestaties op cultureel gebied. Overdekte rommelmarkten kunnen in het centrum worden gehouden, evenals de verkoop van antiek, de warenmarkt kan overdekt plaatsvinden en komt een moderne foodmarkt voor in en uitheemse producten.

8. Verenigingen en organisatoren van sportactiviteiten worden uitgenodigd naar de binnenstad te komen om zich te manifesteren. De binnenstad wordt actief betrokken bij grootschalige sportactiviteiten zoals de FBK-games. Alles zowel amateur als professioneel, kleinschalig en grootschalig, zomer en winter. Er wordt geld uitgetrokken voor het ruimhartig subsidiëren van dit soort activiteiten. Dat is een voorwaarde voor het ontstaan van een bruisende stad. Dat trekt mensen en vergroot de rentabiliteit van investeringen die particulieren moeten doen om hún plannen te verwezenlijken.

9. Ondernemers, investeerders, projectontwikkelaars en woningcorporaties en andere initiatiefnemers krijgen ontwikkelmogelijkheden aangeboden die passen in deze tijd.

Nieuwe horeca-concepten zijn welkom, nieuwe woonvormen mogen worden gerealiseerd, de bereikbaarheid van winkels wordt vergroot, de ambulante handel krijgt nieuwe kansen, winkels met een klein vloeroppervlak voor komen voor startende ondernemers beschikbaar, wonen en werken kunnen gecombineerd worden. Het doel is dat binnen de grenzen van de redelijkheid, investeerders en ontwikkelaars de gelegenheid krijgen om een goede boterham te gaan verdienen in Hengelo.

10. Er komt een BV Stadsherstel met als taak het ontwikkelen van panden met ontwikkelmogelijkheden die laten liggen. De gemeente is eigenaar van de BV Stadsherstel en zorgt voor een adequaat startkapitaal. Door de gemeente aangekochte panden worden aan de BV Stadsherstel overgedragen. Deze zorgt voor het bouwen van kleinschalig winkelaanbod, het opkopen, herbestemmen en ontwikkelen van panden, de verhuur van panden aan (culturele) ondernemers, winkeliers, doorverkoop aan andere nieuwe eigenaren, etc. De gemeente heeft geen winstoogmerk. Quitte draaien van de BV is voldoende. De opbrengsten vloeien terug naar de gemeente.

11. De gemeente gaat particuliere investeringen in de binnenstad bevorderen met nieuwe subsidieregelingen. Dit om de rentabiliteit van de investering te vergroten. Er komt een subsidieregeling gericht op het stimuleren van de nieuwbouw van woningen in de binnenstad. Daarnaast willen we het straatbeeld van Hengelo weer mooi maken. Ook dat kost geld, zoals bijvoorbeeld het vrij maken van de Lambertus-basiliek van aanhangende bouwsels en het inrichten van een beeldentuin op deze plek of het bouwen van een overdekte markt aan de Wetstraat.

12. Het gaat veel geld kosten om van Hengelo weer een bruisend geheel te maken. Hoeveel precies is op dit moment niet te zeggen. Een drastische aanpak nodig, geld mag geen sta-in-de-weg gaan vormen. Vaststaat dat de meeste investeringen worden gedaan door ondernemers en investeerders. Met geld van de gemeente moet dit proces worden aangejaagd. Investeringen worden terugverdiend. Dit geldt voor de investeerders (zij staan op de eerste plaats, anders komen ontwikkelingen nooit van de grond) maar waar mogelijk krijgt ook de gemeente nieuwe inkomsten. De BV Stadsherstel doet investeringen en heeft inkomsten daaruit. Als de binnenstad floreert, komt er ook meer belasting binnen.

13. Daarnaast is het voornemen om een pact te sluiten met de ondernemers die direct profiteren van het overheidsgeld. De gemeente investeert in hen en ontvangt een fee als de rentabiliteit van de onderneming dat toelaat.

De nieuwe binnenstad

Om het verblijfskarakter van de binnenstad te versterken is een grootschalige vernieuwing nodig. In dit plan staat een groot aantal initiatieven genoemd. Dat is waarop we inzetten. Tegelijk laten we ons ook beïnvloeden door inwoners, investeerders, ondernemers, maatschappelijke instellingen. Het plan is dus niet af. Nieuwe initiatieven zijn van harte welkom. Het plan kan aangepast worden of uitgebreid, zolang het nog in de steigers staat.

1. Lange Wemen

Na de voortijdige afbraak van het oude stadskantoor moet de prairie rond het stadhuis dringend worden aangepakt. Tussen de Deldenerstraat en het gemeentehuis verrijst het nieuwe stadskantoor. Die beslissing is onherroepelijk. Het aangrenzende gebied Lange Wemen is echter veel groter. Het oude plan Lange Wemen met extra winkels en horeca is mislukt. Extra vierkante meters winkeloppervlak worden niet meer gebouwd in Hengelo.

De plannen voor Lange Wemen worden drastisch gewijzigd. Een woon- en verblijfsfunctie komt in de plaats van de geplande winkels en horecawand. Met een bijzondere invulling kan Lange Wemen symbool worden voor het nieuwe Hengelo en zich ontwikkelen tot publiekstrekker nummer 1.

a. Rond het stadhuis (burgemeester Jansenplein) zal een nieuw plein worden gerealiseerd met bebouwing rondom. Bijzonder is dat het nieuwe plein zich glooiend omhoog beweegt tot aan de nieuwe bebouwing. Het is een beproefd recept, het refereert aan het stadhuis van Siena (Italië) dat eveneens omgeven is door een in hoogte oplopend plein. Op dit oude monument uit de dertiende eeuw is het gemeentehuis van Hengelo geïnspireerd. De gebouwen rondom het nieuwe burgemeester Jansenplein gaan vanaf een hogere positie uitkijken op het gemeentehuis.

