Poliflw

Het is nog maar kortgeleden, dat wij vieren – allen voor een andere partij – beloofden aan de kiezer dat wij ons in zouden gaan zetten als Kamerlid. Op ons konden ze stemmen, op ons konden ze rekenen, toch? En nu is het vijf maanden verder en nu kunnen jullie kiezers niét op jullie rekenen. Jullie zijn niet beschikbaar voor het Kamerwerk, jullie controleren de regering niet, maar zitten erin!

Wanneer de Kiesraad kijkt of iemand benoembaar is, na de verkiezingen, wordt er gekeken of iemand benoemd kan worden. Vervolgens kijkt de Tweede Kamer zelf of iemand ook kan worden toegelaten tot de Tweede Kamer. Dan mogen er geen onverenigbare functies zijn: een Kamerlid kan bijvoorbeeld geen onderdeel uitmaken van een kabinet. Een uitzondering wordt gemaakt voor gekozen Kamerleden die als demissionair bewindspersoon gekozen zijn. Je mag als Kamerlid niet tegelijkertijd ambtenaar zijn en Kamerlid, of de regering adviseren als lid van de Raad van State en Kamerlid zijn. Dit is niet voor niets: functies en belangen gaan door elkaar lopen. Hoe aardig of hoe integer iemand ook kan zijn: deze ‘incompatibiliteiten’ zijn uitgesloten.

En nu doen jullie het toch? Met het aanvaarden van jullie benoeming als staatssecretaris, zij jullie willens en wetens een onverenigbare functie aangegaan, zónder jullie Kamerlidmaatschap op te geven. Voor mevrouw Yeşilgöz geldt zelfs dat ze noch de nevenfunctie, noch de extra inkomsten heeft gemeld in de daartoe behorende registers van de Tweede Kamer. Jullie zijn alle drie in overtreding van het regelement van de Kamer maar jullie doen in mijn ogen nog iets veel ergers!

Vanuit jullie Kamerlidmaatschap de afgelopen jaren, wéten jullie dat het geen pruimentijd is. Jullie weten hoe het werken als Kamerlid met minimale ondersteuning ten opzichte van ministeries vol met ambtenaren een grote klus is. En nu houden jullie drie belangrijke zetels bezet die ingenomen kunnen worden door mensen die volop hun taak als volksvertegenwoordiger kunnen vervullen: wetten van de regering beoordelen en beter proberen te maken, wetsvoorstellen schrijven, en niet onbelangrijk de regering controleren. Dit alles kunnen jullie niet doen.

‘Een dier is meer dan een lap vlees.’ Dat is de eerste zin uit ons SP-partijlied. Want zo is het natuurlijk ook. Maar helaas gaat het er in de bio-industrie anders aan toe. Wist je dat er in Nederland jaarlijks 40 miljoen pasgeboren kuikentjes gedood worden omdat ze ‘niet nuttig’ zouden zijn? Daar moet een eind aan komen en daarom komen we in actie!

Het is namelijk niet alleen afschuwelijk, maar ook onnodig. Er zijn alternatieven genoeg. Zo kan er al veel eerder geselecteerd worden op geslacht, ruim voordat de eitjes een levensvatbaar kuikentje bevatten. In Duitsland en Frankrijk komt er daarom al een verbod op het doden van de jonge kuikentjes.

Precies de helft van alle kuikentjes die in de Nederlandse industrie geboren worden ondergaan dit lot. Het zijn de haantjes. De mannelijke kuikentjes zijn namelijk niet geschikt voor consumptie en leggen geen eieren. Daarmee hebben zij geen ‘economisch nut’ en is er voor de industrie ook geen reden om hen in leven te houden. Daarom moeten ze daags na hun geboorte dood.

Dit is afschuwelijk wreed en moet stoppen. Natuurlijk is het verbod op het doden van kuikentjes niet dé oplossing voor al het dierenleed, maar we kunnen in ieder geval 40 miljoen haantjes redden. Laten we daar geen dag langer mee wachten!

Daarom onze oproep: steun en deel deze actie met alle dierenvrienden die je kent. Help mee om dit dierenleed uit de wereld te helpen.

