Poliflw

Vandaag debatteert de Tweede Kamer over de verduuzaming van de financiële sector. Vier Kamerleden van vier verschillende partijen schreven daarover een opiniestuk. 

Ook deze zomer was er een van uitersten. Nog nooit werden zoveel tropische dagen achter elkaar geteld. De weekgemiddelde maximumtemperatuur was het hoogste sinds de start van de metingen in 1901 en de neerslagtekorten liepen net als in 2018 in sommige regio’s op tot boven de 300 millimeter. Het agrarische verdienmodel voor dit jaar loopt, door onder meer een combinatie van droogte, hitte en soms beperkte irrigatiemogelijkheden, een flinke knauw op.

Zo is de klimaatschade aan de omzet van boeren dit jaar exemplarisch voor iets waar toezichthouders ons sinds enkele jaren voor waarschuwen: financiële risico’s door gebrekkige verduurzaming. Dat is een tweeledig gevaar. Enerzijds zullen klimaatverandering en biodiversiteitsverlies schade toebrengen aan verdienmodellen. Denk aan een boer die niet langer aan zijn kredietverplichtingen kan voldoen door langdurige droogte. Anderzijds lijden financiële instellingen verliezen als ze gebrekkig anticiperen op de aanstaande verduurzamingstransitie, door te blijven investeren in technologieën die uitgefaseerd worden.

Voor uw instellingen is dit verhaal gelukkig niet nieuw. Verschillende banken, pensioenfondsen en verzekeraars experimenteren met meetmethoden om duurzaamheidsrisico’s in kaart te brengen en rapporteren hierover. Daarnaast committeert de gehele financiële sector zich aan het Klimaatakkoord, waarmee ze belooft een bijdrage te leveren aan Parijs. Ook toezichthouders zitten bepaald niet stil. Nederland loopt op dit gebied dan ook internationaal voorop. 

Er is desalniettemin geen aanleiding om achterover te leunen. De blik op wat er al gebeurt, moet niet afleiden van de visie op waar we naartoe moeten. Dat eindpunt ligt immers nog ver weg. Zo ging in 2018 80%-95% van de nieuwe energie-financieringen die uw sector aanging naar de fossiele industrie. Uit verschillende onderzoeken blijkt dat uw instellingen onvoldoende grondig rapporteren over hun materiële duurzaamheidsrisico’s. En hoewel het Klimaatakkoordcommitment ‘een bijdrage’ expliciteert, brengt ons dat nog niet zomaar bij de daadwerkelijke reductie in 2030 die nodig is om Parijs te halen.

Het beheersen van duurzaamheidsrisico’s is niet enkel aan de sector zelf, maar zeker ook een politieke verantwoordelijkheid. Met de politiek als hoeder van het klimaatbeleid, en als aanjager en ondersteuner voor de financiële sector. Die eerste verantwoordelijkheid is genomen met de klimaatwet en het klimaatakkoord. Die laatste verantwoordelijkheid kan nu scherper ingevuld worden. Daar doen wij voorstellen toe in onze initiatiefnota over de verduurzaming van de financiële sector, waarover we vandaag met de Tweede Kamer en het kabinet in debat gaan. Jullie zijn uitgenodigd in de toekomst het gesprek tussen sector en politiek samen verder te brengen.

Wij roepen u op uw beurt op om uw ambities en commitment sneller om te zetten in actie. Kom met concrete plannen om de CO2-impact van uw portefeuille in 2030 met 55% terug te dringen. Geef inzicht in het ‘klimaatpad’ van uw huidige portefeuille. Wacht niet tot 2022 met het publiekelijk maken van reductiedoelstellingen als dat niet nodig is. Zet waar mogelijk uw middelen in om kennis te delen en achterblijvers aan te sporen. En gebruik ons duwtje in de rug om grondiger over duurzaamheidsrisico’s te rapporteren. Alleen zo brengen we de verduurzaming van de financiële sector in de juiste versnelling.

