Poliflw

Onderstaand de redevoering van D66 fractievoorzitter Rudy Op den Camp, uitgesproken op 09 november 2017 tijdens de behandeling van de programmabegroting 2018.

Meneer de voorzitter, college, raadsleden en overige belangstellenden,

Allereerst wil de fractie van D66 Voerendaal, haar grote bewondering uitspreken naar het gemeentelijk apparaat toe. Er wordt hard gewerkt binnen dit gemeentehuis. De zaken zijn in orde en als er iets mis gaat of dreigt te gaan wordt dit ter hand genomen en indien nodig hersteld.

Tevens wordt gekeken hoe het in de toekomst beter kan. Chapeau hiervoor! Wij hebben weer een sluitende begroting 2018 voor ons liggen. Een begroting waarin wij kunnen zien wat er zoal gaat gebeuren in Voerendaal de komende jaren. Duurzaamheid Voor D66 is duurzaamheid de kern van een langetermijnvisie op onze samenleving. Wij zijn blij dat het college ambities heeft, samen met de Parkstad gemeenten, op het gebied van klimaat en duurzaamheid. Er is zelfs een broedkamer duurzaamheid ingericht. Bij de vele ontwikkelingen en uitvoeringen komen we steeds weer uit bij het begrip duurzaamheid. Qua duurzaamheid is een van de projecten het zonnepanelenproject Parkstad. Zonneweiden/zonnepanelen en alle innovatieve zaken die zich hier aandienen, zullen we spoedig op moeten ingaan. Geen tijd verliezen, maar participeren in innovatieve ontwikkelingen. De start van PALET 3.0, het uitvoeringsprogramma om in 2040 energieneutraal te zijn, zien we met vertrouwen tegemoet. Keuzes die houvast moeten bieden aan burgers, bedrijven en instellingen om hun duurzame ambities samen op te pakken. De infrastructurele werken zoals de Ransdalerstraat zijn in volle voorbereiding. Verder de vele, zeer vele overleggen in de vorm van klankbordgroepen en intensieve informatie avonden. Hiervoor namens D66 dank aan die burgers die zich hiervoor ingezet hebben de afgelopen jaren. De waterhuishouding, met name het monitoren van het grondwaterniveau blijft onze aandacht houden. Het niveau is al jaren een bron van zorg. Positief hierin is dat een dijk doorboring heeft plaatsgevonden, zodat het water nog beter kan wegstromen. De riolering, jarenlang het probleem, daar is extra geld voor gevoteerd zodat eindelijk gestart kan worden met het inzichtelijk maken van de ‘blinde putten’. Voorzitter, wij willen een groen Voerendaal. In alle facetten van het woord. Dit jaar zelfs 2e geworden bij de wedstrijd groenste gemeente! Het milieu staat ook hoog in het vaandel van D66. Vele jaren maken wij deel uit van Rd4 onze afvalverwerker. De burgers van Voerendaal verdienen wat D66 betreft een pluim voor het goed gescheiden aanbieden van het afval. Zowel het papier dat door vele vrijwilligers verzameld wordt, het plastic, de BEST-zak waar veel gebruik van wordt gemaakt noem maar op. Betaalbaarheid van dit systeem is belangrijk. Dus krachten bundelen! Een sociaal Voerendaal Voorzitter, wij willen een sociaal Voerendaal. Een Voerendaal waarin mensen tot hun recht komen. Wij zien de participatiesamenleving als een samenleving waarin iedereen vanuit zijn of haar talenten een bijdrage levert. Dat vereist maatwerk en zorgvuldigheid in benadering, zeer gevoelige zaken als je er mee van doen hebt, maar we zijn als gemeente op de goede weg. D66 wil dat de mensen geholpen worden die dat nodig hebben. Er zijn vele vormen waarin inwoners kunnen bijdragen aan de samenleving: in een baan, als fulltime of parttime ondernemer, als vrijwilliger of als mantelzorger. En steeds vaker in combinaties van deze rollen. Dat is helemaal van deze tijd waarin mensen hun leven zelf willen inrichten. En het past perfect in het concept van de participatiesamenleving. D66 Voerendaal heeft zich altijd hard gemaakt voor een goede ondersteuning van vrijwilligers en mantelzorgers en bestaansrecht van verenigingen. En dat gaat verder dan het uitreiken van een jaarlijkse prijs of lintje. We kunnen mensen zonder betaalde baan als een probleem zien, maar ook de aandacht richten op het enorme potentieel dat in die groep verscholen zit. Het activeren van intrinsieke motivatie werkt veel beter dan dwang. We zijn blij met de ontwikkelingen, chapeau. Het Wijksteunpunt dient in deze als centrale plek te fungeren. Een ontmoetingsplek in elke kern. Voerendaal is wat dat betreft op de goede weg. Onderwijs D66 Blijft bij haar standpunt dat in iedere kern een vorm van onderwijs aanwezig moet zijn. We zijn verheugd dat het kleinschalig onderwijs behouden blijft. Ook in Ransdaal blijft de school behouden en gezien het verleden, zie je vaker dat deze vorm betere resultaten geeft. Ook over het verenigingsleven en de dialoog met deze verenigingen zijn wij vol lof! Het zijn vaak de kleine dingen die het hem doen, denk daarbij aan: Het zomerfestival; Vele uitvoeringen bij de Borenburg; Hel van Voerendaal of Almabtrieb Ransdaal. Voorzitter, wij willen een open Voerendaal. D66 staat voor openheid en transparantie. Blijf dat doen en bewaken. Wat D66 betreft gaat dat een stuk verder dan alleen informeren, maar ook blijven betrekken van onze burgers bij de ontwikkeling en uitwerking van plannen. Burgers laten deelnemen aan werkgroepen of participatiegroepen geeft verbondenheid. Dan krijgt besluitvorming een draagvlak en daarmee een duurzaam karakter. Onze inwoners verdienen dat en mogen dat van ons verwachten. Het coalitieakkoord dat we hebben gesloten met Democraten Voerendaal en het CDA: “Samen naar een sterker Voerendaal” en vertaald is in deze begroting daar staan we achter. Voorzitter, D66 wil graag samen met de andere raadspartijen verder en vol vertrouwen er samen de schouders onder zetten. In onze ogen kan dat alleen succesvol zijn als dat over de inhoud gaat en minder om de persoon. D66 Voerendaal kijkt er naar uit dit met zijn allen samen te doen. Dank u wel.

Onderstaand de redevoering van D66 fractievoorzitter Rudy Op den Camp, uitgesproken op 09 november 2016 tijdens de behandeling van de programmabegroting 2017

Meneer de voorzitter, college, raadsleden en overige belangstellenden: Allereerst wil de fractie van D66 Voerendaal, haar grootte bewondering uitspreken naar het gemeentelijk apparaat toe. Er wordt hard gewerkt binnen dit gemeentehuis. De zaken zijn in orde en als er iets mis gaat of dreigt te gaan wordt dit ter hand genomen en indien nodig hersteld. Tevens wordt gekeken hoe het in de toekomst beter kan. Chapeau hiervoor! Wij hebben weer een sluitende begroting 2017 voor ons liggen. Een begroting waarin wij kunnen zien wat er zoal gaat gebeuren in Voerendaal de komende jaren. • Afwerken Kernplan en verder. Uitwerken op details! • Het sociale en culturele, heeft de aandacht en daar waar wij ons in het verleden veel en grote zorgen over maakten, loopt het goed en is financieel te verwerken. Vooral de jeugdzorg en transformatie van de zorg in zijn totaliteit! De infrastructurele werken zoals: • Valkenburgerweg fase III, kruispunt Kunderlinde is klaar! • Met de Bergseweg is een start gemaakt wordt nu hard aan gewerkt. • Hard gewerkt wordt er ook aan de Jeustraat; renovatie en afkoppeling • Vervolgens komt de Huntstraat aan de beurt. • Het Puttervoet\Fietspad gaat veiliger gemaakt worden voor de fietser. • De Ransdalerstraat en de Houtstraat zijn in volle voorbereiding! • De Waalheimerweg inclusief een veilig voetgangerspad, staat op de rol ter afwerking • Vooral ook zijn wij blij dat het achterstallig onderhoud aan wegen en trottoirs zo energiek ter hand is genomen. Dat was nodig! • De riolering, jarenlang het ‘ stiefkindje’ , daar is extra geld voor gevoteerd zodat eindelijk gestart kan worden met het inzichtelijk maken van de ‘blinde putten’.