Volgende week komt de Amerikaanse president Joe Biden naar de NAVO-top in Brussel. Eén van de grote actuele onderwerpen op de top is wapenbeheersing, ontwapening en non-proliferatie. Dat is een onderwerp te midden van bewapeningsplannen en een Koude Oorlogssfeer. Kernwapens zijn levensgevaarlijk en in een Koude Oorlogssfeer met zowel Rusland als China moeten ontwapening en diplomatie voorop komen te staan. In deze verslechterende omstandigheden in Europa kunnen de bestaande kernwapens niet onbesproken blijven.

Minister Bijleveld van Defensie en minister Kaag van Buitenlandse Zaken lieten de Kamer onlangs weten dat ontwapening onverminderd van belang is. Als covid het toelaat, zal er waarschijnlijk in augustus een ‘toetsingsconferentie’ van het non-proliferatieverdrag plaatshebben. Daar moet de verspreiding van kernwapens naar nieuwe landen worden voorkomen. Maar ook zouden er concrete aansporingen voor kernwapenontwapening moeten worden gedaan. Het is van belang dat Nederland in de aanloop naar de komende NAVO-top, maar ook die van december dit jaar, laat zien dat zij een einde wil maken aan de atoomwapenwedloop op eigen grondgebied.

Er zijn namelijk plannen om kernwapens te moderniseren. De F-16 wordt binnenkort vervangen door de F-35, voorheen bekend als JSF. Bovendien wordt de bom die nu onder de F-16 hangt, vervangen door een gemoderniseerde kernbom voor de F-35. Die bom heet B- 61-12. Nederland deelt de kernwapens met de Amerikanen. Niet alleen liggen ze op Nederlands grondgebied in Volkel, maar ook lopen we het risico dat Nederlandse piloten op een nare dag verplicht worden dit wapen af te werpen. Een dergelijke afspraak van nuclear sharing bestaat er ook tussen de VS en België, Duitsland, Italië en Turkije. In totaal gaat het waarschijnlijk om zo'n 100 atoomkoppen in vijf Europese landen.

Ik vraag de regering concrete plannen te maken om afscheid te nemen van de atoomtaak. In 2013 steunde een meerderheid van de Kamer mijn motie: geen kernwapens onder de JSF. Dat moet het uitgangspunt zijn. Het zou goed zijn als de regering – bij voorkeur samen met de andere NAVO-landen die een nucleaire taak hebben (België, Duitsland, Italië, Turkije) - aan de NAVO en de VS meldt dat van deze taak wordt afgezien. De fracties van de politieke partijen die nu nadenken over een regering zouden dit plan moeten steunen. Bedenk ook dat er in Duitsland verkiezingen voor de deur staan en dat er een kansrijke partij is, de Grünen, die af wil van de atoomtaak.

Maar hier moet het niet bij blijven. Laten we het goede voorbeeld geven, laten we streven naar een Europese kernwapenvrije zone. Dus ook inclusief Frankrijk en Groot-Brittannië. Uiteindelijk moeten alle kernwapens de wereld uit. Dat is in lijn met het onlangs aangenomen VN-verdrag tegen kernwapens. In januari 2022 is de eerste conferentie van landen die dit VN-verdrag hebben ondertekend. Het is belangrijk dat Nederland daar aanwezig is, op zijn minst als waarnemer, maar liefst met buurlanden die ook kernwapens delen met de Amerikanen.

Vervolgens, in de komende regeerperiode, kunnen we het VN-verdrag op het verbod van kernwapens tekenen - met zoveel mogelijk bondgenoten. Dan komt eindelijk een eind aan de verouderde wapenwedloop met deze massavernietigingswapens.

De toegang tot het recht staat onder druk. Die zin heb ik de afgelopen jaren ontelbare keren uitgesproken. Dat is omdat de huidige minister voor Rechtsbescherming totaal ongeschikt is voor zijn taak.

Eerst een aantal feiten. Vorig jaar hing 5% van de sociaal advocaten de toga aan de wilgen. Sinds 2014 zijn er al 14% minder sociaal advocaten in ons land. Dat is niet omdat deze advocaten geen zin meer hebben in hun werk. Of omdat er opeens geen werk meer voor hen is. Integendeel. Er zijn genoeg mensen die rechtshulp nodig hebben, maar te weinig geld hebben om een dure advocaat te kunnen betalen.

