Poliflw

Beste leden van CDA Lansingerland, In navolging van de ‘save the date’ ontvangt u via deze weg de officiële uitnodiging voor de Algemene ledenvergadering op 2 mei a.s. Aansluitend zal er een politiek café worden georganiseerd waar de nummer 2 van de kandidatenlijst van het CDA, Ingeborg ter Laak, haar verhaal over Europa met u wil delen. Op het Europees toneel worden er veel beslissingen genomen die effect hebben op de regio, en dit is uw kans om hier over in gesprek te gaan. Naast de bijdrage van Ingeborg zal Paul Koppert ook het verhaal van Koppert Biological Systems, één van de meest toonaangevende bedrijven van de regio, met ons delen. De agenda is als volgt: Inloop ALV 19.00 uur Start ALV 19.15 uur Inloop thema-avond 20.00 uur Start thema-avond 20.15 uur Borrel 21.45 uur We zijn te gast bij Koppert: Veilingweg 14 in Berkel en Rodenrijs Tijdens de ALV zullen er twee nieuwe kandidaten worden voorgedragen voor het bestuur: Gijs Damen en Joost Ammerlaan. Het politiek café is ook toegankelijk voor niet-leden, en we willen hier uiteraard een energieke en interactieve avond van maken. Het zou dan ook leuk zijn als u mensen in uw omgeving enthousiast kan maken om aanwezig te zijn! Met vriendelijke groet, Het bestuur van het CDA Lansingerland

Deze week was ik op uitnodiging van de EVP-fractie in het Europees Parlement. Na jaren van politieke stilstand heeft het een enorm belangrijke stap gezet voor de gezamenlijke aanpak van de Europese asiel- en migratiecrisis. Negen jaar na de vluchtelingencrisis van 2015 ligt er nu eindelijk een nieuw beleid dat een einde maakt aan de chaos aan onze buitengrenzen. De EVP en het CDA zijn altijd aan de onderhandelingstafel blijven zitten om onze grenzen én waarden te verdedigen. Na afloop wandelde ik terug richting metro toen ik langs de Sint Niklaaskerk liep, de oudste nog bestaande kerk in Brussel. In 1174 wordt de kerk al vermeld in archieven. Tot 1376 was er een grote klokkentoren die dienst deed als belfort, maar het stortte in. De kerk dat zich tussen de beurs en de grote markt bevindt, is scheef gebouwd, dit komt waarschijnlijk door een beekje dat zich dicht bij de kerk bevond. Het koor is het oudste stuk van de kerk, maar het bevat nog andere meesterwerken zoals schilderijen van Jean van Orley en ook van een leerling van de Vlaamse schilder Rubens. Ik besloot naar binnen te gaan waar zojuist een dienst was. Na afloop verkeerde ik in een staat van een gemoedstoestand die gekenmerkt werd door intense vreugdetoen ik het godshuis verliet en weer op straat stond. Voor de deur zat een man in een vale jas en in zijn hand een oude gleufhoed. Hij bedelde en had een goede plaats uitgezocht, want de mensen die de kerk verlieten waren meer dan anders met het lot van de berooide begaan. Ik kon dit ook bij mijzelf waarnemen, want zodra ik de man opmerkte en zijn nederige bedoelingen overzag tastte ik in mijn jaszak en wierp een briefje van tien zonder aarzeling in zijn hoed. Que Dieu vous bénisse, monsieur (God zegene u meneer), sprak de man toepasselijk. Men stapt veerkrachtiger na zo’n daad. Een royale gift van tien euro verleent voor even dispensatie van die onbestemde wroeging. Ik floot dan ook een vrolijk deuntje toen ik naar de metrohalte tegenover de kerk liep. In België heeft elk metrostation een naam dat rijk is aan geschiedenis: Politici, oorlogshelden, blauwbloeden, artiesten of mensen die hun naam toevallig aangewezen krijgen. De regen die opeens meedogenloos neerstroomde deerde mij nauwelijks. Straks zou ik droog zitten naar het station Brussel Centraal en vandaar de trein terug nemen naar Nederland. Sommige gedachten maken een mens nerveus. Ik werd plotseling vuurrood, tastte in mijn zak en wist toen zeker dat ik mijn laatste tientje aan die man had gegeven. Ik had wel een retour voor de trein, maar geen metrokaartje in mijn zak. Van een ritje zou nu niet veel komen, aangezien conducteurs in België