Poliflw

Raadspraat Klaas van der Kolk

Afgelopen week zei een viroloog in de NRC; ‘Paniek over de Deltavariant van het coronavirus is onterecht’ en in de Stentor zei een gedragspsycholoog; ‘Ons cadeautje is afgepakt’. Twee uiteenlopende uitspraken die gaan over de coronamaatregelen. En de politiek? Die moeten afwegingen maken en besluiten nemen. Laatst las ik de volgende ‘grap’. Patiënt: “Zeg dokter hoelang duurt dat nu nog, dat met corona?”. Dokter: “Dat weet ik niet, ik heb geen verstand van politiek”. De politiek probeert, zo goed en zo kwaad als dat gaat, belangen tegen elkaar af te wegen. Ze verzamelen informatie om dat vervolgens om te zetten in beleid of regels. De regels geven richting en structuur aan een samenleving. Een belangrijk instrument dat hiervoor wordt gebruikt zijn Grondrechten. Dat zijn geen ‘gelegenheidsrechten’. Dat is het fundament van onze ‘samen’leving, waar een beroep op kan worden gedaan als het er ‘echt’ om gaat.

Maar wat is het geval. Sommige grondrechten staan onder druk, namelijk artikel 1 GW; gelijke behandeling, artikel 7 GW; vrijheid van meningsuiting en artikel 11 GW; onaantastbaarheid menselijk lichaam. Bij de afweging hiervan gaat het nogal eens ‘fout’.

Op grond van de paniek en de cadeautjes (feestjes, uitgaan, vakantie, etc) die de mensen graag willen ontvangen kan de politiek overgaan tot het inzetten van draconische grondrechtelijke beperkende maatregelen. Lees: maatregelen met grote gevolgen. Om de ‘vrijheid’ terug te krijgen en de angst in te perken kunnen mensen (en kinderen) worden ingeënt. Door wel of niet te zijn ingeënt verkrijgt met een ‘vaccinatiestatus’. Een positieve vaccinatiestatus (ingeënt) opent deuren, een negatieve vaccinatiestatus (niet ingeënt) sluit deuren. Hieraan kunnen dus rechten worden ontleend. ‘Nou en’, hoor ik u misschien zeggen. Of, ‘oh, maar dat is toch in strijd met artikel 1 van de Grondwet!’ Zeker.

In artikel 1 van de Grondwet staat dat discriminatie ‘op welke grond dan ook’ niet is toegestaan. Dus het wel of niet hebben van een bepaalde (vaccinatie)status mag geen ‘rechtsongelijkheid’ met zich meebrengen.

Ik ben van mening dat een mens, als hij of zij daartoe (al) in staat is, zelf beslissingen moet mogen nemen zonder dat daar enige sociaal maatschappelijke en of juridische consequenties aan worden verbonden. Als een samenleving onder druk staat dienen grondrechten de mens te beschermen die een afwijkende mening heeft.

Op zaterdag 17 april, de dag dat Kampen werd bevrijd, heeft locoburgemeester Jan Peter van der Sluis, samen met twee basisschoolleerlingen die Anne heten een Anne Frankboom geplant in Het Groene Hart. Het gaat om een nazaat van de kastanjeboom die in de binnentuin stond waarop Anne Frank vanuit het Achterhuis uitkeek.

In de ruim twee jaar dat Anne Frank in het Achterhuis zat ondergedoken begon de natuur en haar verlangen naar vrijheid een steeds grotere rol te spelen. Vanuit het niet geblindeerde zolderraam kon Anne de lucht, de vogels en de kastanjeboom zien. In haar dagboek schrijft ze drie keer over de boom, de laatste keer op 13 mei 1944.

De kastanjeboom (een witte paardenkastanje) stond in de binnentuin van perceel Keizersgracht 188 en was een van de oudste kastanjebomen in Amsterdam. Toen in 2005 bekend werd dat de boom ernstig ziek was, heeft de Anne Frank Stichting, met toestemming van de eigenaar, kastanjes laten rapen en laten opkweken om te kunnen schenken aan andere locaties. De gemeente Kampen heeft een nazaat van deze kastanjeboom aangeschaft. De boom is geplant in aanwezigheid van de voorzitters van de 4 mei comités Kampen en IJsselmuiden.

