Poliflw

De bijeenkomst begint met een filmpje over 'Beloon de helden'

Partijvoorzitter Jannie Visscher opent de bijeenkomst

JV: Welkom op deze bijzondere bijeenkomst voor de leden van de partijraad en de vaste gasten. Vandaag testen we of we kunnen functioneren op deze manier. En het is goed om elkaar te spreken. Toen we ons congres in december verlieten, gingen we vol goede moed aan de slag. Ineens werd alles anders. Mensen leven in onzekerheid over hun gezondheid of baan bijvoorbeeld. Als SP hadden we snel in de gaten: nu moeten we er zijn. Wij zijn de partij van de georganiseerde solidariteit.

Ik wil stilstaan bij de kracht van een goed samenspel. Zo veel afdelingen zijn aan de slag gegaan met de lonencampagne; we hebben een mooie milieuactie tegen storten van granulaat in de Maas, waar de afdeling West Maast en Waal, Provinciale Staten en ons Kamerlid samenwerken; als Maarten en Lilian strijden voor beschermingsmiddelen, is het goed dat we leden hebben met inhoudelijke kennis daarover.

De afgelopen twee weken hebben we 125 nieuwe leden ingeschreven. Veel leden zijn ook teruggekomen. (Jannie tont een boekte bloemen) Deze bloemen – een boeket voor Lilian en een voor de hele SP – krijgen we van John Duinkerke uit Kerkrade, omdat we goed bezig zijn. Laten we goed bezig blijven.

Algemeen secretaris Arnout Hoekstra

AH: Ik kijk ernaar uit om jullie weer normaal te zien. Veel complimenten over hoe de afdelingen aan de slag zijn gegaan de afgelopen weken.

Internationaal – De Vredesdag in juni gaan we ook op een aangepaste manier doen. Als het weer kan, gaan we het alsnog op de normale manier doen. We hebben contact met zusterpartijen, om te kijken hoe we van elkaar kunnen leren. Op 22 mei zal onze wekelijkse stream bezocht worden door mensen van PVDA-België en Die Linke.

Ledengeschenken – Er worden nieuwe ledengeschenken voorbereid.

Afdelingen – Ik wil de contacten met afdelingen intensiveren. Ik hoop dat ik van alle afdelingen verslagen mag ontvangen. Ik probeer altijd te reageren. Voor onze wekelijkse nieuwsbrief; zorg dat administratie weet wie jullie kaderleden zijn, want die ontvangen de nieuwsbrief.

Jannie Visscher: Voor de wekelijkse livestream hebben we verzoeken gekregen om dat uit te breiden met thema's. Misschien basisinkomen of dakloosheid. Ons scholingsteam heeft mooi online aanbod gemaakt. Je kunt daar ook gebruik van maken.

ROOD-voorzitter Arno van der Veen over ROOD

AvdV: Ook bij ROOD is er voldoende veranderd. Ons kaderweekend kon niet doorgaan, straatacties niet en bijeenkomsten van lokale groepen. Die doen dat nu digitaal. We hebben ook een online discord-server voor alle ROOD-leden waar ze in gesprek kunnen. 10 procent van de ROOD-leden is na een weekje al lid van die discord server.

Meldpunt Mijn baas een lul – Dit ROOD-meldpunt is voor jongeren die bijvoorbeeld door moeten werken terwijl ze thuis zouden moeten werken. Er zijn stickers om te plakken en uit te delen. E hebben een laser-actie gedaan op het gebouw van NVO/NCW.

Met de meldingen gaan we indien mogelijk collega’s organiseren en een zwartboek maken.

Huisjesmelker van het jaar-campagne – Alweer het 14e jaar op rij. Er komen al meldingen binnen op www.huisjesmelkervanhet jaar.nl

We moeten online onze weg vinden. We schrijven opinies en houden acties die wél kunnen. Op woningsdag hebben we tentjes opgezet; jongeren en anderen op zoek naar een woning.

Videotoespraak fractievoorzitter Lilian Marijnissen

LM: Hier uw verslaggever uit Oss. Fijn om jullie te zien, al blijft dit een waardeloze manier. Het is niet anders. Het gebied hier is zwaar getroffen; er is veel angst en verdriet. Tussen alle ellende zie ik ook dat veel mensen een andere toekomst willen. Deze crisis maakt voor veel mensen duidelijk hoe lelijk het kapitalisme is. Het is niet efficiënt om voorraden op de plank te hebben.

