Poliflw

VII Misverstanden in het klimaatdebat ontkracht Stelling: ‘Klimaatbeleid is onbetaalbaar. Er zijn mensen die nu hun energierekening al niet kunnen betalen’ De tweede zin klopt, de eerste niet. De kosten van duurzame technieken dalen voortdurend, en de techniek schrijdt voort. Het wordt daarom steeds goedkoper om de uitstoot aan te pakken. Netto levert klimaatbeleid vooral veel op: nieu­we banen, nieuwe economische activiteit, meer welzijn. Als we nu niet preventief investeren, zullen we later veel grotere bedragen kwijt zijn aan noodzakelijke aanpassingsmaatregelen tegen de gevolgen van de opwarming. Dijkverhogingen zijn duur. Overstro­mingen zijn duur. Droogtes zijn duur. Klimaatschade kost de wereldeconomie nu al tientallen miljarden euro’s per jaar, en de rekening loopt alleen maar hoger op naarmate de uitstoot stijgt. De ene na de andere analyse laat zien: klimaatverandering aanpakken is véél goedkoper dan het laten gebeuren. Welke schouders de zwaarste lasten dragen, is uiteindelijk een po­litieke keuze. De subsidiëring van duurzame energie wordt nu in Ne­derland bijvoorbeeld betaald via een opslag op de energierekening, die arme huishoudens relatief hard raakt. Wie daartegen is, kan stem­men op een partij die de lasten eerlijker wil verdelen. Bron: De Correspondent, Jelmer Mommers

IV Misverstanden in het klimaatdebat ontkracht: Stelling: ‘Wat een klein land doet, maakt niet uit. Zeker zolang China en India niets doen’ Beschouw de dampkring even als een badkuip. Overal op aarde staan kranen en kraantjes open die het bad doen vollopen. Hoe zorgen we dat het niet overstroomt? Door alle kranen dicht te draaien. Het doet er niet toe hoeveel uitstoot een specifiek land bijdraagt: iedere vermeden ton CO2 is er één. En om de opwarming onder de 2 graden Celsius te houden, moeten de komende dertig jaar alle kra­nen en kraantjes dicht. Natuurlijk is het van groot belang dat de grote uitstoters hun kra­nen sneller dichtdraaien. Dat zijn ze gelukkig ook van plan. Van alle investeringen in duurzame energie in 2017 kwam maar liefst 45 pro­cent uit China. Het land was in zijn eentje goed voor meer investerin­gen in duurzame energie dan alle rijke landen bij elkaar. Ook India, dat nog zwaar leunt op steenkool, wil vooroplopen in de revolutie van zonne-­ en windenergie. In 2018 waren zonnepanelen goed voor meer dan de helft van de nieuwe stroomproductiecapaci­teit in het land. Voorlopers als China en India zien strategische voordelen in een volledig duurzame energievoorziening. De landen daarentegen die nu de hand op de knip houden, zullen voor hun toekomstige energie­ voorziening afhankelijk zijn van technologie die elders wordt ontwik­keld. Wie nu aarzelt, loopt de banen en welvaart mis die horen bij een groene economie. Bron: De Correspondent, Jelmer Mommers

Biomassa X Aanbevelingen Algemeen 🌍 8. Nederland moet meer publieke middelen in de klimaat- en energietransitie investeren. Bron: Helling mei 2019

Biomassa V Aanbevelingen Algemeen 🌍 3. Redeneer terug vanuit een eindbeeld voor 2050 bij het maken van keuzes rond biomassa: welke toepassingen passen in een klimaatneutrale en circulaire economie? Bron: Tijdschrift De Helling mei 2019

Biomassa III Aanbevelingen over biomassa Algemeen 🌍 1. De schaarste aan biomassa en de risico’s van grootschalige biomassateelt voor de biodiversiteit onderstrepen de urgentie van besparen op energie en materialen. Bron: De Helling verslag Conferentie Biomassa mei 2019

"Spreek je uit " Voor de 2e van onze acht prioriteiten voor de komende vijf jaar: SCHONE ENERGIE Er gaat geen publiek geld naar fossiele brandstoffen. Alle kolencentrales moeten uiterlijk 2030 sluiten.

