Poliflw

Beste CDA’ers,Afgelopen woensdag hebben wij een constructieve sessie gehad vanuit de Bestuurdersvereniging (BSV) over de zorgwekkende toestand waarin minderjarige asielzoekers, migranten en vluchtelingen verkeren in de kampen op de eilanden van Griekenland. Onze Partijvoorzitter en ik hebben gemerkt dat in veel afdelingen de zorgwekkende toestand onderwerp van gesprek en discussie is. Zo werden ook moties ingediend waarbij door afdelingen vanzelfsprekend verschillende afwegingen werden gemaakt. Omdat de tijdens de sessie gewisselde informatie voor alle leden informatief is, deel ik deze brief breed. Ook om hiermee antwoord te geven op de vragen en e-mails die wij als fractie en ook de partij hebben ontvangen.Barmhartigheid drijft ons allen en dus voelen velen de behoefte in actie te komen. Tegelijkertijd waren er zorgen, over de aantallen, de huidige druk op de opvang en de integratieproblemen. Ook rezen er vragen: wat is de achtergrond van de minderjarigen, gaat het inderdaad om kinderen die wees zijn, en waar komen ze vandaan? Kortom het onderwerp leeft en het is noodzakelijk om binnen de partij dit gesprek gaande te houden. Hierbij is het ook belangrijk dat we elkaar de ruimte en mogelijkheid geven om ten aanzien van dit belangrijke onderwerp van mening te verschillen over de wijze waarop we de nood proberen te lenigen. In de sessie heb ik uitgelegd dat ik mijn werk altijd doe om de meest kwetsbaren te beschermen. Dat is wat mij ook in dit werk als Kamerlid ten diepste drijft en waar ik iedere dag weer voor aan de slag ga. Ik reis naar opvangkampen waarover zorgen leven, spreek met organisaties die zich voor vluchtelingen inzetten, werkte zelf niet voor niets eerder bij de VN, was taalmaatje van een Sudanese vluchteling en mijn gezin was buddy van een uit Syrië, voor oorlog en geweld gevlucht gezin dat in ons dorp haar weg moest vinden. Vluchtelingen moeten immers intensief geholpen worden wanneer zij in Nederland een nieuw bestaan willen opbouwen. Het gaat niet vanzelf. Dat is waar ons CDA voor staat, omzien naar elkaar en zeker naar kwetsbaren in nood. En dat is ook wat er in ons verkiezingsprogramma van 2017 staat: voor vluchtelingen, in het bijzonder kinderen die werkelijk in nood verkeren bieden wij altijd hulp en bescherming. Daarbij lijkt echter soms het beeld te ontstaan dat er maar een beste oplossing is, in dit geval het naar Nederland halen van een aantal kinderen. In mijn ogen is er veel meer nodig dan dat. Wij werken aan een oplossing voor alle kinderen. Dagelijks komen er vele gezinnen met kleine kinderen, minderjarigen met en zonder ouders en ouderen na een lange en veelal gevaarlijke reis in Griekenland aan, hopend op een betere en veilige toekomst. Als Nederland, maar zeker ook in Europees verband, zijn wij het verplicht om juist Griekenland bijstand, hulp en middelen te bieden om deze mensen van meet af aan te helpen. We moeten werken aan een solide, solidair en effectief systeem in Griekenland zelf, zodat we zo veel mogelijk, het liefst alle vluchtelingen, jong en oud kunnen opvangen, helpen en beschermen. En dat is tot op heden iedere dag opnieuw mijn inzet. Sinds Turkije haar grens met Griekenland geopend heeft om vluchtelingen door te laten hebben we er bij de staatssecretaris op aangedrongen dat er meer hulp moet worden verleend. De Europese samenleving moet die verantwoordelijkheid met elkaar dragen. Dat hebben we stap voor stap voor elkaar gekregen. Hulpgoederen, experts en coördinatoren zijn naar Griekenland gegaan. Ook is heel veel geld gegeven, door Nederland maar ook door de Europese Unie. En toen kwam de coronacrisis. De angst groeide dat het virus ook de vluchtelingenkampen hard zou kunnen raken. Ik ben toen meteen in gesprek gegaan met verschillende mensen uit mijn netwerk om te kijken waar de grootste risico’s lagen en wat we snel zouden kunnen doen. Naar aanleiding daarvan hebben we als coalitie een motie ingediend om direct de meest kwetsbaren, waaronder kinderen, van de eilanden naar het vaste land te verplaatsen en onder te brengen in hotels en desnoods leegstaande cruiseschepen. Daarbij heb ik aangegeven dat ook gezinnen met kinderen geholpen moesten worden. Die kinderen zijn doorgaans nog veel jonger. Dat schoot helaas allemaal niet op. Toen twee Eurocommissarissen die zich met asiel en migratie bezighouden naar Nederland kwamen hebben we ook hen ervan doordrongen dat er snel actie moest worden ondernomen. Toen kwam er gelukkig enige beweging in. Vervolgens ontstond er discussie om kinderen naar andere landen binnen de EU over te brengen. We hebben daar uitvoerig over gesproken en zijn met elkaar gekomen tot een uitvoerbare oplossing waarmee we echt het verschil kunnen maken. Griekenland vroeg ons namelijk te helpen met het opzetten van een voogdijprogramma, zodat alle minderjarigen die in Griekenland terecht komen veiligheid, zorg en noodzakelijke begeleiding kan worden geboden. Griekenland had hiertoe al een poging gedaan die niet van de grond kwam, onze hulp bleek echt nodig. Nederland heeft hier goede ervaringen mee en samen met de CU en D66 hebben wij dit kunnen bewerkstelligen. Dat wordt nu opgepakt door het kabinet. Daarnaast hebben wij afgedwongen dat er meer veilige opvangplekken komen, waarbij Nederland er 48 inricht. Met een verplichting voor 3 jaar, waardoor uiteindelijk 500 minderjarigen van deze opvang gebruik kunnen maken. Hier wordt veiligheid, zorg, begeleiding en onderwijs geboden en, ook heel belangrijk, hier start eindelijk de afhandeling van de asielprocedure van deze minderjarigen die hierop nu jaren moeten wachten. Dan wordt duidelijk of ze daadwerkelijk een status krijgen of moeten worden begeleid, terug naar het land van herkomst. We moeten er namelijk ook voor waken dat kinderen zonder status naar Nederland komen en vervolgens te horen krijgen dat ze alsnog zouden moeten terugkeren naar het land van herkomst, met alle uitvoeringsproblemen die daar achter weg komen. De kans dat de minderjarigen geen status krijgen, is reëel gelet op de cijfers die nu voorhanden zijn over hun herkomst. Hiermee worstelt men nu ook al in Zweden. Dat is voor kinderen, en dat gaf Richard van Zwol in de sessie ook aan, heel erg onthechtend. Van Zwol, voorzitter van het Wetenschappelijk Instituut van het CDA en adviseur voor de verkiezingsprogramma- commissie, heeft hier een onderzoek naar mogen doen, waarbij met veel jeugdige asielzoekers is gesproken. Zij gaven aan dat het als kind weg zijn van je vertrouwde omgeving en je familie bijzonder zwaar is. In dit verband verdient vermelding dat de helft van de kinderen die inmiddels door Duitsland zijn opgenomen, meteen een verzoek tot gezinshereniging heeft gedaan. Dat terwijl de verwachting is dat niet alle minderjarigen (vooral adolescenten-jongens) een status zullen krijgen. Daarover heeft men in Duitsland nu hoofdbrekers, om nog maar te zwijgen over de risico’s die ontstaan als voor alleenstaande kinderen een ander toelatingsbeleid gaat gelden. Dan zou het zomaar kunnen dat kinderen nog vaker alleen vooruit worden gestuurd. Daarover rijzen inmiddels ook zorgen. Mijn inzet is daarom, ervoor te zorgen dat in Griekenland alle minderjarigen zo snel als mogelijk de duidelijkheid krijgen of zij in aanmerking komen voor een status of niet. In de tussentijd moeten zij op een effectieve manier worden ondersteund en begeleid. Dat gaat nu met onze hulp gebeuren. Zo ontstaat er perspectief. De staatssecretaris heeft dat nu toegezegd en er menskracht en geld voor vrijgemaakt. Alle minderjarigen die daar nu zijn en beslist nog komen, moeten namelijk worden geholpen, want ieder kind in erbarmelijke omstandigheden is er een te veel. Er komt een heel expertiseteam om dit te bewerkstelligen. Van een goed werkend voogdijprogramma profiteren alle minderjarigen die in Griekenland aangekomen zijn of nog komen. Maar hiermee zijn we er natuurlijk nog niet. Ten eerste volg ik de uitwerking van de plannen als altijd heel kritisch. We willen periodiek verslag krijgen van de vorderingen en hiertoe heb ik daarom ook een motie ingediend. Er zijn een aantal landen dat minderjarigen hebben overgenomen en nu weer voor nieuwe uitdagingen staan. Op mijn vraag of de staatssecretaris met deze landen wil kijken of ook zij nu in Griekenland met ons willen samenwerken, bleek mij dat deze landen hierover inderdaad in gesprek willen. Als meer landen daar opvang regelen waarbij procedures worden opgestart, kan het Nederlandse initiatief als een olievlek werken. Dat is in het belang van nog meer minderjarigen. Ten tweede is het zo dat wij in afwachting zijn van het asiel- en migratieplan van de Europese Commissie. Dat wordt over 2 weken verwacht. Daarin zullen, naar verwachting, veel aspecten worden geregeld (een meer gemeenschappelijk asielbeleid met ook een betere aanpak van de overlastproblematiek en het thema van terugkeer). We weten dat ook hervestiging onderdeel zal uitmaken van dit pact. Als vluchtelingen aan de randen van Europa dus een status krijgen, zal ook Nederland haar aandeel moeten nemen. Daar heb ik in het laatste debat ook geen enkele onduidelijkheid laten bestaan. In het totale hervestigingsprogramma hebben we overigens nu ook al meer dan 3000 mensen overgenomen. Dat is onze verantwoordelijkheid en die blijven we wat mij betreft ook in de toekomst nemen. Let wel. Een ander groot probleem waar we in Nederland mee te kampen hebben, is dat er 6.500 statushouders zijn, waaronder veel gezinnen met kleine kinderen, die vast zitten in onze asielcentra. Er is vooralsnog geen ruimte voor hen in onze gemeenten. Ik zou heel graag zien dat de gemeenten die ruimhartig hebben aangeboden vluchtelingen te willen opnemen, alles op alles zetten om hen in hun gemeenschap op te nemen. Veel gezinnen met jonge kinderen die hier al zijn hebben nog een eigen plek nodig in ons eigen land. Als we het toch eens voor elkaar zouden krijgen dat deze kinderen na de zomer ergens naar school zouden kunnen gaan en er een einde zou komen aan hun ellenlange wachten. Ik zal mij er voor blijven inzetten dat wij in Europees verband, als Nederland onze verantwoordelijkheid nemen als het gaat om de meest kwetsbare vluchtelingen te helpen, beschermen en een nieuwe veilige toekomst te bieden. Waarbij we met elkaar oog moeten houden voor wat er al gedaan wordt, wat we nog meer kunnen doen en hoe we ook in ons eigen land kunnen zorgen dat de vluchtelingen die hier zijn en nog wachten op een eigen woning een plekje in de gemeenten krijgen. Zodat we vervolgens weer nieuwe mensen kunnen opvangen en ook hen weer kunnen helpen. De asielzoekerscentra zitten nu vol en het lukt het COA niet om plekken te vinden voor nieuwe centra. Dat baart mij ook grote zorgen. Als slot wil ik iedereen die deelnam aan de sessie, of op een andere wijze betrokkenheid toonde, bedanken voor de vragen en kritische noten. Die houden mij scherp en sterken mij ook in mijn werk dat ik doe. Met vriendelijke groeten, Madeleine van Toorenburg