geen gratis ticket de métro verstrekken. Minder veerkrachtig dan zo-even stak ik de straat over. Het fluiten liet ik achterwege. ‘Que Dieu vous bénisse’, sprak de man – deze keer niet tegen mij, maar tegen een vrouw die ook iets in de hoed had geworpen. Ik ging in het portaal staan en dacht na over de wijze waarop ik een deel van mijn tientje zou kunnen terugvragen. Hij kon het best missen, want ik zag dat er naast muntgeld ook heel wat briefjes in zijn hoed lagen. Toen de laatste bezoeker de kerk had verlaten liep ik naar hem toe. Mij herkennend gleed er een sentimenteel lachje over zijn gezicht, alsof hij wilde zeggen: ‘Ja meneer hier zit ik dan, nog altijd mijn karig deel te vergaren’. Ik knikte hem toe maar niet met het gezicht van de weldoener. De bakens waren verzet. Ik keek naar hem met de vertrouwelijkheid van een lotgenoot, maar veel begreep hij er niet van. Ik zag hoe hij de briefjes en de centen in zijn zak stak. ‘Goede oogst? ’vroeg ik op de zakelijke toon van de geïnteresseerde vakgenoot. Beverig antwoordde hij in half Frans, half Belgisch: ‘Ah monsieur, ik ben al rapidement tevreden.’ Ik besloot er niet langer omheen te draaien en zette aarzelend mijn probleem uiteen. De oplossing -teruggave van de helft- liet ik beleefd aan hemzelf over. De uitwerking van mijn verhaal was teleurstellend. Zodra hij begreep wat ik bedoelde, nam zijn gezicht de uitdrukking aan die men ook kan waarnemen bij winkeljuffrouwen als men wil ruilen zonder bon. Hij veranderde geheel. Niets was er over van de breekbare grijsaard die zo-even Gods zegen voor mij had afgesmeekt. Koeltjes zei hij: ‘Maar allez monsieur, kunt gij dan niet marcher?’ ‘Het is zo’n eind,’ zei ik. ‘En dan met die regen’. ‘Amai, we moeten er allemaal door he’, het is niet elke dag zon monsieur’. Het gesprek raakte in een impasse, maar ik bleef volhouden. Langzaam stak de man de straat over en haalde zijn fiets uit een portiek. ’Allez, gij kunt achterop als gij wilt,’’ sprak hij. ‘Ik moet toch cette direction.’ Dat heb ik gedaan. Toen ik voor het station druipnat van de fiets sprong en hem woorden van dank toeriep, maakte hij een achteloos gebaar en verdween zwijgend in de verte. Morgen zal hij er weer zitten – amai, zeker en vast!

In 2026 moet de gemeente waarschijnlijk de broekriem flink aanhalen doordat de bijdrage vanuit het Rijk (Gemeentefonds) dan minder wordt. Dat gaat wel lukken, want zo lang de gemeente miljoenen uitgeeft aan communicatie, participatie, overheidsvoetballen, ‘gratis’ openbaar vervoer etc., zien we als CDA wel mogelijkheden. Wat wel belangrijk is, is zorgvuldigheid. Vorige keer werd bijvoorbeeld Welzijn Lansingerland en daarmee ouderen overvallen door een plotse bezuiniging. En waren bezuinigingen al doorgevoerd, zonder dat de Raad ermee ingestemd had, waardoor de fietsenstalling bij metrohalte Westpolder nu zonder beveiliging zit. Enfin, over de begroting dus, had D66 afgelopen week een voorstel geagendeerd. Ze wilden een groot project optuigen om alle inwoners en organisaties te vragen waarop de gemeente moet bezuinigen en waarop ze moet investeren. Namens de fractie heb ik daarop gereageerd: “Het CDA Lansingerland waardeert het initiatief van de D66-fractie voor dit voorstel, voor het betrekken van inwoners bij het maken van een sluitende begroting voor 2026. Want, voorzitter, de begroting is belangrijk en daarin zijn keuzes mogelijk. Daarom hebben we als CDA met inwoners en maatschappelijke organisaties afgelopen jaar een ‘tegenbegroting’ gemaakt. Dat was een klus, maar ik hoop dat komend jaar weer te doen en wens dit ook andere fracties toe. Maar de vraag die nu centraal staat, is: gaan we een groot project optuigen waarin we 63.000 inwoners vragen waar het minder kan, wat waardevolle uitgaven zijn, en hoe de gemeente succesvol kan investeren in de toekomst? Ons korte antwoord is: dat lijkt ons geen goed idee. Die vraag is te groot, en tegelijk te specialistisch. Dit