De sociaal advocaten krijgen een veel te lage vergoeding. Er is geen droge boterham te verdienen met dit belangrijk werk. De aanwas van jonge advocaten die dit werk willen doen neemt daarom ook flink af.

En eindelijk heeft de rest van de Tweede Kamer ook het licht gezien. De toeslagenaffaire, het grote schandaal waarbij burgers vermorzeld zijn door de overheid, heeft het besef doen toenemen hoe belangrijk goede rechtsbescherming is. In woord, maar nog niet in daad, moeten volgens de Tweede Kamer de sociaal advocaten weer een fatsoenlijk loon krijgen.

Ik schrijf in woord, maar nog niet in daad. Want terwijl minister-president Rutte zijn ‘superradicale’ idee presenteerde bij Nieuwsuur om de sociaal advocaten weer een fatsoenlijk loon te geven, schreef minister Dekker de volgende ochtend doodleuk aan de Tweede Kamer dat hij geen millimeter gaat opschuiven.

En dan zijn we weer terug bij af. De minister voor Rechtsbescherming, nota bene, is totaal ongeschikt voor zijn taak en de toegang tot het recht staat onder druk. Niet voor niets gaven sociaal advocaten de minister eerder een hele dikke onvoldoende.

En daarmee ligt de bal dus bij de Tweede Kamer. Het is laat, maar nog niet te laat. Waar we in ieder geval geen tijd voor hebben zijn politieke spelletjes. Partij X of Y die de punten wil scoren omdat ze hierop iets binnen hebben gehaald bij de formatie. Alsjeblieft. Niet doen. Dit gaat om onze rechtsstaat.

Wat we wel moeten doen is nu kiezen voor een hogere vergoeding voor sociaal advocaten. Niet pas over een tig aantal jaren, maar nu. Daarom nog één keer: De toegang tot het recht staat nu onder druk. De sociaal advocaten staan nu onder druk. Om klassenjustitie te voorkomen, omdat mensen hun recht niet meer kunnen halen, moet er daarom ook nu wat gebeuren.

Minister Blok van Buitenlandse Zaken en ook premier Rutte reageren vooralsnog uitermate zwak op het opgelaaide oorlogsgeweld in het Midden-Oosten. Weliswaar veroordelen zij de beschietingen vanuit Gaza op burgerdoelen in Israël. Maar dat Israël ook aanvallen op burgerdoelen uitvoert en dat bij luchtaanvallen tegen Gaza burgerdoden vallen, waaronder kinderen, blijft onbenoemd. Het is een pijnlijke eenzijdigheid, die we helaas gewend zijn. Blok bleek niet eens in staat het bloedbad in Gaza in 2018, toen Israël 200 demonstranten doodde, te veroordelen.

Stel dat de Nederlandse regering alsnog bij zinnen komt en ook het Israëlische geweld veroordeelt, dan is dat nog maar een begin. Veel meer is nodig voor een duurzame vrede tussen Palestina en Israël. Een doorstart van het zogenaamde Midden-Oosten vredesproces is daar geen onderdeel van. Serieuze onderhandelingen over vrede verdienen natuurlijk steun, maar in het verleden zijn dergelijke gesprekken door Israël vooral benut om de nederzettingen verder uit te breiden. Zolang deze ‘vredesonderhandelingen’ worden geleid door de VS, dat pal staat achter Israël en het land politiek en financieel steunt, is dit voor de Palestijnen een doodlopende weg.

Wat dan wel? De enige manier om Israël te bewegen de bezetting van Palestina op te geven is gelegen in het opvoeren van de druk. Dat kan bijvoorbeeld door maatregelen tegen de illegale nederzettingen, zoals het aan banden leggen van handel hiermee. Ook kan het EU-associatieakkoord, dat voorziet in handelsvoordelen voor Israël, opgeschort worden. Verder kan de EU gerichte sancties nemen tegen verantwoordelijken voor het oorlogsgeweld, zoals inreisverboden en het bevriezen van tegoeden.

Tot slot zou de EU - als grootste donateur van zowel Israël als de Palestijnen -het voortouw kunnen opeisen in vredesonderhandelingen. In het debat met minister Blok (donderdag 20 mei) zal ik daarop aandringen. Het is in ieders belang dat zo snel mogelijk een eind komt aan de oorlog en bezetting.