Criminelen die handgranaten in het bezit hebben en gebruiken, moeten zwaarder worden gestraft. Dat voorstel doet CDA-Kamerlid Madeleine van Toorenburg: ‘We zien dat handgranaten worden gebruikt door de georganiseerde misdaad om echt angst te zaaien. Ze maken ook geen onderscheid tussen toevallige voorbijgangers en mensen waar ze het op gemunt hebben.’ Het amendement is mede ingediend door D66 en krijgt de steun van minister Grapperhaus van Justitie en Veiligheid. Ook de Tweede Kamer reageerde positief op het initiatief.Vorig jaar was er een verdubbeling van het aantal incidenten met deze explosieven. Ook dit jaar zijn er al veel meldingen. In meerdere steden hebben explosies met handgranaten plaatsgevonden, zoals afgelopen maand in Amsterdam en vorig jaar bij twee coffeeshops in Delft. Van Toorenburg: ‘Ze hangen ze aan deurklinken, je ziet ze in het supportershome. Het is echt een middel geworden van de georganiseerde misdaad om angst aan te jagen en willekeurige slachtoffers te maken.’ Daarom diende zij donderdag het voorstel tot wetswijziging in om de straf te verhogen die nu maximaal 4 jaar is. Het kabinet wilde de straffen voor het gebruik van automatische vuurwapens al verhogen. Die strafverhoging moet ook voor explosieven als handgranaten gaan gelden, vindt Van Toorenburg. "Het moet dezelfde straf worden als op het bezit en gebruik van vuurwapens en die is 8 jaar." Het voorstel wordt naar verwachting gesteund door een meerderheid van de Kamer.

GraverMaat: Op de foto boven dit artikel staat Sandra Bovenkamp.

Zij is de initiator van de Whatsapp groep Verruiming Kinderpardon.  Ze coördineerde het opstellen van de diverse resoluties door verschillende CDA-ers in het land. Ik was een van die leden die een resolutie wilde indienen.

Voorzitter Ruth Peetoom gaf mij ook het advies of me aan te sluiten bij het “Wolvekamp”. Van ‘s morgens 7.00 uur tot middernacht pingelde mijn IPhone. Meer dan 40 CDA-ers sleutelde aan twee resoluties. De groep werd aangenaam verrast door de plotselinge “draai” van de Tweede Kamerfractie.

Op het congres werden de resoluties in een deelsessie besproken en later kon Sandra, op uitnodiging van de voorzitter, verslag doen over “onze” werkzaamheden.

Een klaterend applaus kreeg ze zowel bij de deelsessie als in de plenaire vergadering!

Tijdens de lunch zochten we elkaar op in de Zuidzaal.

Tip: Klik op de kleine onderstaande foto’s  om een beeldvullende afbeelding te krijgen.

NRC:

Na de draai voor een ruimer kinderpardon bleef het rustig op het CDA-congres.

Kritiek op Buma klonk er wel, maar in de marge.

Om 7.30 uur zaten we al aan het ontbijt. Om 9.30 uur begint de deelsessie waar in onze resoluties behandeld worden.

Na de draai had het CDA-congres van de vluchtelingenkinderen kunnen worden, deze zaterdag in de Kromhouthal in Amsterdam-Noord. En van een partijleider in het nauw, Sybrand Buma. Steeds meer CDA-leden wilden dat het kinderpardon zou worden verruimd en zouden dat gaan afdwingen in een resolutie. Buma zelf wilde er heel lang niets van weten, maar draaide. En zo werd het een congres van vooral veel opluchting.

Buma’s leiderschap is voorlopig gered. En de CDA’ers die al een tijdlang verlangen naar een minder conservatief-rechtse koers van de partijtop hebben nieuwe hoop gekregen: als het lukt om de ideeën over het kinderpardon te veranderen, waarom dan niet die over het klimaat? Want dat is, blijkt in de wandelgangen van het congres, ook een grote zorg van flink veel actieve CDA-leden. Buma en ook de twaalf provinciale lijsttrekkers van het CDA willen dat bij ambitieuze klimaatplannen steeds wordt bedacht: begrijpen ‘gewone mensen’ het nog? Kost het ze niet te veel geld? En jaag je bedrijven niet het land uit als je te streng voor ze wordt?

„Als je het rentmeesterschap serieus neemt”, zegt Hermien Heijmer uit Ommen ’s ochtends, „moet je de industrie niet zo willen beschermen. Je moet niet zo bang zijn voor banenverlies. Met die angst worden de mensen stilgehouden.”

Later die middag wordt een resolutie van de twaalf lijsttrekkers voor de provinciale verkiezingen, die vinden dat er een eind moet komen aan het „drammen” over het klimaat, wel gewoon aangenomen door het congres. Maar ook een voorstel van de CDA-jongeren wordt aangenomen: over „grote stappen” die moeten worden gezet tegen de klimaatverandering waarbij „de grote industrie niet mag achterblijven”.

