Poliflw

Welke woningen gaan we bouwen? Wie mag waar wonen? Dit zijn centrale thema`s die elk verkiezingsdebat terug blijven komen. De SP is debat na debat glashelder: de enorme wachtlijsten zijn voor betaalbare koopwoningen en sociale huurwoningen. Die moeten dan ook veel meer gebouwd worden, met hulp van de provincie! 

Al jaren is het streven van het Haagse stadsbestuur dat 30% van de nieuw te bouwen woningen in Den Haag sociaal moet zijn. En telkens weer blijkt deze ambitie, als puntje bij paaltje komt, een wassen neus. Een greep uit de resultaten van de afgelopen jaren:  2,2% sociale woningbouw in 2015, 6% in 2016 en 5% in 2017. Ook het nieuwe Haagse stadsbestuur houdt op papier vast aan 30% sociale woningbouw. En nu al ziet het ernaar uit dat dit streven voor de jaren 2018 en 2019 bij elkaar nog niet eens gehaald wordt. Het zal geen verrassing zijn wie de prijs betaalt voor deze politiek van boterzachte ambities. Zo moet de gemiddelde starter bijna vijf jaar wachten op een sociale huurwoning in Den Haag.

Terwijl de bouw van betaalbare woningen jaar op jaar achterblijft, grijpt het college naar schijnoplossingen om de krapte op de woningmarkt te bezweren. Zo krijgen bepaalde groepen uitverkorenen als het aan wethouder Boudewijn Revis (VVD) ligt voortaan voorrang op een sociale huurwoning, en wil men in Moerwijk aan de slag met de stigmatiserende Rotterdamwet. Het gevolg van deze maatregelen zal vooral zijn dat huurders tegen elkaar worden uitgespeeld.

Toegegeven: het kan nog vele malen asocialer. Kijk naar Rotterdam, waar het stadsbestuur zo’n vele duizenden sociale woningen in de stad wil slopen. Maar zolang grote steden de woningnood vertikken aan te pakken of zelfs moedwillig verergeren, zijn kwetsbare minima vogelvrij op de woningmarkt. Als moderne nomaden zullen zij zich moeten vestigen in de gemeente die hen nog wil herbergen. Terwijl wonen zoveel meer is dan enkel een dak boven je hoofd, maar ook het recht om te wortelen in een gemeenschap waar broodnodige voorzieningen - zoals een goede verbinding naar het werk - binnen handbereik zijn én waar je sociale netwerk is.

Alleen een sociaal en daadkrachtig provinciebestuur kan voorkomen dat mensen met een smalle beurs de speelbal worden van falend woningbouwbeleid. Wat de SP betreft houden we gemeenten streng aan hun bouwafspraken en worden betaalbare woningen als eerste gebouwd. Stevige maatregelen, zoals het opleggen van een bouwstop wanneer een gemeente vertikt sociaal te bouwen, moeten hierbij niet worden geschuwd. In tijden dat onze grote steden meer bezig lijken met het lokken van jonge hoogopgeleiden en expats dan het bestrijden van de woningnood, is een provincie die het lef heeft om gemeenten op de vingers te tikken harder nodig dan ooit.

In navolging van Amsterdam en Utrecht gaat de gemeente Den Haag ervoor zorgen dat nieuw te bouwen middeldure huurwoningen (met een huurprijs tussen de 720 en 950 euro) ook 20 jaar lang middelduur moeten blijven. Toch zat in de Woonagenda van wethouder Boudewijn Revis (VVD) een cadeautje voor de markt verstopt. Verhuurders mochten als het aan Revis lag al na tien jaar een verzoek indienen om middeldure huurwoningen te verkopen of duurder te maken. Dankzij een aangenomen SP-voorstel is er tijdens de behandeling van de Woonagenda in de raad korte metten gemaakt met deze mogelijkheid om woningen versneld duurder te maken.