Duurzaamheid De waterhuishouding, met name het monitoren van het grondwaterniveau blijft onze aandacht houden. Het niveau is al jaren een bron van zorg. Het verenigingsleven en de dialoog met de verenigingen zijn wij vol lof over! Het zijn vaak de kleine dingen die het hem doen denk daarbij aan: • Het zomerfestival • Vele uitvoeringen bij de Borenburg • Hel van Voerendaal • Almabtrieb Ransdaal

Als D66 Voerendaal laten we ons inspireren door het volgende:: • een groen Voerendaal • een sociaal Voerendaal • een open Voerendaal. Een groen Voerendaal Voorzitter, wij willen een groen Voerendaal. In alle facetten van het woord. Het milieu staat ook hoog in het vaandel van D66. Vele jaren maken wij deel uit van Rd4 onze afvalverwerker. De burgers van Voerendaal verdienen wat D66 betreft een pluim voor het goed gescheiden aanbieden van het afval. Zowel het papier dat door vele vrijwilligers verzameld wordt, het plastic, de BEST-zak waar veel gebruik van wordt gemaakt noem maar op. We zijn benieuwd wat uit het pilot project aan info komt. De onkruid bestrijding wordt energiek ter hand genomen door ons eigen bedrijf en nu wij geen chemische bestrijdingsmiddelen meer mogen gebruiken, denken wij in samenwerken hier ook een kans voor onze burgers. Voor D66 is duurzaamheid de kern van een langetermijnvisie op onze samenleving. Wij zijn blij dat het college ambities heeft, samen met de Parkstad gemeenten, op het gebied van klimaat en duurzaamheid. Voor D66 Voerendaal mag dat nog steviger. Bij de vele ontwikkelingen en uitvoeringen komen we steeds weer uit bij het begrip duurzaamheid. Kwa duurzaamheid staan we nu aan de vooravond van het uitrollen van het ambitieuze zonnepanelen project Parkstad. Er worden belangrijke stappen voorbereid om ook in Voerendaal de verduurzaming van onze gemeente op grote schaal toe te passen door inwoners de gelegenheid te geven om te participeren in het zonnepanelen project. Zonneweiden/ zonnepanelen en alle innovatieve zaken die zich hier aandienen zullen we spoedig moeten op ingaan. Geen tijd verliezen maar participeren in innovatieve ontwikkelingen. De start van PALET 3.0 , het uitvoeringsprogramma om in 2040 energie neutraal te zijn , zien we met vertrouwen tegemoet. Keuzes die houvast moeten bieden aan burgers, bedrijven en instellingen om hun duurzame ambities samen op te pakken. Wij willen wel waarschuwen voor de technische ontwikkelingen op het gebied van energieontwikkeling want deze volgen zich thans in een razend tempo op. Als we nu achterover leunen, missen we morgen kansen. Wij doen dan ook een oproep aan het college om de komende jaren meer voorlichting en informatie te geven over duurzaamheid. Bv. bij duurzaamheidseisen, aanvragers van vergunningen al in het ontwerp van bouwplannen mee te nemen College kijk verder eens naar de ontwikkelingen bij invulling en renovatie van de openbare ruimten. Een sociaal Voerendaal. Voorzitter, wij willen een sociaal Voerendaal. Een Voerendaal waarin mensen tot hun recht komen. Wij zien de participatiesamenleving als een samenleving waarin iedereen vanuit zijn of haar talenten een bijdrage levert. Dat vereist maatwerk en zorgvuldigheid in benadering, zeer gevoelige zaken als je er mee van doen hebt, maar we zijn als gemeente op de goede weg. D66 wil dat de mensen geholpen worden die dat nodig hebben. D66 vind het belangrijk dat er een goede handhaving blijft op het oneigenlijk in gebruik nemen van gemeentegrond. We zijn blij dat er aan onze motie van 2016 gehoor aan werd gegeven.

Er zijn vele vormen waarin inwoners kunnen bijdragen aan de samenleving: in een baan, als fulltime of parttime ondernemer, als vrijwilliger, als mantelzorger. En steeds vaker in combinaties van deze rollen. Dat is helemaal van deze tijd waarin mensen hun leven zelf willen inrichten. En het past perfect in het concept van de participatiesamenleving. D66 Voerendaal heeft zich altijd hard gemaakt voor een goede ondersteuning van vrijwilligers en mantelzorgers en bestaansrecht van verenigingen. En dat gaat verder dan het uitreiken van een jaarlijkse prijs of lintje. We kunnen mensen zonder betaalde baan als een probleem zien, maar ook de aandacht richten op het enorme potentieel dat in die groep verscholen zit. Het activeren van intrinsieke motivatie werkt veel beter dan dwang. We zijn blij met de ontwikkelingen chapeau. Het Wijksteunpunt dient in deze als centrale plek te fungeren. Een advies plek ontmoetingsplek in elke kern. Voerendaal is wat dat betreft op de goede weg. Onderwijs: D66 Blijft bij haar standpunt dat in iedere kern een vorm van onderwijs aanwezig moet zijn. D66 wil de Woonvisie er in de gemeente Voerendaal ingezet wordt voor meer betaalbare woningen in de sociale sector en er een verdeling zal plaatsvinden t.b.v. elke kern.

Een open Voerendaal: Voorzitter, wij willen een open Voerendaal. D66 staat voor openheid en transparantie. Blijf dat doen en bewaken. Wat D66 betreft gaat dat een stuk verder dan alleen informeren maar ook blijven betrekken van onze burgers bij de ontwikkeling en uitwerking van plannen. Dan krijgt besluitvorming draagvlak en daarmee een duurzaam karakter. Onze inwoners verdienen dat en mogen dat van ons verwachten. Een multifunctionele accommodatie zus of zo: Voerendaal is op de goede weg om op dat gebied de kernen te bieden wat nodig is: ontmoetingsruimten, het huiskamergevoel van jong en oud samen ontwerpen en beheren. Het THUIS gevoel geven in ’t Kunderhoes, ’t Wouves , de MFA (Ouwschoel) in Ubachsberg ( in uitvoering) en Op der plats in Klimmen. Ontwikkelingen over de “Open club Klimmen” volgen we met vol verwachting. De ontwikkelingen rondom het WSP-XL volgen wij dan ook met grote interesse. Het coalitieakkoord dat we hebben gesloten met Democraten Voerendaal en het CDA: “Samen naar een sterker Voerendaal” en vertaald is in deze begroting daar staan we achter. Voorzitter, D66 wil graag samen met de andere raadspartijen verder en vol vertrouwen er samen de schouders onder zetten. In onze ogen kan dat alleen succesvol zijn als dat over de inhoud gaat en minder om de persoon. D66 Voerendaal kijkt er naar uit dit met zijn allen samen te doen. Dank u wel.

nny We maken vandaag even een pas op de plaats. Ons zeer gewaardeerde politieke collega Anny Winthagen is overleden.De altijd spontane, enthousiaste, goed lachse “Anny va Ranzel”. Altijd onderweg voor mensen. Begaan met de gemeenschap Ransdaal, maar zeker ook met heel Voerendaal.Politieke groepering Ransdaal (PGR), later D’66. Raadslid en Wethouder altijd 100% inzet. Maar ook in tal van andere organisaties gaf ze haar beste. We betuigen ons medeleven aan Zef en haar kinderen. CDA-fractie Voerendaal

nny We maken vandaag even een pas op de plaats. Ons zeer gewaardeerde politieke collega Anny Winthagen is overleden.De altijd spontane, enthousiaste, goed lachse “Anny va Ranzel”.  Altijd onderweg voor mensen. Begaan met de gemeenschap Ransdaal, maar zeker ook met heel Voerendaal.Politieke groepering Ransdaal (PGR), later D’66. Raadslid en Wethouder altijd 100% inzet. Maar ook in tal van andere organisaties gaf ze haar beste.