In een zijzaaltje, waar wordt gediscussieerd over de voorstellen, zegt Tweede Kamerlid Madeleine van Toorenburg dat de resolutie van de jongeren wordt gezien „als signaal” en dat de resolutie daarom toch oké is – eerder had de partij die afgeraden.

Helemaal blij zijn de CDA-jongeren daar niet mee. „Misschien is afraden toch beter”, zegt een van hen nog tegen Van Toorenburg. Bij een voorstel over de studieschuld – maak de rente daarop aftrekbaar van de belasting – gaat het wel zoals het CDJA het wil. De Tweede Kamerfractie moet in Den Haag gaan proberen om dat voor elkaar te krijgen. Dat is tegen de zin van Buma en het partijbestuur.

In de Telegraaf was Buma deze zaterdagochtend met plannen gekomen over een hardere aanpak van criminaliteit: hogere straffen, meer bevoegdheden voor politie en justitie. Ze staan ook in zijn congresspeech, aan het begin van de middag. Die draait verder vooral om ‘het midden’, Buma zegt steeds maar weer dat zijn CDA dáár staat. Voor de zaal klinkt het als een antwoord op de groeiende kritiek dat de partij onder zijn leiding te rechts wordt. „Je hebt die boodschap gehoord, toch?” zegt een Tweede Kamerlid later.

Maar heel anders dan anders is het verhaal van Buma niet. Hij komt weer met de ‘verweesde’ burgers over wie hij in 2017 de HJ Schoolezing hield – die zich bedreigd voelen door migratie en globalisering. In Amsterdam noemt Buma hen „de kleine luyden van onze tijd”, die een hekel hebben aan schreeuwers en „veilig willen leven”. „Die blijven verweesd achter als het midden zich steeds meer in een hoekje laat drijven.”

Bij de koffie en de broodjes zijn er CDA’ers die klagen over Buma’s voortdurende nadruk op die ‘bezorgde burgers’, zonder duidelijke oplossingen. Na een discussie over de klimaatplannen zegt Arjan Kaaks uit Wassenaar dat hij in zijn partij „durf en stoutmoedigheid” mist. En hij vraagt zich af, zegt hij, of Buma wel van gedachten zou zijn veranderd over het kinderpardon als de ChristenUnie daar niet steeds over was begonnen, en als er geen actie was gevoerd in de Haagse Bethelkapel voor een Armeens gezin.

De kritiek op Buma overheerst het congres verder niet. En fans van de CDA-leider zijn er ook, zoals oud-minister Hans Hillen. Die zegt: „Sybrand doet het prima. Gewoon doorgaan, niet zeuren.” Blij is Hillen trouwens ook, omdat hij zelf niet meer in de politiek zit. „In deze tijd is er geen dag dat je positie zeker is, er is zoveel emotie. Maar Buma is een stevige boei.”

Buma’s CDA voor bezorgde burgers, wie wil dat nog?

Het CDA moet minder conservatief-rechts worden, vindt een groot deel van de partij. Leider Sybrand Buma wacht zaterdag een lastig congres. „Ik had ook graag het woord ‘barmhartigheid’ van hem gehoord.”

Als kiezer had je de afgelopen weken zomaar kunnen denken dat het CDA minder conservatief-rechts is geworden, door opeens vóór een verruiming van het kinderpardon te zijn. Daar was partijleider Sybrand Buma altijd tegen geweest.

Maar toen werd het dinsdag – en was het niet de VVD, maar het CDA dat op de voorpagina van De Telegraaf kritisch was over de klimaatplannen van Rutte III. Had VVD-fractievoorzitter Klaas Dijkhoff het eerder nog in die krant gehad over ‘klimaatdrammers’? Nu waren het twaalf CDA-lijsttrekkers uit de provincies die vonden dat er een eind moest komen aan het ‘dromen en drammen’ over het klimaat.

Een steun in de rug van Buma, die in het Provinciehuis van Utrecht zelf had mogen meedenken over het idee van de twaalf lijsttrekkers.

Sandra aan het woord in de deelsessie. Vanaf haar plaats in de zaal.

Er is niet langer één CDA, het zijn er twee.

Er is het CDA dat opkomt voor de ‘bezorgde burgers’, voor wie klimaatplannen te snel gaan en te duur zijn, of die zich bedreigd voelen door migratie.

Dat is al jaren het CDA van Sybrand Buma.

En er is het CDA dat het heeft over ‘rentmeesterschap’ en compassie, zorgen voor de aarde en voor je naaste, dus ook vluchtelingen.

Dat is het oude CDA, dat nu weer van zich laat horen.

Op zaterdag houdt de partij een verkiezingscongres in Amsterdam. Wat zeker is: als Buma drie weken geleden níet met het voorstel voor een ruimer kinderpardon was gekomen, was zijn leiderschap op dit congres in gevaar gekomen.

Sandra Wolvekamp geeft een toelichting op onze resoluties.

Leden waren vast van plan om de fractie door een resolutie te dwingen tot een draai over dat pardon, met hulp van oudgedienden als oud-minister van Justitie Ernst Hirsch Ballin.

In de onderhandelingen over het kinderpardon, verruimen of niet, gebruikte Buma de stemming in zijn partij om VVD-fractievoorzitter Klaas Dijkhoff onder druk te zetten. Pas op, zei Buma, mijn congres komt in opstand. Hij kreeg zijn zin: het kinderpardon werd verruimd.

Wat ook zeker is: er is nog steeds een deel van de partij dat achter Buma’s rechts-conservatieve verhaal staat over mensen die zich in de steek gelaten voelen. Want behalve een voorstel over het kinderpardon, dat zal worden aangenomen, is er op het congres ook een resolutie van de afdeling Limburg die pleit voor een hardere aanpak van criminele asielzoekers en kortere asielprocedures.

CDA lid uit Huizen, ook actief in de Whatsapp Groep.

Deze zaal liep vol om de resoluties te besprek. De gespreksleider, de nieuwe voorzitter, zei na het daverend applaus voor Sandra dat hij dat hij in de 6 jaar dat hij deelsesssie leidde nog nooit had meegemaakt.

Nog een lid uit onze groep die vragen aan Buma stelde.

De Limburgse CDA-lijsttrekker voor de Provinciale Statenverkiezingen, oud-Tweede Kamerlid Ger Koopmans, is een voorman van deze stroming. Hij had bedacht dat de lijsttrekkers samen met een verhaal moesten komen over het klimaat. Ze waren half januari bij elkaar gekomen in Utrecht, een paar dagen nadat Dijkhoff in De Telegraaf had gezegd dat hij bij de klimaatplannen nog liever het kabinet liet vallen dan de burger. Koopmans had bedacht dat er een resolutie moest komen voor het congres, op de avond zelf was bedacht dat er ook een opiniestuk geschreven moest worden.

Hij kijkt er tevreden op terug. „Het was heel geslaagd.” Al moeten we niet alles uit die publicatie even letterlijk nemen. Het klimaatdebat „is gekaapt door felle voor- en tegenstanders, door drammers en sceptici”, schreven de twaalf. Wie er bedoeld worden met ‘drammers’? „Daar wordt niemand mee bedoeld. Het stuk moet natuurlijk ook gelezen worden. Ik vond het mooi gevonden: dromers en drammers.”

hoe het CDA partijleider Buma bijstuurt naar het midden

Mgr. De Korte hield een prachtige “preek”.

Het CDA, zegt het prominente lid Dave Ensberg, is de kernboodschap van de christen-democratie kwijtgeraakt.

Ensberg, een schoolbestuurder die deze maand directeur wordt van Jantje Beton, organiseerde het verzet van lokale afdelingen over het kinderpardon.

Hij vindt dat het CDA een middenpartij moet zijn, geen rechtse partij. Hij schreef deze week op Joop.nl een opiniestuk over de toekomst van de partij.

Niet de partijleider moet de koers bepalen, schreef hij, maar de leden. Het congres van zaterdag wordt volgens hem hét moment „om de Haagse koers te verleggen”.

Lees ook: Opeens mocht het weer over het kinderpardon gaan

Dave Ensberg stelt een vraag aan Buma.

Ensberg zegt nu: „Bezorgdheid van mensen kan een aanleiding zijn om ideeën te ontwikkelen, maar in de christen-democratie gaat het om geloof, hoop en liefde.

Ik mis in de partijtop het besef waarom we ooit zijn opgericht.”

Ensberg is blij met de draai van Buma over het kinderpardon, die na aandringen van lokale politici tot stand kwam.