Kapitalisme faciliteert de race naar beneden. Zodat beschermingsmiddelen in de lagelonenlanden gemaakt worden. Of de farmaceuten die enorme winsten maken, maar niet wilden investeren in vaccins. De CEO's krijgen bonussen, maar wij moeten in China bedelen om medicijnen en mondkapjes. Het is dus goed dat ons voorstel is aangenomen in de Kamer: we moeten echt actievere industriepolitiek: veel meer in eigen hand en in eigen land vaccins, geneesmiddelen en beschermende materialen maken om minder afhankelijk te zijn van de markt.

Ook lelijk: de grote bedrijven die afgelopen jaren enorme winsten hebben gemaakt, er alles aan deden om geen belasting te betalen, en nu de hand ophouden. Zoals bij de KLM: wij willen voor dat geld ook zeggenschap. Koolmees kondigde aan dat de boete voor mensen ontslaan eraf gaat. Voorwaarde is nu nog dat je mensen in dienst houdt. Dit zet de deur open voor massa-ontslagen.

Het coronavirus discrimineert niet, maar de impact op het leven is absoluut niet gelijk. Schulden lopen op, de huurverhoging. De cruciale vraag: wie gaat deze rekening betalen? Er gaat heel veel veranderen. Wat die veranderingen zullen zijn, is ook aan ons. Er komt een economische crisis. We mogen niet toestaan dat corona de verschillen nog verder vergroot.

Over 10 maanden zijn het al verkiezingen. Mogelijk is er nog een tweede lockdown rond die tijd. Er is wél ontzettend momentum. Er is hang naar verandering. Een beetje minder kapitalisme gaat niet helpen. Wij lopen voorop in de strijd voor fundamentele verandering. Blijf goed op elkaar letten en ik hoop iedereen heel snel weer in levende lijve te zien.

Discussie

De leden van de partijraad stellen vragen en doen voorstellen. Onder andere:

voorstel om een overkoepelend campagneplan / een landelijke planning te maken, door Groningen, gesteund door Roermond, Breda, Landgraaf, Weert en Utrecht

voorstel voor een linkse agenda, grote visie met Europese linkse vrienden

er is onvrede over samenwerking d66 en PvdA

we moeten onderwijs tot een van onze hoofdpunten maken

Wees als partij ook coulant naar zzp’ers

hoe zit het met het aanvalsplan economie?

de regio is een goede basis om samenhang te organiseren

doorrekenen verkiezingsprogramma is onverstandig

hoe gaan we lokaal strategisch om met meebesturen en bezuinigingen?

wat kan de TK-fractie doen om de wooncampagne te versterken?

kan er meer ondersteuning komen voor afdelingen in coronatijd?

Hoe krijgen wij die 50-plus- en DENK-zetels terug?

door de crisis gaan de kosten ggd, bijstand, jeugdzorg omhoog: moeten de gemeenten dat gaan betalen?

Hoe zit het met de prijzen van mondkapjes; er worden al woekerprijzen gevraagd

moeten we überhaupt wel bezuinigen?

hoe gaan we om met versoepelingen waar we kritisch op zijn maar als SP wel voordeel van hebben?

gluurprogramma’s van werkgevers: moeten we daar niet iets tegen doen?

hoe kunnen we buurthuizen en verenigingen helpen?

idee: grote bedrijven moeten de steun terugbetalen als straks run op diensten bedrijven komt

vrijheid gelijkheid en broederschap moeten in balans zijn; graag in verkiezingsprogramma

JV: De behoefte aan samenhang. Op het congres hebben we hier afspraken over gemaakt. We waren druk bezig met de campagnes langs de Partijraad te brengen. Toen kwam de crisis. Per campagne zijn verantwoordelijken; als je als afdeling wilt bijdragen aan die discussie in het Partijbestuur, spreek dan je regiovertegenwoordiger erop aan. Voor een landelijke planning tot aan de verkiezingen wil ik waarschuwen; dat is nu verdraaid moeilijk.

Buurthuizen; Frank Futselaar is daar ook mee bezig. Hier kun je lokaal ook iets doen. Zorg dat je zelf lokaal de krachten bundelt. In Eindhoven is het ons gelukt dat het college wat ‘opplust’ voor de buurthuizen.

Spencer Zeegers: De oproep voor regionale samenwerking is mij uit het hart gegrepen Regiovertegenwoordigers kunnen als eerste samenhang ontdekken. Regiovertegenwoordigers zitten daarom ook in het Partijbestuur.

Thijs Coppus: coulance voor zzp’ers; er is een tijdelijke overbruggingsregeling voor zelfstandigen. Dat kun je direct melden bij de volksvertegenwoordigers.