Kampen werd door de Canadezen bevrijd op 17 april 1945. Van der Sluis benadrukte dat het blijven gedenken van onze vrijheid erg belangrijk is. “76 jaar geleden offerden mensen hun leven op zodat wij nu in vrijheid leven. De herinnering vervaagt misschien, maar de boodschap is actueel en moet worden doorgegeven. Deze boom is een symbool van vrijheid voor de toekomst van onze kinderen”.

HP

Kringloopwinkel Waypoint, Kampen.

Waypoint Kampen heeft een tweedehandswinkel in het centrum van Kampen. In de winkel zijn tweedehands kleding, kleine meubelen, brocante, boeken, speelgoed en meer te koop. De opbrengst van de winkel gaat naar het jongerenwerk.

In Kampen wordt veel energie gestoken in straatwerk onder jongeren en preventie op scholen. Jongeren worden op straat opgezocht en wordt begeleiding geboden. Zo krijgen ze hulp bij het vinden van geschikte hulp en eventuele opname. Dat begint vaak met een praatje zodat het contact wordt opgebouwd en de jongere zich vertrouwd en gewaardeerd voelt. Bij een aantal loopt het contact uit op een concrete hulpvraag. Collega's van Waypoint Urk zorgen dan voor de juiste doorverwijzing en inzet van professionals.

De straat- en preventiemedewerker geeft voorlichting over verslaving op de verschillende middelbare scholen in en om Kampen. Dit doet hij in samenwerking met een ervaringsdeskundige. Naast de voorlichting op middelbare scholen, worden er ook voorlichtingen gegeven bij jeugdgroepen binnen de kerken.

In de kringloopwinkel worden niet alleen spullen verkocht, je kunt er ook een bakje koffie komen drinken. Kringloopspullen en jongerenwerk is de bijzondere combinatie die hier te vinden is.

Op donderdagavond 4 maart jl. heeft wethouder Van der Sluis een duidelijk signaal afgegeven dat er nu werk wordt gemaakt met het ontwikkelen van de Brunneper Bongerd. De Bongerd wordt gesaneerd en krijgt een herinrichting. Na de komende zomer wordt daadwerkelijk begonnen met de sanering.

Op donderdagavond 4 maart jl. heeft wethouder Van der Sluis een duidelijk signaal afgegeven dat er nu werk wordt gemaakt met het ontwikkelen van de Brunneper Bongerd. De Bongerd wordt gesaneerd en krijgt een herinrichting. Na de komende zomer wordt daadwerkelijk begonnen met de sanering.

Buurthuis ‘Het Lokaal”, IJsselmuiden

Buurthuis ‘Het Lokaal’ in IJsselmuiden – ook wel bekend als het oude schoolgebouw ’t Ichthus– is een broedplaats voor buurtinitiatieven. De plek waar mensen elkaar ontmoeten en iets voor elkaar kunnen betekenen.

Er zijn veel initiatieven onder 1 dak. ‘eeTze‘ is waarschijnlijk de grootste woonkamer van IJsselmuiden. Gezellig met elkaar eten, tijd hebben voor elkaar bijpraten en verbinden. Elke donderdagavond kun je met elkaar genieten van een maaltijd. In een soort ‘verlengde‘ huiskamer ontmoet je mensen uit je eigen buurt en er is tijd voor gesprek en iedereen is de doelgroep. Tijdens de coronacrisis wordt eten rondgebracht.

De ‘Zoete inval’ is een dinsdagochtend met een creatief programma zoals schilderworkshops, bloemenschikken of kaartjes maken. Ook is er een breiclub, een kookcursus voor mannen, film en biljart.In de gezamenlijke moestuin kunnen mensen met groene vingers terecht.

