D66 Enschede vindt dat de gemeente voor inwoners dichtbij en bereikbaar moet zijn. Zo kunnen inwoners beter meepraten, sturen en ook meebeslissen over wat de gemeente wel en niet doet. Onze belofte uit het verkiezingsprogramma 2014-2018: “D66 vindt dat bij alles wat de gemeente doet de inwoner centraal moet staan. Het gemeentebestuur dient daarom te luisteren naar wat zich in de gemeente afspeelt voordat zij tot actie overgaat.” De fractie en onze wethouder Eelco Eerenberg hebben deze opdracht stevig opgepakt, en met resultaat! Tegelijk blijft inwonersparticipatie een lastig thema om ‘goed’ te doen door wat ik de ‘participatieparadox’ ben gaan noemen. Wat dat precies is en wat D66 de afgelopen periode voor elkaar heeft gekregen lees je in deze longread.

Inwonersparticipatie moet je serieus nemen

Een stad besturen met 5 wethouders en 39 raadsleden met evenzoveel meningen is soms al lastig genoeg, zeker als het gaat over complexe dossiers met veel en ingewikkelde belangen. Voor veel partijen is dat reden om de zaken met elkaar in het stadhuis te willen regelen en niet iedere keer weer de inwoners te betrekken; zij geloven in de pure representatieve democratie. Voor D66 is dat anders omdat wij geloven dat je in veel gevallen alleen mét de inwoners, partners en ondernemers tot goede, passende en werkende oplossingen kunt komen. De beste oplossingen worden meestal niet in het stadhuis verzonnen maar daarbuiten. Dit vraagt om een houding dat je als gemeente in alles wat je doet moet bedenken hoe je inwoners betrekt. Toen D66 in 2014 de grootste partij van Enschede werd, hebben we hier dan ook meteen werk van gemaakt.

Daarbij zijn we uitgegaan van zes uitgangspunten:

Het stadsbestuur moet inwoners meer opzoeken Ambtenaren moeten ondersteunend optreden bij initiatieven van inwoners Inwoners daadwerkelijk eigen budgetten geven en betrekken bij de uitvoering De ‘stem’ van inwoners vaker ophalen door digitale peilingen Zorgen dat mensen kunnen begrijpen waar politiek over gaat Niet één enkel voorstel waar je voor of tegen kunt zijn, maar alternatieven op tafel

Met deze brede aanpak hebben we een cultuuromslag gerealiseerd van het hiërarchisch besturen van de stad naar veel meer sámen doen.

Concrete resultaten

Direct na de verkiezingen hebben wij met de coalitie afgesproken dat we doorgaan met het Enschedese ‘stadsdeelgewijs werken’ en dit verder willen gaan versterken. Tegelijk is het college aan de slag gegaan met het principe ‘inwonersgericht werken’, waarbij de ambtelijke organisatie de opdracht en ruimte kreeg om veel meer te gaan werken vanuit het perspectief van inwoners in plaats van vanuit beleidsnota’s. Ondanks vele bezuinigingen hebben wij in de gemeenteraad de wijkbudgetten (€ 1,2 miljoen / jaar) op peil gehouden, waarmee inwoners zélf kunnen kiezen wat ze willen verbeteren aan hun straat of buurt. Er zijn meerdere digitale peilingen gehouden, bijvoorbeeld over de locatiekeuze voor het AZC, Enschede Wekt Op en de G1000 Stadsdialoog over vuurwerk. Bij de laatste Zomernota kon de raad niet kiezen uit één voorstel van het college, maar uit verschillende scenario’s waar het heen moet met de stad. En ook nodigt de Gemeenteraad inwoners uit als ‘Gast van de Raad’ om een inkijk te geven in de lokale politiek.