We betuigen ons medeleven aan Zef en haar kinderen.

CDA-fractie Voerendaal

Het CDAheeft hart voor de vele vrijwilligers die Voerendaal leefbaar, prettig en veilig houden. Zij verdienen ten volle onze ondersteuning en aandacht.Om haar grote waardering hiervoor te tonen verraste zij op Valentijnsdag de vrijwilligers van verzorgingshuis ’t Brook, Zorgboerderij in Ransdaal, Dagbesteding Nuje Caris in Klimmen, alle Zonnebloem vrijwilligers, de vrijwilligers van Ruggesteun en Radar en de ziekenbezoekers vanuit de parochies, met een zoete attentie.Meer dan 185 vrijwilligers! Dit jaar is gekozen voor déze groep vrijwilligers omdat zij zich speciaal inzetten voor de meest kwetsbare mensen in onze samenleving.Uiteraard zonder daarmee al die andere vrijwilligers die evenzeer onze waardering verdienen, tekort te willen doen.Wethouder Peter Thomas en de raadsleden Guill Delsing en Roger Hoevels overhandigden zaterdagmorgen zowel op Zorgboerderij Ransdaal als bij Dagbesteding Nuje Caris persoonlijk de attenties aan een aantal vrijwilligers als dank voor hun inzet.

Het CDA heeft hart voor de vele vrijwilligers die Voerendaal leefbaar, prettig en veilig houden. Zij verdienen ten volle onze ondersteuning en aandacht.Om haar grote waardering hiervoor te tonen verraste zij op Valentijnsdag de vrijwilligers van verzorgingshuis ’t Brook, Zorgboerderij in Ransdaal, Dagbesteding Nuje Caris in Klimmen, alle Zonnebloem vrijwilligers, de vrijwilligers van Ruggesteun en Radar en de ziekenbezoekers vanuit de parochies, met een zoete attentie.Meer dan 185 vrijwilligers! Dit jaar is gekozen voor déze groep vrijwilligers omdat zij zich speciaal inzetten voor de meest kwetsbare  mensen in onze samenleving.Uiteraard zonder daarmee al die andere vrijwilligers  die evenzeer onze waardering verdienen, tekort te willen doen.Wethouder Peter Thomas en de raadsleden Guill Delsing en Roger Hoevels overhandigden zaterdagmorgen zowel op Zorgboerderij Ransdaal als bij Dagbesteding Nuje Caris persoonlijk de attenties aan een aantal vrijwilligers als dank voor hun inzet.

Onderstaand de redevoering van D66 fractievoorzitter Rudy Op den Camp, uitgesproken op 05 november 2015 tijdens de behandeling van de programmabegroting 2016.

Meneer de voorzitter, college, raadsleden en overige belangstellenden: Voordat ik deze beschouwingen start wil D66 het college, griffie en het ambtelijk apparaat danken voor de inzet die is geleverd om de begroting 2016 en de meerjarenraming 2019 te kunnen bespreken in onze raad. Er worden moeilijke keuzes verwacht van de raad om de financiële huishouding de komende jaren op orde te hebben. D66 vindt dat de raad durf moet hebben. Durf hebben om voor uit te kijken en om die keuzes te maken die nodig en verantwoord zijn om de burgers van Voerendaal en hun bezoekers een adequate ruimte en leefomgeving te bieden. Het is in deze tijd onontkoombaar om zeer kritisch te kijken naar zowel de inkomsten als uitgaven. Politiek draait om het inrichten van de samenleving. Eén keer per jaar, tijdens de Algemene Beschouwingen hebben we als raadsfracties de mogelijkheid om los van de raadsagenda uiteen te zetten welke keuzes we daarbij maken en waarom we die keuzes maken.

Voorzitter, in het politieke debat gaat het vaak – te vaak – over geld. Veel politieke keuzes worden primair gemaakt op basis van de financiële opbrengsten en niet zozeer op basis van de maatschappelijke impact. Uitdagingen bij het inrichten van de samenleving worden teruggebracht tot de vraag: “Wat kost dat allemaal wel niet?” En vervolgens: “Hoe zorgen we dat het minder gaat kosten?” Natuurlijk is het belangrijk om kosten in de hand te houden. Laat één ding helder zijn: de fractie van D66 is blij dat het college vandaag een sluitende begroting kan presenteren maar D66 heeft toch enkele kanttekeningen. Wat is gewenst en hoe maken we dat mogelijk? Als D66 Voerendaal laten we ons inspireren door: • een groen Voerendaal, • een sociaal Voerendaal • een open Voerendaal. Een groen Voerendaal Voorzitter, wij willen een groen Voerendaal. In alle facetten van het woord zoals ook besproken bij de vaststelling van het Groenstructuurplan in 2013. Om te beginnen het meest voor de hand liggende: de natuur. In deze tijd van het jaar: “Hoe schoon is ons brons eikenhout” Zichtbaar is hoe mooi de kleur markeringen zijn in deze tijd van het jaar in de Kunderberg, het Haeren- en Cortenbacherbos, Dolbergerweide rond Klimmen, het Ransdalerveld, de Vrakelbelberg om maar even te noemen. Het is een voorrecht om te mogen wonen, werken en recreëren in een gemeente met nog veel meer aan waardevolle schatten. Met 5 kastelen, kasteel Rivieren, Puth, Haeren, Cortenbach en Huskenshof. Vroeger, lang geleden hadden ze dat ook al ontdekt, denk maar aan Huize Dammerscheid waar zaterdag a.s. een kunstwerk wordt onthuld in het fraai gerenoveerde parkgebied. Laten we die natuur behouden en waar nodig verder ontwikkelen. Niet alleen omdat we er zo van kunnen genieten, maar ook omdat zij een waarde in zich vertegenwoordigt en zorgt voor de zuurstof die wij als mensen nodig hebben. D66 betreurt het echter nog steeds dat er niet gehandhaafd wordt op het oneigenlijk in gebruik nemen van gemeentegrond. Wij verwachten dat er in de toekomst meer werk van gemaakt wordt. D66 wil controle op gronden die zomaar in gebruik genomen worden door burgers of bedrijven. Samen met de coalitiepartners dienen we daar een motie over in. (Motie.)

Vorig jaar bij de begrotingsbehandeling is door D66 een motie ingediend om een onderzoek te doen naar het veiliger maken van het wandelpad langs de Waalheimerweg want dat is op vele plekken onbegaanbaar, zeker voor mensen die slecht ter been zijn. Er zijn verleden jaar toezeggingen gedaan die helaas (nog) niet zijn nagekomen. Zodoende vragen wij opnieuw om een onderzoek te doen naar het veiliger maken van het wandelpad langs de Waalheimerweg. Tevens verzoeken wij onderzoek te doen naar het Puttervoetpad, het verbindingsvoet/fietspad tussen Retersbeek en de Steinweg. Wat kan er aan gedaan worden om dit veiliger te maken? Hierbij geven we aan dat in het coalitieakkoord van de provincie o.a. staat: “Extra aandacht zal uitgaan naar die plekken waar gevaarlijke verkeerssituaties voor de zwakkere verkeersdeelnemers aan de orde zijn, (fietsers, wandelaars, scholieren) en waarbij slimme fysieke ingrepen oplossingen kunnen bieden naast preventieve en educatieve maatregelen”. Dus wat D66 betreft betrek de provincie erbij. (Motie.) Voorzitter, hoe prettig het ook toeven is in een groene oase: de wereld houdt niet op bij onze gemeentegrenzen. Wat elders in de wereld gebeurt, raakt ook ons. Zie bij het nieuws dagelijks de TV beelden van de vele vluchtelingen. D66 staat dan ook achter de Noodopvang van de vluchtelingen die thans tijdelijk verblijven in de Joffer. Bij de vele ontwikkelingen en uitvoeringen komen we steeds weer uit bij het begrip duurzaamheid. En dat moet u breder zien dan zonnepanelen en fietsvoorzieningen, hoewel dat – zoals u weet – zaken zijn die ons na aan het hart liggen. Voor D66 is duurzaamheid de kern van een langetermijnvisie op onze samenleving. Wij zijn blij dat het college ambities heeft, samen met de Parkstad gemeenten, op het gebied van klimaat en duurzaamheid. Voor D66 Voerendaal mag dat nog steviger. De ontwikkelingen voor het verankeren van projecten in het uitvoeringsprogramma in PALET 3.0 zien we met vertrouwen tegemoet dat begin 2016 vastgelegd wordt. Keuzen die houvast bieden aan burgers, bedrijven en instellingen om hun duurzame ambities samen op te pakken. Om ook als Voerendaal in 2040 energie neutraal te zijn. Hierbij denkt D66 aan bijvoorbeeld aan zonneweide, energie opwekking uit asfalt of dakbedekking met integreerde zonnepanelen. D66 pleit verder voor educatie en projecten waarbij de basisscholen betrokken worden en dit op te nemen in het PALET 3.0. (Motie)

