Poliflw

Door Don Ceder op 9 april 2024 om 17:00

Misstanden in de gesloten jeugdzorg tonen opnieuw aan: het moet rigoureus anders

De signalen over ernstige misstanden in de gesloten jeugdzorg naar aanleiding van het recente rapport van Jason Bhugwandass maken veel los: in de politiek én in de samenleving. De bevindingen zijn schokkend en vragen om actie. We zien opnieuw dat het zo niet langer kan en daarom is dit opnieuw een duidelijke boodschap dat het proces om écht een duurzame verandering in te zetten onverminderd voortgezet dient te worden. GL-PvdA en NSC dienden een motie in om een beknopte parlementaire enquête te houden om de misstanden verder te onderzoeken. Hieronder leggen we uit waarom we hier tegen stemden.

Onze huidige inzet

Er wordt nu al een extern en onafhankelijk onderzoek door de staatssecretaris gestart naar de misstanden, met conclusies en aanbevelingen om deze in de toekomst te voorkomen. Ook moet dit onderzoek antwoord geven op de vraag hoe het kan dat de inspectie de meeste misstanden op de Zikos-afdelingen over het hoofd heeft gezien. Kortom: duidelijk moet worden hoe het ooit zover heeft kunnen komen. Intimidatie, vernedering, geweld: ze zijn allemaal onacceptabel, op iedere plek en zeker bij deze kinderen, in zo'n kwetsbare situatie. Dit had nooit mogen gebeuren. Het onafhankelijke onderzoek moet bovendien een belangrijke stap zijn richting erkenning van het leed dat jongeren is aangedaan.

Jongeren in een kwetsbare situatie verdienen de beste jeugdzorg. Het afbouwen van de gesloten jeugdzorg is daarom inmiddels al in volle gang gezet en het doel is in 2030 zo dicht mogelijk bij 0 gesloten plaatsingen te komen, met als belangrijke tussenstap dat in 2025 alle instellingen al werken op basis van kleinschaligheid. Op dit moment is er al een cliëntenstop voor nieuwe opnamen binnen Zikos-afdelingen.

Maar we doen meer. We werken toe naar een andere pedagogische aanpak in de zwaardere jeugdzorg: kleinschalig, met betere dagbesteding en geborgd onderwijs. De hervormingsagenda jeugd, opgesteld door onze eigen staatssecretaris, biedt hiervoor belangrijke aanknopingspunten.

Waarom geen enquête

Terug naar de motie van NSC en GL-PvdA. De suggestie die met de motie voor een parlementaire enquête wordt gewekt, is dat deze een bevredigend antwoord gaat bieden op de nood in de (gesloten) jeugdzorg. We begrijpen de zoektocht naar erkenning voor het aangedane leed. Maar een beknopte parlementaire enquête is daar het middel niet voor. We willen slachtoffers daarom ook niet de hoop geven dat de start van dit onderzoek iets gaat bereiken waar het niet voor bedoeld is. Erkenning, duidelijkheid en voorkomen dat dit opnieuw kan gebeuren – dát is belangrijk. En daar gaat het aangekondigde onafhankelijk onderzoek juist in voorzien.

Het onderscheidende van een parlementaire enquête ten opzichte van andere onderzoeken is dat een enquête zich met name richt op de rol van de politiek in een bepaald probleem, in dit geval de gesloten jeugdzorg. Het probleem is echter veel breder: denk onder andere aan fikse personeelstekorten, de ernstige problematiek van jongeren, omgang met veiligheidsrisico’s, gebrek aan inzicht in welke behandelingen effectief zijn en de manier van besturen. De misstanden in de gesloten jeugdzorg zijn niet specifiek een gevolg van politiek handelen, maar van falende mechanismen binnen de sector waardoor niet aan de randvoorwaarden van veiligheid is voldaan. En dus is een onafhankelijk onderzoek naar het niet functioneren van deze mechanismen en doorgaan met een zo snel mogelijke afbouw van de gesloten jeugdzorg een veel betere route om te komen tot antwoorden op gestelde vragen.

Dat gesloten jeugdzorg geen recht doet aan wat jongeren nodig hebben voor hun veiligheid en herstel, is breed door de Tweede Kamer geconstateerd en met die brede steun wordt nu gewerkt aan het afbouwen van de gesloten jeugdzorg.

Kortom: de stille ramp die zich in delen van de gesloten jeugdzorg heeft voltrokken, mag zich nooit meer herhalen. Daar zijn alle partijen het over eens. Ook is er grote unanimiteit over de afbouw van de gesloten jeugdzorg. Over de voorgestelde parlementaire enquête oordeelde een meerderheid van de Kamer, waaronder de ChristenUnie, vandaag dat dit niet het aangewezen instrument is op de weg naar duurzaam herstel. We zullen ons net zoals we dat de afgelopen jaren hebben gedaan elke dag inzetten voor het verbeteren van de jeugdzorg, het ondersteunen van medewerkers zodat ze hun werk goed kunnen doen en doorgaan met de afbouw van de gesloten jeugdzorg naar kleinschalige voorzieningen.