AH: moet links zich op EU-niveau organiseren? We zijn niet voor EU-eenwording, dus dan ligt een linkse partij niet voor de hand. Er is wel uitwisseling. Het congres wilde aandacht voor een internationaal secretariaat – in de Moed is iemand begonnen, ik heb de verantwoordelijkheid.

De omgang met maatregelen? Wij volgen de RIVM-richtlijnen. Als er een reden is om af te wijken, dan hebben we het erover. Let ook op beeldvorming. Je wilt niet in de media komen als een partij die die maatregelen aan de laars lapt.

Ondersteuning: wij steunen graag, maar ben ook blij met afdelingen die ondersteuning bieden. OpSPnet staat een pagina met ideeën. Dus als je iets bijzonders doet, laat het me weten, dan kan dat daarop.

Heb je vragen over de wooncampagne: campagne@sp.nl - Lisa de leeuw is betrokken bij de uitvoering van die acties.

LM: Over de prijzen van mondkapjes – onze inzet is: als de overheid ze verplicht, moet die ze ook ter beschikking stellen.

Het grote plan gaat over strategie versus tactiek. Onze rol is om het grotere verhaal te vertellen. Mondkapjes is industriepolitiek en marktwerking. We hébben een plan: heel de mens en verkiezingsprogramma. Ik ben het er dus mee eens als je bedoelt dat we dat verhaal meer moeten vertellen.

Samenwerking D66 en PvdA. Samenwerking is altijd dilemma. Maar zo bereik je ook mensen die niet meteen standaard SP-stemmers zijn. Linkse samenwerking is niet de grote oplossing. Mensen zien ons graag samen optrekken, maar het blijft moeilijk om Van Rijn te zien die verzorgingshuizen sloot en 70.000 zorgmedewerkers ontsloeg.

50plus en denk-kiezers terug; wij moeten eenheid uitstralen. Minimaal de helft van die zetels van 50plus hoort bij ons. De meest effectieve strategie is gewoon beter zijn: dus op het thema van pensioenen voorop lopen.

Gluurapps?: we hebben het Rathenau-instituut er onderzoek naar laten doen. Meld je bij Bart van Kent voor vragen.

Bezuinigen? Nee inderdaad niet. Wij moeten een investeringsagenda hebben. Massaal banenplan publieke sector bijvoorbeeld. Baangaranties, wijkagenten aannemen, enzovoort.

De rekening bij de gemeente? Geef je info even door aan Ronald van Raak.

Aanvalsplan economie: het idee was dat dit van iedereen is. We hebben reacties van 30 afdelingen gekregen, er komt een nieuwe versie en mogelijk een filmpje. Mogelijk vragen we economen die die analyse delen. Even in herinnering roepen: ons 30-puntenplan van de vorige vorige crisis. Evaluatie: het was een persmomentje, en dat was het. Het is belangrijk dat het plan er is, dat de samenhang er is.

Steun terugbetalen: Daarmee ontzien we de partijen die nu juist profiteren van de crisis. Albert Heijn bijvoorbeeld. Zo kom je weer bij het punt van de winstbelasting.

Bezuinigen in een coalitie: lokaal kun je daarvoor kiezen, landelijk ligt het zeker niet voor de hand.

CPB-doorrekening: dat zijn we aan het bekijken. Het is de afgelopen 20 jaar altijd doorgerekend door het CPB.

Vrijheid gelijkheid broederschap mee in het programma: iedereen heeft aan het programma mee kunnen denken. Schroom niet je te melden bij Ronald van Raak

Wat doet de fractie? Ons best. Net als jullie. We zijn op ons sterkt als we elkaar versterken. Nodig ons uit als je een idee hebt.

In de tweede termijn wordt nogmaals gepleit voor een landelijke visie/plan en een idee geopperd om aan naming and shaming te doen over verhuurders die niet ingaan op het morele appel om de huur niet te verhogen.

JV: We hebben ook een verkiezingsprogramma-commissie en die is door de Partijraad benoemd.

Jannie Visscher sluit af

JV: In juni is er weer een echte partijraad waar we ook kunnen stemmen. Fijn om vandaag te horen waar iedereen mee bezig is. We hebben gehoord hoe de partijraad aankijkt tegen ons functioneren. Laten we zelf weer kijken op onze eigen plek in de partij hoe we het met hart en ziel kunnen opnemen voor mensen.

