Poliflw

Beleidsstuk duurzaamheid gemeente Tynaarlo

Inleiding

De afgelopen jaren werd steeds vaker gesproken over opwarming van onze aarde en klimaatverandering. Sommigen vonden dit doemdenken, sommigen bagatelliseerden het probleem, sommigen maakten zich ernstige zorgen. Wetenschappers hebben inmiddels aangetoond dat de wereldwijde opwarming van de aarde een feit is en dat deze veroorzaakt wordt door menselijk handelen. Het woord klimaatverandering wordt geregeld vervangen door het woord klimaatcrisis. De uitstoot van CO2 blijkt de grote boosdoener voor deze verandering.

De afgelopen jaren zijn er een aantal wereldtops geweest waar regeringsleiders probeerden tot afspraken te komen om de uitstoot van CO2 te reduceren. Echter de inschatting van de klimaatcrisis en de maatregelen die deze zouden moeten kunnen beteugelen worden wereldwijd verschillend beleefd. Economische, politieke en psychologische factoren belemmeren een doortastende wereldwijde aanpak. Doordat er geen wereldwijde consensus is over oorzaak en aanpak, is ook de Europese of de nationale aanpak onderwerp van heel wat discussie. Het zorgt ervoor dat we allemaal naar elkaar wijzen en afwachten totdat de ander als eerste beweegt.

Met sluiten van het klimaatakkoord in Parijs heeft de Nederlandse regering met een systematiek van Klimaattafels getracht om te polderen over het klimaat. Iedereen doet wat, iedereen draagt bij in de aanpak. Een resultaat van dit poldermodel is dat we allemaal een bijdrage moeten leveren in de energietransitie. Per regio en daarbinnen ook per gemeente moeten we een bod uitbrengen op welke wijze wij gaan bijdrage in het leveren van hernieuwbare energie. Voor de gemeente Tynaarlo wordt met ons bod in de RES duidelijk welke bijdrage wij op energiegebied gaan leveren in de wereldwijde problematiek van klimaatcrisis.

Het motto van ons college is “Samen, Open, Duurzaam”. Deze woorden duiden al een koers aan waar wij als gemeente naar toe willen. Het woord duurzaam is in het verband van dit stuk van groot belang. Leefbaar Tynaarlo realiseert zich dat de mondiale aanpak van de klimaatcrisis wellicht niet vanuit onze gemeente begint, maar de ernstige gevolgen van de klimaatcrisis liggen wel op ons bordje. Daarom willen wij doen wat mogelijk is om een echte bijdrage te leveren om deze levensbedreigende crisis te bestrijden. Voor scepsis is geen plaats meer, voor elan en vindingrijkheid maken wij ruim baan.

Groene long functie Tynaarlo

Gemeente Tynaarlo is de groene long tussen de steden Assen en Groningen. Het behoud van het groen is niet alleen toeristisch maar ook voor welzijn van onze omgeving van groot belang. De kleur Groen dient dus in grote mate te zien te zijn in onze omgeving (natuur, dorp en overgang daartussen).

Richtlijnen:

Groen voor Groen.

Bestaand groen moet zoveel mogelijk in stand worden gehouden. Bij het kappen van bomen dienen deze te worden vervangen door ander groen. Het kappen van grote monumentale bomen dient tot een uiterste te worden beperkt. Het plaatsen van een jong boompje vervangt nooit het kappen van een monumentale boom. Het lijkt Leefbaar Tynaarlo verstandig om te laten inventariseren hoeveel bomen er de laatste 5 jaren zijn gekapt en zijn geplant. En waar dit is gebeurd.

Groen voor grijs.

Belangrijke zichtlijnen of landschappelijk architectuur moet een groene uitstraling behouden. Ons uitzicht moet zo weinig als mogelijk worden veranderd door landschappelijk verstorende elementen (zoals bijvoorbeeld windmolens).

Groen en grijs.

Bouwplannen dienen maximaal aandacht te besteden aan de realisatie van een omgeving waarin Groen de voornaamste kleur blijft. Dat betekent dat voldoende aanplant van natuur moet worden meegenomen in de plannen.

Bewoners moeten zoveel mogelijk worden gestimuleerd om zoveel als mogelijk hun eigen omgeving te ‘vergroenen’.

Duurzame energie

Alle gemeenten in Nederland moeten in het kader van de Regionale Energie Strategie (RES) een aanzienlijke bijdrage leveren aan het opwekken van duurzame energie. Daarnaast hebben we als gemeente een eigen ambitie die minstens even groot is.

Richtlijnen:

Collectief opwekken duurzame energie is een must.

De RES nodigt onze gemeente uit op collectieve basis een reële bijdrage te leveren aan het doel dat gesteld is, namelijk in 2030 landelijk bijna 50% van onze energie duurzaam op te wekken. Daarnaast hebben we als gemeente een eigen ambitie om in 2030 volledig energie neutraal te zijn. Met andere woorden, net zoveel duurzame energie opwekken als we nodig hebben. Dat betekent dat de gemeente Tynaarlo plannen zal moeten ontwikkelen en uitvoeren die een significante bijdrage leveren aan deze landelijke doelstelling en aan onze eigen doelstelling.

De reeds in ontwikkeling gebrachte zonneparken moet zoveel als mogelijk worden gekopieerd, mits deze op eenzelfde wijze bijdragen aan de RES doelstellingen. Het ontwikkelen van zonneparken geniet de voorkeur boven de ontwikkeling van windmolens.

Collectieve energie coöperaties kunnen in dit licht onder bepaalde voorwaarden een bijdrage leveren aan de zelf op te wekken energie van de gemeente. Energie coöperaties bieden inwoners de kans verantwoordelijkheid te nemen om in eigen energieopwekking te voorzien, maar ook om daarin gezamenlijk te ondernemen. In een ontwikkeling waar de levering van energie steeds dichter naar huishoudens verschuift, is een energie coöperatie een belangrijke stap. Wij vinden dat de Gemeente Tynaarlo met raad en daad, inwoners die een dergelijke coöperatie willen starten, moet ondersteunen.