‘Fietsenmaker Rasoul’ is in 1994 vanuit Iran naar Nederland gevlucht en had de eerste twaalf jaar een participatiebaan. Hij is nu al twaalf jaar vrijwilliger bij Stichting Welzijn. Vroeger had hij in Iran een motorzaak en nu repareert hij fietsen voor mensen met een kleine beurs.

Bij ‘Kapsalon Golden hair’ kan je voor kleine tarieven je haar laten knippen of behandelen. Alle prijzen zijn aangepast voor de minima. Zodat mensen met weinig inkomen toch de gelegenheid krijgen om hun haar te laten doen.

‘Stichting Welzijn Kampen’ helpt burgers en organisaties en bevordert daarmee de zelfredzaamheid en de zelfontplooiing en zorgt ervoor dat iedereen in Kampen mee kan doen.Er is plaats voor inwoners om te werken aan gezamenlijke projecten en activiteiten, waarbij ruimte is voor aanspraak, eigen ideeën, wensen en behoeften. ‘Het Lokaal’ blijft altijd in ontwikkeling, het is niet van bepaalde mensen, het is van iedereen en voor iedereen.

Pannenkoekenhuis Holland, Kampen

In één van de rijksmonumenten in onze historische binnenstad, is sinds 2004 een pannenkoekenrestaurant gevestigd. Achter de gevel van ‘Pannenkoekenhuis Holland’ schuilt een bijzonder oorlogsverhaal.

Arend Eshuis (Kampen, 21 september 1891) en Anna Stutvoet (Oosterend, 4 februari 1895) trouwen op 4 mei 1921 in Kampen. Na enige tijd betrekt het stel een pand op de Oudestraat 160. Op dit adres is tevens de manufacturenzaak van Arend gevestigd. Het echtpaar krijgt een zoon en vijf dochters.

Als in 1942 de Jodenvervolging echt op gang komt zijn er steeds meer Nederlanders die zich hun lot aantrekken. Eén van hen is ds. C.B. Bavinck, Gereformeerd predikant te Kampen. Hij zoekt in Kampen en omgeving naar schuilplaatsen voor Joden uit met name Amsterdam. Hij krijgt daarbij hulp van een ouderling, Arend Eshuis en zijn vrouw Anna. Het echtpaar regelt tijdens de bezetting onderduikadressen in Kampen en omgeving voor minimaal 15 Joden. Ook de Oudestraat 160 is een schuilplaats voor Joden. Begin 1943 vindt een meisje genaamd Bep er onderdak. Ze blijft er ongeveer drie maanden. Als voor Bep buiten de stad een nieuw onderduikadres is gevonden neemt het echtpaar een Joodse jongen uit het oosten van het land in huis: Eddy.

Eind oktober 1943 gaat binnen de ondergrondse het gerucht dat een onderduikadres aan de Spoorkade is verraden. De daar aanwezige Joodse onderduikers Sophie Anna Dreesde, Emanuel Andriesse en de niet-Joodse onderduiker Adrianus Cornelis Mendel zoeken een heenkomen naar de Oudestraat 160. Op 30 oktober 1943 vallen de Duitsers met de politie het pand op de Oudestraat binnen en nemen Sophie, Emanuel en Adrianus gevangen. Ze worden afgevoerd naar het politiebureau aan de Buiten Nieuwstraat. Omdat de overvallers in de veronderstelling zijn dat Eddy een zoon is van Arend en Anna Eshuis laten ze hem ongemoeid. Nog dezelfde dag is de jongen door de ondergrondse overgebracht naar een adres buiten Kampen.

Arend Eshuis is tijdens de overval niet thuis. In de avond moet hij zich melden op het bureau en wordt voor verhoor naar Arnhem gebracht. Bij gebrek aan bewijs wordt hij na enkele dagen weer vrijgelaten. Sophie en Emanuel belanden in Kamp Westerbork. Op 16 november 1943 volgt deportatie naar Auschwitz-Birkenau. Sophie wordt direct na aankomst op 19 november vergast. Ze is dan 42 jaar. Emanuel wordt geselecteerd voor dwangarbeid. Op 31 maart 1944 wordt hij op 30-jarige leeftijd in het kamp omgebracht. Omdat Adrianus niet van joodse afkomst is, belandt hij niet in Kamp Westerbork. Blijkbaar is hij of vrijgelaten of ontsnapt, want op 2 oktober 1944 wordt Mendel bij de razzia van Putten opgepakt. Via Kamp Amersfoort en concentratiekamp Neuengamme komt hij in Aurich-Engerhafe terecht waar hij op 13 december 1944 op 36-jarige leeftijd om het leven komt.

