Poliflw

Spoken word counts

Dear Europeans,

It is always an idea that makes the world a better place.

Ideas turn into inventions.

Once in a while an invention brings about something great – with meaning to all of us. A tool we can never live without.

With European integration it is exactly like that. In principle, a simple but majestic idea. In practice, an invention, a machine that fulfills its promise.

As the first climate minister in Dutch history, I’ve seen its inner workings. I now go to Brussels more often than I see my dog at home.

And this city, this capital of Europe, never seizes to amaze me.

Its historical importance.

We Europeans don’t fight each other anymore with weapons.

We send our judges to Luxembourg and our politicians to Belgium.

They come together in tiny grey-carpeted rooms.

Under suspended ceilings.

In bleak lighting.

With a serious shortage of coffee.

We use words, laws, negotiations, patience.

We compromise.

We sit together in a room until we have a solution.

On a day like today, I am very conscious of the responsibility of being in the room where it happens.

Of using power for good.

Of forging solutions for peace and humanity.

Today is the 20th of January.

On this day in 1942, exactly 82 years ago, fifteen Nazi officials came together in a room by the Wannsee, a lake on the outskirts of Berlin.

Their meeting lasted less than two hours.

And in that time they used their individual power and responsibility to decide on their “final solution”.

Europe as we know it today was built in response to that trauma.

To make war between states materially impossible.

To deal with the unspeakable horror and the shame

of the genocidal climax of European civil war.

To make sure the room where it happens has its powers constrained.

Its morality guarded by new layers of European protection.

‘Never again’ not as a hollow phrase, but as a practical point of political departure.

Pain turned out to be the pathway to our current European Union.

We in the west of Europe have now lived in freedom and peace for almost 80 years. A uniquely long period in history. A privilege.

Will it really take another period of violence, destruction and collapse for European countries to realize that we need each other?

Are we that short-sighted?

That is my greatest fear.

How many Europeans remember the lessons of history?

For today’s young generation Charles de Gaulle is only an airport.

And, I would add: Robert Schuman just subway station.

Of the 450 million EU citizens, few would recognize them in a photograph: Konrad Adenauer, Jean Monnet, Simone Veil, Louise Weiss and all those others who made the European project such a beacon of prosperity and progress.

The fact that the men and women would not be recognized does not seem the main problem to me and, in fact, might remain a specialty for historians.

As long as those hundreds of millions of EU citizens continue to experience what Europe means in their daily lives:

– Making payments in our strong and stable currency;

– Crossing borders to live, study, love and – if you’re like me and live on the border – walk your dog into Germany;

– Security, comradeship and brotherhood – they are all within reach!

Know this: a United Europe is one of the strongest entities in the world. Putin wants to divide and conquer us. We cannot let that happen. Whatever our differences, we have to stick together.

I say this today, because we are on the eve of yet another major battle for Europe.

Far-right nationalists are threatening to hollow out the power of our political partnership.

Wilders, Meloni, Orbán, Le Pen are on the rise. The problem is no longer that they want to damage our Union by leaving it.

The problem is that they want to stay to break it completely.

While the physical war is already here, the rhetorical war… the battle in language and ideas … the race between raising hope and sowing fear … has not yet half begun.

And that’s on us, liberal-democrats and progressives:

Are we doing enough?

Everyone in this room: are we telling a story of hope for a better future?

Are we appealing to the heart,

which in politics as in life is so much stronger than the mind?

Which conversations are you having with people you disagree with?

I say: we are falling short.

Let’s change that today.

I will not stand by the side of the road with a “Watch out for populists!” sign.

Today is a warning shot. Time to wake up!

Are you with me?!

My nephews and nieces, your children, they should be saying to each other in fifty years, ‘wow, 130 years of freedom and peace, that’s magnificent!’

And whether they can name the leaders who stood up… I Don’t Care…

… as long as they know that Europeans decided to fight for peace, security, prosperity and happiness.

And that winning every battle, begins with this decision (!)

If you want to put French people first, you should put Europe first.

If you want to put Italians first, you should put Europe first.

If you want to put Dutch people first, you should put Europe first.

The evidence of 80 years of ever closer union is that things have only become better for us.

– We already have a single market. That gives us great prosperity.

– We have shared values, enshrined in common laws, which give people freedom and opportunity.

Now, the question should be: “What is the next good thing we are going to achieve together?”

For me the answer is clear: collective security.

We need a European defense ready to protect our own territory.

We have proven we can change quickly.

We can be nimble.

We are master improvisers.

Look at what happened after covid:

European economic support, European vaccines.

Look at what we did after we were cut off from Russian gas:

we came together and fixed it.

That’s the attitude we need. Now more than ever.

Another crisis is looming right around the corner.

Another era of Trump in America.

We should hope that the Democrats stay in power, but make sure we get our own affairs in order as soon as we can.

Build a Europe ready to defend our own territory.

If we stand divided, we are toast.

If we stand together, we can and we will defeat the evil on our border.

Dear friends,

Peace and security are not just about Russia and Ukraine, Israel and Palestine, or any other armed conflict.

They are also about climate, energy, migration, health and work.

The EU we need right now should be able to answer the Five Big

Questions of our time:

First: do you wish for green(er) industry, a healthier continent and a cleaner country?

Then put Europe first

If we work together, we can harness the power of the sun in Spain, of water in Scandinavia and the wind power of our North Sea.

We will create European funds to mine, develop and recycle the critical raw materials we desperately need.

And don’t forget: this is the time to heal nature and agriculture.

The soul of Europe is not only in our cities, squares and cathedrals,

but also in our forests, flatlands and hills.

Local food in a healthy landscape – that’s the mission.

No time to waste: let’s end all bio-industry and ban pesticides now!

Second: do you want more money at the end of the month?

Then put Europe first.

Let Europe enforce better pay and conditions.

Let Europe spread child care as a public good to all of Europe, setting people free and sparking economic growth.

We make our money in Europe.

So let’s strike fair and green trade deals around the globe.

This is not a time for complacency, but for ambition!

Not for less, but for more!

Third: do you want a digital world based on your values?

Then put Europe first.

Let’s stop building malfunctioning lie detection systems for migrants,

And start using AI to make wind turbines perform better;

Quit spending public money on algorithms for huge companies,

start using machine-learning to map deforestation;

Let’s use our collective digital power in a positive way.

Fourth: do you have concerns about migration?

Then put Europe first.

The time to make failed deals with dictators is over.

Now is the time to build safe and legal routes

for those rightfully seeking shelter in Europe.

Protect our common European border,

so we can keep our inner borders open.

And let’s be grown-ups: we can each take our fair share of refugees.

Many hands make light work.

And last, most fundamentally: do you want to take away the fear of war?

Then put Europe first.

Give Europe your blessing in June, so we can finally defend ourselves on this great continent!

We can only maintain our individual sovereignty if we guard our collective solidarity.

We spend 240 billion euros on defense, the same as the Chinese, 3 times more than the Russians, and yet we are not capable to defend ourselves.

This is an insult to taxpayers all across Europe and it has to change.

We need a European pillar within NATO that can operate independently if and when needed.

We need a European minister of defense.

We must stop shying away from our own potential strength. We are a peace machine that has entered a war operation. Let’s act like it!

Our new European stability is based on our will to look into the future together as far as we can.

I myself call it: ‘Europe as our State of Being and Belonging’.

The European project was born out of the courage of its people.

We should prove that we hear each and every European,

respond to the anxieties of our fellow citizens.

The far-right nationalist elite is out of touch with what people want and need.