Een meerderheid van de partijen in de Tweede Kamer is voor een internationale belasting voor de allerrijksten. Op initiatief van SP-leider Jimmy Dijk ging de Tweede Kamer in debat over het invoeren van een miljonairsbelasting: ‘Nog nooit heeft onze wereld zo veel miljardairs gekend: 2.781 miljardairs. Nog nooit heeft ons land zo veel miljonairs gekend: 317.000 miljonairs. Het is daarom tijd voor een miljonairsbelasting van 1% op het vermogen van meer dan 1 miljoen. Niet om de superrijken dwars te zitten, maar om de grote ongelijkheid in ons land te bestrijden. En om onze publieke voorzieningen van te betalen, zoals de zorg, het openbaar vervoer en ons onderwijs.’

Een meerderheid van de Tweede Kamer zou ook voor invoering van deze miljonairsbelasting in Nederland moeten zijn. De PVV en BBB waren tijdens de verkiezingen nog voor. Dijk: ‘Wij gaan ze houden aan die verkiezingsbelofte. Met 1% belasting voor vermogens boven 1 miljoen euro halen we 3,5 miljard op. Genoeg om het eigen risico af te schaffen. Nog een verkiezingsbelofte waar we ze aan zullen houden. Maar alles lijkt erop te wijzen dat ze onder druk van de VVD flink willen gaan bezuinigen op onze publieke voorzieningen. Een uitermate dom idee. Bezuinigen of de superrijken belasten? Daar kunnen ze uit kiezen.’

Beste Democraten, we weten allemaal dat deze verkiezingen zich afspelen in een totaal nieuwe realiteit.

Er raast een oorlog langs de randen van de Europese Unie. En er hangt een donkere wolk boven ons continent. We moeten opstaan tegen partijen die de rechtsstaat afbreken.

Een les die ik zélf heb geleerd is dat onze democratische verworvenheden nóoit vanzelfsprekend zijn.

Als twintiger bezocht ik een vriend in Bratislava. Nu de hoofdstad van Slowakije, maar al eeuwenlang een kruispunt van Europese culturen.

Mijn vriend Joszef was Slowaak, behorend tot de Hongaarse minderheid, en hij genoot in 1995 pas een paar jaar van de vrijheid die wij in het westen vanzelfsprekend vinden.

Wandelend door een zonnig Bratislava vertelde deze leeftijdsgenoot mij verhalen die ik vroeger van de generatie van mijn grootouders over de Duitse bezetting hoorde.

De krantenwinkel, waar illegaal westerse kranten werden verkocht,

het cafe waar het studentenverzet bijeen kwam,

en de statige schouwburg, waar opgepakte leden van het verzet gevangen zaten. Dierbare vrienden van Joszef.

Die wandeling door een stad die na decennia dictatuur weer opleefde, die de nieuwe vrijheid uitbundig vierde, maakte op mij een diepe, blijvende indruk.

Een leven in angst, geen bescherming tegen willekeur van de overheid. Het zijn – helaas – geen spoken uit het verleden die we 80 jaar geleden definitief hebben verslagen. Ze zijn nu nog steeds aan de orde van de dag.

De agressie van Poetin en een steeds assertiever China laten zien dat de antidemocratische krachten aan invloed winnen op het wereldtoneel.

Stérker nog, ook binnen onze éigen Europese grenzen heeft een autocratisch leider in Hongarije al jaren de touwtjes in handen.

Míj́n zorg is dat Orban straks samen met Wilders, le Pen en Meloni diezelfde sloophamer in Europa gaat hanteren.

Europa is niet van nature immuun voor autoritair gedachtegoed. Onze democratie is kwetsbaar, verre van zelfsprekend.

En dát terwijl democratie de belángrijkste voorwaarde is voor onze welvaart, vrijheid en veiligheid.

Dát is precies waar de Europese verkiezingen van 6 juni over gaan!!

Willen wij in ongekende vrijheid en welvaart blijven leven? Of laten wij onze toekomst gijzelen door de valse beloftes van extreemrechts?

Ik vind het daarom volstrékt onverantwoord dat partijen als de VVD een knieval maken voor extreemrechts, en dit afbraakbeleid mogelijk maken.

Congres, wij zijn échte liberalen. In onze Néderlandse traditie, in onze Europese samenwerking. En laat duidelijk zijn:  échte liberalen verdédigen onze Europese waarden, verdédigen onze vrijheid. Wij zullen daarom nóóit samenwerken met extreem-rechts, en échte liberalen zijn welkom bij D66!!

Wij zijn als D66’ers vaak ongeduldig, verandering gaat ons zelden snel genoeg. Maar verandering kost tijd. Het heeft ook tijd gekost om Europa de goede koers op te sturen.

