Poliflw

Er is een adequaat noodpakketnodig om een kaalslag in de culturele sector te voorkomen. Dat zegt Tweede Kamerlid Niels van den Berge naar aanleiding van een survey onder meer dan 1500 respondenten freelancers, met name musici, makers en technici. Maandag debatteert de Tweede Kamer over de culturele sector in de corona-crisis. 

De survey werd afgelopen week gehouden. Daaruit blijkt dat er dringend noodsteun moet komen voor de grote groep zzp-ers in de culturele sector. De 300 miljoen aan noodsteun die de overheid aan het begin van de corona-crisis heeft vrijgemaakt voor deze sector, sijpelt nauwelijks naar hen door.

Er dreigt een kaalslag in de podiumkunsten, blijkt uit de survey. Bijna 61% van de respondenten geeft aan dat opdrachten tot en met december gecanceld zijn. Bijna 40% heeft zelfs te maken met annulering na december. Meer dan 70% is redelijk tot zeer bezorgd over zijn of haar financiële situatie vanaf september. Gevraagd naar de noodzaak om werkzaamheden buiten de sector te vinden of uit te breiden, zegt 43% zich daartoe in grote mate genoodzaakt te voelen. In totaal wil 27% zich laten omscholen.

Het is 5 voor 12

“De survey laat zien wat wij voortdurend horen van collega’s: mensen staan met de rug tegen de muur. Het is 5 voor 12.  Ze zijn onzeker over de toekomst. Het gaat om mensen die de afgelopen jaren, ondanks alle bezuinigen in de sector, in staat waren hier een goed inkomen in te verdienen. Maar door de corona crisis teren zij snel in p hun reserves. Als op korte termijn geen zicht is op aanvullende maatregelen of volledige herstart van de werkzaamheden, overbruggen vele zzp'ers de crisis niet”, zeggen musici Mattijs van de Woerd en Marjolein Niels, die het onderzoek initieerden, samen me het Platform voor Freelance Musici en met medewerking van GroenLinks.

Een adequaat noodpakket is nodig om kapitaalvernietiging en een braindrain te voorkomen, zegt GroenLinks. De partij hielp om de survey mogelijk te maken, om zo beter inzicht te krijgen voor beleidsvoorstellen. “Het onderzoek geeft een ontluisterend beeld van de kaalslag die dreigt in de culturele sector. Er is en stille ramp gaande. Er is te weinig oog voor de specifieke situatie van de grote hoeveelheid mensen zonder vast contract die zich inzet voor deze sector”, zegt Niels van den Berge Tweede Kamerlid van GroenLinks, die hielp om de survey mogelijk te maken.

Kabinet, zet een tweede stap

Volgens Van den Berge is gebrek aan inzicht in de situatie van zzp’ers mede de oorzaak van de traagheid van het kabinet om met noodsteun over de brug te komen. “Met dit onderzoek hebben we een beeld willen geven. Je ziet dat de steun die nu is vrijgemaakt – 300 miljoen euro - vooral gaat naar culturele instellingen, en niet naar de vele zzp’ers. Wij roepen het kabinet dan ook op: zet een tweede stap.“

Een noodpakket van 1 miljard euro nodig voor de culturele sector, waaronder een steunfonds van 200 miljoen voor freelancers en zelfstandigen zeggen PvdA, SP en GroenLinks. Volgens het CBS is de sector goed voor 3,7 procent van het Bruto Binnenlands Product. De cultuursector draait voor zo'n 60% op zzp'ers, die met diverse (kortlopende) projecten en activiteiten aan de kost komen. Zo’n 30.000 ZZP-ers kunnen nu geen aanspraak maken op steunmaatregelen.

Er moet extra noodsteun komen voor de culturele sector, vinden GroenLinks, PvdA en SP . Zij dienden samen een pakket aan voorstellen in om dat te regelen. In totaal gaat het om 1 miljard Euro aan steunmaatregelen.  

“Veel mensen die werkzaam zijn in deze waardevolle sector kunnen nauwelijks het hoofd boven water houden. We moeten iets doen”, zegt Tweede Kamerlid Niels van den Berge.

GroenLinks, PvdA en SP voorzien een ‘onomkeerbaar drama’ in de creatieve en culturele sector, als er niet daadkrachtig wordt ingegrepen.

“De creatieve sector is onmisbaar. Kunst en cultuur zijn van onschatbare economische én emotionele waarde”, aldus Van den Berge.