Liberal democrats need to stand up and give people a voice.

75% of Europeans want to give Ukraine the financial support it needs,

not cosy up to a Russian dictator.

77% of Europeans want a common defense and security policy,

not a complete denial of the reality of the world.

85% of Europeans want massive investments in renewable energy, not a complete denial of climate science.

Europe gives us power and agency. Allows us to deal with fear. Gives us hope.

And it is our responsibility, all of us here in this room, to make that hope heard.

Dear Europeans,

Our political family must never make the mistake of normalizing the far right.

We fight this election to defend liberty against tyranny.

Democracy against autocracy.

Stability against chaos.

If we enable and normalize politicians like Le Pen, Orban or Wilders,

we corrupt freedom.

We taint democracy.

We lose our right to speak.

This progressive liberal family

– our proud Alliance of Liberals and Democrats for Europe

and the Renew group in the European Parliament

– has welcomed our brave Ukrainian brothers and sisters.

I am grateful a few of them are here today.

Let us never betray them by collaborating with those who openly admire the Russian dictator that slaughtered their countrymen.

Let us be allies not of oppression, but of liberation.

That’s who we are.

That’s our liberal creed!

Dear European friends,

We must win the battle for Europe, from June 6 to 9.

Our friends in Poland have showed us it can be done.

So I ask you here in the room: please join us!

Staying silent is no longer your ticket to safety and security.

Let’s reach out to all those who are worried.

Hear their concerns.

Talk about Europe’s mission to retake control of our destiny.

And recognize that being afraid is sometimes part of life.

There is no shame in doubt.

Even Churchill, Veil, and Delors were not born Europeans

– but became convinced of the idea during their lifetimes.

Europe is something you can grasp somewhere in your life

– to never let go.

That was certainly the case for François Mitterrand,

one of the signatories of the Maastricht Treaty.

His campaign ran the optimistic slogan:

‘L’avenir c’est maintenant’.

L’avenir c’est maintenant.

That’s where we are. That’s the spirit we need.

Not to foresee the future, but to invent it.

Not later. Now.

The future is now.

Die Zukunft ist jetzt.

El futuro es ahora.

De toekomst is nu.

Or, in the words of our European, Ukranian friends…

Maybutnye vzhe zaraz

Terwijl het hele land in rep en roer is over de Coronacrisis, zou er bijna een schokkende gebeurtenis aan onze aandacht ontsnappen. De Nederlandse overheid heeft een levensgevaarlijke man die wordt verdacht van terrorisme, opgehaald uit Oman en naar Nederland gebracht. 

In 2010 zou hij zijn uitgereisd naar Somalië, om namens een of meer islamitische terreurorganisaties deel te nemen aan de gewapende jihad. Enkele weken geleden meldde hij zich bij de Nederlandse ambassade in Oman, met het verzoek om naar Nederland gebracht te worden. Hij zou een ‘nieuw leven’ willen beginnen. De Nederlandse overheid heeft tot overmaat van ramp besloten aan zijn verzoek te voldoen en hem in Oman op te halen.

Op Schiphol is de man gearresteerd. De ervaring leert dat het niet eenvoudig is om voldoende bewijsmateriaal te verzamelen van terroristische misdrijven die duizenden kilometers verderop zijn gepleegd. Er is dus een reële kans dat deze levensgevaarlijke moslimterrorist binnenkort weer op vrije voeten staat.

Forum voor Democratie vindt het onacceptabel dat de Nederlandse bevolking aan dit risico wordt blootgesteld en heeft minister Grapperhaus (Justitie & Veiligheid) de volgende Kamervragen gesteld:

Vraag 1Bent u bekend met het bericht “Somaliëganger (38) opgepakt op Schiphol”?*

Vraag 2Wanneer bent u erover geïnformeerd dat de 38-jarige man is afgereisd naar Somalië, om zich aan te sluiten bij een of meerdere islamitische terreurorganisaties en deel te nemen aan de gewapende jihad?

Vraag 3Wanneer en op welke welke wijze heeft deze terrorist ooit de Nederlandse nationaliteit verkregen? Had hij naast de Nederlandse, nog een of meerdere andere nationaliteiten?

Vraag 4Van welke terroristische misdrijven wordt de man precies verdacht? Hoe bent u achter deze informatie gekomen?

Vraag 5Wanneer, waarom en door wie is besloten om hem op zijn verzoek in Oman op te halen en naar Nederland te brengen? 

Vraag 6Houdt u er rekening mee dat het niet lukt om voldoende wettig bewijsmateriaal te verzamelen van de terroristische misdrijven die hij duizenden kilometers verderop heeft gepleegd?

Vraag 7Hoe gaat u ervoor zorgen dat deze man geen gevaar voor de Nederlandse bevolking vormt, wanneer hij op vrije voeten wordt gesteld?

Vraag 8Heeft u onderzocht wat de mogelijkheden zijn om zijn Nederlandse nationaliteit af te pakken en hem als ongewenst vreemdeling te laten verklaren? Zo nee, waarom niet? Zo ja, wat waren de uitkomsten van dat onderzoek? 

Vraag 9Hoeveel mensen zijn er naar schatting in totaal afgereisd vanuit Nederland naar Somalië om zich aan te melden bij een terroristische organisatie? Hoeveel van hen zijn teruggekeerd, hoeveel zijn omgekomen en hoeveel zijn er nog in het buitenland?

*Parool, 13 maart 2020, zie https://www.parool.nl/nederland/somalieganger-38-opgepakt-op-schiphol~b63174ea/.

De opmars van het door Rusland gesteunde Syrische regime in rebellenbolwerk Idlib heeft de afgelopen maanden geleid tot een humanitaire catastrofe, met honderden doden en een miljoen vluchtelingen. Oorlogsmisdaden en mensenrechtenschendingen zijn op grote schaal gepleegd. Het voor eens en altijd stoppen van dit geweld moet absolute topprioriteit zijn.

Minister Blok van Buitenlandse Zaken, doorgaans niet bekend om zijn ruige voorstellen, pleit voor een no-flyzone boven Idlib. Dat klinkt sympathiek. Iedereen wil dat het geweld stopt. Maar bij nadere beschouwing lijkt het plan vooral naïef. En, als het er al van komt, dient het vooral de belangen van Turkije en daaraan verbonden jihadistische milities. Het is naïef omdat het afhankelijk is van toestemming van de bondgenoot van Syrië, Rusland, waarmee Blok over zijn voorstel in gesprek wil. Maar Moskou heeft in het verleden vliegverboden boven Syrië afgewezen.

De route via de Veiligheidsraad van de VN, waar Rusland vetomacht heeft, loopt daarom waarschijnlijk dood. In het verleden zijn no-flyzones steeds militair afgedwongen. Maar inzet van machtsmiddelen, waar geen volkenrechtelijk mandaat voor is, zit niet in het voorstel van Blok. Godzijdank, anders zou Nederland opnieuw verwikkeld kunnen raken in de oorlog in Syrië. Het vliegverbod richt zich enkel op de Syrische luchtmacht. Hoewel er geen discussie over is dat het Assad-regime hoofdverantwoordelijke is voor het enorme leed in Syrië, betekent zo'n eenzijdige focus dat Turkije de handen vrij heeft. Dat is problematisch omdat Turkije zich openlijk mengt in de oorlog in Syrië, wat illegaal is. Ankara steunt (net als Nederland eerder) rebellengroepen die mensenrechtenschendingen en oorlogsmisdaden plegen, waaronder jihadistische groepen tot en met aan al-Qaeda gelieerde groepen. Turkije is ook niet te beroerd vluchtelingen in te zetten om steun van Europa af te dwingen. Chantage die tot een lelijke Europese reflex leidt aan de Griekse grens.

