Poliflw

Dinsdag 1 september gaat de Kamer direct aan de slag met de behandeling van de referendumwet. Die avond zal ik plaatsnemen in ‘vak K’ om deze wet te verdedigen. Dat referendum, dat hebben we nou toch wel gehad, hoor ik sommigen van u denken. Nee, de discussie over het referendum is juist in volle gang en de vooruitzichten voor deze wet zijn goed.

In 2017 heb ik in de Kamer al eens een wet voor een referendum verdedigd, maar die was destijds kansloos. Drie jaar later is de situatie heel anders. In steeds meer partijen groeit de steun voor een bindend correctief referendum. In alle stilte lijkt zich een revolutie te voltrekken. 35 jaar discussie over het referendum lijkt eindelijk tot iets moois te leiden. Dinsdagavond begint om 19:00 uur het debat, dan gaan alle partij hun vragen stellen die ik later deze maand zal beantwoorden. Hopelijk kunnen we deze maand nog stemmen.

U kiest de Tweede Kamerleden om in uw naam debatten te voeren, de regering te controleren en wetten goed te keuren. Dat is de kern van onze ‘vertegenwoordigde’ democratie. Het correctief referendum is een ‘directe’ vorm van inspraak, waarbij mensen zélf een uitspraak doen, los van het parlement. Lange tijd hoorde je het argument dat het referendum als een vorm van ‘directe’ democratie in strijd zou zijn met de parlementaire democratie - een argument dat ook door premier Rutte werd gebruikt. Dit werd onhoudbaar na het rapport van een staatscommissie onder leiding van Johan Remkes, die onderzoek deed naar ons parlementaire stelsel. Die commissie beval het referendum juist aan als een mogelijkheid om ons parlementaire systeem te versterken. Een opvatting die ook de Raad van State nu deelt.

De discussie over het referendum begon in de jaren zeventig, toen met name hoog opgeleide mensen méér invloed wilden op de politieke besluitvorming. Een staatscommissie Biesheuvel deed in 1985 een voorstel voor een bindend correctief referendum, dat is 35 jaar geleden. Een voorstel van het kabinet Kok strandde in 1999 op het allerlaatste moment in de senaat. Een tweede wet haalde door gebrek aan steun van het kabinet Balkenende in 2004 de eindstreep evenmin. De discussie over het referendum ging echter door. Op initiatief van GroenLinks, PvdA en D66 werd een nieuwe wet gemaakt, die in 2013 door de Tweede Kamer en in 2014 door de senaat werd aangenomen. De SP mocht aan dit initiatief destijds niet deelnemen. Daarna moest ik toezien hoe slecht de partijen met dit voorstel omgingen.

De democratie gedijt niet op angst, maar is gebouwd op vertrouwen.

Om een bindend referendum mogelijk te maken moet de Grondwet worden aangepast. Dat moet in twee etappes. Vóór de verkiezingen moeten de Tweede en Eerste Kamer de wijziging van de Grondwet die ik nu heb ingediend goedkeuren. Na de verkiezingen moet deze wet opnieuw worden behandeld (en dan met tweederde meerderheid worden aangenomen). De vorige keer ging dat mis, omdat GroenLinks, PvdA en D66 weigerden om hun eigen wet opnieuw in te dienen. Waarna ik dat maar zélf heb gedaan. Bij een deel van de achterban van deze partijen was het referendum ineens niet meer zo populair. Bij andere groepen groeide echter het enthousiasme voor dit middel om de gekozen politici te kunnen corrigeren. Nu lijken deze partijen toch weer terug op hun oude standpunt en is wél zicht op een meerderheid.