Dinsdag 1 september gaat de Kamer direct aan de slag met de behandeling van de referendumwet. Die avond zal ik plaatsnemen in ‘vak K’ om deze wet te verdedigen. Dat referendum, dat hebben we nou toch wel gehad, hoor ik sommigen van u denken. Nee, de discussie over het referendum is juist in volle gang en de vooruitzichten voor deze wet zijn goed.

In 2017 heb ik in de Kamer al eens een wet voor een referendum verdedigd, maar die was destijds kansloos. Drie jaar later is de situatie heel anders. In steeds meer partijen groeit de steun voor een bindend correctief referendum. In alle stilte lijkt zich een revolutie te voltrekken. 35 jaar discussie over het referendum lijkt eindelijk tot iets moois te leiden. Dinsdagavond begint om 19:00 uur het debat, dan gaan alle partij hun vragen stellen die ik later deze maand zal beantwoorden. Hopelijk kunnen we deze maand nog stemmen.

U kiest de Tweede Kamerleden om in uw naam debatten te voeren, de regering te controleren en wetten goed te keuren. Dat is de kern van onze ‘vertegenwoordigde’ democratie. Het correctief referendum is een ‘directe’ vorm van inspraak, waarbij mensen zélf een uitspraak doen, los van het parlement. Lange tijd hoorde je het argument dat het referendum als een vorm van ‘directe’ democratie in strijd zou zijn met de parlementaire democratie - een argument dat ook door premier Rutte werd gebruikt. Dit werd onhoudbaar na het rapport van een staatscommissie onder leiding van Johan Remkes, die onderzoek deed naar ons parlementaire stelsel. Die commissie beval het referendum juist aan als een mogelijkheid om ons parlementaire systeem te versterken. Een opvatting die ook de Raad van State nu deelt.

De discussie over het referendum begon in de jaren zeventig, toen met name hoog opgeleide mensen méér invloed wilden op de politieke besluitvorming. Een staatscommissie Biesheuvel deed in 1985 een voorstel voor een bindend correctief referendum, dat is 35 jaar geleden. Een voorstel van het kabinet Kok strandde in 1999 op het allerlaatste moment in de senaat. Een tweede wet haalde door gebrek aan steun van het kabinet Balkenende in 2004 de eindstreep evenmin. De discussie over het referendum ging echter door. Op initiatief van GroenLinks, PvdA en D66 werd een nieuwe wet gemaakt, die in 2013 door de Tweede Kamer en in 2014 door de senaat werd aangenomen. De SP mocht aan dit initiatief destijds niet deelnemen. Daarna moest ik toezien hoe slecht de partijen met dit voorstel omgingen.

De democratie gedijt niet op angst, maar is gebouwd op vertrouwen.

Om een bindend referendum mogelijk te maken moet de Grondwet worden aangepast. Dat moet in twee etappes. Vóór de verkiezingen moeten de Tweede en Eerste Kamer de wijziging van de Grondwet die ik nu heb ingediend goedkeuren. Na de verkiezingen moet deze wet opnieuw worden behandeld (en dan met tweederde meerderheid worden aangenomen). De vorige keer ging dat mis, omdat GroenLinks, PvdA en D66 weigerden om hun eigen wet opnieuw in te dienen. Waarna ik dat maar zélf heb gedaan. Bij een deel van de achterban van deze partijen was het referendum ineens niet meer zo populair. Bij andere groepen groeide echter het enthousiasme voor dit middel om de gekozen politici te kunnen corrigeren. Nu lijken deze partijen toch weer terug op hun oude standpunt en is wél zicht op een meerderheid.

Alle partijen zullen dinsdag nog vragen hebben, vooral over de voorwaarden voor het houden van een referendum. Ofwel over de ‘drempels’, zoals het aantal handtekeningen dat moet worden opgehaald en wanneer de uitslag geldig is. Die discussie is belangrijk en de staatscommissie Remkes heeft ook hier goede suggesties voor gedaan. Maar dit zijn kwesties van uitvoering die niet in de Grondwet thuishoren, maar in een ‘uitvoeringswet’. Die kan niet nu, maar pas ná de verkiezingen worden aangenomen, samen met de ‘tweede lezing’ van deze Grondwetswijziging. Nu moeten partijen de principiële keuze maken of zij vóór of tégen een correctief referendum zijn. Nu moeten Kamerleden aangeven of zij bereid zijn om zich wél of niet te laten corrigeren door de bevolking die zij vertegenwoordigen. Of zij wél of geen versterking willen van onze democratie.

