Poliflw

Wie Martine kende weet waarom. Als Martine een ruimte in kwam, dan kwam er een dosis hoopvolle energie binnen. Confronterend was het soms haast, hoeveel levenskracht deze dame uitstraalde. ‘Wat moeten we anders dan het goede te blijven zoeken?’ was haar nuchtere reactie als je haar ernaar vroeg.

In 2006 stond Martine voor het eerst op de kandidatenlijst voor de Tweede Kamer. Als jonge dertiger had ze toen al naam gemaakt als medeoprichter van A Rocha en Time To Turn. In 2007 promoveerde ze op het denken over duurzaamheid in religieuze gemeenschappen. Een duurzame levensstijl, rechtvaardigheid en gelijkwaardigheid, daar ging ze voor. Dat velen haar inzet waardeerden bleek wel uit de ruim tweeduizend voorkeurstemmen die ze kreeg.

In september 2009 trad Martine toe tot het Curatorium van haar Wetenschappelijk Instituut. In de reeks ‘kernwaarden van de ChristenUnie’, nam zij de verantwoordelijkheid op zich voor het thema duurzaamheid. Ze liet zich daar kritisch uit over de term ‘rentmeesterschap’; dat klonk haar iets teveel als ‘passen op de tent’. Liever sprak zij van een duurzame ontwikkeling, die ervan uitging dat er mogen genieten van het genoeg dat Gods schepping ons biedt. Haar inzet was voluit christelijksociaal: verduurzaming kan alleen maar plaatsvinden door draagvlak en daadkracht in de hele samenleving. Dat onderstreepte ze nog eens toen ze nog dit voorjaar de Groenlezing 'Duurzaam radicaliseren' uitsprak.

Ze combineerde het werk voor het WI steeds met een politieke inzet. In 2010 trok ze in de campagne op met Carola Schouten. Over het samen optrekken van de twee jonge vrouwen kon Martine achteraf met veel vuur vertellen. Ze onderstreepte vaak hoe belangrijk het was om ruimte te geven aan verschillende stijlen in de politiek, ook als het de verschillen tussen mannen en vrouwen betrof. Ze behaalde overigens twee keer zoveel stemmen dan de dame boven haar op de kieslijst, al zou ze dat er zelf nooit bij zeggen.

Martine werd voorzitter van de lokale afdeling in Vianen en leidde het duurzaamheidsnetwerk van de ChristenUnie. Voor het Wetenschappelijk Instituut waren haar wortels in de politieke en maatschappelijke praktijk – gecombineerd met haar snelle analyses – van onmisbare waarde.

In juni 2016 liet ze ons weten ongeneeslijk ziek te zijn. Ze was net aangetreden als hoofdredacteur van onze kwartaaluitgave. Ze presenteerde een vernieuwde vormgeving en de nieuwe titel Groen: een verwijzing naar de naamgever van ons instituut; maar voor Martine zat er toch een duurzame knipoog bij.

In september 2019 was ze voor het laatst in ons midden; precies tien jaar na haar aantreden moesten we afscheid van haar nemen. Haar persoon en leven zijn en blijven voor ons een bron van inspiratie.

Wouter Beekers, directeur WI ChristenUnie

De Groenlezing 'Duurzaam radicaliseren' is op film opgenomen. U vindt de lezing op ons YouTube-kanaal.

De Partij voor de Dieren wil dat Nederland haar verantwoordelijkheid neemt in het stoppen van wereldwijde ontbossing. Het probleem moet bij de bron worden aanpakt: de grootschalige ontbossing die aan de andere kant van de wereld plaatsvindt om soja te verbouwen die in ons land als veevoer wordt gebruikt. Hiertoe riep Kamerlid Frank Wassenberg deze week op tijdens het Schriftelijk Overleg over de Landbouw- en Visserijraad. “Ons landgebruik en ons voedselsysteem moeten drastisch worden hervormd om ontbossing tegen te gaan,” zegt Wassenberg. “Forse krimp van de veestapel is daarbij onvermijdelijk.” Wereldwijde ontbossing is een grote bedreiging voor de biodiversiteit en het klimaat. De EU werkt aan een Europese bossenstrategie. De Partij voor de Dieren wil dat minister Carola Schouten van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit garandeert dat het Nederlandse handels- en landbouwbeleid niet ten koste zal gaan van de Europese bossenstrategie, en dat het Europese traject geen vertraging mag opleveren voor de nationale bossenstrategie. “Nederland heeft de verantwoordelijkheid zowel internationaal als in eigen land, ontbossing zo snel mogelijk te stoppen,” zegt Wassenberg. “Het beëindigen van subsidies voor biomassa moet ook onderdeel van de Europese bossenstrategie zijn. De minister moet zich in Europees verband hard maken om dat gedaan te krijgen.” Lees de hele bijdrage van Frank Wassenberg aan het Schriftelijk Overleg hier .