Bóuwen duurt lang maar wij weten ook dat slopen snel kan gaan. De progressieve koers die wij in Nederland en Europa hebben ingezet, is zó weer onderuit gehaald. Onder de dreiging van extreemrechts zien we nú al dat conservatieve partijen zand in de motor strooien.

Het slopen van de natuurherstelwet was voor mij persoonlijk dé aanleiding om de politieke handschoen weer op te pakken.

Als zoon van twee biologen weet ik hoe mooi, maar ook hoe kwetsbaar de natuur is. En hoe belangrijk voor de mens. Wij kunnen simpelweg niet zonder.

Die natuurherstelwet staat niet op zichzelf, maar is een symbool voor iets groters. Voor een radicale, noodzakelijke verandering in ons denken over hoe wij met onze planeet omgaan.

Klimaatverandering en verlies aan biodiversiteit dwingen ons onze economie fundamenteel te veranderen.

Dat klinkt voor sommigen misschien bedreigend, maar voor ons spannend, uitdagend, en, als de enige weg vooruit.

De economie van morgen zal hóe dan ook groen zijn. En dat biedt juist kánsen. Kansen ook voor onze Nederlandse innovatieve ondernemers. Maar dan moeten we die wél pakken.

Voor míj́ is het duidelijk: wie groen beleid door de shredder wil halen, vernietigt ook het loonstrookje van morgen!!

De grote economische uitdaging is dus niet hoe we behoúden wat we hebben, maar hoe we de transities die over de wereld razen áanjagen.

Wat D66 betreft wordt Europa niet afhankelijk van groene technologie uit China en kunstmatige intelligentie uit de Verenigde Staten, maar loopt het zelf voorop.

Want een krachtige democratie en een leven in vrijheid vragen ook om een florerende economie.

Het moge duidelijk zijn: het worden cruciale jaren in het Europees Parlement. In deze veranderende wereld moet Europa eensgezinder zijn.

Geen 27 koninkrijkjes, maar één wereldmacht.

Dat dankzij haar kracht niet bedréigd wordt door anderen, maar bewónderd om haar democratie, individuele vrijheden en kwaliteit van leven.

Voor dát Europa gaan we in juni naar de stembus.

Ik ga er alles aan doen, samen met de andere kandidaten en met jullie, om te zorgen dat we Nederland overtuigen van dit verhaal. Niet aan de kant blijven staan. Sta op, laat je horen en doe mee. Meld je vandaag nog bij je lokale afdeling, ga de straat op, overtuig de buren, je vrienden en familie om óok D66 te stemmen.

Want ik wil dat straks een Oekraïense Jozsef met onze kinderen door een zonnig en vredig Marioepol kan wandelen.

Partijgenoten, vrienden, congresveteranen en al die nieuwe leden die hier voor het eerst zijn, welkom. Zoals altijd op een D66-congres schijnt de zon, fijn dat jullie er zijn.

Als partijleider mag je op zo’n congres 20 minuten speechen.

Ik dacht: waar zal ik het dit keer eens over hebben.

Jullie hebben deze week in de krant gelezen dat ik een betweter ben.

Daar klopt natuurlijk helemaal niks van.

‘En hoe dat zit, dat ga ik jullie in de komende twintig minuten nog even één keer heel goed uitleggen!’

Deze weken bezoek ik huiskamers in het hele land. En in die huiskamers ga ik elke keer in gesprek met tientallen D66-leden. Zoals aan de keukentafel van Joek & Talitha, uiteraard met Brabantse worstenbroodjes. Afgelopen woensdagavond in Groningen met huisgemaakte pizza van Pepijn. Of vorige maand in het Limburgse Meerlo waar pa en ma Jenneskens voor de verse soep en broodjes zorgden. Gastvrije en gezellige bijeenkomsten dus met leden jong en oud, van stad en platteland, kersvers bij de club of juist trouw en decennialang lid.

We hebben het over wat ons bindt en waar we naartoe willen. In Zwolle waren er volop ideeën over onze onderwijsstrijd en het opkomen voor jongeren. In Utrecht bedachten we manieren om in elke wijk een aanspreekbare D66’er te hebben. In Venlo smeedden we een plan om het aantal Limburgse raadszetels te verdubbelen. En overal is de conclusie min of meer hetzelfde: wij zijn idealisten zonder illusies. Niet bang om de strijd aan te gaan. Altijd bereid een brug te slaan.

Congres,

We zijn voor het eerst bijeen sinds de verkiezingen. Op het vorige congres in Apeldoorn vroeg ik jullie vertrouwen voor de eindsprint van de campagne. Sinds dat moment hebben we ons voorspeld aantal zetels op een haar na verdubbeld. Meer dan 650 duizend mensen gaven ons het vertrouwen. Dertien volle Feyenoord stadions. Dat zegt veel over hoe hard jullie kunnen knokken, hoeveel enthousiasme en optimisme er in deze zaal zit, hoe sterk de behoefte blijft aan onze politiek. Ik ben dan ook kei-trots op onze optimistische campagne, verteld vanuit ons eigen verhaal. Jullie hebben dat gedaan – van Leiden tot Utrecht van Diepenheim tot Doetinchem. Als lijsttrekker voelde ik me door jullie gedragen. En daar wil ik iedereen in deze zaal voor bedanken.

