Poliflw

Verslag van Anje

Woensdagavond vond een spoeddebat plaats op verzoek van de oppositie. Daarin was GVH de gebeten hond, maar ook D66 en het CDA (coalitie) gingen flink door het stof.  De oppositie wilde het naadje van de kous weten over de coalitie-crisis, die al langer gesmeuld had, maar zich openbaarde op 20 december 2017.

Op die dag om 15.00 uur belde fractievoorzitter Meinard Wolters (GVH) zijn collega’s met de mededeling dat zijn wethouder Mariska Sloot haar ontslag zou indienen. Zij kon zich niet langer vinden in de contacten die Haren met Groningen onderhoudt en ze vond dat er ‘oneerlijke spelletjes worden gespeeld in het college’. Naar nu bleek was dat telefoontje van Wolters het begin van de uitrol van een goedgeplande publiciteitscampagne, want binnen een half uur had de aftredende wethouder al contact met RTV Noord en was zij uitgenodigd in de TV-uitzending van 18.00 uur om haar verhaal te doen. Daar herhaalde zij haar beschuldigingen aan haar voormalige collega’s. Een kwartier nadat de fracties over de crisis waren ingelicht ging reeds een persbericht de deur uit en konden de media publiceren dat het college weer een wethouder kwijt was. Volgens de raadsfracties was het daardoor een besluit waarover ‘niet meer was te praten’ en al helemaal niet als de media al uitgebreid waren ingelicht. Zij begrepen GVH’s verwijt aan de burgemeester dan ook niet. Die had volgens Wolters later nog wel eens mogen bellen met de vraag of Sloot misschien op haar besluit had willen terugkomen.

Het debat van woensdag bestond uit drie kwesties:

1) Waarom was het voor GVH nodig om de coalitie op te blazen in deze kwetsbare periode? 2) Waarom is er zo slecht met elkaar gecommuniceerd door GVH en later ook door de coalitiepartijen en college? 3) Hoe nu verder?

1) Waarom was het voor GVH nodig om de coalitie op te blazen in deze kwetsbare periode? Bij de behandeling van deze vraag zakte woordvoerder Fred Dellebarre (GVH) op pijnlijke wijze door het ijs. Het was voor hem al erg lastig dat hij het zonder fractievoorzitter Meinard Wolters moest stellen (die was verhinderd) en bovendien zat de gewezen wethouder, Mariska Sloot, in het publiek om zijn verrichtingen van dichtbij te kunnen volgen. Daarbij kwam nog eens dat hij nauwelijks staande bleef in de kritische bevraging door alle andere fracties in de raad, zowel door coalitie als oppositie.

Feitelijk kon GVH niemand overtuigen dat er echt geen andere weg mogelijk was. Dellebarre maakte niet duidelijk wat er eigenlijk werd bedoeld met de beschuldiging van ‘oneerlijke spelletjes binnen het college’ zoals die door Wolters en Sloot waren genoemd. Hij kon niet hard maken dat de burgemeester op onheuse wijze zijn ‘macht van de dubbele stem’ had misbruikt in het herindelingsdossier. Hij riep daarmee zelfs de toorn van de burgemeester over zich af: “Geeft u mij één voorbeeld waarin ik die tweede stem heb misbruikt”. Dellebarre: “Ik heb geen voorbeeld paraat”. Het zou overigens ernstig zijn als hij dat voorbeeld wél had kunnen geven, want vergaderingen van het college van B&W behoren vertrouwelijk te zijn en niet met de raad gedeeld te worden. Als dit wel zou zijn gebeurd, zou wethouder Sloot regels hebben overtreden.

Fred Dellebarre begon in zijn beantwoording ook nog eens te citeren uit een vertrouwelijke e-mail van wethouder Michiel Verbeek aan de fracties van de coalitiepartijen. Hij werd daarop direct berispt door de burgemeester, omdat het ‘not done’ is om zulks te doen. Fred Dellebarre kreeg raads-breed klappen en hing na een kwartier als het ware in de touwen van de ring. Hem werd ook gevraagd waarom GVH als coalitiepartij niet haar invloed had aangewend om de vermaledijde contacten met ‘Groningse fusie-werkgroepen’ ongedaan te maken. Hij wist het niet. Hem werd gevraagd waarom GVH in de raadsvergadering van december geen kritische vragen stelde aan het college over die werkgroepen. Hij antwoordde dat de burgemeester hen daartoe geen gelegenheid had gegeven. Hem werd gevraagd waarom GVH had ingestemd met een motie in 2017, waarin de raad aan het college de opdracht gaf te laten onderzoeken welke voorbereidingen echt getroffen moeten worden voor het geval de fusie toch doorgaat (‘kritische paden’, dat zijn zaken als personeelsbeleid en ICT, die langere voorbereidingstijd vergen). Dellebarre wist het niet uit te leggen en zei slechts dat dit was bedoeld om tijd te winnen voor de Tweede Kamer. Groen Links-voorman Hans Sietsma spaarde GVH niet en verweet Dellebarre dat hij zijn dossiers niet kende. Ietje Jacobs (VVD) haalde een paar keer uit naar Dellebarre, omdat die op al haar vragen telkens geen antwoord gaf. Hij maakte weliswaar geluid, maar zei niets, dat was ongeveer de strekking van haar kritiek. Ze bleef tergend herhalen  welke vragen nog steeds onbeantwoord waren gebleven. Toen de voltallige raad klaar was met boksen kwam iedereen tot de conclusie, dat er geen zinnig argument was waarom GVH de breuk forceerde. Dat wordt GVH en de ex-wethouder verweten.