Bart Snels (GroenLinks), Joost Sneller (D66), Eppo Bruins (ChristenUnie) & Evert-Jan Slootweg (CDA)  

Jeugdzorgmedewerkers hebben meer steun nodig. De werkdruk moet omlaag, hun salaris omhoog en de arbeidsvoorwaarden beter. Tweede Kamerlid Lisa Westerveld was vandaag aanwezig bij de manifestatie van Jeugdzorgwerkers in Den Haag om hen een steuntje in de rug te geven en stelde Kamervragen over de problemen in de Jeugdzorg.  

De nood is hoog in de Jeugdzorg. Te veel jongeren staan op een wachtlijst omdat er onvoldoende plaats is. Steeds meer kwetsbare jongeren raken verstrikt in een systeem waar ze niet meer uit komen. De ene na de andere gemeente meldt zich ondertussen met miljoenentekorten. Van de werknemers in de jeugdzorg geeft 4 op de 5 aan dat de werkdruk te hoog is.

Lisa Westerveld: “Kinderen zijn hiervan de dupe. Het is een onhoudbare situatie. Het kabinet belooft veel, maar komt niet over de brug. Terecht dat Jeugdzorgwerkers in actie komen.”

Meer dan applaus Niet alleen de uitstroom van personeel neemt toe, er is ook minder instroom van nieuwe krachten. Begonnen in het eerste kwartaal van 2019 bijna 5.300 nieuwe medewerkers in Jeugdzorg, een jaar later zijn dat er nog geen 3.700. Een daling van 30 procent (CBS). Intussen stijgt het aantal jongeren in de jeugdzorg al meer dan 5 jaar op een rij.

“Dit zijn ook de zorgmedewerkers die doorwerkten in de lockdown. Die er waren voor kinderen die hulp nodig hadden. De hulpverleners voor wie geen beschermingsmiddelen beschikbaar waren, maar er toch stonden. De mensen waar we voor applaudisseerden. Zij verdienen meer steun.”

Vertrouwen in professionals Als het aan GroenLinks ligt, komt er fors meer geld vrij voor de jeugdzorg. Er gaat nu ruim een miljard per jaar naar coördinatiekosten, in plaats van naar hulp. Daarnaast moet er een einde komen aan de regeldruk waar zorgverleners nu mee te maken hebben.

“Professionals moeten het vertrouwen krijgen om te doen waar ze goed in zijn, zonder iedere handeling bij te hoeven houden,” zegt Westerveld.

Dat jeugdzorg door de gemeente wordt georganiseerd, werkt goed voor jongeren die relatief laagdrempelige hulp nodig hebben. Maar het werkt niet voor iedereen. Bovendien is met de stelselwijziging 450 miljoen bezuinigd, en dat heeft de sector gemerkt. Voor jongeren met complexe psychische problemen moeten we weer centraal de regie gaan nemen. Daarvoor worden de komende jaren landelijke expertise-centra opgericht, op initiatief van GroenLinks.

GroenLinks Kamerlid Bram van Ojik wil dat gemeenten de mogelijkheid krijgen om de meest kwetsbare vluchtelingenkinderen, die onder erbarmelijke omstandigheden leven in de opvangkampen in Griekenland, in Nederland te huisvesten. Hij wil dat staatssecretaris Ankie Broekers-Knol van Justitie en Veiligheid samen met de gemeenten in gesprek gaat en onderzoekt hoe 250 vluchtelingenkinderen op korte termijn in Nederland opgenomen kunnen worden.

Tientallen Nederlandse gemeenten hebben aangegeven bereid te zijn kinderen uit de Griekse vluchtelingenkampen op te nemen. Op dit moment hebben de individuele gemeenten de bevoegdheid niet om daar zelfstandig een beslissing over te nemen. GroenLinks roept Broekers-Knol op om dit wel mogelijk te maken voor gemeenten die aan hun andere verplichtingen voldoen en dus daadwerkelijk een veilig thuis kunnen bieden aan deze meest kwetsbare kinderen.