Ondanks jullie campagnesprint konden we een groot zetelverlies niet afwenden. De uitslag was voor onze partij een harde klap. En die hebben we óók aan onszelf te danken. Mensen wilden samenwerking, maar zagen vaak gedonder. Mensen wilden empathie, maar zagen technocratie. Mensen wilden nieuw leiderschap, maar zagen dezelfde premier van een oude coalitie. Toen het kabinet op stoom kwam, werd het de VVD te veel. De VVD wilde breken en wij hebben ze daar niet van kunnen weerhouden.

De ruk naar extreemrechts leidt bij veel Nederlanders tot grote zorgen over ons land. Dat begrijp ik. Maar ik wil vandaag ook waarschuwen voor verslagenheid en cynisme over Nederland. Dat is het laatste wat we moeten toelaten! De liefde voor Nederland laat ik me niet afpakken door wie dan ook. Dit is óns land. Ieder land heeft een gemeenschappelijk verhaal. Dat verhaal is meer dan geschiedenis. Het drukt een overtuiging uit over wat de leden van die samenleving samenbindt.

Het wordingsverhaal van Nederland is dat van onze onafhankelijkheidsstrijd. De strijd tegen intolerantie. De strijd voor een samenleving waarin de terreur van meerderheden en machthebbers geen plaats heeft. Een samenleving waarin burgers met verschillende achtergronden, religies en levenswijzen naast elkaar bestaan, samengebonden door hun wens vreedzaam, veilig en vrij te leven.

Dat is ons verhaal. Dat is ons DNA, dat is waar onze driekleur voor staat: vrij, onverveerd.

Wie gelooft in die Nederlandse belofte, die zal zich altijd blijven verzetten tegen de ophitsers die prediken dat de ene religieuze overtuiging meer bestaansrecht heeft dan de andere. Verzetten tegen de haatzaaiers die hele bevolkingsgroepen uit willen sluiten van hun rechten als Nederlander.

Nederlander zijn heeft niets te maken met waar je wieg stond, hoe je kerk er uit ziet, van wie je houdt, wat je levensovertuiging is. Nederlanders zijn mensen die vrijwillig samenleven, die elkaar respecteren, die toegewijd zijn aan de vrijheid te mogen zijn wat je bent.

Wij Nederlanders verdedigen onze vrije samenleving. We laten ons niet verdelen door politieke avonturiers die bitterheid en onvrede aanwakkeren. We laten ons niet tegen elkaar opzetten door charlatans die een minderheid aanwijzen als zondebok en over hún rug hun machtshonger willen stillen. Wij laten ons niet in slaap sussen. Wij zeggen waar het op staat. Geert Wilders, met zijn ondemocratische eenmanspartij, is tot in de kern on-Nederlands. Hij is een bedreiging voor de Nederlandse waarden en voor de Nederlandse identiteit.

Dat er normale politici zijn die daar ruimte aan geven is buitengewoon zorgwekkend. Na alles wat er is gebeurd verbaas ik me niet meer over de VVD. Al maak ik me wel oprechte zorgen over het blijvende verlies van een liberale bondgenoot. Maar wat is er gebeurd met de frisse nieuwe club van Pieter Omtzigt? Wij hadden grote hoop om in hem een partner te vinden in het politieke midden. Zijn nadruk op sociale advocatuur, grondrechten en financiële degelijkheid klonk prachtig. Hij leek in de campagne zo duidelijk over zijn principes. Toch heeft hij in een mum van tijd zijn hart verkocht aan de PVV. Later vanmiddag praat hij in Breda met zijn leden over de formatie. Zij hebben de nu de sleutel in handen. Kiest Nieuw Sociaal Contract voor kabinet Wilders-I of voor Nederland?

Partijgenoten, wij zijn overtuigd democraten, sociaal-liberalen, Europeanen. Maar voor alles zijn wij ook Nederlander. Wij staan voor onze waarden, de traditie van vrijheid en tolerantie die wij hebben geërfd. Laten we die verdedigen met alles wat we in ons hebben. Laten we die sterker en vrijer doorgeven aan generaties na ons. Dát is wat dit moment in de geschiedenis van ons vraagt. Laat ons geluid helder zijn. Wij zullen de Nederlandse waarden nooit laten aantasten en verwateren. Nooit. Nooit. Nooit. -> -> Als wij alles goed doen, als we keihard werken, dan kunnen we extreemrechts verslaan. Rancune heeft een beperkte houdbaarheidsdatum, zelfs al stop je het in de ijskast. En als die datum is overschreden, dan staat dit prachtige land er nog steeds. Dan delen we onze meest fundamentele waarden nog altijd. Democraten, dan is het weer tijd voor het optimisme van D66!

