Poliflw

Een motie van GroenLinks-Tweede Kamerlid Liesbeth van Tongeren waarin zij het parlement oproept steun uit te spreken voor Minister Wiebes om Shell en ExxonMobil aan de bestaande contracten en wetten te houden is vandaag  verworpen.

De coalitiepartijen stemden tegen. Dat geeft Shell en ExxonMobil dus ruimte voor een betere deal over lagere gaswinning, schade en versterking.  

Van Tongeren: Ik wil dat Wiebes zijn rug recht houdt als Shell en ExxonMobil onder hun verplichtingen proberen uit te komen. Shell en ExxonMobil hebben jarenlang goed verdiend aan Gronings gas en nu er schade is moeten zij hun verantwoordelijkheid nemen. De coalitie steunt mijn voorstel niet en dat betekent dat de belastingbetaler en de Groningers gaan opdraaien voor de kosten.

Half februari was het eindelijk zover: minister Wiebes zegde, na vragen van Liesbeth van Tongeren, toe om schaliegas te schrappen uit de plannen. Hij gaf aan dat er definitief geen plaats meer is voor schaliegas in Nederland.

Schaliegas wordt gewonnen uit gesteente. Bij de winning van het gas worden onder grote druk water, chemicaliën en zandkorrels in de grond gespoten. Steen in de grond explodeert waardoor er scheuren ontstaan (fracking). Daardoor kan het gas uit het gesteente naar boven worden gehaald. Dit proces kan leiden tot vervuiling van het grondwater, aardbevingen en het lekken van broeikasgassen. Het geeft bovendien enorme overlast. Dat Nederland nu definitief ‘Nee’ zegt is winst voor alle Nederlanders en voor de natuur.

Van Tongeren: ‘Ik ben ongelofelijk blij dat er na acht jaar campagne voeren een streep is gezet door schaliegas. Gas is echt achterhaald, we moeten naar duurzame oplossingen voor energie.’

Dankzij de inzet van duizenden vrijwilligers actiegroepen en honderden gemeentes uit bijna alle provincies is schaliegas definitief van tafel. Het was een campagne van de lange adem, maar met groot succes.

In 2010 stelde Van Tongeren de eerste schriftelijke vragen over schaliegas en in 2011 hield de Tweede Kamer op haar initiatief de eerste hoorzitting over schaliegas. Het onderwerp was toen in Nederland nog vrijwel onbekend. Liesbeth van Tongeren: ‘Ik weet nog dat ik werd aangesproken door Willem Jan Atsma die mij vertelde dat er bij zijn huis naar schaliegas werd geboord. Ik geloofde hem eerst niet, ik dacht dat zoiets alleen in de Verenigde Staten gebeurde, maar hij bleek gelijk te hebben.’ Later ging de Tweede Kamer mede op initiatief van Van Tongeren op werkbezoek naar de Verenigde Staten om met eigen ogen te zien wat de winning van schaliegas kon betekenen. Zelf bezocht ze ook de anti-schaliegas protestbeweging in Balcombe in het Verenigd Koninkrijk.

Niet alleen in de Tweede Kamer groeide het verzet, maar ook buiten het parlement ontstond er een groot burgerverzet tegen schaliegas. Zo werd Schaliegasvrij Nederland opgericht, een coalitie van buurtgroepen en milieuorganisaties. Op initiatief van GroenLinks begonnen gemeenten zich ook te roeren en verklaarden zichzelf met moties schaliegasvrij. In november 2013 verklaarde de honderdste gemeente zichzelf schaliegasvrij en dat werden er al snel meer dan tweehonderd. Maar ook provincies, waterschappen en zelfs bierbrouwers spraken zich uit tegen schaliegas. Voortdurend werd er druk gezet op het ministerie van Economische Zaken.

Van alle kanten werd schaliegas als probleem geïdentificeerd. En met succes. In 2012 kwam er een voorlopige stop op schaliegas, drie keer werd deze stop verlengd. Duidelijk was dat er weinig draagvlak was voor schaliegaswinning, zowel binnen als buiten de Tweede Kamer. Toch werd de mogelijkheid om het gas in de toekomst te winnen niet helemaal uitgesloten. In het regeerakkoord van Rutte-III staat dat er geen nieuwe vergunningen mogen worden afgegeven voor gaswinning onder land, inclusief schaliegas. Het laatste puzzelstukje was de structuurvisie Ondergrond, waarin voor schaliegaswinning ruimte werd gereserveerd. Maar na het voorstel van Liesbeth van Tongeren is ook dit losse eindje opgelost en kan Nederland schaliegasvrij worden verklaard. Op 27 maart is een motie van Van Tongeren aangenomen waarin definitief verankerd is dat er in Nederland geen ruimte meer is voor schaliegas. 

Van Tongeren: ‘Na zo’n lange strijd dit succes behalen voelt als een kroon op mijn werk. Dit geeft ook echt aan hoeveel je in de oppositie samen met bewoners met slim handelen en een lange adem kunt bereiken’.