2) Waarom is er zo slecht met elkaar gecommuniceerd door GVH en later door de coalitiepartijen D66 en CDA en het college? De rol van GVH in de communicatie was inmiddels voldoende aan het licht gebracht en bekritiseerd. Daarna richtten de pijlen zich op de coalitiepartijen en met name ook op het college. Beiden hebben na de onheilstijding van het GVH nauwelijks contact gezocht met andere raadsfracties en Ton Sprenger (PvdA), Dieta Praamstra (CU) en Hans Sietsma (GL) maakten zich daarover zichtbaar boos (Sprenger: “Verdikkemie, hoe bestaat dat?” Het grootste verwijt was dat D66 en CDA hun wonden daags na de breuk achter gesloten deuren hebben gelikt en vervolgens hebben besloten dat het college met twee wethouders (minderheidscollege) verder zou gaan. De fracties werden daarover met een persbericht ingelicht. Schande. De andere partijen vinden dat zij hierin gekend hadden moeten worden en wilden meedenken over een mogelijke invulling van de leeggekomen wethouderspost. College en coalitiepartijen CDA en D66 konden niets anders dan erkennen dat dit geen schoonheidsprijs verdiende en boden daarvoor hun excuses aan. Die werden, hetzij morrend, aanvaard.

3) Hoe nu verder? Dieta Praamstra (CU) sprak harde woorden: “Het vertrouwen in dit college is tot een nulpunt gedaald.” Dat leek de opmaat naar een motie van wantrouwen, maar zover ging de oppositie niet. Dat had zeker gekund als het alleen om de communicatie en politieke etiquette was gegaan. Maar de oppositie vond het inhoudelijk eigenlijk heel goed dat het college contact heeft met de fusie-werkgroepen van Groningen en Ten Boer. In het debat probeerde men hieruit nog even handig de conclusie te trekken dat Haren opschuift naar een ‘ja’ tegen de fusie. Maar zowel wethouder Verbeek als de fracties van CDA en D66 lieten zich niet in die val lokken. Zij blijven faliekant tegen fusie. Maar zij vinden het getuigen van goed bestuurderschap dat je je terdege voorbereidt op een fusie, zelfs als je die niet wenst. Want als de Tweede Kamer deze zomer toch ‘ja’zegt tegen de fusie, mag Haren niet worden opgezadeld met een chaos, omdat er niets is geregeld. Daar zouden burgers schade van ondervinden. Dat wethouder Mariska Sloot dit ‘ambtelijk contact’ als reden geeft voor haar besluit, is dus in de ogen van de raad een keuze voor haar eigen principes en niet voor het belang van de burgers van Haren. “De tijd is wel doorgegaan”, zei Michiel Verbeek.

Fractievoorzitter Jacob Boonstra (CDA) vroeg een schorsing aan om de vraag ‘hoe nu verder’ inhoudelijk te kunnen beantwoorden. Hij keerde terug met een uitgestoken hand naar alle fracties. Hij zei dat hij binnen een week met alle fracties contact opneemt om een open gesprek aan te gaan over de vraag hoe het verder moet met dit college en de eventuele invulling van de lege wethouderspost. Dat aanbod werd gewaardeerd. Volgens wethouder Michiel Verbeek is het overigens haalbaar de rit met twee wethouders uit te zitten, hoewel het een lastige klus zal worden om meerderheden te krijgen. Er staan nog spannende kwesties op de agenda, zoals invulling Haderaplein.

Motie van ‘positieve treurnis’ Tegen 22.30 uur was alles gezegd. Wat de raad betreft heeft het GVH zonder goede reden een crisis veroorzaakt en de partij komt geschonden uit dit debat. Tegelijk werd de coalitie en het college de maat genomen over ‘het proces’ in deze crisis, waarin de raad ten onrechte afzijdig is gehouden. Het vertrouwen ‘op een nulpunt’ leidde niet tot een motie van wantrouwen, maar tot een ‘motie van positieve treurnis’. Dat is een aardige manier om te zeggen dat de raad het allemaal ‘heel slecht vindt’ wat er is gebeurd, maar dat men de reactie en excuses van de coalitie wel waardeert. Men wil de problemen niet nóg groter maken in het belang van Haren. De motie is dus meer bedoeld als ‘notulen’ van deze donkere episode in het gemeentehuis van Haren. Het college kan verder met twee wethouders en krijgt binnenkort van de raad te horen of men in die samenstelling door kan of niet. De motie van treurnis werd ingediend door de oppositiepartijen en (gek genoeg) ook gesteund door GVH. Dat lokte aan het slot nog een lichtvoetig citaat uit de bijbel uit van Wil Legemaat (D66). Die verweet GVH dat ze bij anderen de splinter in het oog altijd ziet, maar daarbij de ‘balk in het eigen oog’ over het hoofd ziet.

Samenvattend Het college gaat verder (CDA en D66) met een minderheid van 7 tegen 10 in de gemeenteraad. Men zal vertrouwen moeten herwinnen en heeft de eerste stap gezet met excuses en een handreiking naar de oppositie om mee te denken over een nieuw college. Het debat was scherp, maar de kwesties waar het over ging waren geen reclame voor het lokaal bestuur in Haren. Het ware beter als de Vaste Kamercommissie de beelden via de webcast niet heeft gezien. Die kans is gelukkig groot, want de webcast stoorde uitgerekend deze avond, zodat de thuis-kijkers genoegen moesten nemen met een knipperlicht en stotterend geluid.

Op foto’s in Haren de Krant Ex-wethouder Mariska Sloot luistert aandachtig… Fred Dellebarre (GVH) in het nauw…