Poliflw

Door Don Ceder op 20 augustus 2021 om 11:19

Opkomen voor onze medemens in Afghanistan

Afgelopen maandagavond las ik het verhaal van Sharif. Sharif is een Afghaan en werkte jarenlang als tolk voor de Nederlandse politiemissie in Afghanistan. Hij vluchtte voor de Taliban maar wist niet hoe het verder moest. Het raakte me. Want het verhaal van Sharif is niet uniek. Na een turbulent weekend in Afghanistan werd de situatie met de dag erger en waren er tal van dit soort mensen die dringend wachtte op hulp.

Dinsdag en woensdag hebben we als Kamer gedebatteerd over onze inzet bij deze afschuwelijke situatie in Afghanistan. Ons standpunt was duidelijk: een ieder persoon die aantoonbaar Nederland heeft geholpen verdient onze bescherming. In mijn inbreng vroeg ik dan ook om zo snel mogelijk duidelijkheid over wat we kunnen doen om een ieder die daar is en ons heeft geholpen in bescherming te brengen. Het handelen van het kabinet verliep in die dagen moeizaam, evenals het debat. Het kabinet gaf eerder als standpunt aan dat ze terughoudend zouden willen zijn omdat het kabinet bang is dat bij het verruimen van de criteria 'een niet-beheersbare toename volgt in het aantal aanvragen'. "Het gaat immers om een zeer omvangrijke groep mensen.”

En dat stelt ons wat mij betreft voor de vraag welke waarden ons land ten diepste drijven. Gaat beheersbaarheid boven het redden van zo mogelijk mensenlevens? Staat de bureaucratische afwikkeling boven de morele plicht om een mens in nood en die zijn nek voor jou heeft uitgestoten te ondersteunen? In het handelen van het kabinet stond beheersbaarheid veel te veel centraal. Daarom heb ik in het debat er ook op aan gedrongen om juist nu op te komen voor de meest kwetsbaren. Laten we de moed tonen om te doen wat juist is.

Moed is niet strijdbaar handelen als er geen angsten of risico’s zijn. Nee, moed is strijdbaar handelen, ondanks angst en aanwezige risico’s. Omdat we geloven dat er iets belangrijks is, namelijke het bijstaan van een medemens in nood. En wat mij betreft betekent dat dat we de mensen beschermen die Nederland geholpen hebben, waaronder tolken, ngo-medewerkers, bewakers etc. Laten we de belofte dat we een land zijn dat mensenrechten belangrijk vindt waarmaken.

Ik ben dan ook blij dat het kabinet de motie om coulanter om te gaan met de asielaanvragen van Afghanen die voor de Nederlandse missie hebben gewerkt ‘naar letter en geest zal uitvoeren.’ In het debat is hier veel over gesproken – er was veel druk en tijd nodig – maar ik ben dankbaar dat het kabinet nu doorzet en alles op alles zet om zoveel mogelijk mensen te redden,

Natuurlijk houden we de situatie nauwlettend in de gaten. Ik dank alle mensen die dag in dag uit hard werken om veiligheid te bieden aan de mensen die dat nu het meeste nodig hebben. En mijn gedachten en gebeden zijn bij alle mensen daar die in onveiligheid en onzekerheid verkeren.

We hebben de morele plicht om recht te doen aan een ieder en met name onze medemensen in nood . Laat dat ons land ten diepste drijven.

Door Mirjam Bikker op 14 juli 2021 om 16:33

In deze prachtige Ridderzaal vier ik eerlijk gezegd het liefst één keer per jaar Prinsjesdag. En wat is het jammer dat deze situatie zo heel anders is, dat de coronapandemie nog steeds onder ons is en dat het aantal besmettingen zo ernstig is dat we hier dit debat hebben te voeren.

Het is pijnlijk dat het virus opnieuw en in deze mate oplaait. Waarbij we vooral besmettingen zien onder jongeren, maar ons hart vast houden voor kwetsbare mensen die nog niet of niet volledig gevaccineerd zijn en dat wel zouden wensen.

Het is moeilijk voor het zorgpersoneel dat nog steeds diep gaat om alle zorg, ook de herstelzorg te geven. Het is spannend voor patiënten die wachten op uitgestelde zorg. En ook voor die Nederlanders die het hele jaar hard hebben gewerkt en hebben vol gehouden met al die coronamaatregelen en nu uitzien naar een vakantie. Hoe zou dat lopen?

Urgentie

Vorige week was er al ongemak bij de rustige presentatie van het RIVM terwijl we wisten dat de deltavariant niet alleen smeulde maar ook brandhaarden aanstichtte.   En het extra OMT-advies was hard nodig. De afgelopen dagen vragen om reflectie van ons allemaal. Het is goed dat de minister-president excuses heeft aangeboden voor de wijze waarop de persconferentie verliep.

Dit geeft wel te denken over hoe we verder kijken naar de informatievoorziening en besluitvorming. Kunnen we deze razend besmettelijke variant vangen in een betere manier van werken? We zien dat het toch ook nog wel spannend is voor mensen die gevaccineerd moeten worden en we vrezen doorbraken in die kwetsbare wijken. De ChristenUnie-fractie ziet dan ook graag dat, in deze fase, waarin de hele wereld per week lijkt te veranderen, dat juist dan het OMT-advies wordt opgevolgd om wekelijks te overleggen. En ik vraag de minister om dat te doen zolang de R boven de 0,9 is, zoals gebruikelijk was in de eerdere golven van deze pandemie.