Het Europees Parlement heeft woensdag onder aanvoering van de Partij voor de Dieren een veto ingezet tegen het zogenaamde bijenrichtsnoer. De EU-plannen zijn onvoldoende om het uitsterven van bijen, vlinders en andere belangrijke insectensoorten te voorkomen vindt een meerderheid van de volksvertegenwoordigers. “Bijen en andere bestuivers zijn cruciaal voor het voortbestaan van talloze insecten- en plantensoorten. Daarnaast is 84 procent van alle voedselgewassen die in Europa verbouwd worden afhankelijk van bestuivers zoals bijen. Als de bij uitsterft doordat de EU geen serieuze maatregelen neemt, zijn de gevolgen voor de natuur en voor onze voedselproductie rampzalig,” zegt PvdD-Europarlementariër Anja Hazekamp. Het gebruik van landbouwgif is een belangrijke oorzaak van het uitsterven van bijen. Al in 2013 adviseerde de Europese Voedselautoriteit (EFSA) daarom om bij de beoordeling van gifstoffen na te gaan of deze op korte en op lange termijn gevaarlijk zijn voor bijen. De adviezen van EFSA zijn, onder druk van sommige EU-lidstaten, echter nog steeds niet omgezet in wetgeving. Nederland Nederland speelde hierin een opvallende rol: hoewel de Tweede Kamer zich meermaals had uitgesproken voor een verbod op gifstoffen die schadelijk zijn voor bijen, zette Landbouwminister Carola Schouten zich in Brussel achter de schermen jarenlang actief in voor afzwakking van het bijenrichtsnoer. Ze informeerde de Tweede Kamer daar niet over. Via een motie van Kamerlid Esther Ouwehand riep de Tweede Kamer Minister Schouten in mei op om het Nederlandse verzet tegen het bijenrichtsnoer te staken. Voorstel Dit jaar kwam de Europese Commissie na zes jaar eindelijk met een, mede door Nederland afgezwakt, voorstel voor een bijenrichtsnoer. Het voorstel behelst dat korte termijneffecten van gifstoffen op bijen meegewogen moeten worden in de veiligheidsbeoordeling, maar laat de langetermijneffecten buiten beschouwing. “Gifstoffen die de bijenpopulatie in gevaar brengen krijgen met deze zwakke regels nog steeds goedkeuring. Het voorgestelde bijenrichtsnoer is zwak en onvoldoende om de bij voor uitsterving te behoeden,” zegt Hazekamp. Door het veto van het Europees Parlement moet de Europese Commissie haar huidige wetsvoorstel intrekken. Het Europees Parlement wil bovendien dat er direct een beter voorstel op tafel komt.

Door Carla Dik-Faber op 9 oktober 2019 om 06:09

‘Maatschappelijke diensttijd op boerderij’

Jongeren die meedoen aan de maatschappelijke diensttijd (MDT) moeten die behalve in de zorg en bij defensie ook op de boerderij kunnen doen. Mede daarmee moeten we de kloof tussen boer en burger te lijf gaan.

Het lijkt steeds minder vanzelfsprekend dat mensen weten waar hun eten vandaan komt. Ook volgens de boeren die vorige week naar Den Haag kwamen om te protesteren, is de kloof tussen boeren en burgers groeiende.

De MDT is mede bedoeld om jongeren in contact te laten komen met mensen die ze anders misschien nooit zouden spreken. Door jongeren de kans te geven om hun MDT op de boerderij in te vullen, doen ze een onvergetelijke ervaring op, dragen ze een steentje bij aan de voedselproductie in ons land én verkleinen we de kloof tussen platteland en de rest van Nederland. Zeker voor jongeren die ver van het platteland opgroeien, is dit een uitgelezen kans. Dat is winst voor hen én voor de samenleving.

De landbouw zit momenteel nog niet in het aanbod van de MDT, maar ik wil dat dat verandert.

