Het nieuwe Schiedamse college is nu ruim twee maanden in touw. Wat staan de wethouders en de burgemeester voor, hoe zien zij de stad, wat zijn hun persoonlijke ambities in deze? Schiedam24 brengt deze weken een serie portretten van de bestuurders van de stad. Vandaag: Catelijne de Groot.
INTERVIEW – Een wethouder Financiën blijft in de regel wat meer binnenshuis dan de collega’s. Druk met op de kas zitten. Logisch, zegt Catelijne de Groot: “Ieder wil meer, ieder wil aan de slag met nieuwe ambities.” Daar moet iemand tegenover staan, in de beste tradities van Duisenberg en Zalm, die het algemeen belang en de toekomst in de gaten houdt – en met grote regelmaat ‘nee’ zegt.
Het klinkt wat schoolfrikkerig, maar het is niet anders. Schiedam is nooit een rijke gemeente geweest, en ook al gaf het vorige college er blijk van dat het financieel goed gaat in de stad, het tij lijkt toch weer te keren. “Met name het sociaal domein heeft het moeilijk”, zegt De Groot. Dat is niet geheel toevallig de grootste post in de gemeentelijke uitgaven. “Uitkeringen, zorg, welzijn, jeugd, Wmo… de tekorten lopen daar op.”
Dat heeft er vooral mee te maken dat de budgetten van het rijk neerwaarts gaan, zoals ook het hele idee was achter de drie ‘decentralisaties’ van de rijksoverheid. Er kwam een Participatiewet, de Awbz ging onder de Wmo en een nieuwe jeugdwet, allemaal per 1 januari 2015. Alle drie zorgden deze nieuwe wetten voor een overgang van taken van het rijk naar de gemeente. Met als rationale dat gemeenten dichter op de wensen en noodzaken van de mensen staan, dus efficiënter kunnen werken en daarmee dus ook goedkoper uit zijn. ‘Transitie’, overgang, en ‘transformatie’, een verandering van zijn, heette dat in het jargon.
Nu blijkt volgens De Groot dat de reserves die ten tijde van de transitie door Schiedam werden ingebouwd, op zijn. En dat de transformatie die voor besparingen moet zorgen, nog goed en wel op gang moet komen. “Alle gemeenten kampen met te weinig geld. De VNG (Vereniging Nederlandse Gemeenten – red.) heeft hierover een brief naar de regering gestuurd.”
Wat het gemeentebestuur, en alle betrokken organisaties nu te doen staat, is volgens De Groot ‘kijken of het minder of anders kan’. “Hoe gaan we met voorzieningen om? Kunnen deze mensen – die hun inkomen uit sociale voorzieningen krijgen, red. – aan het werk, of aan de slag als vrijwilliger?” Innovatie, maatwerk, preventie. Dilemma is dat het vinden van nieuwe vormen, nieuwe werkwijzen, ook weer investeringen vergt. Toch is dat waar het college de komende tijd druk mee zal zijn, zoals ook collega Patricia van Aaken uitlegde. Zo wordt er een proefproject gehouden met honderd tot tweehonderd gezinnen die een groot beroep op zorg doen. Doel van de proef is te kijken waar de zorgverlening ‘integraler en efficiënter’ kan. De regels in Schiedam moeten eenvoudiger. “Een frisse kijk”, daar gaat het om. Maar, poneert De Groot: “We gaan niet bezuinigen op mensen!” Heeft haar jarenlange inzet in de schuldhulpverlening in Delft daar mee te maken? Zij weet wat beperkende regelgeving en het schrappen van vergoedingen met mensen kan doen.
Een andere belangrijk uitgavenpost van Schiedam de komende jaren zal volgens de wethouder Financiën de woningbouw zijn. “We willen de stad toekomstbestendig maken. Gasvrij, duurzaam.” Dat zal ‘goed gedoseerd’ moeten, wil de stad ook hier zijn financiële mogelijkheden niet te boven gaan. De mooie kant van ‘transformatie’ van het woningbestand in de stad is dat dit op termijn ook geld zal opleveren: minder hoge energienota’s bijvoorbeeld. Waar de landelijke politiek zich momenteel druk over maakt is het feit dat de opbrengsten waarschijnlijk gaan neerkomen bij mensen die het toch al ruim in de portemonnee hebben, terwijl mensen die bij gebrek aan eigen middelen niet of laat in staat zijn over te stappen op duurzame energie en isolatie in hun huis, ook nog eens met een hoge gasrekening zullen worden geconfronteerd. De Groot ziet hier mogelijkheden voor instanties die de stad rijk is, als het Servicepunt Woningverbetering.