is exact waarvoor onze representatieve democratie ingericht. Overigens kan participatie ook over te kleine onderwerpen gaan. Vandaag zag ik op Facebook dat de gemeente een naamwedstrijd heeft uitgeschreven naar de naam van het nieuwe afvalbrengstation. Het meest ‘gelikete’ antwoord daarop was: “Waarom iets nieuws verzinnen? Het is handig als de naam zegt wat je er kunt doen. Afvalbrengstation, hele duidelijke naam, lijkt me. Eventueel aan te vullen met: Lansingerland.” Kortom, onze antwoorden op uw vragen: Is de commissie het eens dat het betrekken van inwoners en andere maatschappelijke partners bij onze begroting, zeker richting het ‘ravijnjaar’, past bij de ambities van de raad en wenselijk is? En is de commissie het eens met het beeld dat participatie kan bijdragen aan het inventariseren van (mitigerende) maatregelen en mogelijk ook aan het draagvlak voor die maatregelen? Antwoord: Wij willen dat onze inwoners vooral goed betrokken worden bij ruimtelijke projecten, bij het opstellen van nieuwe visies op winkelcentra, op ondernemen, op de zorg, etc. Maar bij de hele begroting? Nee, dat lijkt echt niet geschikt. Daar hebben we volksvertegenwoordigers voor. De inwoners die wij spreken hebben hieraan geen behoefte. Hoe kijkt de commissie naar het ontwikkelen van programma’s en activiteiten rondom de begroting waarin burgers en andere partners actief benaderd worden om mee te denken over onze inkomsten en uitgaven? Antwoord: Er is altijd schaarste in capaciteit van de gemeentelijke organisatie. Dat hebben we net ook weer gemerkt nu de verduuurzaming van de Windas weer jaren wordt uitgesteld. Hebben andere partijen (creatieve) ideeën om hier invulling aan te geven? En wat vinden zij belangrijk bij een dergelijk proces? Antwoord: In 2026 hebben we een wel een geschikt moment voor participatie. Dat noemen we: Gemeenteraadsverkiezingen.”

Op donderdag 11 april heeft de Commissie Samenleving van Lansingerland de Regiovisie huiselijk geweld en kindermishandeling voor de komende periode 2024-2027 besproken. Een belangrijk agendapunt waarbij alle partijen het eens zijn dat deze visie vastgesteld moet worden, zodat de commissie het uitvoeringsplan dat hieruit voortvloeit kan bespreken. De visie, getiteld 'Geweld hoort nergens thuis', werd gebruikt als basis voor de opgestelde visie. Dankzij deze visie, die vorig jaar afliep, kon in de afgelopen jaren al belangrijke stappen gezet worden in het aanpakken van huiselijk geweld en kindermishandeling. Tijdens de vergadering werden verschillende punten uitgelicht, waaronder de samenwerking met stakeholders, het belang van ervaringsdeskundigen en de rol van de pleger van mishandelingen. Het hoofdstuk dat zich richt op 'meer aandacht voor hulpverlening aan de pleger', werd uitvoerig naar voren gebracht door Dave Bergwerff van het CDA. Hierbij rees de vraag hoe ver men kan gaan in het motiveren van plegers om hulp te accepteren, en waar de grens ligt tussen vrijwillige deelname aan hulpverlening en dwang. Ook werd opgemerkt dat de taal in het document rondom daderschap en stigmatisering wat nuance mist. Het CDA had meer stevige taal rondom de dader op zijn plaats gevonden. Een belangrijke observatie tijdens de discussie was de afwezigheid van een expliciete vermelding van lokale invulling binnen de visie. Dit riep vragen op over de concrete uitvoering binnen Lansingerland. De betrokkenheid van de Adviesraad Sociaal Domein (ASD) werd echter positief ontvangen, en het college heeft toegezegd de aandachtspunten van de ASD mee te nemen in de lokale invulling van de regiovisie. Ook sprak men over de blik op de toekomst, waarbij de lokale invulling van de regiovisie binnen Lansingerland meer concrete vorm zal krijgen. De leden van de Commissie Samenleving kijken uit naar verdere stappen in de aanpak van het tegengaan van huiselijk geweld en kindermishandeling, met de komst van nieuwe en effectieve lokale maatregelen.

