Poliflw

ALGEMENE BESCHOUWINGEN 2018-2022

Het zijn vandaag bijzondere algemene beschouwingen, zowel voor ons als raad als voor mij persoonlijk. Na de verkiezingen begin dit jaar is er in de lente een nieuwe coalitie gevormd. Als gevolg daarvan zijn de algemene beschouwingen nu onderdeel van de begrotingsbehandeling.

Voor mij persoonlijk is het pas de tweede keer dat ik als raadslid de algemene beschouwingen meemaak en voor u allen is het de eerst keer dat u 10 minuten aaneengesloten naar mij zult moeten luisteren. Ik geef het u te doen!

Gelukkig kan ik voortbouwen op vele voorbeelden van Johan Bijlsma. Zo heb ik van hem geleerd dat er best 2000 woorden in 10 minuten passen, al heb ik me beperkt tot zo’n 1500 woorden. Maar ook heb ik geleerd dat er zowel vasthoudendheid als creativiteit nodig is om je doel te bereiken. Daar kom ik later nog wel op terug.

Voorzitter, ik kan uiteraard uitgebreid ingaan op de details van de begroting voor de komende 4 jaar en mijn waardering uitspreken voor de goede, evenwichtige begroting. Ik kan ingaan op de plannen voor levendige centra in Son en Breugel en benadrukken dat die nu toch écht eens gerealiseerd moeten worden, maar dan wel met een breed draagvlak vanuit de gemeenschap én vanuit deze raad. Ik zou nader kunnen ingaan op de acht focusgebieden waarmee we aan de slag gaan met nieuwe vormen van burgerparticipatie of op de werkgroep die we als raad gevormd hebben om onze eigen werkwijze tegen het licht te houden. Ook had ik hier vanavond een heel betoog kunnen houden over fietsvisies, autovisies, luchtfietserij en vele andere onderwerpen.

Maar voorzitter, dat alles doe ik niet vanavond. Dat zou ook wel erg reactief zijn voor een algemene beschouwing. In plaats daarvan wil ik u meenemen in onze visie op de toekomst van Son en Breugel. Een toekomst waarin Son en Breugel eerlijk, duurzaam en gezond is!

“Son en Breugel is toch een rijke gemeente?” hoor je mensen regelmatig zeggen. Vaak gevolgd door de vraag waarom er dan geen geld is voor betere zorg, lagere toegangsprijzen voor het zwembad of beter onderhoud van stoepen, fietspaden of van groen. Een begrijpelijke en terechte vraag!

Son en Breugel is nummer 2 op de ranglijst van Nederlandse economische toplocaties en nummer 41 op de ranglijst van gemeenten met de hoogste gemiddelde inkomens per inwoner. En ook wonen er in ons kleine dorpje 165 miljonairs, dat is bijna 1 op de 40 huishoudens! Dan moet er toch ook wel wat te besteden zijn zou je zeggen?

Echter, Son en Breugel kent echter al jarenlang een hele lage onroerende zaken belasting (ozb). Laat dat nu net de enige belasting zijn die de gemeente heft naar draagkracht en waar ook de vele grote bedrijven op Ekkersrijt aan meebetalen. Het is überhaupt een van de weinige inkomsten waar de gemeente zelf over gaat.

Het college kiest voor een zeer beperkte verhoging van de ozb met 2,5% boven de inflatie. Dat is zo’n 6 euro extra per jaar voor een huishouden met een woning van 250.000 euro, of 25 euro extra per jaar voor iemand die in een villa van een miljoen woont. Wat ons betreft trekken we de ozb de komende jaren op tot het gemiddelde niveau in de regio, zodat de sterkste schouders de zwaarste lasten dragen in onze gemeente! Als we die extra inkomsten niet nodig hebben om bijvoorbeeld de kosten van het mogelijke vertrek van Nuenen uit Dommelvallei te compenseren, dan kunnen we op termijn op andere plekken wellicht juist lasten verlichten. Maar dan wel een lastenverlichting voor inwoners die het echt nodig hebben!

En als we het dan toch over eerlijkere belastingen hebben, laten we dan in ieder geval stoppen met het heffen van belasting op ziek zijn. Stop met de eigen bijdrage in de WMO nu die niet langer inkomensafhankelijk is en stop bijvoorbeeld met het heffen van leges op voorzieningen voor gehandicapten. Dat is sociale rechtvaardigheid!

Eerlijk betekent voor PvdA/GroenLinks overigens ook dat iedereen betaalbaar moet kunnen wonen, zodat er geld overblijft om mee te doen in de maatschappij. Niemand zou krom hoeven te liggen voor een dak boven zijn hoofd! We blijven dan ook zorgdragen voor voldoende sociale woningbouw en nemen maatregelen om ook in de vrije sector betaalbare huurwoningen te behouden.

Benzine, kerosine, diesel, steenkool, bruinkool en ook aardgas. Fossiel is iets van vroeger, niet van de toekomst! Het zijn eindige energiebronnen die bovendien zorgen voor veel uitstoot van fijnstof en van CO2. Uitstoot die wereldwijd leidt tot klimaatverandering. We mogen lokaal niet weglopen voor deze mondiale problemen. Daarom willen we in 2030 een klimaatneutrale gemeente zijn!