Er worden belangrijke stappen voorbereid om ook in Voerendaal de verduurzaming van onze gemeente op grote schaal toe te passen door inwoners de gelegenheid te geven om te participeren in zonnepanelen op daken van woningen, openbare gebouwen en bedrijven. Wij willen wel waarschuwen voor de technische ontwikkelingen op het gebied van energieontwikkeling. Als we nu achterover leunen, missen we morgen kansen. Wij doen dan ook een oproep aan het college om de komende jaren meer voorlichting en informatie te geven over duurzaamheid en bij aanvragen van vergunningen duurzaamheidseisen al in het ontwerp van bouwplannen mee te nemen. College kijk verder eens naar de ontwikkelingen bij invulling en renovatie van de openbare ruimten bij het nieuw op te stellen Openbare Verlichtingsplan: betrek er vooral duurzaamheid bij en bekijk of aan stralers op zonne energie mogelijk zijn bij het kunstwerk op de rotonde te Kunrade zodat het kunstwerk ook in de avond- en nachtelijke uren zichtbaar is. Duurzaamheid: Hoe dichterbij je iets haalt, hoe minder verkeersbewegingen nodig zijn. Graag doe ik bij dezen een oproep aan onze inwoners. Door uw inkopen waar mogelijk in onze gemeente te doen – liefst op de fiets of te voet – slaat u twee vliegen in één klap: u beperkt de uitstoot van CO2 en u bouwt mee aan een vitale dorpsgemeenschap. Het is aan de politiek om deze ontwikkeling naar een vitaal dorp te faciliteren. Laten we in de verdere plannen voor versterking van het centrum de ruimte geven aan ondernemers met een specifieke, bij voorkeur lokaal of regionaal aanbod en aan kleine zelfstandigen met innovatieve ideeën op het gebied van duurzaamheid. Zo kunnen we ons als gemeente Voerendaal onderscheiden. Het milieu staat ook hoog in het vaandel van D66. Vele jaren maken wij deel uit van Rd4 onze afvalverwerker. De burgers van Voerendaal verdienen wat D66 betreft een pluim voor het goed gescheiden aanbieden van het afval. Zowel van het oud papier dat door vele vrijwilligers verzameld wordt, het inzamelen van plastic en de BEST-zak waar veel gebruik van wordt gemaakt. Als D66 betreuren we echter dat er een kleine bijdrage gevraagd gaat worden voor het aanbieden van GFT. Uit navraag en onderzoek blijkt dat er teveel halfvolle en nog minder gevulde containers met GFT aan de straat gezet worden. Gezien de afval verwerking kostendekkend dient te zijn, de vervuiler betaald, is dit de meest voor de hand liggende oplossing. Hoe jammer D66 deze ontwikkeling ook vindt. Een sociaal Voerendaal. Voorzitter, wij willen een sociaal Voerendaal. Een Voerendaal waarin mensen tot hun recht komen. Wij zien de participatiesamenleving als een samenleving waarin iedereen vanuit zijn of haar talenten een bijdrage levert. De zorg dat vereist maatwerk en zorgvuldigheid in benadering. Als gemeente zijn we voor het leveren van dat maatwerk op de goede weg. Zoals de krant vorige week kopte, ik citeer: “Voerendaal wil zorg niet uitkleden”. Om de nodige Sociale voorzieningen en zorg te kunnen bekostigen zullen we, hoe jammer ook, moeten bezuinigen op het fysieke domein.” Volgens D66 blijven er voldoende uitdagingen om het doel te bereiken. Er zijn vele vormen waarin inwoners kunnen bijdragen aan de samenleving: in een baan, als fulltime of parttime ondernemer, als vrijwilliger, als mantelzorger. En steeds vaker in combinaties van deze rollen. Dat is helemaal van deze tijd waarin mensen hun leven zelf willen inrichten. En het past perfect in het concept van de participatiesamenleving. D66 Voerendaal heeft zich altijd hard gemaakt voor een goede ondersteuning van vrijwilligers en mantelzorgers. Het bestaansrecht van verenigingen dat gaat verder dan het uitreiken van een jaarlijkse prijs of lintje. We kunnen mensen zonder betaalde baan als een probleem zien, maar ook de aandacht richten op het enorme potentieel dat in die groep verscholen zit. Het activeren van intrinsieke motivatie werkt veel beter dan dwang. Ga op zoek naar latent TALENT. Enthousiasmeren, coachen en begeleiden. Zie het voorbeeld en integratie van de medewerkers bij onze buitendienst. Voorzitter: er zullen altijd mensen zijn die niet betaald kunnen werken, omdat ze er echt niet toe in staat zijn of omdat er voor hen geen betaald werk beschikbaar is. Talent werkt is een mooie organisatie om mensen kansen te bieden die ver van de arbeidsmarkt staan. Een voorbeeld voor andere gemeenten is het groen dat in onze gemeente er “spik en span” bij ligt.