Meer doen voor het klimaat? Sluit je aan bij onze beweging of kom naar de speciale Meetup over klimaat met Jesse Klaver.

Minister Wiebes heeft onlangs, in antwoord op een vraag van GroenLinks-Tweede Kamerlid Liesbeth van Tongeren, uitgesproken dat er in Nederland geen toekomst is voor schaliegas.

De Raad van State heeft echter uitgesproken dat de minister van Economische Zaken en Klimaat nieuwe besluiten moet nemen over het opsporen van schaliegas in Noord-Brabant en de Noordoostpolder. Van Tongeren heeft daarom een motie ingediend om definitief uit te spreken dat de Tweede Kamer een verbod op schaliegas wil. Volgende week dinsdag wordt er gestemd over de motie die naar alle waarschijnlijkheid aangenomen gaat worden.

Het bedrijf Cuadrilla had in 2014 gevraagd om een verlenging van de vergunning om schaliegas op te sporen in Noord-Brabant en de Noordoostpolder. De toenmalige minister van Economische Zaken wees die verlenging in 2015 af. Vandaag oordeelt de Raad van State dat de minister zijn besluit over moet doen en opnieuw moet beslissen over de verlenging. Om te voorkomen dat er op deze manier toch weer een vergunning komt voor het opsporen van schaliegas heeft Van Tongeren een voorstel ingediend waarin staat dat er in Nederland geen schaliegas gewonnen mag worden.

Van Tongeren:‘Het is misschien vreemd om een voorstel te doen over iets waar de minister zich al over heeft uitgesproken, maar ik wil koste wat het kost voorkomen dat er via een gekke omweg toch weer naar schaliegas geboord mag worden. Daarom moet de Tweede Kamer zich uitspreken. De toekomst is groen, niet fossiel.’

Minister Wiebes heeft onlangs, in antwoord op een vraag van GroenLinks-Tweede Kamerlid Liesbeth van Tongeren, uitgesproken dat er in Nederland geen toekomst is voor schaliegas.

De Raad van State heeft echter uitgesproken dat de minister van Economische Zaken en Klimaat nieuwe besluiten moet nemen over het opsporen van schaliegas in Noord-Brabant en de Noordoostpolder. Van Tongeren heeft daarom een motie ingediend om definitief uit te spreken dat de Tweede Kamer een verbod op schaliegas wil. Volgende week dinsdag wordt er gestemd over de motie die naar alle waarschijnlijkheid aangenomen gaat worden.

Het bedrijf Cuadrilla had in 2014 gevraagd om een verlenging van de vergunning om schaliegas op te sporen in Noord-Brabant en de Noordoostpolder. De toenmalige minister van Economische Zaken wees die verlenging in 2015 af. Vandaag oordeelt de Raad van State dat de minister zijn besluit over moet doen en opnieuw moet beslissen over de verlenging. Om te voorkomen dat er op deze manier toch weer een vergunning komt voor het opsporen van schaliegas heeft Van Tongeren een voorstel ingediend waarin staat dat er in Nederland geen schaliegas gewonnen mag worden.

Van Tongeren:‘Het is misschien vreemd om een voorstel te doen over iets waar de minister zich al over heeft uitgesproken, maar ik wil koste wat het kost voorkomen dat er via een gekke omweg toch weer naar schaliegas geboord mag worden. Daarom moet de Tweede Kamer zich uitspreken. De toekomst is groen, niet fossiel.’

Twee voorstellen van GroenLinks Kamerlid Liesbeth van Tongeren zijn vandaag in de Tweede Kamer aangenomen. Het eerste voorstel regelt dat onafhankelijk de mogelijkheden in kaart gebracht worden om de gaswinning in Groningen snel te verlagen.

Er wordt gekeken naar de mogelijkheden voor gasopslag en het bijmengen van stikstof. Dat maakt gas uit andere landen geschikt voor Nederlandse huishoudens. Het tweede voorstel zorgt ervoor dat de nieuwe manier van mijnbouwschadeafhandeling regelmatig wordt geëvalueerd. 

Van Tongeren: 'De gaswinning in Groningen moet snel naar beneden, dit zijn we verplicht aan de Groningers, en ik ben blij dat alle mogelijkheden hiervoor helder in kaart gebracht worden. De Kamer heeft eerder over leveringszekerheid niet het hele verhaal gekregen. Er zijn manieren om met minder Gronings gas toe te kunnen, daarvan ben ik inmiddels overtuigd.'

Een derde voorstel van Van Tongeren is door de Kamer weggestemd. Hiermee wilde zij de rol van de arbiters in Groningen behouden voor schadegevallen van vóór 31 maart 2017. Arbiters treden op wanneer er onenigheid is over de schadeafhandeling. Groningers zijn zeer te spreken over de arbiters maar in het nieuwe schadeprotocol dat Wiebes onlangs presenteerde is er geen plaats meer voor de arbiters. D66 en ChristenUnie besloten dat zij dit voorstel toch niet konden steunen waardoor deze motie het niet gehaald heeft.