Al praatte Buma nog altijd „als een jurist”, met rationele argumenten.

„Ik had ook graag het woord ‘barmhartigheid’ van hem gehoord.”

Buma heeft het CDA versmald, zegt Dave Ensberg.

„We zijn de partij geworden van tweeverdieners in de provincie, met een gezin, een Vinex-huis en een middeninkomen.

Behoudende mensen. Iedereen heeft het over de lage peilingen, maar we maken het CDA op die manier zelf klein.

Ik ben een kind van uit Suriname gevluchte ouders, ben overtuigd vegetariër, woon in de stad en wil dat mijn kind van vijf weken op een gezonde planeet opgroeit.

Dave kan ook goed luisteren. Dave wordt de nieuwe directeur van Jantje Beton.

We missen de veelzijdigheid van Nederland, omdat de partijtop achter politieke marketeers aanloopt.”

Sinds de gloriejaren van premier Jan Peter Balkenende laat het CDA zich adviseren door Motivaction. Dit marketingbureau maakt analyses van politieke doelgroepen en vertelt partijen hoe die groepen bereikt kunnen worden. Het CDA kreeg het advies zich te richten op de ‘moderne burgerij’. Dat zijn mensen, analyseerde Motivaction, die weinig ideologisch, maar wel cultureel conservatief zijn. Ze zijn volgens het bureau „gericht op hun baan en hun gezin, cultureel behoudend, soms wat angstig over de boze buitenwereld”. Daar werd de bezorgde burger uitgevonden

Diverse leden van de Whatsapp groep “Wolvekaamp” zagen elkaar voor het eerst in de Zuidzaal tijdens de inderhaast geïmproviseerde lunch.

Enkele leden aan de lunch. We maken hier kennis met elkaar. We treffen de twee Sandra’s aan. Sandra Wolvekamp is de initiator van de Whatsapp groep. De andere Sandra is nauw betrokken rond de Asielkerk Bethel in Den Haag. Ad Koppejan was in de jaren 2010, samen met Katleen Ferrier en Ab Klink, dissident in de Tweede Kamerfractie. Ik heb hem in Arnhem op het  beruchte CDA congres op de foto gezet. Leuk hem hier weer te ontmoeten na meer dan 8 jaar. Dave uit Tilburg schoof ook aan en twee CDA raadsleden uit Waalwijk.

Even op mijn telefoon kijken of er nog een nieuw Whatsappje is. Op de achtergrond de raadsleden uit Waalwijk.

Nog meer leden van onze groep. Zelfs uit Zuid-Limburg.

Geïmproviseerde lunch in de Zuidzaal. Sophie moest vide goederenlift naar boven. Leuk om de gexzichten achter de vele berichtjes te zien.

Tijdens de luch gingen de leden van onze Whatsapp groep in gesprek met CDA fractievoorzitter Buma.

Ingezoomd op discussiërende CDA-ers tijdens de lunchpauze en de fotograaf.

Leden van onze Whatsappje groep in gesprek met Buma. Waarover spraken de 5 heren?

In de campagne voor de Tweede Kamerverkiezingen van 2017, met Buma als lijsttrekker, koos het CDA voluit voor de „squeezed middle”, zegt Nelleke Weltevrede, landelijk campagneleider van het CDA.

„De middenklasse die ziet dat hun kinderen het niet beter gaan krijgen dan zij, voor hen is de toekomst angstig. Ze hebben zorgen over werk, huisvesting. Voor die groep zijn wij er altijd geweest.”

Het CDA baseert zich op het boek The road to somewhere van de Britse journalist David Goodhart, over het Brexit-referendum. Goodhart verdeelt kiezers in twee groepen: de anywheres, hoog opgeleide kosmopolieten met connecties, en de somewheres, die een overzichtelijk en praktisch leven willen en bang zijn voor verandering.

In het tijdschrift Christen Democratische Verkenningen (CDV) schreef Weltevrede dat het CDA zich voor de verkiezingen van 2017 op de somewheres moest richten. Want: „verbindende politiek is [..] veel minder bruikbaar dan vroeger”. Genuanceerde boodschappen krijg je niet op tv. En het CDA moest zich „invechten tussen PVV en VVD en nieuwkomers als Jesse Klaver en Thierry Baudet”. Weltevrede, in CDV: „Dat gaat niet met een zeer genuanceerde boodschap waarin voor elk wat wils is.”

In de HJ Schoolezing in 2017 had Buma het over „gewone Nederlanders” die zich „verweesd” zijn gaan voelen door globalisering en immigratie. Hij zei: „Alsof de elite er met hún vrijheid en gelijkheid vandoor is gegaan en ze aan de nieuwkomers gaf.”

Een jaar later voorspelde hij in deze krant een nieuwe Fortuyn-revolte als het kabinet klimaatplannen zou doorzetten zonder draagvlak onder de bevolking.

Ook voor de Provinciale Statenverkiezingen wordt de bezorgde burger toegesproken. Het bureau Joe Public heeft, in opdracht van het partijbureau, de campagne ‘een hele goede morgen’ bedacht. De campagne kostte ruim een ton. In een spotje wenst Sybrand Buma een jongen in een tramhokje goedemorgen. „Onze opdracht had als titel: ‘groeten is gratis’”, zegt Weltevrede. „Het bureau is met het idee van goedemorgen gekomen. We weten dat veel mensen zich druk maken over hoe mensen met elkaar omgaan. We willen ze laten nadenken: ik kan de buschauffeur wél gedag zeggen als ik de bus binnenstap. Dat ligt dichter bij mensen dan het beleid van provincies.”

Het artikel van Weltevrede stuitte op verzet bij Rien Fraanje, tot 2017 directeur van het Wetenschappelijk Instituut voor het CDA. Hij schreef een tegenstuk in CDV: Marketing moet de politieke boodschap niet bepalen. Het CDA, zegt Fraanje aan de telefoon, moet zich onderscheiden van „doelgroepenpartijen” als D66, PVV of GroenLinks. „Dat zijn partijen die zich uitsluitend op één doelgroep richten: ouderen, hogeropgeleiden of ‘boze burgers’. Traditionele middenpartijen als het CDA richten zich op de manier waarop álle groepen samenleven. Mijn verdriet en teleurstelling is dat we dat spel zijn gaan meespelen.”

Manfred Weber wordt binnengehaald. Europese lijsttrekker van de christelijke partijen.

Politieke marketing is volgens Rien Fraanje in alle partijen doorgedrongen, niet alleen in zijn CDA. Maar het CDA, zegt hij, „heeft een opdracht van solidariteit, emancipeert en verheft. Als we eerst gaan peilen wat groepen willen horen, slaat het debat dood.” Zorgen benoemen, dat kan Sybrand Buma. Maar komt hij ook met oplossingen? Fraanje: „Terecht vragen we aandacht voor de zorgen van burgers. Gebruik je die zorgen om een visie te ontwikkelen, dan is het goed. Nu wordt het alleen gebruikt om kiezers te winnen.”

Onder leiding van Pieter-Jan Dijkman, directeur van het Wetenschappelijk Instituut, werkt een commissie nu aan zo’n toekomstvisie. In die commissie zitten relatief jonge CDA’ers, maar ook oudgedienden als Lans Bovenberg, Leonard Geluk en Ab Klink. Buma steunt dit ‘strategisch beraad’. Van veel leden is wel bekend dat ze kritisch zijn over zijn rechtse koers.

CDA’ers verwachten veel van deze commissie. De uitkomsten kunnen hard aankomen, zeker nu de partij er zo slecht voorstaat in de peilingen. En omdat hun visie op christen-democratie zo goed als zeker niet zal aansluiten op die van Buma. Dijkman heeft al gezegd dat het CDA niet alleen bezorgde burgers moet napraten, maar ook „hoopvolle, richtinggevende perspectieven” moet bieden.

Het strategisch beraad van het CDA verwoordt daarmee een sentiment dat in de achterban sterk leeft. Ook de nieuwe partijvoorzitter, Rutger Ploum, is voor een CDA dat „compassie” predikt. In een interview met Trouw zei hij bovendien dat het CDA (lees: Buma) het standpunt over klimaat „beter had mogen uitleggen”. „Sybrand Buma heeft altijd gezegd: wij willen Parijs halen. Maar dat kan je begrijpelijker uitleggen.”

De meeste Tweede Kamerleden steunen Buma nog voluit, net als de provinciale lijsttrekkers.