Siena: Palazzo Pubblico (stadhuis)

Het burgemeester Jansenplein zelf dat door de zon wordt beschenen vanuit het zuiden en westen, kan zomers een aangename verblijfsplaats worden voor Hengeloërs en stadsbezoekers, annex evenementenplein. De bouwstijl van het huidige plan Lange Wemen blijft zoals die is. Het Italiaanse karakter van het oude plan zal worden versterkt.

b. Rond het plein wordt een aanzienlijke hoeveelheid gestapelde stadswoningen gerealiseerd voor een veelzijdig publiek. In de plint kunnen kleine voorzieningen worden gerealiseerd als een koffiehuis, de verkoop van broodjes, kiosk, etc. De woningen zijn voor eenpersoonshuishoudens (ook studenten), werkenden, kleine gezinnen, sociale huur, dure huur, koopwoningen, dure woningen met dakterras. Jong en oud kan er terecht, fit of met een handicap.

Glooiend stadhuisplein in Siena

c. Er zal sprake zijn van een stedelijk milieu met een hoge woningdichtheid. Onder de woningen komt een parkeervoorziening voor bewoners en gebruikers. De vestiging van een modern verpleeghuis is van harte welkom in het project. Het schept de mogelijkheid om in het project zelfstandige ouderenhuisvesting te realiseren zonder drempels en met alarmering. Ouderen kunnen daarbij zo nodig gebruik maken van verpleeghuisvoorzieningen als de maaltijdvoorziening, de kapper, de pedicure, etc. Ouderenhuisvesting op deze plaats biedt ouderen de kans om vlak bij de stedelijke voorzieningen te wonen en daarvan naar vermogen gebruik te maken.

d. Het omhoog glooiende plein kan worden bereikt via de Oldenzaalsestraat en strekt zich uit rondom het oude gemeentehuis. Op het eerste gedeelte (bij de driesprong Bornsestraat, Deldenerstraat en Oldenzaalsestraat) langs het nieuwe stadskantoor wordt Casa Fontana gerealiseerd. Dit bestaat uit een grote vijverpartij met diverse fonteinen met tegenover het stadskantoor met langs de rand nieuw te realiseren woningen. Casa Fontana gaat over in het burgemeester Janssenplein waar het glooiende evenementenplein begint. De plein loopt door tot het eind van het burgemeester Jansenplein en gaat over in de terrassen die daar zijn gelegen.

Voetgangers kunnen door het gebied naar het winkelcentrum lopen. Trappen geleiden naar de lager gelegen ingang van het winkelcentrum. Vanuit de doorgang in de Wemenstraat kan door de bebouwing heen via een luie trap naar bovenste rand van het plein van het plein

worden gelopen. Voor rolstoelers en mensen die slecht ter been zijn worden voorzieningen getroffen zodat alle belangrijke plaatsen voor hen bereikbaar zullen zijn.

Casa Fontana (ProHengelo 2014)

e. Op het plein tussen de nieuwe bebouwing en het stadhuis blijft het monument voor de gevallenen staan op zijn huidige plek. Het oplopende plein is uitermate geschikt voor grootschalige herdenkingen en andere evenementen, zoals bijvoorbeeld muziekuitvoeringen. De ingang van de parkeergarage onder de nieuwe bebouwing ligt aan de Oldenzaalsestraat.

Trappen in het stadscentrum

2. De Mentholbuurt

Hengelo krijgt een Mentholbuurt. Tussen de Brink-Marktstraat-Pastoriestraat-Deldenerstraat-Marskant bevindt zich een kleinschalige woon- en werkomgeving met een grote ontwikkelpotentie. Nu is het nog een gebied met vele kale plekken, daarnaast staan er belangrijke functies als de bioscoop, disco’s, museum Oald Hengel, het politiebureau en diverse bedrijven en de winkel in de Marktstraat. Kernbegrippen voor de nieuwe buurt: kleinschalig, rijkgeschakeerd, gezellig en kleurrijk.

Boek van Frank Krake over Sylvester Mentol en zijn vrouw

De Pastoriestraat grenst het ontwikkelgebied af. De Pastoriestraat blijft wat die nu is: een prominente horecastraat. Maar achter de panden aan de zuidwestzijde zijn nieuwe ontwikkelingen mogelijk, evenals aan het begin bij de Deldenerstraat.

a. Lege plekken in de Mentholbuurt worden opgevuld met gestapelde stadswoningen en werkplekken voor kleine ondernemers. Bestaande voorzieningen worden in deze stadse buurt geïntegreerd. Karakteristieke panden blijven behouden en worden geïntegreerd in de omgeving. Het geheel moet een kleinschalige maar veelzijdige woonomgeving worden. Montmartre-achtig met kleine huizen, grote huizen, oude huizen, nieuwe huizen, huur en koop, goedkoop en duur, combinaties van wonen en werken, restaurants, galeries en werkplaatsen.

Montmartre in Parijs

b. De kruising Willemstraat, Pastoriestraat en Markstraat is momenteel een onopvallend pleintje zonder naam. Dit plein wordt heringericht en krijgt de naam Mentholplein. Er wordt een onderscheidend kunstwerk geplaatst op een sokkel dat verwijst naar de naamgever van de buurt. Langs de randen van het plein wordt de vestiging van kleine winkels, terrassen en werkplaatsen gestimuleerd.

c. De eigenaren van panden in de Markstraat worden gestimuleerd zich te vernieuwen. Er is een begin. Welbions heeft besloten om de woningen verbeteren en nieuwe ondernemers hebben zich in de Marktstraat gevestigd. Het kan een gezellige, aantrekkelijke straat worden met veel woningen en passende winkels en bedrijven.

Mentholplein anno 2017

Daarbij staat het voorbeeld van de Drienerstraat voor ogen. In overleg met de eigenaren, ondernemers en bewoners zal de straat door middel van herinrichting op een hoger kwaliteitsniveau worden gebracht. De Markstraat wordt de belangrijkste route naar de Mentholbuurt. Disco’s en etablissementen met nachtelijke muziek worden uit de Marktstraat geweerd. ‘Rustige’ voorzieningen zoals de automatiek (onontbeerlijk voor stappers) zijn (en blijven) hier welkom.