Individueel opwekken duurzame energie is een must.

Naast de collectieve bijdrage die een gemeente moet leveren, zal in het licht van de te halen klimaatdoelstellingen ook een significante bijdrage moeten worden geleverd door individuen. Eigenaren van bestaande woningen zullen maximaal moeten worden gefaciliteerd in het zelfstandig opwekken van energie voor de eigen behoefte.

Aan nieuwbouwplannen moeten hogere eisen worden gesteld met betrekking tot de eigen energievoorziening. Nieuwbouw zou minimaal voor 75% autarkisch (zelfvoorzienend van energie) moeten zijn. Dat stelt eisen aan de ontwerpen en de vergunningen voor die woningen. Voor gemeentelijke gebouwen zou die eis op 100% of meer moeten worden gesteld.

Ook zou de mogelijkheid om toiletten door te spoelen met grijs water in plaats van drinkwater beter moeten worden onderzocht en zou dit in nieuwbouw kunnen worden meegenomen.

Realistisch en pragmatisch opwekken duurzame energie.

In de tijd waarin we nu leven wordt het gebruik van fossiele brandstoffen steeds meer aan banden gelegd. Hiervoor dient een mix van duurzame bronnen in de plaats te komen.

Het behoud van de bestaande gasinfrastructuur kan daarin een rol spelen. Dit netwerk zou in de (nabije) toekomst kunnen worden gebruikt om gas, opgewekt uit bijvoorbeeld biovergisters, naar de huishoudens te transporteren.

Realistisch en pragmatisch betekent ook dat we als gemeente Tynaarlo ons concentreren in de grootschalige opwek van duurzame energie. Dat betekent dat Leefbaar Tynaarlo wil dat de gemeente zich richt op technologieën die zichzelf hebben bewezen. Op dit moment betekent dit dat zonnepanelen en biovergisters de twee richtingen zijn waar op korte termijn op zullen richten de oplossing ligt. Om redenen die te maken hebben met onze richtlijnen op het gebied van ‘Groen’ in Tynaarlo kiezen we bewust niet voor het plaatsen van grote industriële windturbines. Deze passen niet in de groene omgeving die wij voorstaan.

Het plaatsen van windmolens met een maximale hoogte van 15 meter bij een boerderij, zodat de boer in eigen energiebehoefte kan voorzien, vinden wij wel een goede oplossing. Tevens zou kunnen worden gekeken of kleine windmolens ook op bedrijventerreinen zouden kunnen worden toegepast. Een toepassing van windmolens bij woonwijken of dorpskernen zien we niet als een verstandige keuze.

Stimuleren kennisuitwisseling en innovatie op gebied van nieuwe technologieën.

Tynaarlo kent veel inwoners en ondernemingen die een hoge mate van kennis bezitten als het gaat om duurzame technologieën. De Gemeente Tynaarlo zou het ontwikkelen en innoveren met deze technologieën zo veel als mogelijk moeten stimuleren. Het actief bij elkaar brengen van inwoners en ondernemers met als doel het uitwisselen van kennis en vragen over duurzame technologieën zal hierbij hoog in het vaandel moeten staan.

De gemeente zou daar waar mogelijk ook een start moeten maken met de adoptie van technologieën die binnen de gemeentegrenzen zijn ontwikkeld. Op die manier wordt maximaal aanspraak gemaakt op het innovatieve vermogen van de inwoners en het bedrijfsleven in Tynaarlo.

In dat kader juichen wij het ontwikkelen van biovergisters op basis van fecaliën (poep en pies) van eigen inwoners toe. Dit is een voorbeeld van circulaire energieopwekking, die altijd beschikbaar “restafval” omzet in energie en lokaal geproduceerd kan worden.

Duurzaamheid is van iedereen, maar voor onze jeugd

De gemeente kan niet als enige de verantwoordelijkheid dragen voor een beter milieu. Iedereen in onze gemeente zal moeten meedoen. Iedereen zal een steentje moeten bijdragen. Onze jeugd zal de gevolgen van klimaatverandering en alle maatregelen het langst ondervinden. Leefbaar Tynaarlo vindt het ook belangrijk dat de jeugd nadrukkelijk wordt voorgelicht en betrokken bij de ontwikkelingen op gebied van een meer duurzame opwekking van energie.

Circulariteit

We hebben een lange geschiedenis achter ons waar we maar weg gooiden wat we niet meer nodig hadden. De resultaten daarvan zien we dagelijks in het nieuws.

Richtlijnen:

Gebruik producten zo lang mogelijk

Soms gooien we producten weg die het niet meer doen, terwijl ze vrij gemakkelijk kunnen worden gerepareerd. We moeten stimuleren dat het weggooien van producten zo lang als mogelijk wordt uitgesteld. Veelal helpt een kleine reparatie bijvoorbeeld al om een product een langere levensduur te geven. De Gemeente Tynaarlo zou moeten stimuleren dat producten makkelijker kunnen worden gerepareerd.

Geef ongebruikte producten een nieuwe bestemming of eigenaar

Onze afvalverwerking is dermate goed ingeregeld dat het heel makkelijk is om producten weg te gooien. Dat geldt ook veel voor producten die helemaal nog niet weg gegooid hoeven te worden. De Gemeente Tynaarlo zou moeten stimuleren om producten die nog door een ander gebruikt kunnen worden op een eenvoudige manier bij een nieuwe eigenaar te krijgen. Op die manier krijgt zo’n product een tweede leven.

Zorg dat afgedankte producten in een zo duurzaam mogelijk verwerkingsproces komen

De grijze en groene containers zijn een gewillig monster. Producten zouden in het juiste afvalverwerkingsproces moetenkomen, waardoor de energie die nodig is om het in een juist vorm om te zetten zo laag mogelijk is.