In rebellenbolwerk Idlib is het aan al-Qaeda verbonden Hayat Tahrir al-Sham dominant. Een no-flyzone, of we het leuk vinden of niet, betekent daarom ook vrij spel voor deze jihadistische organisaties. In plaats van een onrealistisch vliegverbod kan Blok zijn inspanningen beter richten op een staakt-het-vuren, humanitaire hulp en hervatting van diplomatiek overleg, onder leiding van de VN. Meer druk op alle strijdende partijen is daarbij nodig, bovenal op het Assad- regime en Rusland.

Turkije, dat er niet voor terugdeinst kwetsbare mensen in te zetten als pionnen in een smerig geopolitiek schaakspel, moet juist worden veroordeeld en niet gesteund, wat de NAVO nu doet. Stevige maatregelen tegen Ankara zijn gerechtvaardigd, zoals een wapenembargo en verwijdering uit het Noord-Atlantische bondgenootschap.

Dit opiniestuk verscheen in het AD op 11-03-2020.

Eindelijk komt dan het proces tegen Gökmen Tanis (38) op stoom. Hij wordt verdacht van viervoudige moord en bedreiging met een terroristisch oogmerk. Hij schoot op 18 maart 2019 vier mensen dood in een tram in Utrecht. Twee jonge vrouwen raakten zwaargewond. De moeder van een van de slachtoffers, Roos (19), gaf het volgende commentaar: “Hij schiet mijn kind dood. Zo wreed en onmenselijk.’’ En dan gaat zij verder met het hartverscheurend commentaar: “Mijn kind. Mijn meisje van me afgepakt. Ik heb haar moeten wegdragen. Dat is ondraaglijk.’’ Volgens Roos’ moeder is er één ding dat Tanis niet kapot heeft kunnen maken: “Dat is mijn liefde voor Roos. Ze is bij me. Voor altijd.’’

Het gedrag van Gökmen tijdens de zitting is wanstaltig. Hij grijnst naar familieleden van de omgekomen slachtoffers. Hij steekt zijn vinger op naar de rechter. Hij maakt kusgebaren naar de officieren en bespuugt zijn advocaat. Niet een erg sympathieke persoonlijkheid. Hebben we te maken met een psychopaat?

De verleiding is groot dat te denken. En dat wordt dan ook gedacht: “Hij is geen terrorist, maar een psychopaat, 100 procent,” luidt een van de commentaren. Maar Tanis presenteert ook commentaren waaruit een klassiek salafistische en jihadistische gezindheid blijkt. Zo zegt hij: “Ik ken jullie wetten niet en ik erken deze rechtbank niet.” Voor salafisten is dat logisch. Je kan alleen de wetten van God erkennen. En dat betekent de sharia. Deze rechtbank en alle wetten die deze zegt toe te passen zijn lucht voor een rechtgeaarde jihadist. Op het briefje dat hij achterliet in de auto waarmee hij na de schietpartij vluchtte stond: “Ik doe dit voor mijn geloof, jullie maken moslims dood en willen ons geloof van ons afpakken.” Hoe psychopathisch ook, dit past helemaal in de wereldbeschouwing van de jihadist. Ook wat hij tegen de rechter-commissaris zei past in dit beeld, namelijk “dat hij niet met zijn geloof laat spotten.”

Dit zijn hetzelfde soort verklaringen zoals we die in Nederland konden optekenen uit de mond van Mohammed Bouyeri na de moord op Theo van Gogh (2004). En uit de mond van de gebroeders Kouachi nadat zij de redactie van Charlie Hebdo hadden uitgemoord (2015).

Met die ideologie is Europa nog niet klaar: Nederland niet, Frankrijk niet, Duitsland niet, maar ook de Verenigde Staten niet. Voor politici betekent dit dat men in wetgeving die in de maak is om de democratie te beschermen niet in eerste instantie zou moeten inzoomen op pedofielen verenigingen en motorclubs (zoals nu gebeurt), maar op de aanslagen die het jihadistisch terrorisme nog kan (en waarschijnlijk zal) plegen. We hebben gezien dat met name de minister van Justitie en Veiligheid meerdere keren heeft gewezen op het gevaar van ondermijnende criminaliteit en ook laten zien dat het beleid ter beteugeling daarvan tot nu toe te weinig effectief is geweest. Die “paradigmawisseling” in het denken ten aanzien van ondermijnende criminaliteit zouden wij ook graag zien ten aanzien van de aanpak van het jihadistisch terrorisme en de geestelijke grondslag daarvan, namelijk het salafisme. Misschien kan de regering inspiratie putten uit het rapport Asleep at the wheel in Amsterdam: Police and city ignore a terror problem (augustus 2019) van terrorisme-expert Ronald Sandee en op de position paper die door Sandee voor de parlementaire enquêtecommissie moskeefinanciering uit onvrije gebieden op 10 februari 2020 is gepresenteerd (Financiering moskeeën Nederland vanuit het buitenland, 18 januari 2020).

De parlementaire ondervragingscommissie zal in april haar rapportage presenteren en de fractie van FVD vindt dat dit ook gevolgen moet hebben voor de wetgevingstrajecten die op stapel staan in Den Haag (zoals onder andere de aanpassing van art. 2:20 BW).

FVD in Amsterdam wijst al jarenlang op de uit de hand gelopen radicaliseringsproblematiek en raadslid Annabel Nanninga deed dat al in haar vorige leven als journalist bij GeenStijl. Opeenvolgende PvdA-burgemeesters als Cohen en Van der Laan hebben de boel echter op hun beloop gelaten en nog steeds is de omslag in het beleid daar niet te zien. Tot overmaat van ramp dacht interim-burgemeester Jozias Van Aartsen dat men met salafisten moest samenwerken om de radicalisering te bestrijden. Hoe naïef kan je zijn? Nou, het kan nog altijd erger want D66-parlementariër Rob Jetten denkt dat dit soort aanslagen helemaal niets met de islam te maken hebben.

Laten we hopen dat men heel goed gaat luisteren naar Gökmen Tanis de komende dagen.

Door Webredactie op 6 januari 2020 om 15:00

Palestijnse politici weigeren gesprek met ChristenUnie delegatie

De ChristenUnie fractie brengt momenteel een werkbezoek aan Israël en de Palestijnse gebieden. Vandaag werden alle geplande afspraken met Palestijnse politici op het laatste moment afgezegd. De ChristenUnie betreurt deze beslissing die om 'politieke redenen' is genomen.

Mogelijk heeft het besluit te maken met de twee moties die Kamerlid Joel Voordewind onlangs heeft ingediend in de Tweede Kamer. Een motie vroeg om het tegengaan van eenzijdige labeling van producten uit de betwiste gebieden. De tweede is de pay for slay motie die de betalingen van perverse bonussen voor veroordeelde terroristen door de Palestijnse Autoriteit moest stoppen.

ChristenUnie kamerlid Joel Voordewind: 'Vreemd en onverstandig en voor hen een gemiste kans dat deze Palestijnen schijnbaar niet eens een gesprek willen aangaan. Veel van de inspanningen van de ChristenUnie zijn gericht op dialoog en verzoening. We kunnen van mening verschillen, maar ik ontvang ook altijd leden van de Palestijnse Autoriteit of Fatah parlementsleden in het Nederlands parlement. Als de dialoog stopt dan komen we geen stap verder.’