Bram van Ojik: “Vanuit heel Nederland wordt er al maanden aangedrongen om iets te doen aan de schrijnende situatie van deze kinderen. Kerken, maatschappelijke organisaties, verschillende EU-landen en meerdere partijen in de Tweede Kamer willen dat er iets gebeurt. Nu zoveel gemeenten concrete hulp voor hervestiging hebben aangeboden is het ook mogelijk.”

GroenLinks stelt voor om het quotum voor hervestiging te verhogen van 500 naar 750, zoals destijds in het Regeerakkoord is afgesproken en vraagt gemeenten zich aan te sluiten bij dit voorstel. GroenLinks wil ook dat de staatssecretaris de UNHCR vraagt om de 250 kinderen te selecteren op de Griekse eilanden via hun hervestigingsprogramma.

Op 10 september heeft de Tweede Kamer een gesprek met de Griekse minster voor migratie. Voor die tijd zou er duidelijkheid moeten zijn over het lot van de 250 kinderen volgens GroenLinks.

GroenLinks-leider Jesse Klaver wil dat de Tweede Kamer komende dinsdag het debat over de coronacrisis en het salaris van zorgpersoneel voortzet.

Woensdag kwam de Tweede Kamer terug van reces, maar woensdagavond voorkwam de coalitie een stemming door uit het gebouw weg te lopen. Ook de PvdA, SP, PvdD en PVV willen heropening van het debat.

Het weglopen van de Kamerleden van de coalitie heeft tot verontwaardiging geleid onder zorgpersoneel. De vereniging van verzorgenden en verpleegkundigen noemt de vertoning gênant en schrijnend. Ruim een kwart van de zorgmedewerkers gaf in juni aan erover te denken minder te werken of zelfs helemaal te stoppen. Juist nu is steun vanuit de politiek voor zorgpersoneel van het grootste belang. Daarom vraagt GroenLinks heropening van het debat zodat er een nieuwe poging gedaan kan worden om een meerderheid te krijgen voor hogere salarissen voor zorgmedewerkers.

Klaver: “Het weglopen van de regeringspartijen was een klap in het gezicht van alle zorghelden die ons deze coronacrisis door leiden. Juist in deze tijd moet de politiek laten zien dat we de zorgmedewerkers steunen en waarderen. Ik wil de regeringspartijen de kans geven hun fout recht te zetten. Die salarisverhoging moet er komen.”

In deze tweewekelijkse podcast spreekt Jesse Klaver met gasten die hem fascineren. Over vaderschap, kapitalisme of de beste nachtclub van Roosendaal.

Jesse Klaver: "Ik ben er heel enthousiast over. Ik heb er lang over getwijfeld; het lijkt wel alsof tegenwoordig iedereen een podcast maakt. Maar ik ben echt helemaal om. Dat zit 'm er vooral in dat ik in deze podcast de kans krijg om over allerlei zaken te praten waar normaal eigenlijk geen tijd voor is. Vaak heb je maar 30 seconden hebt in een politiek debat of een statement op televisie. In deze podcast kan ik echt een dik uur doorpraten met allemaal interessante mensen die ik ontmoet."

"Soms zijn dat hele bekende mensen, (oud-)sporters zoals Toon Gerbrands, of mensen die bekend zijn van televisie, zoals presentator Sahil Amar Aïssa. En soms zijn het experts waar je waarschijnlijk nog nooit van hebt gehoord, maar die ontzettend goed kunnen uitleggen over onderwerpen waar het niet zo vaak over gaat in de populaire media. Onderwerpen die wel wel superbelangrijk zijn voor ons allemaal, zoals de farmaceutische industrie, of hoe we groen uit de crisis komen."

Luister en abonneer je op de podcast via Spotify, iTunes of je favoriete podcast-app. Liever met beeld bekijken? Dat kan op YouTube.

Vind je Jesse& leuk? Vertel je vrienden, familie en collega's over de podcast!