Start MDT

De maatschappelijke diensttijd (MDT) gaat na een proefperiode sinds de zomer van 2018 in februari 2020 officieel van start. Onze eigen staatssecretaris Paul Blokhuis werkt de MDT nu uit, terwijl ik het voorstel om ook landbouw onderdeel te maken van de MDT vandaag doe in het debat over de landbouwbegroting van onze eigen minister Carola Schouten. De maatschappelijke diensttijd komt voort uit de verkiezingsprogramma’s van ChristenUnie en CDA en is daarna breder omarmd in de Tweede Kamer.

Woensdag 25 september presenteerde de Commissie Remkes (VVD) draconische en volstrekt onnodige maatregelen om een denkbeeldig ‘stikstofprobleem’ te ondervangen. Al maanden ligt ons land stil na een uitspraak van de Raad van State, eind mei dit jaar, dat het Nederlands vergunningstelsel voor de uitstoot van stikstof onverenigbaar is met Europees Recht. Een groot deel van de bouwvergunningen ging op de helling, waardoor nu zo’n 18.000 grote bouwprojecten met een totale waarde van ruim 14 miljard euro stil liggen. Boeren kunnen niet uitbreiden. Koeien mogen de wei niet meer in. De woningbouw gaat op slot. 

Het advies van VVD-prominent Johan Remkes maakt de situatie nóg erger. De maximumsnelheid moet in heel Nederland worden verlaagd; de veestapel moet drastisch verkleinen en boeren moeten weg uit de buurt van natuurgebieden. Totaal onnodig en desastreus voor ons land. 

Stikstof vormt geen bedreiging voor milieu- of natuurStikstof vormt ongeveer 80% van onze atmosfeer. Het is geenszins ‘gevaarlijk’ of ‘milieuonvriendelijk’. Ook de zogeheten ‘actieve stikstofverbindingen’ die worden gevormd bij industriële of agrarische activiteiten - zoals stikstofoxiden (NOx) en ammoniak (NH3) - zijn niet gevaarlijk. Integendeel: ze zijn in principe goed voor planten en bomen. Ze vormen de basis van Pokon plantenvoeding en andere vormen van bemesting. Natuurlijk moet overdaad worden voorkomen. Maar de uitstoot van deze stoffen daalt al jaren:

Dat het nu ineens tóch tot een ‘stikstofcrisis’ komt, heeft dan ook helemaal niets met milieuzaken te maken! Het gaat louter om een administratieve botsing van regelgeving. Het Nederlands vergunningstelsel (het ‘Programma Aanpak Stikstof’, oftewel: PAS) was volgens de Raad van State namelijk onverenigbaar met de Europese ‘Habitat-richtlijn’. Deze richtlijn bepaalt dat landen natuurgebieden (de zogeheten Natura-2000 gebieden) in stand moeten houden. Er mag geen ‘betekenisvol’ effect van stikstof op de soorten flora en fauna in natuurgebieden zijn. Wat vervolgens de betekenis van ‘betekenisvol’ is, wordt aan de lidstaten zélf overgelaten. Nederland koos voor een heel ingewikkelde aanpak: een zéér lage drempelwaarde voor een vergunningsaanvraag (maximaal 0,05 mol stikstofdepositie per hectare per jaar - dat is minder dan een zakje Pokon plantenvoeding!), maar bood dan wél weer een uitweg door de positieve gevolgen van toekomstige natuurbeschermende maatregelen mee te nemen in het rekenmodel. Bovendien werden het beweiden van vee en bemesten van landbouwgrond geheel uitgezonderd van een vergunningplicht.

De Raad van State oordeelde dat dit complexe systeem van extreem lage drempelwaardes en compensatie voor ‘toekomstige maatregelen’ en uitzondering voor specifieke sectoren tegen de Habitatrichtlijn ingaat. Dat betekent dus niet dat Nederland te veel stikstof uitstoot. Het betekent slechts dat bepaalde juridische constructies binnen het PAS onverenigbaar waren met EU-recht.

Kijk maar naar onze oosterburen. Pas vanaf 7 mol stikstof per hectare per jaar wordt in Duitsland überhaupt een verband tussen een project en de neerslag van stikstof aangenomen. Pas vanaf dan hoeft dus ook een vergunning te worden aangevraagd. Een belangrijke factor in het Duitse economische succes! En op geen enkele wijze strijdig met Europese regels!

Snelle werkbare oplossingFVD wil dat minister van Landbouw Carola Schouten (CU) de Nederlandse rekenmethode vandaag nog gelijk trekt met Duitsland. Stop de bizarre en volstrekt onnodige VVD-plannen om Nederland nóg verder stil te leggen! Door het eenvoudig ophogen van de limiet op stikstofdeposities kunnen onze boeren weer groeien, kan het vee weer de wei in, kunnen bouwprojecten doorgaan en auto’s weer doorrijden!