Volgens het CBS is de sector goed voor 3,7 procent van het Bruto Binnenlands Product. Er werken honderdduizenden mensen. De banen van veel culturele makers staan nu op de tocht. Maar liefst 60 procent van de mensen die in de culturele sector werken, is zzp’er of freelancer. Deze over-flexibiliteit maakt de sector enorm kwetsbaar. Dat blijkt nu ook in deze ongekende crisis.

Van den Berge: “De culturele sector draagt een stuk meer bij aan de economie dan de luchtvaart, maar moet het met veel minder noodsteun doen. Waarom komt de regering met een miljardenpakket voor de luchtvaart en met een miljoenpakket voor de culturele sector? Dat is niet uit te leggen.”

Eerder maakte het kabinet 300 miljoen euro vrij aan noodsteun voor de culturele sector, maar dat is niet genoeg.

"Het grootste deel van die 300 miljoen gaat naar grote instellingen. Creatieve ondernemers en kleine lokale poppodia en streekmusea dreigen om te vallen.”

Volgens het kabinet kunnen kunstenaars en mensen werkzaam in de culturele sector terugvallen op andere noodsteunmaatregelen, die voor alle ondernemers gelden. Dat bestrijdt Van den Berge. Veel culturele ondernemers, van particuliere festivals tot ZZP’ers, voldoen net niet aan de criteria. Bijvoorbeeld doordat hun inkomsten sterk fluctueren. Bovendien worden veel theatervoorstellingen gemaakt door vrije producenten en kleine gezelschappen. Zij hebben hoge kosten gemaakt, die ze nu niet terug kunnen verdienen. Hun financiële schade is enorm.

"Ondanks de verwachtingen die Minister Van Engelshoven in het debat dat we in april met haar hadden wekte, doet ze nog steeds veel te weinig voor de vele ZZP'ers, andere ondernemers en freelancers in de culturele sector, die tussen wal en schip vallen”, zegt Van den Berge.

Dit zijn de extra steunmaatregelen die GroenLinks, PvdA en SP willen: 

1. Een steunfonds van 200 miljoen voor de 30.000 freelancers en zelfstandigen in de culturele sector die niet in aanmerking komen voor de reeds bestaande regelingen. 2. 280 miljoen voor culturele instellingen die normaal geen subsidie ontvangen en daardoor niet in aanmerking komen voor de huidige steunmaatregelen. 3. Een innovatiefonds van 20 miljoen, zodat culturele instellingen kunnen experimenteren met nieuwe verdienmodellen. 4. 200 miljoen voor het kwijtschelden van huur van culturele instellingen.

 

Het kabinet moet snel ingrijpen om de woningbouw aan te zwengelen. Dat zeggen GroenLinks, PvdA en SP voorafgaand aan een Kamerdebat over de woningmarkt.

In Nederland is op dit moment een tekort van 300.000 woningen. Door de coronacrisis verliezen mensen inkomsten en neemt de druk op beter betaalbare woningen toe, tegelijkertijd dreigt de bouw juist terug te lopen. Daarmee tekent een nieuwe ramp zich af: het woningtekort zal verder stijgen. De linkse partijen komen daarom met een gezamenlijk pakket om de wooncrisis aan te pakken, de economie te stimuleren en banen te behouden en te creëren. De gezamenlijke drie partijen stellen voor om direct een volkshuisvestingsfonds op te richten. Het fonds zou onder andere gevuld moeten worden door per direct de verhuurdersheffing op te schorten.

 GroenLinks Tweede Kamerlid Paul Smeulders: “We moeten noodinvesteringen doen en zo voorkomen dat huurders de rekening van deze crisis betalen. De druk moet van de ketel. Een robuuste extra overheidsfinanciering in publieke huisvesting is op korte termijn haalbaar en mogelijk.”

Naast het fonds moeten corporaties de mogelijkheid krijgen te bouwen voor mensen met een gemiddeld inkomen en worden ze tot de formatie vrijgesteld voor het betalen van de verhuurdersheffing. Daarnaast willen de drie linkse partijen dat de overheid garant staat voor bouwprojecten. Tevens pleiten de partijen ervoor om direct te zorgen dat bestaande woningen betaalbaar zijn en blijven.

