Poliflw

Deze lange hittegolf zag het KNMI niet aankomen, maar periodes met extreem warme dagen en nachten waarin het nauwelijks afkoelt gaan steeds vaker voorkomen.

Kortom, hittegolven worden 'het nieuwe normaal'. In de gemeente Groningen is GroenLinks bezig met twee belangrijke pijlers: het tegengaan van de oorzaken van klimaatverandering, voor zover wij daar invloed op hebben, én het aanpassen aan de gevolgen van klimaatverandering: klimaatadaptatie. 

Als het, zoals nu, een hittegolf is, wordt goed duidelijk waar we ons moeten aanpassen: met die hitte moeten er genoeg mogelijkheden zijn voor verkoeling en schaduw, en met de droogte is het belangrijk dat we goed op ons watergebruik letten en de natuur niet te veel laten verdrogen. Om de lokale gevolgen van klimaatverandering duidelijk te krijgen heeft GroenLinks-wethouder Glimina Chakor afgelopen halfjaar de uitvoeringsagenda Klimaatbestendig Groningen 2020-2024 ontwikkeld en besproken met de gemeenteraad. Daarin wordt duidelijk gemaakt welke plekken in Groningen een onvoldoende scoren in de "klimaatstresstest", bijvoorbeeld omdat het er veel te warm wordt, maar ook omdat de straten blank komen te staan bij een hevige regenbui. Vervolgens worden de opties besproken om deze onvoldoendes aan te pakken: bijvoorbeeld door de straten groener te maken en meer bomen te planten.

Het groen zorgt voor verkoeling in de zomer en helpt water op te slaan bij grote regenbuien, zo sla je twee vliegen in één klap. Naast de uitvoeringsagenda heeft Glimina ook afgelopen jaar het Groninger Water en Rioleringsplan ontwikkeld voor 2020-2024, waarin klimaatadaptatie een kernthema is. Verder helpt het Groenplan "Vitamine G", ook afgelopen jaar ontwikkeld door Glimina, om de openbare ruimte snel te vergroenen, wat ook weer voor meer koelte en schaduw zorgt. Kortom, op beleidsniveau wordt er hard aan de weg getimmerd om Groningen aan te passen aan de hetere zomers en grotere regenbuien die eraan komen.

Naast plannen ontwikkelen zijn er nu ook al een hoop concrete maatregelen die de gemeente Groningen neemt voor klimaatadaptatie: zo is er subsidie om groene daken aan te leggen: Groene daken (met mos of sedum) verkoelen het gebouw eronder en de lucht erboven, en houden vocht vast bij een grote regenbui. Ook is er subsidie om een regenton te plaatsen in je tuin, waardoor je geen leidingwater hoeft te gebruiken om je plantjes water te geven (fijn voor de drinkwaterbedrijven!) en waardoor het riool minder vol wordt als het hard regent. Verder hebben GroenLinks-raadsleden Jasper Been en Ceciel Nieuwenhout met een motie opgeroepen om via de rioolheffing bedrijven te belonen die helpen om het riool minder te belasten, door bijvoorbeeld hun parkeerplaatsen en bedrijfsdaken anders in te richten.

Ook komend jaar staat er een hoop te gebeuren: Groningen gaat dit jaar een klimaatadapatatieweek organiseren waar experts bij elkaar gebracht worden, ervaringen worden uitgewisseld en de bewoners van Groningen betrokken kunnen worden bij de klimaatadaptatie van de gemeente Groningen.

Binnenkort spreekt de gemeenteraad over een voorstel om lokale referenda mogelijk te maken en over de evaluatie van lopende experimenten met inwonerparticipatie. Onderstaand een paar gedachten over lokale democratie en waar de fractie zich voor inzet.

Ja? Allemaal gekozen? Of toch nog even nadenken? Of erover praten? Met vrienden, alleen in je eigen bubbel? Of ook met politici? Of met deskundigen? Of met mensen die je anders nooit spreekt? Of eerst maar eens een uitgebreide enquête doen om wat meningen en argumenten te verzamelen? Of toch gewoon nú even ja of nee zeggen? 

Linkse waarden?

Laten we beginnen met een aantal basiswaarden waaruit GroenLinks politiek bedrijft: zorg voor de aarde, het verkleinen van verschillen in inkomen, kansen, onderwijs, invloed, etc. en vergroten van zeggenschap.  Van oudsher kozen GroenLinks en haar voorgangers voor radicale oplossingen en richtingen om deze waarden vorm te geven. Zo waren we ooit – en misschien nog steeds wel – stevige voorstanders van zaken als radendemocratie en arbeiderszelfbestuur. In onze tijd willen we vooral meer ruimte voor inwoner-initiatieven en coöperaties. Dit zijn radicale vormen van democratie die een zo groot mogelijke zeggenschap geven over organisaties die je leven vormen.  

Dat kan op gespannen voet staan met het systeem van vertegenwoordigende democratie zoals we dat kennen: eens in de zoveel jaar naar de stembus om mensen aan te wijzen die namens jou het woord doen - en dat was het dan.  Steeds meer mensen keren zich af van het politieke bedrijf, opkomsten bij verkiezingen dalen, het vertrouwen in politici daalt. Mensen vragen om meer ruimte om zelf hun zaakjes te regelen en klagen dat ze die onvoldoende krijgen. Steeds luider klinkt daarom - onder meer uit de zogenaamde populistische hoek - de roep om meer directe democratie, wat meestal wordt platgeslagen als ‘we willen referenda’. Dat is de zogenaamde ‘kloof tussen de politiek en de samenleving’. Uit onderzoek blijkt ook dat veel mensen het gevoel hebben dat politiek en bestuur vooral iets is dat wel óver hen gaat, maar ook zónder hen wordt besloten en uitgevoerd.