In mei 2019 oordeelde de Raad van State dat het Nederlandse stikstofbeleid van tafel moest. Als gevolg liggen nu 18.000 bouwprojecten stil, met een totale waarde van 14 miljard euro. Verbetering van de infrastructuur, aanleg nieuwe woningen: allemaal stopgezet. Ook de agrarische sector wordt snoeihard getroffen. Boeren mogen niet meer uitbreiden, koeien mogen niet meer de wei in en zitten vast in stallen.

Het kabinet gaf de commissie-Remkes (VVD) de opdracht om de impasse zo snel mogelijk te doorbreken. Het rapport dat vandaag uitkwam, had maatregelen moeten bevatten om de bouw van woningen en wegen weer toe te staan. Om boeren hun stallen weer te laten uitbreiden en hun koeien weer in de wei te laten zetten.

Nu komt Remkes niet met een 'oplossing', maar met radicale plannen die op de korte termijn niets veranderen en op lange termijn de problemen alleen maar groter maken. Zo wil hij de maximumsnelheid ernstig verlagen en de veestapel drastisch verkleinen. Dramatisch voor ons land.

Er is helemaal geen ‘stikstofcrisis’. Er is een door onze eigen overheid gecreëerd probleem dat voortkomt uit verkeerde regelgeving. Stikstof is in het algemeen goed voor de groei van planten, maar bepaalde soorten (vooral dorre) planten gedijen minder goed bij hogere concentraties. De EU zag hier de perfecte aanleiding in om zich met ons te bemoeien en formuleerde een set regels. Volgens deze EU-regels mag stikstof geen “betekenisvolle” invloed op flora en fauna hebben. Nederland vertaalt dat, nu het PAS door de Raad van State is verworpen, naar een maximum van 0,00 mol stikstof per hectare - geheel onnodig, want bijvoorbeeld in Duitsland ligt de grens op 7 mol.

Gevestigde partijen doen echter niets om de gemaakte fouten te herstellen. Integendeel: ze grijpen deze gefabriceerde crisis aan om hun radicale klimaatplannen door te duwen. De commissie-Remkes gaat erin mee. Hij houdt het absurde maximum van 0,00 mol per hectare in stand en verlengt de impasse.

FVD gaat alles doen wat in onze mogelijkheden ligt om dit bizarre beleid te stoppen en weer woningen te bouwen. Gewoon te kunnen doorrijden op de snelweg. Onze agrarische sector te helpen groeien. Daarom roepen wij het kabinet op Remkes’ advies niet op te volgen, géén “drastische maatregelen” door te voeren, maar de stikstofnorm naar Duits voorbeeld te moderniseren. FVD stelt bovendien de volgende vragen aan minister Carola Schouten (Landbouw, ChristenUnie):

Vraag 1Hebt u kennisgenomen van het artikel “Stikstofmethode in Duitsland en België soepeler”?

Vraag 2Erkent u dat de Duitse aanpak vanuit juridisch perspectief geheel voldoet aan de vigerende EU-regelgeving? Zo nee, waarom niet?

Vraag 3Kunt u aangeven hoeveel het niet wijzigen van de huidige stikstofnorm Nederland per jaar kost vergeleken met de situatie waarin het PAS nog van kracht was? Zo nee, waarom niet?

Vraag 4Bent u bereid de stikstofnorm naar Duits voorbeeld te moderniseren, zodat tal van stilgelegde projecten weer door kunnen gaan? Zo nee, waarom niet? Hoeveel geld zou toepassing van de Duitse methode in Nederland ons opleveren?

Vraag 5Hoeveel soorten flora en fauna worden gered dankzij de Nederlandse methode, vergeleken met wanneer we de Duitse methode zouden toepassen? Welke soorten zijn dit? Hoeveel geld geven we dan per soort uit? Hoe verhoudt dit bedrag zich tot de prijs die de overheid hanteert om een mensenleven te redden bij een overstroming, zoals beprijsd bij de bouw van de Deltawerken? Vindt de minister dit te rechtvaardigen? Zo ja, waarom?

Vraag 6Deelt u de mening van enkele fracties in deze Kamer dat de veestapel gehalveerd moet worden? Hoeveel boeren zouden hun baan dan verliezen? Hoeveel geld zou dit Nederland jaarlijks kosten? Deelt u onze mening dat deze consequenties onacceptabel zouden zijn?

