Het Debat
Na opening door de burgemeester van het begrotingsdebat, werd de raad toegesproken door de fractievoorzitter van Groen Links; zij stond stil bij 100 jaar kiesrecht voor vrouwen en riep vrouwen in Smallingerland op om zich aan te sluiten bij politieke partijen en zich actief in te zetten voor de gemeenschap. Deze oproep werd beklonken met een applaus vanuit raad en college. Namens de CDA fractie maakte Karin duidelijk dat de fractie zeer ongerust is over de financiële positie van de gemeente en dat zij zich distantieert van deze begroting. Het tekort loopt alleen maar verder op en als we zo doorgaan, dan is de kans zeer groot dat de gemeente onder curatele wordt gesteld en een Artikel 12 gemeente wordt. Dit zou inhouden dat het college geen euro meer kan uitgeven zonder fiattering van de provincie. De begroting is “ wishfull thinking” en er worden reeds bezuinigingen ingeboekt, waarvan totaal niet duidelijk is of deze worden gehaald. Het uitgeven van vele miljoenen voor de interne reorganisatie en de verbouwing van het gemeentehuis liggen in geen verhouding met bijvoorbeeld de bezuinigingen in het Sociaal Domein. Het college zorgt volgens de CDA fractie goed voor zichzelf en laat de bewoners opdraaien voor de bezuinigingen. De kernwaarden solidariteit en (financieel) rentmeesterschap staan niet hoog op de agenda bij dit college moeten we helaas vaststellen. De CDA fractie riep het college op om zich te richten op de volgende prioriteiten; breng de gemeente financieel op orde, zet nu actief in op betere communicatie met de bewoners en neem verantwoordelijkheid in het Sociaal Domein. De fractie diende 6 amendementen in en was mede indiener van 4 andere amendementen. in de bijdragen van alle oppositiepartijen klonk weerstand en kritiek op deze begroting en liet opnieuw de tegenstelling zien tussen oppositie en coalitie. Met name de bijdragen van PvdA, GL en FNP waren algemeen en mat te noemen, waarbij de bijdragen meer leek op het verwoorden van algemene partijprogramma’s en standpunten en weinig zelfreflectie liet zien. VVD en ELP maken zich ook ongerust over de financiële situatie, maar zoals verwacht haalden zij ook positieve zaken aan. De ELP maakte nog een kleine “knieval”, door toe te geven dat het proces om te komen met alternatieve herschikkingen (na het PPN debat), niet goed was verlopen. Dit had de tegenstelling tussen coalitie en oppositie alleen maar vergroot, aldus de fractievoorzitter van de ELP. Met name de volgens de coalitie noodzakelijke investering in de reorganisatie en verbouwing van het gemeentehuis, verdeelt de raad tot op het bot. Namens het college gaf wethouder Trompetter een reactie op de fractiebijdragen. Hij zei trots te zijn op het gemeentelijk apparaat en haar prestaties in deze moeilijke tijden. Ook sprak hij zijn waardering uit over Carins, waarbij er volgens het college organisatorische en financiële verbeteringen zichtbaar zijn. Bij de provincie is er twijfel over de komende kerntakendiscussie, die nog plaats moet vinden in de raad, en dan vooral wat dit financieel moet gaan opleveren. Hij maakte duidelijk dat het terugvalpakket van herschikkingen dan sowieso uitgevoerd zal gaan worden, mocht de financiële situatie van de gemeente verder zal verslechteren. Het terugvalpakket is noodzakelijk, anders komen we onder curatele. Geen dreigement, maar de realiteit, aldus de wethouder. Hij reageerde ook op alle ingediende amendementen en moties; het kwam er in het kort op neer dat hij alle amendementen en moties van de coalitiepartijen steunde en alle van de oppositiepartijen naar de prullenbak verwees. In de 2e termijn werden amendementen en moties besproken door de fracties.
Amendement CDA: schrappen van digitaliseren van dossiers (800 K) Volgens wethouder Sijperda wordt nog onderzocht wat wettelijk verplicht is om te digitaliseren en zullen alleen die dossiers worden gedigitaliseerd wat echt moet. In het besluit werd het amendement verworpen.
Amendement ELP (mede indiener CDA): verkabeling hoogspanningslijnen In juni is hiertoe al een motie door de raad aangenomen, maar dit wordt niet financieel gedekt in deze begroting. Volgens wethouder de Ruiter moet er eerst worden besloten dat verkabeling door gaat en hierna zal het college financiële dekking zoeken. Het onderwerp staat geagendeerd voor de gemeenteraad op 16 november. In het Besluit werd dit amendement aangenomen.
