Poliflw

Vandaag debatteert de Tweede Kamer over de verduuzaming van de financiële sector. Vier Kamerleden van vier verschillende partijen schreven daarover een opiniestuk. 

Ook deze zomer was er een van uitersten. Nog nooit werden zoveel tropische dagen achter elkaar geteld. De weekgemiddelde maximumtemperatuur was het hoogste sinds de start van de metingen in 1901 en de neerslagtekorten liepen net als in 2018 in sommige regio’s op tot boven de 300 millimeter. Het agrarische verdienmodel voor dit jaar loopt, door onder meer een combinatie van droogte, hitte en soms beperkte irrigatiemogelijkheden, een flinke knauw op.

Zo is de klimaatschade aan de omzet van boeren dit jaar exemplarisch voor iets waar toezichthouders ons sinds enkele jaren voor waarschuwen: financiële risico’s door gebrekkige verduurzaming. Dat is een tweeledig gevaar. Enerzijds zullen klimaatverandering en biodiversiteitsverlies schade toebrengen aan verdienmodellen. Denk aan een boer die niet langer aan zijn kredietverplichtingen kan voldoen door langdurige droogte. Anderzijds lijden financiële instellingen verliezen als ze gebrekkig anticiperen op de aanstaande verduurzamingstransitie, door te blijven investeren in technologieën die uitgefaseerd worden.

Voor uw instellingen is dit verhaal gelukkig niet nieuw. Verschillende banken, pensioenfondsen en verzekeraars experimenteren met meetmethoden om duurzaamheidsrisico’s in kaart te brengen en rapporteren hierover. Daarnaast committeert de gehele financiële sector zich aan het Klimaatakkoord, waarmee ze belooft een bijdrage te leveren aan Parijs. Ook toezichthouders zitten bepaald niet stil. Nederland loopt op dit gebied dan ook internationaal voorop. 

Er is desalniettemin geen aanleiding om achterover te leunen. De blik op wat er al gebeurt, moet niet afleiden van de visie op waar we naartoe moeten. Dat eindpunt ligt immers nog ver weg. Zo ging in 2018 80%-95% van de nieuwe energie-financieringen die uw sector aanging naar de fossiele industrie. Uit verschillende onderzoeken blijkt dat uw instellingen onvoldoende grondig rapporteren over hun materiële duurzaamheidsrisico’s. En hoewel het Klimaatakkoordcommitment ‘een bijdrage’ expliciteert, brengt ons dat nog niet zomaar bij de daadwerkelijke reductie in 2030 die nodig is om Parijs te halen.

Het beheersen van duurzaamheidsrisico’s is niet enkel aan de sector zelf, maar zeker ook een politieke verantwoordelijkheid. Met de politiek als hoeder van het klimaatbeleid, en als aanjager en ondersteuner voor de financiële sector. Die eerste verantwoordelijkheid is genomen met de klimaatwet en het klimaatakkoord. Die laatste verantwoordelijkheid kan nu scherper ingevuld worden. Daar doen wij voorstellen toe in onze initiatiefnota over de verduurzaming van de financiële sector, waarover we vandaag met de Tweede Kamer en het kabinet in debat gaan. Jullie zijn uitgenodigd in de toekomst het gesprek tussen sector en politiek samen verder te brengen.

Wij roepen u op uw beurt op om uw ambities en commitment sneller om te zetten in actie. Kom met concrete plannen om de CO2-impact van uw portefeuille in 2030 met 55% terug te dringen. Geef inzicht in het ‘klimaatpad’ van uw huidige portefeuille. Wacht niet tot 2022 met het publiekelijk maken van reductiedoelstellingen als dat niet nodig is. Zet waar mogelijk uw middelen in om kennis te delen en achterblijvers aan te sporen. En gebruik ons duwtje in de rug om grondiger over duurzaamheidsrisico’s te rapporteren. Alleen zo brengen we de verduurzaming van de financiële sector in de juiste versnelling.