De wijkmanager en het wijkgericht werken krijgen een belangrijke plek in de uitvoering van het Integraal Veiligheidsplan voor de komende jaren. Die toezegging deed burgemeester Pieter van de Stad op vragen van het CDA Lansingerland tijdens de commissie Algemeen Bestuur. In het Integraal Veiligheidsplan staat beschreven hoe de gemeente de komende jaren om wil gaan met een aantal veiligheidsvraagstukken. Daarbij zijn er vier speerpunten benoemd, die zijn opgesteld op basis van eerdere commissievergaderingen en inloopavonden. De eerste is Leefbare, veilige en krachtige wijken. Daar willen wij dus de wijkmanager in terugzien bij de uitwerking van het uitvoeringsplan, waarin komt te staan welke acties en doelen er concreet worden verwacht. Daarbij hebben wij, samen met Leefbaar 3b en de VVD, gepleit voor een belangrijke rol voor Buurttoezicht Lansingerland. De verhoudingen tussen de gemeente en BTL zijn tot het vriespunt gedaald. BTL heeft aangegeven stappen te willen zetten om de relatie te verbeteren en het is aan de gemeente om die handschoen op te pakken, wat onze fractie betreft. Het tweede speerpunt is Zorg en Veiligheid. Daarbij gaat het om zaken als huiselijk geweld en is er extra aandacht voor de kwetsbare jeugd. Doel daarbij is vroegsignalering om zo grotere problemen te voorkomen. Het derde punt gaat over Digitale Veiligheid. Steeds meer inwoners zijn de dupe van online criminaliteit. Denk aan de zogenaamde appjes van een kind dat een nieuw nummer heeft, terwijl er een crimineel achter schuilt die geld probeert af te trogellen met zogenaamde openstaande rekeningen. De gemeente wil inwoners weerbaarder maken tegen deze vorm van criminaliteit, iets wat wij zeker steunen. Het vierde punt gaat over de resterende veiligheidsthema’s. Denk aan ondermijning van bedrijven, waarbij bijvoorbeeld logistieke bedrijven worden gebruikt voor drugshandel of een loods die wordt verhuurd voor bedrijfsactiviteiten, maar uiteindelijk blijkt te worden gebruikt als drugslaboratorium. Als CDA zijn wij positief over het voorliggende Integrale veiligheidsplan, maar zoals altijd draait het om de uiteindelijke uitvoering. Wat gaan we wel en niet doen? En wat doet het tekort aan mankracht met deze plannen? Als fractie blijven we dit proces scherp monitoren.

De Europese verkiezingen leven nog niet bij de kiezers en de Nederlandse kiezer weet nauwelijks wie de lijsttrekkers zijn waarop ze bij de verkiezing van het Europees Parlement op 6 juni kunnen stemmen. Ook weet slechts een minderheid bij welke Europese fractie de Nederlandse partijen horen. De meeste kiezers gaan bij hun keuze af op wat ze van een partij zien in de landelijke politiek, terwijl er voldoende belangrijke inhoudelijke kwesties zijn die om publiek debat vragen, denk aan immigratie en het klimaat. Ook de vraag bij welke fractie in het Europees Parlement de Nederlandse partijen horen, blijkt lastig te beantwoorden. Zes op de tien mensen (58 procent) kan die vraag niet beantwoorden. De overige 42 procent geeft wel een antwoord, maar heeft het lang niet altijd bij het juiste eind. Op het afgelopen congres in Nijkerk gaf Henri Bontenbal samen met Tom Berendsen het startschot voor de Europese campagne. Dat deden ze samen met het team van kandidaten en het enthousiasme van meer dan duizend aanwezige CDA'ers. Deze Europese verkiezingen gaan over de strijd voor een fatsoenlijk Europa.Henri Bontenbal was er in zijn toespraak van overtuigd dat we de scepsis over de Europese Unie kunnen overwinnen door de Unie niet enkel als economisch verdienmodel te zien, maar allereerst weer als waardengemeenschap met een koestering voor nationale en lokale verschillen. In Europa én in Nederland moet politiek weer gebaseerd zijn op visie, ideologie en overtuigingen. Dat is waar Nederland volgens Henri’s overtuiging naar snakt en dat is de missie van het nieuwe CDA. Vorige week was er in Den Haag een lezing door een professor politieke studies uit België over de christendemocratie in Europa. Het CDA