Conform het besluit van de partijraad kunnen alle SP-leden tussen 4 en 14 november in hun lokale afdeling een stem uitbrengen op de kandidaten voor het nieuwe partijbestuur 2022-2024. Leden die zich geroepen voelen en geschikt achten, worden uitgenodigd om zich voor 14 juni aanstaande kandidaat te stellen.

Het SP-bestuur telt 34 leden. De voorzitter en de secretaris, 11 algemeen bestuursleden, 19 regiovertegenwoordigers en de fractievoorzitter van de Tweede Kamer en Eerste Kamer (zij zijn uit hoofde van hun functie lid van het partijbestuur). De regiovertegenwoordigers worden gekozen op de regioconferenties.

De voorzitter en algemeen secretaris worden in functie gekozen. Voor algemeen bestuursleden geldt dat de 11 kandidaten met de meeste stemmen in het partijbestuur plaatsnemen. Op SPnet zijn de procedure en functieprofielen voor de nieuwe bestuursleden te vinden.

De partijraad heeft een kandidatencommissie ingesteld die met kandidaten zal spreken en daarna een advies zal uitbrengen aan het partijbestuur.

Ieder SP-lid dat minimaal de steun heeft van ten minste één afdeling of 50 individuele leden, kan zich kandideren voor een plaats in het partijbestuur, door voor 14 juni motivatiebrief en CV te sturen naar kandidatencommissie@sp.nl. Het partijbestuur zal op 3 september een voordracht doen aan de leden.

Tijdens de verkiezingscampagne is me regelmatig gevraagd wat ik als eerste zou willen veranderen in Nederland. Dat is dus dit. Een eind maken aan de armoede onder kinderen. Hoe hartverwarmend het initiatief van Johan ook is, het zou niet nodig moeten zijn. Veel van de ouders die geen geld hebben voor ontbijt voor hun kinderen, hebben namelijk wel een baan. Maar liefst een half miljoen mensen in Nederland moet rondkomen van het minimumloon. Zij werken, maar verdienen daarmee te weinig om van te kunnen leven. Die lonen moeten omhoog. En we moeten zorgen dat de lasten, zoals de huur en zorgkosten, omlaag gaan. En dat kan! In Nederland bezit de rijkste 10% maar liefst twee derde van ons totale vermogen. Dat betekent dus dat 90% van Nederland het moet doen met de rest. We moeten de rijkdom eerlijker verdelen. En daarmee een eind maken aan de armoede onder kinderen.

Wil je meer weten over het initiatief van Johan of steunen? Dat kan op de website van ‘Niet graag een lege maag’.

De rechtshulp en rechtspraak stonden te ver van deze ouders af. De enkele ouder die naar de rechter stapte daargelaten, voor de meeste ouders had de rechtszaal net zo goed op een andere planeet kunnen staan. Om dat te doorbreken is rechtshulp dichtbij huis nodig. Bijvoorbeeld in Huizen van het Recht. Een laagdrempelige voorziening in de wijk, waar mensen terecht kunnen voor hun probleem. Eerste hulp bij sociaal-juridische vraagstukken. Dat kan een brief zijn met dreigend ontslag van een werkgever, maar ook het stopzetten van een bijstandsuitkering of een vordering tot het terugbetalen van de kinderopvangtoeslag. Een mens met een probleem moet ergens naar toe kunnen om het verhaal te kunnen doen en geholpen of doorverwezen worden. Laagdrempelig, betaalbaar, niet te ingewikkeld. Veel onrecht op één thema, zoals bijvoorbeeld met de kinderopvangtoeslag of de participatiewet, moet ook een duidelijk signaal zijn dat er meer aan de hand is en dat er ook voor de beleidsmakers en de wetgever werk aan de winkel is. Zo voorkomen we meer onrecht. De toegang tot het recht is het fundament van onze rechtsstaat.