Congres, we gaan aan het werk. Met een frisse fractie van jonge honden – en Hans Vijlbrief. We gaan keiharde oppositie voeren tegen de afbraak van internationale verdragen. Tegen de kaalslag in kunst, cultuur en de onafhankelijke journalistiek. Tegen de afbraak van de natuur en de wetenschap.

Van harte welkom op het derde verkiezingscongres op rij! Ik kijk er naar uit vandaag weer veel van jullie te spreken. Ik dank de Nieuwegeinse afdeling voor hun gastvrijheid en de organisatie van de traditionele pre-congresborrel gisteravond.

Dan richt ik mij nog even aan de vanzelfsprekend onpartijdige burgemeester: Marijke, fijn dat je er vandaag ook bij bent!

Democraten, de afgelopen tijd zitten we als partij zeker niet stil. In het Westland komt onze lokale fractie op voor fatsoenlijke opvang voor asielzoekers. In Limburg en Friesland zetten we ons in om de investeringen van het Groeifonds in de regionale economie veilig te stellen.

In Europa vechten we tegen dwangarbeid en zijn we tot in Sofia te vinden, waar we meedoen met Pride.

Natuurlijk zijn we vandaag bij elkaar om ons Europese verkiezingsprogramma nog beter te maken. We hebben in goede D66-traditie 100 amendementen op 100 kantjes. Met plannen voor een groener, veiliger en economisch sterker Europa.

Maar: plannen maken zichzelf niet zomaar waar. Vandaag stellen ook D66’ers uit heel het land zich kandidaat. Ik wil alle kandidaten van harte bedanken voor de stap naar voren die zij zetten om vrijwillig voor onze partij aan de slag te gaan.

De verkiezing van nieuwe commissie- en bestuursleden betekent ook dat er leden afzwaaien. Namens de hele vereniging, bedankt voor jullie inzet voor onze partij.

Nu de nieuwe Tweede Kamerfractie geïnstalleerd is zullen we vanmiddag afscheid nemen van onze oud-Kamerleden. Het is mooi om te zien dat zij vandaag aanwezig zijn, en ik ben blij dat we hen overal in de partij zullen blijven tegenkomen.

Onze bewindspersonen zullen tot er een nieuw kabinet op het bordes staat, doorgaan met hun werk voor Nederland. Van het sluiten van de gasputten in Groningen tot het versterken van onze Defensie, ook in het demissionaire kabinet zitten wij niet stil. In het najaar nemen wij als vereniging afscheid van deze geweldige ploeg en natuurlijk van onze vorige partijleider, Sigrid Kaag.

Democraten,

Na 3 jaar komt op het volgende congres mijn eigen voorzitterschap ten einde.

Vandaag dank ik Shermin, Hester en Wietske voor hun inzet de afgelopen jaren. Wietske: als vice-voorzitter in het bijzonder, je was een baken van rust in de drukte na de val van het kabinet. Veel dank!

Maartje, Serhat, ik kijk er naar uit om met jullie en onze nieuwe bestuursgenoten nog vol aan de bak te gaan de komende maanden.

De afgelopen tijd is er hard gewerkt aan de evaluatie van de processen tijdens de Tweede Kamerverkiezingen door de commissie onder leiding van Vera Bergkamp. Het Rapport ‘Het is aan ons’ waar de mr. Hans van Mierlo Stichting aan heeft gewerkt, leert ons hoe we de energie in de vereniging kunnen vasthouden. En natuurlijk dank ik de Permanente Programmacommissie, die binnen een half jaar twee verkiezingsprogramma’s hebben geschreven. Aan jullie allen: heel veel dank!

Democraten,

Er ligt de komende jaren een grote opgave. Extreemrechts gaat aan de macht komen. Het past in de traditie van D66 om zich daartegen altijd en als eerste te blijven uitspreken.

Daarbij zal ons progressieve verhaal leidend zijn. En zullen we mensen voorop zetten. Dat kan alleen met een wendbare vereniging, die leeft, actief is en met elkaar in gesprek is.

Wij vertellen ons eigen verhaal en laten ons niet afleiden door populistische proefballonnetjes en verzonnen problemen. We vertellen het verhaal van een Nederland waar je met het beste onderwijs de beste versie van jezelf kan worden. Waar we vooroplopen in de aanpak van de klimaatcrisis.

Het verhaal van een sterk Europa, dat zichzelf kan verdedigen en wereldwijd opkomt voor vrijheid en democratie. Het verhaal van een eerlijk Europa, waar werken beter loont.

Dit betekent ook iets voor hoe we onze vereniging vormgeven. Om ruimte te krijgen voor een scherp debat over de onderwerpen die voor ons belangrijk zijn, zullen we ergens ruimte moeten maken. De afdelings- en regiobestuurders in de zaal zullen herkennen dat we soms wel erg veel regels voor onszelf hebben opgetuigd, die lang niet altijd nodig zijn. De inrichting van onze vereniging moet ten dienste staan van onze doelen en geen doel op zich zichzelf worden. Door minder met onszelf bezig te zijn, maken we ruimte voor elkaar. We kiezen voor minder bureaucratie, en meer contact, meer nabijheid.