Strategie

Daarnaast vraagt deze fase ook om te kijken naar de strategie. moeten we ook naar de strategie kijken. Zijn de doelen van het kabinet nog steeds: zicht houden op het verloop van de verspreiding van het virus, de bescherming van kwetsbaren en het volhouden van de zorg? Of moet een andere weging gemaakt worden? En welke dan? Het lijkt soms nog wel hinken op twee gedachten, en ik hoor dat ook in deze Kamer. Want ja, wat zouden we graag hebben dat Nederland op groen staat. En wat zorgen we graag goed voor alle jongeren, ook diegenen die nu long-COVID hebben opgelopen. Wat zouden we dat graag voorkomen. En tegelijkertijd: kunnen we dat allemaal wel voorkomen? Is dat wel doenlijk? Is dat ook wel de afweging die we hebben te maken? Op welke gronden besluit het kabinet de komende weken? Waar laat het kabinet het van afhangen? Of wordt er sowieso tot 13 augustus niet aan de maatregelen gesleuteld?

OMT-adviezen

Terug naar de situatie nu. Waarom wordt het OMT-advies niet volledig gevolgd? 8 mensen thuis, 22 uur horeca dicht en thuis werken. Misschien zouden we iets meer van het protestantse mensbeeld moeten uitgaan: de gedachte dat je wel het goede wilt, maar niet altijd het goede doet. Ook in het meenemen van de gedragsadviezen van het RIVM. En ik vraag het kabinet hoe ze terugkijkt op de afgelopen tijd, juist in het afwegen van die adviezen.

Vaccineren kwetsbare wijken

Mijn laatste grote punt is het vaccineren van kwetsbaren in wijken waar het al niet zo lekker gaat. Wordt alles op alles gezet om de GGD’s juist daar hun mobiele inzet volledig te laten doen? Ik hoor uit Rotterdam Delfshaven prachtige voorbeelden over hoe mensen bereikt worden die anders slechte informatie krijgen. En tegelijkertijd wordt dat stopgezet nu zestig mensen daarvoor vrijgemaakt moeten worden om al die mensen te bereiken en dat gewoon te arbeidsintensief lijkt te zijn op dit moment. Maar juist daar moeten we deze strijd denk ik nu winnen. En ik vraag het kabinet om juist in die wijken, samen met gemeenten en betrokkenen, alles op alles te zetten om juist deze kwetsbare mensen te bereiken.

ABC

‘Handen wassen, anderhalve meter, mondkapjes.’ Het zit er zelfs bij onze kleuter al helemaal ingestampt thuis. Hij noemt dat zelf als de basis wat nodig is in deze tijd. ‘En vertrouwen op God,’ zegt hij. Vind ik mooi. Ik zeg daar ook nog bij: raampjes open. Ventilatie. En ik zou echt aan de ministers willen vragen: alsjeblieft, laten we ervoor zorgen dat de twee regelingen die er zijn voor de scholen - de huidige 100 miljoen, die is bijna of helemaal uitgeput, maar ook de nieuwe die er aankomt - laten die alsjeblieft niet in de weg staan van nieuwe aanvragen van scholen om die ventilatie op orde te brengen. En ik zou daar graag een toezegging van het kabinet op willen hebben.

Door Don Ceder op 1 juli 2021 om 10:28

Vandaag is het Keti Koti. Dat betekent letterlijk: de ketenen zijn verbroken. Een bijzondere dag voor veel inwoners van ons koninkrijk, voor voormalige Nederlandse kolonie Suriname en ook voor mij. En op steeds meer plaatsen in Nederland lijkt er lokale aandacht en bewustwording te ontstaan voor 1 juli. Bijvoorbeeld in Zwolle maar ook in Arnhem is er dit jaar voor het eerst lokaal officieel stilgestaan bij Keti Koti.

Waar staan we eigenlijk bij stil op deze dag? Namelijk dat in 1863 het einde van de slavernij in Suriname en op de Antillen officieel afgekondigd. Daarbij merk ik op dat de tot slaafgemaakten nog tien jaar lang verplicht werden om op de plantages te blijven werken. Dus eigenlijk waren ze pas echt vrij in 1873.

De viering van Keti Koti staat niet alleen in het teken van de herdenking van de trans-Atlantische slavernij, maar is ook steeds meer een jaarlijkse herinnering aan het feit dat de overheid opnieuw niet bereid is gebleken haar excuses aan te bieden voor deze zwarte bladzijde uit onze nationale geschiedenis. Dat laatste punt lijkt de afgelopen jaren zelfs meer aandacht te krijgen dan de viering zelf. Tevens leidt de discussie over een excuses tot een steeds diepere kloof in de samenleving waarbij enerzijds velen de opstelling van de overheid door al decennialang excuses te onthouden afkeuren en anderzijds velen die voelen dat zij in een positie worden gezet die zij als onterecht ervaren.

Hoe komen we uit deze houdgreep? Ik denk dat het goed is als we elkaar andere vragen gaan stellen. Stel in plaats van de schuldvraag een andere vraag centraal: welke stappen zijn er nodig om tot verzoening te komen? En welke rol kan ik daarin spelen? Dan krijg je een heel ander gesprek met elkaar. Excuses kan hierbij, niet als doel op zich, maar in het kader van een breder proces een belangrijke rol spelen kan zijn dat uiteindelijk tot meer maatschappelijke eenheid leidt.

Excuses veranderen het verleden niet en zullen ook het heden en de toekomst niet direct veranderen. Het is denk ik wel een belangrijke stap en symbool in een proces dat tot meer eenheid leidt. De ervaring leert namelijk dat misstanden uit het verleden langdurig diepe wonden achterlaten, zolang er niet bewust wordt ingezet op erkenning en verzoening. De positieve impact van een excuses hebben we vorig jaar mogen ervaren toen de regering na 75 jaar eindelijk excuses aanbood voor de houding van de regering tijdens de Holocaust en met deze erkenning een stap richting verzoening met het verleden zette.