De komende jaren moeten we concrete plannen maken hoe we wijk voor wijk Son en Breugel van het aardgas af krijgen. Vervolgens moeten we die plannen uitvoeren en daarbij zorgen dat iedereen daaraan mee kan doen!

Samen zorgen we ervoor dat de maandlasten gelijk blijven of dalen, door te investeren in nieuwe, schone technieken die de energierekening omlaag brengen. Voor PvdA/GroenLinks is het belangrijk dat daarbij niemand buiten de boot valt! Of je nu wel of geen geschikt dak hebt voor zonnepanelen, wel of geen middelen om zelf te investeren. Of je een koophuis hebt of een huurhuis, iedereen moet mee kunnen op weg naar een klimaatneutraal Son en Breugel. De gemeente moet belemmeringen daarbij zoveel mogelijk wegnemen. Duurzame investeringen moeten niet belemmerd worden met leges voor omgevingsvergunningen of door ingewikkelde regelgeving, maar moeten juist bevorderd en ondersteund worden!

We willen investeren in een dorp waarin regenwater weer gewoon in de grond infiltreert in plaats van via stoepen, wegen en riolen richting Dommel wordt afgevoerd. Een dorp waarin aandacht is voor biodiversiteit en waarin geïnvesteerd wordt in natuurontwikkeling.

We gaan dóór op de ingeslagen weg en de gemeente zal meer dan ooit het goede voorbeeld geven door te investeren in klimaatneutrale gebouwen, door de hemelwaterafvoer af te koppelen en door onnodige verhardingen te vervangen door groen in het openbaar gebied. Steen eruit, plant erin, want wat we doen, is groen!

Maar wat heb je aan eerlijk en duurzaam als het ongezond is om te leven in Son en Breugel? Daarom is het derde speerpunt in de visie van PvdA/GroenLinks voor Son en Breugel gezondheid.

Nergens in de regio zit er zoveel fijnstof in de lucht als in Son en Breugel. We moeten bronnen van fijnstof aanpakken en continu de effectiviteit van de maatregelen meten. We moeten de uitstoot van de A50, de vliegtuigen, de agrarische sector en de industrie aanpakken. Hiervoor zullen we regionaal moeten samenwerken, want de luchtkwaliteit houdt zich niet aan gemeentegrenzen.

We willen de groei van Eindhoven Airport een halt toeroepen. Zolang vliegtuigen enorme hoeveelheden kerosine verstoken en daarmee veel geluid, fijnstof, stikstof en CO2 uitstoten, zullen we grenzen moeten stellen aan de luchtvaart. Wat ons betreft is die grens al bereikt!

In een gezond dorp investeren we meer in voetpaden, fietspaden en in het groen om ons heen. We stimuleren dat mensen zich verplaatsen per fiets of te voet. We zorgen voor emissie-loos openbaar vervoer van hoge kwaliteit en stimuleren elektrisch rijden, bijvoorbeeld door voor alle inwoners laadpunten bereikbaar te maken. We maken het centrum autoluw, zodat het aantrekkelijker wordt om te winkelen en te verblijven, het veiliger wordt om je per fiets te verplaatsen en we tegelijk het centrum goed bereikbaar houden, ook voor de boodschappen.

Maar in een gezond dorp investeren we toch vooral in elkaar. We geven elkaar de ruimte, helpen elkaar, zoeken samen naar oplossingen en realiseren die dan zonder bureaucratische belemmeringen. We noemen dat met een duur woord burgerparticipatie, maar bedoelen in klare taal eigenlijk gewoon dat we dingen samen doen, omdat we geloven dat we samen de beste oplossingen vinden voor iedere uitdaging.

Voorzitter, ik ga richting een afronding, al was het maar om te voorkomen dat ik werkelijk 200 woorden per minuut moet gaan uitspreken. Ik heb u meegenomen in onze visie op een Eerlijk, Duurzaam en Gezond Son en Breugel. Het Son en Breugel van PvdA/GroenLinks zal op deze thema’s voorop blijven lopen en in 2030 een voorbeeld zijn voor vele andere gemeenten in Nederland. We blijven zelfstandig, door goed samen te werken en komen verder door op het juiste moment soms even een stapje terug te zetten. Vasthoudend blijven we ons richten op onze doelen, maar we zijn ook creatief als het gaat om het vinden van de juiste oplossingen.

Voorzitter, wij denken dat de eerste begroting van dit nieuwe college een heel goede doorvertaling is van het coalitieakkoord en de wensen van deze raad. Rest ons een enkele aanscherping of vooral aanmoediging te doen en daarom zullen wij vanavond twee amendementen en één motie indienen:

Met ons amendement om leges voor invalidenparkeervergunning af te schaffen willen we Son en Breugel een beetje eerlijker maken

Met ons amendement ‘Duurzame subsidies’ stellen wij voor om organisaties die een accommodatiesubsidie ontvangen vanuit de gemeente Son en Breugel nog meer te stimuleren tot het treffen van duurzame, energiebesparende maatregelen.

En tot slot roepen wij met onze motie ‘Centrum autoluw’ op tot uitwerking van concrete plannen om het centrum van Son en Breugel autoluw en fietsvriendelijk in te richten.