Poliflw

De ervaringen die zijn opgedaan met afstandsonderwijs tijdens de corona-crisis, worden ingezet voor de aanpak van langdurig thuiszittende leerlingen. Een Kamermeerderheid steunt het voorstel van GroenLinks hiervoor.

"Thuiszitters" zijn kinderen en jongeren die zonder onderwijs thuis zitten. Het lukt hen niet om mee te doen aan regulier of speciaal onderwijs, bijvoorbeeld vanwege psychische - of gedragsproblemen of om andere redenen. Ondanks alle inspanningen blijft het aantal thuiszitters stijgen. Bijna 5.000 leerlingen zijn vorig jaar meer dan drie maanden niet naar school geweest.

“Alle kinderen hebben recht op onderwijs. Deze kinderen en hun ouders hebben maatwerk nodig”, zegt Tweede Kamerlid Lisa Westerveld.

De Kamer wil nu de ervaringen van de afgelopen periode gebruiken om maatwerk mogelijk te maken.

“Hoewel de tijd waar we inzitten naar is, hebben we enorm mooie voorbeelden gezien van wat er mogelijk is”, aldus Westerveld. “Elk kind dat kan worden geholpen met afstandsonderwijs is er één.”

Westerveld prees in het onderwijsdebat in de inzet van personeel in alle onderwijsinstellingen.

“Iedereen heeft keihard gewerkt om onderwijs en opvang zo goed als mogelijk door te laten gaan. In deze onvoorspelbare tijd, met alle onzekerheid die erbij komt kijken, en soms met gebrekkige ondersteuning. Dit schept enorm veel vertrouwen, ook in de tijd die we met elkaar tegemoet gaan.”

D66, VVD, PvdA, SP en PvDD hebben het voorstel van GroenLinks mede ondertekend. De stemming is 6 mei.  

 

 

Nieuwe handelsverdragen mogen geen negatief effect hebben op klimaat en op dierenwelzijn. GroenLinks-Kamerlid Isabelle Diks stelt dat deze week voor bij de behandeling van CETA.

De kans is groot dat wij het eerste Europese land worden dat zal besluiten om CETA, het omstreden handelsverdrag met Canada, niet goed te keuren. Coalitiepartijen hameren op onze goede band met Canada. “Als we met Canada geen handelsverdrag kunnen sluiten, met wie dan wel?”, is een retorische vraag die we afgelopen maanden vaak langs hebben horen komen.

 Die vraag is precies dat: retorisch. Het is een uiting van onvermogen. Deze impliceert namelijk dat CETA het enige soort handelsverdrag is dat je met Canada zou kunnen sluiten; kritisch nadenken hoeft dus niet meer. Dat CETA leidt tot hogere uitstoot van CO2, verlies aan dierenwelzijn, oneerlijke concurrentie voor onze boeren, het gevaar van hormonen in ons vlees, dubieuze claimrechtspraak en een grote impuls voor de aardolie-industrie, daar hoor je VVD, CDA en D66 nauwelijks over. Spookbeelden zijn het volgens hen, om er vervolgens nauwelijks een inhoudelijke reactie op te geven. Als de economische groei maar doorgaat, zijn de liberalen blijkbaar best bereid minder dierenwelzijn en de uitstoot van broeikasgassen te accepteren. En dat, terwijl Nederlandse boeren op aandringen van diezelfde partijen juist hebben geïnvesteerd in dierenwelzijn en betere productiemethoden.

 CETA is een product van hoe we het handelsbeleid al jaren vormgeven. De belangrijkste voorwaarde is het wegnemen van belemmerende tarieven voor import en export, waardoor handel goedkoper wordt. Economische groei heeft de hoogste prioriteit. Het zijn verdragen voor grote multinationals, niet voor kleine ondernemers of burgers, laat staan voor dieren, de natuur of het klimaat. Op papier zijn er afspraken in CETA opgenomen om het klimaatakkoord van Parijs te accepteren en meer te doen om de eisen aan dierenwelzijn in Canada naar hethogere niveau van de EU te brengen. Wat dat betekent, is, dat er een veelvoud aan schimmige overlegclubs is opgericht die op de naleving daarvan moet toezien. De verslagen zijn weliswaar openbaar, maar grossieren in vaagheid en een gebrek aan concrete afspraken.