Dezer dagen is de wethouder Financiën, samen met de medewerkers van de stadhuisafdeling, bezig met de verwerking van de Mei-circulaire van de overheid. Daarin geeft Den Haag aan wat Schiedam dit en komende jaren kan verwachten uit het Gemeentefonds, de bedrage van het rijk aan de gemeente. Maar dat gaat volgens De Groot niet op de manier zoals we zelf met ons huishoudboekje doen. Geen: ik kan zoveel besteden, maar een ingewikkelde rekensom met allerhande percentages. “Daar rekenen de medewerkers zich nu suf op.” Op deze manier wordt de conceptbegroting 2019 die er vanuit de meerjarenbegroting ligt, steeds concreter. Overigens liggen heel veel uitgaven vast: De Groot schat dat zo’n tien procent van het Schiedamse budget min of meer vrij te besteden is, of beter gezegd: door het college en de raad kan worden ingezet waar dit het best lijkt.
Tussen al het gereken is wel duidelijk geworden dat Schiedam als gevolg van de Mei-circulaire (die weer de concrete vertaling van de Voorjaarsnota van de regering is) ‘iets meer financiële ruimte krijgt dan gedacht’, aldus De Groot. “Maar die hebben we dus hard nodig voor de tekorten in het sociaal domein.” Want, voor wie hier niet zo veel ervaring mee heeft: de begroting van Schiedam moet sluitend zijn, ‘anders krijgen we de provincie op ons dak’.
De strakke kaders betekenen niet dat er geen werk aan de winkel is voor een wethouder Financiën. Net zoals haar collega’s in het college geeft De Groot aan dat ze graag de verbinding tussen de elementen van haar portefeuille versterkt. Zoals hulpverleners geacht worden af te stemmen om tot de beste ondersteuning van mensen te komen, in plaats van in verschillende disciplines, met verschillende verantwoordelijkheden langs elkaar heen te werken, zo wil zij graag ‘de onderdelen uit de begroting samenvoegen, om slimmer te gaan begroten. Niet een potje hier, en een ander potje daar, maar weten wat er is.
De Groot heeft zich ten doel gesteld de begroting nog helderder krijgen, transparanter. “De begroting en jaarrekening moeten nog beter leesbaar worden, zodat al onze inwoners die kunnen begrijpen. Ik wil de inwoners en de ondernemers heel graag uitleggen wat onze kosten zijn.”
De Groot heeft meer verantwoordelijkheden in het college dan ‘slechts’ de financiën. Ook de gemeentelijke dienstverlening is haar ‘pakkie an’. Wat dat betreft zijn de niet-aflatende klachten uit de stad over vuil op straat actueel. ‘Melden’, is het devies, aldus De Groot, woonachtig in de Gorzen en geboren in Haarlem. “Schiedammers zouden de gemeente hiervoor altijd moeten kunnen bereiken.” Dankzij 14010 en de Buiten Beter-app en ook gewoon e-mail is dat goed te doen. De wethouder is ook zeer tevreden over de acht die het klantservicecentrum van Schiedam kreeg. Dat ging over bereikbaarheid, maar ook de aard van het contact.
Een nadeel van de nieuwe technologieën wil nog wel eens zijn dat niet ieder er mee overweg kan. Nieuwkomers of juist oudere mensen, taal en techniek zijn nogal eens een sta-in-de-weg voor actie. Maar graag wijst De Groot daarbij op de vele mogelijkheden die er zijn. “Mensen die moeite met Nederlands hebben kunnen de hulp van een tolk inroepen. Dat kan bijvoorbeeld via Vluchtelingenwerk.” Wie niet mobiel is maar toch op het stadhuis moet zijn, kan een gemeentelijk medewerker aan huis vragen. Die mogelijkheden zijn er.
Een ander belangrijk onderdeel van de portefeuille van De Groot is ‘cultuur en media’. Ook hier gaat het om verbinden en verbreden: het vele moois dat er is in Schiedam, bekend en beschikbaar maken voor alle stadgenoten. “In september begint de pilot De Parels van Schiedam. Dat is een educatief programma waarin de kinderen kennismaken met de cultuur in de stad: het theater, de molens, de bieb en film. Zodat zij de stad en zijn geschiedenis beter leren kennen. Mijn opgave is het om cultuur te verbreden over de stad en meer mensen te bereiken met en te enthousiasmeren voor cultuur. Cultuur is vooral het contact maken met de mensen met wie je leeft.”
En daar komt ook het andere onderdeel van de portefeuille bij kijken. De media zijn volgens De Groot bij uitstek de partijen die ‘een heleboel positieve zaken’ in Schiedam moeten belichten. Waarvan acte.
Bron: Schiedam24.nl
Foto: gemeente Schiedam/Jan van der Ploeg