Maar lokale afdelingen hebben iets geleerd van het kinderpardon, zegt partijprominent Dave Ensberg: van onderaf oefen je nog altijd invloed uit.

Een pagina vol met “ondersteuners” kinderpardon motie.

En dan is er, terecht, een klaterend applaus.

Kandidatenlijst Eerste Kamerverkiezingen.

Heeft Buma nog toekomst in het CDA? „Hij is bijna zeven jaar partijleider. Zeven is een Bijbels getal”, zegt Dave Ensberg. „Na de zeven vette jaren in Egypte kwamen de zeven magere jaren. Hij zal bij zichzelf te rade moeten gaan of hij nog verder wil. Politieke leiders zijn passanten, idealen zijn voor eeuwig.”

Afscheid voorzitter Ruth Peetoom.

De vergaderzaal verschoot van kleur: rood! Lievelingskleur van Ruth.

Staande ovatie voor de scheidend voorzitter.

Ons Whatsapp groep lid Nicolien ontmoet oud-premier Jan Peter Balkenende.

In de Volkskrant las ik nog het nodige:

De flanken keren terug bij het CDA.

Zeven jaar leek het alsof het CDA zijn vleugels was kwijtgeraakt, maar het kinderpardon en het asielbeleid hebben het debat in de partij teruggebracht. Dat levert spanningen op. Want hoe met een links geluid vooral rechtse kiezers te trekken?

Toen klonk ineens die roep om verruiming van het kinderpardon. Niet afkomstig uit fractie of partijtop, maar uit dat nog steeds aanzienlijke reservoir aan lokale volksvertegenwoordigers en actieve leden.

Maar toch: het was cruciaal de kwestie voor het partijcongres geregeld te hebben.

”Mijn beeld is dat onze actie vooral ondersteunend is geweest”, zegt Sandra Wolvekamp, raadslid in Meppel. Zij was het ook die de tekst voor de resoluties schreef waarover zaterdag op het congres wordt gestemd. Dat stemmen is nu een formaliteit. “Inhoudelijk is het doel wel bereikt”, oordeelt Wolvekamp. “Op deze manier loopt het keurig langs de partijlijn”, vindt ze. “We zijn als CDA krachtig lokaal georganiseerd, dat zie je terug”. Van een bijsturing van de koers, weg van de boze burger tot wiens spreekbuis Buma zich maakte, wil ze niet weten. “We moeten als CDA zorgen voor wie kwetsbaar is, dat is het sociale gezicht van de partij”.

Die partijlijn weegt zwaar bij het CDA, een van de weinige partijen die nog een echte ledendemocratie cultiveren.

Een andere basiswaarde is de subsidiariteit: leg verantwoordelijkheden zo laag mogelijk neer. “Een echte leden-partij is van onderaf bij te sturen”, zegt Ensberg. Voor hem betekent dat in de nabije toekomst ook een lijsttrekkersverkiezing, omdat de houdbaarheid van Buma niet oneindig is. Perspectief, dat is waar CDA-ers om vragen. Ensberg wil een optimistische partij, Wolvekamp wil een meer sociaal gezicht.

De coalitie heeft een akkoord bereikt over een breed pakket voor de aanpassing van de asielprocedures voor kinderen en gezinnen. Fractieleider Sybrand Buma: ‘We hebben een evenwichtig akkoord bereikt, dat zowel perspectief biedt voor gezinnen en kinderen die lang in een uitzichtloze positie hebben verkeerd, maar dat tegelijkertijd het beleid aanscherpt om nieuwe schrijnende gevallen te voorkomen’. Het pakket omvat een herbeoordeling van de ruim 700 gezinnen, die op dit moment niet in aanmerking komen voor het kinderpardon. Deze aanvragen worden opnieuw beoordeeld op basis van het criterium of zij gedurende aanvraag steeds beschikbaar zijn geweest voor de vreemdelingendiensten. Dit betreft het overgrote deel van deze groep. Het overleg in de coalitie volgde op het voorstel dat onze woordvoerder Madeleine van Toorenburg samen met coalitiepartner D66 heeft gedaan voor een versoepeling van het kinderpardon. Van Toorenburg: ‘Het huidige stelsel functioneert niet meer zoals het bedoeld is. Aan de ene kant zien we dat gezinnen met kinderen die hier geworteld zijn worden vastgezet en uitgezet, terwijl aan de andere kant uitgeprocedeerde asielzoekers niet worden aangepakt en uitgezet maar wel zorgen voor veel overlast en onrust. Dit kan ik niet meer uitleggen.’ De voorstellen die vandaag zijn gepresenteerd komen tegemoet aan de zorgen van het CDA en D66. Afgesproken is dat de aanvraag van de hele groep van 700 gezinnen opnieuw wordt beoordeeld op basis van wat aangeduid kan worden als een beschikbaarheidscriterium. Tot die herbeoordeling worden de uitzettingen gestaakt. Dit betekent dat de zo lang slepende zaken opnieuw worden bekeken met een versoepeling van de eisen. Ook is overeengekomen dat na de herbeoordeling van deze groep de pardonregeling wordt beëindigd. Die leverde inmiddels toch al nauwelijks iets op. Bovendien komt de commissie-Van Zwol nog voor de zomer met voorstellen om de procedures te verkorten. Ook wordt geïnvesteerd in extra capaciteit voor de IND. Op die manier worden nieuwe schrijnende gevallen voorkomen, want gezinnen wachten nu veel te lang op een beslissing. De coalitie heeft ook overeenstemming bereikt over een wijziging van de discretionaire bevoegdheid. Deze bevoegdheid van de staatssecretaris wordt vervangen door een schrijnendheidstoets door het hoofd van de IND. Voor de toepassing van deze toets kan onafhankelijk advies worden gevraagd bij een externe commissie (o.a. pedagoog). Dit voorstel is in lijn met een CDA motie van vorig jaar, waarin ook werd gevraagd om de toets te verplaatsen van het eind van de procedure naar de eerste fase waarin een asielverzoek is aangevraagd. Op die manier blijft de mogelijkheid bestaan om schrijnende situaties, die buiten de regels vallen, toch mee te wegen. Tot slot zal worden geïnvesteerd in de capaciteit van de Immigratiedienst IND. ‘We zien nu procedures vastlopen dat leidt tot lange wachttijden met als gevolg schrijnende gevallen die we zouden kunnen voorkomen. Gezinnen met kinderen moeten daarbij voorrang krijgen’, aldus van Toorenburg. Het akkoord binnen de coalitie betekent goed nieuws voor een groot deel van de gezinnen, die al lange tijd in onzekerheid verkeren. Zij krijgen een nieuw perspectief om zich in Nederland te vestigen. Maar het akkoord betekent ook dat het stelsel op een aantal punten wordt aangescherpt, waardoor we in de toekomst nieuwe schrijnende gevallen trachten te voorkomen. Dankzij de vele gesprekken, vanuit onze eigen partij, advocaten, rechters en belangenorganisaties zijn wij uiteindelijk gekomen tot dit resultaat.