GroenLinks roept de andere partijen in de Tweede Kamer op om zich niet te laten verblinden door het argument dat dit akkoord beter is dan niets of dat Canada een oude bondgenoot is die we niet mogenteleurstellen. We kunnen in Nederland niet geloofwaardig hameren op dierenwelzijn als we tegelijkertijd de import van dieronvriendelijk vlees stimuleren. We voeren in Nederland geen geloofwaardig klimaatbeleid als we tegelijkertijd de handel in fossiele brandstoffen bevoordelen. We moeten groene, diervriendelijke handelsakkoorden maken zonder claimrechtspraak voor multinationals. Als dat niet met Canada kan, met welk land dan wel?

GroenLinks zet grote vraagtekens bij het handelsakkoord tussen de Europese Unie en Vietnam waarover het Europees Parlement woensdag stemt. Het eerste handelsakkoord dat de nieuwe Europese Commissie voorlegt aan het Europees Parlement is volgens Europarlementariër Bas Eickhout in strijd met de duurzame ambities van de Europese Commissie. We beantwoorden zeven vragen over het handelsakkoord.

1. Wat staat er in het handelsakkoord?

Sinds 2007 onderhandelde de Europese Unie en Vietnam over een handelsakkoord. In het akkoord spreken de twee partijen af om importheffingen geleidelijk af te schaffen. Daarnaast maken ze afspraken om elkaars productstandaarden te erkennen, zodat de handel makkelijker wordt. Voor landbouwproducten krijgt de EU voor 99 procent toegang tot de Vietnamese markt, terwijl de EU importquota behoudt voor de import van Vietnamese landbouwproducten. Behalve een handelsakkoord, ligt er ook een verdrag voor dat de bescherming van investeerders regelt. Dit zorgt ervoor dat investeerders overheden kunnen aanklagen, vaak ten koste van mens en milieu.

2. Wat betekent dit handelsakkoord voor het klimaat en milieu?

De Europese Commissie spreekt over duurzame ontwikkeling in handelsakkoorden, maar toch blijft ook dit akkoord business as usual: handelsafspraken zijn bindend maar afspraken over duurzaamheid blijven vrijblijvend. Eventuele negatieve effecten van de handel op het klimaat blijven daardoor zonder consequenties. Het verder vrijgeven van de handel in hout en vis, zonder bindende duurzaamheidsafspraken, kan de bestaande problemen van ontbossing en overbevissing verergeren. GroenLinks wil alleen handelsakkoorden die echt bijdragen om klimaatverandering aan te pakken en die goed zijn voor de biodiversiteit.

3. Hoe staat het met de mensenrechten in Vietnam?

De mensenrechtensituatie in Vietnam is zeer zorgelijk. De vrijheid van meningsuiting is sterk ingeperkt en kritiek op de overheid wordt hard gestraft. In 2019 werd in Vietnam een nieuwe cybersecurity-wet aangenomen, waardoor mensen die zich online uitspreken tegen de regering eenvoudig vervolgd kunnen worden. Verschillende journalisten en mensenrechtenverdedigers zijn door de overheid geïntimideerd of zelfs opgesloten. De journalist Pham Chi Dung werd gearresteerd nadat hij het Europees Parlement opriep om de ratificatie van het handelsakkoord met Vietnam uit te stellen.

Ondanks het samenwerkingsakkoord dat de EU al in 2016 met Vietnam sloot, verbetert de situatie in Vietnam nauwelijks. In dat samenwerkingsakkoord staat de mogelijkheid om het het handelsakkoord dat nu voorligt, op te schorten. Het is voor GroenLinks onacceptabel dat de EU dit handelsakkoord ratificeert voordat mensenrechtenschendingen in het land voldoende zijn aangepakt.

4. Maar is GroenLinks dan tegen handel?

Nee, GroenLinks is voorstander van handelsafspraken als die een positieve impact hebben op duurzaamheid en respect voor mensenrechten. Voor GroenLinks is het essentieel dat handelsafspraken ertoe bijdragen dat bedrijven handelen met respect voor mensen, dieren, klimaat en milieu. Door multinationals extra rechten te geven om overheden onder druk te zetten als bedrijfsbelangen worden geschaad, gaan we juist de verkeerde kant op.