Vraag 7Deelt de minister de opvatting dat de betrouwbaarheidsintervallen in het AERIUS-model dermate groot zijn dat men op basis van dat model over de hoeveelheid stikstof in natuurgebieden geen precieze uitspraak kan doen? Zo nee, waarom niet?

Vraag 8Is de minister bereid echte metingen te laten uitvoeren in alle Natura-2000 gebieden om de daadwerkelijke hoeveelheid stikstof in en op de grond vast te stellen? Zo nee, waarom niet?

Vraag 9Hoe beziet u de consequenties van de PAS-uitspraken van de Raad van State voor de transportsector?

Vraag 10Hebt u kennis genomen van het artikel “Minder hard is nauwelijks meer schoon”?

Vraag 11Klopt het dat de stikstofuitstoot van het wegverkeer slechts 6% van het totaal bedraagt, het stikstofverlies nog geen half procent zou zijn als het verkeer overal 100 km/u in plaats van 130 km/u zou rijden en dat de verlaging van de stikstofdepositie in de praktijk nog lager zal uitvallen, omdat de maximumsnelheid nu niet overal 130 km/u is? Bent u bereid deze effecten voor de stikstofdepositie te berekenen voordat u de maximumsnelheid verlaagt?

Vraag 12Erkent u dat een verlaging van de maximumsnelheid op snelwegen potentieel risicovol is, omdat de meeste Nederlandse snelwegen zijn ingericht op een maximumsnelheid van 130 km/u en automobilisten op wegen met een dergelijk wegbeeld bij 100 km/u hun aandacht eerder verliezen? Bent u bereid hier onderzoek naar te doen voordat u deze maatregel doorvoert? Zo nee, waarom niet?

Vraag 13Deelt u de mening van de FVD-fractie dat het verlagen van de maximumsnelheid volkomen onwenselijk is? Zo nee, waarom niet? Zo ja, waarom?

Vraag 14Kunt u deze vragen zo spoedig mogelijk beantwoorden?

Wéér moeten dieren lijden onder de verzengende hitte. Het hitteprotocol van de veesector stelt niks voor. Esther Ouwehand roept minister Schouten daarom op om per direct een vervoersstop in te stellen voor alle diertransporten. #hitteplan #hitteplanvoordieren #groeiendverzet

PvdD wil direct vervoersstop voor dieren tijdens hittegolf - Partij voor de Dieren

Esther Ouwehand wil dat minister Carola Schouten van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit direct een algehele vervoersstop afkondigt voor diertransporten tijdens de hittegolf van de komende dagen. Woensdag, donderdag en vrijdag worden temperaturen van 35 graden Celsius en hoger verwacht in Nederl...

Esther Ouwehand wil dat minister Carola Schouten van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit direct een algehele vervoersstop afkondigt voor diertransporten tijdens de hittegolf van de komende dagen. Woensdag, donderdag en vrijdag worden temperaturen van 35 graden Celsius en hoger verwacht in Nederland. Het geldende, door de sector zelf opgestelde ‘Nationaal plan voor veetransport tijdens extreme temperaturen’ vindt temperaturen vanaf 35 graden ‘te extreem om op diervriendelijke manier transport te kunnen realiseren.’ Toch biedt het plan mogelijkheden om transporten door te laten gaan, zolang de temperatuur ter plaatse maar onder de 35 graden is. Bovendien kunnen vertraging onderweg (zoals files of omleidingen) en problemen bij het slachthuis ertoe leiden dat de dieren langer in de transportwagen vastzitten dan van tevoren was gedacht, waarbij de buitentemperatuur inmiddels wel gestegen kan zijn tot boven de 35 graden Celsius. Handhaven van de 35 graden-regel is op die manier zeer omslachtig, en bovendien lieten alerte dierenrechtenactivisten eerder al zien dat NVWA-inspecteurs ter plaatse niet ingrijpen. “Een algehele vervoersstop voor diertransporten is veel makkelijker te handhaven dan dit plan,” stelt Ouwehand in kamervragen aan de minister. “Het brengt ook minder risico op gesjoemel met de regels met zich mee dan wanneer de NVWA voor ieder individueel diertransport zou moeten achterhalen bij welke plaatselijke buitentemperatuur de dieren op transport zijn gezet, wat de plaatselijke temperaturen waren onderweg en hoe hoog de plaatselijke temperatuur is als de dieren, opgesloten in de transportwagen, staan te wachten bij het slachthuis.” De Partij voor de Dieren pleit al langer voor een breder Nationaal Hitteplan voor dieren. Dieren kunnen al bij temperaturen van 25 tot 27 graden last krijgen van hittestress en zouden dus structureel meer ruimte in hun stallen moeten krijgen, vrije uitloop met beschutting en niet langer getransporteerd mogen worden bij dit soort temperaturen. Zelfs na de extreme hitte van vorig jaar wees minister Schouten het hitteplan voor dieren dat Esther Ouwehand voorstelde, af. Een nieuw voorstel dat Ouwehand voor deze zomer heeft ingediend werd vorige maand door de meerderheid van de Kamer verworpen. De Partij voor de Dieren blijft aandringen op structurele maatregelen om dieren te beschermen tegen de hitte.