Ik geloof dat we ten aanzien van het slavernijverleden vervolgstappen kunnen zetten. Daarom maak ik mij er in de Tweede Kamer sterk voor dat het kabinet een commissie instelt te stellen die twee belangrijke taken heeft. Ten eerste moeten ze aan waarheidsvinding doen: wat heeft er plaatsgevonden ten tijde van de slavernij, namens wie en hoe. Dit helpt om het nationaal collectief gebrek aan kennis over het slavernijverleden aan te vullen en draagt bij aan de tweede taak van de commissie: te onderzoeken wat de doorwerking is van dat verleden naar het heden en welke stappen, symbolen en handelingen gezet kunnen worden met als uiteindelijk doel te komen tot een proces dat de maatschappelijke eenheid binnen het Koninkrijk der Nederlanden versterkt.

In mijn vorige rol als gemeenteraadslid heb ik samen met andere partijen een voorstel in om eerst een onderzoek te doen naar het slavernijverleden van de stad en vervolgens excuses aan te bieden. Naar aanleiding van de uitkomsten biedt burgemeester Halsema vandaag excuses aan namens het Amsterdamse stadsbestuur, en dus niet namens alle huidige Amsterdammers, voor het aandeel van de stad Amsterdam in de trans-Atlantische slavernij. Een stap dat voor veel mensen veel betekent en hopelijk tot meer maatschappelijk draagvlak voor nationale stappen leidt.

We kunnen het verleden niet veranderen. Maar we kunnen wel samen aan een gedeelde toekomst werken. De ketenen zijn verbroken!

Door Don Ceder op 24 juni 2021 om 18:54

“De beste manier om waardering te uiten? Ik wil vooral dat het goed is geregeld.” Dit zei een gezinshuisouder vorige week tegen mij. Ik was bij een gezinshuis, een plek waar uithuisgeplaatste kinderen worden opgevangen. Een kind zou als het kan het liefst zo veel mogelijk thuis of in de directe omgeving opgevangen dienen te worden. Als een kind noodgedwongen echter niet meer thuis kan blijven, is het heel belangrijk dat hij of zij zo veel mogelijk opgroeit in een gezinssituatie waar liefde en aandacht is. En dat gebeurt in zo’n gezinshuis, met de liefdevolle zorg van de gezinshuisouders. Helaas zijn er behoorlijk veel knelpunten in het systeem van de jeugdzorg.

Het was goed dat we er deze week in de Tweede Kamer over spraken. Het belang van de kinderen moet in de jeugdzorg centraal staan. Dat lijkt een no-brainer, maar helaas zitten er nu veel kinderen vast in het systeem. We zien te vaak dat kinderen vaak in een eindeloos traject belanden. Kinderen worden van het kastje naar de muur gestuurd en hebben te maken met wachtlijsten en onzekerheid, opnamestops en een wildgroei van verschillende aanbieders. Of ze zitten in een omgeving dat niet meer lijkt op een echt ‘thuis’. Er is moed en durf nodig om grenzen te verleggen en schotten weg te nemen. Schotten tussen ouders en zorgverlening, scholen en gemeente- en Rijksbudgetten. En laten we ouders tijdens een traject veel meer betrekken en waarderen. De emotionele steun, goedkeuring en betrokkenheid van ouders kan heel belangrijk zijn voor een kind.

Eén van de knelpunten in het systeem waar ik de komende periode mee aan de slag ga zijn de wachtlijsten na een rechterlijke uitspraak en ellenlange juridische procedures. Als advocaat heb ik jeugdzaken behandeld en het tijdsverloop voordat er duidelijkheid komt over de hulpbehoefte en toekomst van een kind in de knel kan en moet echt beter. Ik zie daarbij een belangrijkr rol voor een rechter die meer mogelijkheden krijgt om indien nodig tot een snelle oplossing te komen. Uiteindelijk zijn veel kinderen gebaat bij snellere duidelijkheid. De komende periode ga ik in gesprek met de Rechtspraak, Veilig Thuis, de Raad voor de Kinderbescherming, ouders en vooral kinderen zelf en hoop snel een voorstel richting de Kamer te sturen.

Ik stelde in het debat ook voor om de jeugdzorg te verbeteren met goed toegeruste professionals die bij lichte hulpvragen kijken naar zowel de lichamelijke, geestelijke als sociale aspecten. We willen de beste hulp voor alle jongeren, maar dat betekent lang niet altijd dat intensievere zorg altijd beter is. Zo’n professional is bijvoorbeeld een vooruitgeschoven post van de gemeentelijke jeugdhulp bij de huisarts en kan ook naar de bredere hulpvraag van een gezin kijken. Ik heb van veel gemeenten gehoord die al een dergelijke samenwerking met de huisarts hebben dat zo’n praktijkondersteuner jeugd erg goede resultaten oplevert en onnodige instroom wordt beperkt.

De komende jaren zal ik me inzetten voor de noodzakelijke veranderingen in de jeugdzorg. En daarbij zal ik vooral luisteren naar het kind zelf. Zodat elk kind de juiste hulp op het juiste moment krijgt. Goede ondersteuning nu waarbij het kind centraal staat, draagt bij aan een goede toekomst later.

Door Don Ceder op 24 juni 2021 om 10:44

Staatssecretaris moet in schrijnende asielzaken weer kunnen afwijken

Asieladvocaten, hoogleraren en wetenschappers kwamen in april met een zorgelijke waarschuwing. Er is sprake van een groot, ongehoord onrecht in asielprocedures. De misstanden rond de beoordeling van asielzaken hebben, zo schrijven zij, parallellen met de toeslagenaffaire. Om dit te staven kwamen de advocaten met een zwartboek vol schrijnende voorbeelden. Ze schetsen het beeld van een IND die onbuigzaam vasthoudt aan regels en de menselijke maat volledig uit het oog verliest.

