Poliflw

Ook deze zomer worden we weer opgeschrikt door berichten over verdrinkingen. Jongeren kwamen in de problemen in de verraderlijke omstandigheden op zee, maar ook het bericht over de Pool die zelf het leven liet nadat hij de levens van anderen redde maakte veel los. SP-Kamerlid Michiel van Nispen is geraakt door deze berichten: ‘Verdrinkingen zijn grote tragedies. Voor nabestaanden, maar ook traumatisch voor omstanders en reddingswerkers. Afgelopen weekend hebben we bijvoorbeeld gezien dat de omstandigheden aan zee buitengewoon riskant waren. De Reddingsbrigade waarschuwt, redt levens, en doet wat ze kan. Maar ook deze zomer wordt weer duidelijk dat we in Nederland meer kunnen en moeten doen om verdrinkingen te voorkomen. Er is actie nodig, dat is door al deze trieste berichten helaas weer bevestigd.’

SP-Kamerlid Van Nispen presenteerde vorig jaar een actieplan. Daarin wordt onder andere het belang onderstreept dat alle jongeren goed leren zwemmen, vervolgens ook blijven zwemmen, maar ook onderwezen worden in de gevaren en risico’s van open water, bijvoorbeeld muien bij zee. ‘Dat is belangrijk omdat dit natuurverschijnselen zijn die niet iedereen kent, mensen onderschatten de omstandigheden nog steeds te vaak’, aldus Van Nispen. ‘De Reddingsbrigade heeft een belangrijke taak. Er wordt veel voorlichting gegeven en ze verrichten reddingswerk. Maar juist de Reddingsbrigade is nu in de financiële problemen en de regering is hen tot nu toe niet te hulp geschoten. Dat vind ik onbegrijpelijk, de Reddingsbrigade moet nu zo snel mogelijk in staat worden gesteld te werken aan haar missie, veiligheid in en bij het water. Ik ga de minister opnieuw vragen actie te ondernemen, in het belang van de zwemveiligheid van ons allemaal, om zoveel mogelijk verdrinkingen te voorkomen.’

In Nederland verdienen criminelen per jaar tussen de 15 en 20 miljard euro. De Nederlandse overheid weet van dat gigantische bedrag slechts 77 miljoen euro af te pakken en terug te geven aan de samenleving. 'Dat is ronduit bedroevend en niet uit te leggen aan al die mensen die zich wel netjes aan de wet houden', aldus Michiel van Nispen, woordvoerder Justitie. Hij eist dan ook actie van het Kabinet om meer misdaadgeld af te pakken.

Al jaren vraagt de SP aandacht voor het afpakken van geld dat verdiend is door criminele activiteiten. Van Nispen: 'Als we georganiseerde criminaliteit een halt toe willen roepen dan moeten we criminelen raken waar het pijn doet: in hun portemonnee. Het kabinet zou er goed aan doen fors meer te investeren in het afpakken van crimineel vermogen.'

De Nederlandse samenleving wordt nu elk jaar voor minstens 15 miljard euro bestolen door criminelen. 'We laten nu miljarden liggen bij criminelen. Dat is niet alleen onrechtvaardig maar dat geld is hard nodig voor onze publieke sector: zorg, onderwijs en veiligheid.'

Minister Ferd Grapperhaus van Justitie en Veiligheid wil meer gebruikmaken van zelfonderzoek. Hierbij laat het verdachte bedrijf de veronderstelde fraude of corruptie onderzoeken door advocaten die door het bedrijf zelf zijn ingehuurd. Hun onderzoeksrapport wordt overhandigd aan het Openbaar Ministerie (OM), dat daarop een eventuele vervolging en afdoening baseert. Zo ligt het risico op de loer dat het OM zich baseert op partijdig en zelfs misleidend onderzoek.