Amendement CU: eenmalige en structurele financiële investering t.a.v. dienstverlening met 50% te verminderen. Met name VVD en ELP hebben er vertrouwen in dat deze investering positief zal uitpakken in een betere dienstverlening en functioneren van het ambtelijk apparaat. Ondanks de nijpende financiële situatie zien zij de toegevoegde waarde. Wel zal er in dit proces kritisch worden gekeken naar opbrengst en gevraagde financiën. In het Besluit werd het amendement verworpen.
Amendement CU: schrappen van te realiseren Vrijheidsbos in Vrijburgh Volgens wethouder Sijperda wordt het Vrijheidsbos een onderdeel van een nieuw aan te leggen natuur- en recreatiegebied in Vrijburgh. De benodigde investering is 20K. Het bestemmingsplan Noord moet echter nog naar de raad worden verstuurd en besproken, aldus de wethouder. In het Besluit werd het amendement verworpen.
Amendement CDA: niet verbreken van vriendschapsband met Gobabis. In de mening van de CDA fractie is dit een “goedkope” bezuiniging en hoofdzakelijk gestoeld op financiële gronden. Wethouder de Ruiter zei dat in het opgestelde Memorendam of Understanding duidelijk staat beschreven in welke projecten wordt samengewerkt. Een aantal fracties vindt dat er wel kritisch mag worden gekeken naar dit soort samenwerkingsverbanden en wat het dan ook daadwerkelijk oplevert lokaal en dat deze discussie op een later tijdstip gevoerd moet worden, maar dat het beëindigen van de vriendschapsband nu nog te vroeg komt. In het Besluit werd het amendement aangenomen.
Amendement CDA: niet verhogen van tarief veerpontje Hooidammen: aangenomen
Amendement ELP: correcte tekstuele aanpassing in nieuw parkeerbeleid: aangenomen
Amendement D66 (mede indiener CDA): financiën (in totaal 900K) voor de actieagenda economie te reserveren voor het Sociale Domein Volgens wethouder Bakker is er over 10 jaar minder arbeidspotentieel en is het noodzakelijk om hiervoor geld te reserveren om banengroei in Smallingerland te stimuleren. Met het incidenteel verschuiven van geld los je geen structurele problemen op. In het besluit werd het amendement verworpen.
Amendement CU: schrappen van investering van 30K voor European City of Sports Volgens de CU is dit vooral een papieren titel en vraagt zich af wat de opbrengst voor inwoners zal zijn. Wethouder trompetter ziet duidelijke toegevoegde waarde in het project, het is de kers op de taart volgens het college. Wat het definitieve programma zal zijn, weet hij nog niet. Dit hangt af of de raad de benodigde 30K beschikbaar stelt. In het besluit werd het amendement verworpen.
Amendement CDA: niet uitbreiden van de formatie procesbegeleider Carins van 2 naar 3 FTE (kosten 70K) De VVD heeft moeite met het feit dat in deze begroting posten worden opgevoerd voor Carins, terwijl de raad nog niet eens de begroting van Carins heeft mogen ontvangen. Volgens wethouder Trompetter heeft Carins een uitvoerende en financiële taak op zich gekregen en dit verantwoordt de uitbreiding van een 3e procesbegeleider. In het besluit werd het amendement verworpen.
Amendement CU (mede indiener CDA): niet verlagen van uren van ambtelijke ondersteuning WMO adviesraad: aangenomen
Amendement CDA: schrappen voorgenomen aanpassing van verbouwing/ICT gemeentehuis van ruim 4 miljoen euro en alleen noodzakelijke aanpassing uitvoeren. De CDA fractie riep op tot alleen noodzakelijke vervanging en vindt dat er kritisch moet worden gekeken naar dit totaalbedrag. Volgens meerdere coalitiepartijen is er achterstallig onderhoud van het gemeentehuis en is de verbouwing noodzakelijk voor een goed werkklimaat. In het besluit werd het amendement verworpen.