De verschrikkelijke gevolgen van de toeslagenaffaire hebben voor een nieuw bewustzijn gezorgd in politiek Den Haag. Hoe voorkomen we dat iemand wordt vermalen in bureaucratie? Dat regels belangrijker zijn dan mensen? Belangrijke vragen, waarbij het vooral belangrijk is dat ze van een concreet antwoord worden voorzien. Laten we bij het zoeken naar de menselijke maat het vreemdelingenrecht niet vergeten.

Een deel van dat antwoord is mijns inziens dat de discretionaire bevoegdheid van de bewindspersoon moet terugkeren. Voorheen kon de staatssecretaris in schrijnende gevallen besluiten dat iemand die was afgewezen in de asielprocedure tóch in Nederland kon blijven. Door het politieke compromis dat we rondom het Kinderpardon sloten, verviel deze bevoegdheid. De mogelijkheid om een uitzondering te maken bij strakke regels blijft echter broodnodig. Voorbeelden zijn er genoeg. Als evident is dat regels onrechtvaardig voor iemand uitpakken, moet er ruimte zijn voor barmhartigheid en om af te wijken, al bij de eerste procedure.

Toen de discretionaire bevoegdheid nog bestond, kon deze op kritiek rekenen. Het zou, aldus critici, niet passen bij onze rechtsstaat om na een rechterlijke procedure de toetsing nog eens over te doen via de politiek. Dat zou asielzoekers aanmoedigen om de media op te zoeken, terwijl mensen die dat niet lukt, worden benadeeld. De terugkeer van de discretionaire bevoegdheid is ook niet de enige oplossing. Het ontslaat ons niet van de plicht te kijken hoe asielprocedures rechtvaardiger kunnen.

In de afgelopen maanden hebben schrijnende asielzaken opnieuw een gezicht gekregen. Dan denk ik bijvoorbeeld aan Davit en Nunë, twee kinderen uit Groningen, die uitgezet dreigen te worden omdat ze niet zouden voldoen aan het zogeheten ‘beschikbaarheidscriterium’ bij asielprocedures. Volgens de IND waren ze namelijk niet ‘in beeld’. Dit wekt verbazing, aangezien de kinderen bijvoorbeeld wél bekend waren bij de burgemeester en andere organisaties.

Dit voorbeeld roept de vraag op of het beschikbaarheidscriterium op deze manier niet te strikt wordt gehanteerd. Het lijkt duidelijk dat als asielzoekers bij andere instanties naast de IND in beeld waren, er gewoon aan is voldaan. Bovendien vraag ik me af of je überhaupt van jonge kinderen kan vragen ‘beschikbaar’ te zijn. Kan je hen daar verantwoordelijk voor houden? Dit voorbeeld laat zien dat het goed is om de uitvoering van het vreemdelingenrecht tegen het licht te houden.

Vandaag gaan we, naar aanleiding van het zwartboek van de asieladvocaten, daarom in de Tweede Kamer in gesprek over maatwerk en uitvoering van het vreemdelingenrecht. We spreken met onder andere hoogleraren, maatschappelijke organisaties en de IND. Samen met mijn collega’s en experts hoop ik zo te kijken hoe we tot asielprocedures komen die écht recht doen aan mensen. Dat betekent niet dat iedereen automatisch in Nederland zou moeten blijven.

Het gaat om rechtvaardig beleid met oog voor de meest schrijnende gevallen. Zo is het vreemdelingenrecht bedoeld. De terugkeer van de discretionaire bevoegdheid is daarbij geen silver bullet, maar een noodzakelijk ventiel als regels onverhoopt anders uitpakken dan bedoeld.

Dit opiniestuk verscheen eerder in Trouw.

Door Mirjam Bikker op 3 juni 2021 om 10:08

Kom met gerichte aanpak voor vaccinatie in kwetsbare wijken

Kwetsbare wijken zijn het hardst getroffen door corona. De huidige uitnodigingen en informatie zijn niet genoeg op deze wijken gericht. Voor iedereen is het natuurlijk een eigen afweging of je kiest voor een coronavaccin. Maar we moeten wel iedereen in de gelegenheid stellen om die keuze te maken. Nu zien we dat mensen in kwetsbare wijken deze kans niet altijd hebben. Dat moet echt anders en snel ook.

Daarom doe ik vandaag samen met de PvdA het voorstel om te komen met een aanpak om de vaccinatiegraad in kwetsbare wijken te verhogen. Wereldwijd en ook in Nederland blijven kwetsbare wijken achter op de gewenste vaccinatiegraad. Dat terwijl de kans op infectie in dichtbevolkte en kwetsbare gebieden groter is. Daarom moet er zo snel mogelijk een gerichte aanpak komen voor deze wijken. Zet bijvoorbeeld een prikbus in en breng extra vaccinatielocaties op vertrouwde plekken in de wijk zoals buurthuizen.

Door Carla Dik-Faber op 22 september 2020 om 19:52

Bijdrage coronadebat 22 september 2020

We kijken recht in de ogen van de tweede golf. We zien het aantal besmettingen in schrikbarend tempo oplopen. Alle ogen waren daarom vrijdag op het kabinet gericht. Wat gaat er gebeuren om het virus in te dammen? Natuurlijk, we moeten ons allemáál aan de basismaatregelen houden, zoals de anderhalve meter. Maar dan: het laatste rondje in de horeca mag niet meer geschonken worden. Is dit dan de dijk waarmee we de tweede golf gaan tegenhouden?