Alle partijen zullen dinsdag nog vragen hebben, vooral over de voorwaarden voor het houden van een referendum. Ofwel over de ‘drempels’, zoals het aantal handtekeningen dat moet worden opgehaald en wanneer de uitslag geldig is. Die discussie is belangrijk en de staatscommissie Remkes heeft ook hier goede suggesties voor gedaan. Maar dit zijn kwesties van uitvoering die niet in de Grondwet thuishoren, maar in een ‘uitvoeringswet’. Die kan niet nu, maar pas ná de verkiezingen worden aangenomen, samen met de ‘tweede lezing’ van deze Grondwetswijziging. Nu moeten partijen de principiële keuze maken of zij vóór of tégen een correctief referendum zijn. Nu moeten Kamerleden aangeven of zij bereid zijn om zich wél of niet te laten corrigeren door de bevolking die zij vertegenwoordigen. Of zij wél of geen versterking willen van onze democratie.

Met een bindend correctief referendum geven wij mensen de mogelijkheid om ons terug te fluiten, op het moment dat zij vinden dat wij in de Kamer ons werk niet goed doen. De democratie gedijt niet op angst, maar is gebouwd op vertrouwen. Kamerleden vragen de kiezers: ‘vertrouw ons’. Maar durven wij ook te zeggen: ‘corrigeer ons’? Dit referendum past goed bij onze democratie, het is een belangrijke aanvulling op het werk van het parlement. Het heeft lang genoeg geduurd, al 35 jaar. Het is nu tijd om eindelijk ‘ja’ te zeggen.

Ronald van Raak, SP-Kamerlid

You must have JavaScript enabled to use this form.

Ja, ik wil op de hoogte blijven van belangrijk nieuws en acties van de SP en Lilian Marijnissen.

SP-fractievoorzitter Lilian Marijnissen is teleurgesteld over de zojuist gepresenteerde ‘geleerde lessen’ door het kabinet van de corona-aanpak in de verpleeghuizen. Marijnissen deed samen met D66 het voorstel om lessen te leren van hoe het de verpleeghuizen is vergaan. De resultaten daarvan zijn vandaag door het kabinet gepresenteerd. ‘Veel organisaties zijn betrokken, maar ik vind het een gemiste kans dat zorgverleners niet zelf direct betrokken zijn. Het is belangrijk dat we naar de werkvloer luisteren’, aldus Marijnissen. De aangenomen motie verzocht hier wel toe.

Persoonlijke beschermingsmiddelen

De lessen zijn opgesteld om bij een eventuele tweede piek van het coronavirus, bewoners en personeel beter te kunnen beschermen. Marijnissen vindt dat minister de Jonge meer moet doen voor de bescherming van zorgverleners en bewoners, zeker gezien dit ontzettend mis is gegaan afgelopen periode. Veel zorgverleners kampten met tekorten aan persoonlijke beschermingsmaterialen en zorgverleners en ouderen raakten hierdoor besmet met het coronavirus. Ondanks dat zorgverleners vaak de noodklok hebben geluid en de SP hier vrijwel elk Kamerdebat aandacht voor heeft gevraagd, hebben veel zorgverleners onveilig moeten werken. Marijnissen: ‘Als er een tweede golf komt moeten we zorgen dat alles op orde is in de verpleeghuizen. Daarom moeten persoonlijke beschermingsmiddelen ook preventief ingezet kunnen worden en niet alleen bij vermoedens van mogelijke besmettingen.’

Dat de richtlijnen van het RIVM voor beschermingsmiddelen zo streng zijn is Marijnissen een doorn in het oog. ‘Uit nieuw onderzoek blijkt dat zorgverleners en ouderen mogelijk onnodig ziek zijn geworden omdat beschermingsmiddelen door zorgverleners niet preventief mochten worden gebruikt. Het RIVM en het kabinet vond dit niet nodig en niet verstandig. Dit is een grote fout geweest. Zorgverleners hebben hier zo vaak op aangedrongen. Wij hebben in de Tweede Kamer er vaak op gewezen dat de richtlijnen in de praktijk tekort schoten. Maar er werd niet naar geluisterd. Het is heel pijnlijk om nu dan uit onderzoek te lezen dat dit mogelijk inderdaad tot extra besmettingen en doden heeft geleid.’ Dit moet daarom bij een mogelijke tweede golf echt anders: ‘We moeten onze zorgverleners goed beschermen, en ook de mensen voor wie zij zorgen,’ aldus Marijnissen.