Stimuleer gebruik van regionale producten

Regionale producten kennen een zeer beperkte reistijd en daarmee een lage CO2 uitstoot. Gemeente Tynaarlo zou moeten stimuleren dat producten die op een logische wijze (dat wil zeggen: met een beperkt gebruik van brandstoffen en grondstoffen) worden geproduceerd, maar ook dat die hun weg vinden naar de consumenten in de gemeente. Het organiseren van een frequent georganiseerde markt met louter streekproducten zou een voorbeeld kunnen zijn.

Verminderen energieverbruik

Naast alle ontwikkelingen op gebied van verduurzamen van het opwekken van energie, kunnen de klimaatdoelstellingen niet worden gerealiseerd door het significant verlagen van ons energieverbruik. We moeten met z’n allen veel minder energie gaan gebruiken. Gemeente Tynaarlo zou initiatieven moeten stimuleren en steunen die bijdragen aan het verlagen van ons energieverbruik. Dat kan op diverse manieren, waarbij voorlichting en stimulering de voornaamste lijken te zijn.

Werken aan gedragsverandering

We kunnen het ons niet meer veroorloven op de oude voet door te gaan met het ‘opstoken’ van onze aarde. Het is ook niet voor niets dat met name ook de jeugd vraagt voor maatregelen die zorgdragen voor een meer duurzame toekomst. Het is ook deze jeugd die van ons vraagt nu in actie te komen.

Nu in actie komen betekent dat we verregaande maatregelen zullen moeten nemen, niet alleen op wereldschaal of op nationaal niveau. De maatregelen die we moeten nemen hebben betrekking op ons dagelijks leven. Kunnen we minder energie verbruiken dan we voorheen deden, kunnen we zelf energie opwekken, kunnen we de levensduur van producten die we gebruiken verlengen? Belangrijke vragen die we allemaal zullen moeten beantwoorden. Het zijn ook vragen die van nationale politiek, de regionale politiek tot aan de keukentafel moeten worden beantwoord.

Als partij willen we vooral inzetten op het positief benaderen van gedragsverandering. We nemen niets af, maar stimuleren om het anders te doen. Een actie zoals “iedereen doet wat”, waarbij allerlei inbreng in de etalage komt, kan bijdragen aan de noodzakelijke gedragsverandering.

Een andere mentaliteit is nodig om dit gedrag te veranderen. Het geluk ligt veel dichterbij en is veel toegankelijker als wij onze geest openstellen voor de alternatieven.

Werkgroep Duurzaamheid

Annemarie Machielsen

Jurryt Vellinga

Rolf  Akker

Afgelopen dinsdag kon de raad na het presenteren van wat de participatie ronde in Zuidlaren had opgeleverd, haar eerste technische vragen stellen aan het college. Er moest een duidelijk onderscheid worden gemaakt tussen technische vragen en het bedrijven van politiek, al wilden sommige partijen er toch een politieke discussie van maken. Leefbaar Tynaarlo vindt het aangeleverde stuk een prima start document, dat, mits goed vertaald, snel die besluiten kan opleveren waar we al zo lang op wachten. Echte technische vragen kunnen nog worden ingeleverd. Deze zullen binnen twee weken worden beantwoord zodat de fracties deze kunnen meenemen binnen hun fractie overleg.

Opmerkelijk was dat de VOZ het stuk naar de prullenbak verwees. Sprookjes, zo was hun oordeel. Daarmee wordt alle direct betrokkenen te kort gedaan, maar daar had het bestuur geen boodschap aan. Dat is verwonderlijk. De nog steeds actuele kadernota van 2014/2015 komt op vele punten overeen met wat nu is opgehaald bij de inwoners van Zuidlaren. Die kadernota is ontstaan door een grote inbreng van de klankbordgroep, een brede maatschappelijke afspiegeling van de Zuidlaarder inwoners, waar o.a de ondernemers ook onderdeel van waren. Indertijd had men toen dus goed werk gedaan, blijkt nu maar weer. De raad is toen ook akkoord gegaan met de nu nog actuele kadernota. Zelfs de VVD, die nu plotsklaps zeer kritisch is.

Op enkele punten moet natuurlijk nog duidelijkheid komen. Maar het totaal gaat niet alleen over supermarkten. Deze domineren wel erg in het nu voorgeschotelde beeld. Zo missen we het in nauw overleg met betrokkenen ingebrachte herstel van de Traverse, zodat men met een doorsteek vanaf de Brink naar de Traverse, Laarwoud en Tussenwater een prachtige recreatieve wandeling kan maken. Grotere terrassen op de Brink zijn ook in beeld, noodzakelijk om een extra impuls te geven aan de recreatie.  Dit onderwerp moet nog een duidelijker plaats krijgen in de kadernota. Ook het realiseren van een zorgcentrum moet er nog in. Tevens willen we dat er nog wordt gekeken naar een rondweg om het doorgaande verkeer te weren uit het centrum van Zuidlaren. En dan niet vergeten de clustering van de scholen en de sport accommodaties.

Waar we ons zorgen over maken is dat de ondernemers in het centrum, geen oog hebben voor de ondernemers  in bijvoorbeeld de Zuides, Westlaren en Annen. Een derde grutter in het centrum van Zuidlaren zal de doodsteek kunnen betekenen voor de leefbaarheid in genoemde wijken. Ook Annen zal een en ander dan gaan merken!

Samengevat, prima stuk dat zeker met enkele zinvolle toevoegingen een breed draagvlak zal kunnen krijgen in de Raad van Tynaarlo en bij onze inwoners van Zuidlaren.

Casper Kloos

Zuidlaren het middelpunt van vele activiteiten.