PvdA Kamerlid Henk Nijboer: “Veel mensen zijn hun baan en inkomen kwijt. Dan is een huurstijging van 6,1% onaanvaardbaar. De huren moeten juist worden bevroren. In de Eerste Kamer is een motie aangenomen hierover. De minister moet die uitvoeren. Ook willen we dat woningcorporaties de ruimte krijgen om voor middeninkomens te bouwen. De leraren en verpleegkundigen waar we nu trots op zijn, kunnen de huren steeds minder goed betalen. We zijn aan hen verplicht te zorgen voor betaalbare woningen."

De linkse partijen hekelen de opstelling van het kabinet.

SP Tweede Kamerlid Sandra Beckerman: “Het kabinet heeft de afgelopen jaren onvoldoende gedaan om de wooncrisis aan te pakken. En ook nu weer nemen ze een afwachtende houding aan. Minister Ollongren staat erbij en kijkt ernaar. Terwijl multinationals worden geholpen komen huurders in de verdrukking. Wij willen dat tij keren.”

De gezamenlijke voorstellen: ●       Onmiddellijke oprichting van een ‘Volkshuisvestingsfonds’ van 4 miljard euro om corporaties de mogelijkheid te geven om betaalbare en duurzame woningen te bouwen. ●       Het opnieuw openstellen van de Tijdelijke Stimuleringsregeling Woningbouw uit 2009. Hiervoor wordt 1 miljard euro beschikbaar gesteld. ●       Overheidsgarantie voor 70% van de voorverkoop bij nieuwbouwprojecten. ●       Tot de formatie worden corporaties vrijgesteld van het betalen van de verhuurdersheffing. ●       Afschaffen marktverkenning, zodat woningbouwcorporaties huurhuizen met een huur tussen de 700-1000 euro kunnen bouwen. ●       Alle huren (zowel in de sociale als vrije sector) worden bevroren.

De ervaringen die zijn opgedaan met afstandsonderwijs tijdens de corona-crisis, worden ingezet voor de aanpak van langdurig thuiszittende leerlingen. Een Kamermeerderheid steunt het voorstel van GroenLinks hiervoor.

"Thuiszitters" zijn kinderen en jongeren die zonder onderwijs thuis zitten. Het lukt hen niet om mee te doen aan regulier of speciaal onderwijs, bijvoorbeeld vanwege psychische - of gedragsproblemen of om andere redenen. Ondanks alle inspanningen blijft het aantal thuiszitters stijgen. Bijna 5.000 leerlingen zijn vorig jaar meer dan drie maanden niet naar school geweest.

“Alle kinderen hebben recht op onderwijs. Deze kinderen en hun ouders hebben maatwerk nodig”, zegt Tweede Kamerlid Lisa Westerveld.

De Kamer wil nu de ervaringen van de afgelopen periode gebruiken om maatwerk mogelijk te maken.

“Hoewel de tijd waar we inzitten naar is, hebben we enorm mooie voorbeelden gezien van wat er mogelijk is”, aldus Westerveld. “Elk kind dat kan worden geholpen met afstandsonderwijs is er één.”

Westerveld prees in het onderwijsdebat in de inzet van personeel in alle onderwijsinstellingen.

“Iedereen heeft keihard gewerkt om onderwijs en opvang zo goed als mogelijk door te laten gaan. In deze onvoorspelbare tijd, met alle onzekerheid die erbij komt kijken, en soms met gebrekkige ondersteuning. Dit schept enorm veel vertrouwen, ook in de tijd die we met elkaar tegemoet gaan.”

D66, VVD, PvdA, SP en PvDD hebben het voorstel van GroenLinks mede ondertekend. De stemming is 6 mei.  

 

 

Bij verlenging van de overheidssteun aan bedrijven zouden er heldere eisen gesteld moeten worden zodat belastinggeld dat bedoeld is voor doorbetaling van lonen niet in de zakken belandt van aandeelhouders. Ook moeten er heldere duurzaamheidseisen gesteld worden aan bedrijven die overheidssteun krijgen. Dat zeiden GroenLinks-leider Jesse Klaver en PvdA-leider Lodewijk Asscher vanavond.

GroenLinks en PvdA zeggen niet in te willen stemmen met verlenging van overheidssteun aan bedrijven als dat neerkomt op een blanco cheque. Van grote bedrijven zou gevraagd moeten worden loyaal mee te werken aan de invoering en naleving van de CO2-heffing en bij kleinere bedrijven om stipt de energiebesparingsplicht uit de wet Milieubeheer uit te voeren.