Daar staan we dan met onze linkse waarden. Voorstanders van meer zeggenschap voor mensen zelf, voorstanders van verkleinen van verschillen in invloed en macht, maar we hebben de basis blijkbaar niet op orde. En onze waarden worden bovendien gekaapt door populistisch rechts. Dat is vreemd. Hoe komt dat? 

Globalisering, individualisering

Een ontwikkeling die mensen het gevoel dat ze te weinig te zeggen hebben is de zogenaamde ‘globalisering’.  Globalisering in de zin van wereldhandel en culturele uitwisseling is al een oud fenomeen. Alexander de Grote bracht Griekse cultuur naar de Indus. De zijderoute bracht ons de pest, naast zijde, pottenbaktechnieken en geneesmiddelen. Maar de wereldwijze verknoping van economieën begon pas echt in de tijd van de VOC, de wereldwijde kolonisatie en de uitvinding van de aandelenhandel. De laatste decennia lijkt ook de politiek er steeds minder toe te doen. Internationale bedrijven winnen aan macht en invloed, de regels van de vrije markt houden ook de politiek in de greep. Wat het meeste stoort is dat de verschillen tussen wie er de vruchten van plukt en wie achterblijft toenemen.  

Die ontwikkeling is de afgelopen vijftig jaar gepaard gegaan met een snelle ontzuiling, waardoor veel burgers hun kanalen om invloed uit te oefenen en de markt te reguleren zijn kwijtgeraakt. Ooit had je een eigen ‘bubbel’ waarin je belang werd gehoord en verdedigd, maar nu lijkt die steeds meer op een zeepbel en ben je op jezelf aangewezen. Alles – van je opleiding tot je werk, van je gezondheid tot je geluk – is je eigen verantwoordelijkheid. "Heb je je wel genoeg ingespannen om te solliciteren, heb je wel kansen gegrepen?"  We zijn geïndividualiseerd en worden dus ook snel over het hoofd gezien.  

Lokaal bestuur op afstand

Beide ontwikkelingen zijn vergezeld gegaan van een enorme schaalvergroting in het lokaal bestuur, wat de afstand tussen inwoner en bestuur groter heeft gemaakt. Mensen voelen zich ook lokaal minder vertegenwoordigd. Ter illustratie: in de raad van Haren zaten 17 leden, voor zo’n 20.000 inwoners. In de raad van Groningen drie keer zoveel voor ruimschoots het tienvoudige aantal inwoners. Uit onderzoek blijkt dat burgerparticipatie (inclusief opkomst bij raadsverkiezingen) afneemt door deze schaalvergroting. Een grotere schaal betekent ook vaak dat het lastiger is voor de gemeente om kleinschalige initiatieven te honoreren. Lastiger ook om verschillen tussen wijken of buurten toe te staan, uniform beleid is gemakkelijker. 

Drie ontwikkelingen dus: 

globalisering – aangejaagd door een kapitalistisch systeem dat verschillen vergroot in plaats van verkleint 

individualisering – je bent zelf verantwoordelijk voor je eigen geluk  

schaalvergroting in het lokaal bestuur die mogelijkheden van (samenwerkende) burgers soms (vaak?) eerder verkleinen dan vergroten 

Je zou ook simpel kunnen zeggen dat we de wereld veel te ingewikkeld hebben gemaakt. Samen vormen deze ontwikkelingen een giftig mengsel dat mensen cynisch maakt.  

Het moet dus beter

Onze fractie kiest waar het maar kan principieel voor betrekken van inwoners bij plannen die over hen gaan. We kiezen principieel voor meer ruimte voor initiatieven van inwoners zelf, voor het inzetten van meer mogelijkheden en instrumenten om het gesprek en als het even kan ook besluitvorming tussen inwoners onderling te organiseren. Dat is wel een zoektocht: het is – ook landelijk – duidelijk dat er niet één oplossing is die alle problemen en tekorten oplost. 

In grotere gemeenten is inmiddels een breed scala aan instrumenten om het ‘democratisch tekort’ zo goed mogelijk op te lossen. Veel van die instrumenten zijn vormen van gesprek om meningen, wensen, standpunten op te halen en daarop besluiten te baseren. Sommige gaan verder, zoals buurtreferenda, wijkbegrotingen, digitaal stemmen over voorstellen, buurtbeheer van de ‘eigen’ buurtboomgaard, een coöperatie om buurtzorg te verlenen of zonnepanelen te beheren.   

Groningen 

Ook Groningen kent een groot scala aan instrumenten. We kennen adviesraden, een fysiek en digitaal stadspanel, inspraakprocessen rondom plannen, een onderzoeksbureau dat regelmatig grootschalige enquêtes uitzet, etc. De plannen voor windmolens binnen de gemeente worden uitgebreid besproken met omwonenden en het proces daarvoor is zelfs uit handen gegeven aan de Natuur- en Milieufederatie. Het Groenplan ‘Vitamine G’ is op voorstel van mij eerst voorgelegd aan inwoners, wat 900 reacties, voorstellen en plannen heeft opgeleverd, die voor een groot deel zullen worden gehonoreerd. De gemeenteraad heeft er nog niet eens over gesproken!  Naast deze instrumenten lopen er een vijftal experimenten. In de Oosterparkwijk bijvoorbeeld draait de Coöperatieve Wijkraad: inwoners die geloot zijn en een vijftal raadsleden beslissen samen over een budget dat beschikbaar is voor maatregelen in de wijk. Kijk voor een compleet overzicht in deze collegebrief.  