Bart Snels (GroenLinks), Joost Sneller (D66), Eppo Bruins (ChristenUnie) & Evert-Jan Slootweg (CDA)  

 

GroenLinks en D66 stellen voor om 2023 uit te roepen tot herdenkingsjaar slavernij. Dat jaar is het honderdvijftig jaar geleden dat de slavernij in Nederland ten einde kwam. De bedoeling is om dat jaar extra aandacht te besteden aan de afschaffing van de slavernij en het Nederlandse slavernijverleden door middel van tentoonstellingen, voorstellingen, debatten en aandacht in onderwijs en media. Dit jaar werd op vergelijkbare wijze 75-jaar bevrijding gevierd.

Slavernij werd formeel afgeschaft in Nederland op 1 juli 1863. Maar om te voorkomen dat de Nederlandse plantages plotseling stil zouden vallen werd per wet geregeld dat tot slaaf gemaakten nog tien jaar onder ‘bijzonder toezicht’ van de staat werden gesteld om het werk op de plantages te blijven uitvoeren. In de praktijk was de slavernij in Nederland dus pas in 1873 ten einde, nu bijna honderd vijftig jaar geleden.

De inhoud van het herdenkingsjaar zou in het voorstel van GroenLinks en D66 mede moeten worden vormgegeven door een brede coalitie van instellingen en stichtingen zoals bijvoorbeeld NiNsee en The Black Archives die al jaren aandacht vragen voor het Nederlandse koloniale verleden. Ook opening van het Nationaal Slavernijmuseum dat op dit moment in Amsterdam wordt ontwikkelt wordt zou deel uit kunnen maken van het herdenkingsjaar.

Afgelopen jaar werd Nederland en de rest van de wereld geconfronteerd met de uitbraak van het COVID-19 virus. Tijdens de uitbraak van de pandemie verbleven meer dan 200.000 Nederlanders in het buitenland voor vakantie, voor werk of studie, of vanwege familiebezoek.

Voor veel Nederlanders was onduidelijk wat zij van de overheid konden verwachten en dat willen GroenLinks en D66 in de toekomst voorkomen. Niet alleen in geval van een wereldwijde virusuitbraak, maar ook in het normale, dagelijkse leven biedt een consulaire wet meer zekerheid. Want ook als je in het buitenland aan het werk of op vakantie bent, kunnen er (persoonlijke) rampen voltrekken, waar je niet op voorbereid bent en hulp van de Nederlandse overheid bij nodig hebt.

Naar een Nederlandse consulaire wet

Nederland kent nog geen consulaire wet. Wat GroenLinks en D66 betreft zou het veel onzekerheden kunnen voorkomen op het moment dat zich weer een internationale crisissituatie voordoet. Daarnaast biedt het ook in normalere tijden betere houvast.

De consulaire wet moet de volgende zaken vastleggen: de consulaire bijstand waar Nederlanders op mogen rekenen in noodsituaties in het buitenland, zoals bij een pandemie, natuurrampen en geweld; wanneer hulp wordt geboden bij repatriëring en waar de kosten van deze consulaire nooddiensten liggen; de consulaire diensten waar Nederlanders op mogen rekenen in het kader van documentverstrekking en de continuïteit van die dienstverlening, ook in tijden van crises en in geval van noodsituaties; een maximumtermijn waarbinnen reisadviezen aangescherpt moeten worden bij verslechterende veiligheidssituaties; en de consulaire bijstand die Buitenlandse Zaken moet verlenen aan Nederlanders die in het buitenland gearresteerd worden en het minimumaantal gedetineerdenbezoeken per jaar.

Vandaag dienen GroenLinks en D66 een aangepaste versie van de Wet Open Overheid (Woo) in. De nieuwe wet zorgt ervoor dat overheidsinformatie beter vindbaar en beschikbaar is.

Bijvoorbeeld omdat overheden meer informatie uit zichzelf openbaar moeten maken. Ook hebben burgers en journalisten met de komst van de wet gemakkelijker toegang tot informatie. Dit versterkt de democratie. Ook recent hebben we weer verschillende voorbeelden gezien waarbij pas na speurwerk van journalisten informatie boven tafel kwam. Het controleren van de overheid is één van de belangrijkste taken van de journalistiek en de overheid moet dat faciliteren. Daarvoor is ook een cultuurverandering nodig. De Woo zal daarbij helpen door de nieuwe normen in de wet vast te leggen.