Brugsteeg – Domineespad – Beekstraat – Marktstraat

d. In het voormalige Mediantpand (tot voor kort een opvang voor asielzoekers) kunnen units komen voor studenten en eenpersoonshuishoudens met gemeenschappelijke voorzieningen. Dit houdt de verhuurprijs laag. Uiteraard als de eigenaren medewerking willen verlenen.

e. Het politiebureau krijgt een facelift door de omgeving van het pand te voorzien van een passende kleurstelling. Een en ander in overleg met de gebruikers van het bureau. De plek van het monumentje voor de slachtoffers van de februari-staking langs de Marskant, krijgt een up grade zodat passanten er nadrukkelijker aan worden herinnerd.

3. Het Schouwburgplein en omgeving

Het Schouwburgplein, de Molenstraat, de Hofstedestraat en de Veldbeekstraat dreigen een verloren gebied te worden zonder een duidelijke stedelijke functie. Er is veel leegstand en het gebied heeft zijn winkelfunctie grotendeels verloren. Er staan tal van oude panden die renovatie behoeven en waar herbestemming mogelijk is. Dit geldt met name voor de Veldbeekstraat.

a. Om verandering te bewerkstelligen, zal wonen rond het Schouwburgplein sterk gestimuleerd worden. Oude panden blijven daarbij grotendeels intact zodat de oude sfeer behouden blijft. Bedrijfspanden kunnen een woonfunctie krijgen of een gecombineerde woon/werk functie. Ook de Veldbeekstraat biedt aan weerszijden mogelijkheden voor nieuwe ontwikkelingen en restauratie.

b. In het gehele gebied wordt dag-horeca toegestaan. Een aantal panden kan worden gesloopt en vervangen door nieuwbouw, mits de eigenaren een goedgekeurde nieuwbouw verplichting zijn aangegaan. Nieuwbouw moet wat betreft kwaliteit de kleinschalige stedelijke sfeer van het gebied versterken.

Schouwburgplein en Veldbeekstraat

c. Het Schouwburgplein wordt heringericht als cultuurplein. De bedoeling is om van het plein een aantrekkelijke ruimte te maken met een intiem karakter. In overleg met het Rabotheater en andere belanghebbenden, zal tegenover So Nice een fontein of watermonument met zitbankjes worden geplaatst. De vormgeving zal refereren aan de kunstuitingen in het theater. Er komt een kunstwerk waar kinderen lol aan kunnen beleven en dat uitnodigt tot spelen.

Kunst in Duiven (Gelderland)

d. Het Schouwburgplein gaat geleidelijk over in de Molenstraat. Lelijke elementen in deze straat zullen in overleg met belanghebbenden worden verwijderd. Nagestreefd wordt om de klassieke uitstraling van dit deel van de binnenstad te versterken door het plaatsen van bankjes en het inrichten van een aantal parkeerplaatsen voor auto’s.

e. In het midden van de Molenstraat nabij het kruispunt met de Nieuwstraat, komen parkeerplaatsen voor kort parkeren. Deze worden ontsloten via de Nieuwstraat vanaf het Stationsplein. De gemeente gaat zich inspannen om in leegstaande winkelpanden opnieuw kleinschalige winkels te vestigen.

4. De Lambertuskerk en omgeving

Een ondoordacht besluit uit het verleden heeft een groot deel van de Lambertuskerk aan het zicht onttrokken door de bouw van een overdekte passage. Ons ideaal is dat de basiliek weer vrij komt te liggen zodat iedereen om de kerk heen kan lopen en het eigen karakter

van het gebouw weer kan ervaren. Rond de kerk wordt een nieuw plantsoen gerealiseerd.

a. Voor de ondernemingen in de passage (Dierenwinkel en Big Bazaar) wordt een passende bestemming gezocht in de binnenstad. De gemeente is bereid om de passage te kopen en te slopen.

De ‘verstopte’ achterzijde

b. Het reeds aanwezige terras van Intenzo wordt zichtbaar gemaakt en kan worden geïntegreerd in het Lambertusplantsoen als de eigenaar dat wil. In het Lambertusplantsoen wordt een beeldentuin ingericht waarbij wordt geput uit de gemeentelijke beeldencollectie.

c. Op de overgang tussen het Lambertusplantsoen en de Wetstraat (tegenover Broekhuis) komt een prieel te staan met een podiumfunctie. Hier kunnen optredens worden georganiseerd, maar spontane optredens zijn na overleg met het centrummanagement ook toegestaan.

d. De benodigde vergunningen voor kleinschalige optredens in het prieel worden afgeschaft. Het prieel markeert de overgang naar de parkeerruimte aan de Wetstraat.

e. Als het bestuur van de Lambertuskerk wil meewerken, kan zich in de pastorie naast de kerk een café-restaurant vestigen met een klassieke uitstraling voor dag-horeca. Sinterklaas kan wat betreft ProHengelo van zijn logies aldaar blijven genieten.

f. De kiosken tegenover de Lambertuskerk worden in overleg met de betreffende ondernemers verplaatst naar de heringerichte Markt. De klassiek-stedelijke uitstraling van de Enschedestraat en het Lambertuscomplex worden daarmee versterkt.

g. In de Wemenstraat tegenover de basiliek ligt de zij-entree van winkelcentrum Thiemsbrug. Daar wordt een hoogwaardige, uitnodigende entree tot het winkelcentrum gerealiseerd. De

passage wordt overkapt en loopt door tot aan het winkelcentrum. Hierdoor ontstaat een aantrekkelijke looproute biedt tussen Thiemsbrug en het Lambertusplantsoen. De winkels die langs de passage liggen worden geheel of gedeeltelijk in de nieuwe passage opgenomen. Door het aanbrengen van een hoog geplaatst dak tussen de passage en het winkelcentrum blijven de achterzijden van de winkels in de Wemenstraat bereikbaar voor laden en lossen.