Daarnaast zouden, naar Deens voorbeeld, bedrijven die gevestigd zijn in een belastingparadijs geen aanspraak mogen maken op belastinggeld. Bedrijven die overheidssteun krijgen mogen geen dividend uitkeren aan aandeelhouders, geen bonussen uitkeren aan topmensen en geen eigen aandelen opkopen om de beurskoers te doen stijgen.

Jesse Klaver licht toe: “In goede tijden zijn de winsten voor bedrijven als booking.com voor de aandeelhouders. Maar in slechte zijn de verliezen voor de samenleving. Dat raakt het rechtvaardigheidsgevoel van iedereen. Daarom moeten we nu heldere eisen stellen aan bedrijven die we met belastinggeld overeind houden. Zo zorgen we dat we duurzamer uit deze crisis komen en we de rekening dit keer niet bij de burger leggen, maar we het herstel van de economie mede financieren uit de winsten van multinationals.”

Lodewijk Asscher: “Om eerlijk en fatsoenlijk uit deze crisis te komen zijn duidelijke voorwaarden nodig voor de steun aan bedrijven. Nu steun ontvangen betekent mensen in dienst houden. Nu steun ontvangen betekent netjes belasting betalen, inspraak voor werknemers en geen bonussen aan de top. Nu steun ontvangen betekent dat de belangen van de samenleving en de planeet centraal komen te staan en niet die van de aandeelhouders.”

 Morgen besluit het kabinet over verlenging en versoepeling van verschillende maatregelen en zal mogelijk ook een besluit vallen over verlening van de NOW.

De veiligheid voor arbeidsmigranten moet uiteraard evenveel worden gewaarborgd als van andere werknemers. Dat vindt Paul Smeulders van GroenLinks. Een Kamermeerderheid schaarde zich achter zijn voorstel om hierop strenger toezicht te houden.

“De Corona-maatregelen gelden voor iedereen. Het is stuitend wanneer werkgevers de veiligheid van buitenlandse medewerkers niet respecteren. De inspectie moet hierop meer gaan toezien”, zegt Paul Smeulders.

De afgelopen tijd kwamen verhalen naar buiten over buitenlandse werknemers die in onveilige omstandigheden werken. Zij moeten doorwerken als zij zich ziek voelen, verblijven in krappe onderkomens en moeten dicht op elkaar in busjes naar hun werkplek.

Smeulders: “Arbeidsmigranten zijn in deze situatie extra kwetsbaar. Juist daarom verdienen ze extra bescherming”.  

De situatie van arbeidsmigranten werd gisteren besproken tijdens een wetgevingsoverleg met minister Koolmees over het economisch noodpakket voor de corona-crisis. CDA, D66, ChristenUnie, SP en PvdA tekenden mee met de motie van GroenLinks.

Niemand zou in deze tijd zorgen moeten hebben dat ze dakloos kunnen worden. Huurders moeten daarom wettelijk extra bescherming krijgendoor alle huisuitzettingen en huurverhogingen op te schorten. Dat voorstel doen Kamerleden Paul Smeulders (GroenLinks), Sandra Beckerman (SP) en Henk Nijboer (PvdA).

Huisuitzettingen stoppen

Huisuitzettingen moeten worden uitgesteld gedurende de crisisperiode, om te voorkomen dat mensen op straat komen te staan. De minister heeft een spoedwet aangekondigd om tijdelijke huurcontracten te verlengen, maar daaraan zitten te veel voorwaarden. Als de verhuurder wil verbouwen, of een huurder heeft gevonden die een hogere huur wilt betalen, kan je alsnog op straat komen te staan. Ook kan je uit je huis worden gezet als je een kleine huurachterstand hebt, terwijl door de crisis veel meer mensen moeite hebben de huur te betalen

Verleng aflopende contracten

Minstens 20.000 gezinnen met tijdelijke contracten lopen het risico dat hun huurcontract niet wordt verlengd tijdens de crisis. Andere huurders kunnen juist een huurverhoging van honderden euro’s voor hun kiezen krijgen. De linkse partijen slaan de handen ineen om deze huurders te beschermen.

Smeulders: “In gewone omstandigheden zijn woonkosten voor veel mensen al ontzettend hoog. Nu is het voor veel mensen bijna onmogelijk. Dat mensen op straat kunnen belanden is onacceptabel. We moeten alles op alles te zetten om dat te voorkomen. ”

Beckerman: ““Thuisblijven is de manier om de verspreiding van het coronavirus tegen te gaan. Dus moeten we nu alles op alles zetten om te zorgen dat iedereen een goed en betaalbaar thuis heeft. Maar mensen krijgen huurverhogingen voor hun kiezen terwijl ze tegelijkertijd inkomen verliezen en financieel geraakt worden door deze crisis. De coronacrisis verdiept de wooncrisis. Het is niet rechtvaardig om huurders daarvan de rekening te laten betalen. We moeten juist werken aan het oplossen van de wooncrisis. Dat waar we nu met z’n allen op terugvallen moeten we koesteren en veel sterker maken.””