Maar dan eerst even een stap terug. De reden dat we nu weer extra maatregelen nodig hebben is omdat de belangrijkste pijler van het beleid, testen, traceren en isoleren, op losse schroeven staat. De vraag is dan ook of de corona-aanpak om de tweede golf te voorkomen niet spaak gaat lopen. Wat is de reflectie van het kabinet hierop?

Ik wil hierbij specifiek ingaan op de testcapaciteit. Dit is vanaf het begin een achilleshiel gebleken. Telkens zijn er beloftes gedaan die niet waar gemaakt konden worden. Als je in Den Haag woont en je hebt een test nodig, dan kun je over een paar dagen in Zierikzee terecht, als je al ergens terecht kunt. Ook zijn er signalen dat concurrentie tussen laboratoria de opschaling heeft gefrustreerd en dat de samenwerking tussen het ministerie, de GGD’en de laboratoria niet goed verloopt. Kan de minister ook hierop reflecteren?

Ik vraag het kabinet om duidelijk te maken hoe het het virus alsnog denkt te kunnen indammen en wat we kunnen doen om te voorkomen dat de ziekenhuizen opnieuw volstromen. Welke terugvalopties heeft het kabinet als over een week blijkt dat de huidige maatregelen niet afdoende blijken? Of ligt dit nu helemaal bij de regio’s? Graag een reactie.

Een groot zorgpunt blijft de capaciteit in de ziekenhuizen. Hoe staat het met de opschaling van de IC-capaciteit? Hoe worden de IC-verpleegkundigen hier nu bij betrokken, hebben zij ook zeggenschap over de keuzes die hierin worden gemaakt? Dit geldt ook breder, voor andere zorginstellingen. Worden ook zorgmedewerkers in bijvoorbeeld verpleeghuizen betrokken bij belangrijke besluiten?

Afgelopen vrijdag kregen we het bericht dat het beleid voor beschermingsmiddelen in de ouderenzorg in de eerste fase van de crisis wel degelijk gebaseerd was op schaarste. Dit terwijl de Kamer hier zó vaak naar gevraagd heeft. Het RIVM heeft vandaag laten weten dat de richtlijnen wél steeds gebaseerd zijn geweest op wetenschappelijke inzichten. Hoe zit het nu? Want zorgmedewerkers moeten erop kunnen vertrouwen dat hun veiligheid voorop staat. Erkent de minister dat hier iets niet goed gegaan is, ook niet in de communicatie?

Wat de aanpak ook is, deze staat of valt met draagvlak. En dus wordt alleen maar belangrijker dat dit kabinet transparant is en duidelijk maakt wat er wel kan, maar ook wat er niet kan en waarom niet. En aangeeft wat er niet of nog niet lukt en waarom niet.

Alleen op die manier kunnen we het vertrouwen van de samenleving in de aanpak behouden, of waar nodig terugwinnen. Want het succes van beleid staat of valt met draagvlak en met een gedeeld gevoel van urgentie. En daarvoor hebben we open communicatie nodig. Juist ook als er over bepaalde onderwerpen veel discussie is, bijvoorbeeld over de betrouwbaarheid van testen of over de samenstelling van een vaccin.

Om draagvlak te houden, moet de overheid duidelijk blijven communiceren. En daarbij geldt, zoals dat voor alles geldt: liever het eerlijke verhaal dan stoere taal.

Door Webredactie op 22 september 2020 om 19:14

Tijdelijke commissie Aardgaswinning Groningen

Vandaag is in de Tweede Kamer de Tijdelijke commissie Aardgaswinning Groningen opgericht. ChristenUnie-Kamerlid Stieneke van der Graaf is gekozen tot ondervoorzitter van deze commissie. Samen met de andere leden gaat ze een parlementaire enquête voorbereiden naar de aardgaswinning in de provincie Groningen.

Lees hier meer over de Tijdelijke commissie Aardgaswinning Groningen.

Het referendum was ooit vooral populair bij hoger opgeleide en politiek betrokken burgers, die meer individuele invloed wilden op de politieke besluitvorming. Na de korte ervaringen met het raadgevend referendum werd het middel ontdekt door andere groepen mensen, vooral door kiezers die lager zijn opgeleid en weinig vertrouwen hebben in de politiek. Mensen die niet de hele dag met de Haagse politiek bezig zijn, maar wél een middel willen om de politici te corrigeren als zij dat nodig vinden. In korte tijd kreeg de discussie over het referendum een heel ander karakter. Lange tijd hadden politici zich verzet tegen het referendum omdat zij meenden dat dit in strijd zou zijn met onze parlementaire democratie. Nu bleek het referendum juist een middel om het parlementaire stelsel te versterken en het vertrouwen in de democratie te herstellen. De nieuwe discussie leidde tot een andere uitkomst.

PvdA en GroenLinks, D66 en ChristenUnie, partijen die tweeënhalf jaar geleden nog tégen waren, lijken komende dinsdag vóór het bindend referendum te stemmen. Daarmee tekent zich nu een brede meerderheid af. Alleen VVD, CDA en SGP zijn nog principieel tégen. Die brede steun is nodig omdat voor invoering van dit bindend referendum ook een wijziging nodig is van de Grondwet. Dat betekent dat na de verkiezingen de wet opnieuw moet worden behandeld en dan de steun nodig heeft van tweederde van het parlement. Een aantal partijen heeft vorige week gebruik gemaakt van de mogelijkheid om flinke ‘drempels’ op te werpen voor het houden van een referendum. D66 wil voorkomen dat referenda kunnen worden gehouden over Europese verdragen. De ChristenUnie heeft een ‘uitkomstdrempel’ vastgelegd, zodat een flinke opkomst nodig is om een wet daadwerkelijk van tafel te halen.

