Poliflw

Mijn levenslessen tot nu toe Bronnie Ware is een Australische verpleegster die oude mensen in hun laatste levensfase verzorgt. Ze heeft veel gesprekken gevoerd en gehoord hoe de stervende ouderen ­terugkijken op hun leven. Ze noteerde vijf zaken waar oude mensen spijt van hadden, in de hoop dat de levenden er wijzer van zouden worden. Dit is de afdronk van Bronnie Ware: 1. Ik wilde dat ik meer mijn eigen leven had geleefd dan het leven waarin ik vooral aan verwachtingen van anderen probeerde te voldoen; 2. Ik had minder hard moeten werken; 3. Ik had gewild dat ik de moed had mijn gevoelens meer te uiten; 4. Ik had gewild dat ik beter contact had gehouden met mijn vrienden; 5. Ik wilde dat ik mezelf meer had toegestaan om gelukkig te zijn. Uiteraard probeer ook ik er m’n voordeel mee te doen en te voorkomen dat ik ooit met dezelfde spijt op mijn leven terugblik. Deze lessen lezend vroeg ik me af, of ik niet nu al lessen heb geleerd. Het zijn natuurlijk – en hopelijk – maar tussenstanden en het zou hoogmoedig zijn om te denken dat ik eenzelfde wijsheid bezit als een hoogbejaarde na een vol leven. Maar toch. Er zijn mij door ontmoetingen en gebeurtenissen inzichten aangereikt die ik hier maar vrijmoedig doorgeef, in de hoop dat lezers dat ook doen met de door hen geleerde levenslessen. • Maak bij een dilemma de keus waar je over tien jaar trots op bent. Tijdens de onderhandelingen over het huidige kabinet bevonden we ons op een slecht moment in een crisis vol wantrouwen. Binnen onze partij gingen ook stemmen op om er maar een punt achter te zetten. Het was het moment waarop ik mezelf afvroeg hoe ik zou terugblikken als ik inderdaad de keus zou maken om ermee te stoppen. Ik wist dat we later met spijt zouden terugblikken als we op dat moment de stekker eruit hadden getrokken. En dus wist ik dat we ons wantrouwen moesten overwinnen en doorgaan. • Je houdt het niet vol met gedrevenheid, wel met roeping. In de voorbereiding van onze kerkelijke uitzending naar een zeker land hield Niek Tramper predikant bij de zendingsbond GZB mij voor dat ik misschien een gedreven kerel was, maar dat gedrevenheid vroeg of laat een keer opdroogt. Als je bent op de plek waarvan je gelooft dat God je er wil hebben, houd je het langer vol. • Liever een uur extra slapen dan nog een nachtelijk uur ­extra lezen. Als lid van een Kamerfractie met hoge idealen én bescheiden grootte moet je woekeren met de tijd. Er valt altijd nog iets extra’s te lezen, er kan altijd nog een werkbezoek worden afgelegd en er zijn altijd mails die wel gelezen zijn, maar waarvan de afzenders ook graag een antwoord ontvangen. In het zoeken naar een balans tussen werkdruk en rust heb ik geleerd in de randen van de nacht te kiezen voor dat uurtje extra slaap. Zoals een paus ooit zei: ‘Heer, ik heb vandaag voor uw kerk gezorgd. Maar de kerk is van u, dus ik ga nu slapen.’ • Durven is leuker dan niet durven. Aan het eind van mijn studententijd werd me een keer gevraagd of ik geen preses van mijn studentenvereniging had willen zijn. Ik bedacht dat ik dat nooit had geambieerd en het al mooi vond om als abactis de vereniging te hebben mogen dienen. Maar ik realiseerde me ook dat angst mijn raadgever was geweest. Ik weet ook helemaal niet of een voorzitterschap goed voor de vereniging en goed voor mezelf zou zijn geweest. Maar het was wel het moment waarop ik me voornam om voortaan meer te durven. Want durven maakt het leven boeiender dan niet durven. • Degene die voor je staat is op dat moment de belangrijkste. Niets erger dan een receptie waarop degene met wie je staat te praten om zich heen kijkt en op zoek lijkt naar een interessanter en belangrijker iemand. In de geest van Jezus en volgens de Benedictijnse wijsheid is er op dat ene moment niemand zo belangrijk als die ene die voor je staat. En wat zijn uw levenslessen? . (Deze column verscheen vandaag ook in het Nederlands Dagblad)

Er is nu een Kamermeerderheid voor het afschaffen van het leenstelsel, maar in deze kabinetsperiode zal er nog niks veranderen.

Jongeren staan voor veel onzekerheden: studieschuld, te dure woningen en onzekere contracten. De PvdA wil hier samen met jongeren verandering in brengen.