Dat de Raad van State naast een adviserende ook een rechtsprekende taak heeft is veel juristen al langer een doorn in het oog. Principieel geldt dat het orgaan dat de regering adviseert over wetten niet ook tegelijkertijd de hoogste rechtsprekende instantie zou moeten zijn. Dan is de schijn van partijdigheid aanwezig. De wetswijzigingen om hier wat aan te doen uit het verleden zijn lapmiddelen gebleken. De Raad van State kiest helaas te vaak en te makkelijk de kant van de overheid. Een overheidsdienst zou haar zaken wel op orde hebben dus daar mocht op vertrouwd worden, vond de Raad van State. Ten onrecht, blijkt nu. De afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State is niet het schild van bescherming voor de burger geweest. De rechtsbescherming is niet in goede handen bij het instituut dat zo dicht op de overheid zelf zit. De rechtsprekende taak zou dus weggehaald moeten worden bij de Raad van State en ondergebracht moeten worden bij de gewone rechterlijke macht. Bijvoorbeeld in een bestuursrechtelijk gerechtshof. Waarna cassatie mogelijk is bij de Hoge Raad. Ook de Raad voor de rechtspraak en veel juristen van statuur hebben zich hier in het verleden voorstander van getoond.

Het vertrouwen in de rechtsstaat is geschonden en moet worden hersteld. We moeten er dus voor zorgen dat mensen hun recht kunnen halen. Door betaalbare rechtshulp te organiseren, laagdrempelig en in de buurt. En door de rechtsbescherming te verbeteren, door de rechtspraak in het bestuursrecht onder te brengen bij de gewone rechterlijke macht. Dat is voor sommige juristen wellicht een revolutie, maar deze crisis in de rechtsstaat vraagt daar ook om. Dit moet heel fundamenteel worden aangepakt, omdat het gaat over het vertrouwen in de rechtsstaat.

Een grote meerderheid van de Tweede Kamer stemde vandaag voor de SP-wet voor een bindend referendum. Daarmee is een flinke stap gezet in de versterking van onze democratie. Met dit referendum krijgen mensen de mogelijkheid om politici te corrigeren, als die besluiten nemen die een meerderheid van de bevolking écht niet wil.

Initiatiefnemer Ronald van Raak noemt dit referendum de belangrijkste vernieuwing sinds de invoering van het algemeen kiesrecht: ‘Bij de verkiezingen in maart vragen politici het vertrouwen van de kiezers, maar durven de politici de mensen ook de mogelijkheid te geven om hen te corrigeren? Een grote meerderheid van de bevolking wil een bindend referendum. Het idee dat we de politici kunnen terugfluiten helpt om het vertrouwen in de politiek te vergroten.’

Steun de actie voor een bindend referendum!

Alleen VVD, CDA en SGP stemden tegen het wetsvoorstel. Nu gaat de wet naar de Eerste Kamer, waar ook een meerderheid voor het bindend referendum lijkt te zijn. De invoering van dit referendum vraagt wijziging van de Grondwet. Daarom moet na de verkiezingen van 17 maart de wet opnieuw door beide Kamers worden besproken en dan is een tweederde meerderheid nodig. ‘Mensen kunnen bij deze verkiezingen onze politiek een stuk democratischer maken. Door niet te stemmen op VVD, CDA of SGP, de drie partijen die tegen het referendum zijn,’ aldus Ronald van Raak.

De SP draagt bouwstenen aan voor een fundamenteel andere politiek en een eerlijke samenleving. Dat blijkt uit het conceptprogramma dat de partij vandaag naar haar leden heeft gestuurd. De verkiezingen van maart 2021 zijn volgens de SP hét moment waarop de veranderende tijdsgeest ook politieke gevolgen moet krijgen. ‘De coronacrisis heeft opnieuw laten zien dat een samenleving niet draait om concurrentie maar om samenwerking. Dit is het moment om te investeren. In zorg, banen en woningen en in mensen zelf. Nederland komt sterker uit deze crisis als we nu kiezen voor eerlijke politiek,’ stelt SP-leider Lilian Marijnissen.

Marijnissen: ‘Wij willen dat ons land eerlijker wordt. Niet meer de markten, maar de mensen moeten centraal staan in de politiek. Door mensen meer zeggenschap te geven, over de zorg, over hun woning en op het werk. En door een einde te maken aan de groeiende tweedeling, op het gebied van inkomen, onderwijs en veiligheid. De SP is er voor iedereen die wil investeren in ons land. In zorg zonder marktwerking, in betaalbare huizen en in schoon en veilig Nederland. En bij alles wat we doen staat eerlijkheid voorop. Wie veel heeft, kan ook wat meer bijdragen aan wat van ons allemaal is. Dat vinden heel veel Nederlanders niet meer dan logisch.’