Het college heeft de raad een voorstel voorgelegd over het nieuwe centrum voor Zuidlaren. Het is de grote gemene deler van wat uiteindelijk aan voorstellen en denkwijzen is opgehaald over hoe Zuidlaren er de komende 40 jaren uit moet gaan zien.

Op het totale terrein PBH liggen kansen om op te pakken. Het centrumplan wordt integraal opgepakt en wordt vanaf nu het  integraal centrumplan genoemd. Het voorstel wat nu voorligt, ligt in lijn met wat Leefbaar Tynaarlo al langere tijd heeft aangegeven en komt in grote mate overeen met het oude plan van vorige ontwikkelaar Leijten. Het is een totaal plan. We kunnen dus niet ėėn detail er zo maar uit halen en daarmee aan de gang gaan. Alles heeft met elkaar te maken. De winkeliers, de horeca, zorg en wonen. Hun lijstje is ons wel bekend vanwege hun deelbelangen. Samengevat, een supermarkt, een zorgcentrum, woningbouw en niet onbelangrijk extra mogelijkheden voor een doorsteek naar het nog te herstellen Traverse, Laarwoud richting Tusschenwater. Het achterliggende terrein kan in fases worden ingevuld. Of er wel of niet een rondweg komt, ligt aan vele factoren. Duidelijk wordt dat het dorp er ook ook klaar voor is. Wel willen we de grote Brink niet omgetoverd zien als Blikvanger!

Samengevat, Leefbaar Tynaarlo kan prima uit de voeten met het door het college van Tynaarlo aan ons voorgelegde voorstel. Klap er op, nog enkele details in vullen en volgend jaar aan de slag. Dan is de RO wethouder van Leefbaar Tynaarlo weer aan zet. Met de aanvullingen eventueel vanuit de Raad, moet dit een eitje zijn.

Leefbaar Tynaarlo wil de aankomende jaren extra investeren in veilige en toegankelijke wandel-, fiets-, vaar- en ruiterroutes. Wij zijn als Tynaarlo de fiets- en wandelgemeente bij uitstek. Daarmee zijn wij het aan onze stand verplicht fiets- en wandelpaden duurzaam en goed te onderhouden.

Wij onderscheiden doorgaande fietspaden en recreatieve fietspaden. Doorgaande fietspaden willen we graag in beton laten uitvoeren, omdat dat comfortabeler en uiteindelijk goedkoper in beheer is. We willen vraaggericht werken en waar dat nodig is recreatieve fietspaden verbeteren. Dat kan in half-verharding, dan wel in beton.

We kennen de wens van vele inwoners om veilige verbindingen voor (jonge) fietsers tussen de verschillende dorpen te realiseren. Zo is er nog steeds de wens om de verbinding Donderen – Yde (Norgerweg) te voorzien van een veilig fietspad. Verder ligt er nog de afspraak om de Kerkweg/Verlengde Kerkweg tussen Yde en Vries over de Es heen te herstellen. Voor de aankomende jaren dus een uitdaging om dit te realiseren.

De Hoofdweg in Eelde-Paterswolde en het fietspad aan de Hunebedstraat vanaf de spoorwegovergang dorp Tynaarlo tot aan dorp Zeegse zijn door een test van het Dagblad v.h. Noorden uitgeroepen tot slechtste fietspaden van Drenthe. Wij vinden het van groot belang hieraan wat te doen. Hier wordt nu gehoor aan gegeven. De raad heeft besloten deze beide slechtste fietspaden samen aan te pakken.

Leefbaar Tynaarlo is voor de mogelijkheid van een plank (station) bij het dorp Tynaarlo. Het daarnaast gelegen terrein van Wijk en Boerema is nu nog een saneringsplek. Dit kan makkelijk omgetoverd worden tot een paar honderd parkeerplaatsen en ruime fietsenstallingen en fietsen verhuur voor recreatie o.i.d.  Dit zou Tynaarlo een volwaardig openbaar vervoervoorziening kunnen opleveren. Inwoners van Vries, Tynaarlo en Zuidlaren kunnen daarvan direct profiteren. Niet meer in de file richting Groningen. Neen, gewoon op fiets naar Tynaarlo en per trein naar Groningen of richting Zwolle.

De laatste tijd draaien we aardig door en voeren we verhitte discussies. Komt dat door de warmte? Denk het niet. Komt het door het klimaat? Misschien wel.

Actueel is het woordje duurzaamheid. Iedereen praat erover en ondernemers gebruiken het om zich in commerciële zin positief te onderscheiden. Duurzaamheid is natuurlijk een breed begrip. Samengevat komt het er op neer dat in een duurzame wereld wij, het milieu en niet onbelangrijk de economie met elkaar in evenwicht dienen te blijven. Duurzaamheid wordt het nieuwe verdienmodel. Misschien wel omdat er anders uiteindelijk niets meer te verdienen valt.

Om dicht bij huis te blijven krijgen we het nieuwe credo om van het gas af te gaan voorgeschoteld. Elektriciteit zou schoner en minder gecompliceerd zijn. Dus straks als we allemaal tegelijkertijd gaan koken en daardoor een piekbelasting veroorzaken, zitten we zonder stroom omdat bij de leverancier de stoppen er uit springen. Gas uit Rusland willen we niet, want we willen niet afhankelijk zijn van Poetin’s grillen. We willen wel afhankelijk zijn van olieleveranciers die met hun miljarden winsten dubieuze groeperingen financieren waar we niet mee om kunnen gaan. Een kerncentrale willen we niet, want het afval is een onafzienbaar probleem. Wel willen we centrales die worden gevoed met houtsnippers. Met gevolg dat duizenden hectare bos in Nederland verdwijnen. In verhouding dezelfde catastrofe als door de ontbossing van o.a. het Braziliaanse Amazonewoud wordt veroorzaakt.