GroenLinks Kamerlid Bart Snels: ‘De overheid is van ons allemaal en dus is de informatie van de overheid ook van ons allemaal. In een goed werkende democratie zorgen we daarom voor het openbaar maken van die informatie’.

Steven van Weyenberg, Kamerlid D66: 'Openbaarheid moet een kernwaarde van de overheid zijn. Er ligt nu een goed uitvoerbaar wetsvoorstel, zodat we eindelijk een flinke stap vooruit kunnen gaan zetten.'

Het oorspronkelijke wetsvoorstel werd door GroenLinks en D66 in 2012 ingediend. De WOO dient ter vervanging van de verouderde Wob (Wet Openbaarheid van Bestuur). In 2016 werd de wet door de Tweede Kamer aangenomen, maar in de Eerste Kamer waren er bezwaren over de uitvoerbaarheid. Er is lang onderhandeld met het kabinet, maar het aangepaste wetsvoorstel maakt de Woo uitvoerbaar. De aangepaste versie van de wet zorgt ervoor dat de wet duidelijker is. Er zijn ook een aantal technische wijzigingen aangebracht en er komt een Adviescollege  om de informatiehuishouding te moderniseren en er voor te zorgen dat de wet geïmplementeerd wordt.

Na de zomer debatteert de Tweede Kamer over het aangepaste voorstel. Als de Kamer het aanpaste voorstel steunt zal de aangepaste wet daarna in de Eerste Kamer behandeld worden.

GroenLinks en D66 willen volgende week, in aanloop naar het debat over racisme, een rondetafel organiseren waarvoor ze meerdere initiatiefnemers van de Black Lives Matter beweging uitnodigen. De partijen willen in gesprek om te horen wat de overheid kan doen om institutioneel racisme tegen te gaan.

De initiatiefnemers van de Black Lives Matter-beweging hebben de afgelopen weken veel losgemaakt en een grote beweging op gang gebracht. 

GroenLinks Kamerlid Niels van den Berge: “De mensen die wij uitnodigen zijn de initiatiefnemers van de Black Lives Matter beweging. Dit zijn ook de mensen die de podia zijn opgeklommen en manifestaties hebben georganiseerd, omdat zij zich niet gezien en gehoord voelden. Wij zien ze wel en horen ze wel.” 

D66 Kamerlid Jan Paternotte: “Steeds meer mensen erkennen dat Nederlanders van kleur elke dag opnieuw met 2-0 achter moeten beginnen. Dat is on-Nederlands: juist hier zou ieder mens gelijke kansen moeten hebben. Dit is dan ook het moment om racisme aan te pakken en daarvoor de beste ideeen te verzamelen. Daarom verdient deze beweging een plek aan tafel in de Tweede Kamer.” 

GroenLinks en D66 willen over concrete oplossingen praten om institutioneel racisme een halt toe te roepen. De verhalen en uitkomsten worden meegenomen in het debat over racisme dat woensdag 1 juli plaatsvindt.

Na de Coronacrisis moet Nederland niet terug naar hoe het was, maar veranderen in een land waar iedereen gezien wordt.

Een land waar de politiek zich druk maakt om gewone mensen in plaats van grote bedrijven en waarin klimaatverandering aangepakt werd. Dat zei lijsttrekker Jesse Klaver in zijn speech op het online congres van GroenLinks.

“We kunnen niet terug bezuinigen op de zorg, naar een wereld waarin we ongeremd de wereld over vliegen en grote bedrijven in goede tijden alle winst houden en in slechte tijden de rekening bij gewone mensen leggen,” zei Klaver.

Klaver bepleitte betere beloning voor het werk van de helden in de zorg. Geen miljarden weggeven aan multinationals, maar verhoging van het minimumloon. Daadkrachtige aanpak van de klimaatcrisis en niet langer wegkijken van racisme.

 

GroenLinks voor het eerst in de geschiedenis in de regering

Om die grote verandering waar te maken is Klaver erop gebrand om GroenLinks voor het eerst in zijn bestaan een regering in te leiden. Samen met de progressieve bondgenoten van de PvdA, SP en D66.

“We kunnen de verandering niet overlaten aan de mensen en partijen die de wereld van voor Corona gemaakt hebben. Wij zijn de beste garantie op verandering.”