Met de drie decentralisaties heeft de gemeente instrumenten in handen gekregen om te voorkomen dat kwetsbare mensen in de problemen komen. Preventie en voorlichting, om te beginnen bij jongeren, zijn van groot belang. We zullen er scherp op toezien dat onze basisvoorzieningen op het gebied van zorg, welzijn en cultuur toegankelijk blijven voor mensen met een smalle beurs. Noodzakelijke efficiëntieslagen mogen niet ten koste gaan van degenen die de voorzieningen het hardst nodig hebben. Zorg ervoor dat de toegang tot de zorg niet onnodig moeilijk wordt gemaakt. Zet Talent werk breder in ook in de thuishulp en zorg. De overheid is niet de eerste instantie waar je moet zijn. Kijk eerst eens in je eigen omgeving naar oplossingen en zodra die er niet zijn moet de overheid het vangnet bieden. D66 denkt hierbij aan verenigingen die een ondersteunende en faciliterende rol kunnen vervullen. Initiatieven die de leefbaarheid bevorderen steunen wij als D66 dan ook. Zo zullen er ook bij de jeugdzorg zaken veranderen nieuwe vormen zullen ontstaan. Meer vraaggerichte vormen komen er. Nu en in de toekomst zal op de actieve groep vrijwilligers en mantelzorgers een groot beroep worden gedaan. Op velerlei plekken zijn deze mensen nodig. Een kanttekening is er wel, dat deze groep ook vergrijst! Preventie activiteiten op het gebied van gezondheid steunt D66. Het sporten stimuleren en adviseren wat gezonde voeding is. Sport en voeding zijn complementair. Het Wijksteunpunt dient in deze als centrale plek te fungeren. Een advies plek ontmoetingsplek in elke kern. Voerendaal is wat dat betreft op de goede weg. Onderwijs: Laatst was er een brainstorm sessie met een gemêleerd gezelschap in de Hoge school zuid. Thema samen werken aan de kwaliteit van het primair onderwijs. Ik zou graag hieruit de volgende tekst willen citeren: De aanwezigen zijn erg verdeeld over de rol van de basisschool voor de leefbaarheid in een kern of wijk. De aanwezige vertegenwoordigers van het primair onderwijs zien de noodzakelijkheid van een basisschool voor de leefbaarheid in de wijk zelf minder dan de andere aanwezigen. Een vertegenwoordigster van een schoolbestuur laat weten dat scholen de leefbaarheid wel kunnen bevorderen, maar de impact van een school op de leefbaarheid heeft ook te maken met de grootte van een school. De bijdrage van scholen aan de leefbaarheid lijkt belangrijker op het platteland. De aanwezigen laten hun zorg daarover blijken; wanneer kinderen elders naar school gaan, zal het sociale- en verenigingsleven hieronder lijden… D66 Blijft bij haar standpunt dat in iedere kern een vorm van onderwijs aanwezig moet zijn. Bij een Sociaal Voerendaal betrekken we ook de sociale woningbouw. Er zal door de Gemeente en Parkstad in 2016 een nieuwe woonvisie opgesteld worden die als uitgangspunt zal dienen voor het volkshuisvestigingsbeleid. Nieuw is dat de huurdersorganisatie hierbij aan tafel schuift zodat alle betrokken partijen vertegenwoordigd zijn (beschreven in de Woning wet 2015 art. 43 en 44) Gemeente, Corporatie en Huurdersorganisatie. D66 wil dat bij die op te stellen Woonvisie er in de gemeente Voerendaal ingezet wordt voor meer betaalbare woningen in de sociale sector en er een verdeling zal plaatsvinden ten behoeve van elke kern. Een open Voerendaal: Voorzitter, wij willen een open Voerendaal. D66 staat voor openheid en transparantie. Blijf dat doen en bewaken. Wat D66 betreft gaat dat een stuk verder dan alleen informeren. Het betrekken van onze burgers bij de ontwikkeling en uitwerking van plannen is hierbij essentieel. Dan krijgt besluitvorming draagvlak en daarmee een duurzaam karakter. Onze inwoners verdienen dat en mogen dat van ons verwachten. Zie de voorbereidingen en uitvoering van de multifunctionele accommodaties, infra- en onderhoudsprojecten. Een multifunctionele accommodatie zus of zo: Voerendaal is op de goede weg om op dat gebied de kernen te bieden wat nodig is: ontmoetingsruimten, het huiskamergevoel van jong en oud samen ontwerpen en beheren. Het THUIS gevoel geven in ’t Kunderhoes, ’t Wouves met de opening op 22 november a.s., de MFA (Ouwschoel) in Ubachsberg in uitvoering en de “Openclub Klimmen-Ransdaal” Ontwikkelingen over de Open club Klimmen Ransdaal volgen we vol verwachting en hopen dat de raad hierbij wel betrokken blijft. Nog een opmerking over de laatste Informatie bijeenkomst: ons beeld is veel voor Klimmen weinig voor Ransdaal gezien school en sportvelden. We hopen dat dit beeld in de verdere planontwikkeling bijgesteld wordt, de toekomst zal het uitwijzen. D66 heeft met veel interesse kennis genomen van de informatiebrief om het mogelijk nieuwe project, om het Wijksteunpunt Kunrade-Voerendaal of te wel Voerendaal-Kunrade te huisvesten in het voormalige Groene Kruisgebouw. Wij staan dan ook achter de inhoud van de informatiebrief die we verleden week hierover mochten ontvangen om de locatie geen onderdeel te laten zijn van de besluitvorming begroting 2016 maar na uitvoerige communicatie en openheid met alle betrokkenen te bespreken in het voorjaar 2016. Samenwerking: D66 is ervan overtuigd dat er meer en beter samengewerkt kan worden met vergelijkbare gemeenten. Dit is nodig om efficiënter te kunnen werken en groots uitgedrukt: “Toekomst proof” te zijn. Door meer samen te werken kunnen voorzieningen mogelijk in stand worden gehouden en bezuinigingen vanuit Den Haag beter worden opgevangen. D66 is nog steeds van mening dat goede samenwerking loont maar moet de inbreng wel van alle partijen komen! Jammer voor VONSS (met dubbele S) hebben we moeten constateren dat dat niet zo is. De schaal grote is goed maar de “liefde” was eenzijdig. D66 dringt er op aan om met buurgemeenten en vergelijkbare gemeenten te blijven kijken naar samenwerking. Het coalitieakkoord dat we hebben gesloten met Democraten Voerendaal en het CDA: “Samen naar een sterker Voerendaal” en dat vertaald is in deze begroting daar staan we achter. Voorzitter, D66 wil niets liever dan samen met alle partijen uit deze raad de schouders er onder zetten onder al dat werk dat wacht. D66 Voerendaal kijkt er naar uit dit “met ons allen” samen te doen. Dank u wel.