Verder schrijft het kabinet over de grote waardering voor de inzet van het zorgpersoneel gedurende de coronacrisis. Marijnissen: ‘Onze zorgverleners verdienen een structureel betere waardering dan ze nu krijgen. Het mag niet alleen bij een bonus en applaus blijven. Helaas blokkeren de coalitiepartijen die betere waardering nog steeds. De SP is daarom een petitie gestart en organiseert op zaterdag 5 september een grote actie.’

Vandaag heeft de partijraad van de SP Lilian Marijnissen met overgrote meerderheid gekozen als  lijsttrekker voor de komende Tweede Kamerverkiezingen. De kandidatencommissie van de SP beschrijft Lilian als aansprekend en inspirerend. ‘Lilian is voor ons de vrouw die onze partij moet blijven leiden: de natuurlijke aanvoerder van onze kandidatenlijst op weg naar de verkiezingen en in de jaren daarna’, aldus de commissie.

Marijnissen ziet dat nu het moment is voor sociale verandering: ‘Het nieuwe normaal is het nieuwe sociaal. De coronacrisis laat ons nog maar eens zien wat daadwerkelijk van waarde is: samenwerken in plaats van concurrentie, naar elkaar om kijken in plaats van pakken wat je pakken kan. Maar ook waar de kwetsbaarheden van onze samenleving en economie zitten: de grote onzekerheid voor veel mensen in werk en inkomen door slechte contracten.’ Marijnissen is optimistisch over de toekomst:  ‘We zien steeds meer partijen die afscheid lijken te nemen van het neoliberalisme. De tijd van het doorgeslagen marktdenken lijkt voorbij. Om ervoor te zorgen dat het niet alleen bij woorden blijft, maar er ook echt wat verandert, is een grote SP nodig. Meer dan ooit lijken andere partijen onze ideeën over te nemen. Dat biedt kansen. De SP is nodig voor echte verandering, voor het nieuwe sociaal’, zegt Marijnissen.

Op de SP-partijraad, waar ze werd geïnterviewd door Roel Maalderink, benadrukte Marijnissen dat een fundamentele herwaardering van de publieke sector nodig is. Onze zorgverleners, docenten en politiemensen verdienen meer waardering en zeggenschap over hun werk. Marijnissen: ‘De SP zal hierin vooropgaan en na de zomer een initiatief starten om alle partijen, mensen en organisaties in Nederland die dit willen te bundelen om dat wat van ons allemaal is te herwaarderen. Al voor de coronacrisis waren onze zorgverleners, docenten en politiemensen in actie. Goede zorg, onderwijs en een veilige buurt moet voor iedereen bereikbaar zijn, niet alleen voor mensen met een dikkere portemonnee. We moeten van tweedeling naar samenleving.’

Als voorbeeld noemt Marijnissen de waardering van zorgverleners. Marijnissen: ‘Onze zorgverleners verdienen meer dan alleen applaus. Afgelopen dagen hebben velen zich hiervoor uitgesproken. Onze petitie is inmiddels ruim 60.000 keer ondertekend, vakbonden en anderen zijn steunacties begonnen en maandag komen we met een oproep samen met prominente Nederlanders aan VVD, CDA, D66 en ChristenUnie om aanstaande dinsdag voor ons voorstel te stemmen. Het is een klap in het gezicht van de zorg als de coalitiepartijen aanstaande dinsdag weer tegen zouden stemmen.’ Komende dinsdag zal gestemd worden over het voorstel om zorgverleners structureel beter te belonen. De afgelopen twee weken eindigde de stemming over dit voorstel in gelijkspel.

Door De Redactie op 17 juni 2020 Delen  

Onder moeilijke omstandigheden zijn ze hun werk blijven doen. In de ziekenhuizen, verpleeghuizen, in de zorg thuis en op tal van andere plekken. Er was terecht bewondering en applaus vanuit het hele land. Politieke partijen spraken hun waardering uit. Hoe kan het dan dat slechts enkele weken later de coalitiepartijen keer op keer tegen het voorstel voor meer waardering voor zorgmedewerkers stemmen? Een overzicht:

Wat vraagt de motie?