Moties SB (10 x): schrappen van het terugvalpakket herschikkingen en hiervoor een andere dekking te zoeken: verworpen
Motie ELP/D66: onderzoek naar de aanschaf van een aluminium veerpont Veenhoop om zodoende de jaarlijkse onderhoudskosten terug te brengen: aangenomen
Motie PvdA: oproep dat college in overleg gaat met recreatie/ondernemers om pontje de Grietman betaalbaar te houden: aangenomen
Motie PvdA: onderzoek naar mogelijkheden invoering van toeristenbelasting in Smallingerland: aangenomen
Motie ELP: fusie van WMO adviesraad en cliëntenraad: ingetrokken
Motie ELP/D66: onderzoek naar mogelijkheden rotonde bij Kaden-de Drift Veel fracties konden deze motie onderschrijven, waarbij wel werd aangegeven dat er meer mogelijkheden onderzocht moeten worden om de verkeersveiligheid te vergroten, een rotonde moet niet de enige optie zijn. Wethouder Bakker zei toe dat hij met de huidige plannen voor herinrichting van de Torenstraat, ook de verkeersveiligheid Kaden-de Drift en Vogelzang zal meenemen. In het Besluit werd het amendement aangenomen.
Motie CU/CDA/SP: niet invullen van de vacature voor de 5e wethouder Gezien de nijpende financiële situatie en dat meerdere fracties vinden dat het college ook zelf maatregelen kan nemen om kosten te besparen, riep de motie op om deze vacature niet te vervullen. In het debat werd duidelijk dat de PvdA redelijk positief stond in deze motie, mits de tekst zou worden aangepast. Dit werd toegezegd en vertaald naar dat het college maximaal 4 FTE zou bevatten. Tijdens de stemming gaf de PvdA toch ineens een stemverklaring af; we vinden dat dit niet met een motie moet worden geregeld en dat dit een besluit moet zijn tussen coalitie en college. Indieners waren zeer teleurgesteld in deze houding en spraken van het ontbreken van een ruggengraat bij de PvdA. In het besluit werd het amendement, zij het nipt, verworpen.
Bij de stemming over de begroting en het terugvalpakket gaf de CDA fractie een stemverklaring af: “ Wij stemmen tegen de begroting, aangezien deze niet reëel, “ wishfull thinking” bevat en niet dekkend is”. De begroting 2020-2023, inclusief het terugvalpakket werd bij de stemming aangenomen. Wat kunnen we nu als CDA fractie concluderen van dit begrotingsdebat? Ondanks het feit dat dit college vanuit een positieve grondslag is gestart (een breed Raadsakkoord en gewenste samenwerking coalitie-oppositie), zien we meer en meer een keiharde tegenstelling tussen coalitie en oppositie. Met name het uitgeven van vele miljoenen aan interne zaken (dienstverlening / reorganisatie / verbouwing gemeentehuis) en anderzijds de forse bezuinigingen in het Sociaal Domein, is en blijft een punt van discussie. De constructieve grondhouding van de CDA fractie om met argumenten en consensus reële politiek te voeren, is aan dovemans oren gericht bij dit college. Het spreekwoordelijke “ bord voor de kop” kunnen we momenteel naadloos toepassen in Smallingerland. Het op orde brengen van de nijpende financiële situatie moet echt een speerpunt worden in de komende 2 jaar volgens de CDA fractie, op deze manier doorgaan betekent een Artikel 12 gemeente en zelf geen financiële besluiten meer kunnen nemen. Alleen met een gezonde financiële huishouding kun je visie en beleid maken!
