Lees het opiniestuk geschreven door Mel Marcik over de Rotterdam Pride.
Van 17 tot en met 26 september was er weer de Rotterdam Pride. Het jaarlijks terugkerende evenement bestaat sinds 2014 en is sindsdien gegroeid in duur en grootte. Naast een Pride March zijn er diverse activiteiten en feesten in de stad georganiseerd. Denk hier aan lezingen, workshops en discussieavonden. Maar natuurlijk ook drag shows, fashion shows en films. In dit artikel wil ik het vraagstuk van LHBTI rechten vanuit een socialistisch perspectief beschouwen. Hiermee wil ik zowel mensen meer leren over dit onderwerp als iedereen iiets meegeven over de gehouden Pride March.
Is dat nou nodig?
We leven in Nederland en vinden onszelf maar wat tolerant. Alles mag en alles kan. Nederland was ook het eerste land dat het homohuwelijk legaliseerde. Zijn evenementen zoals Pride dus nog wel nodig anno 2021?
Het antwoord is Ja! met hoofdletter en een uitroepteken. Sinds het homohuwelijk in 2001 is er weinig verbeterd als het gaat om de zogenaamde gayrights. Zo werd pas op 1 juli 2014 verplichte sterilisatie afgeschaft als je jouw gender legaal wilde veranderen. Er wordt nu nog steeds gestreden om compensatie voor deze onredelijk eis. Sinds deze maand mogen homo- en biseksuele mannen ook eindelijk bloed doneren - mits zij een monogame relatie hebben. Vroeger was dit alleen mogelijk als ze aan konden tonen 4 maanden geen seks te hebben gehad. Deze onzinnige eisen waren in landen zoals Spanje (sinds 2005) en Italië (2001) al lang niet meer nodig.
Wat opvalt in Rotterdam is het relatieve lage aantal huwelijken tussen hetzelfde geslacht. Dat staat op 17,8 per duizend gehuwde inwoners tegenover 21,6 in Enschede, 22,3 in Utrecht, 35,3 in Nijmegen en 45,2 in Amsterdam. Een reden is hier niet voor gevonden. Met de acceptatie lijkt het mee te vallen. Volgens de omnibusenquêtes die de gemeente Rotterdam houdt, heeft 86% geen problemen met LHBTI-ers. Opvallend is echter wel dat het aantal discriminatiemeldingen steeds stijgen. Deze zijn voornamelijk gericht naar mensen die ‘zichtbaar anders’ zijn. Veel LHBTI-ers lopen ook niet hand in hand met hun partner over straat. Ook zullen zij niet zo gauw publiekelijk affectie tonen of flirten. Alles om maar niet op te vallen en ‘gedoe’ te voorkomen. En dat is absurd natuurlijk. Veel incidenten, denk aan spugen, uitschelden en slaan, worden nog steeds niet gemeld. Vaak omdat men het gevoel heeft dat het toch niets uitmaakt.
Activisme
Tijdens de Rotterdam Pride van 2017 ontstond er onrust tijdens de Pride Walk. Het rechtse ‘Dutch Gayservatives’ (tegenwoordig ‘Roze Leeuw’) raakte slaags met het linkse ‘We Reclaim Our Pride’. De ‘Roze Leeuw’ wijdt de homohaat onder andere aan het toenemend aantal immigranten. ‘We Reclaim Our Pride’ demonstreerde ook tegen de commercialisering van Rotterdam Pride. Over dat laatste valt wat te zeggen, zoals dat ook te zeggen is over de UnmuteUs beweging die momenteel hetzelfde verwijt krijgt in de (sociale) media. Het doel heiligt de middelen, maar hoever mag je daarin gaan? Wanneer druisen je idealen in tegen de middelen? Het kapitalisme is een taal die de meeste mensen wel begrijpen. Om hier gebruik (of misbruik) van te maken om je punt te kunnen maken is misschien smerig. Maar naar mijn mening heiligt het doel wel degelijk de middelen. Als activisten kunnen we best gebruik maken van kapitalistische middelen als commercie en social media om ons punt te maken.