De motie van PvdA en SP ‘verzoekt de regering om met een plan te komen voor structurele waardering voor zorgverleners, waarin betere arbeidsvoorwaarden en een beter salaris kunnen worden gerealiseerd’.

De motie is nu twee keer in stemming geweest. Beide keren was het een gelijkspel: de gehele oppositie was voor, D66, ChristenUnie, VVD en CDA stemden tegen.

Waarom stemt D66 tegen?

Op hun eigen twitteraccount schrijft D66: “de motie kost echter veel geld, maar ze (de indieners, red) zeggen niet waar dat van betaald moet worden. Alleen gratis geld bestaat niet”.

En klopt dat? 

De motie vraagt de regering om een plan te maken voor betere arbeidsvoorwaarden. De financiering maakt daar natuurlijk onderdeel van uit. In de gezamenlijke tegenbegroting hebben PvdA en SP meerdere voorstellen gedaan. Een optie is bijvoorbeeld om de kabinetsplannen om de winstbelasting voor grote bedrijven te verlagen te schrappen, dat levert veel geld op. Maar andere manieren zijn ook mogelijk. Het is een politieke keuze of je zorgmedewerkers meer waardering wil geven.

Waarom stemt de ChristenUnie tegen? 

Op christenunie.nl schrijft Kamerlid Carla Dik-Faber: “in ons land is het niet de regering die bepaalt hoeveel zorgverleners verdienen, maar laten we de hoogte van de salarissen over aan het gesprek tussen werkgevers en werknemers” .

En klopt dat?

Nee. Natuurlijk worden cao’s afgesproken door werkgevers en werknemers samen. Maar bij het onderwijs, de zorg en de politie wordt het budget dat beschikbaar is bepaald door de overheid. Het bedrag dat het ministerie beschikbaar stelt (de OVA-ruimte in beleidstermen) is voor 2020 fors minder dan in 2018 en 2019. Als de ChristenUnie voor de motie stemt kan de regering een plan maken waarin de salarisruimte wordt uitgebreid. Daarmee komt voor werkgevers en werknemers meer geld beschikbaar, zodat zij samen afspraken kunnen maken over de betere arbeidsvoorwaarden.

Volgens de coalitie gaat de overheid niet over de salarissen in de zorg. Maar júíst de overheid kan meer geld beschikbaar stellen voor de waardering die hard nodig is.

Waarom stemt het CDA tegen? 

CDA-minister Hugo de Jonge heeft in het debat gezegd dat hij tegen het voorstel is omdat er geen dekking is en omdat er al gesproken wordt over arbeidsvoorwaarden in de zorg. “Er zijn ook al mooie cao's afgesloten, bijvoorbeeld in de ziekenhuiszorg.” Kamerlid Joba van den Berg schreef op twitter iets vergelijkbaars.

En klopt dat? 

De motie vraagt juist om een plan met een dekking. En daar zijn ook voorstellen voor. Dat erover gesproken wordt zegt niks over de uitkomst. De motie vraagt de minister juist actief te zorgen voor betere arbeidsvoorwaarden en salaris. Als de Tweede Kamer dus voor stemt, dan betekent het dat het kabinet ook moet zorgen dat er meer waardering voor de medewerkers in de zorg er ook echt komt.

Er is voor de coronacrisis inderdaad een nieuwe cao afgesloten, met daarin loonsverhoging voor medewerkers. Dat is ook niet meer dan terecht. Het budget dat het kabinet ter beschikking stelt (de OVA-ruimte) is echter minder dan wat er in die cao is afgesproken.

Daarnaast zijn er nog steeds grote tekorten aan personeel in de zorg, waardoor de werkdruk erg hoog is. Er moeten daarom echt medewerkers bij. Als we zorgpersoneel zeggen te waarderen, dan moet er echt boter bij de vis. Er moet een plan komen voor structureel meer waardering voor de mensen in de zorg. Precies waar de motie van PvdA en SP om vraagt.