GroenLinks is tevreden dat de regeringsleiders akkoord zijn over de Europese meerjarenbegroting en het coronaherstelfonds. Een definitieve deal is er pas als ook het Europees Parlement instemt. Volgens GroenLinks-Europarlementariër Bas Eickhout is er nog veel ruimte voor verbetering: “De ambitie voor een groen en gezamenlijk herstel uit de coronacrisis is naar beneden bijgesteld. Een moderne begroting die opkomt voor het klimaat en de rechtsstaat is afgezwakt, onder andere door de verkeerde prioriteiten van premier Rutte. Het Europees Parlement moet daar nu voor vechten.”

Het eerder voorgestelde bedrag van 750 miljard euro voor het coronaherstelfonds bleef intact, maar de verhoudingen tussen subsidies en leningen zijn flink verschoven in de richting van leningen. Eickhout: “Een traag en onrechtvaardig economisch herstel uit de crisis, zoals tien jaar geleden, verzwakt Europa. Door de inzet op rechtse hervormingen en leningen in plaats van subsidies herhaalt Nederland de fouten die gemaakt zijn tijdens de vorige schuldencrisis.”

GroenLinks is positief dat het percentage van de totale Europese begroting, dat bedoeld is voor het behalen van de klimaatdoelstellingen, werd opgehoogd van 25 procent naar 30 procent, al is de precieze invulling daarvan nog onduidelijk. Eickhout: “De klimaatcrisis vereist dat we Europees geld volop inzetten voor een snelle transitie naar een duurzame economie. De regeringsleiders hebben gefaald om de Europese miljarden in een duidelijke groene richting te sturen. Het is een verbetering dat het percentage is verhoogd, maar er een garantie ontbreekt dat de overige 70 procent geen schade berokkent aan het klimaat. Het is wel een vooruitgang dat Europa nieuwe eigen inkomsten krijgt die bijdragen aan duurzaamheid, zoals een plasticbelasting.”

Het mechanisme om rechtsstaatschenders aan te pakken is flink verzwakt. Er is nu een, zeer lastig te behalen, gekwalificeerde meerderheid vereist om landen op EU-fondsen te korten als zij hun rechtsstaat niet repareren. “Rechtsstaatschenders gaan niet vrijuit, maar met dit akkoord wordt het knap lastig om in te grijpen als landen, zoals Hongarije en Polen, de kritiek op hun beschadigde rechtsstaat blijven negeren”, aldus Eickhout.

Ook het Europees Parlement moet instemmen met dit akkoord voordat er een definitieve deal over de meerjarenbegroting en het herstelfonds ligt. Het Europees Parlement komt donderdag met een reactie in een resolutie met de eisen voor een finaal akkoord. GroenLinks zet daarbij in op strengere eisen voor een duurzame besteding van Europees geld en een hardere aanpak van landen die de rechtsstaat schenden.

Het Europees Hof van Justitie zette woensdag een streep door het besluit van de Europese Commissie om  Apple 13 miljard euro aan ontweken belasting te laten betalen. GroenLinks-Europarlementariër Bas Eickhout reageert verontrust: “Deze uitspraak moet ons wakker schudden: de Europese Unie moet regels aanscherpen om belastingontwijking effectief aan te pakken.” 

Woensdag presenteerde de Europese Commissie ook nieuwe plannen om belastingontwijking aan te pakken. Een van de voorstellen is om het Europees verdrag te gebruiken om maatregelen tegen belastingontwijking met besluiten per meerderheid, in plaats van unanimiteit, te nemen. GroenLinks pleit hier al jaren voor. Eickhout: “De aanpak van belastingontwijking mag niet langer gegijzeld kan worden door enkele kleine landen, zoals Nederland, die proberen vast te houden aan onrechtvaardige belastinglokkertjes voor grote bedrijven.”