InleidingDit is, mijnheer de voorzitter, de eerste begroting van het nieuwe college dat vlak voor het zomerreces werd geïnstalleerd en wel op basis van een coalitieakkoord tussen Democraten Voerendaal, D66 en het CDA. Na het uiteenvallen van de vorige coalitie vanwege interne strubbelingen bij Voerendaal Actief is mijn fractiede verantwoordelijkheid niet uit de weg gegaan om Voerendaal weer een stabiel bestuur te geven. Daarbij heeft het CDA met haar coalitiepartners duidelijk stelling genomen t.a.v. onze financiële positie. Voor het CDA-Voerendaal zijn met nameeen meerjarig sluitende begroting en een realistisch maar sociaal beleid voor onze inwoners essentieel. De mensen die de zorg nodig hebben zullen deze ook krijgen.Voorop stond bij het Coalitieakkoord dat ook de lokale overheid een schild vormt voor de zwakkeren in onze gemeenschap. Wel nu,de voorliggende begroting laat dat ook zien. Op het sociale domein worden de middelen op een verantwoorde manier ingezet en t.a.v. een solide financieel beleid zijn er naar onze mening op alle beleidsvelden bezuinigingen ingeboekt op een manier dat onze ambities realistisch blijven. In een tijd dat wij als gemeente van rijkswege diverse opgaven erbij krijgen zonder dat de middelen daarbij toereikend zijn ontkomen we ook niet aan het verhogen van de inkomstenkant. Dat leidt er dan ook toe dat het CDA een extra verhoging van de ozb kan steunen. Tegen de vaak waarneembare stroom van individualisering en verharding in onze maatschappij ziet het CDA in Voerendaal ook duidelijk andere signalen.Verenigingen die gaan samenwerken, zoals de ontwikkeling van de ,,Open Club", in Klimmen/Ransdaal. Verenigingen van twee kernen hebben zich bij elkaar gepakt en de voetbalverenigingen SCKR en Klimmania hebben elkaar de hand toegestoken en er is een nieuwe club Hellas geboren. Chapeau naar beide verengingen. Dit is een goed voorbeeld voor verdere samenwerking binnen onze gemeente. Zeker gezien de vergrijzing kunnen verdere fusies bij verenigingen niet uitgesloten worden.Ook is het hartverwarmend hoe de Voerendaalse gemeenschap haar gastvrijheid toont bij de noodopvang van vluchtelingen. Solidariteit met de zwakkeren wordt ook hier tentoongespreid. Een groot compliment voor onze ambtelijke medewerkers en de vrijwilligers is hier op zijn plaats! Intergemeentelijke samenwerkingAls een landelijke partij die actief is op zowel Europees, nationaal, provinciaal én lokaal niveau kijkt het CDA bijna van nature verder dan de gemeentelijke grenzen. Samenwerking waar nodig is ons adagium en daarom zijn wij ook steeds warm voorstander van de regionale aanpak binnen Parkstad. Dat Voerendaal als zelfstandige gemeente toekomst heeft is onze overtuiging mits we open staan voor slimme arrangementen met onze buren. Dat we daarbij moeten kijken naar gelijkwaardige partners zoals Simpelveld is voor ons evident. De VONSS samenwerking komt volgens ons immers in een ander perspectief te staan nu 2 deelnemers het intensieve traject van herindeling ingaan.Maar als we over buren praten, pleit het CDA ook ervoor om niet alleen binnen de administratieve grenzen van een GR te kijken maar ook daarbuiten. Als overwegend landelijke gemeente heeft Voerendaal naar onze mening ook letterlijk én figuurlijk raakvlakken met het heuvelland en zijn er, zeker op toeristisch-recreatief vlak, kansen voor samenwerking. Ruimtelijke ordeningOverigens blijft samenwerking wat ons betreft niet alleen beperkt tot overheden. Voor het CDAis het overduidelijk dat we door onze participatie in de IBA een geweldige impuls kunnen geven aan het ondernemerschap in Voerendaal. Het project "Land van Kalk" biedt niet alleen kansen voor de deelnemende bedrijven maar heeft de potentie om onze gemeente op een bijzondere wijze op de kaart te zetten. Dit alleen al kan een rol spelen bij de branding van Voerendaal waarop de nieuwe coalitie ook heeft ingezet! Over samenwerking gesproken: het komende jaar staat mede in het teken van op opstellen van een omgevingsvisie. We zijn blij dat het college hier voortvarend te werk wil gaan en niet wil verzanden in ellenlange trajecten maar een overzichtelijk proces wil ingaan dat een hanteerbaar document moet opleveren dat breed gedragen wordt.Ook zullen wij ons coöperatief blijven opstellen in de samenwerking met de woningstichting gezien de methodiek van de nieuwe woningwet. Het CDA ziet ook uit naar de noodzakelijke afronding van het kernplan. Een centrum met voorzieningen die aan de maat zijn en beantwoorden aan de eisen van de tijd, is voor de inwoners van Voerendaal van belang. Wel vragen wij, hoewel dit geen gemeentelijke eigendom betreft, aandacht voor de leegstand van aanpalende panden zoals het Rabobank gebouw en op termijn het Aldi pand. ToerismeHet CDA heeft met belangstelling de toeristische ontwikkeling in Zuid-Limburg van de afgelopen jaren gevolgd. Daarbij zien we in grote lijnen dat de grootschalige dag attracties in het stedelijk gebied van Parkstad landen en het verblijfstoerisme zich concentreert in het landelijk gebied. Ook voor onze gemeente zien wij potentie. Met name in het kleinschalige overnachtingssegment waarbij ons heuvellandschap een belangrijke trekker kan zijn. Daarbij onderscheidt Voerendaal zich door enkele voor onze regio unieke facetten zoals de vele vaak monumentale gebouwen van onze eigen Kunrader steen en de wijnbouw zoals ook door de IBA organisatie onder leiding van Jo Coenen wordt onderkend. Het CDA steunt dan ook van harte de faciliterende rol die onze gemeente bij dit soort initiatieven kan spelen.Daarnaast zijn de diverse fiets- en wandelroutes op ons grondgebied belangrijke voorzieningen voor de toerist die met name het Zuid-Limburgse heuvelland bezoekt vanwege zijn landschappelijke aantrekkelijkheid. Het is natuurlijk aan de (horeca)markt om hierop in te spelen.Wij verwachten dat de op te stellen Omgevingsvisie zowel de overheid als toeristisch-recreatieve ondernemers elementen biedt voor een toeristisch programma voor Voerendaal VolkshuisvestingDe woningmarkt in Parkstad,is een bijzondere gezien de demografische ontwikkeling. Het CDA ziet dat de regio de minimale schaal is om de problematiek tegemoet te treden. We zien ook dat op Provinciaal niveau in het kader van het POL de Parkstad aanpak als voorbeeld wordt gezien. Naar onze mening moet er ook aandacht blijven voor lokale differentiatie zoals de situatie in Voerendaal waar de verhouding tussen particulier en sociaal woningbezit afwijkt van bijv. de stedelijke gemeenten. Het blijft een uitdaging in een krimpregio tegemoet te kunnen komen aan de huisvestingsvraag van de verschillende doelgroepen. In dit verband staan wij ook achter de voortzetting van de subsidieregeling voor levensloopbestendige woningen en steunen wij uw voornemen om de communicatie rond deze regeling te intensiveren. Openbare orde en veiligheidOpenbare orde en veiligheid is een zeer ruim begrip dat ook een grote invloed heeft op hoe wij leven, wonen en werken. Het is feitelijk ook een sturingsmechanisme voor een ordentelijk verloop van het maatschappelijk verkeer in de openbare orde, dit kan overigens verschillen per plaats, situatie en tijdstip.Voor de gemeente Voerendaal is dit niet anders, inwoners beleven nu ook eenmaal de begrippen veiligheid en leefbaarheid anders. Daar waar iemand zich stoort aan jongeren of ouderen in het park, met een scooter of een scootmobiel, daar is de ander er wellicht van overtuigd dat het park als ontmoetingsplek een meerwaarde heeft.Is overlast in welke vorm dan ook te beteugelen in de vorm van bijvoorbeeld camera’s of extra inzet van politie of Boa’s? De gemeente Voerendaal staat vandaag de dag niet alleen in haar aanpak, denk aan de politie, brandweer, het veiligheidshuis en de veiligheidsregio Zuid-Limburg. Een kanttekening van deze regionalisering en nationalisering van de diverse taken op het gebied van openbare orde en veiligheid is dat de ondersteunings- en uitvoeringsactiviteiten minimaal zijn georganiseerd en doet leiden tot accentverschillen voor de diverse gemeenten. Voor de gemeente Voerendaal zijn de incidenten, meldingen en aangiftecijfers de laatste jaren stabiel en zelfs licht dalend. Het subjectieve veiligheidsgevoel in Voerendaal is echter niet verbeterd in de afgelopen jaren. Wijkagenten constateren een toename van bemoeienis met gezinnen met een Multi problematiek; daarnaast zijn er een aantal personen in beeld die zich bezig houden met criminele activiteiten. Preventie en samenwerken zijn de belangrijkste handvatten voor Voerendaal, door preventief op te treden wordt zo veel mogelijk voorkomen dat er zwaardere problematiek optreedt. De focus ligt hier ook nadrukkelijk op een integrale aanpak.Voor de komende jaren is het doel dan ook om de incident, meldings- en aangiftecijfers stabiel en laag te houden, het subjectieve veiligheidsgevoel aanzienlijk te verbeteren en de overloopeffecten van criminaliteit proberen te voorkomen.WMO2015 is voor de 3 decentralisaties een overgangsjaar: de transitiefase. In dit jaar is beleid en uitvoering vastgesteld en zijn de WMO consulenten voortvarend aan de slag gegaan. Het versterken van burgerkracht, al dan niet via verenigingen heeft aandacht gekregen, net als de communicatie met de burgers. De raad en raadscommissies zijn goed meegenomen in de ontwikkelingen, waarvoor hulde! In 2016 gaat de transformatiefase in. We staan nog pas aan het begin van de hervormingen! Van dit college mag verwacht worden dat zij met verve de regie rol op zich neemt om te komen tot echte transformatie. Er is tot nu niet veel aandacht geweest voor ondersteuning aan bijzondere doelgroepen. Als CDA juichen wij toe dat er in 2016 meer aandacht voor hen is. Ook zij willen participeren in de samenleving!Een risico is de grote ambitie m.b.t. de wijksteunpunten per kern. De grote investeringen die de gemeente doet om te komen tot de wijksteunpunten kunnen in de toekomst enkel duurzaam zijn als deze infrastructuur ook leidt tot vermindering van zorgkosten. Sterke regievoering op ontwikkeling van de wijkpunten is van groot belang. Leuke activiteiten leiden niet vanzelfsprekend tot afschaling van professionele zorg en daarmee lagere kosten voor de gemeenten. Vanzelfsprekend wil het CDA dat open en transparant tot besluitvorming wordt gekomen. ParticipatiewetHet CDA juicht de ontwikkeling van gemeentelijke werkbedrijven toe. Naast groen, ook andere dienstverlening, zoals huishoudelijke werkzaamheden. Kanttekening is hierbij wel, maar dat geldt ook voor de overige decentralisaties, dat de gemeente niet het wiel opnieuw moet uitvinden, maar gebruik maakt van de kennis die op Parkstadniveau en bij zorg- en welzijnspartijen, als ook WSW aanwezig is. De gemeente is te klein om alle expertise zelf in huis te hebben. Daarbij is de arbeidsmarkt niet aan gemeentegrenzen gebonden.Lof heeft het CDA voor de prestaties van Kompas. De ingezette ontwikkeling van Kompas werpt vruchten af, zo blijkt uit de afname van het aantal bijstandsgerechtigden. Grote risico’s loopt de gemeente als de kosten van de sociale werkvoorzieningWOZL oplopen. Dit risico is reëel gezien de aflopende rijksbijdragen en de sterfhuisconstructie bij WOZL, omdat er geen instroom meer is. Weliswaar is dit risico naar rato verdeeld over de gemeenten en daardoor in euro’s veel minder in Voerendaal dan in de andere gemeenten, maar de tekorten zullen in de toekomst alleen maar oplopen. Tot slotAnno 2015 is de gemeente,een andere lokale overheid dan aan het begin van dit millennium. De maatschappij verandert veel sneller, verwachtingen van burgers zijn vaak groot en de taken en opgaven worden complexer. Het CDA-Voerendaal erkent deze ontwikkelingen en draagt samen met de andere partijen in deze raad de verantwoordelijkheid om voor onze inwoners de "eerste overheid" te zijn die zorgt dat we toekomstproof blijven en als zelfstandige gemeente een plek zijn waar het goed wonen, werken en recreëren is. Op basis van de voorliggende financiële stukken kunnen we deze opgave naar onze mening goed aan en zal het CDA derhalve dan ook instemmen met de programmabegroting 2016 en de meerjarenramingen 2017-2019 incl. het financieel dekkingsplan.