Tot slot kent Groningen het zogenaamde ’gebiedsgerichte werken’. In zeven stadsdelen/wijken werkt een team van ambtenaren, elk met een eigen wijkwethouder, om in beeld te krijgen en te houden van wat de inwoners van een wijk nodig vinden en om afstemming te zoeken met gemeentebrede plannen. Wil een wijk vergroening en heeft de gemeente plannen voor de vervanging van het riool? Dat gaat misschien heel goed samen en kost op die manier ook minder geld. Vooral de directe betrokkenheid van wethouders bij een wijk en het eenvoudige aanspreekpunt in de wijk is succesvol en wordt gewaardeerd. 

Hoe verder? 

De experimenten zijn precies dat: experimenten, dus bedoeld om van te leren. Niet alles gaat goed. Niet alle inwoners in een wijk worden ermee bereikt. Er wordt ook hier en daar over gemopperd dat het elitaire of besloten feestjes zijn. De invloed van ambtenaren is soms nog wel erg groot, dat zou wellicht beter kunnen. De kring van meepraters, -denkers, en -doeners mag best groter worden.  

Ook is duidelijk dat échte zeggenschap op allerlei plekken nog wordt gemist: de invloed van gemeentelijk beleid is groot, de ruimte om je eigen boontjes te doppen beperkt. De radicale vernieuwing van de democratie is nog niet gevonden in deze experimenten.  

Onze fractie zet zich in voor oplossingen die tegemoetkomen aan de wens van veel mensen om weer de grip het eigen leven terug te krijgen. Tegen de tendensen van globalisering, individualisering en schaalvergroting in het bestuur dus. Denk aan: 

uitbreiden van de experimenten: op meer plaatsen, met meer beslisruimte, meer budget 

vergroten van de beslisruimte voor inwoners: meer wijkbeheer in eigen hand, meer initiatieven om taken van de gemeente over te nemen 

stimuleren van kleinschalige initiatieven, omdat we denken dat kleinere schaal de betrokkenheid kan vergroten 

meer zeggenschap, en een veel nadrukkelijker begeleidende in plaats van sturende rol van gemeentelijk personeel 

uitbreiding van het gebiedsgericht werken, zodat een groter deel van de gemeentelijke budgetten wijkgericht kan worden ingezet. 

En een referendum dan?

Op één punt bieden al de participatiemogelijkheden en experimenten in Groningen te weinig uitkomst: échte zeggenschap. Zélf – zonder gemeentelijke bemoeienis – beslissingen nemen over je wijk. Zélf je stem kunnen uitbrengen over bepaalde gemeentelijke plannen. Échte zeggenschap – zeggen sommigen – betekent een referendum mogelijk maken. Geef ‘het volk’ de mogelijkheid ‘de politiek’ terug te fluiten. 

Wat mij betreft heeft iedereen die zich beroept op ‘de wil van het volk’ al meteen ongelijk. Het is populistisch gepraat dat vooral de bedoeling heeft om te ontregelen - niet om het gesprek met elkaar aan te gaan. Het is de kunst om het gesprek tussen inwoners en bestuur zo vorm te geven dat inwoners zich gehoord voelen en gesteund in hun wensen en in hun levensvragen. We kennen allemaal de bizarre vertoningen die de referenda over het Oekraïne-verdrag, de Europese grondwet en de Brexit waren. Maar we hadden ook een wat beter verlopen referendum over de bevoegdheden van de inlichtingendiensten, met de uitslag waarvan vervolgens te weinig is gedaan.  

In veel steden zijn wél succesvolle referenda gehouden, ook in Groningen. Het autovrij maken van het Noorderpantsoen en over de aanleg van een parkeergarage onder de Grote Markt zijn voorbeelden. Ze gingen gepaard met een ‘goed gesprek’. Een gesprek dat deels georganiseerd en gestructureerd werd, passend bij het onderwerp, gevoed met correcte informatie. Zonder al te veel vooringenomenheid vanuit politieke partijen die probeerden de uitslag naar hun hand te zetten door misinformatie te verspreiden. 

Referenda die gekaapt worden door politici en die dit instrument willen gebruiken om hun eigen (meestal) afkeer van of (zelden) voorkeur voor een plan te onderbouwen zullen alleen maar contraproductief zijn. Bizarre framing, misinformatie, niet praten maar demonstreren en schelden, het leidt tot twijfels over de motieven van stemmers en twijfels aan de uitslag. Dit voedt uiteindelijk louter de argwaan van inwoners jegens de overheid.  

Gezonde referenda

Vanuit onze waarden en principes kun je eigenlijk niet tegen een referendum zijn. We zouden er ook niet ‘bang‘ voor moeten zijn. Het hele idee dat de gemeenteraad beter weet dan inwoners is eigenlijk vreemd. Uiteindelijk beslist ook de raad ook over een voorstel met een voor of tegen, dus het veelgehoorde argument dat een referendum te ongenuanceerd is slaat principieel nergens op.  Als de raad dat mag, waarom de inwoner dan niet? 

Als onvrede met een overheid die slecht luistert de motor is achter de wens tot referenda dan is dat ook de sleutel: het voeren van het goede gesprek met de juiste mensen is een belangrijk voorwaarde voor succesvolle invloed van inwoners.  

Het voeren van het goede gesprek is als randvoorwaarde voor het houden van een referendum moet dan ook op één of andere manier geregeld moeten worden in een referendumverordening. Zonder die voorwaarde wordt het lastig. Een eerste stap kan zijn om buurtreferenda mogelijk te maken. Daar ligt op allerlei manieren – zie hierboven – al een infrastructuur om dat goede gesprek ook te kunnen voeren. 