Het actieplan van vandaag biedt echter nog geen concrete oplossingen voor de klap die het Europees Hof uitdeelt in de Europese aanpak van belastingontwijking van bedrijven. Dringend noodzakelijke besluiten over een Europees systeem voor de winstbelasting van bedrijven en een techbelasting worden naar later dit jaar verschoven. Eickhout: “De Europese Commissie moet snel gebruik maken van de mogelijkheden om met meerderheidsbesluiten een doorbraak te forceren. Anders blijven belastingontwijkende multinationals aan het langste eind trekken.”

Zet in op meer en betere hulp aan gezinnen, om te voorkomen dat kinderen uit huis geplaatst worden. Die oproep van GroenLinks en VVD aan het kabinet, krijgt steun van de hele Tweede Kamer.

Sinds de decentralisatie in de jeugdzorg is het aantal uithuisplaatsingen van jongeren in Nederland hoog. In 2019 woonden 46.000 kinderen kortere of langere tijd niet thuis. Dat is veel in vergelijking met andere Europese landen.

Uithuisplaatsing is een maatregel van kinderbescherming en is soms gedwongen en andere keren vrijwillig. Een kind kan uit huis worden geplaatst om verschillende redenen. Bijvoorbeeld als het wordt verwaarloosd of mishandeld of als de opvoeding voor de ouders te zwaar is, bij gedragsproblemen of problemen van of tussen de ouders. Kinderen worden opgevangen bij familie, pleeggezinnen of in instellingen.

“Uithuisplaatsing van een kind is altijd een traumatische gebeurtenis. Zowel voor de ouders als voor de kinderen. Daarom is het belangrijk dat we er alles aan doen om dit zoveel mogelijk te voorkomen en hieraan meer prioriteit geven. Bijvoorbeeld met meer inzet op ambulante en gezinsgerichte hulp”, zegt Tweede Kamerlid Lisa Westerveld.

De voltallige Tweede Kamer staat achter de oproep van VVD en GroenLinks aan het kabinet om met jeugdhulporganisaties en deskundigen een plan van aanpak te maken met heldere doelen en streefcijfers. Daarin komt te staan hoe het aantal uithuisplaatsingen te verminderen en meer gezinsgerichte hulp in te zetten.

Westerveld: “Zo werken we samen en doelgericht aan betere ondersteuning van kinderen en ouders die hard hulp nodig hebben. Hulp die past bij de situatie en gericht is op het belang van kinderen, zodat ze veilig en in de best mogelijke omstandigheden kunnen opgroeien.”

Europees Parlement heeft ingestemd met de controle van het jaarverslag van de Europese Investeringsbank (EIB) 2018. Het rapport van GroenLinks-Europarlementariër Bas Eickhout geeft aanbevelingen om de EIB tot een klimaatbank om te vormen en de transparantie van besluitvorming te verbeteren.

Eickhout: “De EIB krijgt een steeds belangrijkere rol in de financiering van de Europese economie en is een sleutelspeler in het economisch herstel van de coronacrisis. De miljarden die de EIB beheert zijn publiek geld en moeten dus terecht komen in een toekomstbestendige economie.”

De EIB heeft ambitieuze doelen gesteld om per 2025 de helft van het geld aan klimaat en milieubescherming te besteden en in 2020 alle investeringen af te stemmen in lijn met het klimaatakkoord van Parijs, om zo de ‘klimaatbank van Europa’ te worden. Maar in 2018 ging de EIB nog akkoord met de miljardenfinanciering van verschillende gigantische gasprojecten. Op voorstel van Eickhout vraagt het Europees Parlement aan de EIB opheldering over hoe dergelijke projecten te rijmen zijn met de belofte van de EIB om alle financiering af te stemmen met de klimaatdoelen.

De EIB besloot vorig jaar tot het stoppen met financieren van fossiele energie per 2021, hoewel er uitzonderingen blijven bestaan. De volgende belangrijke stappen zijn de precieze uitwerking van het klimaatbeleid en de herziening van het leningenbeleid aan de transportsector. Het Eickhout-rapport merkt op dat de EIB de afgelopen jaren te veel investeerde in wegen en luchtvaart en te weinig in treininfrastructuur. Het Europees Parlement wil dat de Europese Commissie de Europese taxonomie, die bepaalt wat duurzame investeringen zijn, uitbreidt naar definities voor schadelijke investeringen. Deze taxonomie kan dan ook worden toegepast door de EIB. Ook wil het Europees Parlement dat de EIB alleen financiële steun geeft aan bedrijven die geloofwaardige doelen hebben hun uitstoot te verlagen.