Demonstraties voor LHBTI rechten zijn niet nieuw. Wat we zien is dat de regenboogvlag en ook de transvlag steeds vaker te zien zijn bij andere demonstraties. Dit laat inclusiviteit zien maar roept ook weerstand op. Zo werd er bij de eerste UnmuteUs demonstratie in Rotterdam een regenboogvlag van een demonstrant afgepakt door een buitenstaander en in brand gestoken. Dit gebeurt niet alleen bij demonstraties. Een Amsterdamse studentflat moest onlangs ontruimt worden omdat er regenboogvlaggen die in de gang hingen in de brand werden gestoken.
Tijdens het EK-voetbal schaarden zich voetbalfans, sponsoren en verschillende steden in Europa achter de LHBTI-gemeenschap in Hongarije. Daar was een wet aangenomen die ‘de promotie van homo- en transseksualiteit’ gericht aan mensen onder de 18 verbood. In werkelijkheid was dit een manier om de vrijheden van LHBTI-ers in Hongarije verder te beperken, zoals ook in Polen en Rusland gebeurd. Regenboogvlaggen waren prominent aanwezig in de verschillende stadions en veel steden verlichten markante gebouwen in de stad, zoals de Erasmusbrug. De UEFA verbood echter dat het Allianz Stadion in München in regenboogkleuren verlicht zou worden tijdens de wedstrijd Duitsland - Hongarije. Dit stuitte op veel verontwaardiging en protesten in Europa. Ook Nederlandse supporters, die naar Hongarije waren gekomen voor een wedstrijd van Oranje, hadden daarom regenboogvlaggen meegenomen. Er waren meldingen dat deze vlaggen door de politie in Hongarije waren afgepakt. Aanvoerder Wijnaldum droeg tijdens die wedstrijd een speciale aanvoerdersband.
Feyenoord
Dit is echter eerder uitzondering dan regel in de voetbalwereld. Er zijn voetbalclubs die zich openlijk en actief hardmaken voor LHBTI rechten, zoals het linkse St. Pauli uit Hamburg en de activistische Portland Timbers, die uitkomen op het hoogste niveau in Amerika. Zij zijn echte zonderlingen. In Nederland is het bitter slecht gesteld wat betreft LHBTI acceptatie binnen de velden en ver daarbuiten. Statistisch gezien moeten er homoseksuele voetballers rondlopen, ook in de Eredivisie. Het zijn vooral de vrouwen die ervoor uitkomen en waar het wordt geaccepteerd. Bij de mannen rust er nog een groot taboe op. Twee maal per jaar een regenboogaanvoerdersband, hoe sympathiek ook, gaat hier geen verandering in brengen. Er heerst een macho cultuur die maar moeilijk te doorbreken is.
In Rotterdam is dit pijnlijk zichtbaar. Een maand geleden richtte de Rotterdamse sportschoolhouder Paul van Dorst de supportersvereniging De Roze Kameraden op. Hij ergerde zich er onder andere aan dat Feyenoord geen regenboogvlaggen aan het Maasgebouw hangt tijdens Pride. Ook de hatelijke spreekkoren richting de scheidsrechter (‘tyfushomo’) voelden niet prettig. Hij haalde de landelijke pers hiermee en kreeg veel steun. Hatelijke berichten ontving hij ook maar de positieve geluiden overstemden. Totdat zijn sportschool werd aangevallen, beklad met homofobe leuzen en doodsbedreigingen. Ook werd er een explosief geplaatst bij zijn pand. Deze actie werd geclaimd door de RKJ (Rotterdam Jongeren Kern), een supportersgroep die onderdeel is van de harde kern van Feyenoord. Een paar weken later is het pand van de COC Rotterdam beklad met homofobe teksten, opnieuw ondertekend door RKJ. “Zo heb je niet veel meer reden nodig om aan te tonen dat onze supportersvereniging nodig is.” reageerde van Dorst al eerder tegen Rijnmond.