Nou ja zeg. @christenunie @D66 @VVD en @cdavandaag, ik dacht toch dat we de zorgverleners structureel meer dan applaus gingen geven? RT voor het opnieuw in stemming komt, voor meer structurele, financiële waardering voor de mensen in de zorg. pic.twitter.com/v3TAwGB6ht

Waarom stemt de VVD tegen?

Voor zover we weten heeft de VVD zich hierover nog niet uitgesproken. Maar ze hebben al wel twee keer op rij tegen gestemd.

Hoe nu verder?

Op dinsdag 23 juni komt de motie van Lodewijk Asscher en Lilian Marijnissen voor de allerlaatste keer in stemming. Eén Kamerlid van de coalitie kan het verschil al maken.

Lodewijk Asscher

Heb je een vraag of wil je iets aan ons kwijt? Whatsapp ons.

Groet, Lodewijk

Whatsapp

Lodewijk Asscher

Heb je een vraag of wil je iets aan ons kwijt? Whatsapp ons.

Groet, Lodewijk

Whatsapp

Vandaag hebben VVD, CDA, D66 en de ChristenUnie nogmaals het voorstel van de SP en PvdA voor meer structurele waardering voor zorgverleners geblokkeerd. Lilian Marijnissen: 'Dit is een klap in het gezicht van alle zorgverleners. Voor hen is tijdens de coronacrisis zo hard geapplaudisseerd. Maar de waardering voor onze zorgverleners mag niet alleen bij een applaus en een bonus blijven.'

Zorgverleners verdienen een structureel betere waardering. Vandaag werd het tijdens de stemmingen wederom een gelijkspel. De coalitiepartijen krijgen dus nóg een kans om het voorstel te steunen. Mochten ze een betere waardering voor de zorg nog steeds blokkeren, dan zal de SP bij de behandeling van de Voorjaarsnota, begin juli, voorstellen dat de regering meer geld uittrekt voor het salaris van zorgverleners. Dit zullen we doen door een amendement in te dienen om de OVA-ruimte te verhogen. De OVA-ruimte is de Overheidsbijdrage in de Arbeidskostenontwikkeling in de zorg en op deze manier kan de overheid dus zorgen voor meer ruimte voor salarisverhoging van onze zorgverleners.

De SP lanceerde eerder de petitie ‘Onze zorg verdient meer dan alleen applaus’. Deze petitie werd al bijna 50 duizend keer ondertekend. Veel mensen hebben zich de afgelopen dagen achter de petitie geschaard en zich uitgesproken voor een betere en structurele waardering voor zorgverleners.

Lilian Marijnissen ging vandaag digitaal in gesprek met zorgverleners over de zorg nu en de zorg na corona. Zorgverleners zijn het eens dat het niet alleen bij applaus voor de zorg kan blijven. ‘Als een junior communicatiemedewerker hoger wordt ingeschaald dan een verpleegkundige dan ontplof ik echt,’ zegt huisarts Bart Bruijn. Dat deze oproep op veel steun kan rekenen blijkt uit het succes van de petitie beloondehelden.nl, die inmiddels al 50 duizend keer is ondertekend.

Armand Girbes, IC arts lanceerde deze week samen met zo’n duizend zorgverleners een manifest om te pleiten voor veranderingen in de zorg.  ‘Ik hoop dat we nu gaan herwaarderen waar het eigenlijk om gaat. Het stelt me wel teleur dat het bij een stemming 75-75 is, terwijl als je met mensen spreekt zij het er 100 procent ermee eens zijn.’

Hij refereert hier naar een voorstel van de SP om zorgverleners structureel te waarderen, in plaats van eenmalig applaus en een bonus te geven. Dit voorstel haalde het vorige week op een stem na niet in de Tweede Kamer. Aanstaande dinsdag wordt opnieuw gestemd. Lilian Marijnissen vraagt iedereen om de VVD, CDA, D66 en CU op te roepen om het voorstel aankomende dinsdag te steunen. Hoe meer mensen beloondehelden.nl steunen, hoe sterker we staan.