Ook worden bewoners nu actief betrokken om mee te praten, alternatieven aan te dragen of te laten meebeslissen over tal van onderwerpen. Voorbeelden: het ontwerp van de Stadsbeek, meerdere Wijkverkeersplannen, het stedenbouwkundig ontwerp van Oost-Boswinkel, het Studentenmanifest en Studentenbeleid, de Burgerwacht Glanerbrug, de Lokaal Educatieve Agenda en de komst van de nieuwe Moskee.

Een betere relatie met de inwoners

Parallel is de Gemeenteraad op initiatief van collega Laurens van de Velde en ondergetekende aan de slag gegaan met een Meerjarenagenda van de Raad, in een poging om als raad niet enkel aan de leiband van het college te lopen maar ook zelf aan het stuur te zitten op belangrijke onderwerpen. Hier is de Werkgroep Stad & Bestuur uit voortgekomen die tot op de dag van vandaag initiatieven en experimenten ontwikkeld om de relatie met inwoners te verbeteren. Eén van de initiatieven die hieruit naar voren kwam was het D’ran Festival 2017, geïnspireerd door Folkemødet in Bornholm (Denemarken). Ook nam de Gemeenteraad een Experimenteeragenda aan met 19 experimenten om inwoners beter te betrekken en onze vergaderwijze toegankelijker te maken. Een flink deel van deze experimenten wordt op dit moment uitgevoerd of al geëvalueerd. Wij rekenen op mooie lessen uit dit traject.

De participatieparadox

Bij inwonersparticipatie zijn de onderlinge verwachtingen van inwoners en stadsbestuur cruciaal. Niet zelden eindigt een participatietraject met een besluit in onze Raadzaal waarbij inwoners komen inspreken en stellen dat er ‘niet naar hen geluisterd is’. Immers, veel inwoners die mee doen verwachten niet alleen gehoord te worden, maar dat er ook naar hen geluisterd wordt. Dit terwijl de politiek vooral de verschillende belangen boven tafel wil krijgen om dan een keuze te maken in het algemeen belang. Dat is de bron van wat ik de participatieparadox ben gaan noemen: hoe meer mensen betrokken zijn bij de (lokale) politiek, hoe meer mensen bij de uiteindelijke besluitvorming ook niet hun zin krijgen. Een stap naar (sociale) media met kritiek op het proces of de uiteindelijke besluitvorming is gauw gemaakt. En met regelmaat zien politieke partijen op hun beurt dan de kans schoon om het vanuit overtuiging of opportunisme voor die teleurgestelde inwoners op te nemen. Zo organiseert een succesvol participatieproces zijn eigen weerstand. Dit betekent dat een geslaagd participatieproces, met betrokkenheid van vele inwoners, uiteindelijk toch kan eindigen in een teleurstelling voor velen en het stempel ‘gefaald’ krijgen in de beeldvorming. Voor bestuurders is een vlucht naar de achterkamertjes dan aanlokkelijk, maar dat zou de verkeerde keuze zijn. En we moeten ervoor waken dat in de politieke arena niet de hardste of laatste schreeuwers hun zin krijgen.

Participeren kun je leren

Terug in de ivoren toren is geen optie, inwoners laten zich gelukkig niet meer alleen regeren. Enkel het oor laten hangen naar de hardste of laatste schreeuwer ook niet, dan vervalt de democratie langzaam in een vetocratie. Wel kun je teleurstellingen voorkomen door vooraf heel helder te zijn in de verschillende rollen en de verwachtingen die je van elkaar mag hebben. Door veel te experimenteren kun je ervaren wat wel en niet werkt. Het vraagt een dikke huid van bestuurders en verantwoordelijkheid van inwoners en media. Ik ben trots op de ambtenaren, raadsleden en bestuurders van Gemeente Enschede die zich keer op keer kwetsbaar durven opstellen om inwoners zoveel mogelijk mee te laten denken en een stem te geven. En ik ben vooral trots op de inwoners die zich keer op keer met zo veel passie inzetten voor een mooier Enschede. Samen komen we stap voor stap verder!

 

The post D66 stelt inwoners van Enschede centraal appeared first on D66 Enschede.