De kern is dat het mogelijk maken van referenda op zichzelf het democratisch tekort niet gaat opheffen. Daarvoor moeten we de democratie opnieuw uitvinden. Dat is ingewikkelder, maar uiteindelijk bevredigender. Dat vraagt niet om een kleinere overheid, maar om een andere overheid. Een overheid die luisteren tot kunst heeft verheven.

Gisteren stonden we voor de aftrap bij Winkelcentrum Beijum. Uit onze gesprekken bij het winkelcentrum bleek dat de meeste mensen  ook tegen het invoeren van het afvalsysteem Diftar zijn. Hieronder meer daarover.

Partijen zoals GroenLinks en D66 willen op 9 september Diftar invoeren. Dit nieuwe afvalsysteem houdt in dat je per zak of per kilo moet gaan betalen. De SP is hier tegen, want afval is een gezamenlijk probleem en dat moeten we samen oplossen.

Daarnaast heeft niet iedereen heeft de mogelijkheid tot afvalscheiding. Ook zorgt Diftar voor afvaldumping en vervuiling van recyclebaar afval. De echte vervuilers, de verpakkingsindustrie en de supermarkten, gaan vrijuit. Bewoners mogen het oplossen. En dan kost het ook nog eens miljoenen.

Daarom zullen we de komende weken op meerdere wijkcentrale plekken gaan staan en daarnaast huis-aan-huis lopen om op gepaste afstand Groningers op te roepen om ook NEE te zeggen tegen Diftar. 

Ben je ook tegen Diftar? Teken dan hier. 

Steun ons en we gaan samen aan de slag om uw buurt te verbeteren.

form.antibot { display: none !important; }

Het wordt weer drukker in het Groningse uitgaansleven, ondanks dat er nog steeds coronamaatregelen gelden in de horeca. GroenLinks vindt dat er samen met alle betrokken partijen naar de maatregelen gekeken moet worden en dat ondernemers het uitgaanspubliek onderling goed moeten verspreiden.

Het moet de prioriteit zijn dat de veiligheid in het uitgaansleven wordt gewaarborgd. GroenLinks is blij dat dit al in samenwerking met ondernemers en boa's wordt gedaan. Toch zouden ook omwonenden, bezoekers van de binnenstad en andere inwoners van Groningen hierbij betrokken moeten worden. Handhaving zal hier zeker een belangrijke rol moeten spelen, maar met handhaving alleen is het niet op te lossen.

“Ik weet zeker dat er genoeg mensen zijn die vanuit hun perspectief als bezoeker van het uitgaansleven of als inwoner van Groningen ook goede ideeën hebben over hoe we dit samen veilig moeten regelen. Eerder vroeg ik de gemeente daar al actiever iets mee te doen en ik vind nog steeds dat dat nodig is. Want, we zitten nog steeds in een hele extreme situatie ook al voelt het op veel plekken best weer normaal. En als alles weer normaal voelt, zijn mensen veel eerder geneigd zich weer als vanouds te gedragen. Duidelijkheid, hele goede communicatie, maar vooral ook gezamenlijkheid hebben we nodig om uitgaan op een veilige manier vorm te geven”

 

- Mirjam Wijnja

Het is van groot belang dat we, ook in Groningen, oppassen voor een tweede golf van coronabesmettingen. Berichtgeving over besmettingen in Groningen geven echter een erg optimistisch beeld weer. De risico's hier zijn lager dan elders in het land. Dat is natuurlijk goed nieuws, maar we moeten er niet laks door worden. Dat brengt namelijk weer nieuwe risico's met zich mee - niet in de laatste plaats het feit dat het medisch personeel helemaal nog niet klaar is om een tweede golf op te vangen. Zij hebben ruimte en tijd nodig om te herstellen van het slopende werk van de eerste golf en wij moeten er als samenleving voor zorgen dat ze die ruimte krijgen. Dat is de solidariteit die we met elkaar moeten organiseren.

Toen de maatregelen voor de horeca in juni versoepeld werden was erg duidelijk wat wel en niet mocht. Hierdoor kon de horeca binnen de regels haar werk uitvoeren. Inmiddels is er echter een soort collectief misverstand dat de regels niet meer écht gelden. Mensen zoeken elkaar weer in grote groepen op, er wordt minder afstand gehouden en klachten zijn geen aanleiding meer om lang thuis te zitten. Hierdoor kan een ondernemer die haar klanten hierop aanspreekt al gauw worden neergezet als iemand die zeurt. Niks houdt bezoekers vervolgens tegen om naar een kroeg te gaan waar alles wel mag.

Hierom is het belangrijk dat overal dezelfde regels geleden. Ondernemers die zich aan de regels houden moeten niet de dupe worden van een samenleving die de regels minder serieus neemt.

Er is meer dan genoeg ruimte in het Groningse uitgaansleven. Wat GroenLinks betreft hoeft er dus niet meer terrasruimte bij dan er al gemaakt is. In plaats daarvan moeten bezoekers zich, ook met het oog op de maatregelen, beter verspreiden en elkaar niet massaal in grote groepen opzoeken. Dat is het slechtste wat we kunnen doen.

Een goede aanpak van corona in het uitgaansleven draait om solidariteit. Als een kroeg te vol wordt kan je een collega-ondernemer blij maken door nieuwe aanloop door te sturen. Zo verspreiden we uitgaanders in Groningen, houden we het veilig en voorkomen we een tweede golf.

De Gemeente Groningen sluit een Regio Deal met het Rijk over een hernieuwde Groninger wijkenaanpak voor 15 miljoen.