SP-fractievertegenwoordiger Lesley Arp: ‘Waar SP-wethouders Laurens Ivens in Amsterdam en voormalig wethouder Paulus Jansen in Utrecht voorop liepen in het beteugelen van absurde huurstijgingen in de vrije sector, sukkelde Den Haag achter de andere grote steden aan. Mooi dat het Haagse stadsbestuur eindelijk hun voorbeeld volgt. Maar het was voor de Haagse SP een raadsel waarom wethouder Revis huurders van een middeldure woning mogelijk al na 10 jaar de hoofdprijs wilde laten betalen. Goed dat hij alsnog tot inkeer is gekomen.’

Liever had de SP in de Woonagenda nog stevigere afspraken gezien voor de bouw van middeldure én sociale huurwoningen, door de bouwambities voor verschillende prijscategorieën in bestemmingsplannen vast te leggen. Immers wordt de ambitie om 30% sociale huurwoningen te bouwen in Den Haag al jaren bij lange na niet gehaald. Hiertoe dienden de PvdA, Haagse Stadspartij en SP een gezamenlijk voorstel in, dat op onvoldoende steun kon rekenen. Ook betreurt de SP het dat de Woonagenda experimenten met flexibele huurcontracten en de stigmatiserende Rotterdamwet mogelijk maakt: maatregelen waarmee kwetsbare huurders tegen elkaar worden uitgespeeld op de woningmarkt zolang er een tekort is aan betaalbare woningen. Reden voor de SP om uiteindelijk tegen de Woonagenda te stemmen.

Op verzoek van de SP gaat de Haagse Pandbrigade woningen aan de Stuwstraat en Trekweg controleren. Bewoners van de Vestia-woningen in deze straten kampen al jaren met ernstige vocht- en schimmelproblemen.  ‘Het blijft natuurlijk te gek voor woorden dat deze huurders van Vestia nog acht jaar moeten wachten op een structurele aanpak van hun problemen’, stelt SP-fractievertegenwoordiger Lesley Arp. ‘De SP blijft de bewoners steunen in hun acties voor een snellere oplossing. Hopelijk kan de aangekondigde inspectie van de gemeente hieraan bijdragen.’

SP-vrijwilligers spreken sinds de zomer veel huurders van de Stuwstraat en Trekweg die last hebben van gezondheidsklachten door vocht en schimmel. Sommige woningen lijken bovendien ronduit onveilig, door verzakkende vloeren, lekkages in de buurt van elektra en afbrokkelende muren. De SP bezocht deze week nog een jong gezin waarbij het water door de muur liep bij regen, en het behang beschimmeld van de muren gleed omdat deze te vochtig zijn. Actieve bewoonster Kim Anasagasti overhandigde wethouder Boudewijn Revis tijdens de commissievergadering over vocht en schimmel op 20 februari een bewonerspetitie en een paddenstoelenkweekset, zodat hij zelf ook kan ervaren hoe het is om met schimmel te moeten leven.

Wethouder Boudewijn Revis heeft de SP toegezegd dat de bewoners snel duidelijkheid krijgen over de onderzoeken van Vestia naar de vochtproblemen in de woningen en de mogelijkheden voor versneld onderhoud. Deze onderzoeken zijn al in het najaar aangekondigd, naar aanleiding van vragen van de SP en PvdA.

Naast de situatie aan de Stuwstraat en Trekweg, sprak de commissie ruimte ook over de werkwijze van de onafhankelijke vocht- en schimmelexpert. Arp: ‘Uit de evaluatie blijkt dat niet altijd duidelijk is wat de woningcorporatie concreet gaat doen met de aanbevelingen van de expert, als deze heeft geconcludeerd dat schimmelproblemen mede het gevolg zijn van de staat van de woning. Terwijl huurders natuurlijk niets hebben aan een onderzoeksrapport, als de schimmel vervolgens niet wordt aangepakt. We zijn blij dat de wethouder het met de SP eens is dat het onderzoek van de vocht- en schimmelexpert voortaan moet leiden tot een duidelijk plan van aanpak voor corporaties, inclusief deadlines.’

Op 16 januari debatteerde de commissie Ruimte van de Haagse gemeenteraad over de Woonagenda van het stadsbestuur. Partijen werden door verantwoordelijk wethouder Boudewijn Revis (VVD) uitgedaagd om met ideeën te komen. Een definitieve uitwerking van de woonplannen van het college moet nog komen. Wat was de inzet van de SP?

