Brief aan PvdA leden
20 Maart zijn de Waterschapsverkiezingen en ook veel leden van de PvdA weten niet precies waar deze verkiezingen over gaan. Ze vragen zich af of het waterschap niet meer een technische organisatie is waar geen politiek gevoerd zou moeten worden. Ze vragen zich ook af waarom de PvdA meedoet aan deze verkiezingen. In deze brief willen wij dit uitleggen.
Zie ook de 15 punten flyer: zeker zijn van droge voeten
en het Verkiezingsprogramma
Waterschap en ProvincieWij horen nogal eens dat de waterschappen beter opgeheven kunnen worden en op kunnen gaan in de provincie. Om vele redenen zijn wij het hier niet mee eens, en we noemen er twee.
Ten eerste volgt water niet de grenzen van de Provincie. Het waterschap heeft als grens een waterkundig logische lijn: een waterscheiding of een grote rivier. Dat is handig, want zo blijven de beslissingen en keuzes over het onderhoud bij elkaar. Neem de Grebbedijk: die ligt in Gelderland, maar als hij doorbreekt zijn gemeentes in Utrecht de klos: Veenendaal, Scherpenzeel, Woudenberg, Leusden, Amersfoort. Als Gelderland zou moeten betalen voor het onderhoud terwijl Utrecht er baat bij heeft zou dat een eindeloos gesteggel tussen Provincies opleveren en zou er intussen niets gebeuren. Ook de IJssel stroomt door meerdere provincies, en hetzelfde geldt voor allerlei kleinere watergangen.
Ten tweede is het goed dat onze waterissues door een apart orgaan worden behartigd met een eigen begroting. Het zou, zeker voor de PvdA, lastig zijn om in de Provinciale Staten de tientallen miljoenen die de versterking van de Grebbedijk kost af te wegen tegen bezuinigingen op de zorg. Wij zouden onder grote druk komen te staan om een paar miljoentjes te bezuinigen op onze veiligheid omdat het toch waarschijnlijk niet fout gaat. Terwijl waterveiligheid het fundament is om de samenleving in laag liggend Nederland mogelijk te maken.
Waterschap en politiekWe krijgen ook nogal eens de opmerking dat de politiek zich niet moet mengen in het waterschap. Dat zou een technisch instituut zijn, zoiets als Rijkswaterstaat, en de vakmensen weten het het beste. Dit is jarenlang de lobby geweest om democratische verkiezingen binnen het waterschap tegen te houden, maar wij zijn het er niet mee eens. Binnen het waterschap worden keuzes gemaakt en waar keuzes gemaakt worden heeft de politiek een rol. En die keuzes gaan niet alleen over groen en blauw, maar ook over rood.
Keuzes gaan bijvoorbeeld over of je meer ruimte geeft aan de landbouw of aan natuur: de landbouw wil lage grondwaterstanden en de natuur wil hoge. Het steeds weer verlagen van grondwaterstanden heeft tot gevolg dat grond inklinkt en land verzakt. Daarna klinkt weer de roep vanuit de landbouw om verlaging van de grondwaterstand. Tientallen jaren (eeuwen) heeft de landbouw hierin zijn zin gekregen, wat ook wel logisch was omdat de landbouw de samenleving voedt, maar we staan nu op een moment in de geschiedenis waarop opnieuw gekozen moet worden: Ga je voor landbouw, steden, natuur of recreatie? Of combineer je die verschillende belangen zo goed mogelijk? Dit zijn keuzes, dus hierin heeft de politiek een rol.
Keuzes gaan bijvoorbeeld ook of je een voortrekkersrol ziet voor het waterschap bij de energietransitie, het verwijderen van medicijnresten uit afvalwater, circulair werken. Er zijn partijen die vinden dat het waterschap zich uitsluitend om veiligheid moet bekommeren. Wij vinden dat juist niet: de onderwerpen waar het waterschap over gaat zoals landschap en natuur, water en bodem bieden juist een kans om een voortrekkersrol te vervullen op het gebied van klimaat en milieu. Het waterschap gaat precies over onderwerpen die centraal staan bij de transitie naar een duurzame samenleving waarin onze kinderen en kleinkinderen ook goed kunnen leven. Dan moet je wel die keuzes maken, en dat is politiek.