Vrijheid is niet vanzelfsprekend. Hannie Schaftlezing door Sigrid Kaag

Minister Sigrid Kaag houdt in Haarlem de jaarlijkse Hannie Schaftlezing. Vrijheid, verdraagzaamheid en het tegengaan van discriminatie zijn de waarden die Hannie Schaft, het Meisje met het Rode Haar, inspireerden tot haar verzetsdaden. Vandaag de dag zijn deze waarden nog steeds actueel. Vrijheid is niet vanzelfsprekend.

Geachte familieleden van Hannie Schaft,

Geachte familieleden van Truus en Freddie Oversteegen,

In tijden van bezetting ligt vrijheid besloten in een keuze. De keuze of je onrecht en intolerantie accepteert, of dat je hiertegen in verzet komt. De keuze om je neer te leggen bij je lot, of om op te staan en je stem te laten horen. Om te handelen, niet wanneer het makkelijk en zonder gevaar is, maar wanneer het uitmaakt.

Hannie Schaft wist wat die vrijheid was. Zelfs onder het juk van de bezetter leefde zij vrij. Tot het bittere einde.

Vandaag herdenken wij haar. Waar zij voor stond en wie zij was. Wat zij vandaag de dag nog altijd voor ons land betekent. Om ons het leven van Hannie Schaft te herinneren, moeten wij beginnen bij haar einde.

Hannie Schaft werd op 17 april 1945 door de Duitse bezetters gefusilleerd in de duinen. Wanneer het eerste schot haar slechts verwondde, zou ze geroepen hebben dat zij zelf beter kon schieten. Of dit echt zo is durf ik niet te zeggen. Volgens een andere overlevering stootte ze een pijnkreet uit, waarna een tweede salvo een einde maakte aan haar leven. Ze werd haastig begraven; een paar lokken van haar rode haar bleven boven het zand uit steken. Zo snel wilden de politiemannen en soldaten van hun vuile werk af zijn. Hiermee kwam een tragisch einde aan een kort maar uitzonderlijk leven. Hannie Schaft werd slechts 24 jaar oud.

Bij het herinneren van Hannie Schaft denken wij natuurlijk aan haar laatste momenten. De angst die zij gevoeld moet hebben, de stille waardigheid waarmee zij haar gevangenschap en executie gedragen heeft. Maar ook haar daden: het stelen van persoonsbewijzen, de sabotageacties, de aanslagen. Waarom besloot deze jonge vrouw om alles in de waagschaal te stellen en deel te nemen aan de gewapende strijd?

Haar jeugd bevat weinig voortekenen van haar latere rol. Ze groeide op in een teruggetrokken onderwijzersgezin. Ze was een ingetogen kind, serieus voor haar leeftijd. Ze kon fel uit de hoek komen. Op school schreef ze een uiterst kritisch opstel over de Volkenbond, waarin ze zich frustreerde over hoe weinig de organisatie voor elkaar kreeg in Abessinië. Toch wilde ze er later gaan werken. Die ambitie zou haar niet meer loslaten. Ze ging rechten studeren in Amsterdam, waarbij zij zich in het volkenrecht specialiseerde. Volgens een studievriendin wilde ze niets liever dan na de oorlog naar Genève vertrekken om de Volkenbond nieuw leven in te blazen. Om zich in te zetten voor vrede en recht.

Aan het begin van de oorlog was ze haast nog een meisje. Ze was pas kort daarvoor begonnen met haar rechtenstudie. Ze had in haar vriendenkring ook Joodse vriendinnen, en richtte samen met twee andere studentes een nieuw dispuut op.

Ze was gedreven, slim, ambitieus en stond midden in het studentenleven. Ze was dus eigenlijk net zoals vele andere jonge vrouwen. En precies dat maakt haar zo bijzonder.

Want het zijn juist gewone mensen die soms hele ongewone keuzes maken, en daarmee de geschiedenis veranderen. Het is begrijpelijk dat we onze helden op een voetstuk plaatsen, maar slechts weinigen van hen waren heldhaftig voordat zij, gedwongen door omstandigheden, de keuzes maakten waardoor zij helden werden. Dat is voor mij dan ook juist het uitzonderlijke: dat hele gewone mensen tot grote dingen in staat zijn, wanneer zij daarvoor kiezen.

Dat is wat Hannie Schaft bijzonder maakte. Dat is, denk ik, waarom zij nog steeds herinnerd en bewonderd wordt. Dat is waarom het een voorrecht is om hier vandaag te mogen spreken bij haar herdenking.

Dames en heren,

In een cynische constatering over zijn eigen terreur zei Stalin ooit dat, waar één dood een tragedie is, een miljoen doden slechts een statistisch gegeven zijn. Het is een wrede waarheid. Maar het omgekeerde is gelukkig ook waar. Als het lot van miljoenen ons weinig zegt, is het juist het leven van het individu dat ons inspireert. Het zijn voorbeelden als die van Hannie Schaft die mensen aanzetten tot hoop, tot weerstand, tot idealisme.

En gelukkig waren, en zijn, er meer mensen zoals Hannie Schaft.

Truus en Freddie Overstegen maakten deel uit van dezelfde verzetsgroep. In 2014 kregen zij als late, maar dankbare erkenning voor hun verzetswerk het Mobilisatie-Oorlogskruis opgespeld door minister-president Mark Rutte.

Gisela Wieberdink-Söhnlein, ook een Amsterdamse rechtenstudente, woonde tegenover het Gestapo-hoofdkantoor in Amsterdam. Een keurig meisje, dat niet als rebels bekendstond. Desondanks sloot ze zich aan bij de verzetsgroep het kindercomité, en bracht zo vele Joodse kinderen in veiligheid, door hen naar onderduikadressen te sturen. “Het moest gewoon gebeuren”, zou ze later bescheiden over haar verzetswerk zeggen. Ze werd gearresteerd en gevangengezet in Ravensbrück. Ze overleefde de oorlog.

Helena Kuipers-Rietberg, in het verzet bekend als tante Riek, wordt ook wel de stille kracht achter de Landelijke Organisatie voor Hulp aan Onderduikers genoemd. Ze was gereformeerd, en redde vanuit die overtuiging vele levens. Onder het mom van bijbelbijeenkomsten bracht zij door het hele land mensen bij elkaar en hielp hen aan onderduikadressen. Ze werd verraden en kwam ook in Ravensbrück terecht, waar zij in 1944 overleed.

Zij waren mensen zoals u. Gewone mensen, die onder uitzonderlijke omstandigheden besloten om buitengewone dingen te doen. Zij waren mensen die ons, vandaag de dag, met de vraag presenteren: wat zouden wij gedaan hebben? Durven wij ook hun keuzes te maken?

De Wit-Russische essayist en historica Svetlana Alexijevitsj schrijft in haar boek, ‘De oorlog heeft geen vrouwengezicht’, dat de geschiedenis in elk van ons zit. ‘De een met een halve bladzij, de ander met twee, drie. Samen schrijven we het boek van de tijd. Ieder schreeuwt zijn waarheid. Een nachtmerrie van nuances.’

Alexijevitsj toont het schaduwspel van deze nachtmerrie vanuit vrouwenperspectief, want, schrijft zij ‘hun oorlog heeft een geur, een kleur, een gedetailleerde beleving van het menselijk bestaan zelf. Deze verhalen gaan niet over hoe ze terugtrekken en aanvoeren, maar over lachen en lijden.’ Het is een geschiedenis van de menselijke ziel.’ Dat zie ik ook terug in de geschiedenis van Hannie Schaft.