In het Kamerdebat heb ik me tégen deze voorstellen uitgesproken, maar ik vrees dat die het dinsdag tóch zullen halen. Voor veel politici zijn hoge drempels nodig om te voorkomen dat het referendum door mensen ‘gemakkelijk’ zal worden gebruikt. Ik zie hoge drempels vooral als een uiting van angst voor het volk. Maar goed, ook met deze drempels zetten we een grote stap op weg naar een referendum. Dit kan de grootste democratisering worden sinds de invoering van het algemeen kiesrecht. Als de kiezers VVD, CDA en SGP na de verkiezingen van maart niet al te groot maken zit die tweederde meerderheid er straks ook in. Als ik terugkijk naar de afgelopen jaren lijkt de afschaffing van het raadgevend referendum tóch zinvol geweest. Het lijkt erop dat de afschaffing van dit oefenreferendum voor veel partijen alsnog de weg heeft vrijgemaakt om steun te geven aan dit écht bindende referendum.

Door Gert-Jan Segers op 16 september 2020 om 22:23

Aandacht voor wat echt telt (bijdrage Algemene Politieke Beschouwingen)

Bronnie Ware was een palliatief verpleegkundige in Australië. Jarenlang heeft zij gesproken met mensen die op hun sterfbed lagen. Zij luisterde naar hun verhalen. En na een tijdje, toen ze veel verhalen had gehoord, ontdekte ze patronen in die verhalen. En ze schreef ze op. Ze noemde de zaken waar stervende mensen het meeste spijt van hadden.

Alle mannen van die generatie, het ging toen om mannen, hadden spijt dat ze zo hard hadden gewerkt en daarmee veel van hun geliefden en hun kinderen hadden gemist.

Iedereen miste zijn of haar vrienden aan het sterfbed en had er verdriet over dat vriendschappen waren verwaterd.

En de meeste mensen hadden te veel geluisterd naar wat andere mensen van hen verwachten en waren daardoor niet trouw gebleven aan hun idealen. En aan wat ze écht belangrijk vonden.

Op ons sterfbed telt niet wat we hebben gepresteerd, niet hoeveel we hebben verdiend, niet wat columnisten van ons vinden, laat staan wat peilingen van ons vinden. Wat telt als we het meest kwetsbaar zijn, is dat er iemand is die onze hand vasthoudt. Dat er liefde is.

Eigenlijk weten we dit ook allemaal. Vriendschappen en relaties maken gelukkig en eenzaamheid is gif. Het is ingebakken in de schepping: je wordt en bent mens in relatie tot anderen.

En toch zijn grote politieke keuzes in ons land ingegeven alsof we vooral een individu zijn, zelfredzaam, onafhankelijk van anderen. Alsof we alleen maar rationeel en weloverwogen onze keuzes maken.

We weten dat het niet waar is, maar toch gaan grote politieke keuzes ervan uit dat vooral betaald werk ons gelukkig maakt en dat we zoveel mogelijk moeten verdienen. Het individualisme heeft de laatste decennia de toon gezet en er is een vorm van liberalisme die ervan uitgaat gaat dat we een homo economicus zijn. Terwijl we weten – of in ieder geval kunnen weten – dat het gewoon niet waar is.

De coronacrisis is niet ons sterfbed. Er is leven na deze crisis. Maar in deze crisis stond wel alles even helemaal stil. Of bijna alles. Veel viel ons uit handen. En daardoor leren we juist in deze tijd scherper te kijken. We zien beter wat niet deugt, wat niet werkt en we zien beter wat écht telt.

En wat we zien, is niet nieuw. Het zijn de verhalen die ik al hoorde van jongeren bij de totstandkoming van Coalitie-Y.

Stel je voor. Een jong stel. Ontmoet elkaar tijdens de studententijd. Boordevol idealen en hoop voor de toekomst. Vier studiejaren later zitten ze allebei opgezadeld met een enorme studieschuld. En als ze werk vinden, is er weinig kans op een vast contract. Ze verdienen genoeg om rond te komen, maar te weinig om echt iets op te bouwen. Ze verdienen te weinig om een huis te kopen, maar kunnen niet betaalbaar huren. Het ontbreekt hen aan zekerheid om keuzes voor de toekomst te kunnen maken. De kinderwens wordt even geparkeerd.

De minister-president zal deze verhalen herkennen, hij praat met jongeren van Coalitie-Y. Hij heeft de handschoen opgepakt en daar ben ik hem dankbaar voor. Hij zit geregeld met collega’s om de tafel met mensen van Coalitie-Y.

De verhalen van deze jongeren komen niet voort uit een soort natuurtoestand, maar komen voort uit politieke keuzes in ons belastingstelsel, op de arbeidsmarkt, de woningmarkt. Tussen ons en nieuw levensgeluk, tussen ons en de zorg voor elkaar, staan wetten en praktische bezwaren. En die wetten en praktische bezwaren komen uit deze Kamer.

De coronacrisis heeft nog scherper laten zien wat niet deugt. We zien dat ZZP’ers als eerste geholpen moesten worden. Zij zijn als eerste kinderen van de rekening van deze crisis en moeten middenin deze crisis op het sociaal minimum zien te overleven.