Dan het probleem CO2 en stikstof. Bomen halen veel overtollig CO2 uit de lucht. Maar die kappen we massaal en verbranden die in energiecentrales. Ik krijg het er maar warm van. Misschien is het een ideetje om alle voertuigen met banden op te pompen met CO2! Dat is een prima opslag qua capaciteit. Alleen een beetje weinig en eenmalig.

Deze week verbreken we weer hitterecords. Onze energiehonger is nog niet gestild, terwijl we al slap in de schaduw hangen van de hitte. DE oplossing is nog niet te geven. Maar de zoektocht moet zo snel mogelijk tot resultaten gaan leiden, want zo redden we het niet op onze planeet. Deze week memoreren we dat het 50 jaar geleden is dat de eerste mens op de maan landde. Vanuit de ruimte gezien is onze planeet blauw. Vanuit mijn raam gezien is het grasveld bruin en zeer verhit.

CK2019

In geheim verband is een clubje bezig de mogelijkheden te onderzoeken van en te adviseren over de ontwikkeling van een verstedelijkingsgebied aan de zuidoostkant van de Noordzee. Dit kleine clubje denkt het gebied tussen de Stad Groningen en Hamburg/Bremen werkelijk tot stad te maken. Het wordt ontkend, maar we weten uit onze bronnen dat hier wel degelijk aan wordt gewerkt.

Tegelijkertijd is men, hierop voortbordurend, de mogelijkheid aan het onderzoeken hoe op slinkse wijze alsnog de kop van Drenthe aan de stad Groningen kan worden geplakt. Groot, groter grootst is het credo. Dat betekent dat allereerst volgens “dit clubje” op creatieve wijze TerBorch/Eelderwolde (lees de kop van Drenthe) zal moeten worden geannexeerd door de stad Groningen.

Het inlijven van de kop van Drenthe heeft vaker op de agenda gestaan. Waarschijnlijk ziet men nu jaren verder wel mogelijkheden. Haren is hiervan ook al het slachtoffer geworden. In 1975 hadden we de messen geslepen en de knuppels uit het vet gehaald. Toen wilde de regering de provincie Groningen uitbreiden met de kop van Drenthe, waaronder de gemeenten Eelde, Peize, Roden en Zuidlaren. Met de strijdkreet van “de kop hoort d’r op”, werd de 2e kamer in 1976 gedwongen af te zien van het landje pik. In 2019, 43 jaar later, ziet men dus opnieuw kansen. Dit wordt, zoals wel vaker, in achterkamertjes voorbereid.

De kans bestaat dat een aantal nationale of lees provinciale ruimtelijke belangen door middel van vereenvoudiging van wet- en regelgeving gaan prevaleren boven beroepsmogelijkheden voor gemeenten en inwoners. In dit geval zal dan de provincie Drenthe zich duidelijk moeten uitspreken. De vraag is natuurlijk hoe de landelijke politieke partijen zich in de Provinciale Staten gaan opstellen. Het inlijven van Haren bij de Stad is ook door de politiek in Den Haag en Provinciale Staten ondersteund. De volgende stap is dus nu Noord Drenthe.

Gevaren.

Het verder verstedelijken van de groene long tussen Assen en Groningen zal directe invloed kunnen krijgen op de kurk waar de economie in Noord Drenthe op drijft. Namelijk recreatie. De groene long is van essentieel belang om deze groene economie in de benen te kunnen houden. Miljoenen worden of zijn hier al in ons groen geïnvesteerd. Zie de ontwikkelingen in de Onlanden,  het Tusschenwater, de zuidoever van het Zuidlaardermeer en het gebied van de waterlopen Hunze en Drentse Aa. Pareltjes, waar we trots op zijn en die door verstedelijking op langere termijn om zeep dreigen te worden geholpen.

En nu:

Het draagvlak voor een samenvoeging van beide buurprovincies of gedeelten daarvan ontbreekt. Evenals de noodzaak daarvoor. Voor een goede samenwerking is een fusie ook niet nodig. “Drenten willen Drenten blijven”. De eigenheid van Drenthe is het beste geborgd binnen haar huidige provinciegrenzen.

De samenwerking binnen de Regiovisie Groningen-Assen 2030 kan rustig verder worden uitgewerkt. Clustering van de twee noordelijke provincies is hiervoor niet nodig. Een fusie is dan ook een station te ver. Een NS station in Tynaarlo is natuurlijk wel welkom!

Samengevat:

Er is geen draagvlak of noodzaak voor het annexeren van Noord Drenthe. Het vergt trouwens veel tijd, energie en weggegooid geld, die je beter kunt steken in zaken die er echt toe doen, namelijk de economische vooruitgang van het noorden en het uitbouwen van de noordelijke samenwerking. Daarbij Friesland niet vergetend!

Boodschap aan het clubje in de achterkamertjes: zet je in voor de mijnbouwschade en de gevolgen daarvan in Noord Nederland. Dáár zijn we meer mee gebaat.

C.H. Kloos, Leefbaar Tynaarlo

Vakantietijd, voor wie?

De laatste raadsvergadering is geweest. Na afloop even dik doun in toene. De eerst volgende raadsvergadering zal zijn 10 september. Wat een weelde en wat moeten we met onze tijd? Terugkijkend hebben we het afgelopen half jaar toch weer veel bereikt. Op de valreep hebben we de rentepercentages kunnen verlagen bij de gemeentelijke kredietbank voor hen die een inkomen hebben van 120% van de bijstandsnorm. Ingaande 2020. Een ruggensteuntje voor wie het hard nodig hebben. Unaniem heeft de raad de perspectiefnota 2019 en voorjaarsnota goedgekeurd. Een hoogtepunt!  De begroting voor 2020 zal daar naar worden ingericht. Zeker er liggen nog enkele moeilijk dossiers. Denk aan de centrumplannen voor Eelde en Zuidlaren en het transferium De Punt. Maar ook hier zullen we als coalitie er wel uitkomen. In stilte wordt het mogelijk maken van de bouw van 75 woningen in Diepsloot 3 in Vries voorbereid. De participatie ronde in Zuidlaren ligt prima op koers en daar kunnen we dit jaar nog een doorbraak noteren.