maakt deel uit van de Europese Volkspartij (EVP). In het Europees Parlement is de fractie van de EVP de grootste groepering. De partij bundelt de meeste nationale christendemocratische partijen binnen de Europese Unie. Ik was al vroeg in de middag Hofstad gearriveerd en dronk een kop koffie in een etablissement waar de ware drinkers komen. In nam mij voor in geen geval alcohol te drinken want in de Haagse locatie waar ik moest zijn laat men ongaarne beschonkenen toe. Aan het tafeltje vlak bij mij zat een grote man met de uitstraling van een lantaarnopsteker en de scharensliep uit vroeger jaren die zijn kelkje diverse malen deed vullen en een vrolijk optimisme uitstraalde. Ik sloeg zijn aanbod voor zo’n drankje af, weigerde nog een paar keer beleefd, betaalde en ging op weg naar de sociëteit voor de lezing. Daar aangekomen zag ik dat de zaal al helemaal met belangstellenden gevuld was. Ik vond gelukkig ergens achter in de zaal een klapstoel die ik nauwelijks had bezet toen de hooggeleerde op het spreekgestoelte klom. Hij zei in de mooie Vlaams taal dat hij amai eerst even had geaarzeld naar Den Haag te komen voor een lezing. Maar ja, toch fier was dat men hem had uitgenodigd. Dat is met veel sprekers zo. Zij aarzelen aan het begin even, maar doen het daarna toch met veel genoegen. Toen de professor zowat vijftien minuten bezig was met zijn boeiende causerie en de aanwezigen met aandacht luisterden, werd de zaal opgeschrikt door een ongepast geluid: er trad iemand schel fluitend binnen. Iedereen keek geïrriteerd om en zag een man in de deuropening staan. Het fluiten verstomde langzaam en hij aarzelde om naar binnen te gaan. Ik herkende hem meteen als de man die ‘s middags in het etablissement aan het tafeltje vlak bij mij zat. Wat kwam die man hier doen, vroeg ik mij af. Terwijl de spreker zijn interessante betoog vervolgde en aangaf welke thema’s een belangrijke rol moeten spelen in het Europese beleid, ging de man proberen op zijn tenen te lopen. Hij had echter zwaar krakende schoenen aan en maakte daarmee zoveel lawaai dat iedereen wéér omkeek en geïrriteerd ‘sssst’ riep. De man bleef op de punten van zijn schoenen staan en keek schuldbewust de zaal in. Vervolgens draaiden de hoofden weer naar de spreker. Deze praatte door met een professioneel academisch lachje, of hij zeggen wilde: ‘Allez, da’s nou ook wat – ik kom hier met mijn mooie wetenschap en die vent gaat met zijn schoenen lopen kraken!’ De man had evenwel in de achterste rij een lege stoel bereikt. ‘Dag mevrouw,’ zei hij veel te hard tegen een charmante Haagse dame. Hij wilde naast haar gaan zitten zonder dat de klep van de stoel neergedrukt was doch dit euvel kon de vrouw nog nét voorkomen. Zij rukte de plank naar beneden, zodat de man niet neerstortte, maar netjes zat, als een ordentelijke bezoeker. Met glazige ogen keek hij naar de redenaar, proberend zijn gezicht een studieuze indruk te geven. Maar de drank had zijn werk gedaan; drie minuten later was zijn blozend hoofd opzij gezakt tegen de schouder van de Haagse dame en viel hij in diepe slaap. Intussen sloot de professor zijn lezing hilarisch af met: ‘Laat Europa niet in slaap sussen door populisten, maar blijf wakker! Ondergetekende Nick Steenkamp

Tijdens het afgelopen CDA-verkiezingscongres in Nijkerk, dat werd bijgewoond met ruim duizend mensen, zette Bontenbal zich opvallend scherp af tegen de PVV. Deze partij gaat volgens hem lijnrecht in tegen de kernwaarden van de christendemocratie. ‘Populisten zeggen Nederland op één te zetten, maar ze zetten egoïsme op de eerste plaats’, stelt Bontenbal. ‘Het is zelfs een misplaatst idee dat PVV’ers voor de vrijheid strijden. Hun definitie van vrijheid is niets anders dan doen waar je zelf zin in hebt. Ze zeggen voor mensen op te willen komen, maar ondermijnen de rechtsstaat die mensen juist beschermd’. Het streven naar vrijheid zoals christendemocraten dat zien, gaat volgens Bontenbal altijd hand in hand met verantwoordelijkheid en solidariteit. Die