Dames en Heren,

Door te herinneren brengen wij de gevallenen terug onder de levenden.

Laten wij daarom niet vergeten dat ook zij geleefd hebben. Want al deze vrouwen waren geen onaantastbare helden. Zij waren meer dan onze gestolde herinnering van hun heldendaden. Zij waren mensen van vlees en bloed. Ook Hannie Schaft had goede en slechte dagen, werd verliefd en was gebroken toen haar geliefde gedood werd.

Door de enkelen te herdenken, eren wij de velen. Maar wij bewijzen hen een slechte dienst als het bij plechtigheden blijft.

Want wereldwijd zijn er ook op dit moment velen die onderdrukking aan den lijve ondervinden. mensen die gekleineerd worden, die onrecht ervaren, of het zien gebeuren.

Hier in Europa zijn we van ver gekomen. Wij hebben onze geschiedenis van conflict getemperd en botsen nu met elkaar in de vergaderzalen van Brussel en Straatsburg, in plaats van op slagvelden rondom deze steden.

Dit maakt Europa tot een relatief rustige haven, in een steeds onrustiger wordende wereld, maar ook hier lijken we soms het verleden te vergeten. De filosoof Isaiah Berlin schreef ooit een essay over nationalisme, wat hij ‘de gebogen twijg’ noemde. Europa, zo stelde hij, is een continent met twee zielen in haar borst. De rationele geest van de verlichting, en de romantische geest van de groep en de natie. De mentaliteit van de verlichting is ordenend, maar kil, waar de geest van het romanticisme vurig is, maar uitsluitend. Europa beweegt volgens Berlin tussen deze twee uitersten. Buigt de twijg te ver door, dan zwiept hij terug. De oorlog waarin Hannie Schaft stierf was het uiterste gevolg van opgezweepte groepsverheerlijking. Het gevaar van wij-zij denken, van het reduceren van mensen tot de Ander. Na de oorlog hebben de landen van Europa, Duitsland voorop, de twijg weer teruggebogen, misschien te ver – tot het punt van afstandelijke technocratie, waar mensen nu weer op reageren.

Want ik zie kleine takjes opnieuw losbreken.

Racisme, xenofobie en antisemitisme steken opnieuw de kop op. We lijken soms af te koersen op een samenleving waarin het normaal is om anderen de schuld te geven van problemen. Waarin we elkaar eindeloos de maat nemen, in plaats van samen aan oplossingen te werken. Wij dreigen zo weer te vervallen in een vernietigend en zinloos wij-zij denken, van leeg en hatelijk schreeuwen op Twitter, in plaats van kleine handelingen te doen in de echte wereld, waarmee je anderen helpt.

Dit zie ik in heel Europa. Van de straten tot aan de parlementen. Ik zie het bij de racistische of antisemitische spreekkoren bij voetbalwedstrijden, maar ook bij de Italiaanse senator en Holocaust-overlevende Liliana Segre. Zij ontvangt dagelijks honderden haatbericht. Toen zij een voorstel deed voor een parlementair onderzoek naar racisme en antisemitisme, en dit voorstel werd aangenomen, stond de Senaat op om voor haar te applaudisseren. Maar de rechtse oppositie, onder leiding van Matteo Salvini bleef zitten.

Dames en heren,

Wij moeten nooit blijven zitten. Wanneer individuen worden gereduceerd tot De Ander, moeten wij ons uitspreken. Wanneer mensen vermorzeld worden door geweld of onvrijheid, is het onze plicht om hen te helpen.

Gewone maar dappere mensen zoals Hannie Schaft hebben het hoogste offer gebracht in de strijd tegen uitsluiting. Het is aan ons om de vlam die zij ontstoken hebben te laten branden, ook in het Europa van de 21

eeuw. Want vrijheid is meer dan het ontbreken van wapengekletter. Alleen wanneer wij onze verantwoordelijkheid durven nemen zijn wij daadwerkelijk vrij.

Dat is wat de herinnering van Hannie Schaft voor mij betekent. Het is de keuze om je te verzetten tegen onrecht, juist wanneer die keuze moeilijk is.

Achteraf, wanneer we veilig thuis zitten en een oorlogsfilm kijken of een spannende roman lezen is het makkelijk om je voor te stellen dat je dezelfde keuzes zou maken als de helden uit die verhalen. Maar als het moment om te kiezen zich aandient valt die keuze de meesten van ons waarschijnlijk zwaar. Echte vrijheid kan immers ook een zware verantwoordelijkheid zijn. Maar juist in die vrijheid ligt onze diepste waardigheid besloten: de wetenschap dat ook wanneer ons lichaam gebonden en geslagen is, onze ziel toch vrij is.

Hannie Schaft zou nooit voor de Volkenbond gaan werken. De oorlog had de machteloosheid van de organisatie, die Hannie Schaft al in een schoolopstel had geconstateerd, pijnlijk blootgelegd.

Dit was voor velen duidelijk, daarom werd na de oorlog ook een nieuwe organisatie opgericht. Volgend jaar vieren we, behalve 75 jaar vrijheid, ook dat 75 jaar geleden de Verenigde Naties werden opgericht. Hiermee kreeg de zoektocht naar vrede en recht een nieuwe adem.

Ook deze organisatie is niet perfect, en doet volgens sommigen nooit genoeg. Maar, anders dan de Volkenbond heeft de VN een Veiligheidsraad waarin beslissingen worden genomen over oorlog en vrede, over sancties, over recht. Soms denk ik, dat als Hannie Schaft de oorlog overleefd had, dit de plek is waar ze terecht zou zijn gekomen. Hier zou ze anderen scherp hebben gehouden met haar grote rechtvaardigheidsgevoel. Hier zou ze mee hebben geholpen om de naoorlogse wereld beter en mooier te maken.

Maar ze mocht het niet mee maken. Dus is het aan ons.

In de zaal waarin de Veiligheidsraad vergadert hangt een grote wandschildering. In het midden hiervan is een feniks te zien, die herrijst uit de as van de verbrande wereld. Uit de chaos, vernietiging en droefenis van de oorlog werd hoop geboren.

Ik ben vaak in deze zaal geweest, en heb tijdens lange vergaderingen meer dan eens mijn blik over de wandschildering laten dwalen. Als ik ooit weer in deze zaal zit, zal ik nogmaals naar die muur kijken, en dan denk ik aan Hannie Schaft, en de idealen waarvoor zij gestorven is.

In haar offer ligt de verantwoordelijkheid besloten die wij nog altijd hebben. De verantwoordelijkheid om ons in woord en daad uit te spreken tegen onrecht en onderdrukking. Want net als zij, zijn wij gewone mensen, die dagelijks keuzes maken.

De vraag die ons rest, is of ook wij durven kiezen om daadwerkelijk vrij te zijn.

Dank u wel.

Tweet dit artikel Deel dit artikel op Facebook

Tweet dit artikel Deel dit artikel op Facebook

FVD mocht als grootste oppositiefractie in de Eerste Kamer op 29 oktober beginnen op de Algemene Politieke beschouwingen. Fractievoorzitter Paul Cliteur heeft toen een betoog gehouden over de democratische rechtsstaat, omdat deze in een versplinterde wereld het enige culturele erfgoed is dat we delen. Uitdagingen voor de rechtsstaat zijn onder andere de drugscriminaliteit die Amsterdam tot een “failed city” maken en het jihadistisch terrorisme dat het kabinet niet onder controle heeft.