Telt ook voor Eelde. Jammer dat enkelen zich zeer negatief uiten hierover. Advies is dan ook maar eens te glimlachen naar de zogenaamde problemen en je zult zien dat deze zich dan van de andere kant laten zien!

We hebben er voor gezorgd dat alle culturele uitingen die de leefbaarheid in de benen houden in onze dorpen en wijken een waarderingsbijdrage kunnen krijgen. Ook het Leefbaarheidsfonds blijkt steeds meer gebruikt te worden. Niet vergeten dus.

Het startdocument participatieplan omgevingsvisie werd unaniem aangenomen. Glasvezel is/wordt geheel uitgerold over de gehele in gemeente. Bouw supermarkt in Eelderwolde is van de baan en beperkt natuur wonen in Schelfhorst is mogelijk gemaakt. De proef voor kleinschalige windturbines is nu ook mogelijk.

En natuurlijk er zijn nog tig andere zaken die we kunnen noemen waar vooruitgang is geboekt maar voorlopig onder de pet worden gehouden. Een broedende kip moet je namelijk niet storen. Verder heeft de fractie een folder in de markt gezet waarmee senioren met minimale inkomsten op weg kunnen worden geholpen naar een wat betere (financiële) leefsituatie. En ja, onze fractie heeft een positieve grondhouding afgedwongen door de raad voor het initiatief Oal Gloep een schaats- skeelerbaan in Vries te realiseren.

Samengevat, we zijn niet ontevreden. Er is zeker waarneembaar een andere wind. Maar als zoveel andere zaken, we kunnen het niet alleen. Blijf ons daarbij helpen. Hoe, hou ons gevraagd en ongevraagd op de hoogte wat er in UW leefomgeving gebeurd of nodig is. Dat is de basis om het 2e half jaar als raad ook positief te kunnen afsluiten.

Een ieder fijne en rustige vakantie en kom allemaal weer gezond terug. Ondertussen waken wij over de gemeente bij uw afwezigheid!

Elk jaar krijgt de raad een jaarrekening voorgelegd van het afgelopen jaar. In dit geval de jaarrekening over 2018. Voor de nieuwe coalitie van Tynaarlo even spannend. Is zij bij machte geweest de financiën sluitend te houden of zitten er toch nog enkele rimpeltjes. Leefbaar Tynaarlo in de persoon van A. Wouterson liet hierover zijn licht schijnen. Deze kunt U hieronder nalezen. We kunnen verklappen dat we als coalitie over 2018 tevreden kunnen zijn!

Jaarrekening 2018

Voorzitter, we willen beginnen als Leefbaar Tynaarlo met eerst ons compliment te geven richting de afdeling financiën. De beantwoording van de ruim 79 technische vragen gesteld vanuit de fracties over de jaarrekening 2018 zijn snel beantwoord. Van de kant van Leefbaar Tynaarlo heeft dit geen nieuwe vragen opgeleverd. Onze dank daarvoor. De eerste jaarrekening 2018 van dit college, zo hebben we ook mogen vaststellen, blijkt positief te zijn afgesloten. Voor 2019 en verder lijkt dit ook positief. Ongewis blijft wel waar Den Haag ons nog mee opzadelt. Het over de schutting gooien van taken met kortingen van wel 40% begint zo langzamerhand problemen te geven bij de financiële huishouding in Tynaarlo. Misschien voorzitter moeten we zaken teruggeven of weigeren uit te voeren als er onvoldoende middelen bij worden geleverd. Maar dat terzijde.

We zijn blij voorzitter dat bij de warme overdracht en het financieel bijpraten door de afdeling financiën de volgende jaarrekening aanmerkelijk dunner zal gaan uitvallen. Nog begrijpelijker en overbodige teksten weglatend. We zijn benieuwd. Tegelijkertijd is het goed te overwegen om de voor- en najaarsbrief te gaan vervangen door een halfjaarlijkse verantwoordingsbrief. Daarmee druk van de ketel halend voor de afdeling financiën en de aangeleverde cijfers nog actueler kunnen maken. De mei- en septembercirculaire veroorzaken te vaak stress en druk op de afdeling om de voor- en najaarsbrieven op tijd klaar te krijgen. We zien graag voorstellen hierover tegemoet van het college richting raad. Al met al voorzitter, complimenten aan zowel de organisatie als uw college en we kunnen vaststellen dat u bent geslaagd voor dit eerste regeringsjaar. Leefbaar Tynaarlo zal dan ook akkoord gaan met het voorliggend stuk.

Wel hebben wij nog een volgend voorstel:

Onlangs hebben de fracties van Leefbaar Tynaarlo en D66 aan het college een verzoek gedaan om te bezien of het rentepercentage dat de GKB in rekening brengt kan worden verlaagd.

Het college heeft om verschillende redenen hierop afwijzend gereageerd.

Het verlagen van het rentepercentage zou risico’s met zich meebrengen. Het zou een aanzuigende werking hebben. Dit is een aanname voorzitter. Wij hebben als Leefbaar Tynaarlo aangegeven dat het voor een beperkte doelgroep geldt, namelijk voor hen met een minimum inkomen van maximaal 120% van de bijstandsnorm.

Om het percentage te kunnen verlagen tot maximaal 5% is jaarlijks een dekking nodig van € 12.500. Dit is te beschouwen als structureel beleid en gelet op de tekorten in het sociaal domein zou dit een onverantwoorde uitgave zijn.

Op zich zou je het hiermee eens kunnen zijn. Echter uit de jaarrekening 2018 blijkt dat we een voordeel van € 150.000 op de uitgaven bijzondere bijstand hebben.