Deze Regio Deal Groningen Noord geeft een impuls aan een samenhangend programma voor langjarige ontwikkeling van de noordelijke stadswijken. Een Groninger aanpak waarin we samen met bewoners en onze maatschappelijke partners werken aan het verkleinen van de sociaal economische achterstand van deze wijken. De noordelijke stadswijken waarvoor deze extra impuls beschikbaar komt, zijn Vinkhuizen, Paddepoel, Selwerd, Tuinwijk, Indische Buurt, De Hoogte, Professorenbuurt en de Oosterparkwijk. Om te voorkomen dat deze wijken, mede door de coronacrisis, verder achterstand oplopen is een integrale aanpak hard nodig. Groningen verbreedt, intensiveert en versnelt de lopende wijkenaanpak en brengt meer samenhang aan tussen beleidssectoren, visie en projecten, en straat-, buurt-, wijk- en stadsniveau.

Groningse aanpak

Volgens wethouder Isabelle Diks is dit een aanpak die precies bij Groningen past.

“Groningen verbindt de aanpak van sociale thema’s zoals het bevorderen van gezondheid en bestrijden van armoede met fysieke maatregelen in woningbouw en de openbare ruimte. Die verbinding is een belangrijk uitgangspunt in het coalitieakkoord ‘Gezond, groen, gelukkig Groningen’. Om meer mensen mee te kunnen laten doen, werken we hard aan het verkleinen van sociale verschillen en ongelijkheid. Dat doen we door bewoners nadrukkelijk te betrekken bij de inrichting van hun eigen buurt of wijk en werken we hierin samen met onderwijsinstellingen, woningcorporaties en ondernemers. Zij weten immers zelf wat het beste is voor henzelf of hun wijk.”

 

- Isabelle Diks

Forse investeringen

De Regio Deal Groningen Noord gaat ook gepaard met investeringen van andere partijen. Zo gaan woningcorporaties Nijestee, Lefier, De Huismeesters en Patrimonium en particuliere ontwikkelaars tientallen miljoenen investeren in verbetering van de woningvoorraad en toevoeging van nieuwe woningen. En investeren private partijen miljoenen in het winkelcentrum in de wijk Paddepoel. Doordat WarmteStad €70 miljoen in het aan te leggen Warmtenet investeert, ontstaan kansen om ook gelijk de openbare ruimte te verbeteren in samenhang met de sociale opgaven in de wijken. 

Armoede doorbreken

Isabelle Diks hoopt dat deze maatregelen de armoedepercentage in deze wijken zo dicht mogelijk bij nul brengen. In de gemeente Groningen groeit ongeveer 20 procent van de kinderen in armoede op; in de Korrewegwijk en De Hoogte zo’n 45 procent. Dat is onacceptabel en moet anders. Het grootste deel van de Regiodealmiddelen - 11,4 miljoen euro - steekt de gemeente daarom in kansen voor kinderen

De afgelopen dagen zagen we weer dat boeren die boos en ontevreden zijn de straat op gingen en de binnenstad inreden om uiting te geven aan die boosheid.

Door: Mirjam Wijnja en Hans Sietsma

Het aantal demonstraties neemt toe, zowel landelijk als in Groningen. Dat hoort bij een samenleving die verandert. Het demonstratierecht is een groot goed en een belangrijk middel om je stem te laten horen, een onderwerp op de (politieke) agenda te zetten of op te komen voor een bepaald belang. Tegelijkertijd is het belangrijk om erop toe te zien dat er geen sprake is van rechtsongelijkheid: het kan niet zo zijn dat de ene demonstratie door de overheid en autoriteiten anders wordt behandeld dan de andere.

In oktober hielden we in Groningen een spoeddebat over de boerenprotesten die toen plaatsvonden. Een belangrijke vraag was: ‘Hoe zorg je er op voorhand voor dat de overheid controle houdt over de openbare orde?’ Wanneer afspraken worden geschonden is een groep demonstranten zonder trekkers immers gemakkelijker te handhaven dan een groep met trekkers. De burgemeester liet toen weten erop toe te zullen zien dat in Groningen dezelfde kaders en spelregels gelden voor iedere groep demonstranten. Maar de afgelopen dagen zagen we weer dat boeren die boos en ontevreden zijn zonder of tegen de afspraken in de binnenstad inreden om uiting te geven aan die boosheid.

Boeren maken zich zorgen en zijn boos. Dat is niet zo gek. Er verandert veel, de positie van de natuur en het klimaat wordt steeds urgenter en vraagt veel van deze sector. We zullen onze voedselvoorziening anders moeten organiseren om het op de lange termijn houdbaar te houden voor iedereen. Niet alleen voor de natuur en de dieren, maar ook voor boeren zelf.

Het systeem van veevoer en kunstmest op grote schaal importeren, de producten exporteren en de mest hier laten is niet langer houdbaar. Boeren produceren niet alleen voor ons eigen voedsel; 80 procent van de productie gaat de grens over. En driekwart van wat we eten komt uit het buitenland. Het leidt tot verwoesting van tropisch regenwoud, tot milieuschade rond mijnen met kunstmest grondstoffen en schade aan de landbouwbodem en de natuur bij ons.

Problematisch in deze context is dat er wat ons betreft te weinig gesproken wordt over waar de echte problemen zitten en hoe we die met elkaar kunnen oplossen. Wat ons betreft zoeken we die oplossing in kringlooplandbouw en natuurinclusief boeren.

Kringlooplandbouw betekent dat voedsel voor dieren en mensen dichtbij geproduceerd wordt en de mest gebruikt wordt om ons en hun plantaardig voedsel te laten groeien. Natuurinclusief houdt in dat we de natuur en de biodiversiteit niet bestrijden, maar juist in ons voordeel laten werken bij het produceren van ons voedsel.

