De ChristenUnie wil bouwen aan ons land. In welke rol dan ook – oppositie of coalitie – werken we aan onze idealen. U kent die idealen, waar we voor staan en waar we voor gaan. Voor de toekomst van onze kinderen. Voor een samenleving waarin elk leven waardevol is en waarin we omzien naar elkaar. Voor vrijheid en veiligheid, hier en elders in de wereld. Deze week starten de onderhandelingen tussen VVD, CDA, D66 en de ChristenUnie; ik schreef daar een paar dagen geleden over. Tijdens die onderhandelingen komen we ongetwijfeld voor moeilijke keuzes te staan. Maar die onderhandelingen bieden ook kansen. Kansen, bijvoorbeeld, voor het vergroten van de solidariteit tussen mensen. Tussen oud en jong, tussen rijk en arm en tussen ziek en gezond. Stijgende zorgkosten én een jaarlijks stijgend eigen risico zetten die solidariteit onder druk. Chronisch zieken en gehandicapten, maar ook mensen met een smalle beurs, zijn daar de dupe van. En dus willen we als ChristenUnie onder meer een forse verlaging van het eigen risico. Kansen, ook, om werken meer dan nu lonend te maken. Om meer werkgelegenheid te stimuleren. En om een onrechtvaardige verhouding tussen lonen aan de top en lonen op de werkvloer aan te pakken. De ChristenUnie is dan ook tegen het versoepelen van de regels voor bonussen aan bestuurders van bijvoorbeeld banken. We stellen in ons verkiezingsprogramma voor om inkomsten boven het salaris van een minister niet langer aftrekbaar te laten zijn van de winst. Voor die kansen wil ik gaan. Net als voor al die andere hoopvolle, realistische plannen die in ons verkiezingsprogramma staan. Dat programma staat als een huis en is onze inzet tijdens de onderhandelingen. Daarin is niets veranderd. Ik kies bovenstaande voorbeelden niet toevallig. Vandaag werd in de Tweede Kamer gestemd over twee moties die deze onderwerpen aangaan. De ChristenUnie heeft niet voor deze moties gestemd. Niet omdat we het met de inhoud oneens zijn, maar omdat die inhoud onderwerp is van onderhandelingen. Dan geeft het geen pas om te stemmen vóór een motie die het eigen risico verlaagt, terwijl het plan om dat te betalen er nu nog niet is. (De ChristenUnie heeft daar overigens wel financieel gedekte ideeën over, die we tijdens de onderhandelingen kunnen inbrengen; in tegenstelling tot de motie van de SP waarin de financiële dekking ontbreekt.) Dan is het ook ontijdig om nu te stemmen vóór een motie die een uitspraak doet over de bonusstructuur van bedrijven die zich mogelijk in Nederland willen vestigen, terwijl dat onderdeel is van het formatieproces. De ChristenUnie heeft tevergeefs aan de PvdA gevraagd de stemming over de motie uit te stellen, ook omdat eerder aan het kabinet gevraagde informatie nog ontbreekt. Wie niet onderhandelt, heeft de handen vrij. Maar wie onderhandelt, kan niet op twee borden tegelijk schaken. Waar de onderhandelingen die deze week starten toe leiden, is nog niet te zeggen. Dat we tot een akkoord komen met VVD, CDA en D66 is nog lang niet zeker. Wat ik echter wél zeker weet, is dat we ons verkiezingsprogramma met ónze plannen en ónze idealen naar de onderhandelingstafel meenemen. En dat we er alles aan doen om zoveel mogelijk van die idealen te verwezenlijken. In een regeerakkoord, als het zover komt. De gesprekken die we daar nu over moeten aangaan, motiveren ons om daarvoor te gaan. Omdat we weten wat we willen bereiken. Omdat we weten waar ons hart voor klopt.