De afgelopen maanden zijn we hier al mee begonnen. En zoals u waarschijnlijk van hem gewend bent, met Rob voorop.

In Brabant, Limburg, Utrecht, Overijssel en Groningen zijn al huiskamerbijeenkomsten georganiseerd waar leden in gesprek gingen over wat wij als D66 moeten doen om die ruimte te maken. Deze bijeenkomsten zijn natuurlijk slechts de eerste stap. Binnenskamers met andere leden in gesprek gaan is goed, maar we zijn er als partij om het gesprek op straat te voeren met de bijna 18 miljoen Nederlanders die geen lid zijn van D66.

Gelukkig heb ik daar goed nieuws over: de komende maanden kunnen we met heerlijk weer campagne voeren. En het beste gesprek voer je meestal niet met het clubje leden dat hetzelfde vindt als jijzelf, maar op straat en aan de deur. Met mensen uit je buurt, over hun zorgen en problemen. Over wat zij vinden dat beter kan of al goed gaat. We moeten allemaal naar buiten kijken en dat gesprek aan blijven gaan. Natuurlijk voor de verkiezingen voor het Europees Parlement op 6 juni, maar juist ook daarna.

Nederlanders willen allemaal op hun manier de wereld een beetje beter maken.

Door te helpen in de kantine bij de sportclub, een boek voor te lezen aan kinderen met een taalachterstand of door te protesteren tegen onrecht dat ze zien. We zitten als D66’ers bij een partij om hen te helpen die wereld wat mooier te maken. Dus ga in gesprek. Bij de sportclub, in het buurthuis en bij de demonstratie.

Democraten, de komende maanden bent u gelukkig nog niet van me af. Samen met jullie ga ik weer de straat op om ons eigen verhaal te vertellen. Nog even als uw voorzitter, daarna gewoon als trots D66-lid uit Utrecht. Het is me een waar genoegen uw voorzitter te mogen zijn.

En: Overigens ben ik van mening dat cannabis gelegaliseerd moet worden.

Door Don Ceder op 2 april 2024 om 16:30

De samenleving maakt jongeren ziek

Don Ceder over de gesloten jeugdzorg

Deze samenleving maakt jongeren ziek. Dat is mijn conclusie als ik zie wat er in de jeugdzorg op ons afkomt: als er niet ingegrepen wordt zal binnenkort maar liefst 1 op de 6 jongeren binnenkort een vorm van jeugdzorg nodig hebben. En dus ligt er een plicht voor de Tweede Kamer om wel in te grijpen. Om jongeren en gezinnen waar nodig beter te ondersteunen. En zeker om te voorkomen dat wanneer jongeren toch uit huis moeten, zij slechter af zijn.

Vandaag voerden we een debat over de gesloten jeugdzorg. Als we eerlijk zijn, constateren we dat ondanks de duizenden medewerkers die elke dag weer met passie voor jongeren opstaan en hen onder moeilijke omstandigheden proberen te helpen, het ons gewoon te vaak niet lukt om jongeren in die gesloten jeugdzorg in een betere positie te brengen dan waar ze vandaan kwamen. Het is zelfs zo erg dat ik de stelling aandurf dat een gevangene met een strafrechtelijke veroordeling in de gevangenis veiliger is dan een jongere in een ZIKOS-instelling.

ZIKOS staat voor Zeer Intensieve Kortdurende Observatie en Stabilisatie. Deze afdelingen zijn bedoeld voor jongeren tussen 12 en 18 jaar met complexe en meervoudige gedrags- en psychiatrische problemen. Er zijn in Nederland 18 van deze plekken. Ik ben al jaren bezig met het onderwerp jeugdzorg, eerst als advocaat en nu drie jaar als Kamerlid. Er zijn in die jaren momenten geweest waarop je gewoon stilvalt. Recent heeft Jason Bhugwandass, ervaringsdeskundige in de gesloten jeugdzorg, onderzoek gedaan naar die ZIKOS-afdelingen. Jason heeft geconstateerd dat jongeren op de afdelingen structureel bloot staan aan verwaarlozing en geweld en geenszins ervaren dat groepsleiders voldoende kennis en kunde hebben. Naar aanleiding van zijn rapport is er besloten om voorlopig geen jongeren meer op te nemen op deze afdelingen. Deze week heb ik in de Tweede Kamer gedebatteerd over de gesloten jeugdzorg. Over deze ZIKOS-afdelingen, maar ook over de rest van de gesloten jeugdzorg. Als jongeren door hun problemen een gevaar vormen voor henzelf of anderen kunnen ze in deze gesloten jeugdhulp terechtkomen.