1. Geen extra voorrangsregelingen, geen flexhuur

Wethouder Revis lijkt de oplossing voor de grote druk op de betaalbare woningvoorraad vooral te zoeken in het schuiven met groepen mensen. Sommige van de geopperde voorrangsregelingen (zoals bijvoorbeeld het verloten van woningen voor starters) lijken op het eerste oog sympathiek. Maar zolang de voorraad sociale huurwoningen - en met name in het goedkopere segment - de komende jaren niet flink toeneemt, zullen deze maatregelen vooral een ‘verdeel en heers’-effect hebben. Groepen woningzoekenden zullen met elkaar moeten concurreren om de schaarse voorraad betaalbare woningen, en vooral kwetsbare minima zullen hierbij steeds meer het onderspit delven. Ook woningcorporaties en huurdersorganisaties zijn tegen de nieuwe voorrangsregelingen, en vrezen zelfs dat de wachttijd van andere woningzoekenden hierdoor zal oplopen. Wethouder Revis had echter geen boodschap aan hun kritiek.

Even kritisch is de SP op het voornemen om met flexibele huurcontracten te gaan werken. Hiermee krijgen jongeren, die ook vaak aangewezen zijn op flexbanen, een dubbel zo onzeker bestaan. Schrijnend was dat het college geen duidelijk antwoord had op de vraag wat er met flexhuurders gebeurt die bij het aflopen van hun huurcontract geen alternatieve woonruimte hebben.

2. Ambitieuzere aanpak middenhuur

De SP is blij dat Den Haag, in navolging van andere grote steden, eindelijk met een aanpak komt om nieuw te bouwen middenhuur-woningen (710 – 950 euro) ook middelduur te houden. Echter mist de nodige ambitie. Waar Amsterdam (met SP-wethouder Laurens Ivens) er naar streeft om deze woningen 50 jaar middelduur te houden, gaat Revis voor een termijn van 20 jaar. Bovendien schermt de wethouder nu al met de optie om middenhuur-woningen al na 10 jaar in de verkoop te doen. ‘Een cadeautje voor marktpartijen’, stelt SP fractievertegenwoordiger Lesley Arp. Revis heeft de SP toegezegd om zijn eigen ambities nog eens kritisch onder de loep te nemen.

Ook wil de SP dat het college onderzoekt of een gemeentelijk puntenstelsel ingevoerd kan worden voor middenhuur woningen. Hiermee kunnen we zorgen dat deze woningen ook op de langere termijn niet duurder mogen worden zolang de kwaliteit niet aanmerkelijk verbeterd is.

3. Geen gegoochel met bouwcijfers meer

Al jaren heeft de SP kritiek op het feit dat het stadsbestuur geen aparte ambities opstelt voor de bouw van sociale studentenwoningen (gebouwd door corporatie DUWO) enerzijds, en ‘gewone’ sociale huurwoningen anderzijds. Dit geeft een erg vertekend beeld van de daadwerkelijke bouwprestaties van het college. Zo bestond de helft van de sociale woningbouw die in 2017 in aanbouw is genomen uit 1 grote studentenflat achter station Hollands Spoor. Hierdoor hoefde het college veel minder sociale huurwoningen te bouwen om haar eigen ambities te halen. Wat de SP betreft moet het afgelopen zijn met dit soort gegoochel met cijfers, en moet het stadsbestuur vooraf heldere bouwambities formuleren.

4. Steun voor huurders die te duur wonen

Het aantal huurders van een corporatiewoning dat naar verhouding van hun inkomen te duur woont is tussen 2009 en 2015 verdubbeld. De SP maakt zich hier ernstige zorgen over. Daarom wil de SP dat het stadsbestuur onderzoekt of de gemeente, in navolging van Amsterdam, een woonkostenbijdrage voor deze huurders in het leven kan roepen. Hiermee krijgen zij meer ademruimte, waardoor de kans op schulden afneemt.