Het is duidelijk dat we lessen moeten leren van deze crisis. Zorgverlener Petra van Ham vraagt al sinds maart om voldoende beschermingsmiddelen voor haar werk in een verpleeghuis. ‘Half maart kregen we al berichten dat er in verpleeghuizen enorme drama’s aan de gang waren, waar het virus was binnengekomen en mensen en masse stierven,’ zegt van Ham. Jos de Blok, directeur van Buurtzorg, geeft duidelijk aan dat er veel meer getest had moeten en kunnen worden. Hij regelde het zelf, en zijn medewerkers werden wel getest en kregen mondkapjes en beschermingsmiddelen. ‘Het hele verdeelbeleid, grote instellingen die een doosjes kregen met mondkapjes, ik vond het absurd,’ zegt de Blok.

‘Er is een wereld te winnen,’ zegt Lilian Marijnissen. ‘Maar dat gaat niet vanzelf gebeuren. We moeten zorgen dat er echte waardering komt voor zorgverleners. We moeten zorgen dat de goede voorbeelden, de samenwerking boven concurrentie, de norm worden.’

Het hele gesprek is hier terug te kijken.

Steeds duidelijker wordt dat een aantal patiënten die corona hebben gehad, langdurig klachten van moeheid en kortademigheid blijft houden, waarvoor fysiotherapie noodzakelijk is. Een probleem daarbij is dat er een verschil is in vergoedingen tussen patiënten die wel en niet in het ziekenhuis zijn opgenomen. Heb je wel in het ziekenhuis gelegen, dan wordt fysiotherapie vergoed. Als je niet in het ziekenhuis hebt gelegen, krijg je geen vergoeding voor een chronische behandeling vanuit de basisverzekering. Dan hangt het af van je aanvullende verzekering.

Kamerlid Henk van Gerven: 'Dit is meten met twee maten. Elke coronapatiënt die fysiotherapie nodig heeft voor zijn of haar revalidatie moet deze kunnen krijgen. Dit mag niet afhangen van het feit of men dit zelf kan betalen.' Inmiddels heeft hij Kamervragen gesteld. Ook volgt er deze maand nog weer een Kamerdebat hierover.

De SP wil aandacht voor goede nazorg voor coronapatiënten. Eerder pleitte de SP samen met D66 voor een kennisinstituut om nazorg te bieden aan coronapatiënten. SP-fractievoorzitter Lilian Marijnissen: 'We weten dat de impact op de levens van mensen die ziek zijn geweest heel groot kan zijn. En daarom is het goed er nu al over na te denken hoe we deze mensen het beste kunnen helpen.'

Nog steeds komen elke dag meldingen binnen van zorgverleners die onbeschermd hun werk moeten doen. Zij zijn elke dag bang dat zij de mensen voor wie zij zorgen besmetten of dat zij zelf besmet raken.

‘En dat gaat steeds meer pijn doen, aangezien wij hier week in week uit over spreken. Lange tijd hoorden we dat er onvoldoende materialen waren. Nu horen we dat er materialen genoeg zijn en in de briefing vorig week werd zelfs gezegd dat er "vijf keer meer besteld kon worden" maar dat dit niet gebeurt omdat dit niet nodig zou zijn. Dit is onacceptabel en onverantwoord,’ zegt Lilian Marijnissen tijdens het coronadebat in de Tweede Kamer.

Een voorstel van de SP om ervoor te zorgen dat meer zorgverleners gebruik kunnen maken van beschermingsmiddelen kreeg brede steun in de Tweede Kamer. Dat is een hele belangrijke stap! Marijnissen: ‘Wij vinden dat de richtlijn aangepast moet worden zodat álle zorgverleners op bescherming kunnen rekenen. Zonder bureaucratie en vage regels. We vragen het uiterste van deze mensen, het minste wat we kunnen doen is ze voldoende bescherming geven.’