5. Maar andere partijen hebben toch ook gezegd dat ze meer aandacht willen voor klimaat en mensenrechten in handelsakkoorden?

Klopt. Helaas ziet het ernaar uit dat ze zullen instemmen met het akkoord. In de handelscommissie stemden de Europese christendemocraten (Europese fractie van CDA), liberalen (fractie van D66 en VVD) en sociaaldemocraten (fractie van PvdA) vorige maand in met het verdrag.

6. Moet dit akkoord nu ook nog door nationale parlementen worden goedgekeurd?

Deels. Dit handelsakkoord is een Europese bevoegdheid en hoeft daarom alleen door het Europees Parlement en door Europese ministers goedgekeurd te worden. Het deel over het investeringsakkoord is een gedeelde bevoegdheid van Europa en van de lidstaten, het moet daarom langs ook alle nationale parlementen. Het Europees Parlement stemt komende week over beide delen.

7. Over welke andere verdragen lopen er nog onderhandelingen? Momenteel onderhandelt de Europese Commissie met onder andere Australië, Nieuw-Zeeland en Indonesië over handelsakkoorden. Met China onderhandelt de Europese Commissie over een investeringsakkoord. De Europese Unie sloot al een handelsakkoord op hoofdlijnen Zuid-Amerikaanse landen (EU-Mercosur) waar de lidstaten en het Europees Parlement zich over buigen zodra de volledige juridische tekst voltooid is. Het handelsakkoord met Canada (CETA) is voorlopig in werking getreden, maar EU-lidstaten moeten het nog wel ratificeren. Onder andere in Nederland is nog onzeker of dat gaat gebeuren. Een volledig overzicht van alle handelsonderhandelingen staat op de website van de Europese Commissie.

Pak de wachtlijsten en de bureaucratie aan, organiseer één landelijke helpdesk voor mensen die vastgelopen zijn in het systeem, en creëer goede behandelplekken voor mensen met complexe psychische problemen. Dat zijn de hoofdpunten uit het Manifest van Lijm de Zorg. GroenLinks ondersteunt dit initiatief van harte.

Vandaag – Blue Monday – lanceert Lijm de Zorg het manifest, geschreven door hulpverleners en mensen die zelf hulpverlening ontvangen of op een wachtlijst staan.

Naast GroenLinks krijgt het initiatief steun van VVD, vakbonden FNV en CNV, de Nederlandse Politiebond, het JeugdWelzijnsberaad en ExpEx. Psychiaters Damiaan Denys, Remke van Staveren en Jim van Os hebben het manifest ook ondertekend. Bekende personen met persoonlijke ervaring in deze zorgsector hebben zich aangesloten: zoals Aafke Romeijn, Marijke Groot en Jason Bhugwandass. GroenLinks en de VVD omarmen dit initiatief van onderop.

Lijm de Zorg roept het kabinet op de volle verantwoordelijkheid te nemen om de zorg voor kwetsbare mensen goed te organiseren en de meest urgente problemen aan te pakken. De wachtlijsten en –tijden lopen op. In de GGZ wachten nu 90.000 mensen op psychische hulp. Het kabinet kan geen inzicht geven over de wachttijden in de Jeugdzorg, ondanks herhaaldelijke verzoeken van de Tweede Kamer.

“Zo kan het niet langer. Net zoals Hugo Borst met succes een brede coalitie wist te verzamelen om de problemen in de ouderenzorg te adresseren, zo presenteren wij vandaag ons manifest met veel bondgenoten om te knokken voor betere hulp voor psychisch kwetsbare jongeren en volwassenen,” aldus initiatiefnemer Louis de Mast. “In een welvarend en beschaafd land, moeten we deze groep fatsoenlijk kunnen opvangen.”

Het manifest wordt kracht bij gezet met een wacht-actie van schrijfster en ervaringsdeskundige Charlotte Bouwman. Ze heeft complexe psychische problemen en is suïcidaal als gevolg van trauma, maar krijgt geen behandelplek. Vanaf vandaag gaat zij wachten voor de deur van het ministerie van VWS in Den Haag.  

Ik wacht hier wel Bouwman: “Vorige maand kreeg ik te horen dat mijn behandeling voor complexe trauma’s, waar ik 2 jaar op heb gewacht, werd stopgezet. En nu kan ik weer een jaar wachten op passende hulp, dus dan wacht ik hier.”