verantwoordelijkheid ligt volgens de CDA-leider ook in Europa, een continent dat volgens hem haar ziel moet terugvinden. Rechts-populisme bestrijden Het rechts-populisme in Europa moet hard worden bestreden, vindt de CDA’er. ‘Maar Europeanen moeten wel eerst de scepsis over de Europese Unie overwinnen. Bontenbal is ervan overtuigd dat dat kan, als we Europa eerst weer als waardengemeenschap gaan zien en niet enkel als economisch project. Hij roept op om in Europa de komende jaren serieus werk te gaan maken van defensie, de democratische rechtsstaat, migratiebeleid en groene- en strategische industriepolitiek. De ziel en waarden die Bontenbal graag in Europa terugziet, gaan over de waardigheid en gelijkwaardigheid van ieder mens en de vrijheid om zelf vorm te geven aan de roeping in je leven. De Europese ziel gaat volgens hem over verantwoordelijkheid voor de ander, de wereld en de aarde, over solidariteit met elkaar, democratie en een sociale rechtsstaat. Meer diversiteit Maar de CDA-leider erkent wel dat Europa tegenwoordig ook een werkelijkheid met tekortkomingen is. Hij pleit daarom voor meer diversiteit in het Europese huis met zijn vele kamers. Want het draagvlak voor Europa verdwijnt als er geen ruimte meer is voor lokale en nationale verschillen, waarschuwde Bontenbal. In zijn toespraak werd duidelijk dat de partijleider het best wel ongemakkelijk vindt dat Wilders deze week Richard van Zwol, notabene een CDA’er, tot informateur heeft benoemd. Hij maakte er maar een grapje over: ‘Wanneer er goede mensen nodig zijn, dan wordt het toch weer een CDA-er’. Authentiek en charmant De aanwezige christendemocraten op het congres toonden zich opgewekt en tevreden. Zij vinden het belangrijk dat de partij onder leiding van Bontenbal weer zichzelf is. Hij heeft de kernwaarden van de partij -solidariteit en rentmeesterschap- afgestoft en de leden zijn ronduit opgelucht omdat het CDA ditmaal niet hoeft te onderhandelen met de PVV. De mislukte samenwerking uit 2010 etterde bij het CDA de afgelopen jaren nog lang door en bracht de partij uiteindelijk op de rand van de afgrond. Bontenbal wordt op handen gedragen. Hij wordt authentiek en charmant genoemd. Trouw aan zijn principes, verbindend en een partijleider die tussen de mensen staat. De CDA-leider heeft de goede sfeer en het clubgevoel weer teruggebracht. Het CDA stijgt zelfs weer voorzichtig in de peilingen, en dat geeft de aanwezigen ook hoop. Want de Europese verkiezingen zijn al begin juni. CDA’ers zijn er van overtuigd dat de partij weer kan terugkomen, als het maar vanuit het politieke midden blijft opereren.

In ons land kennen wij al geruime tijd de ZZP’er, de zelfstandige zonder personeel. Maar nu is er een nieuw fenomeen bij: De opkomst van de PZZ’er: de politicus zonder zelfbeheersing. De politicus die vooral opereert op de grillige golven van de actualiteit. LAT-relatie De formerende partijen gaan met elkaar verder praten over het vormen van een gezamenlijk, waarschijnlijk extraparlementair kabinet; een kabinet dat weinig binding met de Kamer heeft, een soort LAT-relatie. Voor Kamerleden van coalitiefracties lijkt het aantrekkelijk: zij zijn niet gebonden aan een knellend regeerakkoord. Het mag gerust een doorbraak worden genoemd in de al vele maanden durende formatie: na blokkades op meerderheidscoalities, gedoogrollen, openlijke irritaties over en weer en weglopende onderhandelaars is het informateur Putters alsnog gelukt om partijen zover te krijgen verder te praten over een gezamenlijk landsbestuur. Extraparlementaire variant Ingewijden bevestigen dat de partijen het eens zijn geworden dat de enige werkbare regeringsvorm een extraparlementair kabinet zal zijn. Wat hier precies onder wordt verstaan, is nog onduidelijk. Nederland heeft hier nagenoeg geen ervaring mee. Een van de opdrachten die Putters daarom van de Kamer meekreeg is om met een heldere definitie te komen van wat hier nu precies onder verstaan wordt. Globaal komt het erop neer dat de formerende partijen