Met vriendelijke groet uit de CDA fractie, Karin (van der Velde-Ronda), Hans (Doddema), Corrie (Ponne), Minke (de Voor-Veenstra), Douwe (Hiemstra) en Sjouke (Rijpma) Reacties welkom via cdarijpma@hotmail.com
Sjouke Rijpma (fractievertegenwoordiger CDA Smallingerland)
06-470 56 678
De bijdrage van de CDA fractie tijdens begrotingsdebat lees u hieronder:
Een dezer dagen komt de provincie om de hoek kijken; ik zie de krantenkoppen al: ‘Smallingerland geen sluitende begroting zelfs 6 miljoen tekort en daarom onder curatele van de provincie’, ‘Smallingerland wordt art. 12 gemeente, geen cent meer uitgeven zonder toestemming van de provincie!’ Volgens mij is dit gevaar nog niet doorgedrongen bij college, ambtelijke organisatie en de coalitie, we gaan vrolijk door met geld uitgeven. Het CDA waarschuwde in juli al maar de situatie is alleen maar verslechterd! In juli al 2 miljoen tekort, nu zelfs 3 miljoen. Het gaat echter om het dubbele, verstopt in de begroting vinden we de zinsnede, we verwachten dat de landelijke overheid ons voor nog eens 3 miljoen zal compenseren en hebben dat alvast ingeboekt als inkomsten, zo fout! Deze begroting sluit dus na de reeds ingeboekte bezuinigingen niet met 3 miljoen tekort maar heeft een tekort van 6 miljoen!!! Dat gaat de provincie nooit goedkeuren! De CDA fractie heeft er voor gekozen om een aantal wijzigingsvoorstellen in te dienen maar distantieert zich van deze begroting . Zoals de begroting nu voor ligt kan deze net als de afgekeurde PPN de prullenbak in! Tijdens het debat zullen we hierover discussiëren maar nu wil ik u slechts een paar punten noemen die per direct opgepakt moeten worden. 1. Breng het Financieel beheer op orde, om te beginnen; • Zorg voor een sluitende begroting zonder open einde! • Geen tekort taakstellend opnemen dat is onacceptabel voor de CDA fractie • Geen nieuw beleid zolang begroting niet sluitend is, zeker niet voor organisatieontwikkeling en beslist geen verbouwing gemeentehuis! Hiermee is tenminste 10 miljoen euro te bezuinigen! • Alle lucht uit de begroting dus ook reservering voor eventuele passantenhaven in Opeinde of nieuwe onderzoeken naar fietsverbindingen naar Drachten • Solvabiliteit moet naar tenminste 20% • Per direct de vrije formatieruimte bevriezen, dit alles is de verantwoordelijkheid van dit college en deze coalitie! 2. Verbeter de communicatie Een bekend gezegde luidt ‘Uw vriendelijkheid zij alle mensen bekend’ maar college zorg ervoor dat er overal in de gemeente en in het gemeentehuis bekend wordt dat het geld momenteel op is en dat wij in Smallingerland vanaf nu echt zuinig, sober en doelmatig moeten werken. Daar is zeker begrip voor maar bejegen elkaar zoals je zelf ook behandeld zou willen worden dus beter dan nu het geval is door constructieve samenwerking en helder communiceren. Als pijnlijke slechte voorbeelden noem ik u de ontstane conflicten met het VN panel, de Oranjevereniging en de WMO adviesraad. Probeer niet langzaam ontstane conflictsituaties op te lossen maar voorkom ze door vriendelijkheid en duidelijkheid, kost niks en levert veel op! De gemeentelijke bekendmakingen via Actief gaan nog niet goed genoeg verbeter dat om problemen te voorkomen, en ook de nieuwe website voldoet niet aan de verwachtingen en eisen van deze tijd. 3. De derde grote prioriteit is het Sociaal Domein Volgens het college gaat men nu eindelijk fors inzetten op beheersmaatregelen in het sociaal domein. In de komende 4 jaar moet een bedrag van ruim 7 miljoen bespaard worden. We zijn bij te veel maatregelen afhankelijk van derden waardoor het financieel effect vooraf niet voorspelbaar is. Dat kan niet! Het Sociaal Domein Fryslân neemt maatregelen lezen wij maar hoe zit het dan met onze eigen inzet richting de huidige aanbieders? Moeten zij niet juist gecontroleerd worden op effectiviteit en doelmatigheid omdat de huidige kosten zo hoog zijn? Een schikking overwegen bij te veel gedeclareerde zorggelden kan gewoon niet! Als zorgaanbieders te veel geld gedeclareerd hebben, dan hoort iedere cent gewoon teruggevorderd te worden. Zo gaan we toch ook niet met onze burgers om? Het sociaal domein zoals beschreven in deze begroting is een papieren werkelijkheid vol wishful thinking met als groot gevaar dat de nodige besparingen niet behaald worden en nog steeds lijkt het alsof de urgentie hiertoe niet gevoeld wordt! Wat het CDA betreft staat deze begroting los van de werkelijkheid.
Daarom samenvattend heeft de CDA fractie 3 opdrachten voor het college;
1. Breng het financieel beheer op orde
2. Zorg voor een betere communicatie
3. Neem eindelijk verantwoordelijkheid voor het sociaal domein. In juli kreeg dit college door de raad unaniem een gele kaart voor de PPN en als dit college geen rode kaart wil krijgen danwel onder curatele gesteld wil worden dan moet zij zich toch echt anders opstellen, deze herhaalde waarschuwing lijkt me op zijn plaats!