Leefbaar Tynaarlo en D66 willen daarom het volgende voorstellen:

Rentepercentage GKB verlagen naar maximaal 5% voor hen die een inkomen hebben van maximaal 120% van de bijstandsnorm voor een periode van voorlopig  2 jaar. Na een evaluatie bezien of dit kan worden voorgezet. De dekking komt uit het voordeel van € 150.000 op de uitgaven aan de bijzondere bijstand.

Het college heeft toegezegd binnen 14 dagen met een reactie te komen. Zo niet zal Leefbaar Tynaarlo en D’66 gezamenlijk een amendement indienen tijdens de behandeling van de Perspectiefnota 2019.

De kop is eraf. Het eerste jaar zit erop. En nog wel het belangrijkste we hoeven ons niet te verantwoorden om het feit dat we succes hebben gehad.

De samenwerking binnen de coalitie is waterproof gebleken. Er was even wat koudwatervrees en we moesten even wennen aan de nieuwe situatie, maar het onderlinge vertrouwen blijft onverminderd.

De grootste kunst is wel geweest om zelf te veranderen met als effect dat alles veranderde. Vanaf het oprichten van Leefbaar Tynaarlo zaten we in de oppositie. We hebben ons met regelmaat fel gekeerd tegen de gevestigde orde. We gingen er vaak genoeg met gestrekt been in. Deze strijdbaarheid zit in ons partij-DNA. Toen we de grootste partij werden en een coalitie mochten vormen, werd een andere rol van ons verwacht. Wij opteerden voor een raadsprogramma, maar ook andere partijen moesten wennen aan de nieuwe situatie en konden op dat moment niet over hun eigen schaduw heen stappen. Er kwam dus een coalitieprogramma, maar dan wel eentje nieuwe stijl: gericht op samenwerking, met een open oor voor onze inwoners en gericht op duurzaamheid.

Onze wethouders zijn nu wel zo’n beetje ingewerkt, ze weten populair gezegd hoe de hazen lopen en er is rust in de tent. Dit laatste is wel een verademing na zoveel jaar de strijd aan te moeten zijn gegaan. Samen met de coalitie hebben we achter de coulissen de wind er goed onder. Alle vervelende dossiers hebben we dan ook naar voren getrokken, omdat duidelijk is gebleken dat vooruitschuiven je blijft achtervolgen. Het vorige college had tot op de dag van de verkiezingen vergaande beslissingen genomen in dossiers waar wij een volstrekt andere mening over hadden. Deze dossiers moeten wel zorgvuldig worden afgerond, want als overheid moeten we betrouwbaar zijn, maar als partij hebben we ook onze eigen visie en achterban.

Dus is het dossier TerBorch afgerond. De raad heeft hier enkele jaren geleden opdracht voor gegeven. Een groot compliment aan de ambtenaren. Ook zij hebben de boodschap begrepen en het is nu aan de raad voorgelegd. De raad heeft in deze het laatste woord.

In Tynaarlo is er ook de angst voor grote gevolgen door mijnbouwschade. Dit dossier hebben we kunnen onderbrengen bij onze burgervader die mijnbouw- en aardbevingsschade in zijn portefeuille heeft gekregen. Ook hebben we tijdens de bekende aardbevings-cafés van de LT-fractie, het Drents Gasberaad opgericht. Dit zal direct met de hogere overheden in overleg treden. Een van de grote gasvelden ligt onder Vries. We weten wat de gevolgen kunnen zijn.

Woningbouw. We gaan niet terugkijken waarom een en ander zo stroperig is gebleken. Wel kunnen we vaststellen dat ook dit dossier door ons voortvarend optreden in gunstig vaarwater is terecht gekomen. De kern Vries krijgt eindelijk haar zo broodnodige uitbreiding. Samen komen er 100 nieuwe woningen aan de Tynaarlosestraat, de locatie van voorheen de ontmoetingskerk en Diepsloot 3 (Vries Zuid) We gaan er nog steeds vanuit dat volgend jaar veel bouwactiviteiten zullen gaan plaatsvinden in Vries. Ook de Groeve is niet vergeten en krijgt op termijn ook enige uitbreiding.

En ja, ook in Zuidlaren is het spel op de wagen. Het Centrumplan Zuidlaren en de PBH zijn voortvarend opgepakt. Participatie speelt hier een grote rol. De eerste bijeenkomsten met burgers en ondernemers zijn afgerond. De raad krijgt hier een verslag van. Vast staat dat het bekende domino-effect ook hier telt. Belanghebbenden in de zorg hebben zich verenigd en aangegeven op het voor terrein van de PBH een zorgcentrum te willen realiseren. Ook zijn er aanwijzingen dat de Traverse, voorheen onderdeel van het Laarwoudbos zal worden hersteld. Vanaf de Brink is er dan een prachtige wandelroute ontstaan door de Traverse, Laarwoud en aansluitend op het Tusschenwater. Daarmee krijgt de recreatieve sector een extra duwtje in de rug.

De jeugd is de toekomst. Veel besluiten die genomen worden, hebben invloed op de volgende generatie inwoners. Daarom is het belangrijk jongeren nu al te betrekken bij ons beleid. Dus wordt op de scholen uitleg gegeven hoe de gemeentepolitiek werkt. En, er komt een Jongerenraad. Binnenkort zal deze zich presenteren. Ook LT zal een jongerenraad krijgen om ons te adviseren over punten die zij van belang vinden.

De beste wijze om iets te leren is er les in geven, maar dan wel in een mooie en functionele school. Dus is daarop geïnvesteerd. Het goed onder dak brengen van het onderwijs vordert dan ook gestaag. De Vijverstee en Holtenhoek zijn in een nieuw jasje gestoken. Dat telt ook voor het Oelebred in het dorp Tynaarlo. Eelde zal nog dit jaar volgen en zal tevens twee grote sporthallen rijker zijn. Zuidlaren zit in de koker. Erg jammer is wel dat het vervolgonderwijs uit de kern Zuidlaren verdwijnt.