Met een bindend correctief referendum geven wij mensen de mogelijkheid om ons terug te fluiten, op het moment dat zij vinden dat wij in de Kamer ons werk niet goed doen. De democratie gedijt niet op angst, maar is gebouwd op vertrouwen. Kamerleden vragen de kiezers: ‘vertrouw ons’. Maar durven wij ook te zeggen: ‘corrigeer ons’? Dit referendum past goed bij onze democratie, het is een belangrijke aanvulling op het werk van het parlement. Het heeft lang genoeg geduurd, al 35 jaar. Het is nu tijd om eindelijk ‘ja’ te zeggen.

Ronald van Raak, SP-Kamerlid

You must have JavaScript enabled to use this form.

Ja, ik wil op de hoogte blijven van belangrijk nieuws en acties van de SP en Lilian Marijnissen.

De Raad van State ziet het referendum als een goede manier om de 'gevoelens van isolement, vervreemding en uitsluiting' onder bepaalde groepen mensen in de samenleving te verminderen. Dat blijkt uit het advies van de Raad van State over de wet van de SP voor een bindend correctief referendum.

SP-Tweede Kamerlid Ronald van Raak: 'Ik ben heel blij met dit advies, maar toch ook verrast, omdat de belangrijkste adviseur van de regering in het verleden erg kritisch was over het referendum, dat moeilijk te verenigen zou zijn met onze parlementaire democratie. Dat was ook het belangrijkste argument van premier Mark Rutte om het referendum af te schaffen. Nu ziet de Raad van State het referendum als een "positief te waarderen aanvulling en correctie" op ons huidige stelsel. Dat is een grote kanteling.'

De Raad van State ziet ook andere voordelen van het bindend correctief referendum. Zo zorgt het ervoor dat politieke partijen scherp blijven en er rekening mee houden dat de compromissen die zij sluiten ook echt kunnen rekenen op voldoende steun van de bevolking. Onvrede van burgers komt eerder op de politieke agenda en mensen die zich niet gehoord voelen kunnen op deze manier hun stem laten horen.

Van Raak: 'Mooi vind ik ook de opmerking van de Raad van State dat "voor een stabiele democratie meer nodig is dan handhaving van de status quo." De Raad van State wijst erop dat een grote meerderheid van de mensen in ons land voorstander is van een referendum. Het bindend correctief referendum zoals we dat voorstellen is daarom een 'sluitstuk' van het parlementaire stelsel.'

In december pleitte de Staatscommissie Parlementair Stelsel onder leiding van Johan Remkes ook voor een correctief referendum. 'De democratie werkt niet voor iedereen even goed. De stem van niet álle burgers wordt voldoende gehoord. De bestaande politieke onvrede bij een deel van de bevolking kan leiden tot afhaken en afkeer van de democratie,' stelde Johan Remkes. Volgens de Staatscommissie zijn referenda een goed 'ventiel' of goede 'veiligheidsklep' op het moment dat volksvertegenwoordigers dingen doen die het volk écht niet wil. Dit pleidooi was voor de SP reden om in januari een wetsvoorstel in te dienen voor invoering van een bindend correctief referendum. Een wet die nu wordt ondersteunt door de twee belangrijkste adviseurs van de politiek.

Van Raak: 'Het referendum is het kleefkruid van onze democratie. In februari 2018 verdedigde ik in de Kamer tevergeefs een wet voor een correctief referendum, een wet die ooit door GroenLinks, PvdA en D66 was gemaakt, maar die door deze partijen plotseling niet meer werd gesteund. Aanleiding was de uitslag van het raadgevend referendum over het verdrag met Oekraïne, waar deze partijen vóór waren, maar de bevolking tégen was. Dit was voor de regering aanleiding om het raadplegend referendum maar af te schaffen. Sindsdien is er echter veel veranderd. Het is bijzonder dat zowel een Staatscommissie als de Raad van State nu een bindend correctief referendum voorstellen, een echt referendum waarvan het kabinet en de Kamer de uitslag niet meer naast zich neer kunnen leggen.'

Dinsdag debatteert de Tweede Kamer over de begroting van Binnenlandse Zaken. Daar wil de SP een begin maken met een nieuwe discussie over het correctief referendum. 'Ik hoop dat we na het mooie pleidooi van de Staatscommissie en het interessante advies van de Raad van State nu een inhoudelijke discussie kunnen voeren. Over de vraag hoe we onze parlementaire democratie kunnen versterken en wat daarbij de rol is van het referendum. De wetgeving is ingediend en de adviezen liggen op tafel. Ik denk dat het referendum plotseling een stuk dichterbij is,' zegt Van Raak.