De Partij voor de Dieren heeft vandaag een motie van wantrouwen ingediend tegen landbouwminister Carola Schouten. De minister en haar voorgangers hebben zich in Europese achterkamers jarenlang actief ingezet voor aanzienlijke afzwakking van een nieuw toetsingsmodel van landbouwgif, het zogenaamde bijenrichtsnoer, dat de risico’s van bestrijdingsmiddelen voor bijen en hommels veel beter in kaart brengt. De minister en haar voorgangers handelden daarmee volledig in strijd met aangenomen moties van de Tweede Kamer. Sinds begin 2013 vraagt de meerderheid van de Tweede Kamer, via aangenomen moties van de Partij voor de Dieren, het kabinet om schadelijke pesticiden voor bijen van de markt te halen en zich in Brussel hard te maken voor een verbod op deze middelen. De regering beloofde zich daarvoor in te zetten, maar deed achter de schermen het tegenovergestelde. “De Kamer werd met Ruttiaanse termen in de waan gelaten dat het kabinet zich inzette voor een goede bescherming van bijen en hommels, terwijl nu blijkt dat Nederlandse landbouwministers niet de bijen, maar de chemische industrie heeft gesteund”, stelt PvdD-Kamerlid Esther Ouwehand. Op 24 januari 2013 nam de Tweede Kamer met een grote meerderheid van PvdA, GroenLinks, ChristenUnie, D66, SP en 50plus een motie van de Partij voor de Dieren aan die het kabinet opriep zich in te zetten voor een Europese stop op alle toepassingen van neonicotinoiden en fipronil, tenzij onomstotelijk bewezen is dat zij geen schadelijk effect hebben op de gezondheid van bijen. Hierna nam de Kamer nog zo’n vijf moties van de Partij voor de Dieren aan, met als doel schadelijke stoffen als neonicotinoiden, glyfosaat en fipronil, zowel nationaal als in Europa aan banden te leggen. De moties voor een nationaal verbod werden niet uitgevoerd, maar de Kamer werd gerustgesteld met de toezegging dat Nederland zich in Europa zou inzetten voor een Europees verbod op deze middelen en voor een toelatingsproces dat zorgt voor goede bescherming van bijen en hommels. Staatssecretaris Dijksma beloofde in 2015 dat zij alle mogelijkheden hiervoor zou benutten. Staatssecretaris Van Dam zei in 2017 dat hij geen uitstel wilde van de besluitvorming. Uitholling van 'BeeGuidance' Eind 2018 kreeg de Partij voor de Dieren uitgelekte notulen in handen van het Europese overleg over het bijenrichtsnoer, waaruit bleek dat Nederland zich juist verzette tegen het bijenrichtsnoer, ook wel BeeGuidance. Op vragen hierover gaf minister Schouten onduidelijke, onjuiste en onvolledige informatie. Pas nadat journalistiek platform Follow the Money in april onthulde dat Nederland het bijenrichtsnoer probeerde uit te hollen, kwam de waarheid op tafel en stuurde de minister -op aandringen van de Partij voor de Dieren- een feitenrelaas naar de Kamer. De stukken die naar buiten kwamen waren ontluisterend. Terwijl de Kamer steeds is verteld het kabinet zich inzette voor het nieuwe, strengere richtsnoer voor de bescherming van bijen en hommels, drong het ministerie van LNV in Brussel aan op het schrappen van veldstudies, het verlagen van drempelwaarden en het vervangen van wetenschappelijke methoden door een rekenmodel dat door de chemische industrie is ontwikkeld en wordt bepleit. Nu was uitgekomen dat Nederland zich verzette tegen het bijenrichtsnoer, diende Esther Ouwehand een motie in die de regering opriep haar verzet te staken, en te pleiten voor invoering van het bijenrichtsnoer als geheel – dus zonder de uithollingen waar Nederland eerder voor had gepleit. Die motie werd met ruime meerderheid van stemmen aangenomen door de Tweede Kamer. "Geheel in lijn met de positie die de Kamer al jaren inneemt en die voor het kabinet leidend had moeten zijn: de huidige beoordeling van landbouwgif laat veel te veel risico’s toe voor bijen en hommels, en gevaarlijke pesticiden zoals thiacloprid moeten van de markt", aldus Ouwehand. Met de aangenomen motie moet Nederland zich dus alsnog gaan inzetten voor het bijenrichtsnoer. Maar daarmee is de kous niet af. "Al die jaren heeft het kabinet geprobeerd strengere toetsing van landbouwgif tegen te houden, met alle gevolgen voor bijen, hommels en de rest van het ecosysteem van dien. Dat was regelrecht in strijd met Kameruitspraken, wat al een doodzonde zou moeten zijn voor een bewindspersoon. Maar daarbij is de Kamer ook nog onjuist en onvolledig geïnformeerd", licht Ouwehand verder toe. "De minister van LNV bleef echter volhouden dat er niets onoorbaars is gebeurd. Dat betekent dat de Kamer haar er niet op kan vertrouwen dat ze de Kamer in het vervolg wel goed zal informeren, en dat is in strijd met de Grondwet." Je moet eerst cookies accepteren voordat je deze video kunt bekijken