Hoe kon het zover komen dat in deze ZIKOS-afdelingen zoveel misstanden konden bestaan? Hoe konden al die partijen rond de jeugdzorg, van zorgaanbieders tot de inspectie, niet ingrijpen? Het zijn vragen die je niet wil hoeven stellen, maar die nu wel onze eerste stap vormen uit de verbijstering en machteloosheid. Staatssecretaris Maarten van Ooijen kondigde een onafhankelijk onderzoek aan om op zoek te gaan naar de antwoorden. Van Ooijen is al aan de slag gegaan. We willen de gesloten jeugdzorg immers vervangen. We willen toewerken naar kleinere plekken, met meer aandacht en meer veiligheid voor jongeren. De staatssecretaris heeft dat proces al in gang gezet. Toch gaat het nog niet overal zoals we het zouden willen. Gemeenten hebben betere ondersteuning nodig om de alternatieven op te bouwen.

Het afbouwen van de gesloten jeugdzorg brengt bovendien ook dilemma’s met zich mee. Want minder gesloten jeugdzorg betekent dat ook andere risico’s de kop kunnen steken. Jongeren die weglopen bijvoorbeeld, of tot zelfbeschadiging overgaan. Minder gesloten jeugdzorg vraagt dan om professionals die goed met de doelgroep om kunnen gaan en risico’s kunnen inschatten. Het vraagt om een veel grotere betrokkenheid van de GGZ. Want daar heb ik me ook over verbaasd: het gebrek aan betrokkenheid van de (jeugd)GGZ. Jongeren hebben vanaf dag 1 in de gesloten jeugdzorg behandeling nodig en dat ontbreekt nog veel te veel. En een jongere hoeft niet eerst ‘af te koelen’ of ‘tot rust te komen’ en alle banden met onderwijs, behandelaar, en vrienden te stoppen bij aankomst in de gesloten jeugdzorg. Naast de behandeling vanaf dag 1 is het juist ook nodig dat de jongere gewoon naar de eigen school blijft gaan, eventueel digitaal, en zijn vrienden en familie blijft zien.

Ik wil afsluiten met de ouders: hun betrokkenheid is cruciaal. De ouders zijn en blijven de eerstverantwoordelijke opvoeders van hun kinderen, ook als die kinderen gesloten jeugdzorg krijgen. Maar ouders zijn niet altijd in staat om hun rol goed te vervullen, door eigen problemen of doordat ze uit het lood zijn geslagen omdat hun kind naar de gesloten jeugdzorg moet. Juist deze ouders hebben ook goede ondersteuning nodig om de band met hun kind te onderhouden, zodat ze een goede rol kunnen hebben in het herstel van hun kind.

Er is veel misgegaan, en het alternatief vinden is nog niet zo eenvoudig. Maar het is de plicht van de politiek om jongeren sterk te maken, veiligheid te bieden en de ruimte te geven om in gezondheid hun toekomst op te bouwen.

Een meerderheid van de Tweede Kamer steunde vandaag een voorstel van SP-Kamerlid Sarah Dobbe om het kabinet excuses te laten maken aan de jongeren die schade hebben opgelopen door de gesloten jeugdzorg. Al langer was bekend dat er veel mis is gegaan in de gesloten jeugdzorg. In het recente rapport Eenzaam Gesloten maakte Jason Bhugwandass vreselijke misstanden bekend op de Zikos-afdelingen, afdelingen voor Zeer Intensieve Kortdurende Observatie en Stabilisatie voor kinderen. Indrukwekkende verhalen over eenzame opsluiting van kinderen en jongeren, van geweld en het uitblijven van hulp en onderwijs.

Dobbe: ‘Het rapport van Jason was indrukwekkend. Dit zijn geen incidenten, maar signalen dat het systeem faalt. Teveel kinderen en jongeren kregen geen liefdevolle zorg en opvang, maar kregen te maken met misstanden. Er werd niet naar hen geluisterd. Melding na melding, jarenlang. Kinderen en jongeren zijn daardoor beschadigd, fysiek en mentaal. Erkenning dat dit fout is geweest is belangrijk voor herstel. En excuses horen daarbij, en moeten daarin een eerste stap zijn.'

Ook andere belangrijke SP-voorstellen zijn vandaag aangenomen, waaronder het voorstel van Dobbe om aanbestedingen in de specialistische jeugdzorg te verbieden. 'Zorg is geen markt, en de specialistische jeugdzorg al helemaal niet. Waarom moeten aanbieders dan concurreren? Dit leidt alleen maar tot chaos en niet tot goede zorg. Ondanks dat aanbestedingen niet verplicht zijn, doen veel gemeenten het nog wel. Dat wordt nu verboden.' Ook een voorstel van Dobbe om de jeugdzorg te betalen op basis van het aantal plekken, de zogenaamde beschikbaarheidsfinanciering, is vandaag aangenomen. Daarmee kan de aandacht meer worden verlegd naar het verlenen van goed zorg.