een dun regeerakkoord schrijven en een nog aan te wijzen ministersploeg met de gedetailleerde uitwerking van het beleid komt. De partijleiders schuiven zelf niet door naar het kabinet, maar blijven in de Tweede Kamer zitten. Het idee is dat Kamer en kabinet daarmee op een gezondere afstand van elkaar komen te staan. Van echt onderhandelen is het nog niet eens gekomen. Er ligt nog geen basis voor een regeerprogramma, er zijn nog geen teksten waarover is gestreden, waarin standpunten worden ingeruild en verkiezingsbeloften worden vergeten om de vrede te bewaren. Draai Morele ambitie is niet de wil om de wereld een beetje beter te maken, maar véél beter. Toch heeft de PVV nu al driekwart van haar verkiezingsprogramma publiekelijk uit het raam moeten gooien. Er is elke week wel een draai, zo veel inmiddels dat Wilders er duizelig van moet zijn, terwijl de zware onderhandelingen nog moeten beginnen. Blonde Geert steunt tegenwoordig verdragen, Europees en internationaal recht en rechtsbeginselen, hoewel hij zijn kiezers soevereiniteit had beloofd en een Nederland dat weer zijn eigen wetten maakt. Ook steunt hij tegenwoordig de wapenhulp aan Oekraïne. Vergeten is de passage ‘terwijl onze Krijgsmacht niet eens meer in staat is om het eigen grondgebied te verdedigen, sturen we ons schaarse materiaal naar Oekraïne. Omdat het kabinet het buitenland belangrijker vindt dan ons eigen land.’ Draaien is niet ongebruikelijk als je een regering aan het formeren bent. Ongetwijfeld zal dezer dagen door sommige waarnemers worden opgemerkt: was de koning er nog maar om het proces te leiden. Het gaat er soms, in elk geval buiten de kamer waar wordt onderhandeld, ietwat ruw aan toe en men vindt dat er beter moet worden opgeschoten. Elementaire zorgvuldigheid Over het koningschap gesproken: de eerste evaluatiecommissie van de kabinetsformatie zonder koning heeft erop gewezen dat het een vorm van elementaire zorgvuldigheid is om de koning periodiek in te lichten over de vorderingen in de formatie. De koning is grondwettelijk immers deel van de regering. Toch is het de vraag of dat iets met ontbrekende koninklijke begeleiding te maken heeft. Er zijn genoeg voorbeelden te geven van ruw optreden uit de tijd dat het koninklijk gezag nog bij de formatie was betrokken. Het is deze eeuw nooit saai geweest in de Nederlandse politiek. Nieuwe partijen, spannende verkiezingen, met spectaculaire overwinningen en verliezen, harde debatten, parlementaire enquêtes en schandalen te over. Kritiek De overheid is de laatste tientallen jaren onderwerp van veel kritiek geweest. Niet alleen van burgers die zich slecht behandeld voelden. De overheid was niet de oplossing maar de oorzaak van veel problemen. Ondersteund door sociale media filmpjes werd de politieke arena steeds meer een theater waar politici zichzelf en hun partij groot maakten via spectaculaire aanvallen of retorische hoogstandjes. Het Kamerlid dat gewoon z’n werk deed door constructief kritisch wetgeving te beoordelen of het kabinet aan eerdere toezeggingen te herinneren, bleef in de schaduw en kwam laag op de volgende kandidatenlijst. Een Tweede Kamerlid zit tegenwoordig gemiddeld vier jaar in het parlement. Dat is net genoeg om er achter te komen hoe alles werkt. Niet genoeg om een substantiële bijdrage te leveren. Daarna wacht een rustiger en -als het lukt- beter betaald leven als lobbyist namens een kapitaalkrachtige mening of een zakelijk belang. Politiek is een rare wereld: Een stroperige formatie is ideaal voor lobbyisten. Zo was de werkgeverslobby in de campagne vrij stil maar ageert ze in de formatie tegen het grootste campagnethema: minder migratie. Vooral de keuze van de Kamer de zogenoemde expatregeling te versoberen -fiscale bevoordeling van kennismigranten-, stuit op bezwaren van bedrijven. De Tweede Kamer kan de komende tijd debatteren over hoe het nu verder moet met het vormen van een nieuw kabinet. Een harde les: de bedrijvenlobby is in Den Haag bijna altijd sterker dan de politiek.