"Spreek je uit" VÓÓR EUROPA DAT DRAAIT OP ZON EN WIND Ons Europa breekt met de oude economie. De economie die olie en grondstoffen uit de grond haalt, gebruikt en dan achterlaat als afval of uitstoot. De Europese Unie wordt een Unie van Zon en Wind. Een Unie die de wereld de weg wijst naar energiebesparing en schone energie. Een Unie waar we met snelle en comfortabele treinen internationaal reizen. Ons Europa is de stuwende kracht achter een snelle en eerlijke overgang naar een groene economie. Dan kunnen onze kinderen opgroeien in een wereld met schone lucht en gezonde natuur.

🌍KLIMAATBELEID Aanpak klimaatbeleid kan bij het brandhout Inzetten op meer biomassa en minder gascentrales: een onbegrijpelijk dwaalspoor van ‘groen’ kabinet. Door: Louise Vet en Klaas van Egmond6 mei 2019, 17:45👇 Louise Vet is directeur van het ­Nederlands Instituut voor Ecologie (NIOO-KNAW) en hoogleraar Ecologie Wageningen University. Klaas van Egmond is hoogleraar Milieukunde en Duurzaamheid, Universiteit Utrecht. Het kabinet, de grote energieverbruikers en het VNO-NCW nemen hun eigen klimaatdoelstelling nog steeds niet serieus. Over een termijn van ruim tien jaar zal de CO2-uitstoot globaal moeten halveren om de Parijse doelstelling te halen. Uitstel van die uitstootvermindering vergroot het ­risico dat het klimaat met zichzelf op de loop gaat, waarbij optredende veranderingen, zoals het afsmelten van poolkappen en permafrost, de opwarming ongecontroleerd versnellen. Daarom is er geen ruimte meer voor verder uitstel van het probleem dat al minstens dertig jaar op de politieke agenda staat. Vrijwel alle wetenschappers zijn het erover eens dat in onze sterk marktgeoriënteerde economie, ­klimaatbeleid alleen kan worden gevoerd met marktgerichte maatregelen, dat wil zeggen door een economiebrede CO2-heffing. Pas dan krijg je een verschuiving naar innovatieve duurzame technologieën waarmee de markt zijn werk kan doen. Bedrijven kunnen de CO2 -kosten doorrekenen aan hun klanten. En ja, dan krijg je een verschuiving naar een ander consumentengedrag en andere ­economische activiteiten. Maar dat blijkt helemaal niet de ­bedoeling te zijn, want we blijven hangen in de oude structuren. Er mag blijkbaar niet aan de gevestigde belangen worden getornd. Daar zorgen de dames en heren van de stoomlocomotief en de paardentram wel voor. Die ‘houden wat je hebt’-nostalgie past ook goed bij het nieuwste dwaalspoor; we gaan weer – of eigenlijk nog meer – hout stoken. Het kabinet wil de inzet van te ­verbranden biomassa in vier jaar tijd vijftien maal zo groot laten worden. Op die manier gaan we juist meer, in plaats van minder CO2 uitstoten, doordat het verbranden van biomassa het klimaat meer belast dan kolen en zelfs twee tot driemaal erger is dan aardgas. Tegelijkertijd leggen we de relatief schone gascentrales stil. Dit gebeurt allemaal omdat het kabinet rekent met de verouderde inzichten van 1995 en eerder, toen men nog kon denken dat de CO2 die vrijkomt bij het verstoken van hout weer op tijd zou worden opgenomen door het nieuw aan te planten bos. Maar dat bos ­begint pas na twintig jaar CO2 op te nemen en pas na tachtig jaar is die CO2 (als alles goed gaat) weer in het hout van die aanplant vastgelegd. Die tijd hebben we niet meer! We moeten nu stoppen met brandstoffen met een grote CO2 -uitstoot en alles in het werk stellen om ons energiegebruik omlaag te krijgen; zowel door verlaging van het energiegebruik als door het bewerkstelligen van een werkelijke en innovatieve transitie naar lagere CO2-uitstoot door de industrie, het verkeer en de landbouw. Onbegrijpelijk is dat ‘het groenste kabinet ooit’ kolencentrales laat ombouwen tot biomassacentrales en een vrijbrief geeft voor tientallen kleinere biomassacentrales. Het kabinet ­tovert twee enorme konijnen uit de hoed. Ten eerste: de CO2-uitstoot van hout stoken − en de inzet van biobrandstoffen − zet het kabinet eenvoudig op núl. Van de circa 80 megaton CO2 die we in 2030 minder moeten uitstoten, zouden dan enkele tientallen megatonnen alleen maar op ­papier worden verminderd. Want die CO2 gaat wel degelijk de lucht in en wordt niet meer op tijd vastgelegd in het aangeplante bos, zoals we al zagen. Ten tweede: biomassa telt als hernieuwbare energie. Nu al is 60 procent van onze hernieuwbare energie geen zon- en windstroom, maar biomassa. Maar biomassa kan niet meer als hernieuwbaar worden beschouwd en ook niet als klimaatvriendelijk. Bovendien worden de ­klimaatemissies bij de teelt en productie van houtpellets en de luchtvervuiling door houtstook genegeerd, evenals het feit dat we wereldwijd geen bos moeten kappen, maar juist moeten herstellen en uitbreiden. Door meer en volgroeide bossen koelt de aarde af, worden droogteperiodes minder erg en wordt de biodiversiteit bevorderd. En het is bovendien nog een uiterst kosteneffectieve maatregel om CO2 te reduceren. Het kabinet overweegt nu vele ­miljarden aan bedrijven te geven die biomassa gaan stoken, waarbij de CO2-uitstoot op papier niet meetelt. Dat geld kan beter worden besteed aan ­innovaties en investeringen die industrie, verkeer en landbouw in staat moeten stellen om werkelijk te veranderen en zich tijdig aan te passen. Het geld dat uit de economiebrede CO2-heffing komt, is daar immers ook voor bestemd. Ook de werkgelegenheid zou daarmee gebaat zijn. Deze modernisering van de economie snijdt meer hout dan de grootschalige inzet van brandhout. Bron: Volkskrant