De coalitie heeft een akkoord bereikt over een breed pakket voor de aanpassing van de asielprocedures voor kinderen en gezinnen. Fractieleider Sybrand Buma: ‘We hebben een evenwichtig akkoord bereikt, dat zowel perspectief biedt voor gezinnen en kinderen die lang in een uitzichtloze positie hebben verkeerd, maar dat tegelijkertijd het beleid aanscherpt om nieuwe schrijnende gevallen te voorkomen’. Het pakket omvat een herbeoordeling van de ruim 700 gezinnen, die op dit moment niet in aanmerking komen voor het kinderpardon. Deze aanvragen worden opnieuw beoordeeld op basis van het criterium of zij gedurende aanvraag steeds beschikbaar zijn geweest voor de vreemdelingendiensten. Dit betreft het overgrote deel van deze groep. Het overleg in de coalitie volgde op het voorstel dat onze woordvoerder Madeleine van Toorenburg samen met coalitiepartner D66 heeft gedaan voor een versoepeling van het kinderpardon. Van Toorenburg: ‘Het huidige stelsel functioneert niet meer zoals het bedoeld is. Aan de ene kant zien we dat gezinnen met kinderen die hier geworteld zijn worden vastgezet en uitgezet, terwijl aan de andere kant uitgeprocedeerde asielzoekers niet worden aangepakt en uitgezet maar wel zorgen voor veel overlast en onrust. Dit kan ik niet meer uitleggen.’ De voorstellen die vandaag zijn gepresenteerd komen tegemoet aan de zorgen van het CDA en D66. Afgesproken is dat de aanvraag van de hele groep van 700 gezinnen opnieuw wordt beoordeeld op basis van wat aangeduid kan worden als een beschikbaarheidscriterium. Tot die herbeoordeling worden de uitzettingen gestaakt. Dit betekent dat de zo lang slepende zaken opnieuw worden bekeken met een versoepeling van de eisen. Ook is overeengekomen dat na de herbeoordeling van deze groep de pardonregeling wordt beëindigd. Die leverde inmiddels toch al nauwelijks iets op. Bovendien komt de commissie-Van Zwol nog voor de zomer met voorstellen om de procedures te verkorten. Ook wordt geïnvesteerd in extra capaciteit voor de IND. Op die manier worden nieuwe schrijnende gevallen voorkomen, want gezinnen wachten nu veel te lang op een beslissing. De coalitie heeft ook overeenstemming bereikt over een wijziging van de discretionaire bevoegdheid. Deze bevoegdheid van de staatssecretaris wordt vervangen door een schrijnendheidstoets door het hoofd van de IND. Voor de toepassing van deze toets kan onafhankelijk advies worden gevraagd. Dit voorstel is in lijn met een CDA motie van vorig jaar, waarin ook werd gevraagd om de toets te verplaatsen van het eind van de procedure naar de eerste fase waarin een asielverzoek is aangevraagd. Op die manier blijft de mogelijkheid bestaan om schrijnende situaties, die buiten de regels vallen, toch mee te wegen. Daarnaast zal worden geïnvesteerd in de capaciteit van de Immigratiedienst IND. ‘We zien nu procedures vastlopen dat leidt tot lange wachttijden met als gevolg schrijnende gevallen die we zouden kunnen voorkomen. Gezinnen met kinderen moeten daarbij voorrang krijgen’, aldus van Toorenburg. Door dit nieuwe akkoord mogen er meer mensen in Nederland blijven. Daar tegenover staat dat de vrijwillige overname van vluchtelingen uit oorlogsgebieden zal worden verminderd van 750 naar 500. Dit zorgt voor een nieuwe balans en een evenwichtiger asielbeleid waar wij als CDA voor staan. Het akkoord binnen de coalitie betekent goed nieuws voor een groot deel van de gezinnen, die al lange tijd in onzekerheid verkeren. Zij krijgen een nieuw perspectief om zich in Nederland te vestigen. Maar het akkoord betekent ook dat het stelsel op een aantal punten wordt aangescherpt, waardoor we in de toekomst nieuwe schrijnende gevallen trachten te voorkomen. Dankzij de vele gesprekken, vanuit onze eigen partij, advocaten, rechters en belangenorganisaties zijn wij uiteindelijk gekomen tot dit resultaat.

De coalitie heeft een akkoord bereikt over een breed pakket voor de aanpassing van de asielprocedures voor kinderen en gezinnen. Fractieleider Sybrand Buma: ‘We hebben een evenwichtig akkoord bereikt, dat zowel perspectief biedt voor gezinnen en kinderen die lang in een uitzichtloze positie hebben verkeerd, maar dat tegelijkertijd het beleid aanscherpt om nieuwe schrijnende gevallen te voorkomen’. Het pakket omvat een herbeoordeling van de ruim 700 gezinnen, die op dit moment niet in aanmerking komen voor het kinderpardon. Deze aanvragen worden opnieuw beoordeeld op basis van het criterium of zij gedurende aanvraag steeds beschikbaar zijn geweest voor de vreemdelingendiensten. Dit betreft het overgrote deel van deze groep. Het overleg in de coalitie volgde op het voorstel dat onze woordvoerder Madeleine van Toorenburg samen met coalitiepartner D66 heeft gedaan voor een versoepeling van het kinderpardon. Van Toorenburg: ‘Het huidige stelsel functioneert niet meer zoals het bedoeld is. Aan de ene kant zien we dat gezinnen met kinderen die hier geworteld zijn worden vastgezet en uitgezet, terwijl aan de andere kant uitgeprocedeerde asielzoekers niet worden aangepakt en uitgezet maar wel zorgen voor veel overlast en onrust. Dit kan ik niet meer uitleggen.’ De voorstellen die vandaag zijn gepresenteerd komen tegemoet aan de zorgen van het CDA en D66. Afgesproken is dat de aanvraag van de hele groep van 700 gezinnen opnieuw wordt beoordeeld op basis van wat aangeduid kan worden als een beschikbaarheidscriterium. Tot die herbeoordeling worden de uitzettingen gestaakt. Dit betekent dat de zo lang slepende zaken opnieuw worden bekeken met een versoepeling van de eisen. Ook is overeengekomen dat na de herbeoordeling van deze groep de pardonregeling wordt beëindigd. Die leverde inmiddels toch al nauwelijks iets op. Bovendien komt de commissie-Van Zwol nog voor de zomer met voorstellen om de procedures te verkorten. Ook wordt geïnvesteerd in extra capaciteit voor de IND. Op die manier worden nieuwe schrijnende gevallen voorkomen, want gezinnen wachten nu veel te lang op een beslissing. De coalitie heeft ook overeenstemming bereikt over een wijziging van de discretionaire bevoegdheid. Deze bevoegdheid van de staatssecretaris wordt vervangen door een schrijnendheidstoets door het hoofd van de IND. Voor de toepassing van deze toets kan onafhankelijk advies worden gevraagd. Dit voorstel is in lijn met een CDA motie van vorig jaar, waarin ook werd gevraagd om de toets te verplaatsen van het eind van de procedure naar de eerste fase waarin een asielverzoek is aangevraagd. Op die manier blijft de mogelijkheid bestaan om schrijnende situaties, die buiten de regels vallen, toch mee te wegen. Daarnaast zal worden geïnvesteerd in de capaciteit van de Immigratiedienst IND. ‘We zien nu procedures vastlopen dat leidt tot lange wachttijden met als gevolg schrijnende gevallen die we zouden kunnen voorkomen. Gezinnen met kinderen moeten daarbij voorrang krijgen’, aldus van Toorenburg. Door dit nieuwe akkoord mogen er meer mensen in Nederland blijven. Daar tegenover staat dat de vrijwillige overname van vluchtelingen uit oorlogsgebieden zal worden verminderd van 750 naar 500. Dit zorgt voor een nieuwe balans en een evenwichtiger asielbeleid waar wij als CDA voor staan. Het akkoord binnen de coalitie betekent goed nieuws voor een groot deel van de gezinnen, die al lange tijd in onzekerheid verkeren. Zij krijgen een nieuw perspectief om zich in Nederland te vestigen. Maar het akkoord betekent ook dat het stelsel op een aantal punten wordt aangescherpt, waardoor we in de toekomst nieuwe schrijnende gevallen trachten te voorkomen. Dankzij de vele gesprekken, vanuit onze eigen partij, advocaten, rechters en belangenorganisaties zijn wij uiteindelijk gekomen tot dit resultaat.

Ze is stellig die avond. Vijf dagen voordat het CDA via deze krant aankondigt dat het ‘om is’ en een soepeler toepassing van het kinderpardon wil, zegt Tweede Kamerlid Madeleine van Toorenburg nog dat ze van ‘aanpassingen’ niets wilt weten. ,,Ik wil over alles meedenken, maar wij gaan niet zonder meer tornen aan de huidige afspraken.”

Op haar bureau ligt dan een memo voor versoepeling dat is opgesteld door Flip Schüller, de advocaat van de Armeense Lili en Howick. Die is om tafel gegaan met D66 en ChristenUnie, omdat hij denkt dat de geesten rijp zijn voor coulanter beleid. Na een gesprek met Van Toorenburg, enkele dagen eerder, lijkt het memo echter op weg naar een la om daar ‘te worden begraven’.

Maar Van Toorenburg veinst haar onwrikbaarheid. In werkelijkheid is er sprake van een ‘veranderd inzicht‘, zoals ze vijf dagen later zal verkondigen. Daar is een lange, omvangrijke lobby binnen de eigen partij verantwoordelijk voor. ,,Ik voelde mij niet intrinsiek gemotiveerd om iets aan het kinderpardon te veranderen”, geeft ze toe.

Dat is zacht uitgedrukt, stellen ingewijden. Het is allerminst aan Van Toorenburg en fractieleider Sybrand Buma te danken dat het CDA alsnog de ommezwaai maakt. Sterker nog, intern is de druk op het duo de maanden ervoor flink opgevoerd. Hun strakke, ‘rechtse‘ lijn zorgde volgens betrokkenen voor oplopende spanning in de fractie.