Waterschap en PvdAOok krijgen we te horen dat er geen rol is voor de PvdA bij deze verkiezingen. Het waterschap gaat over water, landschap en natuur. Wij kennen PvdA-leden die WaterNatuurlijk stemmen, omdat ze niet inzien wat er rood of sociaal is aan het waterschap. Die wel het belang zien van natuur en biodiversiteit, maar niet het verband met de mens en de samenleving.
Wij zien dit anders. De PvdA is in het waterschap net zo groen als WaterNatuurlijk, maar met een rood hart.
Neem de grondwaterverlagingen waar de landbouw om blijft vragen: volgens de PvdA zal de landbouw over moeten stappen op methodes die werken bij hogere grondwaterstanden zodat het land niet verder verzakt. Verzakking levert problemen op voor funderingen van huizen, voor straten en tuinen en heeft als direct gevolg dat dijken weer hoger moeten worden. Tot we met zijn allen in een gevaarlijke instabiele badkuip wonen. Uiteindelijk is het steeds weer verlagen van de grondwaterstand een heilloze weg die slecht is voor de toekomst van onze samenleving. Een niet-duurzame oplossing waar onze kinderen en kleinkinderen last van krijgen. Duurzaamheid is onze keuze vanuit onze rode hart die net zo uitpakt als de groene keuze.
Een tweede voorbeeld is dat wij meer dan andere partijen opkomen voor de belangen van mensen in de steden en dorpen. Op dit moment betalen de burgers 80% van de inkomsten van het waterschap, terwijl het waterschap veel meer luistert naar de behoeftes van boeren en natuur. De PvdA vindt dat vreemd en luistert meer naar de behoeftes van mensen in de steden die willen fietsen, wandelen, vissen en zwemmen in een mooie, gezonde en groene omgeving. Die willen dat steden koel blijven als het klimaat warmer wordt, dat hun voeten en hun kelders droog blijven als het natter wordt, en funderingen niet scheuren als het droger wordt. Het belang van de stedeling en recreanten stellen wij hoger dan andere partijen, en zeker de inwoners van volle versteende wijken. Immers als het klimaat verslechtert, zullen juist de kwetsbaren in onze samenleving als eerste de dupe zijn. Wij willen niet dat de kosten van het veranderende klimaat op hen worden afgewenteld. Daarom maken wij met ons rode hart soms een andere keuze dan groen.
Een derde voorbeeld is wie de taken van het waterschap betaalt. De PvdA vindt dat lagere inkomens vrijgesteld moeten worden van de waterschapsbelasting, net zoals bij de gemeentelijke belastingen. Wij vinden dat het waterschap net zoals alle overheidsorganen een maatschappelijke functie heeft, dus ook mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt in dienst moet nemen, maatschappelijk verantwoord moet ondernemen. Wij vinden ook dat natuurbeheerders eigenlijk vrijgesteld zou moeten van de waterschapsbelasting, en willen die bijdrage over alle anderen verdelen (en niet alleen over de inwoners van dorpen en steden zoals WaterNatuurlijk wil). Wij willen de kosten voor een gezonde natuur en grote biodiversiteit over alle belanghebbenden verdelen, en dat is iedereen.
Dit zijn slechts drie voorbeelden die aangeven waarom wij wel degelijk een rol zien voor de PvdA in het bestuur van het waterschap. Wij rekenen dan ook op uw stem en hopen dat u aan uw omgeving duidelijk maakt waarom het belangrijk is dat de PvdA, als enige rode linkse partij met hoofdzakelijk een stedelijke achterban, juist sterk vertegenwoordigd is in het waterschap.
Hartelijke groet van het team van de PvdA dat kandidaat is voor het algemeen bestuur van Waterschap Vallei en Veluwe:
Mathilde Maijer – Wageningen
Kees de Kruijf – Leusden
Liesbeth van Dijk – Ede
Tom Brands – Apeldoorn
Siebren Buist – Heerde
Toon van Kessel – Twello
Lineke van Bruggen – Amersfoort
Bert Veenstra – Hoogland
Harry de Jong – Apeldoorn
Karel de Krijger – Ede
Johan Kruithof – Apeldoorn
Marcus van den Brink – Eemnes
Mark Eijbaard – Baarn
Wils van der Steen – Woudenberg
Wilco Bos – Harderwijk
Het bericht Waterschapsverkiezingen – vragen van kiezers met de antwoorden van de lijsttrekker verscheen eerst op PvdA Leusden.