I

Lambertusbasiliek in volle glorie

Diverse entrees naar winkelcentra waaronder Oldenzaal (linksboven). Rechtsonder huidige ingang Thiemsbrug

5. Stationsplein

Het stationsplein oogt goed na de herinrichting. Zeker na het gereedkomen van de parkeergarage voor fietsen. Storend is de matige uitstraling (en bouwkwaliteit) van een deel van de bebouwing langs de randen van het Stationsplein en de aanwezigheid van winkels die beter in het winkelgebied kunnen staan. Op enkele punten zijn verbeteringen wenselijk.

a. Het onderscheid tussen het fietspad en de ruimte voor voetgangers is onduidelijk. Hierdoor ontstaan gevaarlijke situaties. Het fietspad moet duidelijker worden aangeven om ongelukken te voorkomen.

b. Direct tegenover het station ligt een wederopbouwpand met een monumentaal karakter. Het huidig gebruik doet ernstig afbreuk aan de kwaliteit en de uitstraling van het gebouw. Dit is middels enkele kleine ingrepen sterk te verbeteren. In overleg met de eigenaar/gebruiker wordt onderzocht of de gemeente behulpzaam kan zijn bij het geven van een up grade aan het pand.

c. De onderhoudstoestand van flats langs de wand van het plein kan ingrijpend worden verbeterd. Het aanlichten van de panden in de avonduren zal de treinreiziger komend van het station een warm welkom bieden. Terugkeer van een lichtbak met neonletters met het woord “Hengelo” op het dak van een van de flats, zou de stad zeer herkenbaar maken voor de treinreiziger.

d. De Turkse drinkwaterfontein (een geschenk van de Turkse gemeenschap) verdwijnt op dit moment in een zee van rode steentjes en verdient een beter aanzicht. Via een aangepaste bestrating en belichting kan dit worden gerealiseerd. Nabij Startion komt een nieuw kunstwerk (zie 8d).

e. Wegbrengers en afhalers van treinreizigers hebben in tegenstelling tot vroeger (voor de herinrichting) geen ruimte gekregen voor kort parkeren. Aan de achterzijde is dit wel beschikbaar, maar dit is voor de mensen aan de noordzijde van de stad een stuk omrijden. Langs de voorzijde van het Rabotheater zullen parkeerplaatsen gerealiseerd worden voor kort parkeren en er komt een “kiss & ride” functie.

f. Via de route Spoorstraat-Stationsplein-Nieuwstraat wordt de Molenstraat bereikbaar gemaakt voor het autoverkeer. Auto’s zijn hier (zoals overal in de binnenstad) te gast.

Voetgangers en fietsers hebben voorrang en er moet stapvoets worden gereden.

g. De verlichting in de overkapping van de Brinkpassage wordt in ere hersteld als de eigenaren dat willen.

6. De Markt

Hengelo centrum is opgebouwd uit vierkanten. Dat wil zeggen: de straten staan haaks op elkaar zodat vierkanten ontstaan. Dit is ontstaan bij de wederopbouw na het bombardement in de tweede wereldoorlog. De vierkanten horen bij het DNA van Hengelo. De markt is daarvan het hoogtepunt. De situatie daar is veel Hengeloërs een doorn in het oog. Verkeerd beleid heeft gezorgd voor een verwaarlozing van het marktplein. Het is de bedoeling om van de Markt weer een aantrekkelijke verblijfsruimte te maken. De Markt blijft autovrij in verband met de verblijfsrecreatie. De Telgenflat (een rijksmonument) is verkocht en wordt aangepakt door de nieuwe eigenaar.

a. ProHengelo heeft een inrichtingsplan voor de Markt gemaakt. Dit kan worden uitgevoerd, maar andere ideeën zijn ook van harte welkom. Zoals bijvoorbeeld de plaatsing van een waterbak met een grote fontein. Aan de zonzijden van de Markt wordt de komst van dag horeca toegejuicht. De beren die een overmatige investering vergden, kunnen uiteraard blijven staan.

b. De Warenmarkt zal worden verplaatst naar de Brinkstraat, het gebied tussen de bomen vanaf de voormalige V&D tot aan het burgemeester Jansenplein. Bij een groei van de warenmarkt kan ook het plein achter de Brinktoren als markt in gebruik worden genomen. De lelijke plantenbakken op deze plek krijgen een andere bestemming. Nabij de Brinktoren worden de twee kiosken uit de Enschedestraat geplaatst.

c. Bedrijven langs de plinten van de Markt met een “verborgen” wederopbouwgevel worden gestimuleerd om deze gevels in oude luister te herstellen. De gemeente is bereid samen met ondernemers hierin te investeren. Dit geldt ook voor andere wederopbouwpanden in het winkelgebied.

De markt in Hengelo (vroeger en nu). Rechtsboven: twee wederopbouwpanden in Rotterdam: zo kan het ook!

d. De glazen ruimte onder de Brinktoren zal in overleg met de eigenaar weer worden gebruikt worden voor het doel waarvoor deze is ingericht, namelijk het realiseren van kleinschalige exposities. Ook wordt een poging gedaan om de Brinktoren veel meer in het stadsgebeuren te integreren. Er komen moderne beeldschermen te hangen. Naast reclame voor de plaatselijke winkeliers zal er permanent videokunst worden getoond.

e. De panden rondom de markt zullen worden aangelicht met behulp van moderne technieken. Hierdoor ontstaat in de avonduren een gezellige en besloten atmosfeer. Cafés en restaurants langs de plinten van het marktplein doen de rest.