We hadden in ons land in de vorige eeuw lang een eerlijk sociaal contract met elkaar. We kregen allemaal de kans om te leren, we werkten hard, de overheid beschermde tegen uitbuiting, verdeelde de welvaart eerlijk en winsten van bedrijven vertaalden zich in hogere lonen. Werkgevers en werknemers vonden elkaar in eerlijke overeenkomsten en er waren bedrijven zoals het oude Philips. Ik heb er al eerder aan gerefereerd. Collega Dijkhoff heeft daar een prachtig beeld van geschetst, vorig jaar bij de Algemene Politieke Beschouwingen. Een goede werkgever die goed zorgde voor werknemers zoals zijn opa, een studiefonds voor hun kinderen zoals zijn moeder en een sportvereniging waar de mooiste voetbalclub van Nederland uit voortkomt. Maar dit sociaal contract is verbroken.

Het heeft geleid tot een generatie van stagnatie. Onze economie is de afgelopen 40 jaar sterk gegroeid en de Rabobank berekende dat 60% daarvan bij bedrijven terecht is gekomen, 40% bij de overheid, maar dat gezinnen al veertig jaar lang ongeveer hetzelfde besteedbare inkomen hebben. En dat is niet rechtvaardig.

We zijn in de afgelopen vier decennia iets kwijtgeraakt. Ons mensbeeld gaat mank. We lopen op één been. Wij zijn geen homo economicus. Wij zijn mensen die gedijen bij vriendschap, liefde, zorg voor elkaar, en zijn bestemd voor bloei. Is dit een open deur?! Laten we er dan alsjeblieft heel snel doorheen lopen en niet langer buiten blijven staan! Want wat nu nodig is, is beleid dat recht doet aan wie wij zijn. Wat nu nodig is, zijn nieuwe keuzes. En we kunnen ons laten aanmoedigen door wat Nelson Mandela ooit zei: Moge onze keuzes onze hoop reflecteren – en niet onze angst!

Ja, we kunnen bang zijn voor economische krimp en opnieuw alle kaarten op de groei van ons BBP zetten. We kunnen bang zijn voor mensen die anders zijn dan wij en onze grenzen gesloten houden. We kunnen bang zijn voor het verliezen van grote bedrijven en onze belastingen kunstmatig laag houden.

Maar we kunnen ook kiezen voor beleid dat niet onze angsten reflecteert maar onze hoop. En kiezen voor wat echt telt.

Het eerste dat echt telt is ‘zorg voor elkaar’.

Als ik vanuit hier, langs de Hofvijver, naar de Korte Voorhout loop, zie ik een welvarend land. Maar als ik de uitgang neem bij Lange Poten naar de Schilderswijk wandel, de wijk waar mijn zus op een basisschool werkt, dan houd ik mijn hart vast. Het is één stad, maar het zijn twee werelden. Het zijn twee wijken, vlakbij elkaar, en toch oneindig ver van elkaar verwijderd, door een breuklijn in deze stad.

En zo lopen er meer breuklijnen door ons land. En de coronacrisis maakt de breuklijnen alleen nog maar extra zichtbaar.

Tussen mensen zonder schulden en mensen met schulden.

Tussen gezinnen met een goed inkomen en mensen die nauwelijks kunnen rondkomen.

Tussen jongeren met wie het goed gaat en jongeren die vastlopen.

Tussen de Randstad die groeit en regio’s die krimpen.

En als we in deze crisis iets hebben geleerd, dan is het wel dat het aankomt op die zorg voor elkaar. Dat is wat ons mens maakt en dat is wat ons land zo mooi maakt.

Dat heeft in deze coronacrisis letterlijk handen en voeten gekregen door het fantastische werk van ons zorgpersoneel. Het is goed dat het kabinet werk gaat maken van betere werkomstandigheden, zodat mensen plezier in hun werk in de zorg houden. Het is goed dat er ook bonussen worden uitgekeerd, dit jaar en volgend jaar.

Maar er is wel meer nodig. En ik hoor graag van het kabinet hoe het het onderzoek daarnaar vormgeeft en hoe dat kan bijdragen aan betere waardering, meer zeggenschap en grotere arbeidsvreugde van het zorgpersoneel.

Het is mooi om te zien dat kabinet ook andere hoopvolle keuzes maakt.

Het verlaagt de lasten voor burgers en met het noodpakket helpt het mensen hun baan te behouden en dat is hoopvol.

Het kabinet trekt 150 miljoen uit voor hulp aan mensen met problematische schulden. En dat is hoopvol in een jungle waarin schulden handelswaar zijn geworden, waardoor mensen alleen maar dieper in de misère belanden. Ik wil het kabinet vragen om een waarborgfonds te starten waarmee schulden kunnen worden afgekocht en hierbij het overleg te zoeken met organisaties als Schuldhulpmaatje.

Het kabinet trekt ook extra geld uit, 150 miljoen, voor gezinnen met een laag inkomen, het verlengt de verhoging van het budget voor Jeugdzorg en dat is hoopvol voor jongeren voor wie het leven soms zwaar is.

En ik wil het kabinet aanmoedigen om hoopvolle stappen te blijven zetten. Zorg voor elkaar betekent ook samen verantwoordelijkheid dragen.

Bijvoorbeeld voor Noord-Nederland. Een regio met krimp en met Groningen als een provincie met breuklijnen. Letterlijk, scheuren in huizen, maar ook mentaal is er iets kapot gegaan daar. Daar is mentale hulp nodig, snel herstel en versterking van hun huizen. Maar er zijn ook banen nodig. Ik wil het kabinet vragen om de middelen die het ontvangt uit het Europese Just Transition Fund te investeren in Noord-Nederland. In werkgelegenheid in de energietransitie, zodat het koploper wordt in bijvoorbeeld de ontwikkeling van groene waterstof. Dat zou hoopvol zijn.