Vooral Kamerleden uit CDA-bastions Overijssel en Limburg, zoals Pieter Omtzigt en Martijn van Helvert, beginnen zich enkele maanden geleden steeds ongemakkelijker te voelen. Opgejut door regionale partijgenoten, die niet zelden hun CDA-activiteiten combineren met werkzaamheden in een kerk of parochie, begint het verzet tegen de partijlijn dan door te klinken in de fractie.

Want, zo gaat dat in het CDA: de partij staat bekend om zijn tamelijk stoïcijnse omgang met kritiek van buitenaf. Wie de partij op een ander spoor wil zetten, kiest voor de binnenlijn. Lobbyisten weten dat en benaderen lokaal of provinciaal actieve CDA’ers. Zo heeft het initiatief De Goede Zaak bereikt dat inmiddels 134 gemeenten zich hebben uitgeroepen tot ‘kinderpardongemeente’. Opvallend: in 8 op de 10 gevallen heeft de CDA-fractie zich achter deze actie geschaard.

Aanvulling Jacques Leurs:

Conclusie eigen onderzoek: 419 CDA raadsleden stemden in 100 gemeenten voor de motie Kinderpardongemeente.

Ook Jasper Klapwijk, voorzitter van het Landelijk Ongedocumenteerden Steunpunt (LOS), zegt de afgelopen maanden veel regionale CDA’ers te hebben gesproken. Hij heeft Statenleden in Overijssel er bijvoorbeeld fijntjes op gewezen dat hun lijsttrekker, Eddy van Hijum, in 2013 als Kamerlid al waarschuwde dat de kinderpardonregeling voor nieuwe gevallen niet zou gaan werken. Klapwijk: ,,Van Hijum heeft gelijk gekregen. Dus toen heb ik gevraagd aan provinciale CDA’ers of ze wat konden doen.”

Ook partijprominenten beklagen zich tegenover Buma over zijn conservatieve koers. Voormalig Shell-directeur en CDA-senator Rein Willems heeft ‘indringende gesprekken’. Willems is actief in de protestantse kerk. En nauw betrokken bij het kerkasiel voor de Armeense familie Tamrazyan in de Haagse Bethelkerk. Willems heeft een terugkerende vraag aan Buma:

Waar is de compassie gebleven?

Ook oud-minister van Justitie, Ernst Hirsch Ballin, bemoeit zich ermee, zeggen betrokkenen. ,,Er zijn weinig mensen die het asieldossier zo goed kennen als hij”, zegt een ingewijde. ,,Ernst is binnen de partij altijd een vraagbaak gebleven en kent als geen ander de juridische haarkloverij.” Hirsch Ballin doet zelfs voorstellen over hoe Buma zijn ‘draai’ juridisch kan onderbouwen.

Op die manier raakt eerst Buma, en later Van Toorenburg, overtuigd van de nieuwe koers.

Wat ook een rol speelt: chagrijn over de VVD. Van Toorenburg ontsteekt in november in woede als de liberalen voorstellen om de zogenoemde discretionaire bevoegdheid te schrappen. Dat speciale middel geeft de staatssecretaris de kans om in specifieke gevallen alsnog asiel te verlenen, bijvoorbeeld – zoals bij Lili en Howick – op basis van ‘humanitaire redenen’.

Het is een vorm van maatwerk waar CDA’ers bij zweren. Zeker om empathie te kunnen tonen bij ‘schrijnende’ gevallen. Bovendien: de VVD gaat ermee voorbij aan afspraken in het regeerakkoord. Een proefballon, oordeelt Van Toorenburg. En een kwalijke ook. Tegelijkertijd biedt die ook ruimte aan het CDA: als de liberalen zo’n geluid kunnen laten horen, waarom het CDA dan niet?

De timing van de ommezwaai is uiteindelijk opvallend. Het lijkt alsof het CDA terugslaat naar de VVD. Die partij heeft tot ergernis van Buma een week eerder gespeculeerd dat onvrede over klimaatbeleid de VVD een kabinetsval waard is. Toch was het CDA al van plan de draai te maken. En wel vóór het congres van 9 februari.

Een grote groep CDA’ers had een motie in de maak om Buma tot een koerswijziging te dwingen. Om die ondermijning van zijn gezag te voorkomen, kwam er een vlucht naar voren, stellen betrokkenen. Op de vorige partijbijeenkomst in Groningen had Buma al pijnlijk moeten ervaren hoe de leden hem openlijk terugfloten. Tegen zijn wil werd Buma toen opgedragen dat hij opnieuw moest onderhandelen over de renteverhoging op studieleningen, dwars tegen het regeerakkoord in. Een herhaling van dat debacle moest worden voorkomen.

Bovendien komen er verkiezingen aan. Een milder asielstandpunt valt in goede aarde in ‘CDA-land’ Overijssel en Limburg, stellen ingewijden.

CDA en D66 hebben staatssecretaris Harbers een concreet voorstel gedaan om te kijken naar de mogelijkheid om, op een specifiek punt, de asielprocedure voor kinderen te versoepelen. Het gaat om de voorwaarde, waarbij van asielzoekers wordt verwacht dat zij meewerken aan hun vertrek. CDA woordvoerder Madeleine van Toorenburg: “Uit recente jurisprudentie van het Europees Hof van Justitie blijkt dat de manier waarop nu van gezinnen met kinderen medewerking wordt geeist dat niet langer houdbaar is. Juist dat meewerkcriterium zou evenwichtiger kunnen worden toegepast.” Beide partijen willen dat de commissie Van Zwol, die de verkorting van asielprocedures onderzoekt, het voorstel meeneemt in haar onderzoek om daar vervolgens de staatssecretaris over te adviseren. Van Toorenburg: “het is moeilijk uit te leggen dat gezinnen met kwetsbare kinderen sneller in gesloten voorzieningen terecht komen dan bijvoorbeeld overlastgevende Noord-Afrikanen die asielzoekerscentra en buurten onveilig maken. Daarom stellen we voor om gezinnen met kinderen met voorrang te behandelen om langdurige procedures te voorkomen.” Daarnaast willen de partijen dat de capaciteit van de Immigratiedienst IND uit wordt gebreid. Om het vertrek sneller te kunnen organiseren zal na afwijzing van een asielverzoek door de rechter direct een helder ‘vertrekplan’ worden opgesteld. Zo hopen CDA en D66 nieuwe schrijnende gevallen in de toekomst te voorkomen. De staatssecretaris heeft inmiddels de commissie Van Zwol aan het werk gezet om te kijken naar kortere procedures die ook snel worden uitgevoerd. Het CDA en D66 willen dat de staatssecretaris deze voorstellen ook meeneemt in het onderzoek en daarna met nieuwe voorstellen komt.

Dat laatste is voor een partij als het CDA bepaald geen onbelangrijke constatering. Onder leden van de Protestantse Kerk in Nederland (PKN, met 1,8 miljoen leden met afstand het grootste protestantse kerkgenootschap) is het CDA de grootste partij. Bij de Kamerverkiezingen van 2017 stemde een op de drie PKN-leden op het CDA. Bij de gemeenteraadsverkiezingen van vorig jaar was dat 25 procent.

Toen het kerkasiel op 26 oktober van start ging – de ononderbroken kerkdienst in Den Haag moet voorkomen dat het Armeense gezin Tamrazyan wordt uitgezet – schaarde de leiding van de PKN zich razendsnel achter de actie. PKN-voorman René de Reuver ging voor in de dienst. De kerk pleit al langer voor een ruimhartiger kinderpardon.

In het kielzog van De Reuver volgden er velen: inmiddels hebben meer dan achthonderd voorgangers een bijdrage aan de dienst geleverd. Hoeveel van hen met het CDA sympathiseren, is onduidelijk, maar het zullen er niet weinig zijn.

Ook al spraken prominente CDA’ers zich tegen het kerkasiel uit, zoals de Haarlemmer burgemeester Jos Wienen, de voorstanders uit CDA-kring lieten nadrukkelijker van zich horen. Voormalig PKN-voorzitter Karin van den Broeke sprak haar steun uit voor de actie. Haar naam staat op de Zeeuwse CDA-kandidatenlijst voor de aanstaande verkiezingen voor de Provinciale Staten.