7. De Wetstraat

Het plein tussen de Wetstraat en de Smutsstraat maakt een vervallen en versleten indruk. De nieuwbouwstrook langs de zuidzijde is daarop een uitzondering. Het plein moet worden heringericht om de kwaliteit te verbeteren.

a. Achter de Hema zal het plein worden overdekt door een hoge, licht doorlatende stalen constructie. Het ijzeren raamwerk herinnert aan het metaal verleden van Hengelo. Onder de overkapping ontstaat hoge kathedraalachtige ruime. Die wordt gebruikt voor weekendmarkten, cultuurmanifestaties, optredens en andere activiteiten die droog weer nodig hebben. Er kunnen foodproducten worden aangeboden, curiosa, boeken, kinderspeelgoed, tweedehands kleding etc. etc.

Diverse markthallen

b. Het overblijvende (verkleinde) plein krijgt bomen om de kaalheid te bestrijden. Midden op het plein komt een kunstwerk, omrand door groen. Het plein blijft in gebruik als parkeerterrein en ruimte voor grootschalige activiteiten zoals de rommelmarkt op koningsdag.

c. De Wetstraat sluit aan op het nieuwe Lambertusplantsoen. Nabij het Prieel op de hoek Wemenstraat-Wetstraat komen zitplaatsen. Deze doen tevens dienst als zitplaats voor het publiek dat afkomt op de podiumactiviteiten in het prieel.

d. De Wetstraat biedt langs drie routes toegang tot het winkelgebied. De Wemenstraat is bereikbaar langs het Prieel. Daarnaast gaan veel stadsbezoekers via de achterzijde van de Hema naar het winkelgebied. In overleg met de HEMA wordt onderzocht of deze entree een hoger kwaliteitsniveau kan krijgen. Momenteel oogt het als een achterkantsituatie. De ingang kan een beeldbepalend element worden, bezien vanuit het Lambertusplantsoen en de Wetstraat. Uitbreiding van het winkeloppervlak voor eigen gebruik door de Hema zal worden toegestaan, mits goed ingepast in de nieuwe plannen.

De verbinding tussen het verkleinde plein en de Drienerstraat (via Smutsstraat) krijgt als derde toegangspoort tot het winkelgebied een stevige up grade. Deze wordt uitgevoerd in nauw overleg met de aanpalende eigenaren.

e. Op de open ruimte langs de Wetstraat mag zich een supermarkt vestigen. Onderzocht wordt of de EMTE langs de Oude Molenweg belangstelling heeft voor een verplaatsing. Dit zou de doorstroming en de verkeersveiligheid op de Oude Molenweg als randweg bevorderen. Ook brengt het veel bezoekers naar dit deel van de binnenstad. Laden en lossen zal overdekt moeten plaatsvinden.

De Smutsstraat (toegang naar de Drienerstraat) moet worden verbeterd. Er is plaats voor een supermarkt aan de Wetstraat

8. Cultuur

Een stad zonder cultuur ontbeert een hart. Hengelo kan de verblijfswaarde van de stad een enorme impuls geven door middel van een actief cultuurbeleid. Het doel is om het rijke culturele leven uit de tweede helft van de vorige eeuw te laten herleven, maar dan op de manier van deze tijd.

a. Cultuur moet te zien en te beleven zijn op straat. In winkeltjes en galeries, cultuur op podia of in de vorm van creatief zelf doen, cultuur in musea, schouwburg en bibliotheek. Dit is wat een stad levend en aantrekkelijk maakt. Veel culturele activiteiten kunnen niet bestaan zonder hulp van de overheid. Daarom zal het budget voor incidentele culturele activiteiten in de binnenstad worden verruimd. De mooiste beelden uit de gemeentelijke collectie zullen worden overgebracht naar het centrum van de stad (Lambertusplantsoen, Bataafse Kamp en prins Bernhardplantsoen). De inrichting van het Lambertusplantsoen wordt afgestemd op de specifieke beelden die daar worden geplaatst.

b. De gemeente moet niet schromen om in het kader van het cultuurbeleid kleine bedrijfsruimten en winkelpanden te kopen. Deze kunnen vervolgens worden doorverhuurd aan kunstenaars die hun kunst met het publiek willen delen. Het resterende gedeelte van het plein blijft in gebruik als parkeerruimte en uiwijk ruimte voor enzovoort.

Het Raoul Boer theater

c. Het Rabotheater is het hart van het cultuuraanbod in Hengelo. Samen met het theater blijft de gemeente bezig met het slechten van drempels die de cultuurbeleving in de weg staan. Bij het stadtheater passen grote optredens voor een breed publiek en hoogstaande kunstuitingen voor een kleiner publiek. Maar ook het organiseren van optredens in de buitenlucht is gewenst evenals het zoeken naar alledaagse cultuuruitingen die grote groepen aanspreken. De gezamenlijk ambitie van gemeente en theater wordt het aantrekken van publiek dat de weg naar de schouwburg nog niet gevonden heeft.

d. Startion krijgt een vaste afdeling waar wisseltentoonstellingen worden georganiseerd met werk uit de gemeentelijke collectie. Tegenover het station komt een kunstwerk te staan dat verwijst naar de expositieruimte van Startion dat boven het station is gelegen. De initiatiefnemers van Startion mogen dit kunstwerk zelf realiseren met financiële hulp van de gemeente. Ook de entree zal worden verbeterd met instemming van de NS.

e. Bij nieuwe ontwikkelingen krijgt de kunst een vaste plek. Dit geldt voor nieuwbouw maar ook voor de herinrichting van straten en pleinen. Hengelo is rijk aan kunstschatten uit het recente verleden. Jarenlang is daar slechts weinig aan toegevoegd. Het hoort bij het Hengelose DNA om de draad van het verfraaien van de stad middels kunst en cultuur opnieuw op te pakken.