Ook is ons voorstel samen met D66 aangenomen om snel te komen tot een coronakenniscentrum. Marijnissen: ‘Een centrum waar iedereen met vragen of die hulp nodig heeft terecht kan. We moeten leren van de Q-koorts in Brabant, waarna het veel te lang duurde voor de ondersteuning van mensen op gang kwam. Laten we daar voor corona dus nu vast mee beginnen.’ Er zal worden ingezet op onderzoek waarom hetzelfde gebied als waar Q-koorts heeft huisgehouden nu het hardst wordt geraakt door het coronavirus.

De SP wil samen met D66 dat er langdurig en fundamenteel onderzoek komt naar de relatie tussen de luchtkwaliteit, bijvoorbeeld door de intensieve veehouderij, en het aantal coronabesmettingen. Ook willen we dat er een kennisinstituut wordt opgericht om nazorg te bieden aan coronapatiënten. SP-fractievoorzitter Lilian Marijnissen: 'We weten dat de impact op de levens van mensen die ziek zijn geweest heel groot kan zijn. En daarom is het goed er nu al over na te denken hoe we deze mensen het beste kunnen helpen.'

In Brabant gaan in deze tijden van corona de gedachten ook terug naar de tijd van de Q-koorts. Ook toen werd deze regio onevenredig hard getroffen. 'Zelf woon ik in Oss, midden in het epicentrum van de uitbraak van het coronavirus. Dit was eerder met de Q-koorts precies hetzelfde. Deze regio in Brabant wordt hard getroffen en er moet onderzoek komen naar hoe dit kan', zegt Lilian Marijnissen. We weten dat het aantal longontstekingen bijvoorbeeld hoger is dan in de rest van Nederland. Maar wat is de relatie met de luchtkwaliteit en de intensieve veehouderij? De gedachte dat je al zo ziek kunt worden als je gewoon ergens loopt of fietst is heel eng.

Ook moeten we nu voor de coronapatiënten betere nazorg organiseren dan toentertijd voor de mensen die Q-koorts hebben gehad is gedaan. We pleiten daarom samen met D66 voor het oprichten van een kenniscentrum waar iedereen die vragen heeft en hulp nodig heeft terecht kan. Met het oprichten van een kenniscentrum willen we de lessen die er zijn op het gebied van nazorg van patiënten bundelen. Patiënten kunnen door het instituut begeleid worden als hun klachten effect hebben op werk en het dagelijks leven. Het instituut kan ook onderzoek doen naar de behandelmethoden en lange termijn gevolgen van corona. Voor de oud-patiënten van de Q-koortsepidemie bestaat er een expertisecentrum, Q-Support. Deze kennis moet worden gebruikt voor het nog op te richten instituut voor corona-nazorg.

Uw ervaringen en die van anderen zorgen ervoor dat wij een goed beeld hebben van de gevolgen van de coronacrisis en waar mensen nu tegenaan lopen. Dan zijn onze volksvertegenwoordigers goed geïnformeerd en kunnen we beter ons werk doen om onze samenleving door de crisis heen te brengen. Laat u ons weten hoe het met u gaat?

Hoera, ze zijn er een beetje achter gekomen, de ‘marktwerking’ in de sociale huursector heeft geleid tot een nieuwe woningnood en onbetaalbare huren. Er komt voor de sociale huursector een miljard euro (over tien jaar, dus maar 100 miljoen per jaar!) beschikbaar voor vermindering op de verhuurdersbelasting als woningcorporaties woningen bouwen met een huurprijs onder de laagste aftoppingsgrens in de huurtoeslag (607,46 euro in 2019). De verhuurderheffing gaat overigens gewoon door. Voor 2023 is de verwachte opbrengst, bijna twee miljard euro. Ofwel: huurders blijven over een periode van 10 jaar circa 20 miljard meebetalen aan belasting op sociale huurwoningen en ‘krijgen’ er 1 terug. Een wel heel treurig klein super dun sigaartje uit eigen doos.