Fraudezaken zijn complex en de opsporingsdiensten en het OM hebben beperkte onderzoekscapaciteit. Door het leeuwendeel van het onderzoek bij een door de verdachte ingehuurde advocaat neer te leggen, hoopt Grapperhaus op ‘efficiencyvoordelen’. Ook advocatenkantoren spinnen hier garen bij. Er is immers veel geld gemoeid met deze uit de Angelsaksische wereld overgewaaide trend.

Het is goed dat fraude en corruptie worden opgespoord en vervolgd. Het is ook positief als bedrijven zelf schoon schip willen maken. Maar bij zelfonderzoek door advocaten zijn kritische kanttekeningen te plaatsen. Advocaten zijn immers bij wet verplicht om te handelen in het belang van hun cliënt en dienen daarom partijdig te zijn. Dit maakt hun rol moeilijk verenigbaar met die van onafhankelijk, objectief onderzoeker. Als de bedrijfstop wetenschap had van fraude, kan van een advocaat niet worden verwacht dat hij hierop de nadruk legt in het zelfonderzoeksrapport. Bovendien leidt een al te kritische blik op de opdrachtgever misschien niet tot een vervolgopdracht.

Grapperhaus meent dat het tuchtrecht genoeg garanties biedt. Maar het  tuchtrecht bevat hiervoor geen specifieke bepalingen. De enige concrete bescherming is het verbod voor advocaten om onjuiste informatie te verstrekken. Maar het tuchtrecht verbiedt de advocaat niet om feiten te verzwijgen, af te zwakken, of derden verdacht te maken. Bovendien mogen advocaten zich beroepen op hun verschoningsrecht en weigeren om nadere toelichting te geven over het onderzoeksverloop. Dit alles staat de controle van de betrouwbaarheid in de weg. Bovendien lijkt het tuchtrecht niet altijd even effectief. Procedures kunnen lang voortslepen.

De risico’s van zelfonderzoek blijken uit de praktijk. In een strafzaak tegen accountantskantoor Baker Tilly wees het OM op basis van zelfonderzoek van Baker Tilly een ondernemer aan als verdachte. Een misleidende feitenselectie in het rapport gaf het beeld dat de ondernemer bewust aanstuurde op belastingontduiking. Het zelfonderzoek wees ook een enkele fiscaal adviseur van Baker Tilly als zondebok aan, de rest van het bedrijf bleef buiten schot. Maar in een civiele zaak aangespannen door de ondernemer kwam boven dat binnen Baker Tilly de illegale constructie in detail was besproken in een genotuleerde vergadering. De inhoud van deze notulen was door de advocaten uit het rapport weggelaten. Het toont hoe het OM kan worden misleid. En hoe frauderende bedrijven hun straf grotendeels kunnen proberen te ontlopen door derden voor de bus te gooien.

Grapperhaus reageert laconiek op deze kwetsbaarheden. De fiscale opsporingsdienst Fiod toetst het zelfonderzoek immers op betrouwbaarheid en kan kiezen voor vervolgonderzoek, met het zelfonderzoek als bron. Zo loopt het OM echter het risico dat wordt voortgebouwd op een ondeugdelijk fundament, waarin ernstige feiten zijn verzwegen of afgezwakt. Bovendien is de vraag hoe zinvol die werkwijze echt is. Als FIOD en OM het werk van de advocaat immers moeten overdoen, verdwijnen immers de gehoopte ‘ efficiencyvoordelen’. Maar als ze dat werk niet overdoen is het zelfonderzoek mogelijk niet betrouwbaar genoeg om stellige conclusies aan te verbinden. De minister zou dit onder ogen moeten zien.

Het inschakelen van advocaten door verdachte bedrijven vereist een serieuze politieke discussie. Het is te makkelijk om enkel te verwijzen naar het tuchtrecht. Het belang van echte waarheidsvinding, transparantie en controleerbaarheid is onmiskenbaar. Daarom dient de minister van Justitie eerst serieus te onderzoeken of er waarborgen denkbaar zijn waaronder zelfonderzoek door advocaten verantwoord is. Ook moet hij werk maken van uitbreiding van de capaciteit van OM en opsporingsdiensten, om fraude en corruptie bij bedrijven goed te onderzoeken. Dan is er ook minder noodzaak dit belangrijke werk uit te besteden.