De SP komt met vertrouwde voorstellen zoals het afschaffen van het eigen risico, het verhogen van het minimumloon, het verlagen van de huren en de AOW op 65. Daarnaast wil de SP een eerlijke bijdrage vragen van mensen met een hoog inkomen of vermogen en van de grote bedrijven die winst maken. Nieuwe voorstellen zijn onder andere het kleinschalige zorgbuurthuis, waarin iedereen oud kan worden in de eigen buurt, winstdeling waarmee de winsten van bedrijven niet alleen onder aandeelhouders verdeeld worden, maar ook onder de werknemers en gratis OV voor kinderen en ouderen.

Dit zijn de tien speerpunten in het verkiezingsprogramma van de SP:

Werknemers krijgen een grote stem in belangrijke beslissingen van bedrijven, bij grote investeringen, de hoogte van inkomens aan de top of bij de verkoop van een bedrijf. Medewerkers krijgen voortaan ook recht op een deel van de winst, door een ‘winstuitkering’.

De marktwerking in de zorg wordt gestopt, door een Nationaal ZorgFonds dat voortaan álle noodzakelijke zorg vergoedt, zonder eigen risico. Ouderen die zorg nodig hebben of niet meer thuis kunnen blijven wonen kunnen kiezen voor een kleinschalig Zorgbuurthuis: oud worden in je eigen buurt.

Iedereen die dat wil krijgt het recht om met 65 jaar met pensioen te gaan. De inkomens worden verhoogd, het minimumloon gaat naar 14 euro. In de cao’s wordt afgesproken dat topsalarissen niet meer dan tien keer zo hoog mogen zijn dan dat van de laagstbetaalden.

Niet bestuurders maar huurders krijgen het voor het zeggen bij de woningcorporaties. Nul is genoeg: de huur gaat komende jaren niet omhoog en wordt lager voor alle mensen met een lager inkomen. Met een nationaal bouwplan bestrijden we de groeiende woningnood en zorgen we voor betaalbare huizen.

In het onderwijs gaan de lonen omhoog en worden de klassen kleiner. Onderwijs wordt weer een motor van emancipatie, door goed beroepsonderwijs voor iedereen. Studeren is niet alleen voor de elite, iedere student krijgt het recht op een fatsoenlijke studiebeurs.

Iedere bewoner heeft recht op een veilige buurt, daarom wordt geïnvesteerd in meer agenten op straat. Ook klassenjustitie wordt bestreden: in Huizen voor het recht maken we het recht halen voor iedereen betaalbaar.

Gebouwd wordt aan een duurzame samenleving, in plaats van de huidige wegwerpeconomie. Met een eerlijk klimaatbeleid waarin niet de mensen maar de grote vervuilers de rekening gaan betalen. Voor een beter klimaat planten we voor iedere Nederlander een boom.

Elke vorm van discriminatie, door wie dan ook, wordt bestreden. Bedrijven die discrimineren komen niet meer in aanmerking voor overheidsopdrachten. Met de invoering van werkvergunningen wordt verdringing van werk en uitbuiting van arbeidsmigranten tegengegaan.

In Europa stellen we de belangen van bedrijven niet meer boven die van mensen. In een nieuw verdrag maken landen afspraken over een EU waarin de nationale democratie wordt gerespecteerd. Dit nieuwe verdrag wordt in een referendum voorgelegd aan de bevolking.

Met een bindend referendum krijgen mensen de mogelijkheid om de politici terug te fluiten als die wetten aannemen die de mensen niet willen. Politici mogen niet betere voorzieningen hebben dan andere mensen. De riante ‘wachtgeldregeling’ wordt dan ook afgeschaft.

In de SP hebben de leden het laatste woord. Zij bespreken dit conceptprogramma komende periode in alle afdelingen. Op basis van de suggesties en de commentaren van de leden wordt een nieuwe versie gemaakt, die opnieuw aan de leden wordt voorgelegd. Het uiteindelijke programma zal worden vastgesteld op het congres in december.