Mijnheer de voorzitter,Ik zou vandaag mijn bijdrage aan de Algemene Politieke Beschouwingen, tevens mijn maidenspeech, willen wijden aan de democratische rechtsstaat. Mijn beschouwingen zullen zich dan richten op Justitie en Veiligheid, Immigratie en Asiel, Binnenlandse Zaken en Sociale Zaken. Ik zal eerst vertellen waarom.

Wat wij niet delenMijn eigen partij heet “Forum voor Democratie”. Het zou natuurlijk fijn zijn wanneer u allemaal diep doordrongen zou zijn van de juistheid van de ideologie van mijn partij. Dat u allemaal zou weten dat de wereld bestaat uit ongeveer 200 soevereine natiestaten. En dat die natiestaat grenzen nodig heeft. De natiestaat als kwetsbaar vaasje.

Maar ik weet natuurlijk dat ik mijn eigen ideologie niet als gedeeld kan veronderstellen.

In die situatie zitten trouwens alle sprekers vandaag.

Mijn vrienden van de CDA-fractie moeten leven met het feit dat we niet allemaal cultuurchristenen zijn.

Mijn vrienden de VVD moeten leven met het feit dat onze collega’s van de SP of PvdA het liberalisme de verkeerde keuze zullen vinden.

Mijn vrienden van de PVV moeten leven met het feit dat vele collega’s van D66 niet zullen begrijpen waarom je de islam op een hele andere manier zou moeten bekijken dan het christendom, jodendom, boeddhisme of hindoeïsme.

En mijn vrienden van de Partij voor de Dieren moeten constateren dat van diervriendelijkheid tijdens onze debatten weinig overblijft in het restaurant.

Dit is de tragiek van het moderne leven. De tragiek van de diversiteit. 

Wat wij delenMaar er is ook gemeenschappelijkheid en dat brengt mij bij het eigenlijke onderwerp van mijn beschouwingen. Hier begint het goede nieuws, mijnheer de voorzitter, want bij het bestuderen van de begrotingsstukken en de Troonrede viel mij op dat telkens een beroep wordt gedaan op een gedeeld erfgoed dat door niemand ter discussie wordt gesteld. Ik heb geconstateerd dat in al die stukken voortdurend wordt gesproken over – en daar komt het – de “democratische rechtsstaat”. En dat is dus best hoopvol. We hebben ook een gedeeld huis. Het huis van de rechtsstaat.

Over die rechtsstaat zou ik wat Algemeen Politieke Vragen aan u willen voorleggen.

Het verschil tussen een staat en een rechtsstaatDan is de eerste stap die we moeten maken, denk ik, dat een rechtsstaat een staat is. Een staat is een organisatie die als doel heeft het vreedzaam samenleven van een groep van mensen (“de bevolking”) op het grondgebied van die staat. En dat kan alleen als die staat macht en gezag kan uitoefenen op dat grondgebied. Kan de staat dat niet, dan is die staat geen “staat”.

Nu de rechtsstaat. Een rechtsstaat is een staat die heeft besloten zijn eigen macht te laten beperken door het recht.

De rechtsstaat is dus zelfbeperking: een rechtsstaat acht zich aan zijn eigen wetten gebonden. De staat is beperking van ieder ander die de pretentie heeft macht te kunnen uitoefenen op het grondgebied. 

Forum van Democratie is van mening dat de komende jaren een aantal uitdagingen op ons afkomt en die kan je verdelen in:

Uitdagingen voor de staatUitdagingen voor de rechtsstaat

Ik begin met de staat.

De criminele uitdaging voor de staatEr is in de politiek al veel aandacht geweest voor het rapport De achterkant van Amsterdam: een verkenning van drugsgerelateerde criminaliteit (Tops en Tromp). Als je dat rapport gelezen hebt dan kan je toch eigenlijk niet tot een andere conclusie komen dan dat Amsterdam een soort failed state is? Of misschien moeten we zeggen failed city?

Ik heb de indruk dat de bevindingen van dat rapport pas na de moord op advocaat Wiersum echt zijn ingedaald. Van wie is de stad nu eigenlijk? En het is verdraaid moeilijk daarop te antwoorden: van de Amsterdamse wetsgetrouwe burgers.

“De drugsgerelateerde criminaliteit heeft in Amsterdam in vergaande mate vrij spel”. Drugstoerisme. Sterke toename van xtc, cocaïne en amfetamine. Liquidaties. Misdaadjournalisten onder politiebewaking. De Telegraaf kwam dit weekend zelfs met het bericht dat de mocromaffia liquidaties uitvoert voor Iran. Ik kom daar nog op terug.

De plannen van de regering ter bestrijding van de georganiseerde criminaliteitOnze fractie heeft kennis genomen van de brief van de minister van Justitie en Veiligheid van 11 juli 2018 waarin een pakket aan maatregelen wordt gepresenteerd ter bestrijding van de georganiseerde aan drugs gerelateerde criminaliteit die de samenleving ondermijnt. Onze fractie steunt de robuuste aanpak van het kabinet. Maar – en hier komt de vraag die ik wil stellen – gaan al die maatregelen, al die nieuwe wetgeving wel helpen?

Mijn partij heeft grote zorgen niet alleen over de criminele uitdaging, maar ook over de gedoogcultuur, het gebrek aan de bereidheid tot handhaving bij de overheidsinstellingen. Burgemeesters die openlijk uitspreken bijvoorbeeld een boerkaverbod niet te gaan handhaven omdat het niet past bij de stad ondermijnen het respect voor de wet in zijn algemeenheid. Wil de premier afstand nemen van die gedoogcultuur?

De culturele factorTops en Tromp formuleren dat heel goed tussen de regels door wanneer zij schrijven – ik citeer nu – “Het Nederlandse drugsprobleem is in de kern dat drugs wettelijk verboden zijn in een cultuur van gedogen en meer dan dat. Dit schept een ideaal klimaat voor zelfverrijking door criminele groeperingen op ongehoord grote schaal” (p. 53).

Als dit waar is, mijnheer de voorzitter (en ik denk dat het waar is), dan hebben we daar de kern: een cultuur van gedogen. We hebben niet een probleem met de mocromaffia, we hebben een probleem met onszelf.

Dat is een cultureel probleem. En dat valt nog niet met al het geld van de wereld op te lossen; niet met 100 miljoen, niet met 1000 miljoen.

Politiechef Erik Akerboom legt de vinger op de zere plek: “Zolang er vraag is, is er aanbod”.

Dat brengt mij op de vraag: moet niet die vraag naar illegale drugs harder worden aangepakt? Hebben niet Tops en Tromp gelijk in hun – naar mijn smaak wat “weggestopte” – echte conclusie dat wettelijke verboden in een cultuur van gedogen niet helpen?

Dit, voorzitter, is een probleem dat een veel bredere strekking heeft dan alleen de drugs-gerelateerde georganiseerde criminaliteit. En het is een probleem waar wij, als Eerste Kamer, mee te maken hebben. Wij controleren de wetten, zogezegd, op “handhaafbaarheid”. Maar we zouden ook moeten constateren dat werkelijk gehandhaafd moet worden.

De terroristische uitdaging voor de staatTot zover de criminele uitdaging voor de staat. Een tweede uitdaging (naast de criminele) die voorligt voor de staat, betreft het jihadistisch terrorisme. Ik gebruik hier met opzet de officiële overheidsterminologie. Het wettelijk kader ter bestrijding hiervan is voorhanden. Maar functioneert het ook? Hebben we succes?