De opvolgster van Van den Broeke, Saskia van Meggelen, ging voor in de Bethelkapel. Scheidend CDA-voorzitter Ruth Peetoom bezocht de Bethelkapel. Rein Willems, oud-topman van Shell en oud-senator voor het CDA, zette zich in. Net als Jan Eerbeek, voormalig hoofd van de justitiepredikanten en geestelijke verzorgers én oud-raadslid voor het CDA. En Bert Jan Lietaert Peerbolte, hoogleraar aan de VU en lid van het CDA Theologenberaad, een theologenclub binnen de partij, liet zich horen. Ook veel lokale CDA-afdelingen spraken zich afgelopen maanden uit voor een ruimer kinderpardon.

Van begin af spraken de initiatiefnemers van het kerkasiel achter de schermen ‘intensief’ met politici van CDA en ChristenUnie. Beide partijen houden op 9 februari hun voorjaarscongres. Met het oog daarop nam in de afgelopen weken het contact met de partijen toe.

‘De komende weken zullen we op verschillende manieren indringend aandacht vragen voor het kinderpardon en het kerkasiel’, schreven de initiatiefnemers twee weken terug in hun wekelijkse update. “We hadden dankzij de gesprekken met politici de laatste weken al redenen te denken dat er iets in beweging zou kunnen komen”, zegt Derk Stegeman, predikant en coördinator van het kerkasiel.

Het kinderpardon is al veel langer onderwerp van debat en meestal laait dat debat op doordat er een uitzetting op handen is van een gezin, wiens beroep op het kinderpardon is afgewezen. Het debat laait dan even op en zakt na een tijdje weer in.

Doordat het kerkasiel voor de familie Tamrazyan maar voortduurt, was er in de afgelopen maanden van inzakken geen sprake. Er is doorlopend aandacht voor in de media, ook internationaal: het nieuws van de eindeloze kerkdienst is door media wereldwijd opgepikt. De aandacht bleef bleef dus onveranderd hoog.

Ook omdat de initiatiefnemers van het kerkasiel telkens nieuwe haakjes wisten te vinden om hun boodschap aan op te hangen: een onderzoek naar de veiligheidssituatie in Armenië, steun van prominente organisaties als de Raad van Kerken en de World Communion of Reformed Churches, een door tientallen wetenschappers ondersteund rapport over de schade die de stress en onzekerheid van een op handen zijnde uitzetting aan de hersenen van kinderen toebrengen.

Dat rapport werd in de Bethelkapel gepresenteerd op de avond dat René de Reuver er voorging, met alle media-aandacht van dien. Dit weekend werd dat rapport door Kamerlid Madeleine van Toorenburg als een van de argumenten aangehaald om de draai van het CDA te verklaren.

Het vorige kabinet stelde het huidige kinderpardon in, maar in de praktijk bleek dat veel kinderen niet in aanmerking komen omdat de criteria strikt werden gehanteerd. De druk om de bestaande regels coulanter toe te passen, nam de afgelopen maanden flink toe. Zo had het Europese Hof van Justitie kritiek op hoeveel medewerking er wordt geëist van asielzoekers.

De kwestie rond de Armeense kinderen Lili en Howick, die uiteindelijk mochten blijven van staatssecretaris Harbers, werkte daarop als vliegwiel. Een groep hoogleraren waarschuwde voor hersenschade bij kinderen die soms jarenlang hier zijn, soms zelfs geboren zijn, maar met stress kampen vanwege dreigende uitzetting. In de achterban van het CDA begonnen daarna ook burgemeesters zich sterk te maken voor soepeler toepassing van beleid. Daarbij springt in het oog dat het ChristenUnie-lid Hayarpi Tamrazyan (21) dreigt te worden uitgezet. Zij zoekt al 83 dagen haar toevlucht in een Haagse kerk. De Haagse politici beleefden bovendien ongemakkelijke momenten toen tv-maker Tim Hofman met de 9-jarige Nemr op hen afstapte. Diens vraag: waarom moet hij – geboren in Nederland – uitgezet worden naar Irak, het land van zijn ouders, terwijl kinderen Lili en Howick mogen blijven? Een handtekeningenactie voor een ‘pardon dat wél werkt’ werd daarna meer dan 250.000 getekend.

In de nasleep van die ophef schreef de advocaat van Lili en Howick, Flip Schüller, bovendien een memo ‘voor betere regelgeving’, dat D66 en CDA ter hand hebben genomen.

Wat betekent het voor gezinnen met kinderen die nu al in de procedure zitten?

De partijen zijn daar ondubbelzinnig over: hun zaken zouden door staatssecretaris Mark Harbers nog eens bekeken worden. ,,Door de bril van dit voorstel”, aldus Madeleine van Toorenburg (CDA).

Naar schatting gaat het om vierhonderd tot zevenhonderd gevallen. Een groot deel van hen is hier al jaren, of zelfs hier geboren. Een onbekend deel van hen viel eerder buiten de regeling, omdat ze niet meewerkten aan eigen uitzetting. Als Harbers meegaat in het plan, kan dat betekenen dat zij alsnog kunnen rekenen op verblijf.

Het kabinet wilde toch niks veranderen aan de asielregels?

Strikt genomen worden bestaande regels vooral anders uitgelegd. Niettemin is het een flinke koerswijziging. Het kabinet maakte er tot op heden geen geheim van dat het juist ‘de bedoeling’ was dat veel asielkinderen buiten het pardon vielen. Nu draaien twee regeringspartijen het om: een gezin maakt kans ténzij ze de procedures moedwillig traineren, bijvoorbeeld door aanvraag op aanvraag te stapelen. Zo willen de partijen ervan af dat een kind dat gewoon inschreven staat in een gemeente en naar school gaat, niet direct buiten het pardon valt als het een keer een afspraak met de IND mist. Dat onttrekken aan ‘rijkstoezicht’ was altijd al een heikel punt, omdat de kinderen in de praktijk wel gewoon in beeld waren bij gemeenten. Zij hadden bijvoorbeeld eigen woonruimte geregeld, waardoor ze niet in asielcentra zaten. Ook hoeven gezinnen niet langer mee te werken met hun eigen uitzetting als de zaak nog niet door een rechter is behandeld, of wanneer een gezinslid met medische problemen kampt.

Belangrijk is ook dat de partijen voorstellen om ‘de techniek’ te veranderen. Nu nog zijn de regels in een Vreemdelingencirculaire opgeschreven, niet in een wet. CDA en D66 willen ze in een wet vastleggen. Dat lijkt iets kleins, maar zorgt ervoor dat rechters in asielzaken beter kunnen controleren hoe de pardonregels per geval uitpakken.

Heeft dit politieke gevolgen?

Tijdens de formatie bleek al hoe verdeeld Rutte-3 is over asiel. D66 en ChristenUnie staan lijnrecht tegenover de striktere VVD en CDA. In het regeerakkoord kwam het tot een compromis: er werd vastgehouden aan bestaande regels. Ook na de affaire rond Lili en Howick volhardden CDA en D66 daarin. ,,We hebben afspraken gemaakt tijdens de formatie. Dit is de politieke realiteit”, zei Maarten Groothuizen (D66) toen in de Tweede Kamer.

Die afspraken blijven staan, maar worden anders toegepast. ChristenUnie zal de nieuwe voorstellen toejuichen, maar dat is anders bij de VVD. Die partij hield tot dusver ook vast aan het huidige beleid. Maar het CDA is stellig. Zoals het nu gaat ‘werkt het niet’, is de procedure ‘contraproductief’. ,,Op frustreren wil je geen bonus zetten, maar het moet sterker gaan meewegen hoe geworteld kinderen zijn geraakt”, aldus Van Toorenburg.

Hoe gaat het verder?

Het hele voorstel moet volgens CDA en D66 betrokken worden in het onderzoek dat Harbers momenteel laat doen naar hoe de asielprocedure beter (en sneller) kan. Als dat is afgerond, moet hij oordelen over bestaande zaken.

Nu zijn dat er mogelijk vierhonderd. Wanneer de staatssecretaris de voorstellen wegwuift, zeggen de partijen via moties tot een meerderheid te komen in de Tweede Kamer. Die zou er, met steun van linkse partijen, ook zijn.

Regeringspartijen CDA en D66 willen dat het asielbeleid in ons land wordt versoepeld voor gezinnen met kinderen. Een ruimere toepassing van het kinderpardon ligt echter politiek gevoelig.

Hayarpi Tamrazyan is uitgeprocedeerd. Een doorlopende kerkdienst voorkomt haar uitzetting.