Dat vraagt veel van traditionele boeren; het is geen gemakkelijke omslag en er zal veel gesproken moeten worden om zo’n omslag te laten slagen. Ze worden in die omslag ook te weinig geholpen door supermarkten, de voedingsindustrie en de overheid. Geen wonder dat je je dan in de steek gelaten voelt.

Maar in plaats van dat er nu een gesprek plaatsvindt, hebben verschillende kampen zich - zoals bij veel maatschappelijke debatten – inmiddels volledig ingegraven.

Zelfs afspraken maken over wat wel en niet kan bij een demonstratie is er niet meer bij. Die grens moeten we niet over gaan. Ook boeren hebben het recht om op straat uiting te geven aan boosheid en frustratie. Maar het kan niet zo zijn dat, omdat je op een trekker zit, de regels niet gelden en alles maar mag.

Er dreigt in onze ogen een glijdende schaal. Als er geen consequenties volgen voor mensen die zich niet aan de afspraken houden, waarom zouden ze dat dan in de toekomst wel doen? Het is dan ook belangrijk dat de afspraken en kaders voor iedereen hetzelfde en duidelijk zijn, dat er bij elke demonstraties op dezelfde manier gehandhaafd wordt en dat er gelijksoortige consequenties volgen wanneer de regels worden genegeerd of overtreden.

Pas als er een gelijk speelveld is en dezelfde regels gelden voor een ieder, komt er ruimte om met elkaar te praten over de echte problemen en oplossingen en komen we verder dan confrontaties gebaseerd op emotie. Ook dat is duurzaam de toekomst tegemoet.

Vandaag presenteerde het college twee voorstellen voor het afvalbeleid in de komende jaren. Welke keuze er ook gemaakt wordt, we komen dichterbij een afvalloos Groningen. 

Per 1 januari moeten Ten Boer, Haren en de oude gemeente Groningen hun afvalbeleid harmoniseren. Haren kent een systeem waarbij per kilo afval wordt betaald, Ten Boer en Groningen een systeem waar iedereen hetzelfde betaalt. In het voorstel worden nu beide systemen aan de raad voorgelegd. Hier wordt in september een besluit over genomen. 

Los van welk systeem ingevoerd gaat worden zijn de kosten voor het verwerken van afval toegenomen. De buffers bij de gemeente zijn op, dus moet er aangevuld worden wat consequenties heeft voor de hoogte van de afvalstoffenheffing. 

Diftar

GroenLinks is een voorstander van een systeem met een zo hoog mogelijk scheidingspercentage en een zo groot mogelijk hergebruik. Ervaringen in Nederland leren dat enkel een systeem met een financiële prikkel hierbij werkt. Mensen die goed scheiden krijgen dan een lagere afvalstoffenheffing dan mensen die dat niet doen. Het Rijk streeft naar 100% hergebruik in 2025. Daar zitten we nu nog ver van af. Op dit moment wordt 59% gescheiden.  

De inwoners van de voormalige gemeente Haren zijn op dit moment vooral het kind van de rekening. Zij gaan wel een hogere afvalstoffenheffing betalen vanwege de autonome ontwikkeling. Door invoering van Diftar behouden zij de mogelijkheid om toch nog invloed uit te oefenen op de hoogte van de afvalstoffenheffing.

GroenLinks is ook tevreden met de uitwerking van het systeem van Diftar voor doelgroepen die minder makkelijk kunnen scheiden of buiten hun schuld om meer afval produceren zoals ouderen en mensen met een handicap. Juist een systeem als Diftar biedt de mogelijkheid om in de tarieven te differentieren.  

Er is een toenemende vraag naar schaarse grondstoffen. Op dit moment wordt jaarlijks 5 miljoen betaalt voor het verbranden van prima herbruikbaar materiaal als textiel, glas en papier. Dit geld moet terug naar de inwoners en afval moet weer een grondstof worden.  

De SP wil dat de gemeente Groningen zich meer inzet om jeugdwerkloosheid te bestrijden. Daarom deed de SP-raadsfractie woensdag het voorstel om een jeugdwerkgarantieplan op te zetten.

Zodat jongeren voor een fatsoenlijk loon en onder eerlijke omstandigheden aan de slag kunnen en waarbij een deel van de werktijd aan scholing wordt besteed. 

Daarnaast wil de SP dat bij de totstandkoming van de begroting voor 2022 het bestrijden van armoede en het bieden van inkomensondersteuning een topprioriteit wordt. Beide SP-voorstel konden op steun van de gemeenteraad rekenen.

SP-fractievoorzitter Jimmy Dijk:

In het voorstel van de SP moeten gemeente, onderwijsinstellingen, UWV en bedrijven een programma ontwikkelen werk en opleiding van jongeren. Momenteel wordt de helft van alle bijstanduitkering aangevraagd door jongeren onder 27 jaar. 

De SP vindt dat er meer geld beschikbaar moet worden gesteld voor inkomensondersteuning, armoedebestrijding en -preventie.

“Armoede is het grootste probleem van de gemeente Groningen. Daar moest al meer geld voor beschikbaar worden gesteld, maar deze coronacrisis treft juist mensen met de laagste lonen, onzeker werk en stijgende lasten zoals zorg en huur. De overheid moet hen vooruit helpen en niet in de kou laten staan.” Aldus Dijk. 

Een voorstel van de SP om armoede en inkomensondersteuning topprioriteit te geven in de begroting voor 2021 werd met volledige steun aangenomen.

Dijk: “Er moet wel boter bij de vis worden geleverd. Wethouder Diks (GroenLinks) moet in november met extra geld voor inkomensondersteuning en armoedevoorzieningen komen. Anders krijgt zij een groot probleem met de SP.” 