Door Piet Adema op 7 juni 2019 om 12:25

Hoe de ChristenUnie (al dan niet) samenwerkt met andere partijen

Onder het logo van de ChristenUnie staat sinds een aantal jaar de slogan ‘Geef geloof een stem’. Een mooie, heldere boodschap die slaat op wat we als partij zijn en wat we willen doen. We zijn een christelijke partij, sociaal bewogen en willen dat in de politiek handen en voeten geven. We willen een geloofwaardige en waardevolle bijdrage leveren aan de samenleving. Christelijk en relevant zijn.

Daar werken we iedere dag hard aan. Met vijf zetels in de Tweede Kamer. Sinds kort vier zetels in de Eerste. Twee ministers, één staatssecretaris, één eigen Europarlementariër. In meer provincies dan ooit zijn we in beeld om bestuursverantwoordelijkheid te dragen en lokaal hebben we meer wethouders dan ooit.

Iedere dag gaan al onze vertegenwoordigers op landelijk, provinciaal en lokaal niveau naar hun werk om in de politiek, in onze democratie, onze idealen stapje voor stapje dichterbij te brengen. Dienstbaar aan dorp of stad, provincie of land, dienstbaar aan onze samenleving.

Verantwoordelijkheid

Om dat te kunnen doen, is het nodig om bereid te zijn om verantwoordelijkheid te nemen. Is het ook nodig om open te staan voor samenwerking. Omdat we zelf immers nergens een meerderheid hebben en – nog veel belangrijker – we in een democratie leven. Juist in een tijd waarin tegenstellingen toenemen, zoeken wij de maatschappelijke vrede. Ook in samenwerking met anderen.

En dus sluiten we als ChristenUnie nooit op voorhand andere partijen uit van samenwerking. We zijn tegen een cordon sanitaire voor welke partij dan ook. Dat zei onze partijleider Gert-Jan Segers nog expliciet op de avond van de Provinciale Statenverkiezingen: ‘Voor samenwerking kijken we naar links en kijken we naar rechts. Zetels winnen, betekent ook: verantwoordelijkheid nemen’.

Verschillen en overeenkomsten

Dat zeggen we natuurlijk wel in de wetenschap dat geen enkele partij dezelfde is als de ChristenUnie. Dat er met die partijen dus altijd verschillen zijn in idealen, in plannen, in wat we willen bereiken. Het is daarin geen geheim dat de afstand tot die verschillende partijen niet in alle gevallen hetzelfde is. De SGP staat inhoudelijk op veel onderdelen dichterbij dan bijvoorbeeld Forum voor Democratie. En onze samenlevingsvisie komt meer overeen met het CDA dan met D66.

Maar belangrijker dan te weten waar andere partijen staan, is te weten waar je zelf staat. Wij, als ChristenUnie, willen werk maken van een hoopvolle toekomst voor onze kinderen - onder meer door een ambitieus klimaatbeleid, we willen bouwen aan een samenleving waarin elk leven waardevol is, waarin we omzien naar elkaar en waarin we tegenstellingen verkleinen. En we willen opkomen voor vrijheid en veiligheid, hier en elders in de wereld. In welke rol dan ook, in welke mogelijke samenwerking dan ook, zijn die idealen leidend.