Is hout stoken groener dan kolen? Een vurig debat Voor hoogleraar ecologie Louise Vet, tevens directeur van het Nederlands Instituut voor Ecologie én nummer 1 in de duurzame top 100, is het duidelijk. "Hout stoken als duurzaam alternatief voor kolen? Ik vind het een gevaarlijk sprookje." Het Europese hof bestudeert of de zaak in behandeling wordt genomen. Hout dat als brandstof dient voor Nederlandse centrales komt vooral uit de Verenigde Staten en de Baltische staten. De Amerikaanse milieuorganisatie Partnership for Policy Integrity klaagt de EU aan om het subsidiëren van biomassa. De organisatie menen net als Vet en Demmers dat bossen eronder lijden en dat houtverbranding niet als CO2-neutraal mag worden gezien.

Is hout stoken groener dan kolen? Een vurig debat

Voor- en tegenstanders van biomassa vechten elkaar de tent uit over de vraag of het bijstoken van hout een groene(re) vorm van energie-opwekking is.

Belast bedrijven en ontzie burger in energietransitie klimaat door Jan Rotmans Op 25 januari verscheen het rapport van het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL), met de boodschap dat het kabinet de Urgenda-doelen waarschijnlijk niet gaat halen. Het rapport maakt duidelijk dat te lang is gewacht met adequate maatregelen. Terwijl de urgentie hoger is dan ooit, trapt een aantal politieke partijen op de rem waar een versnelling nodig is. De argumenten om niet door te pakken zijn steeds dezelfde: te hoge kosten, te ver voor de groene muziek uitlopen, wachten op nieuwe technologische opties en een verslechterde concurrentiepositie voor het bedrijfsleven. Deze 'klimaatmythes' zijn eenvoudig door te prikken. Allereerst het kostenelement. Het PBL heeft vorig jaar de kosten van de energietransitie berekend: ca. 0,5 procent van het bbp tot 2030 (ca. 3-6 miljard euro per jaar), oplopend tot 1-2 procent van het bbp tot 2050 (ca. 10-20 miljard euro per jaar). Dat zijn for-se bedragen, maar zeker niet onoverkomelijk. De gezondheidszorg kost ca. 13 procent van het bbp en energie is net als zorg een basisbehoefte. Bovendien zijn het niet zozeer kosten, maar meer investeringen in een schone energie-infrastructuur die allerlei opbrengsten en vermeden kosten met zich meebrengen. Zoals werkgelegenheid, duurzame economische groei, innovatie en vermeden CO2. En dat laatste kan hoog oplopen. Een recente studie in Nature toont aan dat de kosten van niets doen aan klimaatverandering kunnen oplopen tot 350 euro per ton CO2, wat voor Nederland tientallen miljarden euro's betekent. Het is dus wel betaalbaar en levert ook nog substantiële baten op. Wel gaat het om een sociaal verdelingsvraagstuk. De nieuwe energie-infrastructuur moet worden betaald door bedrijven en overheid, maar ook door de burger, ook al durven weinig politici dit hardop te zeggen. De extra kosten kunnen de komende 10 jaar oplopen tot 1.000 euro per jaar in 2030. Voor veel mensen is dat geen probleem, voor anderen is het niet op te brengen. Het kan dus niet anders dan dat de hoge inkomens aanzienlijk meer gaan betalen dan de lage. Dit kan bijvoorbeeld worden verrekend via de