Michiel van Nispen (SP)

Maarten Groothuizen (D66)

Deze tekst verscheen ook in het Financiële Dagblad op 10-06-2020

‘Reddingsbrigades zijn van groot belang voor de zwemveiligheid. Ze leren kinderen zwemmen en zorgen voor veiligheid in, op en bij het water. Dat ze door de coronacrisis in de financiële problemen komen is zorgelijk. Maar dat de regering tot nu toe niet bereid is dit op te lossen is ronduit kwalijk.’ Dat zegt SP-Kamerlid Michiel van Nispen in reactie op het bericht dat Reddingsbrigades in de financiële problemen zijn gekomen.

Doordat veel evenementen niet zijn doorgegaan hebben de Reddingsbrigades fors verlies aan inkomsten. Ze vallen echter buiten de financiële regelingen die tot nu toe door de regering zijn getroffen. Ten onrechte, volgens Van Nispen: ‘Reddingsbrigades doen ontzettend belangrijk werk, ze zorgen voor zwemveiligheid. Maar de ene brigade krijgt financiële ondersteuning en de andere niet, vanwege een bureaucratische reden (een andere Bedrijfsindelingscode). Dat is echt niet uit te leggen. Als er te weinig geld is voor opleidingen en reddingsboten dan is dat slecht voor de zwemveiligheid, dit kan tot verdrinkingen leiden.’

De SP gaat de minister vragen dit snel op te lossen. Van Nispen: ‘Wij mogen de Reddingsbrigades niet in de kou laten staan. Vorig jaar bleek dat het aantal verdrinkingen stijgen en de zwemvaardigheid onder mensen afneemt. De regering moet er snel voor zorgen dat de Reddingsbrigades uit de financiële problemen komen. Zodat ze zich kunnen voorbereiden op de naderende zomer en hun missie: meer veiligheid in en bij het water.’

CDA en SP willen dat er meer grip komt op de draaideurfraudeur bij faillissementen. Beide partijen dienen samen een notitie in maandag 11 mei die zij voorleggen aan minister Dekker van rechtsbescherming.

SP-Kamerlid Michiel van Nispen: 'Bedrog bij bankroet maakt veel slachtoffers en veel schade. Het tast ook het vertrouwen in het rechtsverkeer aan. Alle reden om dit grondiger en effectiever aan te gaan pakken. Misdaad mag niet lonen.'

CDA-Kamerlid Chris van Dam: 'Faillissementsfraude is een hardnekkige vorm van fraude met grote financiële en maatschappelijk schade. Schuldeisers die uiteindelijk naar hun geld kunnen fluiten omdat de boedel is leeg getrokken voelen zich machteloos. Daar toe doen wij een aantal concrete voorstellen dat aan te pakken.'

In 2016 kwam het CBS tot conclusie dat bij 1/3de van de faillissementen sprake is van een vorm van fraude. Dat komt neer op bijna 1000 fraudefaillissementen per jaar. Het OM schatte de waarde op 1 miljard tot 1.7 miljard per jaar. In 2018 lag het aantal faillissementen dat betrokken was bij een strafrechtelijk onderzoek op 181.

Het CDA en de SP concluderen dat er nog steeds veel fraudeurs hiermee de dans ontspringen. Dat moet worden aangepakt:

Zet in op persoonsgerichte aanpak van faillissementsfraudeurs.

Verbeteren van samenwerking tussen de verschillende diensten, die nu nog te versnipperd is.

Verruiming garantstellingsregeling curatoren.

Veiligheid waarborgen van curatoren.