Bij de spreiding van vluchtelingen door het land moet niet alleen rekening gehouden met hoe rijk een stad of dorp is, er moet ook gekeken worden in welke wijk vluchtelingen geplaatst worden. De Tweede Kamer steunde vandaag een voorstel van SP-Kamerlid Michiel van Nispen om ervoor te zorgen dat vluchtelingen in de rijke buurten opgevangen worden.

‘In de buurten met weinig geld zijn er vaak al heel veel problemen. Dan moet je daar niet alle vluchtelingen wegstoppen. Rijke gemeenten en rijke wijken zijn eerst maar eens aan de beurt. De top 20 armste gemeenten vangen meer dan twee keer zoveel asielzoekers op als de top 20 rijkste. Dat gaat helemaal mis. Ons aangenomen voorstel moet ervoor zorgen dat vluchtelingen worden opgevangen in de wijken waar de mensen het beter hebben’, aldus van Nispen.

Eerder steunde de Tweede Kamer al een voorstel van de SP voor een eerlijke spreiding van vluchtelingen, waarbij rijke gemeenten meer vluchtelingen op moeten gaan vangen.

De spanningen in en buiten Europa nemen toe. Een einde aan de oorlog in Oekraïne is niet in zicht. In Gaza worden duizenden kinderen gedood door bommen van het Israëlische leger en dreigen nog veel meer mensen te sterven aan hongersnood.

Ondertussen is de roep om militarisering groot, maakt de wapenindustrie hoge winsten en lopen lobbyisten de deuren van Brusselse politici plat.

Wat zijn de oorzaken en gevolgen van deze wapenwedloop? Hoe brengen we vrede dichterbij? Wat kunnen we zelf doen? Dat bespreken we op de Vredesdag 2024: Stop oorlog.

Sprekers:

Wendela de Vries, onderzoeker wapenhandel en wapenindustrie bij Stop de Wapenhandel

Frank Slijper, programmaleider wapenhandel bij PAX

Peter Mertens, algemeen secretaris van de PVDA België

Bastiaan van Apeldoorn, hoogleraar mondiale politieke economie en geopolitiek aan de Vrije Universiteit in Amsterdam

Gerrie Elfrink, SP-lijsttrekker Europese Verkiezingen

Sarah Dobbe, Tweede Kamerlid SP

Vredesdag 2024: Stop de oorlog!

Zaterdag 13 april, 13.00 uur tot 15.30 uur. Inloop vanaf 12.30 uur.

Willem Twee, Boschdijkstraat 100, Den Bosch

Door Webredactie op 28 maart 2024 om 09:07

ChristenUnie: Borg Friestalig media-aanbod in de wet

Of het nu gaat om een Friestalige serie op Netflix of ander Friestalige media-aanbod, dat moet niet afhankelijk zijn van hoe de petten in Den Haag staan. Borg het Friestalige media-aanbod in de wet, dat is de oproep vandaag van ChristenUnie-leider Mirjam Bikker tijdens het debat over de voortgang van de Bestuursafspraak Friese Taal en Cultuur (BFTK). Onlangs constateerde het Adviescomité van de Raad van Europa voor het Kaderverdrag inzake de Bescherming van Nationale Minderheden dat de positie van het Friestalige media-aanbod kwetsbaar is. Juist omdat het aanbod van radio en televisie in de Friese taal noch in de Mediawet, noch in de Wet gebruik Friese taal is gewaarborgd.

Mirjam Bikker (ChristenUnie): “‘Het Fries is een prachtige Rijkstaal en voor veel mensen in ons land hun moedertaal. Dat moeten we koesteren en beschermen. Dat vraagt ook iets van het Friestalige media-aanbod. Op dit moment is dat altijd weer afhankelijk van afspraken en financieringen in het Bestuursakkoord. Ik vind niet dat de omroepen iedere paar jaar weer met de pet rond moeten maar dat we in de Mediawet moeten vastleggen dat er ook Friestalig aanbod moet zijn. Daarom doe ik vandaag dit voorstel en het is mooi dat andere partijen al steunen.”

Op dit moment kunnen Friestalige producties op papier ook aanspraak maken op subsidies uit het Filmfonds en het NPO-fonds. In de praktijk lijkt dit ingewikkelder te liggen en worden er drempels ervaren. Mirjam Bikker: “Daarom mijn oproep ook aan de minister, zorg ervoor dat je niet alleen op papier aanspraak kan maken maar ook in de praktijk. Hoe mooi zou het zijn als op Netflix de eerste Friestalige serie verschijnt?”

Anja Haga, onze Europarlementariër voor de ChristenUnie, en tevens woonachtig in Friesland ziet deze oproep als een belangrijke stap: "It Frysk is werkelijk een prachtige taal en trots van ús Fryslân. In Europa zet ik mij in voor it Frysk en ik vind het super dat de Tweede Kamerfractie van de ChristenUnie dit ook zo doet in Den Haag. Voor het levendig houden van de Fryske taal en cultuur zijn haar televisieprogramma’s maar ook podcasts en streamingaanbod onmisbaar.”