 

Tijd van wachten is voorbij

De tijd van wachten is voorbij, gaf Klaver aan. “De vraag om te wachten, is een excuus van de gevestigde orde om niet te hoeven veranderen.” Hij voorspelt dat GroenLinks de verkiezingen gaat winnen.

“Wij zijn een partij die staat voor een visie en durft in te gaan tegen de status quo. Dat maakt ons gehaat en gelieft. Wij gaan de verkiezingen winnen. Niet voor onszelf, maar voor iedereen die zich genegeerd en ongezien voelt. Samen vormen wij één beweging.”

Lees hier de gehele speech van Jesse Klaver terug

D66 en GroenLinks willen van thuiswerken een recht voor werknemers maken.

GroenLinks-Kamerlid Paul Smeulders: ‘Vanwege deze crisis werken we massaal thuis. We missen het praatje bij de koffie-automaat, en inmiddels zelfs onze ‘vaste’ flexplek. Maar voor sommigen is het thuis werken ook een verademing. Even ongestoord kunnen werken, niet elke dag in de file of in een overvolle spitstrein, en de ruimte hebben om je werktijden flexibel in te delen. Die ruimte moeten we ook na deze crisis kunnen behouden. Voor een meer ontspannen samenleving is het fijn als je zelf je werktijden en werkplek kan kiezen. We willen dus graag de mogelijkheden hiervoor verruimen’. 

Op afstand samenwerken

Thuiswerken kwam al wel voor, maar door de huidige crisis is bijna de helft van de werkenden meer gaan thuisweken. Waar we hiervoor het idee hadden dat je voor een vergadering toch echt op kantoor moest zijn, blijkt het nu heel goed online te kunnen. Samenwerken op afstand aan een tekst kan prima en er wordt zelfs digitaal geborreld. Hele werkplekinrichtingen worden van kantoor gehaald en thuisbezorgd. Ondernemers springen in op de huidige situatie met thuiswerkpakketten, online sportlessen en attenties voor medewerkers. Het internetverkeer bereikte een recordpiek, maar de netwerken kunnen het nog goed aan. Kortom: Nederland blijkt heel goed massaal thuis te kunnen werken.

Veel voordelen

Het grootste deel van de thuiswerkers gaat het goed af. Laten we dus van thuiswerken een blijvertje maken. Meer thuiswerken kan echt niet in alle sectoren en hoeft ook zeker niet voor vijf werkdagen in de week. Het kan immers nooit het contact tussen mensen vervangen. Maar meer vanuit huis werken levert ook heel veel voordelen op. Files zijn verdwenen: net als de hyperspits in het openbaar vervoer. Ook biedt thuiswerken kansen voor het meer in balans brengen van werk en privé doordat je geen reistijd meer hebt. Vanuit huis werken maakt het makkelijker je eigen werkdag in te delen en zorgt voor meer tijd voor sport, hobby’s en je gezin. En misschien zorgt het thuiswerken ook wel voor meer concentratie op je werk dan in een kantoortuin.

D66-Kamerlid Steven van Weyenberg: ‘De afgelopen weken is een groot deel van werkend Nederland noodgedwongen in één keer volledig van uit huis gaan werken. Het blijkt dat we thuis vaak net zo veel, of zelfs meer, gedaan krijgen als op kantoor. Niemand zat op de coronacrisis te wachten, en we doen er alles aan om deze situatie zo snel mogelijk achter ons te krijgen. Maar laten we van thuiswerken een blijvertje maken. We hebben de koudwatervrees overwonnen. De techniek kan het aan. En het is goed gebleken voor de werknemers, werkgevers en het milieu. Wat ons betreft verankeren we het recht om thuis te werken, voor wie dat kan, in de wet.’

Veel mensen ervaren deze voordelen nu ook en ruim een kwart van de thuiswerkers verwacht na de coronacrisis ook vaker thuis te gaan werken. Daarnaast zullen we het thuiswerken nog wel even nodig hebben als onderdeel van de “anderhalvemetersamenleving” en wordt het alleen maar makkelijker als straks de kinderen weer naar school gaan.