Deze week zijn tolken en vertalers hun tweede staking van dit jaar begonnen. De nood is hoog want de minister is van plan om commerciële bedrijven met veel lagere kwaliteitseisen dit belangrijke werk over te laten nemen. Daarnaast zijn de meeste tolken en vertalers zzp'ers die al decennia hetzelfde tarief krijgen voor hun vaak korte opdrachten. Maar bij het Openbaar Ministerie willen ze niets van een staking weten en proberen ambtenaren zelfs om de staking te breken. SP-Kamerlid Michiel van Nispen vindt dat onacceptabel: 'In intimiderende brieven schrijft het Openbaar Ministerie aan de stakers dat hun acties consequenties zullen hebben voor volgende opdrachten. Het Openbaar Ministerie doet zijn best om tolken en vertalers te ontmoedigen om te gaan staken, terwijl ze daar alle recht toe hebben. Dat is een manier van stakingsbreken en dat moet direct stoppen!'

Tolken en vertalers vervullen een belangrijke rol in de Nederlandse rechtsstaat en om Nederland veilig te houden. Zij staan mensen bij in de rechtszaal die het Nederlands niet spreken, vertalen voor de politie en het Openbaar Ministerie bij de aanpak van georganiseerde misdaad of bij het afluisteren van terroristen. Van Nispen heeft inmiddels Kamervragen gesteld aan minister Grapperhaus over het stakingsbreken, maar steun komt ook uit andere hoek. 'Gelukkig wordt de staking door de tolken en vertalers wel gesteund door advocaten en door rechters. Deze beroepsgroepen kiezen na tien jaar VVD-beleid gelukkig wel voor onderlinge solidariteit. We hebben elkaar nodig in de strijd voor een sterkere en eerlijke rechtsstaat.'

Bij eerdere gesprekken tussen de minister en de tolken en vertalers bleek de minister niet te vermurwen. Ook bij een debat tussen de minister en kritische oppositie en coalitiepartijen blijft de minister tot nu toe vasthouden aan zijn onzalige plan. 'Het stakingsbreken van het Openbaar Ministerie kan niet door de beugel. Het Openbaar Ministerie en de minister kunnen het misschien wel niet leuk vinden, maar ook tolken en vertalers mogen staken. Deze actie is juist in het belang van de rechtsstaat.'

Michiel van Nispen ondersteunt deze protesten van harte en schreef hier al eerder een opinieartikel over samen met een tolk/vertaler Bulgaars.

In Nederland worden ministeries gecontroleerd door een eigen inspectie. De rapporten van de inspecties zijn van groot belang voor het controlerende werk van de Tweede Kamer op de regering. Daarom moeten we kunnen vertrouwen op de onafhankelijkheid van de Inspectie. Maar in januari bleek dat het fout zit. Michiel van Nispen Tweede Kamerlid namens de SP: ‘De Justitietop heeft de inspectie jarenlang onder druk gezet om onderzoeksresultaten aan te passen en kritische bevindingen weg te laten. Onderzoeken naar klachten hierover zijn zelfs stopgezet. Dit kan natuurlijk echt niet. En ik word hier echt heel kwaad van.’

Bij maar liefst negen rapporten van de Inspectie bleek het fout te zijn gegaan. Het gaat bijvoorbeeld om onderzoeken naar overvallen, het inzetten van de nekklem nadat eerder een arrestant daarbij overleed en het toelaten van vluchtelingen in Nederland die in het bezit waren van martelvideo’s. Van Nispen: ‘Dat zijn politiek gevoelige rapporten. Het heeft er alle schijn van dat niet de waarheid voorop is gesteld, maar het imago van de minister en zijn ministerie.’

Het is niet de eerste keer dat Michiel van Nispen twijfelt aan het werk van het ministerie. Eerder bleek het onderzoekscentrum van het ministerie ook al te sjoemelen met onderzoek. Van Nispen: ‘Ook door die kwestie werd het vertrouwen beschadigd. Vooral toen bleek dat de klokkenluider die nog complimenten van de minister kreeg werd afgeluisterd! Dat was echt een schande’.