Steun ons en we gaan samen aan de slag om uw buurt te verbeteren.

form.antibot { display: none !important; }

Lees hier de volledige woordvoering van onze fractievoorzitter tijdens het voorjaarsdebat.

Als je uitzoomt en van bovenaf kijkt naar een wereld die hard wordt geraakt door corona zie je twee dingen:

Deze crisis legt alle problemen bloot die al lang sluimerden maar nu acuut aan de oppervlakte zijn gekomen

We zagen in korte tijd dat we in staat zijn om bijna alles met elkaar anders te organiseren. 

Over beide elementen moeten we het met elkaar hebben. Wat eerder onmogelijk leek, is nu een manier om sterker uit de crisis te komen. (Wat GroenLinks betreft is het nu tijd om volledig te kiezen voor vergroening, een andere invulling van onze openbare ruimte, duurzamer werken en leven, een circulaire economie. Dit is niet alleen de weg uit deze crisis, maar ook uit de klimaatcrisis.)

Wat zijn dan in deze ongekende en onzekere context de prioriteiten van GroenLinks? Ik ga die uiteenzetten via drie lijnen:

Kwetsbare groepen

Groen is de weg uit de crisis

Waarde gaat over meer dan euro’s

En grofweg is onze redeneerlijn: we willen stimuleren waar we meer van willen en ontmoedigen waar we minder van willen.  

Kwetsbare groepen

Zoals bij elke crisis worden ook nu mensen die het al moeilijk hebben het hardst geraakt. ZZP'ers die in 1 klap alles kwijtraakten en voor mensen die al in een financieel moeilijke positie zaten werd de situatie nog erger Daarom is het goed dat we in Groningen al hard werken aan het tegengaan van armoede en het helpen van mensen met schulden. Wat GroenLinks betreft trekken we daarvoor uit wat nodig is. De hand moet niet op de knip, maar worden uitgestoken naar iedereen die dat nu nodig heeft. Daarbij moet de Groningse aanpak, eentje die draait om vertrouwen en de vraag wat mensen nodig hebben,  centraal blijven staan. 

Zelfs zonder Corona zou de ongelijkheid in onze samenleving sterk toenemen. Het CPB en het SCP becijferden dat als het beleid omtrent armoede in Nederland niet wordt aangepast, het aantal mensen in armoede in 2035 met een kwart zou stijgen. 

Dit alles wordt voor een groot deel verklaard door een politieke keuze: het jaarlijks verlagen van de bijstand in gang gezet door Rutte 1 en doorgezet in Rutte II en III

Voor onze inwoners is het zo dat de rijksoverheid en de gemeente na de intrede van Corona allerlei maatregelen hebben getroffen om mensen te steunen en overeind te houden. Dat is goed, heel belangrijk en laat zien dat het dus wel kan.

Tegelijkertijd is het ook nog steeds zo dat als je in Nederland aan het bestaansminimum zit je bijstand jaar naar jaar verlaagd wordt, werken nauwelijks loont en hebben we een belachelijk oerwoud aan toeslagenregels gecreëerd waar mensen helemaal in vastdraaien. Dat alles omdat we mensen niet vertrouwen met de regie over hun eigen leven. Als het hierom gaat spreken we niet van ‘trots’ of ‘noodzakelijke investeringen’ zoals we wel doen bij het geven van voordeeltjes aan multinationals om ze binnen de grenzen te houden of leningen aan bedrijven die zich niets aantrekken van hun maatschappelijke en sociale verantwoordelijkheid en vooral geld verdienen voor hun aandeelhouders. 

In Groningen kiezen we er voor om mensen verder te helpen en daar ben ik heel blij mee. Wat iemand nodig heeft staat centraal.  De overtuiging dat de overheid iets betekenisvols kan doen voor mensen die het moeilijker hebben dan anderen. Financieel, maar ook die praktisch hulp nodig hebben of die het geestelijk zwaar hebben en bijvoorbeeld een beroep kunnen doen op zelfdodingspreventie 113 waar onze gemeente een bijdrage aan levert. 

Waarom dan ook hier de nadruk op wat het langjarig beleid van de Rijksoverheid is? Omdat we ontzettend veel last hebben van het beleid dat uit Den Haag komt. Bijna op alle vlakken. En die consequenties raken onze meest kwetsbare inwoners het hardst. Dus de prioriteit moet in Groningen blijven liggen op het de hand toereiken aan de mensen die dat het hardst nodig hebben terwijl we tegelijkertijd op alle fronten moeten vechten tegen waar de Rijksoverheid ons mee opscheept.

De verlaging van de bijstand en het feit dat werken niet loont is daar onderdeel van en daarom dienen we daar een motie over in.

Groen is de weg uit de crisis

We zijn de eerste generatie die de gevolgen van klimaatverandering meemaken en de laatste generatie die er iets aan kunnen doen.

Ik herhaal het maar: wanneer een nieuwe crisis zich aandient, is dat geen reden om een andere crisis maar te laten lopen.

De klimaatcrisis is urgent en de eerste consequenties zien we nu al. Het weer verandert snel en stelt ons voor problemen die we in Nederland 20 jaar geleden niet hadden. Al begin juni werd gewaarschuwd om op te passen met ons waterverbruik. Het laat ook zien dat ons gedrag consequenties heeft en dat we bepaalde dingen echt anders moeten doen. Want, wat doen we als het water op is? Is het houdbaar om zoveel te vliegen als we doen? Is het houdbaar om te eten zoals we doen? Waarom is ongezond eten goedkoop en gezond eten duur? En, we weten inmiddels toch wel wat de consequenties zijn van smerige energiebronnen?