D66 en GroenLinks daarom de volgende concrete voorstellen:

Maak van thuiswerken een wettelijk recht. Zo bevorderen we dat het straks veel normaler wordt om een deel van de tijd thuis te werken en zorgen we ervoor dat het standaard onderdeel van gesprek wordt op de werkvloer. Nu mag je als werknemer een verzoek indienen om thuis te werken, maar hoeft de werkgever alleen met je in gesprek over of thuiswerken mogelijk is. D66 en GroenLinks willen dat een verzoek tot thuiswerken net zo behandeld moet worden als een verzoek tot aanpassing van je werktijd: een werkgever kan dan alleen weigeren als het echt niet mogelijk is. Zorg ervoor dat thuiswerkplekken ook voldoen aan de eisen voor arbeidsomstandigheden. Iedereen moet ook thuis zonder klachten kunnen werken. Geef daarom hetzelfde belastingvoordeel voor de inrichting van de werkplek thuis als voor de inrichting op kantoor. Bijvoorbeeld door de werkgever fiscaal te stimuleren om voor een goede werkplek thuis te zorgen. Roep werkgevers en werknemers op om ook aan de cao-tafel en bij functioneringsgesprekken aandacht te besteden aan de optie om thuis te werken. Welke voorzieningen zijn daarvoor nodig? Wat willen werknemers en hoe kan dat mogelijk worden gemaakt? Op de werkvloer moeten afspraken worden gemaakt om thuiswerken mogelijk te maken. Breng in kaart wat de huidige belemmeringen zijn in wet- en regelgeving om thuis te werken. Alle wetgeving op het gebied van fiscaliteit, maar ook bijvoorbeeld voor arbeidsomstandigheden is oorspronkelijk gebaseerd op het oude werken. Door goed in beeld te brengen waar nog mogelijke drempels zitten om thuiswerken mogelijk te maken, kunnen we deze beter aanpakken.

De ervaringen die zijn opgedaan met afstandsonderwijs tijdens de corona-crisis, worden ingezet voor de aanpak van langdurig thuiszittende leerlingen. Een Kamermeerderheid steunt het voorstel van GroenLinks hiervoor.

"Thuiszitters" zijn kinderen en jongeren die zonder onderwijs thuis zitten. Het lukt hen niet om mee te doen aan regulier of speciaal onderwijs, bijvoorbeeld vanwege psychische - of gedragsproblemen of om andere redenen. Ondanks alle inspanningen blijft het aantal thuiszitters stijgen. Bijna 5.000 leerlingen zijn vorig jaar meer dan drie maanden niet naar school geweest.

“Alle kinderen hebben recht op onderwijs. Deze kinderen en hun ouders hebben maatwerk nodig”, zegt Tweede Kamerlid Lisa Westerveld.

De Kamer wil nu de ervaringen van de afgelopen periode gebruiken om maatwerk mogelijk te maken.

“Hoewel de tijd waar we inzitten naar is, hebben we enorm mooie voorbeelden gezien van wat er mogelijk is”, aldus Westerveld. “Elk kind dat kan worden geholpen met afstandsonderwijs is er één.”

Westerveld prees in het onderwijsdebat in de inzet van personeel in alle onderwijsinstellingen.

“Iedereen heeft keihard gewerkt om onderwijs en opvang zo goed als mogelijk door te laten gaan. In deze onvoorspelbare tijd, met alle onzekerheid die erbij komt kijken, en soms met gebrekkige ondersteuning. Dit schept enorm veel vertrouwen, ook in de tijd die we met elkaar tegemoet gaan.”

D66, VVD, PvdA, SP en PvDD hebben het voorstel van GroenLinks mede ondertekend. De stemming is 6 mei.  

 

 

De financiële sector is niet goed voorbereid op de gevolgen van klimaatverandering en dat brengt grote financiële risico’s met zich mee.

Banken, verzekeraars en pensioenfondsen investeren nog steeds miljarden in de fossiele sector, terwijl nationaal en internationaal klimaatbeleid ervoor zorgt dat deze investeringen hun waarde zullen verliezen.

GroenLinks Tweede Kamerlid Bart Snels: ‘Als de Coronacrisis ons iets leert dan is het dat risico’s van buiten de financiële sector de financiële stabiliteit ernstig kunnen bedreigen’. GroenLinks dient daarom samen met D66, ChristenUnie en CDA een initiatiefnota in om de risico’s van klimaatverandering voor de financiële sector aan te pakken.