Als op 23 november 1943 weer een onderduikadres in Kampen wordt opgerold en de naam van de manufactuur valt als “bemiddelaar voor Joden” arresteert de politie Arend. Een dag later wordt hij overgebracht naar het Huis van Bewaring in Arnhem. Vandaaruit is hij in januari 1944 afgevoerd naar Kamp Amersfoort. In oktober 1944 gaat de reis naar Zwolle. Daar worden mannen te werk gesteld bij graafwerkzaamheden. Zo ook Eshuis. Hij weet op wonderbaarlijke wijze te ontsnappen, keert terug naar zijn woning aan de Oudestraat 160 en duikt er tot aan de bevrijding van Kampen onder. Arend houdt blijvende klachten over aan zijn gevangenschap. Na de oorlog blijft het gezin op de Oudestraat 160 wonen. Arend overlijdt op 15 april 1954 in de Hanzestad. Echtgenote Anna is er op 17 november 1958 overleden.

Vanwege de privacy zijn de achternamen van Eddy en Bep weggelaten. Beiden overleven buiten Kampen de oorlog op een onderduikadres.

Tekst: Laurens Hooisma.

In gesprek met Ds. Martin van Dam

Op 5 januari, een paar weken voor het uitbreken van de coronacrisis kwam dominee Martin van Dam naar IJsselmuiden. Hij is predikant van de hervormde gemeente in IJsselmuiden-Grafhorst. “Wij mensen zijn niet alleen verbonden met Christus maar ook met elkaar. Dat is van belang in ons leven. Een verticale en een horizontale band, net als het kruis van Christus.” Ds. Van Dam was eerder predikant in Hagestein en Baarn. Hij weet wat het is om dominee van een gemeente te zijn. “Maar door de komst van Corona werd alles anders, dat was best wel een uitdaging” zegt hij.

Zittend in de houten kerkbanken spreken we over kerkzijn in deze bijzondere tijd. “Je wilt er als dominee zijn voor de mensen en je ziet graag dat mensen naar elkaar omzien. Dat vraagt de Bijbel van ons. Maar de omstandigheden maken dat mensen onder druk staan. Hoe kun je gericht zijn op Christus en elkaar als je alleen via internet met elkaar verbonden mag zijn?” In de tijd dat we hier diensten hadden met 700 mensen heb ik gezien hoeveel kracht de mensen hier putten uit het samen zingen. Het is geweldig mooi om te zien dat mensen zo gevoed worden om van daaruit in het leven van elke dag te staan. En dan mag dat opeens niet meer. Het wordt erg gemist door de gemeenteleden”. Zijn ogen gaan over de lege houten kerkbanken en hij wijst op de panelen met knoppen die nodig zijn voor de digitale diensten: “dit is allemaal nieuw aangelegd voor live uitzending”.

“Om in contact met de gemeente te blijven ben ik vlogjes gaan maken over bijzondere diensten die er zijn en over andere ontwikkelingen in de gemeente. Honderden gemeenteleden zijn verbonden aan de Whatsapp verzendlijst. Moeders zijn app-groepen gestart. Er worden kaarten geschreven voor eenzame ouderen. Er zijn veel nieuwe netwerken ontstaan, ik heb nog nooit zoveel met gemeenteleden geappt als de laatste tijd. Gelukkig kan ik op mijn werkplek mijn toetsenbord aan mijn telefoon koppelen. Je kunt een goede visser zijn maar met een slechte hengel wordt het lastig. Het is opnieuw leren kerk te zijn in deze maatschappij.” Als dominee is hij ook veel gericht op mensen buiten de kerk. Ds. Van Dam heeft er alle vertrouwen dat we als kerken nieuwe wegen vinden om verbonden te blijven binnen en met mensen buiten de kerkmuren.

