Windenergie is hot in Twente. Wanneer je de discussie volgt, zou je bijna gaan denken dat windenergie een vorm van ‘alternatieve’ energieopwekking is en dat we nog kunnen kiezen. Wereldwijd werd er in 2015 echter meer in nieuwe wind- en zonneparken geïnvesteerd dan in gas- en kolencentrales. En dat is niet voor niets.
Alleen inzetten op zonne-energie is bij lange na niet genoeg om de energiedoelstellingen te realiseren. De energietransitie kent namelijk geen keuzemenu. Het is én zonnepanelen én windmolens, op zee én op land naast andere energiebronnen en energiebesparende maatregelen. Het is allemaal nodig om in de toekomst voldoende duurzame energie op te kunnen wekken. Deze opgave is vergelijkbaar met de omvang van de wederopbouw na de Tweede Wereldoorlog.
Nederland heeft zich als EU-lid verplicht om in 2020 minimaal 14 procent van het binnenlandse energieverbruik duurzaam op te wekken. Offshore lijkt dit te gaan lukken, maar op het land loopt de bouw van nieuwe windparken in vrijwel alle provincies achter op schema. De provincie heeft gebieden aangewezen waar windenergie-initiatieven plaats mogen vinden ‘als er sprake is van een goede landschappelijke inpassing op basis van de aanwezige gebiedskenmerken’. Gemeenten bepalen echter zelf of dit ook daadwerkelijk gaat gebeuren. Met alle gevolgen van dien. Maatschappelijke weerstand en een gebrek aan urgentie bij bestuurders maakt dat we steeds verder achteropraken bij het behalen van onze duurzaamheidsdoelstelling. En Nederland staat al voorlaatste op de EU-ranglijst hernieuwbare energie.
In de gemeente Hengelo heeft de fractie van D66 gepleit voor het opnieuw onderzoeken van de mogelijkheden voor windenergie. In 2011 gooiden de toetsingsmethode en het radarsysteem van vliegveld Twente roet in het eten. Op basis van nieuwe rapporten is er aanleiding om dit opnieuw te onderzoeken. De grootste uitdaging is hierbij niet van technische of financiële aard. De vraag is vooral hoe je omwonenden mee laat profiteren van windmolens in hun achtertuin. De VVD speelt hier een negatieve rol in door op basis van onjuiste en verouderde informatie de maatschappelijke weerstand te vergroten. Zo noemde raadslid Roel Kok in dagblad Tubantia dat windmolens weinig opleveren, draaien op subsidie en de inwoners alleen maar geld kost. Daarbij zou het in Hengelo te weinig waaien. Met deze opmerkingen worden we teruggeworpen in het steenkolentijdperk.
Onshore wind is namelijk de goedkoopste vorm van groene stroom, en dus met de minste subsidiebehoefte. Op dit moment is het zo dat bedrijven die een hoge CO2-emmissie kennen en veel vervuilende stoffen uitstoten, niet hoeven te betalen voor de schade die ze hiermee aanrichten. Wanneer we het principe van ‘de vervuiler betaalt’ zouden toepassen blijkt dat de prijs van grijze stroom enorm zou stijgen en groene stroom vanzelf de goedkoopste energievorm zou worden. Volgens het IMF legt onze regering jaarlijks ruim 9 miljard toe op fossiel energieverbruik doordat de kosten niet volledig in de consumentenprijs worden doorberekend.
Voor een moderne windmolen in Hengelo moet je een zonneveld aanleggen van 10-12 hectare voor een vergelijkbare energieproductie. Als een windmolen niet rendabel zou zijn, zou er simpelweg niet in worden geïnvesteerd. Ook niet vlak over de grens bij onze Duitse buren waar de Energiewende inmiddels flink op stoom is gekomen. Met moderne technologie is overal in Nederland de wind goed te oogsten. Zelfs windmolenminister Henk Kamp weet ondertussen wel beter.
Ik zie nog te veel overheden en bestuurders denken en handelen vanuit financiële kaders en financieel rendement. Wil je mensen overtuigen en draagvlak creëren voor het realiseren van windenergie, dan zul je vooral het maatschappelijke rendement meer voor het voetlicht moeten laten komen én moeten informeren op basis van de juiste feiten. Gemeentebesturen kunnen vanuit een heldere duurzaamheidsvisie een verhaal vertellen dat mensen aanspreekt. Ook de gemeente Hengelo wil invulling geven aan de doelstellingen en ambities uit de VNG- en SER-klimaatakkoorden en aan haar eigen duurzaamheidsbeleid. Dit alles komt onder druk te staan wanneer lokale bestuurders aan komen zetten met een onjuiste weergave van de voor- en nadelen van windmolens.
Het kan toch niet zo zijn dat we in Twente met innovatieve windmolenbedrijven als Pure Energie (Enschede) en 2-B Energy (Hengelo) er niet toe komen om windmolens in Twente te realiseren. Arthur Vermeulen, Manager Raedthuys Windenergie B.V., noemde onlangs in een interview in de Tubantia dat bij veel mensen nog niet is doorgedrongen hoe groot de opgave is. Het is precies dit gebrek aan urgentie bij lokale bestuurders dat mij nog het meeste zorgen baart. Het is precies de reden waarom het thema duurzaamheid bovenaan de Agenda van Twente zal moeten komen.
Marc ten Barge
Raadslid D66 Hengelo
Het bericht De energietransitie kent geen keuzemenu verscheen eerst op Hengelo.