9. Verkeer en parkeren

De binnenstad van Hengelo krijgt een verkeerscirculatieplan. Het uitgangspunt dat de meeste winkels in Hengelo per auto bereikbaar moeten zijn. Op veel plaatsen kan in de nabijheid van de winkels kortdurend en gratis worden geparkeerd. Het verkeerscirculatieplan moet zorgen voor een rustig verkeersbeeld (auto’s zijn te gast in de binnenstad) en bijdragen aan het vergroten van de omzet van de binnenstadondernemers.

a. De binnenstad wordt verkeersluw gehouden door het instellen van sectoren en het gebruik van eenrichtingsverkeer. Het doorkruisen van de binnenstad door van de ene sector naar de andere te rijden wordt onmogelijk gemaakt.

b. Onderdeel van het verkeerscirculatieplan is het bevorderen van de doorstroming op de stadsring door voorrangskruisingen, vermindering van het aantal stoplichten en het instellen van een groene zone. Vanaf de ring wordt verwezen naar de parkeergarages met indicatie van het aantal vrije plaatsen.

c. Het stukje straat tussen burgemeester Jansenplein nabij bij Strawinski, de Blauwe Engel en de Twee Wezen wordt autovrij i.v.m. een veilige de horecafunctie. Hier komt een fietspad en de stoepen worden verbreed. Deze stoepen blijven open en vrij voor voetgangers. Indien daarvoor belangstelling is, zullen bij het gemeentehuis taxistandplaatsen worden gerealiseerd.

Parkeren in Hengelo

d. Parkeren in het centrum vindt plaats op basis van het shop & go systeem. Dat wil zeggen: een half uur gratis parkeren, daarna weer weg. Handhaving vindt plaats d.m.v. elektronische registratie. Waar mogelijk worden extra parkeerhavens aangelegd nabij winkels.

e. Lang parkeerders gaan naar de parkeergarages en naar de Wetstraat. Het eerste halfuur parkeren in de gemeentelijke parkeergarage is gratis. Bewoners van de binnenstad behouden hun parkeerontheffing. Zij mogen ook parkeren in de gemeentelijke parkeergarage.

f. Ambtenaren die in het stadskantoor werken parkeren op werkdagen in de gemeentelijke parkeergarage in de Hofstedestraat. Hiervoor betalen zij een eigen bijdrage.

10. Horeca in Hengelo

De horeca in Hengelo concentreert zich op twee plaatsen: de Pastoriestraat en omgeving (nachthoreca) en het burgemeester Jansenplein (dag en nacht horeca). De laatste 15 jaar heeft de horeca een onstuimige ontwikkeling doorgemaakt. Hengelo is meer en meer een stad geworden voor verblijf en ontmoeting. Die ontwikkeling willen we graag bevestigen en stimuleren.

a. Alle verblijffuncties in de binnenstad krijgen een herwaardering. Dat geldt in het bijzonder voor de horeca. Er geldt een andere benadering van de horecaondernemingen. Meer vrijheid voor ondernemers is noodzakelijk. Veel is toegestaan, zolang de belangen van de burgers daarmee zijn gediend en de vrijheid van anderen niet onaanvaardbaar wordt ingeperkt. De stad zal open staan voor nieuwe ideeën en concepten. Tegelijk worden de horecaondernemers gebonden aan heldere regels voor kwaliteit en veiligheid.

b. Een grotere vrijheid geldt voor de exploitatie van terrassen, de openingsuren, de vestiging van ondernemingen, e.d. Vergunningen voor terrassen worden ruimhartig verstrekt. Regels voor terrassen worden beperkt. De handhaving van de resterende regels is streng. Overtreding van terrasregels kan direct leiden tot intrekking van de vergunning. De gemeente stelt eisen ten aanzien van de kwaliteit van de gebouwen en hun aanzicht. Bij verbouwingen wordt herstel van wederopbouwgevels als voorwaarde gesteld. De (brand) veiligheid van de horecaondernemingen wordt streng gecontroleerd.

Horeca in Hengelo

c. De terrassen dienen een passende aanblik te hebben. Zogenaamde “tentenkampen” worden afgewezen. Voorzieningen voor een winteropenstelling van terrassen blijven toegestaan. Bij nieuwe eisen aan de horeca wordt ook het rendement meegewogen.

d. De vrije doorgang voor passanten langs de terrassen moet te allen tijde zijn gewaarborgd. Evenals de toegang voor politie en hulpverlening. Een krachtig preventief alcoholbeleid gericht op jongeren hoort bij een verruiming van de mogelijkheden voor de horeca. Horecaondernemers met criminele antecedenten zijn niet welkom in Hengelo, hun zetbazen evenmin.

11. Winkelen in Hengelo

De binnenstadondernemers hebben onder leiding van het centrummanagement (SCH) een plan gemaakt voor de ontwikkeling van het winkelen in Hengelo. De uitgangspunten van het plan worden breed gedeeld. De gemeente heeft het plan omarmd, maar is tot dusver niet bij machte gebleken om hier uitvoering aan te geven. ProHengelo onderschrijft de uitgangspunten van het plan. De volgende maatregelen zullen worden doorgevoerd.

a. Het winkeloppervlak in Hengelo zal worden verkleind. De concentratie van winkels rond het achtje (de bekende looproute) is het uitgangspunt. Waar nodig zal in overleg met de Stichting Centrum Management worden bekeken waar het plan moet worden aangepast aan de nieuwe uitgangspunten of waar aanpassing van de uitgangspunten noodzakelijk is.

b. Belangrijk element van de nieuwe aanpak is het verplaatsen van de winkels uit de periferie naar het centrum van de stad. De gemeente kan daarbij behulpzaam zijn door het scheppen van kwalitatief goede winkelruimte binnen het achtje. Oude panden kunnen worden opgekocht, her bestemd en geschikt gemaakt voor de nieuwe activiteiten. Waar nodig en

onvermijdelijk kan de gemeente panden door tussenkomst van de BV Stadsherstel zelf gaan verhuren. Overdracht aan derden heeft echter de voorkeur.

c. Ondernemers die hun winkel of werkplaats verplaatsen kunnen een premie ontvangen. Dat geldt ook voor eigenaren die voormalige winkelpanden zelf ombouwen tot wooneenheden of andere functies. Ook ondernemers die zich nieuw vestigen in de binnenstad kunnen hiervoor een premie ontvangen.