GroenLinks Kamerleden Lisa Westerveld (Jeugdzorg) en Wim-Jan Renkema (GGZ): "Jongeren en volwassenen met psychische problemen zijn de dupe van het huidige zorgsysteem. Wachtlijsten, personeelstekorten en gebrek aan passende zorg leiden tot schrijnende en soms levensgevaarlijke situaties. Al jaren doen we voorstellen voor verbeteringen. Maar tot nu toe ontbrak het bij het kabinet aan urgentie."

Ook de VVD steunt de noodkreet van Lijm de Zorg. Tweede Kamerleden Martin Wörsdörfer (Jeugdzorg) en Kelly Regterschot (GGZ): “We hebben te veel verhalen gehoord uit de praktijk van wanhopige mensen, die van het kastje naar de muur worden gestuurd en nergens gehoor vinden bij urgente problemen. Van hulpverleners die bezwijken onder de administratieve ellende. Wij nemen dit initiatief van onderop heel serieus en pleiten voor daden van dit kabinet in plaats van woorden.”

 

Corinne Ellemeet debatteert deze week volop over de zorg in de Tweede Kamer. Ellemeet vraagt aandacht voor veel onderwerpen: van de positie van verpleegkundigen tot het aanpakken van de farmaceutische industrie.

Ook doet GroenLinks een drietal concrete voorstellen:

1. Maak de zorg duurzamer

De totale CO2-uitstoot van de zorg is ongeveer gelijk aan de uitstoot van Tata Steel en de kolencentrale in Eemshaven bij elkaar. Bijna 7 procent van de totale CO2-voetafdruk van Nederland komt van de zorgsector. Daarom willen GroenLinks en de Christenunie dat er harde afspraken gemaakt geworden over het terugdringen van CO2-uitstoot van de zorg. Er kan gemakkelijk veel winst geboekt worden in de zorgsector.

Een aantal voorbeelden:

- 90 procent van het energieverbruik in de operatie kamers gaat naar het systeem dat de lucht schoon en op temperatuur houdt. Deze systemen draaien ook 's nachts volop, terwijl maar een klein deel van de operatiekamers dan in gebruik is. Als de systemen die niet gebruikt worden 's nachts uitgezet worden, levert dat bijvoorbeeld bij alleen al het AMC een besparing op van bijna 400 000 kilowattuur per jaar. Dat is gelijk aan het stroomgebruik van van 100 huishoudens. Er zijn in Nederland 120 verschillende ziekenhuislocatie dus hier is enorme winst te worden.

- Narcose gassen zijn ontzettend vervuilend. Het meest vervuilende gas, desfluraan, is 2540 keer zo slecht voor het milieu als CO2. Ter vergelijking: het gebruik van een flesje desfluraan staat gelijk aan een autorit ver voorbij Oeganda. Als bijvoorbeeld het AMC ziekenhuis in Amsterdam al hun uitgestoten narcose gassen wil compenseren, moet het ziekenhuis elk jaar een park zo groot als het Vondelpark planten ter compensatie. Er is een veilig alternatief: narcose via een infuus.

- Per ingreep wordt er 10-15 kilo afval geproduceerd. Er zijn slimme manieren om dat te verminderen.

 

2. Geef ouderen de beste zorg

Het is belangrijk dat patiënten samen met de arts kunnen kiezen welke behandeling zij het liefst willen en welke het beste bij hun situatie past. Daar hebben zij informatie voor nodig. Informatie over de uitkomst van behandelingen. Dit is extra belangrijk voor kwetsbare ouderen omdat zij vaak anders reageren op operaties. Daarom stellen GroenLinks en VVD voor om de informatie over de uitkomsten van behandelingen voor kwetsbare ouderen te verbeteren en voor hen beschikbaar te maken. Er is een subsidieregeling die zorgt dat de informatie over de uitkomsten van behandelingen terecht komt bij patiënten en artsen. Wij willen dat die regeling voor volgend jaar helemaal in het teken komt te staan van kwetsbare ouderen. Zo krijgen deze ouderen de meest volledige informatie en daarmee de beste zorg.