De beweegtuinen krijgen ook vorm. De Groeve is als eerste druk bezig hier invulling aan te geven.

Cultuur krijgt ook extra aandacht. Zeker die culturele zaken die er al zijn kunnen een waarderings-schouderklopje ontvangen. Het Leefbaarheidsfonds blijkt haar vruchten af te werpen. Vele zaken die voorheen niet kunnen, worden met hulp van het Leefbaarheidsfonds gerealiseerd. Oproep: maak er gebruik van.

De ondernemende wereld in Tynaarlo wordt veelvuldig door het college bezocht. Uiteindelijk zijn zij de kurk waar de economie in Tynaarlo op drijft. Denk daarbij aan werkgelegenheid en inkomsten voor de gemeente Tynaarlo en haar inwoners.

En, het is gelukt. Het groenafval kan gratis aan de straat worden weggezet of worden aangeleverd op de gemeentewerf. Het leuke is dat we steeds minder grijze containers aan de weg zien staan. Dat zou kunnen betekenen dat deze straks maar één keer per maand aan de straatkant gezet kan worden, met een kostenverlaging tot gevolg. We wachten de evaluatie hierover eerst af.

Binnenkort komt het begraven weer aan de orde in de raad. Waarschijnlijk voor de zomervakantie. De raad kan dan kiezen voor wel of niet kostendekkend begraven. Ook hebben we een akkoord over het opzetten van een herinneringsbos. Er wordt nog gezocht naar een goede locatie.

Leefbaar Tynaarlo kijkt terug op een mooi en succesvol eerste jaar. We weten dat we dit niet alleen kunnen. De coalitie blijkt dan het middel te zijn waar samenwerking tot resultaat leidt. We weten ook dat we echt het verschil kunnen maken voor onze inwoners en we kunnen steeds vaker zelf de koers gaan bepalen. Het goed doen voor onze inwoners en onze eigen ondernemers staan centraal en we hebben onze voelhorens diep in onze gemeenschap. Vol energie gaan we ons tweede jaar in, waar duurzaam centraal komt te staan. Dit samen met onze coalitiepartners. Alle samenhang in onze coalitie is te danken aan de verbinder. Laten wij dan die verbinder zijn.

Franke denkt in eerste instantie aan Chinezen die met velen tegelijk de wereld in trekken. Het Unesco Global Geopark de Hondsrug zou volgens hem wel eens een geweldige aantrekkingskracht op hen kunnen hebben.

Het gemeenteraadslid voor Leefbaar Tynaarlo wil in elk geval voor elkaar krijgen dat de mogelijkheden worden onderzocht. Hij ziet al voor zich hoe met enige regelmaat een

vliegtuig met 300 Chinezen koers zet naar Europa, waarna zij in kleinere groepen een toer maken langs een aantal Unesco Geoparken.

,,Groningen Airport Eelde (GAE) kan daarbij mooi als een van de Europese hubs fungeren. En daar kunnen wij weer van profiteren, want het idee is dat natuurlijk ook andere passagiers meevliegen’’, aldus Franke.

Volgens Franke zorgen Chinezen in deze opzet voor voldoende passagiers (,,de basis’’) op vluchten tussen Eelde en – bijvoorbeeld – Girona (bij Barcelona), Lissabon, Praag, Napels of Larnaca (op Cyprus). ,,Het grote vliegtuig uit China kan bijvoorbeeld op Cyprus landen, waarna de toeristen verder reizen met andere vliegtuigen.’’

Aan Geoparken is hier geen gebrek, weet Franke. De helft van de circa 140 Unesco Global Geoparken in de wereld is verdeeld over 21 Europese landen. De meeste liggen in Spanje (12), Italië (10) en Frankrijk (7). Net als Nederland hebben België, Cyprus, Denemarken, Finland, Hongarije, Kroatië, Roemenië, Slovenië en Tsjechië er maar één.

,,Eelde kan ook als uitvalsbasis dienen voor een van de parken in Duitsland (Terra Vita bij Osnabrück) en natuurlijk past een bezoek aan de Waddenzee hier ook perfect bij. Dat is een van de 209 natuurparken die bekend staan als Unesco Werelderfgoed.’’

Of Chinezen zo gek zijn op parken, weet Franke niet. ,,Maar het lijkt er wel op. Van de andere 70 parken in de wereld, van Canada tot Indonesië en Iran, liggen er maar liefst 37 in China. Ze kennen ze en zijn er kennelijk dol op.’’

De provincie Drenthe en recreatieondernemers proberen met bezoeken aan China (de provincie opende er onlangs een toeristische uitvalsbasis in Jiaxing) en het uitnodigen van Chinese journalisten en proefgasten al langer Chinezen te interesseren, maar Groningen Airport Eelde speelde daarbij tot dusver geen rol.

Franke en zijn partner Arno de Jonge weten al onder welke naam de vliegtuigen hun toer kunnen maken: TopDutch Airlines. Naar de noordelijke marketingcampagne TopDutch, die nieuwe internationale bedrijven moet trekken.

Ze hebben al een website gelanceerd: www.topdutchairlines.nl. ,,Het is aan noordelijke ondernemers om de toeristen hier verder te verwennen. The Grone, dat voor bezoekers busdagtochten aanbiedt vanuit Groningen, is wat dat betreft een mooi voorbeeld.’’

Franke hoopt dat de luchthaven het idee oppakt en 50.000 euro in een serieus onderzoek steekt. ,,Dit plan brengt een constante stroom reizigers op gang en de andere re-gio’s met een Geopark, met dezelfde belangen, zullen graag meewerken. De directeur van het vliegveld is nog niet enthousiast, maar ze kunnen beter deze kans oppakken dan blijven praten over kansloze hub-lijntjes die het aantoonbaar al jaren niet redden.’’