12. Energie-neutrale binnenstad

Hengelo loopt ver achter bij het energie-neutraal maken onze samenleving. Iedereen beseft dat het nodig is, maar weinigen nemen verantwoordelijkheid.

a. Voorgesteld wordt om van Hengelose binnenstad als eerste een energie-neutrale binnenstad van Nederland te maken. Het realiseren van deze uitdaging kan een positief effect hebben de beeldvorming over de Hengelose binnenstad.

b. Hengelo heeft kansen om dit te realiseren dank zij de wederopbouwarchitectuur. Die kenmerkt zich door vele platte daken. Dat zie je goed vanaf de kerktoren en de toren van het

stadhuis. De platte daken rijgen zich aan een. Op dit moment zijn die daken vrijwel niet in gebruik voor het benutten van zonne-energie. De gemeente kan bemiddelen bij het aanboren van subsidiebronnen voor eigenaren en zelf ook (met steun van het rijk) een extra subsidieregeling maken. Deze geldt dan voor alle inwoners van de stad. Groot voordeel is de zonnecellen op daken geen extra ruimte vragen en vanaf de grond niet zijn te zien.

13. Bataafse kamp

De Bataafse Kamp ligt er in toenemende mate verloren bij. De onderhoudskwaliteit is matig en er staat steeds minder opvallende kunst.

a. Tussen de Bataafse Kamp en het Prins Bernard plantsoen wordt bij de bestaande uitgang van het plantsoen een groene loopverbinding gerealiseerd. Zo worden de plantsoenen met elkaar verbonden en vormen zij ook optisch een groene long in het stedelijke milieu. Het verkeer kan deze groenverbinding niet passeren. De Enschedese straat eindigt aan beide zijden in een lus. Parkeren langs de Enschedese straat blijft mogelijk. De doorgang naar de binnenstad en de parkeergarage loopt via Beursstraat.

b. Hengelo beschikt over een kleurrijk waterorgel. Deze publiekstrekker zal op korte termijn worden geïnstalleerd in de vijver bij de Bataafse Kamp.

c. Als het schoolgebouw op de Bataafse Kamp vrijkomt zal dit worden bestemd voor culturele doeleinden. Onderzocht wordt of hier een museum voor moderne kunst kan worden gevestigd. Musea zijn belangrijke publiekstrekkers in de weekenden en dat is precies wat Hengelo nodig heeft.

14. Looproutes

Om de verblijfsfunctie van de binnenstad te versterken krijgt Hengelo drie belangrijke looproutes die worden bewegwijzerd en via apps op de telefoon toegankelijk worden gemaakt.

a. De winkelroute zal in samenwerking met de winkeliers helder worden aangegeven. Indien nodig zal geld beschikbaar worden gesteld om via apps het winkelen te bevorderen.

b. De bestaande route langs beeldbepalende gebouwen uit de wederopbouwperiode zal worden bewegwijzerd en worden uitgebouwd. Er zal geld beschikbaar worden gesteld om deze route ook via apps te bewegwijzeren en de deelnemers van informatie te voorzien.

c. Er komt een nieuwe cultuurroute. Die loopt via het Lambertusplantsoen, de Bataafse Kamp en het Prins Bernardplantsoen. De kunst langs deze route zal worden uitgebreid. Daarnaast zullen ook panden met belangrijke kunstuitingen en beelden in de openbare ruimte in de route worden opgenomen. Ook deze route wordt via apps toegankelijk gemaakt.

15. Financiële paragraaf

Waar visie ontbreekt, komt het volk om. Dit slaat ook op de situatie in Hengelo. Alles was de afgelopen jaren belangrijk behalve de binnenstad, ofschoon met de mond werd beleden dat het anders was. In de periode 2014-2018 was slechts 1,4 miljoen extra beschikbaar voor de binnenstad op grond van het collegeprogramma. De beschikbare budgetten voor andere activiteiten spreken echter duidelijke taal: de afgelopen 4 jaar is aan Hart van Zuid 12 miljoen extra uitgegeven om verliezen te compenseren en de projectontwikkelaar uit te kopen, het nieuwe stadskantoor en het gerenoveerde gemeentehuis kosten 40 miljoen en het leidt tot een extra last op de begroting die jaarlijks terugkeert. Het Warmtenet heeft de gemeente 17 miljoen gekost en de reconstructie van de invalswegen 31 miljoen. Samen 100 miljoen.

De verwaarloosde binnenstad heeft een enorme inhaalslag nodig en dat gaat geld kosten. ProHengelo stelt voor dat de gemeente 66 miljoen extra gaat investeren in de binnenstad de komende vier jaar. Het leidt tot een jaarlast van circa 4,1 miljoen euro op jaarbasis de komende tien jaar. Dat is 1,5 procent van de gemeentebegroting. Er wordt ook geld verdiend door de gemeente. Dit kan hoog oplopen. Veiligheidshalve is met deze nieuwe inkomsten geen rekening

gehouden in de begroting. Het voorlopige investeringslijstje staat in Bijlage I. Het is ter indicatie.

Hengelo gaat zijn plannen afstemmen op het realiseren van investeringen door andere partijen: ondernemers, projectontwikkelaars, particulieren, pensioenfondsen en beleggingsmaatschappijen. Dat moet honderden miljoenen aan nieuwe investeringen opleveren. In deze tijd geldt dat de

ontwikkeling van de stad draait om het vermogen van het gemeentebestuur om de koopkracht van deze investeerders te richten op de plekken in Hengelo waar die investeringen nodig zijn. Gemeentelijke investeringen dienen daarbij als smeerolie.