3. Ondersteun apothekers bij magistrale bereidingen

Hoge medicijnprijzen zijn regelmatig onderwerp van gesprek. Een bekende manier om de hoge medicijnprijzen tegen te gaan, is om apothekers vaker zelf medicijnen te laten maken: magistraal bereiden.

Het zelf maken van medicijnen is voor apothekers niet altijd even gemakkelijk:

1. Steeds minder apothekers maken zelf medicijnen. Hierdoor neemt de kennis over magistraal bereiden af. Inmiddels zijn veel apotheken gestopt met bereiden van medicijnen en dit aantal neemt steeds verder af. Zo’n 300 apotheken, openbare apotheken en ziekenhuisapotheken samen houden het bereiden in stand. Dat is te weinig. Stel dat we ooit met een noodtoestand te maken krijgen dan hebben we een probleem.

2. Het is voor apothekers financieel onaantrekkelijk om zelf medicijnen te maken. Ondanks dat magistrale bereidingen niet kostendekkend is en er veel onzekerheid bestaat over declaraties gaan sommigen toch door. Deze apothekers vervullen een belangrijke vangnet functie.

3. De angst voor de farmaceutische industrie is groot. Als een apotheker magistraal gaat bereiden dan heeft die binnen notime een leger van advocaten tegenover zich gestuurd door de farmaceutische industrie.

Kortom: we zien een aantal problemen ontstaan rondom magistrale bereidingen. GroenLinks wil daarom dat er een expertisecentrum magistrale bereiding komt, zodat kennis gedeeld kan worden.

De provinciebesturen zijn bijna rond! We gaan besturen in Noord-Holland, Groningen, Utrecht, Gelderland, Noord-Brabant, Flevoland en Drenthe. In Zuid-Holland lopen de gesprekken voor een coalitie nog.

Tijdens de provinciale verkiezingen zette de groei van GroenLinks door. We werden de grootste in Groningen en Utrecht, verdubbelden in Gelderland en boekten forse winst in alle andere provincies. Ons succes vertaalt zich in groene en sociale coalitieakkoorden! Lees hier de plannen per provincie.

In Noord-Holland zitten we in een coalitie met de VVD, D66 en de PvdA. Het beleid rondom windmolens wordt aangepast en er komt een plan voor biodiversiteit. In Groningen ging GroenLinks als grootste de onderhandeling in. Er is een groen, duurzaam en sociaal coalitieakkoord uitgekomen met de focus op verbinding. In Utrecht gaan we samen met CDA, D66, PvdA en de ChristenUnie investeren in de versnelling van de energietransitie. Ook op sociaal gebied liggen er mooie plannen klaar. In Gelderland gaan we voor een ambitieuze doelstelling van 55% CO2-reductie in 2030. Ook op bereikbaarheid wordt veel ingezet. Ook in Noord-Brabant gaan we werken aan een groenere, gezondere en socialere provincie. Samen met de VVD, CDA, D66 en PvdA wordt er bijvoorbeeld ingezet op een actieplan voor de arbeidsmarkt. In Drenthe maakt GroenLinks voor het eerst deel uit van het College van Gedeputeerde staten! We besturen mee en er wordt flink ingezet op biodiversiteit en inclusiviteit.  In Flevoland wordt GroenLinks onderdeel van een brede coalitie met VVD, CDA, ChristenUnie, PvdA en D66. We gaan ons inzetten voor een vitale, groene en sociale provincie.

De provinciebesturen zijn bijna rond! We gaan besturen in Noord-Holland, Groningen, Utrecht, Gelderland, Noord-Brabant en Drenthe. In Flevoland en Zuid-Holland lopen de gesprekken voor een coalitie nog.

Tijdens de provinciale verkiezingen zette de groei van GroenLinks door. We werden de grootste in Groningen en Utrecht, verdubbelden in Gelderland en boekten forse winst in alle andere provincies. Ons succes vertaalt zich in groene en sociale coalitieakkoorden! Lees hier de plannen per provincie.