InleidingDit is, mijnheer de voorzitter, de eerste begroting van het nieuwe college dat vlak voor het zomerreces werd geïnstalleerd en wel op basis van een coalitieakkoord tussen Democraten Voerendaal, D66 en het CDA. Na het uiteenvallen van de vorige coalitie vanwege interne strubbelingen bij Voerendaal Actief is mijn fractie de verantwoordelijkheid niet uit de weg gegaan om Voerendaal weer een stabiel bestuur te geven. Daarbij heeft het CDA met haar coalitiepartners duidelijk stelling genomen t.a.v. onze financiële positie. Voor het CDA-Voerendaal zijn met name een meerjarig sluitende begroting en een realistisch maar sociaal beleid voor onze inwoners essentieel. De mensen die de zorg nodig hebben zullen deze ook krijgen.Voorop stond bij het Coalitieakkoord dat ook de lokale overheid een schild vormt voor de zwakkeren in onze gemeenschap. Wel nu, de voorliggende begroting laat dat ook zien. Op het sociale domein worden de middelen op een verantwoorde manier ingezet en t.a.v. een solide financieel beleid zijn er naar onze mening op alle beleidsvelden bezuinigingen ingeboekt op een manier dat onze ambities realistisch blijven. In een tijd dat wij als gemeente van rijkswege diverse opgaven erbij krijgen zonder dat de middelen daarbij toereikend zijn ontkomen we ook niet aan het verhogen van de inkomstenkant. Dat leidt er dan ook toe dat het CDA een extra verhoging van de ozb kan steunen.

Tegen de vaak waarneembare stroom van individualisering en verharding in onze maatschappij ziet het CDA in Voerendaal ook duidelijk andere signalen.Verenigingen die gaan samenwerken, zoals de ontwikkeling van de ,,Open Club", in Klimmen/Ransdaal. Verenigingen van twee kernen hebben zich bij elkaar gepakt en de voetbalverenigingen SCKR en Klimmania hebben elkaar de hand toegestoken en er is een nieuwe club Hellas geboren. Chapeau naar beide verengingen. Dit is een goed voorbeeld voor verdere samenwerking binnen onze gemeente. Zeker gezien de vergrijzing kunnen verdere fusies bij verenigingen niet uitgesloten worden.Ook is het hartverwarmend hoe de Voerendaalse gemeenschap haar gastvrijheid toont bij de noodopvang van vluchtelingen. Solidariteit met de zwakkeren wordt ook hier tentoongespreid. Een groot compliment voor onze ambtelijke medewerkers en de vrijwilligers is hier op zijn plaats!

 Intergemeentelijke samenwerkingAls een landelijke partij die actief is op zowel Europees, nationaal, provinciaal én lokaal niveau kijkt het CDA bijna van nature verder dan de gemeentelijke grenzen. Samenwerking waar nodig is ons adagium en daarom zijn wij ook steeds warm voorstander van de regionale aanpak binnen Parkstad. Dat Voerendaal als zelfstandige gemeente toekomst heeft is onze overtuiging mits we open staan voor slimme arrangementen met onze buren. Dat we daarbij moeten kijken naar gelijkwaardige partners zoals Simpelveld is voor ons evident. De VONSS samenwerking komt volgens ons immers in een ander perspectief te staan nu 2 deelnemers het intensieve traject van herindeling ingaan.Maar als we over buren praten, pleit het CDA ook ervoor om niet alleen binnen de administratieve grenzen van een GR te kijken maar ook daarbuiten. Als overwegend landelijke gemeente heeft Voerendaal naar onze mening ook letterlijk én figuurlijk raakvlakken met het heuvelland en zijn er, zeker op toeristisch-recreatief vlak, kansen voor samenwerking.   Ruimtelijke ordeningOverigens blijft samenwerking wat ons betreft niet alleen beperkt tot overheden. Voor het CDA is het overduidelijk dat we door onze participatie in de IBA een geweldige impuls kunnen geven aan het ondernemerschap in Voerendaal. Het project "Land van Kalk" biedt niet alleen kansen voor de deelnemende bedrijven maar heeft de potentie om onze gemeente op een bijzondere wijze op de kaart te zetten. Dit alleen al kan een rol spelen bij de branding van Voerendaal waarop de nieuwe coalitie ook heeft ingezet!

Over samenwerking gesproken: het komende jaar staat mede in het teken van op opstellen van een omgevingsvisie. We zijn blij dat het college hier voortvarend te werk wil gaan en niet wil verzanden in ellenlange trajecten maar een overzichtelijk proces wil ingaan dat een hanteerbaar document moet opleveren dat breed gedragen wordt.Ook zullen wij ons coöperatief blijven opstellen in de samenwerking met de woningstichting gezien de methodiek van de nieuwe woningwet.  Het CDA ziet ook uit naar de noodzakelijke afronding van het kernplan. Een centrum met voorzieningen die aan de maat zijn en beantwoorden aan de eisen van de tijd, is voor de inwoners van Voerendaal van belang. Wel vragen wij, hoewel dit geen gemeentelijke eigendom betreft, aandacht voor de leegstand van aanpalende panden zoals het Rabobank gebouw en op termijn het Aldi pand.  

ToerismeHet CDA heeft met belangstelling de toeristische ontwikkeling in Zuid-Limburg van de afgelopen jaren gevolgd. Daarbij zien we in grote lijnen dat de grootschalige dag attracties in het stedelijk gebied van Parkstad landen en het verblijfstoerisme zich concentreert in het landelijk gebied. Ook voor onze gemeente zien wij potentie. Met name in het kleinschalige overnachtingssegment waarbij ons heuvellandschap een belangrijke trekker kan zijn. Daarbij onderscheidt Voerendaal zich door enkele voor onze regio unieke facetten zoals de vele vaak monumentale gebouwen van onze eigen Kunrader steen en de wijnbouw zoals ook door de IBA organisatie onder leiding van Jo Coenen wordt onderkend. Het CDA steunt dan ook van harte de faciliterende rol die onze gemeente bij dit soort initiatieven kan spelen.Daarnaast zijn de diverse fiets- en wandelroutes op ons grondgebied belangrijke voorzieningen voor de toerist die met name het Zuid-Limburgse heuvelland bezoekt vanwege zijn landschappelijke aantrekkelijkheid. Het is natuurlijk aan de (horeca)markt om hierop in te spelen.Wij verwachten dat de op te stellen Omgevingsvisie zowel de overheid als toeristisch-recreatieve ondernemers elementen biedt voor een toeristisch programma voor Voerendaal 

VolkshuisvestingDe woningmarkt in Parkstad, is een bijzondere gezien de demografische ontwikkeling. Het CDA ziet dat de regio de minimale schaal is om de problematiek tegemoet te treden. We zien ook dat op Provinciaal niveau in het kader van het POL de Parkstad aanpak als voorbeeld wordt gezien. Naar onze mening moet er ook aandacht blijven voor lokale differentiatie zoals de situatie in Voerendaal waar de verhouding tussen particulier en sociaal woningbezit afwijkt van bijv. de stedelijke gemeenten. Het blijft een uitdaging in een krimpregio tegemoet te kunnen komen aan de huisvestingsvraag van de verschillende doelgroepen. In dit verband staan wij ook achter de voortzetting van de subsidieregeling voor levensloopbestendige woningen en steunen wij uw voornemen om de communicatie rond deze regeling te intensiveren.