Het Jaarverslag van de AIVD over 2018 constateert “een toename van incidenten met een jihadistische, terroristische of radicaalislamitische achtergrond.”

De AIVD  verwijst dan naar Jawed S., de 20-jarige Afghaanse asielzoeker, die via Duitsland (denk aan onze open grenzen!) ons land binnenkwam en op 31 december 2018 twee Amerikaanse toeristen neerstak op het Amsterdamse Centraal Station. Naar eigen zeggen, uit wraak omdat Geert Wilders een cartoonwedstrijd wilde organiseren in de Tweede Kamer. Precies vandaag staat nog een andere Pakistaanse verdachte terecht vanwege bedreigingen richting Wilders voor die cartoons.

    Dat brengt mij op de volgende vragen.

Vindt de minister-president dat we door het opengrenzen beleid van de EU nu weerbaarder of kwetsbaarder geworden voor terroristische aanvallen? Wij denken kwetsbaarder. Graag zijn visie.Is de premier het met mij eens dat door de doorwerking van het Marrakesh immigratiepact Nederland kwetsbaarder zal worden voor mensen als Jawed S. en Junaid I.?Is de premier het ook met mij eens dat door de onzekere situatie in Syrië de gerechtvaardigde vrees bestaat van een uitbraak van ISIS-terroristen?Is de premier het met ons eens dat deze IS-terroristen ongeveer zo’n zelfde wereldbeschouwing hebben als Jawed S. en de Pakistaan Junaid I. die vandaag terecht staat?Is de premier het verder met mij eens dat we de afgelopen twintig jaar (van elf september 2001 tot aan 2019) geen significante vooruitgang hebben geboekt bij het beteugelen van het jihadistisch terrorisme?Vindt de premier ook dat landen als Pakistan waar openlijk de Nederlandse vlag wordt verbrand en waar bedreigingen tegenover de leider van de oppositie in de Tweede Kamer schering en inslag zijn niet op zijn minst ter verantwoording moeten worden geroepen? Waarom is dat nog niet gebeurd? Of hebben we iets gemist op het terrein van de stille diplomatie?Voor het ministerie van Onderwijs Cultuur en Wetenschappen en Sociale Zaken lijkt toch ook van belang dat hier een taak ligt voor het Nederlandse onderwijs? Is niet elke uitreizende Syrië-ganger een wandelend bewijs van het falen van ons integratiebeleid? Van ons falende schoolsysteem in de overdracht van democratische waarden? We worden in Amsterdam geconfronteerd met het Cornelius Haga-Lyceum. NRC Handelsblad en Nieuwsuur berichten over Salafistische scholen (“50 onderwijsplekken die salafistisch zijn of er sterk door worden beïnvloed”) waar kinderen wordt geleerd zich af te keren van Nederland (NRC Handelsblad, 10 september 2019).  Die kinderen “krijgen te horen dat mensen met een ander geloof of levensovertuiging de doodstraf verdienen”. Stel je voor! Waarom worden de artikelen 137c en d Sr. (aanzetten tot haat en geweld) hier niet ingezet? Hier hebben we nu eens echte voorbeelden van aanzetten tot haat, discriminatie en geweld op grond van het geloof, of niet-geloof, van een andere groep?Het optreden van de Hofstadgroep uit 2004 is alweer 15 jaar geleden. Maar moeten we niet erkennen dat we te maken hebben met een niet opgelost probleem? Is de premier dat met mij eens? Is de premier het met mij eens dat wanneer de AIVD in 2018 constateert dat de “jihadistische dreiging in West-Europa nog steeds aanwezig is.” (cursivering toegevoegd) het beter zou zijn te zeggen dat in de twintig jaar die sinds 9/11 2001 verstreken zijn de Nederlandse overheid helemaal niet geslaagd is in het onder controle krijgen van deze problematiek? En dat de situatie nu, mede door de internationale migratiebewegingen en het oorlogsgeweld, erger is dan ooit? Dit weekend kwam De Telegraaf met een bericht dat de voortvluchtige crimineel Ridouan Taghi in bescherming zou zijn genomen door Iran. Taghi zou ook Iran hebben geholpen met liquidaties in Europa, ook in Nederland. Zo vloeit de mocromaffia dus over in jihadistisch terrorisme. Zou de regering geen sancties moeten aankondigen tegen de Iraanse staat?

Voorzitter, tot zover heb ik het gehad over de staat, over de monopolistische organisatie van de dwang op het grondgebied van de staat. Een staat die hier faalt, faalt in haar kerntaak.

Is de premier met mij eens dat uit deze voorbeelden blijkt dat we de greep op de staat aan het verliezen zijn?

Daarbij wil ik het laten voor wat betreft de staat. In de Tweede Termijn hoop ik wat vragen te stellen over de rechtsstaat.

De criminele en de terroristische uitdaging voor de rechtsstaatTerroristen en criminelen vormen een uitdaging voor de staat, hebben we vastgesteld, maar ook voor de rechtsstaat.

De moord op de advocaat Derk Wiersum bijvoorbeeld, is ook een uitdaging voor de rechtsstaat. Waarom? Omdat rechtsbijstand door een advocaat essentieel is voor de zelfbeperking van de staat. Wanneer advocaten niet meer bereid, of in staat, zijn kroongetuigen te verdedigen dan verliest de staat vanzelf haar rechtsstatelijke karakter.

Dat mag nooit gebeuren, zeggen we dan in koor. Maar wie raadt zijn eigen dochter of eigen zoon aan deze advocatenklus op zich te nemen als de staat zelf niet bij machte blijkt de criminele uitdaging te weerstaan?

De aanslag van Jawed S. in het Amsterdamse Centraal Station was, net als de moord op Wiersum, óók een aanval op de rechtsstaat.

Waarom? Omdat geweldplegers als S. erin geslaagd zijn zelfs de best beveiligde Nederlander, te weten de heer Wilders, te doen afzien van het organiseren van zijn protestmanifestatie ter verdediging van die vrijheid van kritiek. Mijn vraag: is dat niet vergelijkbaar met de situatie dat geen enkele advocaat meer bereid zou zijn voor een kroongetuige op treden? En zou dit ons, als Eerste Kamer, als hoedster van de rechtsstaat (of vindt u mij nu te theatraal?), niet te denken moeten geven?

We falen niet alleenNu falen we niet alleen. We falen Europees. Misschien wel mondiaal. Denemarken, Frankrijk of de Verenigde Staten van Amerika – ze hebben allemaal geprobeerd het probleem van de aanslag op de vrijheid van expressie door het jihadistisch terrorisme op te lossen. In al deze landen zijn cartoonwedstrijden gehouden (of cartoons gepubliceerd) en overal zijn die afgeblazen omdat de staat niet meer bij machte was de betrokken activisten te beschermen. Maar we moeten ook onder ogen zien, denk ik, dat daarmee artikel 7 van de Nederlandse Grondwet (vrijheid van drukpers) en artikel 10 van het EVRM (vrijheid van expressie) tot een dode letter dreigen te worden. Althans, wel op de punten waarop jihadistische martelaren bereid zijn op te treden. Zij zijn bereid te sterven voor de afschaffing van art. 7 Gw in Nederland. Wij niet voor het behoud daarvan.

Weerbare rechtsstaatIs de premier het met mij eens dat we niet alleen een weerbare staat nodig hebben, maar ook een weerbare rechtsstaat? En als hij dat met mij eens zou zijn (wat ik verwacht), kunnen we dan ook gemeenschappelijke grond vinden ten aanzien van de interpretatie van dat concept “weerbare rechtsstaat”? Laat ik een paar suggesties doen.