In Noord-Holland zitten we in een coalitie met de VVD, D66 en de PvdA. Het beleid rondom windmolens wordt aangepast en er komt een plan voor biodiversiteit. In Groningen ging GroenLinks als grootste de onderhandeling in. Er is een groen, duurzaam en sociaal coalitieakkoord uitgekomen met de focus op verbinding. In Utrecht gaan we samen met CDA, D66, PvdA en de ChristenUnie investeren in de versnelling van de energietransitie. Ook op sociaal gebied liggen er mooie plannen klaar. In Gelderland gaan we voor een ambitieuze doelstelling van 55% CO2-reductie in 2030. Ook op bereikbaarheid wordt veel ingezet. Ook in Noord-Brabant gaan we werken aan een groenere, gezondere en socialere provincie. Samen met de VVD, CDA, D66 en PvdA wordt er bijvoorbeeld ingezet op een actieplan voor de arbeidsmarkt.

In Drenthe maakt GroenLinks voor het eerst deel uit van het College van Gedeputeerde staten! We besturen mee en er wordt flink ingezet op biodiversiteit en inclusiviteit. 

Historisch moment: De klimaatwet is aangenomen

De meerderheid van de Eerste Kamer stemde vandaag in met de Klimaatwet. De wet, ontworpen door Jesse Klaver en Diederik Samsom, legt voor het eerst klimaatdoelstellingen wettelijk vast. Daarnaast voert de wet een mechanisme in dat ervoor zorgt dat overheid die klimaatdoelen ook gaat halen.

Kabinet verplicht om voor oktober klimaatmaatregelen te nemen

De vierde donderdag van oktober is voortaan vanaf 2020 officieel Klimaatdag. Het kabinet rapporteert op die dag over de broeikasgasreductie en ze kan extra maatregelen presenteren om de klimaatdoelen te halen mocht dit noodzakelijk zijn.

Al sinds de start van dit kabinet onderhandelt de coalitie over een klimaatakkoord. Elke keer zonder resultaat. De Klimaatwet legt vast dat er al in 2019 een Klimaatplan wordt gepresenteerd waarin de maatregelen staan die nodig zijn om de doelen van de Klimaatwet te halen.

Jesse Klaver: “Dit is echt een bijzonder moment. Deze wet heeft een grote impact op onze toekomst en het tegengaan van klimaatverandering. Deze wet gaat Nederland veranderen.”

In de Klimaatwet staan drie doelen: 1.    Een vermindering van 49% (t.o.v. 1990) van de broeikasgasuitstoot in 2030. 2.    Een vermindering van 95% (t.o.v. 1990) van de broeikasgasuitstoot in 2050. 3.    100% broeikasgas-neutrale elektriciteit in 2050

Elke vijf jaar komt er een klimaatplan waarin het klimaatbeleid wordt vastgesteld. Dit klimaatplan past in het klimaatakkoord van Parijs en in de systematiek van de Integrale Nationale Energie-en Klimaatplannen die voor de EU moeten worden opgesteld.

Historisch moment

GroenLinks en PvdA hebben de Klimaatwet gemaakt, deze is daarna door SP, D66, ChristenUnie, VVD en CDA omarmd waardoor de wet door zeven partijen werd aanboden aan de Tweede Kamer. Daar werd de wet al in december aangenomen. Jesse Klaver: “Ook voor mij persoonlijk is dit een heel mooi moment. Het is zonder twijfel mijn belangrijkste resultaat in negen jaar Kamerlidmaatschap. Maar nog veel belangrijker: dit is een historisch moment voor klimaatpolitiek in Nederland."

Nederland is niet het eerste land dat een Klimaatwet kent. In Europa waren het Verenigd Koninkrijk, Denemarken, Finland, Frankrijk, Noorwegen en Zweden waren Nederland voor. In Duitsland staat in het coalitieakkoord dat er een Klimaatwet zal komen. Wel is de Nederlandse Klimaatwet op dit moment de meest ambitieuze Klimaatwet ter wereld met een reductiedoel van 95% in 2050

 

“Europese politieke partijen moeten niet langer geld aan kunnen nemen van bedrijven die belang hebben bij de uitkomst van stemmingen in het Europees Parlement.” Dat stelt Bas Eickhout, lijsttrekker voor GroenLinks en de Europese Groenen.

“De invloed van bedrijven op politieke besluitvorming is veel te groot. Dit geldt voor Nederland, maar zeker ook voor Europa.” GroenLinks wil dat de nieuwe Europese Commissie donaties en betalingen van bedrijven aan Europese politieke partijen helemaal verbiedt. 