Even terug in de tijd. Zo’n 25 jaar gelden, onder het eerste kabinet Kok (PvdA, VVD en D66), werd de sociale huursector ‘verzelfstandigt’. Dit breekpunt in de geschiedenis van de sociale volkshuisvesting begon onder kabinet Lubbers met de Nota Volkshuisvesting in de Jaren Negentig, ook wel genoemd ‘operatie-Heerma’(vader van de huidige CDA-fractievoorzitter).

De naoorlogse woningnood zou opgelost zijn, was de redenering. De overheid was niet meer nodig. Gemeentelijke woningbedrijven werden overgedaan aan woningcorporaties. Artikel 22,  van de grondwet ‘Bevordering van voldoende woongelegenheid is voorwerp van zorg der overheid’ kon wel met een stevige korrel zout genomen worden. Als kersvers Kamerlid heb ik dat toen (1996) in en buiten de Kamer fel bestreden en waarschuwde dat woningcorporaties zo gedwongen werden om als commerciële woningbedrijven te gaan opereren. Dat de woningzoekenden en huurders de dupe zouden zijn. En zo is het treurig genoeg ook gegaan. Topsalarissen voor directeuren (gelukkig niet allemaal), miljarden verliezen door beleggen in obligaties, investeringen in verliesgevende projecten die niets met volkshuisvesting te maken hadden, massale sloop en verkoop van sociale huurwoningen en alsmaar stijgende huurprijzen.

Het enige positieve is dat de woningnood en de onbetaalbaarheid van huren erkend worden en de overheid weer een klein beetje zijn financiële verantwoordelijkheid voor de volkshuisvesting lijkt te nemen.

In 2013 werd de verhuurderheffing over de WOZ-waarde van sociale huurwoningen ingevoerd (particuliere verhuurders gaan vrijuit!). Een belasting dus op de ‘marktwaarde’ op huurwoningen van corporaties die alleen tot uitdrukking komt wanneer ze verkocht zouden worden. Maar dan zijn het geen sociale huurwoningen meer. Het is dus feitelijk een ordinaire belasting op huren. Sociale huurwoningen hebben geen ‘marktwaarde’, maar alleen een gebruikswaarde als huisvesting. Zo was onze sociale huursector tot voor 25 jaar geleden opgebouwd, met financiële steun van de overheid.

Het Sociaal en Cultureel Planbureau zegt over de huidige situatie (gegevens over 2018); ‘Ongeveer een derde van de Nederlandse huishoudens woont in een corporatiewoning. Dit aantal nam het afgelopen decennium af, doordat de woningcorporaties meer woningen verkochten of sloopten dan er bijgebouwd werd. Terwijl het aantal corporatiewoningen afnam, nam het relatieve aantal huurders met een laag inkomen toe’. Toch geen misselijke constatering van het planbureau. Voor de verzelfstandiging woonden meer dan 50% in een huurwoning met in verhouding nog betaalbare huren.

Het enige positieve is dat de woningnood en de onbetaalbaarheid van huren een beetje erkent worden en dat de overheid weer een heel klein beetje zijn financiële verantwoordelijkheid voor de volkshuisvesting lijkt te nemen. Lilian Marijnissen zei terecht dat alleen bouwen niet genoeg is om de wooncrisis te beteugelen. Woningzoekenden hebben niets aan gesubsidieerde huizen die niemand kan betalen. Ze wil de huren voor vijf jaar bevriezen en vindt dat de prijs voor nieuw gebouwde woningen verplicht betaalbaar moet zijn. Er zal nog veel strijd nodig zijn willen we de Volkshuisvesting weer sociaal kunnen noemen. Doe eens normaal en sociaal zou ik zeggen, stop de sloper en verhuurdersheffing en bouw betaalbare huurwoningen. De overheid moet zijn grondwettelijke plicht  weer oppakken; ‘Bevordering van voldoende woongelegenheid is voorwerp van zorg der overheid’. En dus ook de financiële zorg en betaalbaarheid!

Het is tijd voor rechtvaardigheid! Ben je nog geen vriend voor rechtvaardigheid? Sluit je dan nu aan!