Is de premier het met mij eens dat de vrijheid van expressie onder druk staat en de overheid meer in het werk zal moeten stellen om die te verdedigen. De staat dient niet alleen het fysieke territorium van de staat te verdedigen, maar ook het geestelijke erfgoed van een democratie. Daartoe behoort zonder twijfel de vrijheid van expressie.Is de premier het met ons eens dat bij een dergelijke benadering niet goed past dat iemand die de gramschap van jihadistische terroristen over zich heeft afgeroepen ook nog eens door het Openbaar Ministerie wordt vervolgd? Waarom is dat dan gebeurd in de zaak Wilders? Hangt een dergelijk lot ook andere politici boven het hoofd? En waarom is het stiekem gebeurd? De voormalige minister van Justitie beweert dat hij zich niet met de zaak heeft bemoeid, maar dat hebben de ambtenaren van Justitie wel gedaan. Het is hoogst ongemakkelijk dat daarmee op zijn minst de schijn is gewekt van een politiek proces, iets dat in een democratische rechtsstaat niet behoort plaats te vinden.Deelt de premier ook de stelling dat het ironisch is dat bij die aanslag op de vrijheid van expressie nog een nieuwe aanslag gevolgd is door de Europese Commissie die online platforms tot zelfcensuur probeert te bewegen? De Nederlandse regering, in het bijzonder de minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, heeft zich aan een implementatie van die plannen gezet in de bestrijding van “desinformatie” of “nepnieuws”. Nu hebben we net voor het reces de informatie gekregen dat onderzoek in opdracht van het ministerie van Biza heeft uitgewezen dat geen buitenlandse desinformatie of nep-actiegroepen zijn gevonden die hebben geprobeerd de Statenververkiezingen of de Europese parlementsverkiezingen van 2019 te beïnvloeden. Dat was wel de verwachting. Moeten we dan niet constateren dat die hele actie rond dat nepnieuws berust op een verkeerde inschatting? Is niet aan het vigerend beleid daarmee de grondslag ontvallen? Inmiddels is die actie tegen desinformatie omgedoopt tot een actie vóór “transparantie”. Maar kan de minister-president uitleggen wat hij daarover verstaat? ThePostonline, De Dagelijkse Standaard en GeenStijl zijn tegen linkse partijen. En daar zijn ze verdraaid transparant in. En de Correspondent en Joop.nl zijn tegen rechtse partijen. Daar zijn ze ook verdraaid transparant in. In die “clash of opinions” moet de regering en ook Brussel toch geen partij kiezen? GeenStijl betitelde onlangs het vooruitzicht van een kabinet Rutte IV als “horror”. Ik mag toch hopen dat de premier daar niet zenuwachtig van wordt. En we hebben toch niet een heel leger aan Brusselse bureaucraten en “fact checkers” nodig om vast te stellen dat het hier om een mening gaat waar ieder zo het zijne van mag denken? In een tijd van toenemende dreiging voor die vrijheid van expressie ervaren wij het als ironisch dat naast het Openbaar Ministerie ook nog eens de Europese Commissie zich opwerpt met pleidooien voor zelfcensuur. In dit geval van de online media. De grens tussen desinformatie en onwelgevallige informatie is flinterdun. Zou de staat en de regering niet juist de vrije uitwisseling van gedachten moeten waarborgen in plaats van bedrijven onder druk zetten beperkende maatregelen te nemen?

Ik zou het bijzonder waarderen, mijnheer de voorzitter, wanneer de premier ook op deze vragen over het functioneren van de Nederlandse rechtsstaat nog zijn licht kon laten schijnen.

Europa moet meer doen om te voldoen aan de doelstellingen van het verdrag van Parijs, aldus de interparlementaire conferentie over klimaatverandering afgelopen weekend in Helsinki (Finland). De SP, op de conferentie vertegenwoordigd door Eerste Kamerlid Arda Gerkens, steunt de eindconclusie van de conferentie en hoopt op actie. 'Het is goed om te horen dat Nederland in positieve zin steeds genoemd wordt. Maar de druk moet wel hoog blijven zodat deze plannen op een realistische manier kunnen worden uitgevoerd.'

Samen met Lennart van der Linden (FvD) vertegenwoordigde Arda Gerkens de Eerste Kamer in Helsinki. Daar stelden de Nederlandse parlementaire klimaatrapporteurs uit de Tweede Kamer, Agnes Mulder (CDA) en Matthijs Sienot (D66), voor om de Europese klimaatdoelen aan te scherpen. Zo moet de EU in 2050 CO²-neutraal zijn en moeten de doelstellingen voor 2030 omhoog. Dit alles moet de nieuwe Europese Commissie uitwerken de aangekondigde Europese Green Deal.

Op de conferentie waren ook presentaties van wetenschappers en vertegenwoordigers van de financiële wereld. Gerkens: 'Ook in de financiële sector ziet men steeds meer in dat we iets aan klimaatverandering moeten doen. Het is immers ook een bedreiging voor ons financiële stelsel. Het weer wordt extremer, wat leidt tot meer schade en een onevenredige druk op verzekeringen. Dat systeem is op de lange termijn mogelijk niet meer houdbaar. Daarom werd er opgeroepen om via fiscale maatregelen de overgang te maken van ‘bruine’ naar ‘groene’ innovatie. Als ook de financiële sector – toch niet de meest linkse club – dit inziet dan is het hoog tijd om hier werk van te maken.'

De eindverklaring van Helsinki werd met brede steun aangenomen. Gerkens: 'Een kleine minderheid steunde de verklaring niet, maar dat er zoveel steun voor was stemt hoopvol.'

Red de Amazone – Geen Mercosur zonder Parijs

De Amazone staat in brand, nog veel heftiger dan andere jaren. Daarnaast leidt ontbossing tot steeds verdere afbraak van het regenwoud. Alle reden om in actie te komen dus voor de longen van de aarde, is essentieel voor het leven op onze planeet, en onmisbaar om de opwarming van de aarde tegen te gaan.

Wat D66 betreft schaart Nederland zich daarom volmondig achter de recente oproep van de Franse president Macron: geen handtekening onder Mercosur als deze landen uit het Parijs-klimaatakkoord stappen. We moeten het oerwoud beschermen, het leven en de biodiversiteit die ermee samenhangen.

Met het aantreden van de Braziliaanse president Bolsonaro is de Amazone steeds verder onder druk komen te staan. Ontbossing neemt weer toe. Daarom vindt D66 dat afdwingbare afspraken over duurzaamheid en ontbossing onderdeel moeten zijn van het aankomende handelsakkoord. Die afspraken komen direct uit het Klimaatakkoord van Parijs.

“Het Amazonegebied bevindt zich weliswaar grotendeels in Brazilië, maar het is van onschatbare waarde voor het voortbestaan van de hele aarde. Daarom deinzen we niet terug om Bolsonaro te dwingen de afspraken uit Parijs na te komen”, aldus Tweede Kamerlid Achraf Bouali. “Macron heeft het startschot gegeven en Nederland moet die oproep volmondig ondersteunen. Gezamenlijk kunnen we een vuist maken.” Eerder riep Bouali via een motie de regering al op om het Wereld Natuur Fonds te steunen in het plan om een groter deel van de Amazone beschermd gebied te maken.

Tweet dit artikel Deel dit artikel op Facebook

Tweet dit artikel Deel dit artikel op Facebook