Lees het volledige plan om de invloed van bedrijven op politieke besluitvorming in te perken op de website van GroenLinks.

Uit het verplichte transparantieregister over donaties blijkt dat Europese politieke partijen donaties aannemen van grote multinationals. Dat is nu toegestaan tot een bedrag van 18.000 euro. Een aantal van deze bedrijven heeft gelobbyd voor standpunten die ten koste gaan van bijvoorbeeld gezondheid, privacy of het milieu.

Eickhout: "Of het nu gaat om de farmaceutische industrie, autofabrikanten, producenten van bestrijdingsmiddelen of de fossiele industrie: hun invloed op Europese wetten en besluiten moet drastisch worden ingeperkt. Europese beleidsmakers moeten de belangen dienen van mensen in plaats van die van grote bedrijven. Te nauwe banden tussen politiek en het bedrijfsleven zit een eerlijk en duurzaam Europa in de weg."

Van Bayer tot Disney

De fractie van de Europese liberalen (ALDE) waartoe VVD en D66 behoren, nam donaties tot 18.000 euro aan van multinationals als Monsanto-Bayer en Syngenta Crop Protection. Deze bedrijven verzetten zich actief tegen strengere regels voor giftige bestrijdingsmiddelen die slecht zijn voor de natuur. Een groot deel van ALDE-fractie stemde tegen een verbod op pesticiden in ecologische focusgebieden. Ook techbedrijven als Uber en Google gaven geld aan Europese politieke partijen. Zo ontving de stichting van de Europese christendemocraten 18.000 euro van Microsoft.

De Europese liberale ALDE-fractie ontving ook geld van Walt Disney dat een belanghebbend bedrijf was in een recente stemming over copyright. Veel Europarlementariërs uit deze fractie stemden in met de omstreden uploadfiltersdie in deze wet werden opgenomen dankzij een zeer krappe meerderheid.

Om alle schijn van belangenverstrengeling tegen te gaan wil GroenLinks dit soort betalingen aan Europese politieke partijen totaal verbieden. Het Europees Parlement sprak zich onlangs uit tegen donaties van grote bedrijven. VVD, D66, ChristenUnie en PVV stemden tegen een oproep tot dit verbod.

Lobbyregister

Het verbod op betalingen van bedrijven aan politieke partijen is onderdeel van een breder plan van Bas Eickhout om de invloed van bedrijven op politieke partijen aan banden te leggen. In dat plan stelt GroenLinks tevens voor om mogelijke belangenverstrengeling van Europese politici te laten beoordelen door een onafhankelijk ethisch comité. Ook wil GroenLinks snel een bindend lobbyregister op alle niveaus.

Eickhout: “Het moet kristalhelder zijn voor mensen dat Europese politici het algemeen belang dienen. Daarvoor is transparantie cruciaal en moet hard worden opgetreden tegen belangenverstrengeling met het bedrijfsleven.”

Deze week is een rechtszaak aangespannen tegen Duitsland, Oostenrijk en verschillende luchtvaartmaatschappijen wegens het opslaan, verwerken en delen van veel te veel passagiersgegevens, waaronder creditcardnummers. Naar alle waarschijnlijkheid is de Europese PNR-richtlijn, ook wel het vakantieregister, strijdig met het Europees Grondrechtenhandvest. Om die reden heeft GroenLinks in de Tweede Kamer gevraagd om een rechterlijke uitspraak. Nu dat politiek niet gelukt is, sluit Kathalijne Buitenweg zich als burger aan bij de rechtszaak. Lees hieronder waarom zij dit doet.

Chantage

Ruim 13 jaar geleden voerde ik samen met een aantal collega Europarlementariërs en Bits for Freedom actie bij de luchthaven Zaventem. We hadden een acteur ingehuurd, die mensen het hemd van hun lijf te vroeg. Naar hun bestemming, met wie ze vlogen, wat het nummer van hun creditcard was en meer. Het doel was om hen bewust te maken van het feit dat al deze informatie verzameld werd door luchtvaartmaatschappijen, en vervolgens doorgestuurd naar de Verenigde Staten, zonder dat daar een wettelijke basis voor was. En ook zonder dat duidelijk was wat de toenmalige regering-Bush ermee ging doen.