De club heeft zich, na veel kritiek, gemeld bij van Dorst en zegt in gesprek te willen blijven. Tot een keiharde veroordeling kwam het niet. Verschillende LHBTI organisaties hebben na de bekladding van het COC pand een brandbrief gestuurd naar Feyenoord waar ze de club, maar ook de KNVB en de gemeente Rotterdam uitnodigen zich fel uit te spreken tegen het anti-homogeweld.
De actualiteit
Ook buiten de voetbalwereld wordt steeds zichtbaarder dat het met de acceptatie en solidariteit toch nog best tegenvalt. Toen Frédérique in elkaar was geslagen nadat die weigerde antwoord te geven op de vraag of ie een jongen of een meisje was, reageerde Nederland massaal. Dit kon niet! Onacceptabel! Iedereen moet kunnen zijn wie ze zijn, ook als dit buiten het binaire systeem valt. Toch werd ook hier zichtbaar dat veel mensen niet alleen onbekend zijn met non-binair, ook was het begrip soms ver te zoeken. Mensen zijn vaak bang voor het onbekende en hoewel non-binair niet iets nieuws is, het is pas sinds kort een begrip aan het worden. Voornaamwoorden als hen/hun en die/diens worden als onnatuurlijk en gek bestempeld. En voor wie het wel wil gebruiken, is het vaak nog onwennig. Dit laatste is OK. Er komt ook steeds meer aandacht in de media voor de non-binairs.
Ook de transzorg is momenteel een hot item. Het gebrek aan die zorg beter gezegd. De wachtlijsten voor transgenderzorg (de zorg voor mensen die de transitie willen maken van het lichaam waarin ze geboren zijn naar het lichaam waarin ze thuis horen) waren voor Covid-19 al lang met ruim twee jaar. De wachttijd is alleen maar toegenomen en veel wachtende hebben uit nood andere wegen bewandeld, die niet altijd de beste zijn. Er zijn ook te weinig plekken waar deze zorg geboden kan worden, in Rotterdam is geen instelling die lichamelijke zorg dan wel geestelijke zorg biedt. Deze is er tot begin deze maand wel geweest. Stepwork, die geestelijke zorg aanbood aan transgenders in voorbereiding op hun transitie, is in opspraak gekomen (ongekwalificeerd advies en zware werkdruk als voorbeelden van de misstanden) en is begin deze maand failliet verklaard. Transgenders in het hele land en hun bondgenoten zijn in opstand gekomen en demonstreren voor betere zorg en acceptatie. Iets wat je in een land als Nederland eigenlijk wel mag verwachten.
Wereldwijd gezien doet Nederland het natuurlijk niet zo slecht. Er zijn zat landen waar nog steeds de doodstraf staat op homoseksuele handelingen of waar mensen vermoord worden om hun geaardheid en genderidentiteit We moeten er voor waken dat wij niet afglijden naar zulk niveau, zoals we bijvoorbeeld in Polen zien. In Amerika zijn al tientallen transgenders, de meesten gekleurd, vermoord dit jaar. In Nederland vindt men alles best, zolang ze er zelf maar niet mee worden geconfronteerd. Het is daarom belangrijk te benadrukken dat Pride geen feest is, maar een riot. De strijd om gelijk behandeld te worden. Om niet langer te worden gediscrimineerd en beledigd. Om te kunnen zijn wie ze zijn, net als alle hetero’s op de wereld. Deze strijd zal doorgaan net zolang totdat Pride wel een volksfeest wordt. Het feest van solidariteit en verbroedering. Een feest voor ons allemaal.
Geschreven door: Mel Marcik.
Voor deze tekst is gebruik gemaakt van volgende artikelen:
https://nl.wikipedia.org/wiki/Rotterdam_Pride
https://www.vice.com/nl/article/epnkp7/waarom-worden-mensen-kwaad-over-gender
https://www.rtlnieuws.nl/nieuws/nederland/artikel/5253797/lhbti-coc-antihomogeweld-feyenoord