Vormen van samenwerking

Dat uitgangspunt maakt dat de manier waarop we met elkaar samenwerken van plaatst tot plaats, van partij tot partij en van keer tot keer verschilt. Met de ene partij zit je een keer in een coalitie, met afspraken voor de komende paar jaar. Met een andere partij doe je eens of vaker samen voorstellen, vanuit oppositie of coalitie. Beide vormen van samenwerking zijn in principe mogelijk met alle partijen.

Soms gaat samenwerking verder. Dan vorm je met een andere partij een gezamenlijke fractie - wat met name in Europa speelt - of kom je in verkiezingstijd met een gezamenlijke kandidatenlijst. Deze laatste twee zijn de meest intensieve vormen van samenwerking die we kennen en waarbij er dus ook echt veel gezamenlijke grond moet zijn om dit met een andere partij te kunnen doen. Dat doen we weleens met de SGP, die, net als wij, politiek wil bedrijven bij een open Bijbel.

Terwijl het geen verrassing is dat deze vorm van samenwerking bijvoorbeeld in Europa níet voor de hand ligt met Forum voor Democratie, die Nederland uit de EU wil. Net zomin als we in één fractie zouden kunnen zitten met D66, die juist veel te veel van Europa verwacht en ook op andere punten ver van ons af staat.

Er is geen vast draaiboek hoe we op welk niveau, op welk moment en op welke manier we omgaan met welke partij. Iedere keer opnieuw maken onze volksvertegenwoordigers de afweging hoe we geloofwaardig onze idealen dichterbij kunnen brengen.

Open en eerlijk

Als je het gesprek met andere partijen over samenwerking aangaat, kan het ‘lukken’ en dan kan het dus daadwerkelijk tot samenwerking in enigerlei vorm komen, als die samenwerking bijdraagt aan het geloofwaardig verder bouwen aan onze idealen.

Maar óf het lukt, weet je van tevoren niet. Twee jaar geleden hebben Gert-Jan Segers en Carola Schouten bij de coalitieonderhandelingen heel moeilijke gesprekken gehad. Bijvoorbeeld met D66 over medische ethiek, waarmee de verschillen op dat onderwerp levensgroot zijn. Gert-Jan en Carola zijn aan tafel gaan zitten in de wetenschap dat het kon lukken en dat het kon mislukken. Dat het alleen kon lukken als we over medische ethiek en over al die andere onderwerpen heel heldere afspraken konden maken. Dat het alleen kon lukken als we er vervolgens van op aan kunnen dat de andere partij die afspraken tijdens de coalitieperiode ook zal respecteren.

Toen, twee jaar geleden, is dat gelukt. Het kabinet maakt werk van Waardig Ouder Worden. We zetten alles op alles om te voorkómen dat mensen hun leven als voltooid ervaren. Dat zijn belangrijke resultaten voor de ChristenUnie.

Maar zo niet, dan moet je ook daar open en eerlijk over zijn: dan kan het ook mislukken en kun je concluderen dat er te veel in de weg staat om op dat moment, op die plek met die partij of partijen samen te werken. Zo ging dat ook in Zuid-Holland, waar we om tafel zijn gegaan samen met de SGP, maar ook met Forum voor Democratie, VVD en CDA.

Ook onze mensen in Zuid-Holland zijn dat gesprek aangegaan in de wetenschap dat het kon lukken en dat het kon mislukken. Deze week werden de gesprekken afgebroken. De ChristenUnie Zuid-Holland besloot, ook in nauw contact met betrokken ChristenUnie-leden en ChristenUnie-stemmers, dat zij niet genoeg vertrouwen hebben in een gemeenschappelijke basis en de stabiliteit van deze mogelijke coalitie. Terwijl dat vertrouwen wel nodig is om samen te kunnen werken aan het verkleinen van kloven in onze samenleving.

Dat zijn soms ingewikkelde besluiten. Maar ik ben trots op onze vertegenwoordigers, op ieder niveau, die hier hun tijd, energie en denkkracht in stoppen. Zij maken deze afwegingen op hun niveau, vanuit onze christelijk-sociale idealen. Omdat zij hoe dan ook, waar dan ook, geloof een stem geven. Omdat ze vinden dat ze, dat wij als ChristenUnie, een hoopvolle boodschap hebben voor ons land, voor onze samenleving. En die boodschap, die mag gehoord worden.

Piet Adema is partijvoorzitter van de ChristenUnie