Samen verantwoordelijkheid dragen is ook nodig als het gaat om het Europees migratiebeleid. Daar zijn geen gemakkelijke antwoorden. Er wordt naar oplossingen gezocht, ook in Europa. Als er Europees een appèl wordt gedaan op ons, op Nederland, om mee te werken aan de herverdeling van vluchtelingen, dan wil ik het kabinet vragen daar serieus het gesprek over aan te gaan. En dan met een warm hart keuzes te maken.

Ik zei het al. Wat echt telt, is zorg voor elkaar.

En wat in de tweede plaats echt telt, is dat we ons niet moet blindstaren op de groei van het BBP, maar ons sterk moeten maken voor bloei van de samenleving.

Bij de presentatie van het groeifonds hoorde ik de minister van Financiën, minister Hoekstra, zeggen dat investeringen uit dit fonds moeten leiden tot groei van het BBP. Ik weet dat de doelstellingen van het fonds veel breder en rijker zijn, maar ik wil graag waken dat ook bij dit fonds er een fixatie komt op het Bruto Binnenlands Product.

In het boek Fantoomgroei, dat volgens mij nu zo’n beetje iedereen gelezen heeft, komen de schrijvers Noten en Heijne met een sprekend voorbeeld hoe die fixatie ons op het verkeerde been kan zetten. De olieramp in de Golf van Mexico was een ecologische ramp, maar bleek goed voor het BBP.

Dichter bij huis. Als ik minder ga werken om voor mijn moeder te zorgen is dat slecht voor het BBP, maar als ik een pakje sigaretten koop, is dat goed voor het BBP. Met andere woorden: we hebben een vreemde manier van meten of het goed met ons gaat.

Als ik iemand op straat tegenkom en vraag hoe het gaat, zou het vreemd zijn als diegene zegt: 60.000 euro.

Door de manier waarop we onze welvaart meten, weten we vaak wel de prijs, maar niet altijd de waarde van iets.

Ik wil het kabinet vragen hoe we het brede welvaartsbegrip dat we steeds beter kunnen hanteren ook kunnen inzetten bij de bepaling van de waarde van het groeifonds. Ik hoop dat de minister van Financiën die vraag heeft meegekregen. Misschien was hij al in overleg met de minister van Economische Zaken.

Daarnaast zou ik het kabinet ook willen vragen wat de lessen zijn als het gaat om onze afhankelijkheid van de wereldmarkt. De coronacrisis liet ons zien dat we voor onze mondkapjes afhankelijk waren van verre landen met wispelturig voorkeursbeleid.

Wat de ChristenUnie-fractie betreft is dit het moment om een brede analyse te maken van wat we als land echt nodig hebben, voor onze veiligheid, onze gezondheid, ons voedsel. Samen met het CDA doen we het voorstel om te komen tot een Planbureau voor de Veiligheid. Juist omdat we bij wat van waarde is niet afhankelijk willen zijn van een wereldmarkt waarin alleen de prijs telt.

Wat echt telt is dat we gaan voor bloei en niet alleen maar voor groei.

Wat echt telt is dat we zorgen voor elkaar.

Maar wat ook echt telt is dat we kiezen voor de schepping.

De feiten hoef ik niet te herhalen. De aarde wordt warmer en op steeds meer plekken extreem droog of juist extreem nat. De stijging van de zeespiegel versnelt, wat ook ons land in toenemende mate kan bedreigen. En jaarlijks verdwijnt er een oppervlakte van vier keer Nederland aan bos – veertig voetbalvelden per minuut. Netto.

Willen we goede rentmeesters zijn, dan moeten we door met de energietransitie.

Wij willen investeren in schone energie en niet langer afhankelijk zijn van olie uit het Midden-Oosten. Wij willen stoppen met gaswinning in Groningen en niet afhankelijk zijn van Rusland. Maar dat zijn wat abstracties en vaak ver van ons bed. Om die energietransitie dichter bij huis te brengen, moeten we komen tot een Nationaal Isolatieprogramma voor huizen, zodat energieverbruik verminderd wordt en kosten op de lange termijn worden bespaard. Inzetten op datgene dat waardevol is en de schepping op waarde schat – dat is rentmeesterschap. Samen met GroenLinks willen we het kabinet vragen om op korte termijn met een plan te komen voor isolatie, een nationaal, grootschalig en toegankelijk isolatieplan.

Vroeger of later blikken we terug. Net als die Australiërs met Bronnie Ware aan hun bed. En dan bedenken we waar we spijt van hebben. Waarin we tekort zijn geschoten. Wat mooi was, wat de moeite waard was, waar we dankbaar voor zijn.

Dit is de laatste begroting van dit kabinet en we gaan ongetwijfeld terugblikken.

Dit is de laatste Algemene Politieke Beschouwingen van veel Kamerleden en die gaan terugblikken op hun politieke loopbaan in dit Huis.

Nog even en dan kunnen we deze coronacrisis achter ons laten en blikken we terug op deze ongekende tijd.

En ooit komen we allemaal zelf in de herfst van ons leven en gaan we ook persoonlijk de balans opmaken.

En wat ik hoop is dat we in al die rollen die we hebben, bij de belangrijke keuzes die we maken en in het leven dat we leven, dat we trouw blijven aan onze idealen en het goede doen.

Mogen onze keuzes onze hoop reflecteren – en niet onze angst. Laten we kiezen voor wat echt telt. En ik wens daarbij het kabinet en de Kamer de zegen van God toe.

En als je dat nou niet zoveel zegt, dan nog één beeld. Ik hoorde het Malieveld langskomen, wat regelmatig volstond met boze mensen. Vlak voor het zomerreces, vlak voor de zomer, stond het ook vol met mensen die aan het bidden waren. Voor jullie allemaal, voor ons. En ook al geloof je niet, weet je gezegend.