Op een goedgevulde zolderkamer in Zuid vertelt Bart Satijn over zijn docentschap. Dat is in coronatijd niet gemakkelijk, het is best een opgave leerlingen te motiveren. Bart is muziek- en godsdienstdocent op het Ichthus College in Kampen. Deze week moeten zijn leerlingen een eigen versie van een liedje maken. Ze moeten het lied opnemen en in de les luisteren ze naar elkaars versies. Bart heeft zelf alvast een voorschot gedaan en heeft op aanraden van zijn drie jonge dochters een punkrock versie van ‘Jezus is de goede herder’ gemaakt. Een originele manier van lesgeven.

De ander begrijpenWe spreken met Bart ten tijde van de rellen rondom de avondklok. Volgens Bart is het belangrijk dat mensen elkaar leren begrijpen. “Iedereen denkt vanuit zijn eigen ‘kaders’, ‘ik vind dit belangrijk dus dit moet gaan gebeuren’, maar om een samenleving te zijn moet je elkaars verhaal snappen.” Hij zegt dat wanneer je door hebt waarom de ander, anders denkt dan jij, je elkaar beter snapt. Zo ontstaat er verbinding ondanks de verschillen.

Verbinding in de lesBart vertelt over zijn lessen. Leerlingen praten vaak het verhaal van thuis na, dat is normaal. Wat je thuis wordt bijgebracht zijn dan ook gewoonten, maar nog mooier als je zelf leert je mening te formuleren, gebaseerd op goede argumenten “Wat ik probeer, is mensen met elkaar te verbinden.” Bart vraagt aan zijn leerlingen: “Waarom vind jij dit? Waarom geloof jij dat? Waarom zegt de ene leerling dat alle migranten het land uit moeten?” Maar het ‘buitenlandse’ meisje in de klas mag dan wel blijven, want zij is wel leuk. Haar verhaal is alleen niet alleen haar verhaal, maar vertelt een veel breder verhaal van de vluchteling. Bart gelooft dat als je die ander gaat begrijpen, je de menselijkheid gaat zien. Dat is precies wat hij probeert in zijn lessen. Je ziet het minder zwart-wit. “De mens laten zien in plaats van alleen maar ik. Zie de ander en hoe jij in verhouding tot die ander staat, maar ook hoe die ander in verhouding tot jou staat.”

Door afstand toch dichtbijCorona heeft Bart geleerd dat verbondenheid zich niet laat beperken tot afstand, het zit hem in de relatie. De contacten die hij heeft zijn minder geworden, maar wel intensiever. Ook het contact dat hij met de leerlingen heeft is veranderd. Waar hij vroeger streng was wat betreft deadlines ziet hij nu meer flexibiliteit en focus op de leerlingen zelf. Het gaat om de leerprocessen, niet per se om de resultaten. Juist luisteren naar het verhaal van de ander en vragen hoe het met iemand gaat, wat diegene meemaakt is belangrijk. “Hoe is het met jullie, hoe gaat het? Red je het allemaal nog, heb je hulp nodig?”

De ander voortreffelijker als jezelfBart wil naar zijn leerlingen ook iets van zijn geloof laten doorschemeren. “Ik dien een groter doel en dat houdt mij op de been om in de lessen op de leerlingen gericht te zijn” Hij hoopt dat hij de leerlingen mee kan nemen in de hoop die hij heeft, zonder dat zij dan misschien direct merken dat het God is, maar toch wil hij ze een bepaalde hoopvolle positiviteit laten ervaren.De kern voor Bart is dat mensen de ander leren zien als voortreffelijker dan henzelf. Er is weleens gezegd dat als iedereen aan zichzelf denkt er niemand wordt overgeslagen, maar Bart stelt dat het precies andersom is. Als je de ander voortreffelijker acht dan jezelf en iedereen doet dat, dán wordt er niemand overgeslagen.