Hoe dit werkt zagen we bij de Agenda van Twente. Een investering van 80 miljoen heeft daar geleid tot een toestroom van andere investeringen ter waarde van 1,46 miljard euro. Een investering lokt nieuwe investeringen uit mits de initiële investering daarop is afgestemd. Hengelo heeft in totaal 61 miljoen beschikbaar voor nieuwe investeringen.

a. Voor directe investeringen in kapitaalsgoederen reserveren we 50 miljoen. 33,5 miljoen daarvan wordt afgeschreven op een termijn van 40 jaar. Daarbij gaat het om Lange Wemen, het Lambertusplantsoen, de Mentholbuurt en het opkopen en verbouwen van voormalige winkelpanden. 16,5 miljoen wordt geïnvesteerd in projecten van “maatschappelijk nut”, zoals de Wetstraat, de Markt, cultuurroutes, etc. Daarvoor geldt een afschrijvingstermijn van 15 jaar. Voor het realiseren van deze 50 miljoen aan kapitaalsinvesteringen wordt het geld zoals gebruikelijk geleend op de kapitaalmarkt. De jaarlast daarvan komt (bij vol gebruik) inclusief rente en aflossing uit op circa 2,93 miljoen per jaar.

b. De uitgaven voor sociale en culturele activiteiten in de binnenstad, het behoud van monumenten en de plaatsing van zonnecollectoren belopen over 4 jaar een totaal bedrag van 10 miljoen euro. Om dit te bekostigen wordt een stimuleringsfonds ingericht. Hierin zit 6 miljoen zit voor

culturele activiteiten, 1 miljoen voor monumentenzorg en 2 miljoen voor zonnecollectoren in de binnenstad. Opbrengsten uit de binnenstadontwikkeling worden in dit fonds gestort tot een bedrag van 15 miljoen (verkoop van doorontwikkelde panden, huurinkomsten, verkoop grond, etc.). Daarmee wordt het leenbedrag afgelost. Zonder het terugploegen van inkomsten naar het fonds bedraagt de investering op jaarbasis voor een periode van 10 jaar 1,2 miljoen euro. Bij de financiering wordt veiligheidshalve geen rekening gehouden met mogelijke inkomsten.

c. Hengelo richt een BV Stadsherstel op die uitvoert wat de gemeenteraad vindt dat er moet gebeuren. Voor de maatschappij is een initieel werkkapitaal begroot van 1 miljoen euro. In tal van steden is ervaring opgedaan met dit soort overheidsbedrijven waarin B&W de aandeelhoudersfunctie vervullen. De aankoop van panden wordt gefinancierd door de gemeente. De projectplannen van de BV Stadsherstel behoeven jaarlijks de goedkeuring van de raad. Via B&W als meerderheidsaandeelhouder oefent de gemeenteraad controle uit op de investeringen van de BV. Commerciële afwegingen zijn de verantwoordelijkheid van het bestuur van de BV. Externe deelnemers zijn welkom in de BV. Dit kunnen corporaties zijn en partijen die niet op winst zijn gericht. De jaarlasten voor de gemeente komen uit op 120.000 euro per jaar. De BV moet zijn eigen inspanningen terug verdienen. Om een start te kunnen maken zal de gemeente de bevoorschotting voor zijn rekening nemen.

d. Op dit moment is sprake van economische groei. Hierdoor ontvangt de gemeente jaarlijks extra inkomsten van het rijk op basis van het convenant tussen rijk en gemeenten. Als het rijk meer uitgeeft, kunnen de gemeenten dat ook doen. Mogelijk kunnen kosten voor de binnenstad uit het accres worden gedekt. Er is voorzien in een percentuele stijging van ruim 2% per jaar. In Hengelo komt dat uit op circa 6 miljoen euro per jaar. Deze extra inkomsten

worden niet geraamd, tenzij daar zekerheid over is verkregen. Als de inkomsten zich voordoen, worden deze aangewend voor de aflossing van geleend kapitaal binnen de totaal financiering van de gemeente. Ook gaat de gemeente zich inspannen om extra subsidies van rijk, provincie en Europa te verwerven. Mochten zich onverhoopt geen stijgingen voordoen, dan zullen de investeringslasten opgebracht moeten worden via extra bezuinigingen.

e. De investeringen in de binnenstad leiden niet tot een toename van de schuld van Hengelo. Door de afbouw van andere leningen binnen de gemeentelijke totaalfinanciering is ruimte beschikbaar om deze nieuwe verplichting aan te gaan.

f. Er komt een subsidieregeling stimulering woningbouw met een eindbudget van 8 miljoen euro. De regeling is bedoeld voor particuliere eigenaren, ondernemers en investeerders en maatschappelijke organisaties. Er is 8 miljoen beschikbaar. De extra OZB inkomsten worden aangewend voor vermindering van de financiële verplichtingen die de gemeente is aangegaan. Als de komende jaren bij de bouw van 400 nieuwe woningen in de binnenstad 10.000 euro subsidie wordt verstrekt per woning, zal de totale investering in de binnenstad alleen al voor woningen circa 70 miljoen bedragen bij een subsidie van 4 miljoen euro.

g. Uit de lopende begroting wordt geld vrijgemaakt voor cultuur op straat. Er komt een subsidieregeling voor culturele activiteiten in de buitenlucht. Grootschalig en kleinschalig. Het streven is dat ieder weekeinde in de stad culturele activiteiten plaatsvinden.

h. Er komt een subsidieregeling gericht op het opwekken van zonne-energie in de binnenstad. De regeling sluit aan op bestaande rijkssubsidieregelingen en vormt een extra plus. In de binnenstad wordt tijdelijk een energiewinkel gevestigd waar mensen terecht kunnen voor informatie en het afsluiten van contracten voor het plaatsen van collectoren.

26 Wij houden van Hengelo

16. Bijlage I Indicatieve begroting

Investeringsprogramma gemeente in miljoenen euro’s. Het programma is een indicatie. Op basis van nieuwe prioriteiten, vragen vanuit de bevolking, investeringsaanvragen of advies van deskundigen, kunnen verschuivingen in het programma worden aangebracht. Soms kan het met minder geld en hier en daar is mogelijk meer nodig.

Stationsplein