Openbare orde en veiligheidOpenbare orde en veiligheid is een zeer ruim begrip dat ook een grote invloed heeft op hoe wij leven, wonen en werken. Het is feitelijk ook een sturingsmechanisme voor een ordentelijk verloop van het maatschappelijk verkeer in de openbare orde, dit kan overigens verschillen per plaats, situatie en tijdstip.Voor de gemeente Voerendaal is dit niet anders, inwoners beleven nu ook eenmaal de begrippen veiligheid en leefbaarheid anders. Daar waar iemand zich stoort aan jongeren of ouderen in het park, met een scooter of een scootmobiel, daar is de ander er wellicht van overtuigd dat het park als ontmoetingsplek een meerwaarde heeft.Is overlast in welke vorm dan ook te beteugelen in de vorm van bijvoorbeeld camera’s of extra inzet van politie of Boa’s? De gemeente Voerendaal staat vandaag de dag niet alleen in haar aanpak, denk aan de politie, brandweer, het veiligheidshuis en de veiligheidsregio Zuid-Limburg. Een kanttekening van deze regionalisering en nationalisering van de diverse taken op het gebied van openbare orde en veiligheid is dat de ondersteunings- en uitvoeringsactiviteiten minimaal zijn georganiseerd en doet leiden tot accentverschillen voor de diverse gemeenten. Voor de gemeente Voerendaal zijn de incidenten, meldingen en aangiftecijfers de laatste jaren stabiel en zelfs licht dalend. Het subjectieve veiligheidsgevoel in Voerendaal is echter niet verbeterd in de afgelopen jaren. Wijkagenten constateren een toename van bemoeienis met gezinnen met een Multi problematiek; daarnaast zijn er een aantal personen in beeld die zich bezig houden met criminele activiteiten. Preventie en samenwerken zijn de belangrijkste handvatten voor Voerendaal, door preventief op te treden wordt zo veel mogelijk voorkomen dat er zwaardere problematiek optreedt. De focus ligt hier ook nadrukkelijk op een integrale aanpak.Voor de komende jaren is het doel dan ook om de incident, meldings- en aangiftecijfers stabiel en laag te houden, het subjectieve veiligheidsgevoel aanzienlijk te verbeteren en de overloopeffecten van criminaliteit proberen te voorkomen.  WMO2015 is voor de 3 decentralisaties een overgangsjaar: de transitiefase. In dit jaar is beleid en uitvoering vastgesteld en zijn de WMO consulenten voortvarend aan de slag gegaan. Het versterken van burgerkracht, al dan niet via verenigingen heeft aandacht gekregen, net als de communicatie met de burgers. De raad en raadscommissies zijn goed meegenomen in de ontwikkelingen, waarvoor hulde!  In 2016 gaat de transformatiefase in. We staan nog pas aan het begin van de hervormingen! Van dit college mag verwacht worden dat zij met verve de regie rol op zich neemt om te komen tot echte transformatie. Er is tot nu niet veel aandacht geweest voor ondersteuning aan bijzondere doelgroepen. Als CDA juichen wij toe dat er in 2016 meer aandacht voor hen is. Ook zij willen participeren in de samenleving!Een risico is de grote ambitie m.b.t. de wijksteunpunten per kern. De grote investeringen die de gemeente doet om te komen tot de wijksteunpunten kunnen in de toekomst enkel duurzaam zijn als deze infrastructuur ook leidt tot vermindering van zorgkosten. Sterke regievoering op ontwikkeling van de wijkpunten is van groot belang. Leuke activiteiten leiden niet vanzelfsprekend tot afschaling van professionele zorg en daarmee lagere kosten voor de gemeenten.  Vanzelfsprekend wil het CDA dat open en transparant tot besluitvorming wordt gekomen.

 ParticipatiewetHet CDA juicht de ontwikkeling van gemeentelijke werkbedrijven toe. Naast groen, ook andere dienstverlening, zoals huishoudelijke werkzaamheden. Kanttekening is hierbij wel, maar dat geldt ook voor de overige decentralisaties, dat de gemeente niet het wiel opnieuw moet uitvinden, maar gebruik maakt van de kennis die op Parkstadniveau en bij zorg- en welzijnspartijen, als ook WSW aanwezig is. De gemeente is te klein om alle expertise zelf in huis te hebben. Daarbij is de arbeidsmarkt niet aan gemeentegrenzen gebonden.Lof heeft het CDA voor de prestaties van Kompas. De ingezette ontwikkeling van Kompas werpt vruchten af, zo blijkt uit de afname van het aantal bijstandsgerechtigden. Grote risico’s loopt de gemeente als de kosten van de sociale werkvoorziening WOZL oplopen. Dit risico is reëel gezien de aflopende rijksbijdragen en de sterfhuisconstructie bij WOZL, omdat er geen instroom meer is. Weliswaar is dit risico  naar rato  verdeeld over de gemeenten en daardoor in euro’s veel minder in Voerendaal dan in de andere gemeenten, maar de tekorten zullen in de toekomst alleen maar oplopen.

Tot slotAnno 2015 is de gemeente, een andere lokale overheid dan aan het begin van dit millennium. De maatschappij verandert veel sneller, verwachtingen van burgers zijn vaak groot en de taken en opgaven worden complexer. Het CDA-Voerendaal erkent deze ontwikkelingen en draagt samen met de andere partijen in deze raad de verantwoordelijkheid om voor onze inwoners de "eerste overheid" te zijn die zorgt dat we toekomstproof blijven en als zelfstandige gemeente een plek zijn waar het goed wonen, werken en recreëren is. Op basis van de voorliggende financiële stukken kunnen we deze opgave naar onze mening goed aan en zal het CDA derhalve dan ook instemmen met de programmabegroting 2016 en de meerjarenramingen 2017-2019 incl. het financieel dekkingsplan.

Het kan jullie niet ontgaan zijn dat sinds enkele dagen bekend is dat ook de gemeente Voerendaal,haar verantwoordelijkheid wil nemen door kortstondig een groep vluchtelingen een warme plek aan te bieden.Vanuit ons eigen gedachtegoed als CDA en van uit onze christelijke traditie, kunnen we niet aan de kant blijven staan en mensen in acute nood aan hun lot overlaten. Een aantal CDA leden hebben dan ook al geïnformeerd hoe zijzelf eventueel hulp kunnen bieden.Een mooi gebaar en zeker nodig, maar het zal duidelijk zijn dat een zorgvuldige coördinatie in deze situatie een eerste vereiste is. Bij navraag de volgende mededeling:Via de Gemeentelijke websitekunnen de laatste ontwikkelingen gevolgd worden. Hier zullen ook de eventuele mogelijkheden aangegeven worden om op wat voor manier dan ook een steentje bij te kunnen dragen. Dat laat onverlet dat wij als CDA Voerendaal een extra oproep aanjullie allemaal doen om, indien mogelijk, hulp te biedenwaar dit nodig is Verderviadeze link kennisnemen van het CDA standpunt. Deze informatie wilden wij jullie niet onthouden, om alle ruis omtrent opvang etc. uit de wereld te helpen.Wellicht ook nuttig voor geïnteresseerden in uw familie, vrienden en kennissen kring! Met vriendelijke groeten,Fractie en bestuur CDA Voerendaal