Om nieuwe situatie op het Ministerie van Justitie en Veiligheid te voorkomen dienen de SP en D66 plannen in voor een onafhankelijkere Inspectie:

Rapporten behoren ongecensureerd aan de Tweede Kamer gestuurd te worden. Suggesties en opmerkingen vanuit beleidsafdelingen van ministeries en vanuit het veld/onderzochte instanties horen thuis in een openbare reactie, zo nodig gevolgd door een nawoord van de Inspectie. Wijzigingen in rapporten moeten altijd transparant en navolgbaar zijn.

Inspectie houden de communicatie over en timing van onderzoeken en rapporten in eigen hand, zonder bemoeienis van het departement.

De Inspectie Justitie en Veiligheid moet juridisch zelfstandig worden, zoals bijvoorbeeld de Onderzoeksraad voor Veiligheid. Het hoofd van de inspectie is dan niet langer verantwoording schuldig aan de minister.

Om de inspectie niet alleen organisatorisch, maar ook financieel onafhankelijk te laten zijn, moet er een aparte begroting komen.

De Inspectie bevindt zich op de 35e verdieping van het ministerie. Dat moet anders. De Inspectie moet, net als het Wetenschappelijk Onderzoek- en Documentatie Centrum, fysiek op afstand van het Ministerie.

Michiel  van Nispen (SP) en Maarten Groothuizen (D66) doen deze voorstellen in het debat met minister Grapperhaus over het aanpassen van Inspectierapporten

De tolk- en vertaalopdrachten die nu nog rechtstreeks verstrekt worden aan tolken en vertalers door de IND, de politie en de rechtbanken dreigen te worden aanbesteed. Commerciële bemiddelingsbureaus worden hier dan tussen geplaatst. Als de plannen van de minister doorgaan, zullen ook tolken met een lager taalbeheersingsniveau in de gelegenheid gesteld worden opdrachten voor politie en justitie te gaan uitvoeren. Terwijl het hier kan gaan om grote strafzaken, waar de belangen voor slachtoffers en samenleving enorm zijn. Vertaalfouten kunnen enorme gevolgen hebben.

Het belang van tolk- en vertaalwerk voor de politie, justitie en rechtbanken en voor de hele samenleving is zo groot dat je dit niet aan de grillen van de vrije markt mag overlaten. Marktwerking leidt tot een verdere race naar beneden op de prijs, ten koste van de kwaliteit. Op die manier veroorzaakt het ministerie juist zelf een schaarste aan gekwalificeerde tolken en vertalers. Daarbij komt dat de aanbestedingen via de grotere commerciële bemiddelingsbureaus zullen leiden tot geldverspilling. In die tussenlaag blijft geld hangen dat dus niet terecht komt  bij de hardwerkende zzp’ers.

Marktwerking is nu eenmaal zelden de oplossing voor alles. Het verlagen van de kwaliteitseisen en het belonen van commerciële bemiddelingsbureaus is het verkeerde medicijn voor deze kwaal. De minister zou het belang van goede tolken en vertalers moeten erkennen en belonen, in het belang van onze rechtsstaat.

Michiel van Nispen, Tweede Kamerlid voor de SP

Ani de Jong – Getcheva, beëdigd tolk/beëdigd vertaler Bulgaars

Slachtoffers van internetcriminaliteit weten vaak niet waar ze advies kunnen krijgen, hoe ze aangifte moeten doen en wie hen kan helpen om zo snel mogelijk een einde te maken aan een digitaal strafbaar feit. De SP vindt dat er een loket moet komen, waar slachtoffers van internetcriminaliteit en ernstige privacyschendingen zich kunnen melden voor snel en goed advies, de privacyschending op internet snel namens hen beëindigd kan worden en zo mogelijk een start gemaakt kan worden met een strafzaak. Dinsdag is hierover een SP-motie aangenomen in de Tweede Kamer.