De gegevensoverdracht werd door de Europese regeringen oogluikend toegestaan, uit angst voor Amerikaanse repercussies. Europa werd gechanteerd.

Nederlands verzet

Inmiddels is er wel een wettelijke basis: een richtlijn, die in 2016 is vastgesteld en in 2018 in nationale wetgeving moest zijn omgezet. Nederland heeft zich hier lang tegen verzet. De toenmalige regeringspartijen VVD en PvdA dreigden zelfs naar het Europees Hof van Justitie te stappen. Volgens hun waren nut en noodzaak van de richtlijn niet aangetoond, en gelijk hadden ze. Want we hebben al de nodige afspraken staan om te kunnen kijken of iemand’s naam of paspoortnummer op een opsporingslijst voorkomt. Maar liefst 39 soorten gegevens mogen allang gedeeld worden om te kijken of een passagier een risico voor het land van bestemming vormt. De nieuwe richtlijn, de Passenger Name Record (PNR)-richtlijn, gaat verder. Die maakt het mogelijk dat alle gegevens, inclusief betaalgegevens, emailadressen en informatie over medepassagiers jarenlang beschikbaar zijn en blijven om mensen te profileren. Ook als ze het land al lang uit zijn.

Canada

De Europese lidstaten spraken af om de PNR-richtlijn binnen twee jaar in nationale wetgeving om te zetten. Voor mei 2018 moest het zijn afgerond. Ondertussen speelde een rechtszaak over een PNR-verdrag tussen de EU en Canada. Volgens de Raad van State bevat dit verdrag op belangrijke onderdelen vrijwel identieke bepalingen als in de PNR-richtlijn staan. Ook dat verdrag maakte de opslag van veel passagiersgegevens voor lange tijd mogelijk, en voor andere doelen dan grenscontrole alleen. In 2017 oordeelde het Europees Hof van Justitie dat die bepalingen te ver gingen. Als mensen al vertrokken zijn uit een land, vormden ze ook geen risico meer. Er was daarom geen reden meer om informatie over hen te verwerken. Het verdrag werd ongeldig verklaard, wegens strijdigheid met het Europees Grondrechtenhandvest, en het daarin vastgelegde recht op privacy.

Dilemma

Het oordeel van het Hof bracht de Tweede Kamer afgelopen jaar flink in de problemen. Het leidde er mede toe dat de deadline niet gehaald werd, en pas in 2019 gestemd werd over de nationale wet die dit “vakantieregister” (dixit Dijkhoff) zou opzetten. We worstelden ermee dat de Tweede Kamer aan de ene kant verplicht is om een Europese richtlijn in nationale wetgeving om te zetten. Maar aan de andere kant zijn we ook verplicht om niet te handelen in strijd met het Europees Grondrechtenhandvest. En gezien de uitspraak van het Europees Hof, die dateert ná het afspreken van de PNR-richtlijn, is er grote kans dat die laatste ook strijdig is met het Grondrechtenhandvest. Om precies dezelfde redenen als waarom de afspraak met Canada ongeldig is verklaard.

Proefproces

Een meerderheid in de Tweede Kamer heeft ervoor gekozen om in te stemmen met het vakantieregister. GroenLinks, en enkele andere partijen, hebben aangedrongen op een toetsing door het Hof. Daar kregen we de handen niet voor op elkaar. Ik heb daarom nu een ongebruikelijke stap gezet. Ik heb me aangesloten bij een rechtszaak tegen de PNR-richtlijn. Zodat het Europees Hof van Justitie snel de kans krijgt om de richtlijn te toetsen, en we niet eerst jarenlang inbreuk plegen op de rechten van mensen zoals die beschermd zijn door het Grondrechtenhandvest.

De rechtszaak wordt aangespannen door de Duitse burgerrechtenorganisatie “Freiheitsrechte”. Om klagende partij te zijn heb ik een ticket gekocht (die ik later kan annuleren), en betaald met mijn creditcard. De vraag die voorligt is of die informatie jarenlang opgeslagen en verwerkt mag worden. Doel is om een uitspraak van het Europees Hof van Justitie af te dwingen. Zie voor meer informatie de website www.nopnr.eu.

Ik houd jullie op de hoogte van het antwoord.