Nijboer: “Als je verhuurder je contract opzegt, sta je op straat. Als je huur wordt verhoogd, kom je iedere maand tekort. Maar de woningnood is niet weg en mensen kunnen mensen geen kant op. Deze huurders moeten we beschermen. Niemand moet op straat komen te staan, en iedereen moet de huur kunnen blijven betalen.”

Bevries de huren

De partijen willen dat het kabinet ook de huren bevriest. De toegestane huurverhogingen van 5,1 tot 6,6 procent per 1 juli voor sociale huurwoningen komen nog uit de tijd van hoge verwachte economische groei en koopkrachtstijgingen en lage werkloosheid. Helaas hebben nu steeds meer mensen problemen om de huur te betalen. De huurverhoging moet dus van de baan. Voor de vrije sector geldt helemaal geen bescherming. De partijen willen dat de minister ook daar ingrijpt.

Er moet meer steun komen voor kinderen en jongeren die door de corona-crisis geen Jeugdhulp meer kunnen krijgen. En voor kinderen en jongeren die geen veilige thuissituatie hebben. GroenLinks en PvdA maken zich over deze groepen grote zorgen en stelden hierover Kamervragen.

 

Kinderen en jongeren die hulp nodig hebben bij psychische problemen worden dubbel getroffen door deze crisis. “Ze stonden vaak al op een wachtlijst, maar vanwege de corona-maatregelen worden opnames nog verder uitgesteld of gaan therapieën niet door. Dat maakt hen vaak radeloos,” zegt GroenLinks Kamerlid Lisa Westerveld, die dagelijks noodkreten van jongeren ontvangt.

Ook kinderen die in een minder fijne, of zelfs een onveilige thuissituatie zitten, worden hard geraakt. Nu ze niet naar school kunnen is de thuissituatie enorm belangrijk. Maar in combinatie met spanning door bijvoorbeeld inkomstenverlies van ouders, is het thuis voor veel kinderen niet fijn.

Extra hulp nodig GroenLinks wil van de regering weten of er voldoende zicht is op deze groepen en welke extra ondersteuning er komt. Ook wil GroenLinks weten of er voldoende crisisbedden zijn voor mensen die acute hulp nodig hebben. En of hulpinstanties zoals de Kindertelefoon voldoende capaciteit hebben. Daar bovenop zijn er zorgen over de tekorten aan beschermingsmiddelen van hulpverleners in de Jeugdzorg.

Schade beperken “Dat de aandacht gaat naar direct bestrijden van het coronavirus, begrijpen we goed,’’ aldus Kamerlid Lisa Westerveld. “Maar voorkomen moet worden dat de schade voor mensen met psychische problemen of kinderen met een onveilige thuissituatie te groot wordt. Helaas zien we dat gebeuren, dus wij hopen dat het kabinet snel meer oog kan hebben voor deze mensen.”

 

Juist nu geven boeken, films en muziek troost. Cultuur is van onschatbare waarde. Maar veel makers, podia en theaters dreigen door de coronacrisis de zomer niet te halen. Dat moeten we voorkomen. 

Wij pleiten samen met de SP en de PvdA voor een noodpakket, zodat onze cultuursector niet omvalt. Lees hier ons voorstel. 

GroenLinks zet grote vraagtekens bij het handelsakkoord tussen de Europese Unie en Vietnam waarover het Europees Parlement woensdag stemt. Het eerste handelsakkoord dat de nieuwe Europese Commissie voorlegt aan het Europees Parlement is volgens Europarlementariër Bas Eickhout in strijd met de duurzame ambities van de Europese Commissie. We beantwoorden zeven vragen over het handelsakkoord.

1. Wat staat er in het handelsakkoord?

Sinds 2007 onderhandelde de Europese Unie en Vietnam over een handelsakkoord. In het akkoord spreken de twee partijen af om importheffingen geleidelijk af te schaffen. Daarnaast maken ze afspraken om elkaars productstandaarden te erkennen, zodat de handel makkelijker wordt. Voor landbouwproducten krijgt de EU voor 99 procent toegang tot de Vietnamese markt, terwijl de EU importquota behoudt voor de import van Vietnamese landbouwproducten. Behalve een handelsakkoord, ligt er ook een verdrag voor dat de bescherming van investeerders regelt. Dit zorgt ervoor dat investeerders overheden kunnen aanklagen, vaak ten koste van mens en milieu.