Een groot deel van de investeringen is nog niet in lijn met de klimaatdoelstellingen van Parijs. In 2018 ging meer dan tachtig procent van de investeringen in de energiesector naar de fossiele industrie. Deze investeringen zijn risicovol, want zullen hun waarde in de toekomst gaan verliezen. Dan komen financiële instellingen in problemen.

Banken, verzekeraars en pensioenfondsen zijn daarnaast kwetsbaar voor fysieke klimaateffecten. Zo hebben Nederlandse financiële instellingen voor bijna 100 miljard euro geïnvesteerd in bedrijven die actief zijn in gebieden met een groot risico op extreme waterschaarste. Ook zullen verzekeringsrisico’s toenemen door toekomstige toename van extreem weer. De politieke conflicten die ontstaan als gevolg van klimaatverandering vergroten de stabiliteitsrisico’s.

De grote financiële risico’s van klimaatverandering worden momenteel nog te weinig in kaart gebracht, net zoals financiële markten 15 jaar geleden geen inzicht hadden in de risico’s van gebundelde hypotheken. 

In het plan doen GroenLinks, D66, ChristenUnie en CDA een reeks voorstellen om de financiële sector te verduurzamen, zodat ook toekomstige generaties kunnen vertrouwen op een solide financieel systeem. De partijen stellen onder andere voor wetgeving met betrekking tot transparantie van financiële instellingen aan te scherpen, zodat meer bekend worden over welke risico’s instellingen lopen en hoe ze deze beheersen. De initiatiefnemers willen dat banken geleidelijk aan hogere buffers opbouwen met betrekking tot duurzaamheidsrisico’s.

Bart Snels: “We zijn blind voor klimaatrisico’s. Als we die niet gaan meewegen, dan kunnen we na de Coronacrisis zomaar in een financiële klimaatcrisis belanden. Dat kunnen en moeten we voorkomen.” 

 

D66 Kamerlid Joost Sneller: ‘De huidige Coronacrisis moet ons de ogen openen voor de gevolgen van de klimaatcrisis, die we al lange tijd zien aankomen. In dit soort tijden is de financiële sector extra kwetsbaar. Als de sector nu verduurzaamt, dan plukken we daar straks de vruchten van als samenleving.’

 

Bruins, Kamerlid ChristenUnie: ‘De financiële sector is niet goed voorbereid op een noodzakelijke en door velen gewenste groene toekomst. Met deze voorstellen geven we banken een ferme duw in de rug om de transitie naar een duurzame economie goed vorm te geven.’ 

 

Evert-Jan Slootweg, Kamerlid CDA: “Door de juiste prikkels in te bouwen levert de financiële sector een bijdrage aan duurzame productie door het bedrijfsleven. Veel Nederlandse financiële instellingen doen dit al. De voorstellen in de nota versterken dit.”

 

De veiligheid voor arbeidsmigranten moet uiteraard evenveel worden gewaarborgd als van andere werknemers. Dat vindt Paul Smeulders van GroenLinks. Een Kamermeerderheid schaarde zich achter zijn voorstel om hierop strenger toezicht te houden.

“De Corona-maatregelen gelden voor iedereen. Het is stuitend wanneer werkgevers de veiligheid van buitenlandse medewerkers niet respecteren. De inspectie moet hierop meer gaan toezien”, zegt Paul Smeulders.

De afgelopen tijd kwamen verhalen naar buiten over buitenlandse werknemers die in onveilige omstandigheden werken. Zij moeten doorwerken als zij zich ziek voelen, verblijven in krappe onderkomens en moeten dicht op elkaar in busjes naar hun werkplek.

Smeulders: “Arbeidsmigranten zijn in deze situatie extra kwetsbaar. Juist daarom verdienen ze extra bescherming”.  

De situatie van arbeidsmigranten werd gisteren besproken tijdens een wetgevingsoverleg met minister Koolmees over het economisch noodpakket voor de corona-crisis. CDA, D66, ChristenUnie, SP en PvdA tekenden mee met de motie van GroenLinks.