Vorige week bezocht ik Perscentrum Nieuwspoort in Den Haag om het laatste nieuws te vernemen rond de kabinetsformatie. Helaas heerst nog steeds de cultuur van beslotenheid. De aanwezige journalisten hoorden van de hoofdrolspelers in de formatie een paar nietszeggende uitspraken zoals: ‘Het was een goed en constructief gesprek’. CDA-fractievoorzitter Henri Bontenbal verwoordde dat goed in zijn brief aan informateur Kim Putters. ‘Een goede verkiezingsuitslag behalen betekent ook een grote verantwoordelijkheid voor het bestuur van ons land. Het doen van beloftes aan de kiezer in een verkiezingscampagne moet gepaard gaan met de moed om verantwoordelijkheid te nemen en de wil om de gedane beloftes daadwerkelijk waar te maken. Voor een stabiele regering is een gemeenschappelijk kader nodig en is eenheid van kabinetsbeleid een randvoorwaarde voor een stabiele regering’. Sinds de verkiezingen zijn er ruim honderd dagen voorbij en de formatie, zo lijkt het, is nog helemaal nergens. Over twee weken moet het eindverslag van de nieuwe informateur klaar zijn. De meest genoemde en minst begrepen vorm is het extraparlementaire kabinet. Het is een term waar iedereen een ander beeld bij heeft, vandaar dat Putters zo ongeveer alle Nederlandse bestuurskundigen en politiek historici liet langskomen om zich te laten bijspijkeren. Toen ik terug naar het centraal station liep kwam ik een jongeman tegen die zei: ‘Pardon meneer, heeft u voor mij vijf euro, ik moet met de tram naar Scheveningen een zieke vriend bezoeken en dat is best ver om te lopen.’ Ja, zoiets doe je natuurlijk en ik tastte in mijn broekzak. Daarin vond ik twintig euro die ik hem liet zien met het gebaar van iemand die zijn goede wil heeft getoond, maar dat te veel geld vindt voor een enkeltje Scheveningen. ‘Misschien wil iemand hem wisselen’, zei de jongeman praktisch en hoewel ik niet direct zag wie, stemde ik in principe toe, want het was een heel geschikte jongeman. ‘Hij misschien’, wees de jongen naar een voorbijganger. ‘Pardon meneer’, sprak ik de leiding nemend, ‘deze jongeman is in moeilijkheden geraakt waaruit ik hem alleen kan verlossen als u zo vriendelijk bent mij even twintig euro te wisselen. De man keek ons verdacht aan, nam zijn half opgebrande shagje uit zijn mond en zei: ‘Sorry, ik heb het niet, misschien een ander’, en liep heel snel door. Ik heb het niet - dat is menselijk, nietwaar? ‘Aan de overkant komt er nog een, ’waarschuwde de jongen behulpzaam en we staken enthousiast de straat over. Er liep een gezette man. Toen hij ons zag komen, bleef hij staan en toonde een angstige houding van iemand die op het punt staat door twee slechteriken te worden overvallen. Ik herhaalde kort mijn verzoek, maar de man begon zenuwachtig te lachen. ‘Nee, nee, nee, ’sprak hij haastig, ‘doet u maar geen verdere moeite meneer, want daar kan ik niet aan beginnen’. ‘Nou jongen ’zei ik, ‘wat jammer, ik heb het geprobeerd, maar nu moet ik naar het station, m’n trein vertrek dadelijk en ik wil op tijd thuis zijn’. Er kwam een diepe teleurstelling in zijn ogen en toen zelfs zijn lip begon te trillen, verklaarde ik haastig dat we het nog een keer zouden proberen. Op de andere stoep kwam een grijs heertje licht bevend en steunend op een stok aangestrompeld. ‘Goedemiddag meneer’, sprak ik monter, mag ik u iets vragen? De zaak zit zo. Deze jongen…’ De oude man reageerde niet. Hij gedroeg zich alsof ik hem in het geheel niet had aangesproken en stapte langzaam woordloos verder. ’Meneer, meneer ’riep ik hem nalopend, ‘het gaat om het wisselen van twintig euro!’ En ik legde mijn hand vertrouwelijk op zijn arm. De uitwerking zou men niet verwachten. De grijsaard werd vuurrood van woede, draaide zich behendig om en schreeuwde schor: ‘Ga je weg, lelijke schavuit’. Daarop ging hij nijdig verder en dreigde ons met zijn stok. Na een paar meter keek hij om en zei kortaf de politie te zullen bellen. Zo’n man loop je natuurlijk niet verder na. Daar stonden we, met twintig euro en zonder resultaat. Ik besloot dan ook de zaak maar op te geven toen twee agenten vrolijk pratend aan kwamen lopen. Ik legde de situatie snel uit en na ernstig onderzoek van mijn biljet was de oudste wetsdienaar bereid tot wisselen. De jongen kreeg zijn vijf euro; bedankte mij heel hartelijk, wenste mij nog een fijne dag en ik rende naar het station waar ik hijgend op perron drie arriveerde. De trein reed nét weg. Over een uur gaat er wéér een, sprak de man aan het loket rustig. Gebogen onder die tegenslag slenterde ik het station weer uit. Enfin, die jongen zat tenminste in de tram naar Scheveningen op weg naar zijn zieke vriend, dacht ik. Maar nee. Hij stond op het stationsplein bij een snackkar waar hij een grote zak patat met mayonaise kreeg overhandigd in ruil voor de zo moeizaam verworven vijf euro. Toen hij mij zag zond hij een klein lachje uit en liep weg. ‘Moet je niet naar je vriend?’ vroeg ik belangstellend. ‘Nee, meneer’, zei hij, ‘m’n vriend belde zojuist dat hij weer beter is, maar nog bedankt’ en liep haastig weg, genietend van zijn frietjes.