Dit soort vraagstukken, dat is geen ‘klimaatambitie’, het is onderdeel van de opgave die we met elkaar hebben om deze crisis zo snel mogelijk in te perken. Alles dat een bijdrage levert aan het versneld vergroenen en verduurzamen van onze gemeente, woningen, energievoorziening staat wat GroenLinks betreft torenhoog op de prioriteitenlijst.

Een waardegedreven samenleving

Waarde gaat over meer dan euro’s. Dat lijken we in de onze samenleving nog wel eens te vergeten. Tijden van crisis geven ook de gelegenheid om ons te bezinnen op hoe we de dingen doen en of dat niet anders zou moeten.

De openbare ruimte is een mooi voorbeeld. Die is van ons allemaal. Toch is het voor velen nog steeds gewoon dat sommige mensen buitensporig veel van die ruimte claimen voor zichzelf en dat ook nog helemaal terecht vinden. Nu we voorlopig anderhalve meter afstand moeten houden is de vraag ‘hoe verdelen we de openbare ruimte’ nog belangrijker. We zien dat de gemeente inzet op het creëren van ruimte voor verblijven, groen, wandelen en spelen. En dat de gemeente buurten en straten faciliteert die iets anders willen met hun openbare ruimte. Mijn fractie ziet daar nog wel een verbetermogelijkheid: veel inwoners blijken helemaal niet te weten wat er allemaal mogelijk is en wat ons betreft ligt er een mooie kans om daar als gemeente actiever iets in te doen.

Mensenrechten, democratie en solidariteit. Allemaal zaken die onmisbaar zijn in een waardegedreven samenleving. We hebben wereldwijd gezien dat mensen de straat op gaan om gelijke rechten op te eisen. Terecht wat GroenLinks betreft. Vandaag herdenken we de afschaffing van de slavernij. Het is goed en belangrijk dat de gemeente Groningen inmiddels uitgebreid aandacht heeft voor dit onderwerp en met een indrukwekkend programma stilstaat bij dit gegeven. Maar, voorzitter, op dit onderwerp hebben we nog forse stappen te zetten en wat mijn fractie betreft zet het college daar vaart achter. 

Cultuur is een ander voorbeeld van iets dat waarde heeft in zichzelf en waarvan de waarde, wat GroenLinks betreft, niet moet worden gemeten langs de eurolat. We zijn in Nederland echt niet zuinig genoeg op onze culturele sector. Het pakket dat er nu ligt is mooi, het is goed dat gezien wordt dat het nodig is, maar het is ook te weinig. 

Tot slot

Waar de nadruk de afgelopen jaren in maatschappelijke debatten en de politieke arena heel erg lag op het creëren van tegenstellingen en framing, moeten we toe naar een stevig inhoudelijk gesprek. Als je goed luistert naar het verhaal van Piet Hein Mulligen, hoofdeconoom van het CBS die het feit dat we in Nederland een ‘high trust’ samenleving hebben aanwijst als een van de belangrijkste succesfactoren voor de sterke samenhang en solidariteit die hier heerst dan kunnen wij dat. Ook al hoor je van alles over individualisering, lijkt het of we elkaar de tent uitvechten en dat het allemaal steeds slechter gaat met onze kinderen, met veiligheid en met de samenleving, laten alle cijfers consistent het tegenovergesteld beeld zien.

Wat de gemeente moet regelen is dat de kennis op orde is en de basis vormen voor dat gesprek. Dus, wat weten we op basis van onderzoek? Want als je tijd en energie gaat focussen op dingen waarvan we weten dat het effectief is, dan komen we met elkaar verder. Daarom willen wij dat het college vooral investeert in dingen waarvan we weten dat het zich in veelvoud terugbetaald. Zowel in euro’s als in bijvoorbeeld welzijn. Vroeg inzetten om problemen later te voorkomen. Ook onze inwoners zijn een belangrijke kennisbron. Er wordt veel gesproken over inspraak en participatie en we hebben in Groningen belangrijke stappen gezet. Maar, we zijn er nog lang niet en het optimaal gebruik maken van de kennisbron die inwoners vormen, dat is een weg vol obstakels. 

We moeten anticiperen op het feit dat we de komende jaren te maken hebben met een maatschappij die er anders uitziet. Het is belangrijk dat onze ambtenaren in staat zijn om in die nieuwe situatie op een goede manier verbinding te leggen met inwoners en we horen graag van het college hoe zij van plan is hiervoor te zorgen.

Tijdens de gemeenteraadsvergadering op 1 juli is Petra Brouwer geïnstalleerd als tijdelijk raadslid voor GroenLinks.

Petra vult de fractie tijdelijk aan omdat Ceciel Nieuwenhout vanaf afgelopen week met zwangerschapsverlof is. Petra zat van 2015 tot 2018 ook namens GroenLinks in de gemeenteraad. Gedurende haar tijd in de raad wil Petra zich inzetten om eenzaamheid tegen te gaan.

"In zowel mijn persoonlijke als professionele omgeving merk ik veel eenzaamheid op. Contact met mensen in ontzettend belangrijk. Vooral nu, tijdens de coronacrisis, neemt dit af. Daarom wil ik mijn beperkte tijd in de raad gebruiken om hier voor betekenisvolle vooruitgang te zorgen. Gelukkig heb ik een hele fractie die me daarin kan steunen, maar uiteraard wil ik me ook openstellen voor allerlei suggesties van de inwoners van Groningen. Ik moedig iedereen met een idee aan om me te mailen.”

 

- Petra Brouwer

 

De portefeuille van Ceciel Nieuwenhout zal binnen de fractie onderling verdeeld worden. Petra zal tot en met 15 oktober in de gemeenteraad blijven, totdat Ceciel terugkeert van haar verlof.