Onlangs sprak de Tweede Kamer over internetpesten en internetcriminaliteit naar aanleiding van het burgerinitiatief van misdaadverslaggever Peter R. de Vries. Conclusie van dit debat was dat slachtoffers van internetcriminaliteit en privacyschendingen nu nog te vaak in de kou staan. SP-Kamerlid Michiel van Nispen: 'De overheid moet er voor je zijn als je die nodig hebt. In plaats van een slachtoffer aan zijn of haar lot over te laten zou de overheid het slachtoffer juist moeten ontzorgen. Maak het makkelijk om aangifte te doen, geef advies, beëindig de overtreding snel en treed hard op tegen de crimineel.'

Onderdeel van een overheid die voor haar mensen zorgt is dat er een goede waakhond moet zijn die optreedt tegen internetcriminaliteit. Toch blijkt nu dat de Autoriteit Persoonsgegevens, de digitale waakhond, zijn werk niet kan doen, omdat ze te weinig personeel hebben. Een bewuste keuze van het Kabinet, want 2 jaar geleden waarschuwde de SP al samen met de Autoriteit Persoonsgegevens dat dit zou gebeuren als de Minister niet bereid was meer geld uit te trekken voor de Autoriteit. Van Nispen: 'Er zijn nu wachttijden van meer dan 6 maanden voordat de Autoriteit zaken oppakt, dat is ronduit schandalig. Er moet dan ook nu geïnvesteerd worden, want een waakhond zonder tanden, daar hebben slachtoffers helemaal niks aan.'

'In een rechtsstaat moet het recht toegankelijk zijn voor iedereen. Als alleen rijke mensen hun recht kunnen halen, krijgen we klassenjustitie. Als we op veel meer plekken in Nederland Huizen van het Recht oprichten kunnen we klassenjustitie bestrijden. Zo gaan we hopelijk veel mensen die in de problemen zitten helpen en bijstaan, door in hun buurt 'een huisarts voor sociaal juridische problematiek' op te richten. Zo organiseren we volgens mij rechtvaardigheid.'

Dit zei SP-Kamerlid Michiel van Nispen in een toespraak voor rechtenstudenten in Maastricht bij de aftrap van de Abraham de Pinto-competitie. Bij deze competitie nemen studenten het in teams tegen elkaar op, waar niet zo zeer de juridische analyse centraal staat, maar vooral hoe er wordt gecommuniceerd met de cliënt, en of de mens met een probleem wel écht geholpen wordt. Van Nispen: 'Het communiceren en zoeken naar oplossingen is de grote uitdaging voor de juridische wereld. Sommige mensen zijn heel boos, ze zijn het vertrouwen verloren in de overheid en in het recht. We moeten er voor zorgen dat mensen er weer op kunnen vertrouwen dat het recht er ook, of juist, voor hen is! Door dit te organiseren in de buurt. Laagdrempelig, niet te ingewikkeld en betaalbaar. Dat is echt heel erg belangrijk.'

Vorige maand werd het eerste Huis van het Recht in Heerlen geopend, in aanwezigheid van de waarnemend burgemeester van Heerlen, Emile Roemer, en de president van de Rechtbank Limburg, Peter Pulles. Wat Van Nispen betreft volgen er meer: 'De SP signaleert dat de toegang tot het recht behoorlijk onder druk staat. Mensen weten soms helemaal niet waar ze het zoeken moeten als ze een probleem hebben. Als ze in de schulden zitten, een geschil met de werkgever of de huurbaas, of met de overheid, denk bijvoorbeeld aan problemen met de Belastingdienst. Daarom vinden wij dat er één punt in de buurt moet komen, een Huis van het Recht genoemd, waar verschillende professionals en hulpverleners in zitten, of op aangesloten zijn. Waar 'de mens met een probleem' het verhaal kan vertellen en echt gehoord wordt, een gesprek van mens tot mens. Hier wordt beoordeeld wat er aan de hand is, wat er nodig is, bijvoorbeeld hulp van een advocaat, en of er op termijn een knoop doorgehakt moet worden door een rechter. Ook dat moet kunnen plaatsvinden in een Huis van het Recht.'

You must have JavaScript enabled to use this form.

Ja, ik wil op de hoogte blijven van belangrijk nieuws en acties van de SP en Lilian Marijnissen.