inkomstenbelasting. We verdelen de zorgkosten ook niet gelijk over alle mensen en huishoudens. Dan de gidsfunctie. Rechts postuleert de mythe dat Nederland ver voorop wil lopen als 'groene gekke Henkie'. Niets is minder waar. Nederland loopt juist achter met de verduurzaming: wat betreft CO2-reductie, CO2/capita, CO2/euro en CO2/bedrijf behoort Nederland tot de achterhoede van Europa. Op het gebied van opgewekte duurzame energie (6 procent van onze energie is duurzaam) is Nederland zelfs één-na-laatste, alleen Luxemburg doet het nog slechter. Zelfs als je corrigeert voor de hoge dichtheid en intensiteit van Nederland, doen we het in Europa nog bar slecht. En als we het klimaatdoel in 2030 halen (49 procent CO2-reductie), dan behoren we nog slechts tot de Europese middenmoot. Van een gidsfunctie is dus geen sprake. We kunnen al verduurzamen met de technologie die er nu is, en er is een diversiteit nodig: zon, wind, biomassa, aardwarmte, omgevingswarmte, restwarmte, biogas, waterstof. De inzet en verdeling zullen afhangen van de vraag, marktontwikkelingen en overheidsbeleid, en zullen van regio tot regio en zelfs van wijk tot wijk verschillen. Dit wordt een combinatie van onderop kleinschalig (wijk- en buurtgericht) en top-down grootschalig (waterstof en wind op zee). Met kernenergie heeft Nederland weinig expertise opgebouwd. Een moderne kerncentrale kost zo'n 10 miljard, de bouw duurt gauw 10 jaar, en ze zijn niet rendabel. In de energietransitie gaat het om het organiseren en de kostenverdeling. Het overgrote deel van de CO2-emissies wordt door bedrijven uitgestoten, waarvan 90 procent door de grootste 100 bedrijven en 80 procent door de grootste 20. Burgers genereren veel minder CO2, maar betalen daarover verhoudingsgewijs veel meer energiebelasting: 150 euro per ton CO2 - grote bedrijven slechts 8 euro per ton CO2. Dat is absurd. En als we niets doen, wordt dit verschil alleen maar groter de komende jaren. De invoering van een CO2-belasting voor bedrijven is daarom onontkoombaar, wat onlangs ook bepleit is door 70 economen en De Nederlandsche Bank, die aangeeft dat een CO2-belasting van 50 euro per ton te dragen is voor het bedrijfsleven. Per saldo genereert het 1 procent minder bbp, een heel ander geluid dan het spookverhaal over desastreuze economische effecten van een CO2-belasting dat VNO-NCW in de persoon van Hans de Boer verspreidt. De angst dat bedrijven dit gaan doorbelasten en de burger hier toch weer voor opdraait, is niet terecht. Sommige producten zullen duurder worden, maar andere goedkoper. Bovendien kunnen de CO2-belastingopbrengsten worden gebruikt om andere belastingen te verlagen of om duurzame initiatieven te subsidiëren. Per saldo kan door een CO2-belasting het besteedbaar inkomen van de burger erop vooruitgaan. Kortom, de energietransitie is een van de grootste opgaven waar wij voor staan. Dat vraagt om scherpe keuzes die het nodige kosten, maar ook veel opleveren. Daarbij past geen adempauze, maar een versnelling! Bron: Volkskrant 30-01-2019 Jan Rotmans is hoogleraar transitiekunde aan de Erasmus Universiteit Rotterdam.