2. Wat betekent dit handelsakkoord voor het klimaat en milieu?

De Europese Commissie spreekt over duurzame ontwikkeling in handelsakkoorden, maar toch blijft ook dit akkoord business as usual: handelsafspraken zijn bindend maar afspraken over duurzaamheid blijven vrijblijvend. Eventuele negatieve effecten van de handel op het klimaat blijven daardoor zonder consequenties. Het verder vrijgeven van de handel in hout en vis, zonder bindende duurzaamheidsafspraken, kan de bestaande problemen van ontbossing en overbevissing verergeren. GroenLinks wil alleen handelsakkoorden die echt bijdragen om klimaatverandering aan te pakken en die goed zijn voor de biodiversiteit.

3. Hoe staat het met de mensenrechten in Vietnam?

De mensenrechtensituatie in Vietnam is zeer zorgelijk. De vrijheid van meningsuiting is sterk ingeperkt en kritiek op de overheid wordt hard gestraft. In 2019 werd in Vietnam een nieuwe cybersecurity-wet aangenomen, waardoor mensen die zich online uitspreken tegen de regering eenvoudig vervolgd kunnen worden. Verschillende journalisten en mensenrechtenverdedigers zijn door de overheid geïntimideerd of zelfs opgesloten. De journalist Pham Chi Dung werd gearresteerd nadat hij het Europees Parlement opriep om de ratificatie van het handelsakkoord met Vietnam uit te stellen.

Ondanks het samenwerkingsakkoord dat de EU al in 2016 met Vietnam sloot, verbetert de situatie in Vietnam nauwelijks. In dat samenwerkingsakkoord staat de mogelijkheid om het het handelsakkoord dat nu voorligt, op te schorten. Het is voor GroenLinks onacceptabel dat de EU dit handelsakkoord ratificeert voordat mensenrechtenschendingen in het land voldoende zijn aangepakt.

4. Maar is GroenLinks dan tegen handel?

Nee, GroenLinks is voorstander van handelsafspraken als die een positieve impact hebben op duurzaamheid en respect voor mensenrechten. Voor GroenLinks is het essentieel dat handelsafspraken ertoe bijdragen dat bedrijven handelen met respect voor mensen, dieren, klimaat en milieu. Door multinationals extra rechten te geven om overheden onder druk te zetten als bedrijfsbelangen worden geschaad, gaan we juist de verkeerde kant op.

5. Maar andere partijen hebben toch ook gezegd dat ze meer aandacht willen voor klimaat en mensenrechten in handelsakkoorden?

Klopt. Helaas ziet het ernaar uit dat ze zullen instemmen met het akkoord. In de handelscommissie stemden de Europese christendemocraten (Europese fractie van CDA), liberalen (fractie van D66 en VVD) en sociaaldemocraten (fractie van PvdA) vorige maand in met het verdrag.

6. Moet dit akkoord nu ook nog door nationale parlementen worden goedgekeurd?

Deels. Dit handelsakkoord is een Europese bevoegdheid en hoeft daarom alleen door het Europees Parlement en door Europese ministers goedgekeurd te worden. Het deel over het investeringsakkoord is een gedeelde bevoegdheid van Europa en van de lidstaten, het moet daarom langs ook alle nationale parlementen. Het Europees Parlement stemt komende week over beide delen.

7. Over welke andere verdragen lopen er nog onderhandelingen? Momenteel onderhandelt de Europese Commissie met onder andere Australië, Nieuw-Zeeland en Indonesië over handelsakkoorden. Met China onderhandelt de Europese Commissie over een investeringsakkoord. De Europese Unie sloot al een handelsakkoord op hoofdlijnen Zuid-Amerikaanse landen (EU-Mercosur) waar de lidstaten en het Europees Parlement zich over buigen zodra de volledige juridische tekst voltooid is. Het handelsakkoord met Canada (CETA) is voorlopig in werking getreden, maar EU-lidstaten moeten het nog wel ratificeren. Onder andere in Nederland is nog onzeker of dat gaat gebeuren. Een volledig overzicht van alle handelsonderhandelingen staat op de website van de Europese Commissie.