Eickhout: “De EIB beweegt in de goede richting, maar harde afspraken zijn nodig om te zorgen dat er echt geen publiek geld meer gaat naar investeringen die het klimaat en de biodiversiteit schaden.”

Het rapport benadrukt ook het belang van transparante en democratische besluitvorming over de financiering door de EIB. De lidstaten en de Europese Commissie nemen besluiten vaak zonder dat parlementen precies weten wat er speelt. Op voorstel van Eickhout eist het Europees Parlement dat de Europese Commissie voortaan openheid geeft over haar opstelling in de Raad van Bestuur van de EIB. Eickhout: “Om de gevolgen van de coronacrisis aan te pakken, heeft de bank de opdracht om 240 miljard euro aan extra financiële steun en investeringen te financieren. De controle op de miljarden die deze bank in handen heeft, moet echt beter.”

Het Europees Parlement stemt over plannen die de komende jaren richting geven aan het EU-beleid op chemische stoffen. GroenLinks-Europarlementariër Bas Eickhout is erg te spreken over de voorstellen die het Europarlement op tafel legt: “De Green Deal spreekt over het doel van een non-toxic environment, maar dat is op dit moment nog ver weg. We hebben een strenge toepassing en uitbreiding van het chemicaliënbeleid nodig. Dat is precies wat het Europarlement nu eist.”

Eickhout: “Chemicaliën brengen uiteraard veel goeds, maar kunnen ook zeer negatieve gevolgen hebben voor mens, milieu en de economie. In Nederland weten we daar met de PFAS-kwestie nu alles van. Industriële chemicaliën zijn inmiddels uitgebreid het menselijk lichaam binnengedrongen, waarvan een aanzienlijk deel schadelijk is. Daarom is strikt beleid en toezicht nodig in het gebruik ervan. Een serieuze prikkel moet innovatie stimuleren naar schone en veilige alternatieven voor schadelijke stoffen.”

De EU heeft al goede wetten rond chemicaliën, met name de REACH-wet. Volgens Eickhout voert de Commissie deze wetgeving echter niet goed uit: “Om de chemische industrie uit de wind te houden, vinden er vaak onvolledige beoordelingen plaats of een schadelijke stof onmisbaar is. Mega-vergunningen om zeer schadelijke stoffen te gebruiken, worden te gemakkelijk gegeven. Ik heb al vele bezwaren ingediend tegen dit soort slechte besluiten, ook deze week weer over een Russische Chroom-6 leverancier.”  

Naast een betere toepassing van de wet, wil het Europees Parlement dat de wetgeving wordt uitgebreid naar kwesties die extra aandacht verdienen. Zoals de veiligheid van nanomaterialen, het aanpakken van hormoonontregelaars en combinatie-effecten die kunnen optreden als verschillende chemicaliën gezamenlijk toegepast worden. Ook vraagt het Parlement om het opschonen van materiaalstromen, zodat deze veilig gerecycled en hergebruikt kunnen worden. Eickhout: “Dat laatste punt is extra belangrijk voor een circulaire economie. Er is veel druk om veiligheidseisen af te zwakken om zoveel mogelijk, ook vervuild, materiaal te kunnen recyclen. Dat klopt natuurlijk van geen kant: schadelijke materialen moeten eerst volledig verwijderd worden, pas dan kan je ze recyclen. Ook daar doet het Europees Parlement krachtige uitspraken over.”   De Europese Commissie is de nieuwe chemicaliënstrategie momenteel aan het ontwikkelen, het rapport waarover gestemd wordt draagt daaraan bij. De nieuwe strategie wordt naar verwachting in september gepresenteerd.