Vorige week bracht de Gasunie Transport Services (GTS) naar buiten dat voor de leveringszekerheid 14 tot 27 miljard kuub Gronings gas per jaar nodig is. Dat is nodig om te zorgen dat gezinnen en bedrijven in Nederland, België, Frankrijk en Duitsland niet in de kou zitten en kunnen koken. Voor de veiligheid van Groningers adviseert het Staatstoezicht op de Mijnen (SodM) om maximaal 12 miljard kuub per jaar te winnen. Nu blijkt dat de Kamer een half verhaal kreeg over hoeveel Gronings gas per jaar opgepompt moet worden. Door meer gebruik van gasopslag en stikstofbijmenging kan de Groningse gaswinning lager. De vereniging gasopslag Nederland pleitte hier al eerder voor.

GroenLinks Kamerlid Liesbeth van Tongeren: "Jarenlang werd ons voorgehouden dat de gaskraan in Groningen niet dicht kon, omdat onze bejaarden dan in de kou zitten. En nu blijkt dat we met veel minder gas uit het Groningerveld toe kunnen door meer gasopslagen en stikstoffabrieken in de vier landen in te zetten. GroenLinks wil dat minister Wiebes hier nu mee aan de slag gaat, zodat er komende winter al minder Gronings gas opgepompt kan worden."

Na de zware aardbeving in Zeerijp en het advies van het SodM is iedereen het er over eens: de gaswinning in Groningen moet snel richting 12 miljard kuub. Dat botst het huidige advies van GTS die zeggen dat in een warm jaar 14 miljard kuub nodig is en maximaal 27 miljard kuub in een koud jaar. Dat brengt minister Wiebes in een lastige positie. Nu blijkt dat GTS alleen uit gaat van het gebruik van eigen opslagcapaciteit in Nederland en er niet gekeken is naar mogelijkheden voor extra opslag in binnen- en buitenland. Wanneer deze worden ingezet dan kan er het hele jaar door buitenlands gas worden gemengd met stikstof en opgeslagen. Op deze manier kan er in de winter gebruik gemaakt worden van het opgeslagen gas en hoeft er dus minder gas omhoog gepompt te worden in Groningen. Uit een voorlopige schatting op basis van cijfers van Eneco, Taqa en Gasunie blijkt dat er mogelijk 6,5 miljard kuub kan worden opgeslagen. Er zijn dan wel aanpassingen van de opslagen noodzakelijk.

Van Tongeren gaat minister Wiebes vragen om onafhankelijk te laten onderzoeken hoeveel extra opslag en hoeveel extra stikstof capaciteit te verwerven is in België, Duitsland, Frankrijk en Nederland. Dit, zodat komende winter de gaskraan in Groningen verder dicht kan.

Van Tongeren: "In deze tijden van Groningse gas ellende moet er zo efficiënt mogelijk omgesprongen worden met Gronings gas. In plaats van prijs- en marktsturing moet er gestuurd worden op het laagste verbruik van Gronings Gas."

Vandaag heeft de regering een tijdelijk schadeprotocol voor Groningen gepresenteerd. GroenLinks is tevreden dat er na lang wachten een protocol ligt voor de schadeafhandeling, maar wil ook dat mensen die lang wachten snel geholpen worden.

Tweede Kamerlid Liesbeth van Tongeren: ‘Het tijdelijke schadeprotocol is een stap in de goede richting, maar het heeft ook lang geduurd. Teveel Groningers wachten te lang op afhandeling van hun schade. Het is pay-back time. Daarom wil ik dat er een Rechtvaardigheidsregeling komt voor alle mensen die al langer dan een half jaar wachten op vergoeding van hun schade’.

GroenLinks wil deze regeling omdat Groningers al te lang wachten op het afhandelen van de mijnbouwschade. Dat wachten resulteert ook in psychische schade waardoor de kosten nog hoger oplopen. Om Groningers zekerheid te geven en oplopende psychische schade te beperken wil GroenLinks dat schade die meer dan een half jaar geleden gemeld is een lichte toets krijgt waarna versnelde uitbetaling volgt.

Van Tongeren: ‘Die schade moet toch ooit betaald worden, dan kunnen Shell en Exxon dat beter meteen doen. Bovendien kost het klauwen vol geld om elk individueel geval uitgebreid door experts te laten beoordelen.  Bij een grote storm of brand doen schadeverzekeraars dat ook op die manier, ze checken dan niet elk geval maar er wordt snel uitgekeerd. Dat willen wij ook voor Groningers.' 

Van Tongeren gaat het voorstel volgende week aan de Tweede Kamer voorleggen tijdens het debat over het schadeprotocol.